Κορυτσά: Η παγκόσμια σημασία της απελευθέρωσής της και ο… «Πολίτης Κέιν»! - Korça: Rëndësia universale e çlirimit të saj dhe “Qytetari Kein”!

Κορυτσά: Η παγκόσμια σημασία της απελευθέρωσής της και ο… «Πολίτης Κέιν»! Στὶς 22 Νοεμβρίου 1940 ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς προελαύνει μετὰ ἀπὸ σκληρὲς μάχες στὴν Κορυτσᾶ καὶ γίνεται δεκτὸς μέσα σὲ μία θάλασσα ἀπὸ γαλανόλευκες.Ἡ Κορυτσᾶ προστίθεται στὴ σειρὰτῶν πόλεων καὶ χωριῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου ποὺ ὑποδέχονται γιὰ τρίτη φορὰ ἀπὸ τὸ 1912 τὸνἐλευθερωτὴ Ἑλληνικὸ Στρατὸ καὶπροδιαγράφει τὴν ἥττα τῆς φασιστικῆς Ἰταλίας. Ὁ ἀντίκτυποςἀποκτᾶ παγκόσμιες διαστάσεις στὰπρωτοσέλιδα τῶν ἐφημερίδων καὶστὸ ραδιόφωνο. Οἱ γελοιογράφοι τῶν συμμαχικῶν χωρῶν ἐμπνέονται τὰ διάσημα σκίτσα ποὺ σατιρίζουν τὸν Μουσολίνι. Ἡ Κορυτσᾶ εἶναι ἡπρώτη πόλη στὸν κόσμο ποὺἀπελευθερώνεται ἀπὸ τὶς δυνάμεις τοῦ Ἄξονα. Τὸ 1941 ὁ Ὄρσον Οὐὲλς γυρίζει τὸν «Πολίτη Κέιν», ἴσως τὴν πιὸ ἄρτια ταινία ὅλων τῶν ἐποχῶν ποὺσήμερα διδάσκεται στὶς Σχολὲς Κινηματογράφου ὅλου του κόσμου.Ἐκεῖ λοιπὸν γιὰ νὰ δοθεῖ τὸἱστορικὸ πλαίσιο τοῦ 1940 ποὺδιαδραματίζεται ἡ ὑπόθεση, προβάλλονται τὰ πρωτοσέλιδα τῶνἐφημερίδων τῆς ἐποχῆς: «Δύοἰταλικὲς μεραρχίες παγιδεύτηκαν στὰ ὑψώματα ἀπὸ τὸν ἙλληνικὸΣτρατό», «Οἱ Ἕλληνες χτυποῦν τὴν Ἰταλία κατὰ μῆκος τῶνὑψωμάτων τῆς Κορυτσᾶς» κ.α. Δίπλα λοιπὸν στὸ θάνατο τοῦ Κέιν διαβάζουμε μὲ μεγάλους τίτλους τὶς νίκες τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦκαὶ τὴν κατάληψη τῆς Κορυτσᾶς!Ἡ τεράστια σημασία τῆςἙλληνικῆς νίκης στὴν ἔκβαση τοῦπολέμου ἐκτιμήθηκε ἄλλωστε καὶἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Χίτλερ. H Λένι Ρίφενσταλ μία ἄλλη σημαντικὴμορφὴ τῆς ἕβδομης τέχνης καὶμούσα τοῦ ναζισμοῦ στὴν αὐτοβιογραφία της ἀναφέρει ὅτι ὁΧίτλερ τῆς εἶπε σὲ συνάντησή τους στὶς 30 Μαρτίου 1944: "Ἂν οἱἸταλοὶ δὲν εἶχαν ἐπιτεθεῖ  στὴνἙλλάδα καὶ δὲν χρειάζονταν τὴβοήθειά μας, ὁ πόλεμος θὰ εἶχε πάρει διαφορετικὴ τροπή. Θὰεἴχαμε προλάβει νὰ κατακτήσουμε τὸ Λένινγκραντ καὶ τὴ Μόσχα, πρὶν πιάσει τὸ Ρωσικὸ ψύχος." Δυστυχῶς σήμερα αὐτὴ ἡ μεγάλη νίκη τοῦ ἐλεύθερου κόσμου ἐνάντια στὸ φασισμὸ ἀγνοεῖται στὴν Κορυτσᾶ. Ἐνῶ διοργανώνονται λαμπροὶ ἑορτασμοὶ σὲ διάφορα μέρη ἀπὸ τὴ Νορμανδία ὡς τὸν Εἰρηνικὸ γιὰ ἀνάλογα γεγονότα,ἐμεῖς δὲν ἔχουμε καταφέρει οὔτε κάν νὰ θάψουμε τοὺς νεκρούς μαςἥρωες ποὺ τὰ κόκαλα τους βρίσκονται σκορπισμένα στὰβορειοηπειρωτικὰ βουνά. Εἶναι καιρὸς λοιπὸν ἡ ἑλληνικὴ πολιτεία σὲ συνεργασία μὲ τοὺς τοπικοὺς φορεῖς νὰ ἀναδείξουν καὶ νὰ τιμοῦν τὴν ἐπέτειο αὐτή. Ἔστω στὴν ἀρχὴμὲ μία δοξολογία καὶ ἕνα τρισάγιο γιὰ τοὺς ἥρωες καὶ μία λιτὴἐκδήλωση ὅπου θὰ κληθοῦν καὶἐπίσημοι ἐκπρόσωποι ξένων χωρῶν. Τὸ ἕτοιμο νὰ λειτουργήσει Στρατιωτικὸ Κοιμητήριο τῆς Κλεισούρας, τὸ φοβερὸ 731, ἡγραφικὴ Πολένα, ἡ ἡρωικὴΜπομποστίτσα καὶ ἄλλες περιοχὲςὅπου σύμφωνα μὲ μαρτυρίες ἀκόμαἀκούγεται τὸ «Τῆ Ὑπερμάχω» καὶ ἡἰαχὴ «Ἀέρα» (βλέπε ἰστολόγιο «Ὀρθόδοξη Κορυτσᾶ») θὰπροσελκύουν ὄχι μόνο σχολεῖα, συλλόγους, πολεμιστὲς καὶἀπογόνους τους ἀπὸ τὴν Ἑλλάδαἀλλὰ καὶ πλῆθος μελετητῶν καὶφίλων της Ἱστορίας ἀπὸ τὸἐξωτερικό. Τέλος θὰ μποροῦσε ἐκεῖνες τὶς μέρες νὰ διοργανώνεται καὶ ἕνα διεθνὲς πανόραμα κινηματογραφικῶν ταινιῶν μὲ θέμα τὸ Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τὸἑλληνικὸ προξενεῖο Κορυτσᾶς ἔχειἐπιδείξει στὸ παρελθὸν ἀνάλογη δραστηριότητα, ἐνῶ ὑπάρχει τὸἑλληνοαλβανικὸ σχολεῖο «Ὅμηρος» ποὺ παρουσιάζει θαυμάσια ἑορταστικὰπρογράμματα. Ἀπὸ τὴν ἄλλη στὴνἀδελφὴ πόλη τῆς Θεσσαλονίκης ἡἨπειρωτικὴ Ἑστία ποὺ τιμᾶἀνελλιπῶς τὴν ἐπέτειο, τὸ Ἵδρυμα Μελετῶν Χερσονήσου τοῦ Αἵμου, ὁΔῆμος καὶ ἄλλοι φορεῖς θὰσυνέβαλαν στὴν προσπάθεια. ἩΦλώρινα καὶ ἡ Καστοριὰ σὲ ἀκτίνα μερικῶν χιλιομέτρων θὰ κάλυπταν μὲ τὶς ὑποδομὲς τους τὶς ἀνάγκες τῶν ἐπισκεπτῶν. Καὶ ἂν αὐτὰμοιάζουν οὐτοπικὰ ἂς δοῦμε πὼςἐκμεταλλεύονται πολιτικὰ καὶτουριστικὰ οἱ Τοῦρκοι τὴν μάχη τῆς Καλλίπολης. Οἱ φιλοπρόοδοι κάτοικοι τῆς Κορυτσᾶς θὰ ἀναδείξουν τὴνἱστορία τους, τὴν ταυτότητά τους καὶ θὰ ἀναπτύξουν τὴν περιοχὴτους μετὰ ἀπὸ δεκαετίες διώξεων καὶ καθυστέρησης. γράφει ο Δ. Πέτκος πηγή: εδώ

Korça: Rëndësia universale e çlirimit të saj dhe “Qytetari Kein”! Më 22 Nëntor 1940 Ushtria Greke përparoi pas betejash të ashpra dhe hyri në Korçë ku u prit me një det me flamurë bardhe e blu. Korça, shtohet në qytetet dhe fshatrat e Epirit të Veriut që pranojnë për herë të tretë që prej vitit 1912 ushtrinë çlirimtare Helene dhe parashikoi mundjen e Italisë fashiste. Jehona u përhap në të gjithë botën, në faqet e para të shumë radiove dhe gazetave. Karikaturistët e vendeve aleate frymëzohen për të krijuar karikaturat e tyre të famshme të për të satirizuar Musolinin. Korça është qyteti i parë në botë që çlirohet nga fuqitë e Boshtit. Më 1941 Orson Wells xhiroi “Qytetari Kein”, ndoshta filmi më shkëlqyer i të gjitha kohrave që sot mësohet në Shkollat Kinematogarfike në të gjithë botën. Atje pra për t’i dhënë kornizën historike të 1940 në të cilën dhe zhvillohet tema, shfaqen faqe të para të gazetave të kohës: “Dy Divizione italiane ranë u izoluan në disa male nga Ushtria Helene”, “Helenët godasinë Italinë në të gjithë gjatësinë e majrave të Korçës” etj.  Pranë, pra vdekjes të Keinit lexojmë me tituj të mëdhenj fitoret e Ushtrisë Helene dhe marrjen e Korçës! Rëndësia e Madhe e fitore Helene në përfundimin e luftës u çmua dhe nga vetë Hitleri. Leni Rifenstal një nga figurat e rëndësishme të artit të shtatë dhe musë e nazismit në autobiografinë e saj përmendën që Hitleri i tha në takimin e tyre më 30 Mars 1944: “Nqs Italianët nuk do të kishin sulmuar Greqinë dhe nuk do t’iu nevojitej ndihma jonë, lufta do të kishte marrë një rrjedhë tjetër. Do të kishim arritur të pushtonim Leningradin dhe Moskën, para se të vinte dimri Rus.” Fatkeqësisht sot kjo fitore e madhe e botës së lirë kundër fashizmit është e panjohur në Korçë. Ndërsa organizohen festime të mëdha në vende të ndryshme nga Normandia deri në Paqësor për çështje të ngjashme, ne nuk kemi arritur  as të varrosim heronjtë tanë të vdekur që eshtrat e tyre gjenden të shpërndara në malet e Epirit Verior. Është koha pra që shteti Helen në bashkëpunim me institucionet lokale të nxjerrin në pah dhe të nderojnë këtë përkujtimore. Qoftë dhe si fillim me një dhoksologji dhe një trisai për heronjtë dhe një shfaqje të thjeshtë ku do të thirren dhe përfaqësues të vendeve të huaja. E gatshme, të vihet në funksion Varreza Ushtarake e Këlcyrës, dhe e tmerrshmja 731, Polena karakteristike, Boboshtica Heroike dhe të tjera zona ku sipas dëshmive akoma dëgjohet “Ipermaho-ja “ dhe jehona e “Sulm” (shikoni dhe faqen “Korça Orthodhokse”) do të tërhiqnin jo vetëm shkolla, shoqate, luftëtarë dhe pasardhës të tyre nga Greqia por dhe shumë studiues dhe miq të Historisë nga jashtë shtetit. Në fund do të mundej në ato ditë të organizohet një panoramë ndëkombëtare e filmave kinematografikë me temë Luftën e Dytë Botërore. Konsullata Greke në Korçë ka treguar në të kaluarën një aktivitet të ngjashëm, ndërsa ekziston dhe shkolla heleno-shqiptare “Omiros” që paraqet programe të mrekullueshme festive. Nga ana tjetër në qytetin vëlla Selanikun Streha Epirote që nderon gjithmonë këtë përkujtimore, Institucioni i Studimeve të Gadishullit të Emit, Bashkia dhe të tjera institucione që ndihmuan në këtë përpjekje. Follorina dhe Kosturi në rreze prej disa kilometrosh do të mbulonin me infrastukturën e tyre nevojat e vizitorëve. Dhe  nqs këto ngjasojmë me utopi le të shohim se si shfrytëzojnë politikisht por dhe nga ana turistike Turqit, betejën e Kalipoit. Banorët, filo-përparimtarë, të Korçës do të nxjerrin në dritë historinë e tyre, indentitetin e tyre dhe do të zhvillojnë zonën e tyre pas dekadash dhe vonesash. shkruan Dh Petko