Διδαχές ζωής από 7 Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας! - Mësime jete nga 7 të Mençur nga Greqia e Lashtë!

Διδαχές ζωής από 7 Σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας!   Aνάμεσα στον Ζ΄ και Στ΄ αιώνα π.Χ. γεννήθηκαν και άκμασαν συγχρόνως οι ΕΠΤΑ ΣΟΦΟΙ της Αρχαιότητας. Είναι η εποχή που ο υμνούμενος έως τότε βίος των Ηρώων και των Ημιθέων αρχίζει σιγά-σιγά να χάνει την αίγλη του και βίος θετικότερος και πραγματικότερος να διαλύει τη γοητεία των θρύλων. Διαβάστε τις διδαχές τους... Πραγματικά μαθήματα ζωής: ΒΙΑΣ Ο ΠΡΙΗΝΕΥΣ (Πολιτικός της Πριήνης) Άκουγε πολλά, μίλα την ώρα που πρέπει. Άνθρωπο που δεν αξίζει μην τον εγκωμιάζεις, επειδή είναι πλούσιος. Να επιχειρείς κάτι έπειτα από ώριμη σκέψη, ώστε, όταν το ξεκινάς να το συνεχίζεις με σιγουριά. Να μάθεις και ύστερα να ενεργήσεις. Άριστη δημοκρατία υπάρχει εκεί όπου οι πάντες φοβούνται το νόμο σαν νά 'ταν τύραννος. Στα νιάτα σου να αποχτήσεις καλή οικονομική κατάσταση και στα γηρατειά σου σοφία. Μήτε υπερβολικά απονήρευτος να είσαι, μήτε δόλιος. Να μη σου αρέσει να παίρνεις βιαστικά το λόγο, μήπως πέσεις σε λάθη και τότε δυσάρεστο επακόλουθο θα είναι η μεταμέλεια. Αυτό που κάνεις, να το έχεις σοβαρά στο νου σου. Πάρε με την πειθώ, όχι χρησιμοποιώντας βία. ΘΑΛΗΣ Ο ΜΙΛΗΣΙΟΣ (640 - 548 π.Χ. περίπου) Η έλλειψη απασχόλησης φέρνει την πλήξη. Να μην είσαι αργόσχολος, ακόμα κι αν έχεις πλούτη. Βαρύ φορτίο η αμορφωσιά. 'Εγγυήθηκες; Η συμφορά σε παραμονεύει. Είναι πολύ μεγάλη χαρά να αποχτήσεις ό,τι λαχταράει η ψυχή σου. Ό,τι κακό συμβαίνει στο σπίτι σου μην το κοινολογείς. Μη βαριέσαι να λες έναν καλό λόγο στους γονείς σου. Άριστη δημοκρατία είναι εκείνη που δεν έχει ούτε πολύ πλούσιους πολίτες ούτε πολύ φτωχούς. Να ρυθμίζεις τις πράξεις σου σύμφωνα με το μέτρο. Μην έχεις εμπιστοσύνη σε όλους. Μη μιμείσαι τα ελαττώματα του πατέρα σου. Μην αποχτάς τα πλούτη σου με ανέντιμον τρόπον. Μη στολίζεις την εξωτερική σου εμφάνιση, αλλά να έχεις ωραίες ενασχολήσεις. Όποιες περιποιήσεις θα προσφέρεις στους γονείς σου, να περιμένεις ότι παρόμοιες θα δεχτείς κι εσύ από τα παιδιά σου στα γηρατειά σου. Καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται. Τους φίλους σου να τους θυμάσαι όχι μόνον όταν είναι κοντά σου, αλλά κι όταν είναι μακριά. Δύσκολο να αποχτήσει ο άνθρωπος αυτογνωσία.   ΚΛΕΟΒΟΥΛΟΣ Ο ΛΙΝΔΙΟΣ (Πολιτικός, τύραννος της Λίνδου) Τίποτε να μην κάνεις με καταναγκασμό. Παντρέψου γυναίκα της σειράς σου, γιατί, αν πάρεις από αρχοντικό σόι, θα αποχτήσεις αφεντικά, όχι συγγενείς. Να έχεις γλώσσα που να εκφράζει αισιοδοξία ή που να ευχαριστεί όποιον σ' ακούει. Να συγκρατείς τη γλώσσα σου. Αν είσαι πλούσιος, να μη μεγαλοπιάνεσαι, κι αν είσαι φτωχός, να μην εξευτελίζεσαι. Να διαλύεις τις εχθρότητες. Άριστη δημοκρατία υπάρχει εκεί όπου οι πολιτικοί φοβούνται περισσότερο την επίκριση παρά το νόμο. Το μέτρο είναι άριστο. Μη διασκεδάζεις μέ κάποιον που κοροϊδεύει άλλους, επειδή θα σε αντιπαθήσουν εκείνοι εις βάρος των οποίων λέγονται τα σκώμματα. Τον πατέρα σου πρέπει να τον σέβεσαι. Δίνε στους συμπολίτες σου τις καλύτερες συμβουλές. Να αποχτήσουμε πολλές γνώσεις παρά να μείνουμε στην αμάθεια. Μάθε να υπομένεις με γενναιότητα τις αντιξοότητες. Να μορφώνεις τα παιδιά σου. Πρέπει να ακούμε τους άλλους με προσοχή και όχι να είμαστε πολυλογάδες. ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ Ο ΚΟΡΙΝΘΙΟΣ (Τύραννος της Κορίνθου (668-587 π.Χ.) Οι ηδονές είναι θνητές, οι αρετές αθάνατες. Η δημοκρατία είναι καλύτερο πολίτευμα από την τυραννίδα. Τον καιρό της ευτυχίας σου να είσαι σεμνός και στις ατυχίες σου να διατηρείς την αξιοπρέπειά σου. Τη δυστυχία σου κρύβε την, για να μη δώσεις χαρά στους εχθρούς σου. Όσο ζεις, να σε επαινούν, κι όταν πεθάνεις, να σε μακαρίζουν. Ωραίο πράγμα η ησυχία. Μην κοινολογείς απόρρητες συνομιλίες. Να μελετάς τα πάντα. Όχι μόνο να τιμωρείς τους ενόχους, αλλά και να εμποδίζεις εκείνους που πρόκειται να κάνουν κακό. Να προετοιμάζεις τον εαυτό σου, ώστε να γίνεις αντάξιος των γονέων σου. Για τους φίλους να είσαι πάντα ο ίδιος, είτε ευτυχούν είτε δυστυχούν. ΠΙΤΤΑΚΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ (Πολιτικός και αιρετός τύραννος της Λέσβου 650-570 π.Χ.) Με την ανάγκη δεν τα βάζουν ούτε οι θεοί. Η δίψα τού κέρδους δε σβήνει. Τον κακότυχο μην τον μέμφεσαι, γιατί τέτοιες πράξεις η θεία δίκη τις τιμωρεί. Ο τρόπος άσκησης της εξουσίας φανερώνει το χαρακτήρα τού ανθρώπου. Να ξεχωρίζεις την ευκαιρία. Δύσκολο να προβλέψουμε το μέλλον, μόνον ό,τι έγινε είναι βέβαιο. Το χειρότερο από τα άγρια θηρία είναι ο τύραννος κι από τα ήμερα ο εγκωμιαστής. Άριστη είναι η δημοκρατία εκεί όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα να καταλαμβάνουν την εξουσία ανέντιμα άτομα. Ό,τι σκέπτεσαι να κάνεις, μην το λες, γιατί, αν δεν τα καταφέρεις, θα σε περιγελάνε. Όσα προκαλούν την οργή σου όταν τα κάνει ο διπλανός σου, εσύ να μην τα κάνεις. Ό,τι σου εμπιστεύτηκαν, δώσ' το πίσω. Στη στεριά μπορείς να εμπιστεύεσαι, η θάλασα είναι άπιστη. Μήν κακολογείς το φίλο σου ούτε να εγκωμιάζεις τον εχθρό σου, γιατί κάτι τέτοια φανερώνουν επιπολαιότητα. Δύσκολο να 'ναι ο άνθρωπος καλός. ΣΟΛΩΝ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ (Μεγάλος πολιτικός και νομοθέτης, 640-560 π.Χ.) Τα κράτη τότε κυβερνώνται πολύ καλά, όταν οι πολίτες πειθαρχούν στους άρχοντες και οι άρχοντες στους νόμους. Όταν μάθεις να κυβερνιέσαι, θα ξέρεις να κυβερνάς. Να σωπαίνεις κι όταν ξέρεις. Όταν αξιώνεις από τους άλλους να αναγνωρίζουν τις ευθύνες τους, να αναλαμβάνεις κι εσύ ο ίδιος τις δικές σου. Να αποφεύγεις κάτι ευχάριστο, που αργότερα προξενεί λύπη. Μακριά από κάθε υπερβολή. Μη συναναστρέφεσαι ανήθικα άτομα. Να μην ψευδολογείς, αλλά να λες την αλήθεια. Έχε τη λογική οδηγό στη ζωή σου. Μή μιλάς για κάτι που δεν το είδες. Να δίνεις στους συμπολίτες σου όχι τις πιο ευχάριστες συμβουλές, αλλά τις πιο ορθές. Να βγάζεις συμπεράσματα για τα άγνωστα έχοντας υπόψη σου τα γνωστά. Να μελετάς όσα αξίζουν. Να είσαι μειλίχιος με τους δικούς σου. Να τιμάς τους φίλους σου. Να μη δημιουργείς γρήγορα φιλίες, αλλά όσους φίλους αποχτήσεις, να μην τους απορρίπτεις σε λίγο. ΧΙΛΩΝ Ο ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΣ (Πολιτικός, νομοθέτης της Σπάρτης) ·         Η τελετή τού γάμου σου να είναι απλή. ·         Να αποχτήσεις αυτογνωσία. ·         Στα συμπόσια των φίλων σου μη βιάζεσαι να παρευρεθείς, στις ατυχίες τους όμως να τρέχεις αμέσως. ·         Να προτιμήσεις μάλλον να υποστείς μια ζημιά παρά να έχεις ανέντιμο κέρδος γιατί το πρώτο θα σε στενοχωρήσει μία φορά, το άλλο θα είναι πηγή διαρκούς στενοχώριας. ·         Η γλώσσα σου να μην τρέχει πριν από τη σκέψη σου. ·         Να συγκρατείς το θυμό σου. ·         Να μην επιθυμείς αδύνατα πράγματα. ·         Μην κακολογείς τους διπλανούς σου ειδεμή θ' ακούσεις πράγματα που θα σε στενοχωρήσουν. ·         Να πειθαρχεrς στους νόμους. ·         Σαν πίνεις, πρόσεχε να μη λες πολλά, επειδή θα σου ξεφύγουν και πράγματα που δεν πρέπει να λέγονται. ·         Να σέβεσαι τον μεγαλύτερό σου. ·         Άριστο είναι εκείνο το πολίτευμα όπου οι πολίτες πειθαρχούν υπερβολικά στους νόμους και ελάχιστη σημασία δίνουν σ' αυτά που τους λένε οι ρήτορες. ·         Να αποστρέφεσαι εκείνον που παρακολουθεί με περιέργεια τις ξένες υποθέσεις. ·         Τον πεθαμένον να τον καλοτυχίζεις. ·         Τον κακότυχο μην τον περιγελάς.

Mësime jete nga 7 të Mençur nga Greqia e Lashtë! Ndërmjet shekullit të 7-të dhe të 6-të para Krishtit u lindën dhe u burrëruan në të njejtën kohë SHTATË TË URTË (MENÇUR) të Lashtësisë. Është periudha që jeta e lavdëruar e Heronjëve dhe Gjysmëhyjnive fillon ngadalë-ngadalë që të humbasë bukurinë e tij dhe jetë më pozitve dhe më reale shkatërronte tërheqjen e legjendave. Lexoni më poshtë mësimet e tyre.... me të vërtetë mësime jete. Jeta e PRINEVSIT (Politikan i Prinit). ·         Dëgjo shumë, fol në kohën e duhur. ·         Njeriun që nuk ja vlen mos e lavdëro, mqs është i pasur. ·         Të përpiqesh të bësh diçka pas një mendimi të pjekur, në mënyrë që, kur të fillosh ta nisësh me siguri. ·         Të mësosh  dhe më pas të veprosh. ·         Demokracia ideale ekziston atje ku të gjithë kanë frikë ligjin sikur të ishte diktator. ·         Në rininë tënde të fitosh një gjendje të mirë ekonomike dhe në pleqërinë tënde mençuri. ·         Të mos jesh në mënyrë të ekzagjeruar as i pafajshëm, as dinak. ·         Të mos të të pëlqejë të marrësh me nxitim fjalën, mos ndoshta bie në gabime dhe atëhere rrjedhim i hidhur do të jetë pendimi. ·         Ajo që ben, ta kesh me seriozitet në mendjen tënde. ·         Merr duke përdorur bindjen dhe jo duke pëdrorur dhunën. Thali Milisijoja (640-548 para Krishtit afërsisht). ·         Mungesa e punës sjell mërzinë. ·         Të mos jesh njeri që ri më kot edhe sikur të kesh pasuri. ·         Peshë e rëndë është mungesa e edukimit. ·         Dole garant : E keqja të pret. ·         Është gëzim i madh të pronësosh atë që të kërkon shpirti tënd. ·         Çdo gjë e keqe që ndodh në shtëpinë tënde mos e bëj publike. ·         Mos përto të thuash një fjalë të mirë në prindërit e tu. ·         Demokraci e përsosur është ajo e cila nuk ka qytetar as shumë të pasur as shumë të varfër. ·         Të rregullosh veprimet e tua sipas masës. ·         Mos ki besim tek të gjithë. ·         Mos imito mangësitë e babait tënd. ·         Mos fito pasuritë e tua në mënyrë të pandershme. ·         Mos zbukuro pamjen tënde të jashtme, por të kesh punë të bukura. ·         Ato përkujdesje që do të ofrosh tek prindërit e tu, të presësh të ngjashme se do të marrësh nga fëmijët e tu në pleqëri. ·         Më mirë të të kenë zili se sa t’iu vijë keq për ty. ·         Miqtë e tu ti kujtosh jo vetëm kur i ke pranë por dhe kur i ke larg. ·         Është e vështirë që të fitojë njeriu vetënjohjen. Kleovoulos Lindios. (Politikan, tiran i Lindos). ·         Asgjë të mos e bësh me detyrim. ·         Martohu me grua të sërës tënde, sepse, nëse merr nga soj fisnikësh, do të fitosh pronarë jo të afërm. ·         Të kesh një gjuhë e cila shpresh optimizëm ose që kënaq këdo që dëgjon. ·         Të frenosh gjuhën tënde. ·         Nëse je i pasur mos u hiq si i madh, nëse je i varfër mos u  poshtëro. ·         Ti tretësh armiqësitë. ·         Demokraci e përsosur ekziston atje ku politkanët kanë më shumë frikë kritikën se sa ligjin. ·         Masa është përsosmëria. ·         Mos u argëto me dikë që tallet me të tjerët, sepse do të kenë antipati ata për të cilët thuhen shakatë. ·         Babanë tënd duhet ta respektosh. ·         Jepju bashkëkombasve të tu këshillat më të mira. ·         Babanë tënd duhet ta respektosh. ·         Jepju bashkëqytetarëve të tu këshillat më të mira. ·         Të fitojmë shumë njohuri se sa të qëndrojmë në injorancë ·         Mëso të durosh me trimëri vështirësitë. ·         Të edukosh fëmijët e tu. ·         Duhet të dëgjojmë të tjerët me kujdes dhe jo të jemi fjalëshumë. Periandri Korinthiani. (Tirani i Korinthit 668-587 para Krishtit). ·         Epshet janë të vdekshme, virtytet të pavdekshme ·         Demokracia është qytetërim më i mirë se Tirania (dikatura). ·         Gjatë kohës së lumturisë tënde të jesh i hijshëm dhe gjatë dështimeve të tua të ruash dinjitetin tënd. ·         Fatkeqësinë tënde ta fshehësh, që të mos ju falësh gëzim armiqëve të tu. ·         Për sa kohë jeton të të lavdërojnë, dhe kur të vdesësh të të lumërojnë. ·         Gjë e bukur qetësia. ·         Mos bëj publike biseda të fshehta. ·         Të studiosh gjithçka. ·         Jo vetëm të ndëshkosh fajtorët, por të ndalosh ata që do të bëjnë të keqen. ·         Të përgatitësh veten tënde, që të bëhesh i denjë i prindërve të tu. ·         Për miqtë tënd të jesh gjithmonë i njejti, qoftë kur janë të lumtur qoftë kur ndodhen në fatkeqësi. Pittak Mitlineu. (politikan dhe tiran i virtytshëm i Lesvos 650-570 p Krishtit). ·         Me nevojën nuk maten as perënditë. ·         Etja e fitimit nuk shuhet. ·         Fatkeqin mos e përbuz, sepse të tilla veprime gjykimi hyjnor i dënon. ·         Mënyra e ushtrimit të pushtetit tregon karakterin e njeriut. ·         Të dallosh mundësinë. ·         Vështirë që të parashikojmë të ardhmen, vetëm ato sa kanë ndodhur janë të sigurta. ·         Më e keqja nga kafshët e egra është tirani dhe nga të urtat lavdëruesi. ·         Demokracia është e përsosura atje ku nuk ekziston mundësia që të marrin pushtetin njerëz të pandershëm. ·         Atë që mendon ta bësh, mos e thuaj, sepse, nëse nuk ja del mbanë, do të tallin. ·         Ato sa shkakëtojnë indinjimin tënd kur i bën ai që ke pranë, ti të mos i bësh. ·         Atë që ta besuan, kthehe prapa. ·         Në tokë mund të kesh besim, deti është i pabesë. ·         Mos mban nëpër gojë mikun tënd as të lavëdrosh arimkun tënd, sepse diçka e tillë tregon cektësi. ·         Është e vështirë të jetë njeriu i mirë. Solon Athineasi. (Politikan i madh dhe ligjvënës, 640-560 para Krishtit). ·         Shtetet qeverisen shumë mirë, kur qytetarët iu binden udhëheqësve dhe udhëheqësit ligjeve. ·         Kur mëson të qeverisesh, do të dish dhe të qeverisësh. ·         Të heshtësh dhe kur di. ·         Kur denjon nga të tjerët të dallojnë përgjegjësitë e tyre, të kuptosh dhe ti vetë të tuat. ·         T’i shmangesh diçkaje të këndshme, që më vonë shkakëton hidhërim ·         Larg nga çdo ekzagjerim ·         Mos ki kontakt me njerëz të pamoralshëm. ·         Mos thuaj gënjeshtra, por të thuash të vërteta. ·         Ka llogjikën rrëfyes në jetën e tij. ·         Mos fol për diçka që nuk e pe. ·         T’iu japësh bashkëqytetarëve të tu jo këshillat më të këndshme, por më të drejtat. ·         Mos nxirr rezultate për të panjohurat duke pasur parasysh të njohurat. ·         Të studiosh sa ja vlejnë. ·         Të jesh butë me njerëzit tënd. ·         Të mos krijosh shpejt miqësi, por sa miq do të fitosh, të mos i përjashtosh pas pak. Hilon Lakedemoni. (Politikan, ligjvënës i Spartës). ·         Ceremonia e martesës tënde të jetë e thjeshtë. ·         Të fitosh vetënjohje. ·         Në mbledhkat e miqëve të tu mos u nxito që të jesh prezent por në fatkeqësitë e tyre të vraposh menjëherë. ·         Të preferosh më shumë që të pësosh dëm se sa të kesh fitim të pandershëm sepse e para do të shqetësojë njëherë, ndërsa tjetra është një burim i shqetësimit të vazhdueshëm. ·         Gjuha jote të mos nxitojë para mendimit tënd. ·         Të mbash nevrat e tua. ·         Mos kërko gjërat e pamundura. ·         Bindju ligjeve. ·         Kur të pish, kujdes mos thuash shumë, sepse do të shpëtojnë gjëra që nuk thuhen. ·         Të respektosh më të mëdhenjtë. ·         I përsosur është ai sistem politik ku qytetarët ju binden ligjeve në ekzagjerim dhe ju japin pak rëndësi atyre sa thonë oratorët. ·         T’iu largohesh atij që ndjek me kuriozitet çështjet e të tjerëve. ·         Të vdekurin të mos e urosh për mirë. ·         Fatkeqin mos përqesh.