Η διήγηση του Κ. Σκενδέρη για ένα γεγονός στο Βούνο της Χιμάρας

Τέτοιες μέρες του 1914 συνεχίζονταν οι μάχες των Ηπειρωτών Χριστιανών στα μέρη τούτα και στα πλαίσια της Αυτονόμου Κυβερνήσεως του Ζωγράφου με στόχο τη διασφάλιση πλαισίου δικαιωμάτων και εγγυήσεων κατόπιν της ίδρυσης του αλβανικού κράτους. Επειδή ακόμη πολλοί μην γνωρίζοντας τις λεπτομέρειες της ιστορίας και υπό την πίεση της παραχάραξης της ιστορίας και της προπαγάνδας πιστεύουν ότι άλλα μεν χωριά της Χιμάρας έχουν ελληνικούς πληθυσμούς και άλλα όχι, επιλέξαμε απ’ το βιβλίο του Κωνσταντίνου Σκενδέρη, εκ Κορυτσάς, πρωταγωνιστής των ηρωικών εκείνων ημερών, «Ο Βορειοηπειρωτικός Αγών (1914)» να αναφερθούμε σε δύο σημειώσεις στις σελίδες 106-109, με αναφορά στο Πύλιουρι και το Βούνο.

«… Την δε μάχην της Πύλιουρης (Χειμάρρας) ως εξής περιγράφει αυτόπτης μάρτυρας:

Θεωρώ τον εαυτό μου περήφανο διότι έλαβα μέρος εις την πρώτη μάχη των μερών τούτων όπου τα όπλα μας ήραν νίκη αφάνταστη εδώ επάνω εις απότομα Ακροκεραύνια και ειδικά εις το σκαρφαλωμένο στους βράχους, Πύλιουρι, κατά των Τουρκαλβανών, με τους οποίους πρόκειται να εκστρατεύσει ο Βηδ δια να καθυποτάξει την Β. Ήπειρο.

Την Τρίτη της Διακαινησίμου οι γείτονες Κουτσιώται, Καλλαριατιανοί και Μπολανάται μετά ιλίγων χωροφυλάκων, νομίζοντας ότι λόγω των ημερών του Πάσχα είμαστε απασχολημένοι με γλέντια, εξέδραμαν μέχρι της υπεράνω  της Πύλιουρι οροσειράς Τσίπθι το οποίο κατείχαν υπό μικρής ομάδας Πυλιουριωτών. Το θάρρος μετά του οποίου επεξηδύθημεν εις τον κοινό ιερό αγώνα και το μίσος κατά των άξεστων αυτών, εις τους οποίους θέλουν να μας υποδουλώσουν οι ισχυροί της γης, τόσον πολύ έχει φανατίσει τα εδώ παλικάρια ώστε οι λίγοι εκείνοι φρουροί του Πύλιουρι, μόνο 30 στον αριθμό, άφησαν τους 300 αρβανίτες να πλησιάσουν εις απόσταση των 100 μέτρων και τότε τους χαιρέτησαν με ομοβροντία εύστοχων πυρών. Εις τους πρώτους πυροβολισμύς, σαν ξεφτέρια επέταξαν στο βουνό τα Πυλιουριωτόπουλα, που νομίζεις πως γεννήθηκαν μονάχα δια να πετούν και ανεβάσαμε πολυβόλο προς ενίσχυση τους. Η μικρή κατ αρχάς συμπλοκή έλαβε προϊούσης της ημέρας ζωηρή φάση, διότι και οι εχθροί ενισχύθηκαν και είναι πείσμονες εις την επίθεση τους…»

Και στη συνέχεια ακόμη ένα συνταρακτικό γεγονός όπως του το περιγράφει σε επιστολή αξιωματικός:

«Αγαπητέ φίλε κ. Σκενδέρη,

… Μια εποχή του αγώνος στάλθηκα εις την περιοχή της Χιμάρας δια τον καταρτισμό στρατολογικών πινάκων, προκειμένου να στρατολογηθούν κανονικών και άλλες ηλικίες, εκτός των προσελθόντων εθελοντών. Έφθασα εις το χωρίο Βούνο και συνεκάλεσα του κατοίκους, οι οποίοι έσπευσαν  να με υποδεχτούν και τους ανακοίνωσα το σκοπό μου.

Ο σεβάσμιος πρόεδρος μου παρουσίασε τους κατάλογους, αλλά βλέπω με έκπληξη μου όλους του νέους – πρωτοστατούντος ενός Σπύρου στο επώνυμο – να πάρουν τα χαρτιά από την τράπεζα του γέροντος προέδρου και να φωνάζουν:

–          Σκίσ’  τα αυτά τα χαρτιά. Αυτά τα είχες για τους Τούρκους. Δεν υπάρχουν κατάλογοι για την ελληνική ιδέα, αλλά υπάρχουν άνδρες ασχέτως ηλικίας. Είμαστε όλοι στρατεύσιμοι και από σήμερα είμαστε 23-ετείς όλοι, έτοιμοι να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας!». Και απευθυνόμενοι σε μένα που ήμουν έκπληκτος και μου λέγουν: « Κύριες λοχαγέ, γράψε μας όλους ως ανήκοντας εις τον στρατό και γράψε και τ’ αδέρφια μου που είναι ξενιτεμένα και έρχονται!». Τότε ο πρεσβύτης πρόεδρος εν ενθουσιασμό λέγει: «Γράψετε  και μένα, που θα θεωρήσω τιμή μου να πεθάνω από βόλι».

–          Όταν συνήλθα, εννόησα γιατί αυτή η ελληνική φυλή η κατοικούσα όλη της ζώνη της Β. Ηπείρου, διατήρησε όλη τη φλόγα της απελευθέρωσης και τον ανδρισμό στη ζωτικότητα, που μόνο εις επικούς χρόνους ανεύρισκε κανείς…».
πηγή