http://omonoia-deeem.org/
Αποφράδα ημέρα η σημερινή για τον ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου, καθώς συμπληρώνονται είκοσι έξι χρόνια από την εν ψυχρώ δολοφονία τεσσάρων ομογενών του χωριού Αλύκο, ενώ επιχειρούσαν να διαφύγουν στην Ελλάδα, από τις δυνάμεις ασφαλείας του καταρρέοντος κομμουνιστικού καθεστώτος.
Η αντίδραση του ελληνικού στοιχείου υπήρξε άμεση: εκατοντάδες μειονοτικοί της περιοχής συγκρότησαν αυθόρμητα μαχητική διαδήλωση, μεταφέροντας στα γύρω χωριά τα φέρετρα με τα σκοτωμένα παιδιά, ξεσηκώνοντας τους συντοπίτες τους εναντίον του καθεστώτος. Η γενίκευση της σύγκρουσης, που θα εξελισσόταν σε μακελειό, αποφεύχθηκε την ύστατη στιγμή.
Ήταν ξημερώματα της 12ης Δεκεμβρίου του 1990, όταν τέσσερις νέοι από το χωριό Αλύκος, που απέχει λίγα χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, οι Θύμιος Μάσιος, Βαγγέλης Μήτρος, Θανάσης Κώτσης και Αηδόνης Ράφτης, αποφάσισαν να διαφύγουν κρυφά στην Ελλάδα, διασχίζοντας την αυστηρά φρουρούμενη και θωρακισμένη με ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα ακόμα, μεθόριο. Τους αντιλαμβάνονται όμως οι φρουροί και τους πυροβολούν. Πέφτουν και οι τέσσερις νεκροί.
Η θλιβερή είδηση φτάνει στο χωριό, προκαλώντας θρήνο και αγανάκτηση. Οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία και περίπου διακόσιοι εξ αυτών ξεκινούν για τα σύνορα που απέχουν έξι ώρες πεζή.
Στη διαδρομή, αγανακτισμένοι, καταστρέφουν ή «απαλλοτριώνουν» κρατικά αυτοκίνητα ακόμα και τρακτέρ, ωστόσο ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις τους μπλοκάρουν σε μια γέφυρα ώστε να μην φτάσουν στον τόπο της δολοφονίας και τα σύνορα.
Το πρωί της επομένης, όταν τα πτώματα μεταφέρθηκαν στο χωριό, συνέβη κάτι πρωτοφανές για τα δεδομένα της εποχής εκείνης, που ακόμα όλα «τα ‘σκιαζε η φοβέρα»: τρεις χιλιάδες άνθρωποι του Αλύκου και των γύρω χωριών, κρατώντας τα φέρετρα των παιδιών και φωνάζοντας συνθήματα, όπως «κάτω η δικτατορία», «Ραμίζ Αλία δολοφόνε» κ.ά, συγκρότησαν πορεία προς την πόλη των Αγίων Σαράντα.
Φοβούμενο εξάπλωση της εξέγερσης, εάν οι διαδηλωτές έφταναν στους Αγίους Σαράντα, πόλη με ισχυρό ελληνικό στοιχείο, το καθεστώς ανάπτυξε στρατό, αστυνομία και άρματα μάχης στην διαδρομή στο ύψος των στενών της Γκιάστας.
Ακολούθησε «μάχη» με τους εξαγριωμένους ομογενείς να πετροβολούν τις δυνάμεις του καθεστώτος και τις τελευταίες να απαντούν με πραγματικά πυρά, τραυματίζοντας σοβαρά έναν μειονοτικό. Ενώπιον του κινδύνου να εξελιχθεί η πορεία σε αιματοκύλισμα, οι ομογενείς υποχώρησαν και επέστρεψαν στα χωριά τους.
Μετά την πτώση του καθεστώτος στην πλατεία του Αλύκου ανεγέρθηκε ανδριάντας στη μνήμη των τεσσάρων ομογενών αλλά και εις ανάμνηση της ηρωικής εξέγερσης των Ελλήνων κάτοικων εναντίον του βάρβαρου καθεστώτος.
Έκτοτε, κάθε χρόνο στις 12 Δεκεμβρίου, γίνονται στο χωριό εκδηλώσεις μνήμης. Σήμερα, παρουσία πλήθους κόσμου και παραγόντων της ελληνικής ομογένειας τελέσθηκε στο χωριό μνημόσυνο για τους δολοφονηθέντες νέους και εκφωνήθηκαν λόγοι για την ιστορική αυτή πράξη αντίστασης των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ
Ishte 12 dhjetori i vitit 1990, periudha e arratisjeve sporadike. Katër të rinj nga fshati Aliko i Sarandës, Thimjo Masho, Thanas Koçi, Ajdhon Rafti dhe Vangjel Mitro në përpjekje për të kaluar kufirin në Ciflik të Konispolit vriten në mënyrë barbare afër postës së kufirit nga ushtarët e postës shqiptare.
Pas vrasjes së katër të rinjve me urdhër të drejtuesve të Degës së Punëve të Brendëshme të Sarandës u ndalohet të afërmve të tërheqin trupat e bijve të tyre nga vendi ku ishin vrarë dhe masakruar. Atëherë banorë të fshatit Aliko me hunj, sopata e mjete të tjera nëpër duar nisen drejt fshatit Shkallë. Atëherë përballë kësaj situate të rëndë të krijuar ku disa dhjetëra vetë demonstrojnë hapur kundër pushtetit forcat e Degës së Punëve të Brendëshme tërhiqen dhe lejojnë marrjen e trupave të të vrarëve prej njerëzve të tyre. Të nesërmen e ditës fatale për katër djemtë banorët e Alikos por edhe të fshatrave përreth me katër arkivolët mbi supe nisen nga fshati i tyre për të demonstruar në qytetin e Sarandës. Përshkuan me këmbë nga Aliko deri në Qafën e Gjashtës afër Sarandës. Kolonës së gjatë të njerëzve u prinin arkivolët me trupat e të rinjve të vrarë. Por në Qafën e Gjashtës, në hyrje të qytetit të Sarandës u rreshtuan forca të policisë, efektiv i Degës së Punëve të Brendëshme dhe forca të ushtrisë, të dislokuara brenda qytetit. Për të përhapur panik në qytet nga Komiteti i Partisë së Rrethit filloi të thuhej : “Fshtarët e Alikos duan të shkatërrojnë qytetin” , “ pas tyre fshihet armiku i klasës dhe ai i jashtëm “. Situata e krijuar bëri që punonjësit e sigurimit dhe të Komitetit të Partisë së rrethit të mobilizonin me forcë punonjësit e ndërmarrjeve krahas forcave të tjera të armatosura. Ish sekretari i parë i Komitetit të Partisë të rrethit të Sarandës, Syrja Dosti arriti të dilte nga qyteti dhe u strehua në tunelin vend – komandë në zonën malore Vergo – Delvinë, që ishte i planifikuar të përdorej në raste të jashtëzakonshme. Që andej ai në rolin e Komandantit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura për Sarandën drejtonte gjithë operacionin. Në Qafën e Gjashtës filloi përleshje midis forcave të armatosura dhe turmës së ardhur nga Alikua. Filluan të qëllojnë me armë zjarri për të trembur turmën dhe nga këto goditje plagoset rëndë njeri nga të rinjtë, Dhimitër Mano, i cili ishte duke mbajtur në supe arkivolin e njerit prej bashkëfshatarëve të tij. Turma e irrituar kërkonte të hapej rruga për të shpurë të plagosurit në spital, gjë e cila u hap pas shumë e shumë përpjekjesh. Atëherë pas dhunës së ushtruar në turmën e aliqotëve, ata, banorët, u detyruan të ktheheshin në fshat për të varrosur djemtë e tyre të vrarë në kufi.
http://sarandaweb.net/dossier-cfare-ndodhi-ne-aliko-me-12-dhjetor-1990/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου