Κυριακή Β Λουκά - E Djela e 2-të e Llukait

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ πλάσματα του Θεού. Δημιουργήματα της αγάπης Του. Έκφραση της αγάπης του Θεού, που φανερώθηκε κατά τη δημιουργία μας, είναι ένα μεγάλο δώρο που μας έδωσε και ένας υψηλός σκοπός που μέσα στη ζωή μας έθεσε. Το δώρο είναι ότι μας έπλασε «κατ’ εικόνα» δική Του, όντα λογικά και ελεύθερα με αθάνατη ψυχή. Ο μεγάλος σκοπός που έθεσε μέσα στη ζωή μας είναι το «καθ’ ομοίωσιν». Να μπορούμε, δηλαδή, με την καλή χρήση της ελευθερίας μας, με τον προσωπικό μας αγώνα, να προχωρούμε στην αρετή, να φτάσουμε στην τελειότητα, να μοιάσουμε στον ίδιο τον Θεό. Όπως διδάσκει και ο Μ. Βασίλειος, ο άνθρωπος έχει το «κατ’ εικόνα» «εκ του λογικός είναι». Και γίνεται «καθ’ ομοίωσιν» «εκ του χρηστότητα αναλαβείν». Όμως ο άνθρωπος έπεσε. Αμαύρωσε μέσα του την εικόνα του Θεού. Έχασε την δυνατότητα να επιτύχει την τελείωση του. Διέφθειρε την πατρική δωρεά και πλανήθηκε στη χώρα της αποστασίας και της αμαρτίας. Από την πτώση αυτή μας ανέστησε ο Κύριος μας. Θεράπαευσε την άρρωστη φύση μας. Άνοιξε την κεκλεισμένη πύλη της Βασιλείας Του. Και μας προσκάλεσε στο δρόμο της τελειότητας, χαρίζοντας μας τη θεία υιοθεσία. Δηλαδή, τη δυνατότητα να γίνουμε παιδιά Του ζώντας κατά το θέλημα Του, τηρώντας τις ζωηφόρες εντολές Του. Αυτό τον υψηλό σκοπό που έχουμε στη ζωή μας υπενθυμίζει στο σημερινό Ευαγγέλιο ο Κύριος. «Και έσεσθε υιοί του Υψίστου» λέει. Θα γίνετε παιδιά του Θεού. Πως όμως άραγε; Με ποιο τρόπο; Η περικοπή που ακούσαμε υποδεικνύει και τους τρόπους. Καθορίζει τα πλαίσια μέσα στα οποία κινούμενος ο άνθρωπος θα μπορέσει να επιτύχει τον ιερότερο σκοπό της επί γης ζωής του. Η κλιμακωτή ανάβαση του χριστιανού ΚΛΙΜΑΚΩΤΗ ΜΑΣ παρουσιάζει ο Ιησούς Χριστός την ανάβαση προς την τελειότητα. Τα ύψη ποτέ δεν τα κατακτά κανείς με μιας. Ξεκινά από χαμηλά και αγωνίζεται με ζήλο και υπομονή για να φτάσει ψηλά. Αυτό γίνεται παντού. Βλέπουμε τον αετό με πόση τέχνη εκπαιδεύει τους αετιδείς του. Ξεκινά από τα χαμηλά και σιγά-σιγά τους ανεβάζει ψηλότερα. Βλέπουμε τα αεροπλάνα. Και αυτά όχι μονομιάς, αλλά προοδευτικά κερδίζουν ύψος. Το ίδιο ισχύει και για το πνευματικό ανέβασμα. Η κατάκτηση της αρετής μοιάζει με ανάβαση σε ψηλό βουνό. Ξεκινούμε από χανηλά, τους πρόποδες του, και προχωρούμε για να φτάσουμε στις ολοκάθαρες κορφές του. Η χριστιανική ζωή είναι μια πνευματική κλίμακα που καλείται να ανέβει ο χριστιανός, ο οποίος θέλει να φτάσει στην τελειότητα, να γίνει παιδί του Υψίστου Θεού. Τα σκαλοπάτια αυτής της κλίμακας είναι οι εντολές του Θεού που οφείλουμε να τηρήσουμε. Αυτής της πνευματικής κλίμακας ο Κύριος σήμερα παρουσιάζει τρεις βαθμίδες. Πρώτη βαθμίδα: η δικαιοσύνη «ΚΑΘΩΣ ΘΕΛΕΤΕ ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως». Δηλαδή, όπως θέλετε να συμπεριφέρονται οι άνθρωποι σε σας, κι εσείς να κάνετε σ’ αυτούς τα ίδια. Λόγια αθάνατα. Χρυσό κανόνα της Καινής Διαθήκης τα ονόμασαν οι ερμηνευτές. Εκφράζουν τον ασίγαστο πόθο κάθε ανθρώπινης ψυχής να βασιλεύει γύρω μας δικαιοσύνη. Φανερώνουν την μοναδική αξία της ανθρώπινης προσωπικότητας, τα ιερά της δικαιώματα, που θα πρέπει να γίνονται καθολικά σεβαστά. Η Παλαιά Διαθήκη την εντολή αυτή του Θεού μας την παραδίδει με αρνητική διατύπωση: «Ό μισείς, μηδενί ποιήσης» (Τωβ. 4, 15). Εδώ ο Κύριος τη διατυπώνει θετικά, όπως θετική θα πρέπει να είναι και η στάση μας ως χριστιανών μέσα στη ζωή. Θέλουμε οι άλλοι να μας σέβονται; Οφείλουμε κι εμείς να τους σεβόμαστε. Θέλουμε οι συνάνθρωποι μας να μην μας αδικούν; Κι εμείς δεν πρέπει να αδικούμε τους άλλους. Θέλουμε να μας μιλούν με ειλικρίνεια, να μας λένε πάντα την αλήθεια; Το ίδιο χεωστολυμε να κάνουμε κι εμείς. Θέλουμε να είναι συνεπείς στα λόγια και τις υποσχέσεις τους, έντιμοι στις συμφωνίες τους; Συνεπείς οφείλουμε να είμαστε κι εμείς. Η εντιμότητα να διακρίνει και το δικό μας χαρακτήρα. Δεύτερη βαθμίδα: η ανεξικακία και η αγάπη ΜΙΑ ΑΓΑΠΗ ΠΟΥ θα πρέπει να αγκαλιάζει και τους εχθρούς μας. Εκείνους που μας έβλαψαν, που μας πίκραναν, που μας αδίκησαν. «Πλν αγαπάτε τους εχθρούς υμών και αγαθοποιείτε και δανείζετε…». Εδώ βρίσκεται το μεγαλείο του χριστιανισμού και η μεγάλη διαφορά που έχει η χριστιανική αρετή από εκείνη του κόσμου. Ο χριστιανός οφείλει να κάνει το καθήκον του χωρίς καμιά σκοπιμότητα και υστεροβουλία. Να είναι ο άνθρωπος της αγάπης, μιας αγάπης χωρίς όρους και όρια. Αγάπης που στο βάθος της θα φτάνει μέχρι τη θυσία, και το πλάτος της θα περιλαμάνει ακόμη και αυτούς τους εχθρούς μας. Αλλά για να μπορέσουμε μα αγαπήσουμε τους εχθρούς μας, θα πρέπει να διαθέτουμε μιαν ανεξίκακη καρδιά. Αληθινή αγάπη χωρίς ανεξικακία δεν είναι δυνατόν να υπάρξει. Την αγάπη αυτή δεν την έχουμε ως κήρυγμα, ως «καινή εντολή» μόνο (Ιω. 13,34). Την έχουμε και ζωντανή, ενσαρκωμένη στο θεανθρώπινο πρόσωπο και το άγιο παράδειγμα του Κυρίου. Ο Χριστός αγαπά όλους. Διψά την σωτηρία όλων. «Θέλει πάντας ανθρώπους σωθήναι…» (Α’ Τιμ. 2, 4). Είναι «χρηστός», ευεργετικός και ωφέλιμος δηλαδή, και προς τους αχάριστους και προς τους κακούς. «Ανατέλλει τον ήλιον αυτού επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους» (Ματθ. 5,45). Ή, όπως αναφέρει το βιβλίο των Πράξεων, «διήλθεν ευεργετών και ιώμενος πάντας τους καταδυναστευομένους υπό του διαβόλου» (Πραξ. 10, 38). Και στο όνομα της αγάπης συγχωρεί τους ίδιους τους σταυρωτές Του, την ώρα μάλιστα που δοκίμαζε την άφατη οδύνη του σταυρικού θανάτου. Τρίτη βαθμίδα: το έλεος και οι οικτιρμοί «ΓΙΝΕΣΘΕ ΟΥΝ οικτίρμονες, καθώς και ο πατήρ υμών οικτίρμων εστί». Τι είναι το έλεος; Αγάπη επιτεταμένη. «Εάν κάποιος εξετάσει», γράφει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, «το ιδίωμα του ελέους, θα βρει ότι είναι η επίταση της αγαπητικής διαθέσεως». Και τι είναι οι οικτιρμοί; Η συμπάθεια και η ευσπλαχνία, ο πόνος για τον άλλον, τον πονεμένο αδελφό του Χριστού, που είναι και δικός μας αδελφός. Η καρδιά μας, δηλαδή, να γεμίζει από συμπάθεια κι ευσπλαχνία για τον πόνο και τη δυστυχία, την ταλαιπωρία και την ανάγκη των άλλων. Και το μέτρο του ελέους και της συμπάθειας, που οφείλουμε να επιδεικνύουμε προς τους άλλους, είναι το έλεος και η φιλανθρωπία του ουρανίου Πατέρα μας. «Αυτό με το οποίο μπορούμε (κάπως)», διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «να εξισωθούμε με τον Θεό, είναι το ελεείν και οικτίρειν». Και συνεχίζει: «Δεν είπε, εάν νηστεύετε θα γίνετε όμοιοι με τον Πατέρα σας. Δεν είπε, εάν ασκείτε παρθενία. Ούτε είπε, εάν προσεύχεσθε θα γίνετε όμοιοι με τον Πατέρα σας…. Αλλά τι είπε; Γίνεσθε οικτίρμονες». * * * Αδελφοί μου, Ζούμε σε μια εποχή με κραυγαλέες αντιφάσεις. Και οικοδομούμε έναν πολιστισμό που είναι ολοφάνερα ανάπηρος. Η τεχνολογία έφτασε σε απίθανα ύψη. Οι άνθρωποι όμως έχουμε αποθηριωθεί. Πήγαμε στη Σελήνη, ηθικά όμως έχουμε ξεπέσει, ως οντότητες πνευματικές οπισθοδρομήσαμε. Η απληστία μας παραμερίζει κάθε έννοια ισότητας και δικαιοσύνης. Η φιλαυτία μας σκοτώνει την αγάπη. Ο ατομισμός μας μάς καθιστά σκληρούς και ανάλγητους μπροστά στον πόνο κα τη δυστυχία των άλλων. Τι χρειαζόμαστε λοιπόν; Ένα γενναίο αναπροσανατολισμό. Ν’ ανακαλύψουμε τον θεμελιώδη σκοπό της ζωής. Να συνειδητοποιήσουμε το βαθύτερο νόημα της υπάρξεως μας. Αυτό ακριβώς που μας διαμηνύει ο λόγος του Κυρίου που ακούσαμε σήμερα: «Και έσεσθε υιοί του Υψίστου». Πρεσβύτερος Δημήτριος Λ. Λάμπρου

NE NJERËZIT JEMI krijesa të Zotit. Krijesa të dashurisë së Tij. Shprehje e dashurisë së Zotit, i cili u shfaq gjatë krijimit tonë, është një dhuratë e madhe që na dha një synim të lartë dhe e vendosi në në jetën tonë. Dhurata është që na krijoi “sipas ikonës” së Tij, krijesa llogjike dhe të lira me një shpirt të pavdekshëm. Synimi i madh që vendosi në jetën tonë është “sipas ngjashmërisë”. Të mundemi, dmth, me përdorimin e mirë të lirisë sonë, me betejën tonë personale, të  ecim në virtyt, të arrijmë përsosmërinë, t’i ngjajmë vetë Zotit. Ashtu siç na mëson Shën Vasili i Madh, njeriu, ka “sipas ikonës” “sepse është llogjik”. Dhe bëhet “i ngjashëm” “nga mënyra e  hirshme e të jetuarit”. Por njeriu ra. Nxiu brenda tij ikonën e Zotit. Humbi mundësinë që të arrijë përsosmërinë e tij. Korruptoi dhuratën etërore  dhe u mashtrua në vendin e largësisë dhe të mëkatit. Nga kjo rrënie e  ngriti Zoti ynë. Shëroi natyrën tonë të sëmurë. Hapi derën e mbyllur të Mbretërisë së Tij. Dhe na ftoi në rrugën e përsosmërisë, duke na falur adoptimin hyjnor. Dmth, mundësinë që të bëhemi fëmijë të Tij duke jetuar sipas vullnetit të Tij, duke ruajtur urdhëresat jetëdhënëse të Tij. Ky synim i lartë që kemi në jetën tonë na kujton Ungjillin e Zotit. “Dhe bëjuni bijtë e të Lartit” thotë. Do të bëheni fëmijë të Zotit. Por si vallë? Me çfarë mënyre? Pjesa që dëgjuam tregon dhe mënyrat. Cakton kornizën brenda së cilës duke lëvizur njeriu do të mund të arrijë synimin  më të shënjtë të jetës së tij mbi tokë. Ngjitja përshkallëzuese e të krishterit SHKALLËN TONË e paraqet Jesu Krishti në ngjitjen drejt përsosmërisë. Atëhere lartësitë nuk i fiton dikush menjëherë. Fillon që poshtë dhe lufton me zell dhe durim për të arritur lart. Kjo ndodh kudo. Shikojmë shqiponjën me sa art i stërvit zogjtë e saj. Fillon nga ultësira dhe ngadalë-ngadalë i ngjit më lart. Shikojmë aeroplanët. Dhe këto jo menjëherë, por gradualisht fitojnë lartësi. E njejta gjë vlen dhe për ngjitjen shpirtërore. Pronësimi i virtytit ngjet me ngjitjen në mal. Fillojmë që poshtë, në këmbët e tij, dhe ecim për të arritur në majat e pastra të tij. Jeta e krishterë është një shkallë shpirtërore tek e cila thirret i krishteri që të ngjitet, i cili do që të arrijë në përsosmëri, të bëhet biri i Zotit të Lartë. Sheshpushimet e kësaj shkalle  janë urdhëresat e Zotit që duhet të mbajmë. Të kësaj shkalle shpirtërore sot Zoti na paraqet tre gradë. Grada e parë: drejtësia  “ASHTU SI DËSHIRONI që t’iu  sillen njerëzit, ashtu dhe ju t’iu silleni atyre”. Fjalë të pavdekshme. Rregull i artë i Dhjatës së Re, kështu e quajtën interpretuesit e saj. Shprehin dëshirën e pandalshme të çdo shpirti njerëzor që të mbretërojë rreth nesh drejtësia. Shfaqin vlerën unikale të  personalitetit njerëzor, të drejtat e saj të shenjta, që duhet të bëhen të respektueshme në përgjithësi. Dhjata e Vjetër këtë urdhër të Zotit tonë na i dorëzon me një formulim negativ: “Atij që urren, mos i bëj asgjë” (Tovit 4, 15). Këtu Zoti e formulon pozitivisht, ashtu siç duhet të jetë pozitive  dhe pozicioni ynë si të krishterë brenda jetës. Duam dhe të tjerët që të na respektojnë? Duhet dhe ne që t’i respektojmë. Duam që të afërmit tonë të mos na bëjnë padrejtësi? Dhe ne nuk duhet të bëjmë padrejtësi tek të tjerët. Dëshirojmë që të na flasin me sinqeritet, të na thonë gjithmonë të vërtetën? Të njejtën gjë duhet që t’iu bëjmë dhe ne. Dëshirojmë që të jenë korrektë në fjalët dhe premtimet te tyre, të ndershëm në kontratat e tyre? Korrektë duhet të jemi dhe ne. Ndershmëria të dallojë dhe karakterin tonë. Grada e Dytë: mungesa e ligësisë dhe Dashuria. NJË DASHURI që do të duhet të përqafojë dhe armiqtë tonë. Ata që na dëmtuan, na hidhëruan dhe kryen karshi nesh padrejtësi. “Të duam armiqtë tonë dhe t’iu bëjmë mirë dhe t’iu japim hua...”.  Këtu gjendet dhe madhështia e krishtërimit dhe ndryshimi i madh që ka virtyti i krishter nga ai i botës. I Krishteri ka si detyrim që të kryejë detyrën e tij pa asnjë qëllim dhe dhe synim të mëpasëm. Të jetë njeri i dashurisë, i një dashurie pa kushte dhe kufij. Dashuri që në thellësinë e saj të arrijë deri në sakrificë, dhe në gjerësinë e saj të përfshijë akoma dhe vetë armiqtë tanë. Por që të mundemi të duam armiqtë tanë duhet të disponojmë një zemër pa ligësi. Dashuria e vërtetë pa mungesën e ligësisë nuk mund të ekzistojë. Këtë dashuri nuk e kemi si predikim, si “urdhëresë të re” vetëm (Joani 13,34). E kemi dhe të gjallë, të trupëzuar tek personi hyjni-njeri dhe tek shembulli i shenjtë i Zotit. Krishti na do që të gjithëve. Dëshiron shpëtimin e të gjithëve. “Dëshiron që të gjithë njerëzit të shpëtojnë...” (Timotheut 1-rë 2, 4). Është “hristos” dmth i dobishëm dhe mirëbërës, dhe tek mosmirënjohësit dhe tek të këqijtë. “Lind djellin e tij mbi dinakë dhe të mirë, dhe hedh shiun mbi të drejtë e të padrjetë” (Mattheu 5, 45). Ose ashtu siç permend libri i Veprave, “kaloi duke ju bërë mirë dhe duke shëruar të gjithë sa ishin të pushtuar e të munduar nën djallin”. (veprat 10, 38). Dhe në emër të dashurisë i fal dhe vetë kryqëzuesit e Tij, bile në çastin që provonte dhimbjen e papërshkrueshme të vdekjes në kryq. Grada e Tretë: mëshira dhe përdëllimet. “Bëhuni përdëllimtarë , pasi dhe Ati ynë është përdëllimtar”. Çfarë është mëshira? Dashuri e tejzmadhuar. “nqs dikush analizon “ shkruan Shën Grigor Nisi, “cilësinë e mëshirës, do të gjejë që është intesifikimi i predispozitës dashurore”. Dhe çfarë janë përdëllimet? Simpatia dhe keqardhja, dhimbja për tjetrin, vëllain e dhembshur të Krishtit, që është dhe vëllai ynë.  Zemra jonë, dmth, të mbushet me simpati dhe keqardhje për dhimbjen dhe fatkeqësinë, mundimin dhe nevojën e të tjerëve. Dhe masa e mëshirës dhe simpatisë që detyrohemi që të tregojmë kundrejt të tjerëve, është mëshira dhe filantropia e Atit tonë qiellor. “Atë me të cilën mundemi (disi)” na mëson Shën Joan Gojarti, “të barazohemi me Zotin, është që të mëshirojmë dhe të përdëllejmë”. Dhe vazhdon: “Nuk tha, nqs mbani kreshmë bëheni të ngjashëm me Atin. Nuk tha nqs ushtroheni në virgjëri. As tha, nqs luteni bëheni të ngjashëm me Atin tuaj... Por çfarë tha? Bëhuni përdëllimtarë. *               *                            * Vëllezërit e mi, Jetojmë në një kohë me kundërshtime që duken shumë qartë. Dhe po ndërtojmë një kulturë që është qartësisht invalide. Teknologjia  arriti në lartësi të paimagjinueshme. Ndërsa ne njerëzit jemi stëregërsuar. Shkuam në Hënë, por moralisht kemi rënë, si qënie shpirtërore bëmë hapa prapa. Pangopësia jonë le mënjanë çdo kuptim të barazisë dhe drejtësisë. Vetëadhurimi ynë vret dashurinë. Individualizmi ynë, na bën të egër dhe të papërthyeshëm para dhimbjes dhe fatkeqësisë të të tjerëve. Çfarë na duhet pra? Një riorientim i guximshëm. Të zbulojmë synimin bazë të jetës. Të ndërgjegjësojmë kuptimin më të thellë të ekzistencës sonë. Këtë pikërisht që na dërgon si mesazh dhe fjala e Zotit që dëgjuam sot: “Dhe të jeni bijtë e të Lartit. Prifti Dhimitër L Lambru. Përgatiti Përktheu Pelasgos Koritsas.