Ο αλβανικός εθνικισμός στα βήματα του Φαλμεράγιερ - Nacionalizmi shqiptar në gjurmët e Flamajerit.

Ο αλβανικός εθνικισμός στα βήματα του Φαλμεράγιερ Αλλεπάλληλες είναι κατά το τελευταίο διάστημα οι προκλήσεις της αλβανικής κυβέρνησης σε βάρος της Ελλάδος, εκδηλώσεις ενός ακμαίου αλβανικού εθνικισμού, ο οποίος φαίνεται σήμερα να αναζωπυρώνεται. Από τα πλέον επίσημα χείλη της αλβανικής κυβέρνησης, αυτά του πρωθυπουργού Έντι Ράμα, εγείρεται εκ νέου ζήτημα Αλβανοτσάμηδων, με συνέπεια να διατυπώνονται οικονομικές διεκδικήσεις σε βάρος της χώρας μας, ενώ η προπέτεια των Αλβανών φτάνει μέχρι του σημείου να αμφισβητηθεί η καθαρότητα του ελληνικού πληθυσμού των Αθηνών στα τέλη του 17ου αιώνα με αναφορές σε δήθεν σωτήρια επέμβαση του «Αλβανού» επισκόπου της πόλης Γεωργίου Δούσμανη, ώστε να προστατευτεί ο Παρθενώνας από τα «βέβηλα» χέρια του ενετού επίδοξου κατακτητή Μοροζίνι το 1686. Φαίνεται λοιπόν ότι το ρολόι του χρόνου στη γείτονα χώρα βρίσκεται «κολλημένο» στον 19ο αιώνα, εποχή κατά την οποία εκδηλώθηκαν στην Ευρώπη ισχυρά εθνικιστικά κινήματα, τα οποία οδήγησαν σταδιακά στην αποσύνθεση των μεγάλων πολυεθνικών αυτοκρατοριών και στην ανάδυση νέων εθνικών κρατών. Είναι φανερό ότι η αλβανική ηγεσία επιχειρεί να προβάλει με ατεκμηρίωτα ιστορικά επιχειρήματα το παρελθόν στο παρόν. Οι «επισημάνσεις» του αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα περί φυλετικής αλλοίωσης των Ελλήνων και αφομοίωσής τους από τους Αλβανούς εκκινούν ακριβώς από το σημείο που είχε σταματήσει ο αυστριακός ιστορικός του 19ου αιώνα Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράγιερ. Συγκεκριμένα, ο Φαλμεράγιερ, στο έργο του «Ιστορία της Χερσονήσου του Μορέως στη διάρκεια του Μεσαίωνα» (1830), είχε αμφισβητήσει την ελληνική καταγωγή των κατοίκων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, τους οποίους είχε θεωρήσει ως απογόνους Σλάβων και Αλβανών. Σύμφωνα με την  άποψή του, η καταστροφή που οδήγησε στη φυλετική αλλοίωση των Ελλήνων ήταν αποτέλεσμα των επιδρομών σλαβικών φύλων στη διάρκεια του Μεσαίωνα, τα οποία χρησιμοποιούσαν ως ορμητήριό τους την περιοχή ανάμεσα στον ποταμό Δούναβη και τη Βαλτική θάλασσα. Οι επιδρομές αυτές είχαν επιφέρει, κατά τον Φαλμεράγιερ, την ολική διάληση  της Ελλάδος, την αποψίλωση του πληθυσμού της και την καταστροφή των μνημείων του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάτω από την πίεση της θεωρίας του Φαλμεράγιερ, για την ανασκευή της οποίας επιστρατεύτηκαν οι θεμελιωτές της ιστορικής επιστήμης, της Αρχαιολογίας και της Λαογραφίας στην Ελλάδα, ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος αποκατέστησε την ελληνικότητα και το κύρος του Βυζαντίου που είχε τρωθεί από τις απόψεις του Γίββωνα και των διαφωτιστών, διακήρυξε την ενότητα της ελληνικής ιστορίας, αρχαίας, μέσης και νεότερης, και έγινε ο πρόδρομος του «εθνικού» ιστοριογράφου Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου. Επανερχόμενοι, λοιπόν, στο σήμερα, οι ανιστόρητοι ισχυρισμοί που εκφράζονται από τους ιθύνοντες του σύγχρονου αλβανικού κράτους δικαιολογημένα προκαλούν ανησυχίες στην ελληνική πλευρά. Η πρόσληψη ψευδών μηνυμάτων από τους Ευρωπαίους αναφορικά με τις ανύπαρκτες «διεκδικήσεις» που προβάλλει η αλβανική ηγεσία επί της Ελλάδος και η υιοθέτηση αναθεωρητικών τάσεων αποτελούν ασφαλώς αντικείμενο προβληματισμού για το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο ότι οι αλβανικές προκλήσεις εκδηλώθηκαν αμέσως μετά τις δηλώσεις του τούρκου προέδρου Ρετζέπ-Ταγίπ Ερντογάν για τα «σύνορα της καρδιάς» του, στα οποία συμπεριέλαβε και ελληνικά εδάφη, και την τουρκική αμφισβήτηση της συνθήκης της Λοζάνης. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η Αλβανία αποτελεί μέρος του λεγόμενου ισλαμικού τόξου στα Βαλκάνια και προφανώς ανήκει στις περιοχές στις οποίες προσβλέπει ο νέο-οθωμανισμός του «σουλτάνου». Τη στιγμή, λοιπόν, που στην υπόλοιπη Ευρώπη ζητήματα διευθέτησης συνόρων ουσιαστικά δεν υφίστανται, καθώς η προσοχή των περισσότερων κρατών είναι στραμμένη στη διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος καθώς και σε θέματα ασφάλειας των πολιτών τους, στην εύφλεκτη γειτονιά μας, στα Βαλκάνια, αναβιώνουν οι παλιοί εθνικισμοί, καθώς οι πολιτικές ηγεσίες των γειτονικών χωρών επιλέγουν με τη στροφή στον εθνικισμό να αντιμετωπίσουν δικά τους προβλήματα και να ικανοποιήσουν με τον τρόπο αυτό το ακροατήριο στο εσωτερικό των χωρών τους. Δυστυχώς, η χώρα μας, η οποία τη δεδομένη χρονική στιγμή βρίσκεται σε στενωπό λόγω της εφαρμογής των Μνημονίων και της συνακόλουθης οικονομικής δυσπραγίας και εξαθλίωσης που γνωρίζει σημαντικό τμήμα του πληθυσμού, μεταβάλλεται σταδιακά σε βαλβίδα εκτόνωσης πολιτικής έντασης και εσωτερικών κρίσεων γειτονικών κρατών. Με βάση τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί στην περιοχή μετά τις παρεμβάσεις των ισχυρών παγκόσμιων «παικτών» λόγω συριακής κρίσης και γειτνίασης με τη Μέση Ανατολή, δεν μπορεί να αποκλειστεί ούτε το ενδεχόμενο δυσμενών εξελίξεων στα εθνικά ζητήματα (ιδιαίτερα στο Κυπριακό). Η πολιτική ηγεσία είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσει το μέγεθος των κινδύνων που ελλοχεύουν και να επαγρυπνά χωρίς να αναλώνεται σε ατελέσφορες κινήσεις ανταγωνισμού. Ο κ. Βασίλης Πλατής, είναι φιλόλογος-δρ Ιστορίας Α.Π.Θ.

Nacionalizmi shqiptar në gjurmët e Flamajerit. Gjatë kohëve të fundit janë të njëpasnjëshme provokimet e qeverisë shqiptare në dëm të Greiqsë, shprehje të një nacionalizmi ekstrem, i cili duket tashmë që po rindizet. Nga buzët zyrtare të qeverisë shqiptare, ato të vetë kryeministrit Edi Rama ngrihet çështja e shqiptaroçamëve, me rrjedhim formulimin e pretendimeve ekonomike në dëm të vendit tonë, ndërsa peripecia e shqiptarëve arrin deri atj deri sa të diskutojë pastërtinë e popullatës helene të Athinës në fund të shekullit të 17-të duke përmendur dhe gjoja ndërhyrjen shpëtimtare të episkopit “shqiptar” të qytetit Gjeorgjio Dushmani, që të mbrohej Parthenoni nga duart “e përdhosura” të pretenduesit për pushtim Morozini në vitin 1686. Duket pra se ora në vendin fqinj ka mbetur e “ngjitur” në shekullin e 19-të, kohë kur u shfaqën në Europë lëvizjet e mëdha nacionaliste, të cila çuan hap pas hapi në çmontimine perandorive multinacionale dhe ngritje e shteteve të reja kombëtare. Është e dukshme se udhëheqja shqiptare, përpiqet që të shpalosë argumenta historikë të pavërtetushëm të së kaluarës në të sotmen.  “Konstatimet” e kryeministrit shqiptar Edi Rama mbi tjetërsim fisnor të Helenëve dhe të asimilimit të tyre nga shqiptarët fillojnë pikërisht atje ku historiani austriak i shekullit të 19-të Jakob Filip Falemarayer. Më konkretisht Falmerajer, në veprën e tij “Historia e Gadishullit të Moresë gjatë Mesjetës” (1830), kishte ngritur dyshime mbi prejardhjen greke të banorëve të shtetit të ri helen të sapo themeluar, të cilët i kishte konsideruar si pasardhës së sllavëve dhe shqiptarëve. Sipas mendimit të tij, shkatërrimi që çoi dhe në tjetërsimin fisnor të Helenëve ishte rezultat i fushatave të fiseve sllave gjatë mesjetës, të cilat përdornin si pikënisje të tyre zonat ndërmjet lumit Danub dhe Detit Baltik.  Këto bastisje kishin sjellë, sipas Flamerajer, shpërbërjen totale të Greqisë, tjetërismin e popullatës së saj dhe shkatërrimin e monumenteve të kulturës së lashtë helene. Ja vlen këtu që të përmendet se nën presionin e teorisë së Falmerajer, për rrëzimin e së cilës morën pjesë themelues të shkencës së historisë, të Arkeologjisë dhe Laografisë në Greqi,  Spiridhon Zampelios, restauroi helenitetin dhe dinjitetin e Bizantit që ishte grryer nga opinionet e Gibbon dhe të iluministëve, shpalli unitetin e historisë helene, të asaj të lashtë, të mesme dhe të re, dhe u bë pararendës  i historiografit “kombëtar” Konstandin Paparrigopoulo. Për t’u rikthyer në sot, pretendimet jo-historike që shprehen nga përfaqësuesit e shtetit modern shqiptar në mënyrë të justifikuar shkakëtojnë shqetësime në palën greke. Marrja e mesazheve të rreme nga Europianët në lidhje me “pretendime” inekzistente që shpalos udhëheqja shqiptare ndaj Greqisë dhe adaptimi i tendencave reformator, përbëjnë sigurisht një objekt shqetësii për Ministrinë e Jashtme Helene. Për më tepër, ja vlen të përmendet se provokimet shqiptare, u shfaqën menjëherë pas deklaratave të presidentit Turk Rexhep Taip Erdogan për “kufijtë e zemrës” së tij, në të cilat përfshiu dhe territoret helene, dhe vendosjen në diskutim të marrveshjes së Lozanës. Është gjithashtu e njohur që Shqipëria është pjesë e së ashtuquajtit bosht islamik në Ballkan dhe me sa duket i përket zonës që ka shënjeshtër neo-otomanizmi i sulltanit. Në çastin pra që në pjesën  tjetër të Europës çështje të rregullimit të kufijve, esencialisht, nuk ekzistojnë, pasi vëmendja e shumicës së shteteve është e kthyer drejt problemit të emigracionit si dhe çështje të sigurisë së qytetarëve të saj, në lagjen tonë delikate, në Ballkan, ripërjetohen nacionalizmat e vjetër, pasi udhëheqjet politike të vendeve fqinje, zgjedhin, me kthesën e tyre në nacionalizëm, të përballojnë problemet e tyre dhe të kënaqin me këtë mënyrë dëgjuesit brenda ambientit të tyre. Fatkeqësisht, vendi ynë, i cili në këto momente gjendet në vështirësi për shkak të aplikimit të Marrveshjeve ekonomike dhe si rrjedhim dhe të mungesës së fondeve ekonomike dhe mjerimit që përjeton një pjesë e popullatës, po shndërrohet hap pas hapi në një valvidhë shfryrjeje të tensionit politik dhe krizave të brendshme të vendeve fqinje. Duke pasur parasysh këto të dhëna që janë krijuar në zonë pas ndërhyrjeve të “lojtarëve” të fortë botërore për shkak të krizës siriane dhe afërsisë me Lindjen e Mesme, nuk mundet që të përjashtohet dhe mundësia të zhvillimeve negative në çështjet kombëtare (në veçanti me atë të Qipros). Udhëheqja politike ka nevojë që të ndërgjegjësohet mbi masën e rreziqeve që janë fshehur dhe të jetë në gadishmëri pa u konsumuar në lëvizje konkuruese që nuk sjellin asnjë rezultat. Vasil Plati, Filolo Dr. Historisë A.U.TH Përktheu- Përgatit Pelasgos Koritsas.