Alfred Lela
Një zjarr infernal e ka përfshirë Greqinë, vendin fqinj të shqiptarëve, që prej disa ditësh. Flakët e zjarreve, që duket sikur kanë dalë nga kohët antike, kanë hedhur një dritë të re mbi fuqinë e plotfuqishme të natyrës, pafuqinë njerëzore, por edhe solidariten, dhimbjen dhe pamëshirën njerëzore.
Pyetja, që është edhe titulli i këtij editoriali, m’u shfaq sot në ‘perden’ e Facebook-ut, që cila bie e ngrihet çdo ditë me marrëzitë, budalliqet dhe gjenialitetin e njerëzve që jetojnë kësaj ane të botës, bijve të shqipes. Njëri prej të cilëve nuk donte t’i kundërvihej Zotit [a.s] i cili kishte sjellë këtë zjarr mbi Greqinë dhe grekët. Sepse kështu mund të ndodhte (kundërvënia), nëse ai shprehte keqardhje për tragjedinë [më mirë ta kem grurë me Zotin, se sa me të dobëtin].
Sfida e shoqërisë, e kulturës dhe e medias, nuk është zhdukja e rrënjëve të së keqes dhe as e çmendurive dhe budallikut, por përpjekja për një kufizim të gjuhës së urrejtjes me ngjyresa etnike, fetare, gjinore, krahinore, e me radhë. Përkufizimi i ri i asaj që konsiderohet si ‘liri e shprehjes’ e cila, në shumë raste, duhet përkufizuar si ‘liri e (vetë)përmbajtjes. Facebook pas ‘tërheqjes së veshit’ nga Kongresi Amerikan ka filluar një politikë të re rregullimesh duke futur në punë algoritme që kapin dhe kufizojnë gjuhën e urrjetjes apo edhe shkelje të të drejtave të autorit, e të tjera.
Facebook është në fakt pasqyra më e bukur dhe njëkohësisht më e shëmtuar e lirisë së shprehjes. Kjo platformë e fuqishme globale bie edhe si kambanë kujtese për atë se fjala është e lirë, por liria është edhe kufizim. Kur bëhet është shkapërderdhje, banalitet, lapërdhi, liria pushon së qeni dhe bëhet kaos.
Kaosi si definicion (një prej tyre) është mungesë e kufizimit dhe e përkufizimit. Kaos janë zjarret në Greqi, tajfunet në bregun juglindor të Amerikës, cunamet në Azi, sëmundjet infektive në Afrikë, lufta in perpettum në Lindjen e Mesme. Njeriu ndërton vazhdimisht mekanizma për t’iu kundërvënë kaosit. Vetë grekët e lashtë e shpikën Olimpin dhe zotat për të definuar kaosin, për të vendosur një hierarki, një rend.
Sa u takon marrdhënieve shqiptaro-greke, ato janë përshkuar shpesh nga trazirat, keqkuptimet dhe moskuptimet dhe, ndonjëherë, pse jo, edhe nga kaosi. Si kaosi i fundLuftës së Dytë, për shembull, kur grekët përzunë me zjarr e me hekur shqiptarët e Çamërisë nga trojet e tyre. Apo dhe kaosi i fillimviteve ’90, kur grekët u hapën dyert e mikpritjes qindra mijra shqiptarëve, që gjetën strehë, bujari dhe dashuri në vatrat e fqinjëve të panjohur.
Pavarëisht asaj se, ne shqiptarët, mund të kemi qenë më të dëmtuar nga mosrendi i kaosit, tragjedia greke, infernoja e ditëve të fundit, nuk mund të na gëzojë. Duhet të na pikëllojë. Të na kthejë drejt faljes dhe lutjes.
Si në poezinë e Jorgos Seferisit, edhe ne duhet të ndjehemi grekë: të asaj Greqie, të butë dhe njëkohësisht mizore, e cila “ngado shkojmë na hap plagë”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου