Ενίσχυση του έργου!

Ενίσχυση του έργου!
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 24 Αυγούστου 2017

Εορτή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού σήμερα! - Festa e Shën Kozma Etollosit sot!


Εορτή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού σήμερα!


«Δεν βλέπετε πώς αγρίεψε
το Γένος μας από την αμάθειαν και εγινήκαμεν ωσάν θηρία;»
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός-Διδαχές΄

………….
Καθώς εις τον καιρόν του Νώε, οι άνθρωποι δεν επίστευον αλλά τον επεριγελούσαν, έως όπου ήλθεν εξάφνως η Οργή του Θεού και ο κατακλυσμός και έπνιξεν όλον τον κόσμον, ομοίως και τώρα Χριστιανοί μου εις την Δευτέραν Παρουσίαν του Χριστού μας δεν έχουν να πιστεύσουν οι άνθρωποι καθώς και τότε δεν επίστευσαν. Το ηξεύρω και εγώ Χριστιανοί μου, πως με περιγελούν και λέγουν: ''Τώρα ήλθες εσύ παλαιοκαλόγερε, να μας ειπείς λόγια εδικά σου''...

 Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός
Festa e Shën Kozma Etollosit sot!


“Nuk e shikoni se si u egërsua fara jonë nga padituria dhe u bëmë si përbindësha?”

Shën Kozma Etollosi – Mësime


.........
Ashtu si në kohën e Noes, njerëzit nuk besonin por e tallnin, deri sa erdhi papritur Zemërimi i Zotit dhe kataklizmoja dhe mbyti gjithë botën, kështu dhe tani të Krishterë të dashur në Ardhjen e Dytë të Krishtit tonë nuk kanë për të besuar njerëzit ashtu si dhe  atëhere nuk besuan. E di dhe unë të Krishterët e mi, se si më tallin dhe thonë: “Tani na erdhe ti një copë kallogjer që të na thuash llafe të tuat”.....
Shën Kozma Etollosi

Τρίτη 10 Μαΐου 2016

Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, γυναίκες και Ρομά - Shën Kozma Etolosi, flet për femrat dhe romët.


Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, γυναίκες και Ρομά

Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

Ο άγιος, ισαπόστολος και μάρτυρας
 Κοσμάς ο Αιτωλός (24 Αυγούστου) ήταν ένας ιερέας και μοναχός του 18ο αιώνα, που, βλέποντας τους ορθόδοξους χριστιανούς σε κακή κατάσταση, λόγω της Τουρκοκρατίας, βγήκε από το Άγιο Όρος και γύρισε μεγάλο μέρος της Ελλάδας και Αλβανίας διδάσκοντας από χωριό σε χωριό. 

Μίλησε όχι μόνο για το Χριστό, την αγάπη και την πνευματική ζωή, αλλά και παρακίνησε τους ανθρώπους να ιδρύουν σχολεία, τους καθοδηγούσε να μπολιάζουν δέντρα και γενικά τους βοήθησε σε όλους τους τομείς. Ο άγιο+ς θανατώθηκε από τους Τούρκους με προτροπή Εβραίων, με τους οποίους ήρθε σε αντίθεση, που ξεκίνησε από την επιμονή του να καταργηθούν τα παζάρια της Κυριακής (μέρα αργίας για τους χριστιανούς) και να μετατεθούν στο Σάββατο (που είναι όμως μέρα αργίας για τους Εβραίους, πράγμα που άναψε το μίσος τους).

Ο άγιος ήταν θαυματουργός ενώ ακόμη ζούσε και τον αναγνώριζαν ως θαυματουργό ακόμη και οι μουσουλμάνοι. Είναι δε γνωστό ότι προφήτευσε (με συγκεκριμένες προφητείες) την απελευθέρωση της Ηπείρου το 1912 και πολλά ακόμη γεγονότα και καταστάσεις.

Ο άγιος Κοσμάς εξαγόρασε και απελευθέρωσε με εράνους εκατοντάδες κοπέλες από τα τουρκικά χαρέμια. Στη διδασκαλία του, μιλάει ευθέως για την ισοτιμία ανδρών και γυναικών:
 «Ίσια την έκαμεν ο Θεός την γυναίκα με τον άνδρα, όχι κατωτέρα. Εδώ πώς τας έχετε τας γυναίκας, αδελφοί μου; [Απαντούν:] –Διά κατωτέρας. [Συνεχίζει ο άγιος:] –Ανίσως, αδελφοί μου, και θέλετε να είσθε καλύτεροι οι άνδρες από τας γυναίκας, πρέπει να κάμνετε και έργα καλύτερα από αυτάς. […] Είμεθα άνδρες και κάμνομεν χειρότερα». «Τον παλαιόν καιρόν ήτο ένας άνθρωπος ονομαζόμενος Ιωακείμ, είχε δε και μίαν γυναίκα ονομαζομένην Άννα [σ.σ.: οι γονείς της Παναγίας]. Καλός και ο άνδρας, καλή και η γυναίκα, και από γένος βασιλικόν και οι δύο, αλλά η γυναίκα ήτο καλυτέρα. Πολλές γυναίκες ευρίσκονται εις τον κόσμον οπού είνε καλύτερες από τους άνδρας. Τι σε ωφελεί να καυχάσαι πως είσαι άνδρας, και είσαι χειρότερος από την γυναίκα και πηγαίνεις εις την κόλασιν και καίεσαι πάντοτε, και η γυναίκα σου να πηγαίνη εις τον παράδεισον να χαίρεται πάντοτε;».

Πιο κάτω επαναλαμβάνει την ιδέα ότι με τη γέννηση του Χριστού από την Παναγία η γυναίκα
 «ξεπλήρωσε την πλευρά που είχε δανεισθεί από τον άνδρα και του την εχρεωστούσε» (οπότε δεν ισχύει το «επιχείρημα» ότι ο άντρας είναι ανώτερος λόγω της πλάσης της Εύας από την πλευρά του Αδάμ). και συνεχίζει: «Πρέπει και συ, ω άνδρα, να μη μεταχειρίζεσαι την γυναίκα σου ωσάν σκλάβα, διότι πλάσμα του Θεού είνε και εκείνη καθώς και συ. Τόσον εσταυρώθηκεν ο Θεός δι’ εσέ, όσον και δι’ εκείνην. Πατέρα λέγεις εσύ τον Θεόν, Πατέρα τον λέγει και εκείνη. Έχετε μίαν πίστιν, ένα βάπτισμα. Δεν την έχει ο Θεός κατωτέραν. Διά τούτο την έκαμεν από την μέσην του ανδρός, διά να είναι ο άνδρας ωσάν την κεφαλήν και η γυναίκα το σώμα [σ.σ.: ασώματος κεφαλή δεν ζει]. Δεν την έκαμεν από το κεφάλι, διά να μη καταφρονή τον άνδρα. Ομοίως πάλιν δεν την έκαμεν από τα ποδάρια, διά να μη καταφρονή ο άνδρας την γυναίκα».

Λέει επίσης:
 «Εγεννήθη ο Κύριός μας από γυναίκα, διά να ευλογήση την γυναίκα… Εγεννήθη ο Κύριός μας από παρθένον, διά να προτιμήση την παρθενίαν… Εγεννήθη ο Κύριός μας από αρραβωνιασμένην, διά να ευλογήση τον γάμον».

Λέει επίσης
 για τους γονείς που αποχτούν κορίτσια: «Καθώς ο Ιωακείμ και η Άννα δεν επροτίμησαν το αρσενικόν από το θηλυκόν [δηλ. όταν γέννησαν την Παναγία, δεν δυσαρεστήθηκαν που ήταν κορίτσι], έτσι και η ευγενία σας να μην προτιμάτε τα αρσενικά παιδιά σας από τα θηλυκά, διότι όλα τα πλάσματα, του Θεού είναι».

(Βλ. επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Κοσμάς ο Αιτωλός, έκδ. Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος «Ο Σταυρός», έκδοσις 21η, Αθήναι 1998, σελ. 121, 123, 210-211, 216, 242).

Υπάρχει μια επίμαχη φράση του αγίου Κοσμά, που έχει προκαλέσει παρεξήγηση, ότι υποτιμούσε τη γυναίκα.
 Λέει κάπου ότι, αν κάποιος βλέπει να περνάει από τη μια πλευρά του δρόμου μια γυναίκα και από την άλλη ο διάβολος, πρέπει να περάσει από εκεί όπου περνάει ο διάβολος, αφού ο διάβολος, άμα κάνεις το σταυρό σου, φεύγει, ενώ η γυναίκα δεν φεύγει!...

Όμως αυτά τα λόγια ο άγιος τα είπε επειδή απευθυνόταν
 σε άντρες που είχαν την πρόθεση να γίνουν μοναχοί! Ολόκληρο το απόσπασμα, όπου συμβουλεύει τους υποψήφιους μοναχούς, λέει: «Αμή ωσάν θέλης να φυλάξης την παρθενίαν, πρέπει πρώτον θεμέλιον να βάλης την ακτημοσύνην και να μην έχης σακκούλαν, να μην έχει κασσέλλα [δηλ. να μην έχει καθόλου χρήματα] και να τηγανίζεις το σώμα σου καθώς τηγανίζεις το ψάρι με νηστείες, προσευχές, αγρυπνίες, διά να νεκρώνης, να ταπεινώνης την σάρκα, οπού είνε ένας λύκος, ένα γουρούνι, ένα θηρίον, ένα λεοντάρι» [Ωραία πράγματα λέει για τους άντρες, ε; Ας προσθέσουμε εδώ ότι ο μοναχός δεν επιθυμεί να γίνει «σωματοκτόνος», αλλά «παθοκτόνος» (όπως είπε ο άγιος Ποιμήν)]. «Και να φεύγης τον κόσμον, μα περισσότερον την γυναίκα. Και όχι πάλιν να μισής την γυναίκα, διατί είναι πλάσμα Θεού, αλλά τα πάθη που ακολουθούν οι άνθρωποι. Και αν τύχη και περάσης από ένα σοκκάκι και εις το ένα μέρος είνε η γυναίκα και εις το άλλο είνε ο διάβολος, να μην αποπεράσης εκείθεν οπού είνε η γυναίκα, μόνον από εκεί όπου είναι ο διάβολος, διατί κάνεις τον σταυρόν σου και φεύγει, μα η γυναίκα δεν φεύγει». Και κλείνει το ίδιο απόσπασμα με την απαραίτητη διευκρίνιση: «Και καθώς είνε δύσκολον το αρνί να συναναστρέφεται με τον λύκον και να μη φαγωθή [δύσκολον, λέει, όχι αδύνατον, αλλά λαμβάνει μέριμνα υπέρ του αδύναμου] ή τα λιανόξυλα με τα κάρβουνα και να μην καγούν, έτσι είνε δύσκολον ο καλόγηρος να συναναστρέφεται με γυναίκες και η καλογριά με άνδρες και να μην μολυνθούν και να σκανδαλισθούν» (ό.π., σελ. 261-262).

Μια απαραίτητη εξήγηση με την οποία και θα κλείσουμε:
 ο μοναχός και η μοναχοί δεν είναι «κατά του γάμου» (το τονίζουν ρητά οι Πατέρες της Εκκλησίας – δηλ. οι άγιοι διδάσκαλοι της Ορθοδοξίας – και το ξέρουν όλοι όσοι ασχολούνται σοβαρά με το χριστιανισμό), αλλά επιχειρούν την υπέρβαση του γάμου. Ο γάμος δηλαδή είναι ένωση με έναν άνθρωπο, με απώτερο σκοπό την επίτευξη της απόλυτης αγάπης και μέσω αυτής της αγάπης να έρθει η ένωση με το Θεό, που είναι και ένωση με όλα τα όντα. Αυτή η αγάπη μπορεί να είναι μονόπλευρη, και τότε αγιάζεται μόνον ο ένας – γι’ αυτό οι άγιοι συμβουλεύουν τον/την σύζυγο που ταλαιπωρείται να εμμείνει σ’ αυτή τη σχέση, δηλ. σ’ αυτή την αγάπη [ενδιαφέρονται βέβαια και για τον άλλο σύζυγο, άντρα ή γυναίκα, που πιθανόν θα σωθεί λόγω αυτής της αγάπης του άλλου, του αγίου μάρτυρα συζύγου του (τα ανθρώπινα κτήνη εμείς εδώ δεν τα σκοτώνουμε, όπως πιθανόν θα ήθελε κάποιος σκληρός ηθικιστής «ορθολογιστής», αλλά τα τρέφουμε και αγωνιζόμαστε μήπως σωθούν κι αυτά)].

Ο μοναχός λοιπόν
 επιχειρεί την ένωση με όλα τα όντα απευθείας, χωρίς να περάσει από το στάδιο της ένωσης με έναν άνθρωπο. Γι’ αυτό, κατά τον περίφημο ορισμό του Βυζαντινού ιστορικού Ευάγριου, μοναχός είναι «ο πάντων κεχωρισμένος και πάσι συνηρμοσμένος» (ο χωρισμένος από όλους και ενωμένος με όλους). Γι’ αυτό ο μοναχός δεν ωφελείται αν εγκαταλείψει το σκοπό του (ούτε κι αν τον διαστρεβλώσει), όπως και ο έγγαμος δεν ωφελείται αν εγκαταλείψει το δικό του δρόμο (ούτε κι αν τον διαστρεβλώσει).

Σημ.:
 Τα παραπάνω είναι απόσπασμα από άρθρο του γράφοντος με τίτλο «Και ο Θεός έπλασε τη Γυναίκα – Η θέση της Γυναίκας στο Χριστιανισμό», που δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο.

Άγιος Κοσμάς και Τσιγγάνοι (Ρομά)

Για τις κοινωνικές και φυλετικές διακρίσεις (ρατσισμό), που τότε εκδηλωνόταν σε βάρος των Τσιγγάνων, ο άγιος ήταν κάθετος.
 Καταγράφεται δημόσιος διάλογός του με «γύπτον», δηλ. Τσιγγάνο (Ρομ), όπου καταγγέλλει την περιφρόνηση των άλλων σε βάρος του και τονίζει ότι οι πράξεις καταξιώνουν τον άνθρωπο, όχι η φυλή ή το χρώμα:

«Όλοι οι άνθρωποι, όλος ο κόσμος από ένα πατέρα και από μίαν μητέρα είναι και κατά τούτο είμασθεν όλοι αδελφοί, μόνον η πίστις μας χωρίζει.
-Είναι κανένας γύπτος, εδώ; Εσύ από ποιον είσαι παιδί μου; Αποκρίσου.
- Από τον Αδάμ και από την Εύαν, άγιε τον Θεού.
- Και σε καταδέχονται τούτοι οι τσελεπήδες δια αδελφόν;
- Μου λένε πως δεν πιάνεται η λειτουργία μου και με περιγελούν.
- Άκουε, παιδί μου, συ οπού είσαι γύπτος, ωσάν είσαι βαπτισμένος εις το όνομα της αγίας Τριάδος και φυλάγης τα προστάγματα του Θεού, πηγαίνεις εις τον Παράδεισον και χαίρεσαι πάντοτε, και εγώ οπού δεν είμαι γύπτος, ωσάν δεν κάμω καλά, πηγαίνω εις την Κόλασιν και καίομαι πάντοτε».

(Βλ. πηγή και σχολιασμό εδώ:

Η Κόλαση, για να μη γίνουν νέες παρεξηγήσεις, ερμηνεύεται από τους αγίους Πατέρες ως η διαφορετική θέα του Φωτός του Θεού:
 όλοι οι άνθρωποι θα δούμε το θείο Φως. Εκείνοι που θα το δουν μέσα από την παραμόρφωση του εγωισμού και των παθών, δεν είναι κατάλληλοι να το δεχτούν και γι’ αυτό θα το δουν σαν φωτιά. Παράδεισος είναι η αποδοχή της αιώνιας αγάπης του Θεού και Κόλαση είναι η άρνησή της. Το θέμα φυσικά έχει πολλές προεκτάσεις που δε μπορούμε να αναφέρουμε εδώ (ολίγα: http://o-nekros.blogspot.gr/2010/08/blog-post_30.html).

Shën Kozma Etolosi, flet për femrat dhe romët.

Theodhor I Riginioti
Shenjtori, isapostulli dhe dëshmori Kozma Etoloi (24 Gusht) ishte një klerik dhe murg i shekullit të 18-të, i cili duke parë të krishterët orthodhoksë në një gjendje të keqe, për shkak të pushtimit Turk, doli nga  Mali i Shenjtë dhe  brodhi një pjesë të madhe të Greqisë dhe Shqipërisë duke  predikuar nga fshati në fshat.

Foli jo vetëm për Krishtin , dashurinë dhe jetën shpirtërore, por dhe i shtynte njerëzit që të themelonin shkolla, i udhëzonte që të mbillnin pemë dhe në përgjithësi i ndihmoi në të gjitha fushat. Shenjti u vra nga Turqit me propozimin e Hebrenjve, me të cilët erdhi në kontraditë, e cila filloi nga këmbëngulja që të anulloheshin pazaret e së Djelës (ditë pushimi për të krishterët) dhe të vendoseshin të shtunë (e cila është ditë pushimi për hebrenjtë, gjë e cila ndezi urrejtjen e tyre).

Shenjti ishte mrekullibërës ndërsa akoma jetonte dhe e njihnin si mrekullibërës dhe vetë myslymanët.  Gjithashtu është e njohur se profetizoi (me profeci të caktuara) çlirimin e Epirit më 1912 dhe shumë ndodhi e gjendje të tjera.

Shën Kozmai bleu dhe çliroi me fushata bamirësie, qindra vajza nga haremet turke. Në mësimet e tij, fliste drejt për drejt për barazinë e burrave dhe Grave: “Të barabartë e bëri Zoti gruan me burrin, jo më të ulët. Këtu si i keni gratë,  vëllezërit e mi? (përgjigjen:) - Për më të ulëta. (Vazhdon shenjtori:) - Nqs, vëllezërit e mi dëshironi që të jeni më të mirë burrat nga gratë duhet të bëni dhe vepra më të mira nga ato. [...] Jemi burra dhe bëjmë më keq”. “Në kohët e vjetra ishte një njeri që quhej Joakim, kishte dhe një grua që quhej Anna [ prindërit e së Tërëshenjtës]. I mirë burri, e mirë dhe gruaja, dhe nga fis mbretëror që të dy, por gruaja ishte më e mirë. Shumë gra gjenden në këtë botë që janë më të mira se burrat. Për çfarë të është në dobi që të mburresh se je burrë, dhe je më keq se gratë dhe shkon në ferr e të digjesh gjithmonë, dhe gruaja tënde të shkojë në parajsë dhe të gëzohet gjithmonë?”
Më poshtë përsërit idenë që me lindjen e Krishtit nga e Tërëshenjta gruaja “plotësoi brinjën që ishte dhënë hua nga burri dhe ja kishte borxh” (kështu që nuk është  me vlerë “argumenti” që burri është më i lartë për shkak të  krijimit të Evës nga brinja e Adhamit) dhe vazhdon: “Duhet dhe ti, o burrë, të mos përdorësh gruan tënde si skllave, sepse dhe ajo është krijesë e Zotit ashtu si dhe ti. Zoti u kryqëzua sa për ty dhe për atë. At e quan ti Zotin, At e quan dhe ajo. Keni një besim, një pagëzim. Nuk e konsideron Zoti më të ulët. Për këtë arsye e bëri  nga mezi i burrit, që të jetë burri si koka dhe gruaja trupi [trupi pa kokë nuk jeton]. Nuk e krijoi prej kokës  që të mos injorojë burrin. Po ashtu nuk e bëri nga këmbët që të mos e injorojë burri gruan”.
Gjithashtu thotë: “U lind Zoti ynë nga gruaja, që të bekojë gruan.... U lind Zoti ynë nga virgjëreshë, që të preferojë virgjërinë... U lind Zoti ynë nga e fejuar, që të bekojë martesën”

Thotë gjithashtu për prindërit që bëjnë vajza: “Ashtu si Joakimi dhe Ana nuk preferuan mashkullin nga femra [ dmth kur lindën të Tërëshenjtën, nuk u mërzitën që ishte vajzë], kështu dhe zotërija  juaj, të mos preferoni fëmijët tuaj meshkuj më tepër nga femrat, sepse të gjitha janë krijesa të Zotit”.
(shiko Avgustin Kandiotin, Kozma Etolosi, botuar nga Vëllazëria Ortodokse Misionare  “O Stavros” (Kryqi), Botimi i 21-të, Athina 1998, fq 121,123 210-211, 216, 242.
Ekziston një fjalë e diskutueshme e Shën Kozmait e cila është keqkuptuar, se vallë nënvleftësonte gruan. Thotë pra diku, që nqs kur shikon që të kalojë nga njeri krah i rrugës gruan dhe nga krahu tjetër djallin, duhet të kalojë andej nga kalon djalli, pasi djalli nqs bën kryqin, largohet, ndërsa gruaja nuk ikën!....

Por këto fjalë shenjti i tha sepse iu drejtohej burrave që kishin tendencën për tu bërë murgjër! E gjithë pjesa, ku këshillon kandidatët për murgjër thotë: “ Nqs dëshiron që të ruash virgjërinë, duhet në fillim të vendosësh themel papronësinë dhe të mos kesh qese, të mos kesh arkë [ dmht, të mos kesh fare para] dhe ta tiganisësh trupin tend ashtu siç tiganiset peshku, me kreshmë, lutje, pagjumësi, që të vdesësh, të përulësh trupin, që është një ujk, një derr, një përbindësh, një luan” [ Gjëra të bukura thotë për burrat ,ë? Le të shtojmë këtu që murgu nuk dëshiron të bëhet “vrasës trupi”, por “vrasës pasionesh” ( ashtu siç tha dhe Shën Pimeni)]. “Dhe ti largohesh botës, por më tepër gruas. Dhe jo sërish ta urresh gruan, sepse është krijesë e Zotit, por pasionet që ndjekin njerëzit. Nqs të rastis që të kalosh nga ndonjë sokak dhe nga njëri krah është gruaja dhe nga tjetri është djalli, të mos kalosh nga krahu ku është gruaja, por vetëm nga krahu që është djalli, sepse po bëre kryqin ai largohet, ndërsa gruaja nuk largohet”. Dhe e mbyll të njejtën pjesë me këtë sqarim të domosdoshëm: “Ashtu siç është e vështirë që shqera të shoqërohet me ujkun dhe të mos e hajë [e vështirë, thotë, jo e pamundur, por merr masa për më të dobëtin] ose drutë e thata me qymyrin dhe të mos digjen, kështu është e vështirë që kallogjeri të ketë  miqësi me gratë dhe kallugreja me burrat dhe të mos infektohen dhe të skandalizohen” (si më lart fq 261-262).
Një shpjegim të domsdoshëm me të cilin do ta mbyllim: murgu dhe murgjërit nuk janë “kundra martesës” ( e theksojnë qartë Etërit e Kishës-dmth mësuesit e shenjtë të Ortodoksisë – dhe e dinë të gjithë sa merren seriozisht me krishtërimin), por tentojnë tejkalimin e martesës. Martesa dmth është bashkimi me një njeri, me synim arritjen e dashurisë së plotë dhe nëpërmjet kësaj dashurie të vijë bashkimi me Zotin, që është dhe bashkimi me të gjitha krijesat. Kjo dashuri mund të jetë e njëanëshme, dhe atëhere shenjtërohet vetëm njeri – për këtë arsye shenjtorët këshillojnë bashkëshortin/en që mundohet të këmbëngulë në këtë marrdhenie, dmth, në këtë dashuri [ sigrurisht interesohen dhe për bashkëshortin/en tjetër, burrë ose grua, që ka mundësi që të shpëtojë për shkak të dashurisë së tjetrit, të dëshmorit të shenjtë bashkëshort/e (kafshët njerëzore ne këtu nuk i vrasim ashtu siç do të donte një moralist i ashpër “racionalist”, por i ushqejmë dhe luftojmë se mos ndoshta do të shpëtonin dhe ato)].
Murgu pra tenton bashkimin  me të gjitha krijesat njëkohësisht, pa kaluar nga stadi i bashkimi me një njeri. Për këtë, sipas përkufizimit të njohur të një historiani Bizantin, Evagorit, murg është “i/e ndari/a nga të gjithë dhe i/e bashkuari/a me të gjithë”. Për këtë murgu nuk përfiton nqs braktis synimin e tij (as kur e shtrembëron), ashtu dhe i martuari nuk përfiton nqs braktis rrugën e tij (as dhe kur e shtrembëron).
Shënim: Pjesa e mësipërme është marrë nga një artikull i shkruar me titulli “Dhe Zoti krijoi Gruan - Vendi i Gruas në Krishtërim”, që publikohet në Internet.

Shën Kozmai për ciganët (Romët).
Për dallimet shoqërore dhe racore (racizmin) që atëhere shpalosej në kurriz të Ciganëve, shenjtori ishte i prerë. Është i rregjistruar një dialog publik i tij me “gjipton” dmth Cigan (Rom),  ku denonconte injorimin e të tjerëve në kurrizin e tij dhe thekson se veprimet e tregojnë njeriun, dhe jo raca apo ngjyra:
“Të gjithë njerëzit, e gjithë bota nga një atë dhe nga një nënë janë, dhe kështu jemi që të gjithë vëllezër dhe motra, vetëm besimi na ndan.
-Ka ndonjë “gjipton” këtu? Ti nga ku je biri im? Përgjigju.
- Nga Adami dhe Eva, shenjti i Zotit.
-Dhe të pranojnë këta zotërinjtë këtu për vëlla?
-Më thonë që nuk të zihet mesha dhe më tallin.
-Dëgjo biri im, ti që je rom, po të jesh i pagëzuar në emrin e Trinisë së shenjtë dhe ruan urdhëresat e Zotit, shkon në Parajsë dhe gëzohesh gjithmonë, dhe unë që nuk jam rom, nqs nuk i kryej mirë do të shkoj në Ferr dhe do të digjem gjithmonë”
Ferri, që të mos kemi keqkuptime të tjera, shpjegohet nga Etërit e shenjtë si një pamje e ndryshme e Dritës së Zotit: të gjithë njerëzit do të shikojmë Dritën Hjnore. Ata që do ta shikojnë nëpërmjet paramorfozës të egoizmit dhe të pasioneve, nuk janë të përshtatshëm që ta pranojnë dhe për këtë arsye do ta shohin si zjarr. Parajsa është pranimi i dashurisë së përjetëshme të Zotit dhe Ferri është mohimi i saj. Çështja natyrisht ka shumë dimensione dhe nuk mund ti përmendim këtu (diçka më tepër në http://o-nekros.blogspot.gr/2010/08/blog-post_30.html.

Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2016

Το λεύκωμα του Μιχάλη Παντούλα για τον Άγιο Κοσμά - Albumi i Mihail Pantulës për Shën Kozmain!



Πρόσφατα ολοκληρώθηκε και βγήκε στην κυκλοφορία μια σπουδαία εργασία του φιλόλογου, πρώην βουλευτή Ιωαννίνων Μιχάλη Παντούλα. Πρόκειται για κάτι όχι συνηθισμένο τόσο αυτού καθ εαυτού σαν εργασία όσο και στην υλοποίηση της σε επίπεδο έρευνας και υλοποίησης της έκδοσης.
Είναι το λεύκωμα στο οποίο περιλαμβάνονται αγιογραφίες αφιερωμένες στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό σε τοιχογραφία, φορητές εικόνες κ.α. υλικό από τον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο και κατά την περίοδο απ’ το μαρτύριο του Αγίου έως την επίσημη αγιοκατάταξη του   απ’ το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1961.
Έργο – αφιέρωμα στην τιμή και τη φήμη ενός τόσο αγαπητού Αγίου στον ορθόδοξο λαό και ειδικά εδώ στα μέρη της Ηπείρου όπου η παρουσία του είναι ζωντανή έως σήμερα. Λεύκωμα υψηλής αισθητικής και ταυτόχρονα ιστορικό ντοκουμέντο. Με την τεκμηρίωση κάθε εικόνας – θέμα που έχει συμπεριλάβει στο έργο ο κ. Παντούλας μας περπατάει προσεκτικά και με επιχειρήματα στην ιστορία του τόπου και κάνει την αναδρομή του μνημείου στο οποίο βρέθηκε η τοιχογραφία ή η φορητή εικόνα.
Δεν έχουμε τις γνώσεις να κρίνουμε. Προφανώς όμως έστω και ένα γρήγορο ξεφύλλισμα του βιβλίου αφήνει την αίσθηση της υπερηφάνειας. Πλέον των 20 θεμάτων που παρουσιάζει είναι απ’ το χώρο μας, της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου και ευρύτερα της Μέσης Αλβανίας δηλαδή της Μουζακιάς. Μάλιστα χωρίς πολλά σχόλια και λόγια, μόνο με την ιστορική τοιχογραφία (1960) απ’ τη Μπουμπουλίμα της Λούσνιας  διαψεύδονται και απορρίπτονται όλα τα ψεύδη που γράφονται κατά καιρούς σε αλβανικά ΜΜΕ για το ρόλο του Αγίου Κοσμά και την εκτίμηση που έχαιρε στους πληθυσμούς της ευρύτερης περιοχής εδώ.
Έργο κοπιώδες απ’ τον Μιχάλη Παντούλα να συγκεντρώσει το όλο υλικό (απ’ την Αλβανία και όλη την Ελληνική επικράτεια) και να το μελετήσει και ταξινομήσει με πολλαπλά κριτήρια: χρονολογικά, ζωγραφικά, θεματικές ενότητες κ.α. Αλλά που στο τέλος προφανώς ξεκουράζει.
Μια λαμπάδα στον Άγιο Κοσμά των Ελλήνων και της Οικουμένης, στον Άγιο τον Σκλάβων που στην ουσία ήταν των Ελεύθερων Άγιος και Πρεσβευτής. Είναι το τάμα ίσως του ερευνητή για να αποδείξει ότι ο Κοσμάς ο Αιτωλός είχε απ’ τα πρώτα του κιόλας κηρύγματα και  μετά με τον μαρτυρικό του θάνατο θεωρηθεί άγιος στη συνείδηση του λαού.
Ένα χρήσιμο βιβλίο που απευθύνεται όχι μόνο σε ανθρώπους με ειδικό ενδιαφέρον την τέχνη, τον πολιτισμό ή την  ιστορία. Στον κάθε πιστό που σέβεται και τιμά τη μνήμη του Αγίου είναι επίσης ένα ωφέλιμο βιβλίο για τη βιβλιοθήκη του.


Kohët u fundit u përfundua dhe doli në qarkullim një punë e madhe shkencore e filologut, ish deputetit të Janinës z. Mihal Pandula. Bëhet fjalë për diçka jo kaq të zakonshme sa për vetë punën si dhe për materializimin e nivelit të kërkimit dhe materializimin e botimit.
Është një album tek i cili përfshihen afreske që i janë dedikuar Shën Kozma Etolosit si në murre ashtu dhe në ikona të lëvizëshme etj, material i mbledhur në zonën e gjërë të Ballkanit dhe gjatë periudhës nga martirizimi i Shenjtorit deri në rënditjen e tij ndër shenjtorët nga Patriarkana Ekumenike më 1961.
Një punë dedikuar nderit dhe famës së një shenjtori  kaq të dashur në popullin orthodhoks dhe në veçanti këtu në zonën e Epirit ku dhe prezenca e tij është e gjallë deri më sot. Një album i një estetike të lartë dhe në të njejtën kohë dokument historik. Me informacion në çdo ikonë – çështje që ka përfshirë në veprën e tij z Pandula ka ecur me kujdes dhe me argumenta në brendësi të historisë së vendit dhe bën një rrugëtim të monumentit në të cilin u gjend ikona murale ose ajo e lëvizëshme.
Nuk kemi njohuritë që të gjykojmë. Por duket qartë me një shfletim të shpejtë se libri të le një përshtypje krenarie. Më shumë se 20 nga temat që paraqit janë nga ambjenti ynë, i Mitropolisë së Gjirokastrës dhe më gjërë në Shqipërinë e Mesme dmth të Myzeqesë. Bile pa shumë komente dhe fjalë, vetëm me ikonën murrale të (1960) nga Bubullima e Lushnjës përgënjeshtrohen dhe përjashtohen të gjitha ato gënjeshtra që shkruhen në kohë të ndryshme në mediat Shqiptare për rolin e Shën Kozmait dhe vlerësimin që gëzonte ndër popullatat e zonës.
Një vepër e  lodhshme nga Mihali Pandula që përqëndron të gjithë materialin (nga Shqipëria dhe e gjithë zona Helene) që ta studiojë dhe ta klasifikojë me kritere të shumëllojshme: kohore, artistike, kapituj tematikë etj Por që në fund me patjetër që çlodh.
Një qiri për Shën Kozmain e Helenëve  dhe itë Ikumenit,  Shenjtit të Skllevërve, që në esencë ishte Shenjtori  dhe Ambasadori i të lirëve. Është ndoshta një dedikim i kërkuesit që të vërtetojë se Shën Kozma Etolosi ishte konsideruar që prej predikimeve të tij të para dhe më pas, me vdekjen e tij martirizuese,  si një shenjtor në ndërgjegjie popullore.
Një libër i mirë i cili iu drejtohet jo vetëm personave me interes të veçantë ndaj artit, kulturës ose historisë. Çdo besimtari që respekton, çmon dhe nderon kujtimin e Shenjtorit ky libër është i dobishëm për bibliotekën e tij.  

Përktheu Pelasgos