Ενίσχυση του έργου!

Ενίσχυση του έργου!
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ελληνισμός. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ελληνισμός. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 26 Οκτωβρίου 2018

Τό Ἔπος 1940-41: «νά μή ξεχάσουμε ποτέ τό αἷμα τῶν πατέρων μας, πού πότισε τά Βορειοηπειρωτικά βουνά»

Τό Ἔπος 1940-41: «νά μή ξεχάσουμε ποτέ τό αἷμα τῶν πατέρων μας, πού πότισε τά Βορειοηπειρωτικά βουνά»
Ἐν Δελβινακίῳ τῇ 8ῃ Ὀκτωβρίου 2018
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 215
Θέμα: «Τό Ἔπος 1940-41: Ἁναμέτρηση ἀνάμεσα στήν φιλοπατρία καί τόν ἰμπεριαλισμό».
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,

-Α-
Ὁ ἀείμνηστος λογοτέχνης Ἄγγελος Τερζάκης, στό τέλος τοῦ περίφημου βιβλίου του: «Ἑλληνική Ἐποποιΐα 1940-1941», σημειώνει: «Περισσότερο κι’ ἀπό τήν ὑπόθεση ἑνός ἔθνους πού ἀγωνίζεται γιά τήν ἀνεξαρτησία του, ἡ 28η Ὀκτωβρίου τοῦ 1940 προβάλλει στή σκηνή τῆς Ἱστορίας ἕναν ἀγώνα γενικώτερο · μιᾶς φυλῆς ἀνθρώπων. Αὐτῆς πού προσδιορίζεται ἀπό τό πάθος τῆς ἐλευθερίας. Πέρα ἀπό τόν πάταγο τῶν αὐτοκρατοριῶν πού γκρεμίζονται, θ’ ἀπομείνει ν’ ἀκούγεται μέσα στόν ἀποκαμωμένο κόσμο, λιανό καί κρυστάλλινο, ἐρημικό καί ἄτρεμο, τό ἑωθινό πού σήμανε ἡ σάλπιγγα πάνω στόν ἑλληνικό βράχο μιά φθινοπωρινή αὐγή» (σελ. 223).
Κι’ ἕνας Εὐρωπαῖος δημοσιογράφος, ὁ Ἀνρύ Ροσφόρ, σύγχρονος πρός τά γεγονότα τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου καί θερμός φιλέλληνας, ἔγραψε τότε ὅτι «ἡ Ἑλλάς ἔχει ἕνα ποτάμι μεγαλύτερο κι’ ἀπό τόν Ρῆνο, καί ἀπό τόν Νεῖλο κι’ ἀπό τόν Δούναβη κι’ ἀπό τόν Ἀμαζόνιο τῆς Ἀμερικῆς. Εἶναι τό αἷμα πού ἔχυσε γιά τήν Ἐλευθερία της καί τήν τιμή της, σύμβολον τῆς Ἐλευθερίας καί τῆς τιμῆς γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα» (περιοδικό «Ἑλληνική Δημιουργία» 1.11.50, ἐν περ. «Ὁ Σωτήρ» 19.10.2003).
-Β-
Ἄς ἀναλογιστοῦμε τί ἔγινε στ’ ἀλήθεια, τά ξημερώματα ἐκείνης τῆς Δευτέρας 28ης Ὀκτωβρίου 1940: Ἡ μικρή Ἑλλάδα μας στάθηκε ὄρθια καί ἀντιμετώπισε μέ γενναιότητα, φιλοπατρία καί ἡρωϊσμό τόν πάνοπλο Ἰταλό εἰσβολέα. Ἡ πολιτειακή, ἡ πολιτική καί ἡ στρατιωτική ἡγεσία τῆς Χώρας μας ἐγνώριζε, ὅτι ὁ ἐχθρός εἶχε ἀσύγκριτη ὑπεροπλία σέ σχέση μέ τίς δικές μας δυνάμεις. Κι’ ἀκόμη, ὅτι ὅλα τά εὐρωπαϊκά κράτη, ἐκτός ἀπό τήν Ἀγγλία, εἶχαν ὑποταγῆ στόν «Ἄξονα». Γι’ αὐτό καί δέν περιμέναμε βοήθεια ἀπό ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι, μάλιστα, ζοῦσαν μέσα στόν τρόμο τοῦ φασισμοῦ καί, κυρίως, τοῦ Ναζισμοῦ.
-Γ-
Κι’ ὅμως! Οἱ Ἕλληνες, μέ τό στόμα τοῦ πρωθυπουργοῦ Ἰωάννου Μεταξᾶ, φώναξαν σάν ἕνας ἄνθρωπος τό θρυλικό «ΟΧΙ», πού σήμαινε ἄρνηση στήν ἐθνική ταπείνωση καί ἀτίμωση. Ὁ πόλεμος τῶν Ἑλλήνων ἦταν πόλεμος «ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν». Πόλεμος γιά τά ὑψηλά καί ἅγια ἰδανικά τῆς τιμῆς, τῆς ἐλευθερίας καί τῆς δικαιοσύνης.
Ὁ λαός μας, μέ τήν τότε ἄξια ἡγεσία του θριάμβευσε καί μεγαλούργησε χάρη στήν πίστη του καί στήν ἐλπίδα του στήν θεϊκή συμμαχία. Ὁ κόσμος ὁλόκληρος ἄκουγε, κάθε τόσο, τίς νέες ἑλληνικές νῖκες: Ἔπεσε ἡ Κορυτσᾶ, ἔπεσαν οἱ Ἅγιοι Σαράντα, κατελήφθη τό Ἀργυρόκαστρο καί ἡ Πρεμετή, ἔπεσε ἡ Χειμάρρα, ἔπεσε ..., ἔπεσε ... Ἡ Βόρειος Ἤπειρος ἔπλεε ἀπ’ ἄκρη σ’ ἄκρη στή γαλανόλευκη! Ὁ Θεός τῆς δικαιοσύνης, μέ τίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας μας, ἦλθε ἀρωγός στόν ἀγῶνα τοῦ Ἔθνους καί εὐλόγησε – διά τῆς Ἐκκλησίας Του – τά «ὅπλα τά ἱερά», ὅπως ἔγραφε ὁ μεγάλος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρύσανθος ὁ ἀπό Τραπεζοῦντος στό διάγγελμα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, πού ὁ ἴδιος εἶχε συντάξει.
-Δ-
Ἡ περιφανής νίκη τῆς μικρῆς Ἑλλάδος ἔκανε τούς τρομαγμένους καί ἐξουθενωμένους λαούς τῆς Εὐρώπης νά ἀναθαρρήσουν καί νά καταλάβουν ὅτι στό τέλος ὁ Ἄξονας θά ἡττηθῆ. Ὁ λόγος τοῦ ἐθνικοῦ μας ποιητῆ Κωστῆ Παλαμᾶ διεκήρυττε πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις, ὅτι «ἡ μεγαλωσύνη στά ἔθνη δέν μετριέται μέ τό στρέμμα, μέ τῆς καρδιᾶς τό πύρωμα μετριέται καί μέ τό αἷμα».
Βέβαια, τώρα, οἱ Εὐρωπαῖοι δείχνουν νά λησμονοῦν τήν προσφορά τῆς Ἑλλάδος σ’ ἐκεῖνα τά φοβερά χρόνια. Ἄς εἶναι! Ἐμεῖς, ὅμως, νά μή ξεχάσουμε ποτέ τό αἷμα τῶν πατέρων μας, πού πότισε τά Βορειοηπειρωτικά βουνά, γιατί αὐτή εἶναι ἡ βαρειά κληρονομιά μας.
Γι’ αὐτό, ἄς γιορτάσουμε τήν μεγαλειώδη ἐπέτειο τῆς 28ης Ὀκτωβρίου 1940 μονοιασμένοι, ἑνωμένοι στό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, γιά νά ἀντιμετωπίσουμε νικηφόρα τίς δυσκολίες πού ἔρχονται. Χρόνια πολλά, ἅγια καί ἀγωνιστικά. Ἡ Ἑλλάδα θά ζῇ καί θά μεγαλουργῇ.
Διάπυρος πρός Χριστόν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ὁ Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης ΑΝΔΡΕΑΣ
Τό Ἔπος 1940-41: «νά μή ξεχάσουμε ποτέ τό αἷμα τῶν πατέρων μας, πού πότισε τά Βορειοηπειρωτικά βουνά»

Τετάρτη 5 Σεπτεμβρίου 2018

6 Σεπτεμβρίου 2018: Ημερίδα για τις αυτόχθονες Ελληνικές Κοινότητες εκτός Ελληνικού κράτους

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ

63η Επέτειος Σεπτεμβριανών 
ΤΟΥ ΠΟΓΚΡΟΜ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ 6-7/9/1955



Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου 2018, ώρα 6:30 μ.μ. 
Πνευματικό Κέντρο Κωνσταντινουπολιτών 
Δημητρίου Σούτσου 46, Αμπελόκηποι


Ημερίδα 

Οι Ολέθριες Συνέπειες της Εξουσιομανίας 
Η Κατάκτηση και Διατήρηση της Εξουσίας στην Ημεδαπή και 
οι Αυτόχθονες Ελληνικές Κοινότητες εκτός Επικράτειας



Συντονιστής: Άρης Πορτοσάλτε, Δημοσιογράφος

Ομιλητές:

- Γιώργος Κοντογιώργης,
Ομότιμος Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου:
«Ο Ελληνισμός στα αζήτητα του Νεοελληνικού κράτους»

- Ανδρέας Θεοφάνους,
Πρόεδρος Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων, Καθηγητής Πανεπιστημίου Λευκωσίας:
 «Η ανατομία της κυπριακής τραγωδίας και τα υφιστάμενα διλήμματα»

- Αθηνά Κρεμμύδα,
Γενική Γραμματέας της Κίνησης για την Αναγέννηση της Βορείου Ηπείρου:
 «Ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός, τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων και η εγκατάλειψη από το Ελληνικό κράτος».

- Νικόλαος Ουζούνογλου,
Καθηγητής Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου - Πρόεδρος Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών:
«Η μετά το 1923 τύχη του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης και η διελκυστίνδα των Ελληνοτουρκικών σχέσεων υπό τον Άγγλο-Σαξονικό παράγοντα».

Πέμπτη 19 Ιουλίου 2018

Οδοιπορικό της ThessNews στην Βόρεια Ήπειρο (Α' Μέρος)

Τη μεγάλη ανησυχία της ελληνικής μειονότητας για το τι συζητά, ποια θέματα διαπραγματεύεται και τι πρόκειται να συμφωνήσει ο Νίκος Κοτζιάς με τους Αλβανούς, και κυρίως την οργή τους επειδή κανείς δεν τους ρωτά για τα θέματα τα δικά τους, καταγράφει η ThessΝews, που το προηγούμενο σαββατοκύριακο βρέθηκε στις μαρτυρικές περιοχές της Βορείου Ηπείρου.
Βρεθήκαμε στους Αγίους Σαράντα, το Αργυρόκαστρο, τη Δερβιτσάνη, τους Βουλιαράτες, το Δέλβινο και τις άλλες περιοχές, για να καταγράψουμε τα προβλήματα της μειονότητας και τις θέσεις των εκπροσώπων της αλλά και των απλών πολιτών.
Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρει κανείς πληροφορίες και στοιχεία, που περιγράφουν ένα κλίμα ανησυχίας που κυριαρχεί στις τάξεις της ελληνικής εθνικής μειονότητας. Αλλά και κατήφειας και απαισιοδοξίας για το μέλλον του Ελληνισμού εκεί.
Όπως μας είπε κάποιος, «αυτό που δεν κατάφεραν οι Αλβανοί στα 45 χρόνια της κομμουνιστικής δικτατορίας, δηλαδή να ξεριζώσουν τους Έλληνες από τις εστίες τους, θα το καταφέρουν τώρα με δημοκρατικές και φιλελεύθερες υποτίθεται κυβερνήσεις».
Όπου βρεθείς και όπου σταθείς εδώ, έρχεσαι πρόσωπο με πρόσωπο με τις βαθιές και οδυνηρές πληγές που άνοιξε στο σώμα της μειονότητας το ολοκληρωτικό καθεστώς του Χότζα και του Αλία από το 1944 έως το 1990! Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει το ανελέητο κυνηγητό προς τους Έλληνες, την κατεδάφιση των εκκλησιών, την απαγόρευση της θρησκείας, τις εξορίες και τις φυλακίσεις των «θιγμένων», όπως αποκαλούσαν τους αντιφρονούντες, τους χιλιάδες χαφιέδες της μυστικής αστυνομίας, που κατέδιδαν ακόμη και τους συγγενείς τους για να έχουν έστω και μία μικρή εύνοια από το καθεστώς!
Κύριο πρόβλημα, συνεπώς, της μειονότητας είναι η μετανάστευση. Το 85% των Βορειοηπειρωτών ζει πλέον στην Ελλάδα ή έχει μεταναστεύσει στις ΗΠΑ και πολλές χώρες της Ευρώπης. Η «Ομόνοια» έχει καταγγείλει πολλές φορές ότι το επίσημο αλβανικό κράτος χρησιμοποιεί πλάγιες μεθόδους για να ενθαρρύνει τους ελληνικής καταγωγής πολίτες του να αποδημήσουν και τα υτόχρονα ενθαρρύνει Αλβανούς από τις βόρειες περιοχές της χώρας να μεταναστεύσουν στον Νότο! Η οικονομική καχεξία, η αδυναμία (ίσως ηθελημένη) η περιοχή να αποκτήσει οικονομική ανάπτυξη, τα εμπόδια στη λειτουργία σχολείων, οι φραγμοί και οι δυσκολίες που μπαίνουν στους Έλληνες για τα περιουσιακά στοιχεία είναι όπλα σε έναν ακήρυχτο πόλεμο, που γίνεται τα τελευταία χρόνια για να αφελληνιστεί η Βόρειος Ήπειρος, να μείνει χωρίς Έλληνες!
Δυστυχώς, όπως πικραμένοι μάς δηλώνουν όλοι όσοι συναντήσαμε εδώ, όλα αυτά εξελίσσονται με κύριο χαρακτηριστικό την απουσία της ελληνικής πολιτείας! Η Αθήνα δεν ενδιαφέρεται! Τα Τίρανα δρουν ανενόχλητα!
«Πώς είναι δυνατό να διαπραγματεύονται για μας χωρίς να ακούσουν», «είναι πικρό για μας να καταλαβαίνουμε ότι η πατρίδα μας δεν μας υπολογίζει», «θα μας βάλουν χωρίς να μας ρωτήσουν στην ίδια ζυγαριά με τους Τσάμηδες», είναι κάποια από τα λόγια ανησυχίας και οργής που καταγράφουμε εδώ.
Η THESSΝEWS ΒΡΕΘΗΚΕ ΣΕ ΒΟΥΘΡΩΤΟ, ΑΓΙΟΥΣ ΣΑΡΑΝΤΑ, ΑΡΓΥΡΟΚΑΣΤΡΟ, ΒΟΥΛΙΑΡΑΤΕΣ
Ανησυχία στη Βόρειο Ήπειρο
Καταγράφουμε το κλίμα που επικρατεί στην ελληνική μειονότητα, λίγο πριν ο Νίκος Κοτζιάς ρυθμίσει τα θέματα που την απασχολούν, στη δεύτερη, μετά από αυτή με τους Σκοπιανούς, μεγάλη συμφωνία που ετοιμάζει με γειτονική χώρα. Τι ισχύει με τα μειονοτικά δικαιώματα και με την ανακομιδή των λειψάνων των μαχητών του αλβανικού έπους.
«Ας πούνε ό,τι θέλουν, εμείς τον όρο «Βόρειο Ήπειρο» τον κρατήσαμε και επί Χότζα, δεν πρόκειται να τον απεμπολήσουμε τώρα, που υποτίθεται ότι έχουμε ελευθερία και δημοκρατία»...
Τα λόγια του Μιχάλη Μάνου, αντιδημάρχου Δερόπολης και εμβληματικού προσώπου για την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας, αποτυπώνουν με ακρίβεια αυτό που νιώθουν και σκέφτονται οι Έλληνες όταν ακούν πως επίκειται μέσα στις επόμενες εβδομάδες συνάντηση, διαπραγμάτευση και συμφωνία Ελλάδας και Αλβανίας για όλα τα εκκρεμή ζητήματα!
Τα παλιά πολυβολεία, που έσπειρε παντού το καθεστώς Χότζα, είναι ακόμη εμφανή στη σύγχρονη Αλβανία. Σύμφωνα με κάποιους, αποσκοπούσαν κυρίως στην προπαγάνδα, καθώς με την θέα τους παντού ο πληθυσμός ένιωθε διαρκώς την απειλή του πολέμου και το ανθελληνικό κλίμα, κάτι που ήταν και ο στόχος του καθεστώτος.
Ο Μιχάλης έκανε οκτώ χρόνια φυλακή, στις πιο σκληρές και απάνθρωπες φυλακές της χώρας, με την κατηγορία ότι σκεφτόταν να δραπετεύσει στην Ελλάδα. Με τη σοφία που του δίνουν οι αγώνες του για τον Ελληνισμό αλλά και την ευθύνη που νιώθει από την αποδοχή που έχει, δηλώνει επιφυλακτικός. «Θα θέλαμε να ξέρουμε ότι τα ζητήματα που αφορούν την ελληνική εθνική μειονότητα θα μπουν σε πρώτη προτεραιότητα για τον Έλληνα υπουργό. Θέλουμε περισσότερη και καλύτερη επικοινωνία με την πατρίδα, με το εθνικό κέντρο. Εμείς ξέρουμε όλα τα θέματα και δεν τολμάμε καν να φανταστούμε ότι η υπεράσπιση των δικαιωμάτων μας δεν θα μπει με τον σωστό τρόπο στις συζητήσεις αυτές».
Τον συναντήσαμε στους Αγίους Σαράντα, μία όμορφη παραθαλάσσια πόλη, που κάποτε έσφυζε από Ελληνισμό. Ήταν ο πρώτος σταθμός ενός γεμάτου ένταση και συγκινήσεις οδοιπορικού μας στη Βόρειο Ήπειρο, το οποίο κάναμε λίγο πριν επισκεφθεί τα Τίρανα για την ελληνοαλβανική συμφωνία ο Νίκος Κοτζιάς. Ταξιδεύοντας κανείς μόλις λίγα χιλιόμετρα έξω από τα ελληνικά σύνορα, συναντά μία άλλη Ελλάδα! Μία περιοχή στην οποία ακόμη και οι πέτρες μιλούν ελληνικά! Το προηγούμενο σαββατοκύριακο επιχειρήσαμε να ανιχνεύσουμε αυτή την άλλη Ελλάδα, που χειμάζεται από την εγκατάλειψη, τη φτώχεια και τα... κολπάκια των Αλβανών.
Το Αργυρόκαστρο, που ήταν παραδοσιακά η μητρόπολη του Ελληνισμού της Βορείου Ηπείρου, πήρε το όνομα του από το κάστρο που δεσπόζει στο κέντρο της πόλης. Μόλις 2.000 Έλληνες έχουν απομείνει στην πόλη.
Ο όρος «Βόρειος Ήπειρος»
Αυτό που εκνευρίζει τους περισσότερους εδώ στη Βόρειο Ήπειρο είναι όλος αυτός ο θόρυβος που ακούγεται για απαγόρευση της χρήσης του όρου «Βόρειος Ήπειρος». Οι περισσότεροι δεν μπορούν να διανοηθούν ότι ένας όρος, για τον οποίο κάποιοι πέθαναν ή μάτωσαν ή αγωνίστηκαν σκληρά απέναντι σε ένα από τα πιο σκληρά κομμουνιστικά καθεστώτα, θα απαλειφθεί με συναίνεση της μητέρας-Πατρίδας τους!
Όπως σημειώνει ο Λεωνίδας Παππάς, που ήταν έως πρόσφατα πρόεδρος της πολιτικής οργάνωσης της μειονότητας, της «Ομόνοιας», οι Αλβανοί είναι τρομερά αρνητικά φορτισμένοι με τον όρο. «Για αυτούς ο όρος “Βόρειος Ήπειρος” σημαίνει αλυτρωτισμός και διατήρηση της Μεγάλης Ιδέας που θέλει την ενσωμάτωση της Βορ. Ηπείρου στην Ελλάδα. Φυσικά και δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ο όρος αποτελεί γεωγραφικό προσδιορισμό. Και ως τέτοιον θέλουμε να τον διατηρήσουμε, όχι μόνο για συναισθηματικούς λόγους, αλλά διότι μαρτυρά και κάτι άλλο, ότι δεν είμαστε μία μειονότητα που προέκυψε από αποδημία ή κάτι άλλο, αλλά είμαστε αυτόχθονες και αναπόσπαστο κομμάτι της Ηπείρου. Η Ομόνοια, από την ίδρυση της, στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας, γιατί σε αυτό το πλαίσιο προσβλέπουμε και στην επίλυση των δικών μας ζητημάτων. Ο κάθε πολίτης, πολύ περισσότερο ο μειονοτικός, θα ωφεληθεί εάν η χώρα γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Μία εικόνα εξαιρετικά ντροπιαστική: ένα λαμπρό στρατιωτικό νεκροταφείο, που παραμένει κενό! Την ίδια ώρα, χιλιάδες οστά παραμένουν άταφα ή σκορπισμένα στις περιοχές που αποτελούσαν μέτωπο του ελληνοϊταλικού πολέμου.
Κατά τον ίδιο, το ζήτημα είναι κατά πόσο η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος έχει την βούληση και το σθένος να ασχοληθεί ουσιαστικά με το βορειοηπειρωτικό και όχι να αμύνεται παθητικά κάθε φορά που κάποιο ζήτημα αποκτά δημοσιότητα. «Είναι ακατανόητο να εξομοιώσουν το ζήτημα το δικό μας με το λεγόμενο τσάμικο, κάτι που τεχνηέντως επιδιώκει πάντα η Αλβανία. Εδώ συντελείται μία μεθοδευμένη και καλά οργανωμένη εθνοκάθαρση. Στη διάρκεια της κομμουνιστικής δικτατορίας, το αλβανικό κράτος περίμενε υπομονετικά την αφομοίωση της εθνικής ελληνικής μειονότητας και μπορούμε να πούμε μέχρι ενός βαθμού το πέτυχε, κυρίως σε περιοχές εκτός μειονοτικών ζωνών, που αυθαιρέτως είχε ορίσει το αλβανικό κράτος. Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες υπάρχει μία ύπουλη και όχι τόσο εμφανής επίθεση, που θέλει να ξεριζώσει από τις πατρογονικές του εστίες το ελληνικό στοιχείο και προσπαθούν να το πετύχουν με μέτρα μίας δημοκρατικής κυβέρνησης», εξηγεί ο κ. Παππάς και προσθέτει: «τρία είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα της μειονότητας: το δημογραφικό με την αλλοίωση του πληθυσμού, το περιουσιακό και το εκπαιδευτικό. Ζούμε εδώ και χρόνια μία προσπάθεια που εξελίσσεται με πλάγιους τρόπους. Δεν λένε ότι θέλουν να μας ξεριζώσουν, ίσα-ίσα! Αλλά με διαφόρους τρόπους, με πολεοδομικά σχέδια, με την ενθάρρυνση μετακίνησης Αλβανών στις περιοχές μας, με νομιμοποίηση αυθαιρέτων που συμπτωματικά ανήκουν σε Αλβανούς, με κατεδάφιση κατοικιών που συμπτωματικά ανήκουν σε Βορειοηπειρώτες, με την οικονομική ασφυξία, με τα εμπόδια στη λειτουργία σχολείων, με χίλιους δυο τρόπους πετυχαίνουν να φεύγει ο κόσμος», τονίζει ο προηγούμενος πρόεδρος της «Ομόνοιας».
Όπως προσθέτει η αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου της «Ομόνοιας», Άννα Τσίμου, «ο όρος “Βόρειος Ήπειρος” προβλέπεται από το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας του 1913, το οποίο ουδέποτε αναιρέθηκε. Όπως αναγνωρίζει και τη μειονότητα ως ελληνική εθνική μειονότητα! Δεν νομίζω ότι ο κ. Κοτζιάς θέλει να καταργήσει στην πράξη το Πρωτόκολλο αυτό».
Ο αρχαιολογικός χώρος του Βουθρωτού, με κτίσματα και ευρήματα από την παλαιοληθική έως και τη ρωμαϊκή περίοδο είναι πράγματι εντυπωσιακός. Ιδίως το αμφιθέατρο με την υπέροχη ακουστική και τα αφιερώματα στα ελληνικά...
Προσοχή στα λόγια και στα έργα!
Κατά τον κ. Παππά, η Ελλάδα θα πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα τις δεσμεύσεις που πρέπει να αναλάβουν οι Αλβανοί! «Μου έκανε εντύπωση πως στα δημοσιεύματα που ανέφεραν τα σημεία διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο χωρών, για την ελληνική μειονότητα υπήρχε μόνο το θέμα του νόμου για τις μειονότητες στην Αλβανία!!! Δεν γνωρίζω αν ισχύει κάτι τέτοιο γιατί δεν ερωτηθήκαμε ποτέ για τα θέματά μας που έπρεπε να τεθούν από τον κ. Κοτζιά στις συνομιλίες του με τους εκπροσώπους του αλβανικού κράτους. Δεν πάσχουμε από έλλειψη νόμων αλλά από την εφαρμογή τους.
Οι Αλβανοί δεν έχουν απολύτως κανένα πρόβλημα να συμφωνήσουν σε οποιονδήποτε νόμο. Είναι διατεθειμένοι να ψηφίσουν και να περάσουν από τη Βουλή τους έναν νόμο, το κείμενο του οποίου θα έχει γράψει ένας Έλληνας. Αλλά απλούστατα μετά δεν πρόκειται να το εφαρμόσουν. Αυτό κάνουν πάντα».
Το νεκροταφείο στους Βουλιαράτες στήθηκε από τους Βορειοηπειρώτες αμέσως μόλις κατέρρευσε το καθεστώς. Αλλά δεν μπορεί να επεκταθεί, συνεπώς όσα οστά ανακαλύπτονται παραμένουν στα μεταλλικά κιβώρια μέχρι νεοτέρας.
Η στήριξη από την Ελλάδα
Στη Δερβιτσάνη, ένα τυπικό ηπειρώτικο κεφαλοχώρι, συναντήσαμε κάποιους από τους σημαντικότερους παράγοντες της ελληνικής μειονότητας: τον πρώην περιφερειάρχη, Σπύρο Ξέρα, τον πρώην δήμαρχο, Β. Μπολάνο, τον δήμαρχο Δερόπολης (ή Δρόπολης), Αχιλλέα Ντέτσικα, και άλλους. Όταν η συζήτηση γυρνά στη στήριξη από την Ελλάδα, οι εκφράσεις αναβλύζουν πίκρα. Η Πατρίδα ποτέ δεν έπαψε να πληγώνει με τη στάση της αυτούς τους ανθρώπους! Από τότε που η περιοχή έγινε δώρο των Μεγάλων Δυνάμεων για να φτιαχτεί ένα νέο κράτος, ή από τότε που απελευθερώθηκε με αίμα τρεις φορές από τον ελληνικό στρατό, αλλά ισάριθμες παραχωρήθηκε χωρίς να πέσει ντουφεκιά! Έως τα κατοπινά χρόνια που οι κυβερνήσεις των Τιράνων, είτε ολοκληρωτικές είτε εκλεγμένες, ρύθμιζαν (πάντα ανεμπόδιστες) με τρόπο παράξενο τις ζωές των μειονοτικών!
Όλοι οι συνομιλητές μας ζητούν στήριξη από την Ελλάδα. Τις περισσότερες όμως φορές οι εκκλήσεις τους είναι μάταιες.
Όλοι λατρευτικοί χώροι έκλεισαν το 1967 στην Αλβανία. Οι χριστιανικοί ναοί είτε κατεδαφίστηκαν, είτε μετατράπηκαν σε στάβλους και αποθήκες, όπως αυτός της Δερβιτσάνης, που κατακλύζεται κάθε Κυριακή από τους πιστούς κατοίκους της.
Το θέμα των λειψάνων
Το ζήτημα της ταφής των 7.976 στρατιωτών που έπεσαν κατά το Αλβανικό Έπος αλλά οι σοροί τους έμειναν άταφες, λόγω της άτακτης υποχώρησης του Ελληνικού Στρατού, θα αποτελέσει ένα ακόμη θέμα της συμφωνίας του κ. Κοτζιά με τον αλβανό ομόλογό του. Το ζήτημα αποτελεί μία διαχρονική ντροπή για την Ελλάδα και τον στρατό της. Η Ελλάδα εγκατέλειψε άταφους τους πολεμιστές της και στη συνέχεια δεν κατάφερε να κάνει μία συμφωνία για την περισυλλογή των οστών με τα Τίρανα. Η Αλβανία έδειξε κάθε άλλο παρά εποικοδομητική στάση όλα αυτά τα χρόνια.
Είναι χαρακτηριστικό, ότι το εντυπωσιακό στρατιωτικό νεκροταφείο που αναγέρθηκε στα στενά της Κλεισούρας παραμένει κενό επί δέκα χρόνια, αφού δεν έχει υπογραφεί η σχετική συμφωνία. Μετά από καθυστερήσεις πολλών ετών ορίστηκε η διαδικασία και κοινά κλιμάκια ερευνούν τα μέρη όπου έγιναν οι ταφές. Σε ένα από αυτά, το μεγαλύτερο, βρεθήκαμε και εμείς, λίγο έξω από την Κλεισούρα. Πρόκειται για ένα χωράφι, στο οποίο ετάφησαν το 1941 περίπου 350 Έλληνες στρατιώτες. Τώρα, επιχειρούν εδώ Έλληνες και Αλβανοί στρατιωτικοί. Μαζεύουν τα οστά και τα τοποθετούν σε μεταλλικά κιβώτια με την ένδειξη «Άγνωστος Έλληνας Στρατιώτης». Μόλις υπογραφεί η συμφωνία, θα γίνει η ταφή στο στρατιωτικό νεκροταφείο.
Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια ταυτοποίησης, καθώς έχει γίνει έκκληση σε συγγενείς πεσόντων να δώσουν δείγμα DNA. Σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, μέχρι στιγμής έχουν ληφθεί 850 δείγματα και έχουν εντοπιστεί 500 σοροί στρατιωτών!
Στα στενά της Κλεισούρας, μετά από διαδικασίες πολλών ετών έχει στηθεί, βάσει της τελευταίας συμφωνία, εργοτάξιο από μικτό κλιμάκιο που ξεθάβει τις σορούς των μαχητών του αλβανικού έπους. Υπολογίζεται ότι στο χωράφι αυτό είχαν θαφτεί 350 στρατιώτες.
Η προσφορά του Κώστα Γκιουλέκα
Το οδοιπορικό στη Βόρειο Ήπειρο, στο οποίο συμμετείχαν 25 Θεσσαλονικείς, διοργάνωσε ο βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης της ΝΔ, Κώστας Γκιουλέκας, που διατηρεί εδώ και πολλά χρόνια στενές σχέσεις με τους ομογενείς, καθώς παρακολουθεί την πορεία τους από την εποχή που ήταν δημοσιογράφος. «Για μένα είναι μία ηθική υποχρέωση, έτσι το αισθάνομαι. Οι άνθρωποι αυτοί πέρασαν τόσα πολλά κι όμως κράτησαν την Ελλάδα μέσα τους. Προσπαθώ λοιπόν, με όσες δυνάμεις έχω, να τους βοηθώ όπως μπορώ», δηλώνει σχετικά. Ανάμεσα στους τρόπους αυτούς είναι και η διοργάνωση τέτοιων αποστολών, που δίνουν την ευκαιρία σε άτομα από την Ελλάδα να δουν με τα μάτια τους τα προβλήματα.
Μέσα από τέτοιες αποστολές ξεπήδησαν και θαυμάσιες συνεργασίες, φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες, κινήσεις υποστήριξης ομογενειακών φορέων κλπ. Ανάμεσα στους ανθρώπους που ταξίδεψαν το προηγούμενο σαββατοκύριακο στη Βόρειο Ήπειρο ήταν και ο πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, Γιάννης Πάιδας. «Ειλικρινά συγκλονίστηκα με τα όσα είδα εδώ! Είναι τραγικό οι συνάνθρωποί μας, λίγα μόλις χιλιόμετρα από τα ελληνικά σύνορα, να τραβούν τόσα επί τόσα χρόνια και η ελληνική κοινωνία να μην έχει αντιληφθεί το παραμικρό. Για μένα ήταν ένα ταξίδι-αποκάλυψη. Μπορεί να με πίκρανε η εικόνα της εγκατάλειψης αλλά με ικανοποίησε αφάνταστα το φρόνημα και ο δυναμισμός των Βορειοηπειρωτών, αυτών των υπέροχων ακριτών του Ελληνισμού»...
Ο Γιώργος Μπάκος είναι ο φύλακας του μοναδικού ελληνικού στρατιωτικού νεκροταφείου της Αλβανίας, που βρίσκεται στους Βουλιαράτες. Σ’ αυτόν καταλήγουν κάποια από τα μεταλλικά κιβώρια με τα οστά πολεμιστών. Αυτός τα φυλά έως ότου ανοίξει το νεκροταφείο της Κλεισούρας.
Η αισιόδοξη προοπτική της Βορείου Ηπείρου απεικονίζεται σ’ αυτά τα νεανικά βλέμματα! Είναι οι δασκαλίτσες της περιοχής, δύο από τις εκπαιδευτικούς που επέλεξαν να υπηρετήσουν εδώ, στις τραχιές συνθήκες και όχι κάπου άνετα κοντά σε συγγενείς και φίλους. «Εδώ οι συνθήκες μπορεί να είναι πιο σκληρές αλλά τα πράγματα είναι πιο αγνά! Εδώ οι άνθρωποι αγωνίζονται για να παραμείνουν Έλληνες. Και είναι πολύ όμορφο να αισθάνεσαι ότι τους βοηθάς σ’ αυτό», λέει η Αγλαΐα Ρίζου και η Ελισάβετ Δήμου συμφωνεί μαζί της...
ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
Από το φύλλο της THESSNEWS #113 (07/07/2018-08/07/2018)

Πέμπτη 5 Ιουλίου 2018

Νέος Πρόξενος στο Ελληνικό Προξενείο Κορυτσάς!



 
Νέος Πρόξενος στο Γ. Π Κορυτσάς.
Μετά τον κ Αλαμάνο Γεώργιο, και την πλούσια σε δράση τριετή θητεία του, στο οποίο ευχόμαστε υγεία, κάθε επιτυχία και καλή σταδιοδρομία, ένας νέος πρόξενος έρχεται στην Κορυτσά. Το όνομα του Μιχάλης Γαβριηλίδης, Σύμβουλος Πρεσβείας Α΄.  Μετά από σχετική έρευνα  μπορούμε να πούμε πως ο κ Γαβριηλίδης Μ. είναι από την Βέροια και έχει μια σημαντική διπλωματική καριέρα έως σήμερα. Όπως διαβάζουμε σε σελίδα του Υπ Εξ ο ίδιος έχει συνοπτικά την παρακάτω σταδιοδρομία ως διπλωμάτης:
2014-2018
ΜΑ ΟΑΣΕ, Σύμβουλος Πρεσβείας
2013-2014
Υπουργείο Εξωτερικών/ Διεύθυνση Ηνωμένων Εθνών/Τμήμα Διεθνούς Ασφάλειας και Τρομοκρατίας, Σύμβουλος Πρεσβείας
2012
Υπουργείο Εξωτερικών/ Διπλωματικό Γραφείο Υπουργού, Γραμματέας Πρεσβείας
2006-2011
Πρεσβεία Σόφιας, Βουλγαρίας, Α΄ Γραμματέας Πρεσβείας
2004-2006
Πρεσβεία Τρίπολης, Λιβύης, Γραμματέας Πρεσβείας

Σπουδές
Πτυχίο Σχολής Νομικών και Κοινωνικών Επιστημών/Τμήμα Νομικής, ΑΠΘ
Τίτλος μεταπτυχιακών σπουδών στον τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ΑΠΘ
Όπως και σε κάθε Γ.Π που έρχεται στην Κορυτσά και στον ίδιο ευχόμαστε κάθε επιτυχία στο δύσκολο έργο που αναλαμβάνει μάλιστα θα του επαναλάβουμε όσα γράψαμε και το 2015 στο πρόξενο που αναμέναμε τότε, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν προφητικά και διαχρονικά.  
"Στην Κορυτσά χρειάζεται υπομονή και διαύγεια για να καταλάβεις ότι πολλοί εξ ημών δεν ωθούνται από πατριωτικά και αγνά κίνητρα, ούτε κατέχουν αρετές όπως η ειλικρίνεια απλός στήνουν μια βιτρίνα για προσωπικό όφελος και ενώ είναι κενή από μέσα φαίνονται σπουδαίοι και καταστρέφουν τα πάντα με όσα λένε ή εξυπηρετούν άλλους σκοπούς. Πολλές φορές μάλιστα πρέπει να είναι κανείς στην αρχή καχύποπτος για να μπορέσει να μην την πατήσει  εμπιστευόμενος λάθος ανθρώπους. Η Κορυτσά έχει ιδιαιτερότητες και οι προκλήσεις είναι πάρα πολλές. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η επικράτηση της εθνικής ενότητας των Ελλήνων της, η εθνική αφύπνιση των συνειδήσεων  και η μέριμνα για το Ελληνο-Αλβανικό Σχολείο Όμηρος όπου  κάθε Πρόξενος θα πρέπει να σταθεί δίπλα του, να βοηθήσει και να ενημερώνετε για την κατάσταση του, με στόχο την προάσπιση του ως κάτι μοναδικό για την Κορυτσά ιδιαίτερα για τους Έλληνες της αλλά και για τους αλβανούς."
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΕΣ κ Γαβριηλίδη. Εμείς θα είμαστε πάντα κοντά στο Γ.Π Κορυτσάς και θα βοηθήσουμε όσο μπορούμε στο έργο σας. 


Τετάρτη 20 Ιουνίου 2018

ΕΣΤΙΑ: Ἐγκαταλείπουμε καί τό ὄνομα Βόρειος Ἤπειρος!

Ἀλλά καί 12 μίλια στό Ἰόνιο σέ 2 δόσεις: Κέρκυρα - Κεφαλλονιά καί Ζάκυνθος – Κρήτη
ΡΑΓΔΑΙΕΣ ἐξελίξεις μέ θετικές καί ἀρνητικές προεκτάσεις γιά τά ἐθνικά συμφέροντά μας δρομολογοῦνται στίς ἑλληνο-αλβανικές σχέσεις καθώς, ὅπως ἀποκαλύπτει σήμερα ἡ «Ἑστία», οἱ διαπραγματεύσεις γιά τήν ἐπίτευξη συμφωνίας-πλαίσιο μεταξύ τῶν δύο χωρῶν εὑρίσκονται σέ προχωρημένο στάδιο. Προκαλεῖ, βεβαίως, αἴσθηση τό γεγονός ὅτι αὐτές θά καταλήξουν σέ συμφωνία μέ βάση τίς δημόσιες δηλώσεις τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν– ἀρχές Ἰουλίου, ἐνῶ ἡ Σύνοδος Κορυφῆς τῆς ΕΕ κατά τήν διάρκεια τῆς ὁποίας θά κριθεῖ ἡ ἐνταξιακή πορεία τῆς γείτονος ἔχει προσδιορισθεῖ γιά τίς 28 Ἰουνίου.
Ὑποθέτουμε, ὅμως, ὅτι αὐτό θά διευκρινισθεῖ γιά ποιό λόγο συμβαίνει. Αὐτό γιά τό ὁποῖο ὑπάρχει δυσκολία διευκρινίσεως εἶναι ἡ πρόθεσις τῆς ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως (δέν ἔχει ὁριστικοποιηθεῖ ἀκόμη) νά δεσμευθεῖ ὅτι δέν θά χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά στό μέλλον Ἕλλην ἀξιωματοῦχος ἤ ἀκόμη καί ἰδιωτικές ὀργανώσεις τόν ἱστορικό ὅρο «Βόρειος Ἤπειρος», ἐπειδή κατά τήν κυβέρνηση Ράμα ἀποπνέει ...ἑλληνικό ἀλυτρωτισμό. Οἱ Ἀλβανοί θέτουν ὡς ὅρο ἀπαράβατο τήν ἐγκατάλειψη τοῦ ὅρου Βόρειος Ἤπειρος, προκειμένου νά ἀποσύρουν καί αὐτοί τίς ἀλυτρωτικές ἀναφορές τους γιά τήν Τσαμουριά ἀπό τίς ὁποῖες βρίθουν τά σχολικά βιβλία τους. Βιβλία πού ἐμφανίζουν σέ κάποιες περιπτώσεις τά σύνορα τῆς Ἀλβανίας νά φθάνουν μέχρι καί τήν Πρέβεζα.
Βεβαίως, ἔχει ἐνδιαφέρον ἡ ἑλληνική Κυβέρνησις νά δέχεται ὅτι τό ὄνομα «Βόρειος Μακεδονία» δεν εἶναι ἀλυτρωτικό, ἀλλά περιέχει γεωγραφικό προσδιορισμό, καί ἀπό τήν ἄλλη, τήν ἴδια στιγμή, νά δέχεται ὅτι μία ἄλλη «Βόρειος», ἡ Βόρειος Ἤπειρος, σηματοδοτεῖ ἀλυτρωτισμό καί πρέπει, ἐάν διαγραφεῖ ἀπό τό λεξιλόγιο τοῦ ἐπισήμου τομέα της.
Σημειωτέον ὅτι στό παρελθόν (2013) ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Κοτζιᾶς εἶχε ἐκφράσει τήν ἄποψη ὅτι ἡ Ἑλλάς μπορεῖ νά ἀναγνωρίσει τό Κοσσυφοπέδιο, πού ἐνδιαφέρει πολύ τήν Ἀλβανία, καί σέ ἀντάλλαγμα νά λάβει τήν ἀναγνώριση καθεστῶτος αὐτονομίας τῆς Βορείου Ἠπείρου ἐντός ἐπικρατείας.
Ὡστόσο, ὅπως εἶναι εἰς θέσιν νά γνωρίζει ἡ «Ἑστία», τό μεῖζον θέμα πού ἀπασχολεῖ αὐτή τήν στιγμή τήν ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν δέν εἶναι οὔτε τό Πρωτόκολλο τῆς Κερκύρας τοῦ 1914 πού ἀνεγνώριζε τό αὐτόνομο κράτος τῆς Βορείου Ἠπείρου οὔτε τό Πρωτόκολλο τῆς Καπεστίτσης γιά περιορισμένη αὐτονομία τῆς Βορείου Ἠπείρου. Θέμα προτεραιότητος εἶναι ἡ χάραξις νέας αἰγιαλίτιδος ζώνης στό Ἰόνιο κατά περιοχές καί ἡ αὔξησις τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων σέ αὐτή τήν περιοχή, ἕως τά 12 μίλια. Ὑπάρχει μάλιστα κατ’ ἀρχήν συμφωνία ὅτι πρῶτον τό νησιωτικό σύμπλεγμα τῆς Ἐρεικούσας θά ἔχει ἐπήρεια στήν διαμόρφωση τῆς ΑΟΖ σέ ποσοστό σχεδόν 100% καί δεύτερον ὅτι ἡ Ἑλλάς θά ἐπεκτείνει τά χωρικά ὕδατά της στόν μεταξύ Ἰονίου Πελάγους καί Νοτίου Κρήτης θαλάσσιο χῶρο σέ δύο δόσεις. Ἀρχικά θά αὐξηθοῦν τά χωρικά ὕδατα σέ 12 μίλια στήν θαλασσία περιοχή μεταξύ Κερκύρας καί Κεφαλλονιᾶς. Μῆνες ἀργότερα θά προκύψει καί νέα ὁριοθέτησις στήν θαλασσία περιοχή μεταξύ Ζακύνθου καί Νοτίου Κρήτης. Οἱ συζητήσεις μεταξύ τῶν δύο ἀντιπροσωπειῶν θεωρεῖται πώς προχωροῦν κανονικῶς μετά ἀπό τήν διεξαγωγή δύο γύρων συζητήσεων πού ἔχει ἀνακοινώσει τό ἡμέτερο Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν καί ἀπό ὅ,τι φαίνεται θά προκύψει φῶς στό βάθος τοῦ τοῦννελ στίς ἀρχές Ἰουλίου. Ἴδωμεν.
Τελευταῖο ἀλλά ὄχι ἔλασσον· ἡ συμφωνία-πλαίσιο θά περιλαμβάνει ρυθμίσεις γιά τά διπλώματα καί τίς ἰθαγένειες τῶν ἐν Ἑλλάδι Ἀλβανῶν, ρυθμίσεις γιά τήν ἀναγνώριση τῶν ἀλβανικῶν διπλωμάτων ὁδηγήσεως, γιά ἀποζημιώσεις σέ ἀλβανούς πολῖτες τῶν ὁποίων οἱ περιουσίες τελοῦν ὑπό μεσεγγύησιν μετά τόν Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, γιά τά περουσιακά δικαιώματα τῶν μελῶν τῆς μειονότητος κ.ἄ.
Εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 19/06/2018
Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Παρασκευή 2 Μαρτίου 2018

Γ. Μπαμπινιώτης: «Οι αρχαίοι Μακεδόνες μιλούσαν την ελληνική δωρική διάλεκτο»! - G Mpampinioti: "Maqedonasit e lashtë flisnin dialekt dorik helen"!



Ο καθηγητής της Γλωσσολογίας και λεξικογράφος, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, σε μία εξαιρετική μελέτη του απέδειξε ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες είχαν καλλιεργήσει φωνολογικά μια δωρικού χαρακτήρα ελληνική διάλεκτο, την οποία χρησιμοποιούσαν προφορικά.
Σε παλαιότερη διάλεξή του που δόθηκε στην αγγλική γλώσσα στο Wright Theatre της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης και οργανώθηκε από το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Μακεδονικών Σπουδών, το Ελληνικό Μουσείο και την Παμμακεδονική Ένωση Μελβούρνης αποκάλυψε ότι διάλεκτος των αρχαίων Μακεδόνων παρέμεινε η καθομιλουμένη του λαού, ενώ η βασιλική οικογένεια του Φιλίππου και το κράτος των Μακεδόνων για να ενώσει και την υπόλοιπη Ελλάδα είχε αποδεχτεί και χρησιμοποιούσε ως επίσημη γλώσσα την Αττική διάλεκτο.
Αυτό αποδεικνύεται άλλωστε από τις χιλιάδες επιγραφές που ανασύρονται από τα σπλάχνα της ελληνικής αλλά και σλαβικής και βουλγαρικής γεωγραφικά πλέον γης.
Ο Έλληνας γλωσσολόγος τόνισε ότι η αρχαία Μακεδονική διάλεκτος ομιλούνταν από τους ντόπιους, όπως με τις δικές τους διαλέκτους επικοινωνούσαν και οι κάτοικοι των πόλεων- κρατών της υπόλοιπης Ελλάδας.
Σύμφωνα με τις έρευνες που ξεκίνησαν στις αρχές του 20ου αιώνα Γερμανοί γλωσσολόγοι αλλά και Βρετανοί και αργότερα ο μεγάλος γλωσσολόγος Γ. Χατζηδάκης και από το 1988 ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης, από μαρτυρίες, σχόλια και αναφορές ιστορικών, σχολιαστών και γεωγράφων έχουν ήδη εντοπιστεί περίπου 250 λέξεις, κυρίως ουσιαστικά, τα οποία αναφέρονται από τους αρχαίους Γραμματικούς ως μακεδονικές λέξεις, ως λέξεις της αρχαίας Μακεδονικής προφορικής διαλέκτου.
Ο κ. Μπαμπινιώτης στην αρχή της ομιλίας του διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει μία αρχαία ελληνική γλώσσα, αλλά τέσσερις διάλεκτοι της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Οι τέσσερις αυτές διάλεκτοι είχαν γραπτή παράδοση και στις διαλέκτους αυτές γράφηκε η λογοτεχνία της συγκεκριμένης περιοχής. 
Η Αττική διάλεκτος μετά το 480 π.Χ. επιβλήθηκε σε ολόκληρη σχεδόν της Ελλάδα και στη γλώσσα αυτή γράφτηκαν τα μνημεία του ελληνικού λόγου και των Ελλήνων ποιητών της Αθήνας και των φιλοσόφων της.
Στη συνέχεια έδωσε τα χαρακτηριστικά της Μακεδονικής και της συγγένειάς της με τη Δωρική Διάλεκτο που ομιλούνταν στα Δωδεκάνησα, τη Ανατολική Πελοπόννησο και τη Μακεδονία.
Ακολούθως, ο κ. Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε σε 240 λέξεις που εντοπίζονται σε μαρτυρίες σχολιαστών, αρχαίων Ελλήνων ιστορικών, λεξικογράφων και ποιητών, από την εποχή του Ομήρου και του Ηροδότου, τον Ησύχιο, τον Απολλώνιο τον Δύσκολο, τον Ευστάθιο αλλά και τα λεξικά του Σούδα αλλά και το ετυμολογικό Magnum, που παραπέμπουν σε λέξεις της αρχαίας Μακεδονικής διαλέκτου.
 «Οι αρχαίοι Γραμματικοί, σχολιαστές και ιστορικοί συχνά παρέπεμπαν σε λέξεις και τη φωνολογία της αρχαίας Μακεδονικής διαλέκτου για να τονίσουν την προέλευση μιας λέξης, προκειμένου να δώσουν την ετυμολογία της και για να καθορίσουν την έννοιά της.
Τα κύρια ονόματα που έφεραν οι αρχαίοι Μακεδόνες στην τοπική τους διάλεκτο παρέμειναν σε ολόκληρη την Αρχαιότητα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου χώρου της Μακεδονίας (Αλέξαρχος, Αλκέτας, Αλκίμαχος, Αμύντας, Αντίγονος, Αντίπατρος, Αργαίος, Αρριδαίος κλ.π)…»
Ο κ. Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε και στη σύγχρονη βουλγαροσερβική γλώσσα της ΠΓΔΜ.
 «Σεβόμαστε τη γλώσσα, την ιστορία και τα έθιμα των κατοίκων της γείτονος χώρας. Ωστόσο γίνεται φανερό με όσα είπα ότι ο όρος «Μακεδονική» που χρησιμοποιούν για τη γλώσσα τους προκαλεί σύγχυση και είναι ιστορικά και πολιτιστικά απαράδεκτη, διότι, όπως προκύπτει από την ανάλυση που προηγήθηκε, δεν έχει καμία σχέση με τη διάλεκτο των Μακεδόνων».
http://reporter24.gr/

Pedagogu me famë Botërore, gllosologu dhe leksikografi, Gjeorgjios Mpampiniotis, në një studim të shkëlqyer të tij vërtetoi se Maqdonasit e lashtë kishin përpunuar nga pikëpamja fonologjike një dialekt helen të karakterit dorik, të cilin e përdornin në komunikimin e tyre gojor.
Në një ligjëratë të tij e cila u mbajt në gjuhën angleze në Wright Theatre të Fakultetit të Mjekësisë në Universitetin e Melburnit dhe u orgnizua nga Instituti Australian i Studimeve Maqedonase, Muzeu Helen dhe Unioni Panmaqedonas i Melburnit,  zbuloi se dialekti i Maqedonasve të lashtë mbeti gjuha e folur e popullit, ndërsa familja mbretërore e Filippit dhe shteti i Maqedonasve për të bashkuar gjithë pjesën tjetër të Greqisë kishte pranuar dhe përdorte si gjuhë zyrtare dialektin Atik.

Kjo vërtetohet ndër të tjera nga mijëra mbishkrime të cilat dalin nga brendësia e tokës helene por dhe asaj sllave dhe bullgare tashmë.

Gllosologu helen theksoi se dialekti i lashtë Maqedonas flitej nga vendasi, si me dialektet e tyre komunikonin dhe banorët e qyteteve shtete të pjesës tjetër të Greqisë.
Sipas kërkimeve që filluan në fillimet e shekullit të 20-të, gllosologët gjermanë, britanikë dhe më vonë gllosologu i madh J Xatzidaki dhe nga viti 1988 profesori Georgios Mpampinioti, snga dëshmitë komentet dhe shënimet e historianëve, komentuesve dhe gjeografëve janë tashmë identifikuar pothuajse 250 fjalë, kryesisht emra, të cilat raportohen nga Gramaticienët e lashtë si fjalë maqedonase, si fjalë të dialektit gojor.


Z Mpampinioti në fillim të fjalës së tij, sqaroi se nuk ekziston një gjuhë e lashtë helene, por katër dialekte të gjuhës së lashtë helene.

Këto katër dialekte kishin traditën e shkruar dhe në këto dialekte u shkrua letërisa e një zone të caktuar.


Dialekti Atik pas vitit 480 pas Krishtit  mbizotëroi në të gjithë Greqinë dhe këtë gjuhë u shkruan dhe veprat monumentake të mendimit helen dhe të poetëve helenë të Athinës dhe të filozofëve të saj. Në vazhdim analizoi karakteristikat e gjuhës maqedonase dhe të afrimitetit të saj me dialektit Dorik që flitej në Dodekanez, në Peloponezin lindor dhe në Maqedoni.

Në vazhdim, z Mpampinioti , foli në lidhje me 240 fjalë që  indentifikohen në dëshmitë e komentuesve, të historianëve të lashtë Helenë, të leksikografëve dhe poetëve, që nga periudha e Homerit dhe Herodotit, Isiqion, Apollonin e Vështirë, Eustathin por dhe fjalorët e Sudës por dhe etimologjikja Magnum, të cilat në drejtojnë në fjalë të dialektit të Lashtë Maqedonas.

“Gramaticienët e lashtë, komentuesit dhe historianët shpesh referoheshin në fjalë dhe në fonologji të dialektit të lashtë Maqedonas për të theksuar prejardhjen e një fjale, me qëllim që të japin etimologjinë e saj dhe të caktojnë kuptimin e saj.

Emrat e përvetshëm që sollën Maqedonasit e lashtë në dialektin e tyre lokal mbetën në të gjithë periudhën e Lashtësisë karakteristika të një vendi të caktuar, të Maqedonisë (Aleksarhos, Alketas, Alkimahos, Amintas, Antigonos, Antipatros, Argeos, Arrideos etj)..”

Z Mpampinioti iu referua dhe gjuhës moderne bullgaroserbe të FYROM-it

“Respektojmë gjuhën, historinë dhe zakonet e banorëve të vendit fqinj. Ndërkaq është e dukshme, me sa analizova, që përkufizimi “Maqedonishte” që përdorin për gjuhën e tyre, shkakton ngatërresa dhe nga pikpamja historike dhe kulturore është e papranueshme, sepse, ashtu siç del nga analiza të cilën dëgjuat, nuk ka asnjë lidhje me dialektin Maqedonas”.

Τρίτη 27 Φεβρουαρίου 2018

Δάσκαλοι του σχολείου της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Τιράνων

Ιερείς και ενορίτες στον Ι. Ν. Αγίου Προκοπίου Τιράνων
Ο Γρηγόριος Σταυρίδης (Παραλίτσας) από την Αχρίδα, γράφει:
''Μετά από δυο μήνες ήρθε ο αχριδιανός Σίμος Τσέβλαρης από τα Τίρανα και είπε πως οι Τιρανέζοι ψάχνουν για δάσκαλο με διόμισι χιλιάδες γρόσια. Το ποσό μου φάνηκε αστρονομικό.
- Τι λες, μανούλα;
- Πήγαινε.
Εκείνη έκανε όλες τις απαραίτητες προετοιμασίες για το ταξίδι, μου έδωσε μουσαμάδες για να τυλίγω το πονεμένο μου πόδι και φιλώντας με στα μάτια και στο πρόσωπο μου έδωσε την ευχή της. Έκλαιγα, τα μάτια όμως, όπως και στον Όμηρο, έστεκαν σαν κέρατα ή σαν σίδερο: για να μου δώσει θάρρος έκρυβε τα δάκρυα της. 
Έφθασα στα Τίρανα. Εκεί με πλάκωσε η νοσταλγία (πόνος για την πατρίδα). Ήμουν δεκαοχτάρης και ξενιτευόμουν για πρώτη φορά. Τη νύχτα έκλαιγα συχνά όλη την ώρα για την μάνα. Για να την παρηγορήσω, βιάστηκα να της γράψω πως στα Τίρανα βρήκα μιαν αξιοσέβαστη μπάμπω, που μου υποσχέθηκε πως θα με γιατρέψει εντελώς.
Για καλή μου τύχη ξενιτευόταν στα Τίρανα και ο Σίμος, που τον θεωρούσα σαν πατέρα μου και δίδασκα το γιό του σαν να ήταν αληθινός αδερφός μου. Όταν τελείωσε η χρονιά, αποφάσισα να εκπληρώσω την παλιά μου επιθυμία, να πάω στην Αθήνα. 
[ ] Εκείνη την εποχή, πάντως, ηχούσε σ' εμάς μόνον το όνομα της Αθήνας και των Ιωαννίνων.
[ ] Να ομολογήσω πάντως και τούτο: Πήγα στην Αθήνα, όχι μόνο για να σπουδάσω [ιατρική] αλλά και για να γιατρευτώ, επειδή νόμιζα πως πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν καλύτεροι γιατροί από τους Αθηναίους, όπως δεν υπάρχει καλύτερος ποιητής στον κόσμο από τον Όμηρο. Διαφορετικά, ίσως να μη μου το επέτρεπε και η μητέρα μου.
Ξεκίνησα τον Αύγουστο του 1849 με χίλια πεντακόσια γρόσια[1].

Ο Κωνσταντίνος Νίσκου ήταν δάσκαλος και ο πρώτος διανοούμενος της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Τιράνων, της οποίας τα μέλη ήταν κυρίως Βλάχοι που κατάγονταν από τον νότο (Μπελίτσα, Γκραμπόβα, Μοσχόπολη κ.α.). Η οικογένεια του Κωνσταντίνου Νίσκου προέρχονταν από την Γκραμπόβα. Από το 1900 ήταν διευθυντής του επτατάξιου ελληνικού σχολείου της κοινότητας (πρωτοβάθμια εκπαίδευση). Οι μαθητές που ήθελαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους, παρακολουθούσαν την δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο ελληνικό γυμνάσιο του Μοναστηρίου ή των Ιωαννίνων. Ο Δημήτριος Μπεντούλης αναφέρει ότι ''ο Κωνσταντίνος Νίσκου ήταν ανοιχτόμυαλος άνθρωπος και όταν άνοιξε αλβανικό σχολείο στα Τίρανα, όχι μόνο δεν εμπόδισε τους μαθητές του (ελληνικού) σχολείου της κοινότητας αλλά τους ενθάρρυνε να πάνε σ' αυτό για να μάθουν την ομιλούμενη γλώσσα και την αλβανική γραφή''[2], γεγονός που υποδηλώνει ότι ως τότε δεν γνώριζαν αλβανικά. 
Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι, η ελληνορθόδοξη κοινότητα Τιράνων ήταν μικρή και ανίσχυρη για να υπερασπιστεί τα δικαιώματα της όταν λήφθηκε η απόφαση κατάργησης του ελληνικού σχολείου και ενοποίησης της εκπαίδευσης των πολιτών. Το 1904, σύμφωνα με το μητρώο της συγκεκριμένης κοινότητας, στην πόλη των Τιράνων υπήρχαν συνολικά 724 ορθόδοξοι, περίπου 140 οικογένειες -κυρίως Βλάχων[3]. Η πρώτη απογραφή της πόλης, που διενεργήθηκε λίγα χρόνια αφού έγινε πρωτεύουσα (περίπου το 1920), έδειξε συνολικό πληθυσμό 10.845[4]. Οι βλαχόφωνοι των Τιράνων, όπως αποκάλυψε μέσα από αρχειακές πηγές η καθηγήτρια του πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ελευθερία Νικολαϊδου, υφίσταντο πιέσεις από τους μπέηδες της περιοχής για να ενδώσουν στην ρουμανική προπαγάνδα που επιδίωκε να πετύχει την καταγραφή τους με τον χαρακτηρισμό τους ως ''Βλαχ μιλιέτ'' όταν, κατά τις αρχές του 1906, θα διενεργόταν από την τουρκική κυβέρνηση γενική απογραφή του πληθυσμού. Επίσης όπως ανέφεραν οι ίδιοι, χρησιμοποιήθηκε από τους μπέηδες και βία εναντίον τους, πέντε χρόνια νωρίτερα, προκειμένου να ενδώσουν. Πρόσθεσαν ακόμη ότι, στο παρελθόν είχε γίνει και απόπειρα δελεασμού τους με χρήματα[5].

Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά του Αναστάση Τοπάλη από την Μπελίτσα (βλαχοχώρι δυτικά της Στρούγκας):
''Παρεμ­πιπτόντως αναφέρω, ότι ο πατέρας μου, έμπορος στα Τίρανα 'Αλβανίας επί πολλά έτη, φιλομαθής κι αυτοδίδακτος, είχε πλουτίσει τη βιβλιοθήκη με πολλά βιβλία. ’Έτσι υπήρχαν σ’ αυτή το Ψαλτήρι, η ’Οκτώηχος, ο ’Απόστολος κ.ά., που στις πρώτες σελίδες ανέγραφαν τα 24 γράμματα του αλφαβήτου με κόκκινα γράμματα. Με αυτά μάθαιναν στο παλιό σχολείο ανάγνωση και γραφή. Σώζονταν βιβλία τυπωμένα στο τυπογραφείο Μοσχοπόλεως παλιά κι ένα λεξικό ελληνο-αλβανικό που συγγραφέας του ήταν, όπως ενθυμούμαι καλά, ο Κωνσταντίνος Χριστοφορίδης. Αυτός ήταν δάσκα­λος, τελειόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής Κωνσταντινοπόλεως, καταγόταν από το Έλμπασάν και δίδαξε στα σχολεία της πατρίδας του, αλλά και των Τιράνων πολλά χρόνια. Κοντά του ο πατέρας μου, στενός φίλος του, μορφώθηκε όσο μπόρεσε''[6]. 
Ο Κωνσταντίνος Χριστοφορίδης (''λογοτεχνικό'' ψευδώνυμο) γεννήθηκε στο Ελβασάν, το 1827 ή 1830, και προερχόταν από την οικογένεια αργυροχρυσοχόων Νέλκου, πιθανώς σύντομη μορφή του επωνύμου Νεδέλκος[7] -που συναντάται κυρίως σε Έλληνες του μακεδονικού χώρου*. Να σημειωθεί ότι, στο Ελβασάν της Βορείου Ηπείρου ένας από τους µεγαλύτερους δρόµους ονοµαζόταν «Λεωφόρος των Ελλήνων χρυσοχόων»[8]. Η οικογένεια Νέλκου αναφέρεται για πρώτη φορά το 1723. Ο πατέρας του Χριστοφορίδη ονομαζόταν Αναστάσιος Νέλκος και η μητέρα του Βασιλεία. Ολοκλήρωσε το ελληνικό δημοτικό σχολείο στην γενέτειρα του και στη συνέχεια φοίτησε στην Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων[9]. Η πορεία του Χριστοφορίδη, μιάς μάλλον τυχοδιωκτικής μορφής (κινούμενου μεταξύ Ιωαννίνων, Σμύρνης, Μάλτας Κωνσταντινούπολης, Τύνιδας, Τιράνων), άλλαξε άρδην μετά την γνωριμία του με τον Αυστριακό πρόξενο στα Γιάννενα Johann Georg von Hahn και τον προσηλυτισμό του στον προτεσταντισμό. Υποστήριζε την πελασγική προέλευση των Αλβανών, αλλά και τους δεσμούς τους με τους Έλληνες, απόψεις που σήμερα ουδείς επιστήμονας αποδέχεται πλέον και θεωρούνται τουλάχιστον ξεπερασμένες[10].

Ο Γεώργιος Πάνου του Αλεξάνδρου γεννήθηκε στα Τίρανα το 1893 από οικογένεια της ελληνορθόδοξης κοινότητας, η οποία αναφέρεται στον κώδικα της εκκλησίας του Αγίου Προκοπίου που είχε χτίσει η κοινότητα ήδη από το 1780. Η οικογένεια Πάνου είλκε την καταγωγή της πιθανώς από την Μπελίτσα, από την οποία προέρχονταν κι ορισμένες άλλες οικογένειες που μετακινήθηκαν για εμπορικούς σκοπούς στα Τίρανα, το Δυρράχιο κ.α.[11]. Ο Γ. Πάνου ολοκλήρωσε την επταετή εκπαίδευση στο ελληνικό σχολείο Τιράνων και συνέχισε την δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο ελληνικό γυμνάσιο του Μοναστηρίου. Μετά την αποφοίτηση του, το 1912, εργάστηκε για λίγο ως δάσκαλος στο ελληνικό σχολείο της γενέτειρας του. Το 1913, όταν αποφασίσθηκε η κατάργηση του σχολείου της ελληνορθόδοξης κοινότητας, διορίσθηκε διευθυντής του αλβανικού σχολείου. Συμμετείχε στον Σύλλογο "Bashkimi" υπό την ηγεσία του Avni Rustemi. Το 1924 παρακολούθησε το πρώτο συνέδριο των εκπαιδευτικών που πραγματοποιήθηκε στα Τίρανα. Την ίδια χρονιά συμμετείχε στην επανάσταση του Ιουνίου που ανέτρεψε την κυβέρνηση του βασιλιά Αχμέτ Ζώγου. Αυτό επιτεύχθηκε υπό την ηγεσία του Φαν Νόλι (πραγματικό όνομα: Θεοφάνης Μαυρομάτης), για τον οποίο έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια. Μεταξύ των επιδιώξεων του κινήματος του Νόλι ήταν και η αναδιοργάνωση της δημόσιας εκπαίδευσης σε εθνική βάση[12]. Την ιδια περίοδο που κάποιοι ελληνόφωνοι και βλαχόφωνοι Έλληνες απορροφούνταν στο αλβανικό εθνικό κίνημα, παρόμοιες περιπτώσεις καταγράφονται ακόμα και με σερβόφωνους εκείνης της περιοχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Millosh Gjergj Nikolla, ο οποίος είχε ως μητρική γλώσσα τη σερβική, είχε φοιτήσει σε σερβικά και ρωσικά εκπαιδευτικά ιδρύματα για να εξελιχθεί αργότερα σε Αλβανό δάσκαλο και ποιητή, ο οποίος έγραφε στα αλβανικά έντυπα υπό το ψευδώνυμο Migjeni[13]. Το 1926-27, ο Γ. Πάνου επιλέχθηκε από τους δασκάλους των Τιράνων ως πρόεδρος της Ένωσης Εκπαιδευτικών. Το 1936, κατά την βασιλική περίοδο, μετατίθεται στην Κρούγια ως οπαδός του Νόλι και κυρίως λόγω της επιρροής που ασκούσε στους συντοπίτες του και ιδιαίτερα στην μαθητική νεολαία. Κατά την διάρκεια του Β' ΠΠ συμμετείχε στο αντιφασιστικό κίνημα και το σπίτι του αποτέλεσε βάση, αλλά και τα παιδιά του Ουρανία και Αριστείδης θεωρούνται ηρωικοί μάρτυρες. Μετά τον πόλεμο συμμετείχε στο Δημοκρατικό Μέτωπο και εξελέγη βουλευτής στο αλβανικό κοινοβούλιο[14].

* Το επώνυμο Νεδέλκος σημαίνει ''Κυριάκος'', είναι δάνειο από την σλαβική γλώσσα ( < ne-dělja, άπρακτος ημέρα, δηλ. μη εργάσιμη, Κυριακή), βλ. π.: Το γλωσσικό ιδίωμα γηγενών σε περιοχές της Μακεδονίας, ethnologic.blogspot.gr.

[1] Γκριγκόρ Παρλίτσεφ, Αυτοβιογραφία, Εκδ. Μαύρη Λίστα, Αθήνα 2000, σελ. 60-62.
[2] Kodiku i kishës së Shën Prokopit të Tiranës: 1818-1922, Dhimitër Beduli, Tiranë: Botues; Kisha Orthodokse Autoqefale e Shqipërisë, viti 1997.
[3] Jovan Bizhyti, Bashkësia ortodokse e Tiranës, βλ.: gazetadita.al
[4] Τίρανα, el.wikipedia.org
[5] Αχ. Λαζάρου, Ελληνισμός και Λαοί Νοτιοανατολικής Ευρώπης, Τόμος Β', Αθήνα 2009, σελ. 56-57.
[6] Αναστάση Τοπάλη, Τα χωριά Άνω και Κάτω Μπεάλα, σελ.22, βλ. εδώ
[7] Peter Bartl, Kristoforidhi Konstandin, in: Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas. Bd. 2. Hgg. Mathias Bernath / Felix von Schroeder. München 1976, S. 506-507, βλ.: biolex.ios-regensburg.de
[8] Ελληνικός χρυσός και χρυσοχοϊα - Νεοελληνική περίοδος, βλ.: vlahofonoi.blogspot.gr
[9] Peter Bartl, Kristoforidhi Konstandin, in: Biographisches Lexikon zur Geschichte Südosteuropas. Bd. 2. Hgg. Mathias Bernath / Felix von Schroeder. München 1976, S. 506-507, βλ.: biolex.ios-regensburg.de
[10] Δημητρίου Ε. Ευαγγελίδη, Η καταγωγή των Αλβανών και οι αρβανιτόφωνοι Έλληνες, Εκδ. Ινφογνώμων, Αθήνα 2014, σελ. 266.
[11] Αναστάση Τοπάλη, Τα χωριά Άνω και Κάτω Μπεάλα, σελ. 10-11 & 56, βλ. εδώ
[12] Το φαινόμενο Θεοφάνης Μαυρομάτης (Φαν Νόλι) - Η σκοτεινή πλευρά της Σελήνης, pelasgoskoritsas.gr
[13] Migjeni, albanianliterature.net
[14] Kodiku i kishës së Shën Prokopit të Tiranës: 1818-1922, Dhimitër Beduli, Tiranë: Botues; Kisha Orthodokse Autoqefale e Shqipërisë, viti 1997.

Παπαστεργίου Δέσποινα
Vlahofonoi@gmail.com