Ενίσχυση του έργου!

Ενίσχυση του έργου!
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα πνευματικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα πνευματικά. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

ΝΗΣΤΕΙΑ (πότε και πώς νηστεύουμε) - Kreshma, ndryshe Agjërimi.(si dhe kur mbajmë kreshmë)


ΝΗΣΤΕΙΑ (πότε και πώς νηστεύουμε)

<<Η λέξη  νηστεία είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρνητικό μόριο νη και το ρήμα εσθίω, που είναι άλλος τρόπος του έσθω και του έδω και που σημαίνει τρώγω. Νήστις – η πρώτη λέξη που δημιουργήθηκε – σημαίνει αυτός που δεν εσθίει, που δεν τρώγει. Από την λέξη αυτή στη συνέχεια προήλθε το ρήμα νηστεύω και το αφηρημένο ουσιαστικό νηστεία, που αρχικά σήμαινε την πλήρη αποχή από τροφές και ποτά, δηλαδή την ασιτία και ατροφία.
Αργότερα, με την αύξηση της χρονικής διάρκειας και την προοδευτική διαμόρφωση του θεσμού της νηστείας, νηστεία δεν σήμαινε μόνο την πλήρη αποχή από στερεές ή υγρές τροφές, αλλά και την μερική αποχή, την αποχή δηλαδή από ορισμένες τροφές και την λήψη άλλων, συγκεκριμένων τροφών. Έτσι έχουμε την διάκριση σε νηστήσιμες και αρτυμένες ή αρτύσιμες τροφές.
Κατά την διάκριση αυτή νηστήσιμες τροφές θεωρούνται το ψωμί, τα λαχανικά, οι καρποί και μάλιστα οι ξηροί, οι ελιές και άλλα.
Αρτύσιμα, αντίθετα, θεωρούνται τα διάφορα φαγητά που μαγειρεύουμε με την χρήσι ελαίου ή βουτήρου και διαφόρων καρυκευμάτων, όπως και το κρασί (Όταν δεν τρώμε λάδι, δεν πίνουμε και κρασί). >>

ΝΗΣΤΕΙΑ (πότε και πώς νηστεύουμε)

Ή χριστιανική ζωή είναι ασκητική αγώνας να ελευθερωθούμε από το ζυγό της αμαρτίας και την κυριαρχία των παθών προσπάθεια να φθά­σουμε με τη χάρη του Κυρίου στον αγιασμό και στη θέωση. Στον αγώνα αυτό σημαντικότατη θέση κατέχει και ή νηστεία.

Ή νηστεία είναι εντολή του Θεού αρχαιό­τατος θεσμός της Εκκλησίας· όπλο από τα βα­σικότερα της εν Χριστώ ζωής. Με τη νηστεία πού κάνουμε:

* αποκρούουμε τις επιθέσεις του διαβόλου

* χαλιναγωγούμε τις άτακτες επιθυμίες της σάρκας

* καθαρίζουμε την ψυχή μας από τα διάφο­ρα πάθη

* αποδιώκουμε τους αισχρούς λογισμούς

* βοηθούμαστε στην προσευχή

* ενισχυόμαστε στον αγώνα για την από­κτηση των χριστιανικών αρετών.

Ή σημασία πού έχει για τη χριστιανική ζωή ή νηστεία οδήγησε την Εκκλησία μας στο να καθορίσει με σοφία και τον χρόνο και τον τρόπο με τον όποιο οι ορθόδοξοι χριστιανοί οφείλουμε να νηστεύουμε. Στη συνέχεια παραθέτουμε τις εκκλησιαστικές νηστείες ολοκλήρου του έτους.

1. ΤΕΤΑΡΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Από τα αποστολικά χρόνια ακόμη oι ήμερες της Τετάρτης και της Παρασκευής, συνδεδεμένες με τα άγια Πάθη του Κυρίου μας, απέκτησαν μιαν ιδιαίτερη σημασία. Έχουν πένθιμο χαρακτήρα. Και ορίστηκαν ως ήμερες νηστείας. Τετάρτη και Παρασκευή, λοιπόν, νηστεύουμε όλο τον χρόνο. Και νηστεία γι' αυτές τις δύο ήμερες — ιδιαίτερα κατά τις περιόδους νηστείας (τις Σαρακοστές) — σημαίνει φαγητό χωρίς λάδι.

Αν κατά τις ήμερες της Τετάρτης ή της Παρασκευής συμπέσει κάποια εορτή, τότε έχουμε, όπως λέμε, κατάλυση, δηλαδή τρώμε και δεν νηστεύουμε. Αν συμπέσει εορτή Αγίου, τρώμε λάδι- αν είναι εορτή αφιερωμένη στην Παναγία ή στον Τίμιο Πρόδρομο, τρώμε και ψάρι.

Όλες τις άλλες ήμερες της εβδομάδας μπορούμε να καταλύουμε από όλα- ό,τι θέλουμε. Φυσικά, όταν δεν βρισκόμαστε σε κάποια περίοδο νηστείας.

Το Σάββατο και την Κυριακή δεν γίνεται ποτέ αυστηρή νηστεία, δηλαδή χωρίς λάδι. Το μοναδικό Σάββατο ολοκλήρου του έτους πού νη­στεύουμε και το λάδι είναι το Μέγα Σάββατο, λόγω της μεγάλης ιερότητας της ημέρας.

2. ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ

Είναι ή μεγαλύτερη και ή πιο αυστηρή πε­ρίοδος νηστείας. Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή του Πάσχα. Σύμφωνα με τους Κανόνες της Εκκλησίας μας επιβάλλεται νά νηστεύουμε το λάδι όλες τις ήμερες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Αν ορισμένοι τώρα τρώνε λάδι και άλλες ήμερες (Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη), αυτό θα πρέπει νά γίνεται μόνο για λόγους αδυναμίας («δι'άσθένειαν σωματικήν») και ύστερα από έγκριση του Πνευματικού τους. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακο­στής καταλύουμε:

* ψάρι κατά την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όποια μέρα κι αν τύχει, και την Κυριακή των Βαΐων

* λάδι των αγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων (9 Μαρτίου) και κατά την εορτή της Συνάξεως του αρχαγγέλου Γαβριήλ (26 Μαρτίου) .

3. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας είναι ή νη­στεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του λαού μας και ως σαράντα (η)μερο. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμ­βρίου.

* Κατά τη νηστεία αυτή καταλύουμε ψάρι -όλες τις ήμερες πλην Τετάρτης και Παρασκευής - μέχρι και την 17η Δεκεμβρίου.

* Ψάρι καταλύουμε επίσης και στην εορτή των Είσοδίων της Θεοτόκου, οποιαδήπο­τε ήμερα κι αν πέσει.

* Από την 18η μέχρι και την 24η Δεκεμβρίου, παραμονή της εορτής, επιτρέπεται ή κατάλυση οίνου και ελαίου μόνο, φυσικά εκτός των ήμερων Τετάρτης και Παρασκευής πού παρεμβάλλονται και κατά τις όποιες τηρούμε άνέλαιη νηστεία.

* Επίσης συνηθίζουμε νά νηστεύουμε αυστηρότερα την πρώτη ήμερα της νηστείας (15 Νοεμβρίου), καθώς και την παραμονή της εορ­τής (24 Δεκεμβρίου), έκτος βέβαια κι αν πέσουν Σάββατο ή Κυριακή.

4. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

Ή διάρκεια αυτής της νηστείας εξαρτάται κάθε χρόνο από την κινητή εορτή του Πάσχα. Αρχίζει τη Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 28η Ιουνίου, παραμονή της εορτής των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Ό τρόπος με τον οποίο τηρούμε τη νηστεία αυτή είναι ο ίδιος με τη νηστεία των Χριστουγέννων. Απέχουμε από κρέας, γαλακτερά και αυγά και τρώμε ψάρι, αν θέλουμε, όλες τις ήμερες, πλην τής Τετάρτης και τής Παρασκευής κατά τις οποίες έχουμε αυστηρή νηστεία.

* Το ίδιο ισχύει - δηλαδή δεν καταλύουμε λάδι - και για την παραμονή τής εορτής, έκτος εάν συμπέσει Σάββατο ή Κυριακή.

* Ψάρι καταλύουμε και κατά την εορτή του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου (24 Ιου­νίου), οποιαδήποτε ημέρα κι αν πέσει.

* Αν ή εορτή των αγίων αποστόλων Πέ­τρου και Παύλου πέσει ήμερα Τετάρτη ή Παρασκευή, καταλύουμε μόνο ψάρι.

5. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Ή νηστεία αύτη, με την οποία τιμούμε την Παναγία μας, αρχίζει την 1η και λήγει την 14η Αυγούστου. Είναι νηστεία αυστηρή, όπως εκείνη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Εφόσον μπορούμε, νηστεύουμε από λάδι όλες τις ήμερες, πλην Σαββάτου και Κυριακής. Ψάρι καταλύουμε μόνο κατά την εορτή της Μεταμορφώσεως.

* Κατάλυση ιχθύος και μόνο έχουμε και κατά την ήμερα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, εάν αύτη συμπέσει Τετάρτη ή Παρασκευή.

6. ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΝΗΣΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ

α) 5 Ιανουαρίου, παραμονή των Θεοφανείων. Με αυτήν προετοιμαζόμαστε πνευματικά για νά συμμετάσχουμε στον εορτασμό της μεγάλης Δεσποτικής εορτής των Θεοφανείων και παράλληλα για νά πιούμε τον Μεγάλο Αγιασμό.

β) 14 Σεπτεμβρίου, Ύψωσις του Τιμίου Σταύρου.

Ή ήμερα έχει σταυρώσιμο χαρακτήρα και κατά τα Τυπικά «φέρει τα Ίσα της αγίας και Μεγάλης Παρασκευής».

γ) 29 Αυγούστου, 'Απότομη τής τιμίας κεφαλής του Προδρόμου Ιωάννου.

Κατά τις ήμερες αυτές δεν τρώμε λάδι, έκτος εάν συμπέσουν Σάββατο ή Κυριακή.

7. ΑΠΟΛΥΤΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ


Έκτος από τις περιόδους νηστείας ή Εκκλησία μας καθόρισε και περιόδους απόλυτες, κατά τις όποιες τρώμε από όλα όλες τις ήμερες· και την Τετάρτη και την Παρασκευή πού περιλαμβάνονται σ' αυτές τις περιόδους. Τέτοιες περίο­δοι είναι oi έξης:
α) Το Δωδεκαήμερο.

Είναι ή περίοδος από τις 25 Δεκεμβρίου μέ­χρι τις 6 Ιανουαρίου με εξαίρεση την παραμονή των Θεοφανείων, κατά την οποία, όπως προα­ναφέραμε, έχουμε αυστηρή νηστεία.

β) Ή Διακαινήσιμος εβδομάδα.

Αρχίζει την Κυριακή του Πάσχα και λήγει την αμέσως επομένη Κυριακή του Θωμά.

γ) Ή εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή από την Κυριακή τής Πεντηκοστής μέχρι την επομένη Κυριακή των Άγιων Πάντων.

δ) Οι τρείς πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου.

Στις απόλυτες περιόδους μπορούμε νά συμ­περιλάβουμε και τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Τριωδίου. Για τις εβδομάδες αυτές προβλέπονται τα έξης:

* Την πρώτη εβδομάδα (του Τελώνου και Φαρισαίου) τρώμε όλες τις ήμερες από όλα.

* Την δεύτερη εβδομάδα (Κυριακή Άσω­του - Κυριακή των Απόκρεω) τρώμε από όλα, έκτος από την Τετάρτη και την Πα­ρασκευή, κατά τις οποίες νηστεύουμε και το λάδι.

* Την τρίτη εβδομάδα (τής Τυρινής) τρώμε από όλα έκτος από κρέας όλες τις ήμερες και την Τετάρτη και την Παρασκευή.

Όπως προαναφέραμε, ή νηστεία τής Τετάρ­της και τής Παρασκευής όλο τον χρόνο είναι αυστηρή και άνέλαιη - χωρίς λάδι. Ωστόσο, όταν κατά τις ήμερες αυτές συμπίπτουν ορισμένες εορτές, έχουμε κατάλυση άλλοτε ιχθύος και άλλοτε οίνου και ελαίου.

Ψάρι τρώμε βασικά κατά τις εορτές τής Παναγίας και του Τιμίου Προδρόμου. Με κατάλυση ελαίου τιμούμε τη μνήμη ορισμένων Αγίων πού, όπως λέμε στη λειτουργική γλώσσα, έχουν Δοξολογία και κατά την εορτή των οποίων τε­λείται πάντοτε ή θεία Λειτουργία.

Σημειώνουμε ακόμη ότι ψάρι καταλύουμε και την Τετάρτη τής Μεσοπεντηκοστής, καθώς και την Τετάρτη τής Αποδόσεως του Πάσχα.

Κατάλυση οίνου κ΄ ελαίου - Κατάλυση ιχθύος ( εάν οί ημερομηνίες αυτές πέσουν Τετ. - Παρ.)


Γιατί νά νηστεύουμε;

Ασφαλώς όχι για νά φανούμε στους ανθρώπους, ότι νηστεύουμε. Ό Κύριος μας. πριν αρχίσει τη δη­μόσια δράση του. νήστεψε σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες. Ή νηστεία αύτη πού έκανε, έδωσε αφορμή στον Σατανά για νά τον πειράξει. Παρόμοια και εμείς  ας ετοιμαζόμαστε και ας προγυμναζόμαστε στους αγώνες εναντίον των πνευματικών αντιπάλων. Σε μία αμφίβολη πολεμική συμ­πλοκή, τονίζει ο Μ. Βασίλειος, ή παρουσία συμμάχου στο πλευρό ενός εμπολέμου, προκαλεί την ήττα του άλλου. Το πνεύμα και ή σάρκα βρί­σκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Με ποιόν θα συμμαχήσεις; "Αν συμμαχήσεις με τη σάρκα θα εξασθένηση το πνεύμα. Ενώ αν συμμαχήσεις με το πνεύμα θα υποδούλωσης τη σάρκα. Εφ' όσον λοιπόν θέλεις νά ισχυρο­ποίησης το πνεύμα σου, δάμασε τη σάρκα με τη νηστεία. Με τη νηστεία δείχνουμε τον σε­βασμό και την υπακοή στον Δημιουρ­γό και Κύριο μας. Γιατί ή πρώτη εντολή πού έδωσε στους πρωτοπλά­στους, τον "Αδάμ και την Εύα. ήταν εντολή νηστείας.

Μέσα στον αληθινό σκοπό της νηστείας υπάρχει ή αγάπη. Ή αγάπη μας πρώτα-πρώτα για τον Χριστό. Γιατί τηρούμε το λόγο πού μας είπε: «"Όταν άπαρθή ό νυμφίος, τότε (οί μαθηταί μου) νηστεύσουσι» (Ματθ. θ' 15). Ό άγιος Μάξιμος ο ομολογητής σημειώνει: «Όποιος αγαπά τον Θεό, ζει αγγελικό βίο στη γη. Γι αυτό νηστεύει και αγρυπνεί, ψάλλει και προσεύχεται και πάντοτε σκέπτεται καλά για όλους τους ανθρώπους». Αλλά νηστεύουμε από αγάπη για τούς φτωχούς, τούς ελαχίστους αδελ­φούς του Χριστού μας. Δεν τρώμε κρέας σαράντα μέρες π.χ. άλλά απλούστερα φαγητά και τα χρήματα πού εξοικονομούμε τα δίνουμε σε μία φτωχή οικογένεια.

Ακόμα νηστεύουμε γιατί διδαχθήκαμε από τον Κύριο μας ότι: «Τούτο το γένος (των δαιμονίων) ούκ εκπορεύεται εί μή έν προσευχή και νηστεία» (Ματθ. ιζ' 21). Ή νηστεία λοιπόν διώχνει τα δαιμόνια των παθών πού κυριεύουν και πολεμούν τη σάρκα μας και μολύνουν την ψυχή μας. Είναι για μας ή νηστεία όπλο και φάρμακο. Είναι πράγματι και πολύτιμο φάρμακο ή νηστεία, γιατί προφυλάσσει και θεραπεύει την αρρώστια τής ψυχής και του σώματος. Ή γαστριμαργία, ή καταστρεπτική αυτή πολυφαγία, αποχαυνώνει τον άνθρωπο και βλάπτει ανεπανόρθωτα την υγεία του.

Ή νηστεία, λοιπόν, είναι ένα από τα μέσα. για να κατασιγάσουν τα πάθη. Επειδή υποβάλλει σε εκούσιες στερήσεις δοκιμάζει την ηθική δύνα­μη και δαμάζει τα άτακτα σκιρτήματα τής σάρκας. Ό απόστολος Παύλος κάνει λόγο για τη χαλιναγώγηση του σώματος και των επιθυμιών. «Ύποπιάζω μου τό σώμα και δουλαγωγώ μήπως άλλοις κηρύξας, αυτός αδόκιμος γένο­μαι» (Α' Κορινθ. θ' 27).Γυμνάζω, λέει, το σώμα μου και το υποβάλλω σε στερήσεις, μήπως και άλλοι, στους οποίους έκήρυξα, βρα­βευθούν και εγώ αποδοκιμασθώ.

Πόσο ρεαλιστική και βαθιά ψυχο­λογημένη και ή παρατήρηση ενός ασκητού, πού έζησε τον πέμπτο αιώ­να: «Θα ρωτήσει κανείς από αυτούς, πού βαριούνται τη νηστεία: Είναι αμαρτία ή χρησιμοποίηση τής τρο­φής: Ασφαλώς όχι. Ή τροφή δεν εί­ναι αμαρτία. Ή αμαρτία μπορεί να έλθει σαν επακόλουθο τής τροφής».

Ή νηστεία άλλωστε έχει ένα πλατύ περιεχόμενο. Ή Εκκλησία μας δεν την στενεύει μονάχα στην τροφή. Την βλέπει με ευρύτητα θαυμαστή.

Σ' αυτό το σημείο ιδιαίτερα επι­μένει ο λόγος τού Θεού και ή πατερική σοφία και φρόνηση. Ή νηστεία δεν πρέπει νά είναι ένας ξηρός τύπος. Είναι προπάντων διάθεση ψυχής. Συνδυάζεται πάντα με τις άλλες αρε­τές, την εγκράτεια, την προσευχή, την μετάνοια. «Τιμή γάρ νηστείας ουχί σιτίων αποχή, άλλά αμαρτημάτων άναχώρησις», τονίζει ο ιερός Χρυσό­στομος.

Σε τίποτα, λοιπόν, δεν μάς ωφε­λεί αν δεν είναι έκφραση ειλικρινούς μετανοίας. Ίσα-ίσα μπορεί νά μάς παραπλανά και νά μάς δημιουργεί την ψευδαίσθηση τής πνευματικής αυτάρ­κειας. Μάς το υπογραμμίζει τόσο καθαρά ο Θεός με το στόμα τού προ­φήτη Ησαΐα: «Τη νηστεία και την αργία και τις γιορτές σας τις μισεί ή ψυχή μου... εφ' όσον δεν συνοδεύονται με μετάνοια, ειλικρίνεια, αγάπη και δικαιοσύνη...»

Επομένως ή νηστεία, ως πνευματικός αγώνας, ως αυτοκυριαρχία, ως εγκράτεια, ως άσκηση, πρέπει νά εί­ναι καθημερινό μας μέλημα. "Όχι μόνο υπόθεση Σαρακοστής, άλλά ρυθ­μιστής ζωής.
Κατάλυση ιχθύος έχουμε τις παρακάτω εορτές, όταν αυτές συμπίπτουν κατά την Τετάρτη ή την Παρασκευή:
·                            7 Ιανουαρίου, Η Σύναξις του Τιμίου Προδρόμου.
·                            2 Φεβρουαρίου, Η Υπαπαντή του Κυρίου
·                            25 Μαρτίου, Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
·                            24 Ιουνίου, Το Γενέθλιον του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου
·                            29 Ιουνίου, Των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου
·                            6 Αυγούστου, Η Μεταμόφωσις του Σωτήρος
·                            15 Αυγούστου, Η Κοίμησις της Θεοτόκου
·                            8 Σεπτεμβρίου, Το Γενέθλιον της Θεοτόκου
·                            14 Νοεμβρίου, Του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου
·                            21 Νοεμβρίου, Τα Εσόδια της Θεοτόκου
·                            Την Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής
·                            Την Τετάρτη της Αποδόσεως του Πάσχα

Κατάλυση οίνου και ελαίου έχουμε τις παρακάτω εορτές, όταν αυτές συμπίπτουν κατά την Τετάρτη ή την Παρασκευή:

·                            ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ
11 Αγίου Θεοδώρου του Κοινοβιάρχου.
16 Η Προσκύνησις της αλύσεως του Αποστόλου Πέτρου.
17 Αγίου Αντωνίου
18 Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου
20 Αγίου Ευθυμίου
22 Αγίων Αποστόλων Τιμοθέου και Αναστασίου του Πέρσου
25 Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου
27 Ανακομιδή λειψάνων Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
30 Των Τριών Ιεραρχών.

·                            ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ
8 Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Στρατηλάτου
10 Αγίου Ιερομάρτυρος Χαραλάμπους
11 Αγίου Ιερομάρτυρος Βλασίου
17 Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Τήρωνος
24 Η Α' και Β' εύρεσις της τιμίας Κεφαλής του Προδρόμου

·                            ΜΑΡΤΙΟΣ
9 Των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων
26 Σύναξις Αρχαγγέλου Γαβριήλ

·                            ΑΠΡΙΛΙΟΣ
23 Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου
25 Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου
30 Αγίου Αποστόλου Ιακώβου

·                            ΜΑΪΟΣ
2 Ανακομιδή λειψάνου Αγίου Αθανασίου
8 Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου
15 Αγίων Πατέρων Παχωμίου του Μεγάλου και Αχιλλίου Λαρίσης
21 Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης των ισαποστόλων
25 Γ' Εύρεσις της τιμίας Κεφαλής του Προδρόμου

·                            ΙΟΥΝΙΟΣ
8 Ανακομιδή λειψάνου Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου
11 Αγίων Αποστόλων Βαρθολομαίου και Βαρνάβα.
30 Σύναξις των 12 Αποστόλων

·                            ΙΟΥΛΙΟΣ
1 Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού
2 Κατάθεσις Τιμίας Εσθήτος της Θεοτόκου
17 Αγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνας
20 Αγίου Προφήτου Ηλιού
22 Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής
25 Κοίμησις Αγίας Άννης
26 Αγίας Οσιομάρτυρος Παρασκευής
27 Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος

·                            ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
31 Κατάθεσις Τιμίας Ζώνης Υπεραγίας Θεοτόκου

·                            ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
1 Αρχή της Ινδίκτου, Αγίου Συμεών του Στυλίτου
6 Ανάμνησις του εν Χώναις θαύματος του αρχιστρατήγου Μιχαήλ
9 Αγίων Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης
13 Τα εγκαίνια του Ναού της Αναστάσεως, Αγίου Κορνηλίου του εκατόνταρχου
20 Αγίου Μεγαλομάρτυρος Ευσταθίου
23 Η σύλληψις του Τιμίου Προδρόμου
26 Η μετάστασις του Αγίου Αποστόλου Ιωάννου του Θεολόγου

·                            ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ
6 Αγίου Αποστόλου Θωμά
18 Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά
23 Αγίου Αποστόλου Ιακώβου του Αδελφοθέου
26 Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλήτου

·                            ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ
1 Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού
8 Η Σύναξις των παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ
12 Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος
13 Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
16 Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ματθαίου
25 Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης
30 Αγίου Αποστόλου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου

·                            ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ
4 Αγίας Μεγαλομάρτυρος Βαρβάρας, Ιωάννου του Δαμασκηνού
5 Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου
6 Αγίου Νικολάου επισκόπου Μύρων
9 Η Σύλληψις της Αγίας και θεοπρομήτορος Άννης
12 Αγίου Σπυρίδωνος του Θαυματουργού
15 Αγίου Ιερομάρτυρος Ελευθερίου
17 Αγίων Προφήτου Δανιήλ και Διονυσίου Αρχιεπισκόπου Αιγίνης
20 Αγίου Ιερομάρτυρος Ιγνατίου του Θεοφόρου και Προεόρτια της Γεννήσεως
Kreshma, ndryshe Agjërimi.(si dhe kur mbajmë kreshmë)
“Fjala kreshmë në greqisht përbëhet nga parashtesa negative ni (nuk) dhe folja esthio (ha). Kreshmë ose agjërim do të thotë që dikush nuk ushqehet. Nga kjo fjalë erdhi më vonë dhe folja kreshmoj ose agjëroj dhe natyrisht dhe emri kreshmë që në përdorimin e saj të parë kishte vetëm kuptimin që dikush rrinte larg çdo lloj ushqimi dhe pijeje, dmth nuk ushqehej e nuk pinte.

Më vonë, me shtimi e kohëzgjatjes por dhe me krijimin gradual të institucionit të kreshmës, nuk do të thoshte më vetëm largimin e plotë nga ushqimet, por mos konsumimin e disa prej ushqimeve dhe marrjen e disa ushqimeve të tjera të caktuara. Kështu pra kemi dhe dallimin ndërmjet ushqimeve të kreshmuara dhe ushqimeve  të pakreshmuara.

Sipas këtij dallimi ushqime të kreshmuara quhen buka, perimet, frutat dhe sidomos ato që janë të thata, ullinjtë e të tjera.
Ndërsa të pakreshmuara quhen ushqimet e ndryshme të cilat gatuhen me përdorimin  e vajit, gjalpës dhe  shoqëruesve të tjerë si vera. ( Kur nuk hamë vaj nuk pimë as verë).”


Kreshma (kur dhe si mbajmë kreshmë).

Jeta e krishterë është një betejë asketike që synon çlirimin nga mëkati dhe mbizotërimi i pasioneve, është një përpjekje të arrijmë në hirin e Zotit në shënjtërimin dhe hyjnëzim. Në këtë betejë një vënd tepër të rëndësishëm zë dhe kreshma.

Kreshma është urdhër i Zotit dhe një institucion shumë i lashtë i Kishës, është një nga armët më të rëndësishme të jetës më Krishtin. Me kreshmën që bëjmë:

·        Përgjigjemi në sulmet e djallit

·        Kontrollojmë dëshirat e çrregullta të trupit.

·        Pastrojmë shpirtin tonë nga pasione të ndryshme.

·        Zbojmë mendimet e poshtëra

·        Ndihmohemi në lutje

·        Forcohemi në betejën për përfitimin e virtyteve të krishtera.

Rëndësia që ka kreshma për jetën e krishterë udhëzoi Kishën tonë që të caktojë me urtësi dhe kohën dhe mënyrën me të cilën orthodhoksët e krishterë duhet të mbajmë kreshmë. Në vazhdimësi do të rradhitim kreshmëtë kishtare të të gjithë vitit.


1.     Të Mërkurë e të Premte.

Që në vitet apostolike ditët e së Mërkurës dhe të së Premtes, të lidhura me Pësimet e Zotit tonë morën një rëndësi të veçantë. Ato kanë karakter vajtues. U caktuan si ditë kreshme. Të Mërkurë dhe të Premte pra, kreshmojmë gjatë gjithë vitit. Kreshmë për këto dy ditë – sidomos gjatë periudhave me kreshmë siç janë 40 –ditëshet) – do të thotë ushqim pa vaj.


Nqs gjatë ditëve të së Mërkurës dhe të së Premtes bie ndonjë festë, atëherë kemi , siç themi ne, konsumim, dmth hamë dhe nuk kreshmojmë. Nqs bie ndonjë festë Shënjtori, hamë vaj – nqs është një festë e përkushtuar në e Tërëshënjta ose në Shën Joan Prodhromin, atëherë hamë peshk.

Të gjitha festat e tjera të javës mund të konsumojmë prej të gjitha ushqimeve- çfarë të duam. Natyrisht kur nuk ndodhemi në periudhë kreshme.

Të Shtunë dhe të Djelë nuk bëhet kurrë kreshmë e rreptë, dmth pa vaj. E vetmja e shtunë gjatë gjithë vitit në të cilën mbajmë kreshmë pa vaj është e Shtuna e Madhe, për arsye të shënjtërisë, rëndësisë së madhe të ditës.

2.     Kreshma e Pashkëve.

Është periudha më e madhe dhe më e rreptë në të cilën mbahet kreshmë. Nisën të Hënën e Bardhë dhe mbaron të Djelën e Pashkës. Sipas Rregullave, Kanoneve të Kishës jemi të dëtyruar të kreshmojmë pa vaj të gjitha ditët, përveç të Shtunës dhe të Djelës. Nqs disa hanë vaj dhe ditët e tjera (Të Hënë, të Martë, të Enjte), kjo duhet të bëhet vetëm për arsye dobësie (sëmundje, dobësi tupore) dhe pas marrjes së  lejes nga Ati Shpirtëror. Gjatë ditëve të Kreshmës së Pashkës mund të hamë:


*peshk ditën e festës së Ungjillëzimit të Perëndilindëses, çfarë do lloj dite që të bjerë, gjithashtu dhe të djelën e dafinave.

*vaj  mund të hamë ditën e Dyzetshënjtorëve (9 Mars) dhe ditën e Mbledhjes së Kryeëngjëllit Gabriel (26 Mars).


3.     Kreshma e Krishtlindjes.

Periudha e dytë më e gjatë është kreshma e Krishtlindjes, e njohur në gjuhën e popullit si 40 ditëshe (Sarakosti). Nisën më 15 Nëntor dhe mbaron më 24 Dhjetor.


*Gjatë kësaj kreshme konsumojmë peshk të gjitha ditët përveç të Mërkurës dhe të Premtes – deri më 17 Dhjetor.


*Peshk konsumojmë gjithashtu dhe gjatë festës së Hyrjes së Perëndilindëses në Tempull, në çfarë do lloj dite të bjerë.

*Nga data 18 deri më 24 Dhjetor, në pritje të festës, lejohet konsumimi i verës dhe i vajit vetëm, natyrisht përveç të Mërkurës dhe të Premtes të cilat janë gjatë kësaj jave dhe gjatë së cilave mbajmë kreshmë pa vaj.

*Gjithashtu zakonisht mbajmë kreshmë më të rreptë ditën e parë të kreshmës (15 Nëntor) gjithashtu dhe një ditë para festës (24 Dhjetor), natyrisht nqs këto dy ditë nuk bien të shtunë apo të djelë.


4.     Kreshma e Apostujve të Shënjtë.

Kohëzgjatja e kësaj kreshme varet çdo vit nga festa e lëvizëshme e Pashkës. Nisën të Hënën pas të djelës së Gjithë Shënjtorëve dhe mbaron në mënyrë fikse më 28 Qershor, një ditë para festës së Apostujve të Shënjtë Pjetër dhe Pavëll. Mënyra me të cilën mbajmë kreshmë është e njejta me atë të Krishtlindjes.  Nuk kemi kontakt me mishin, produktet e qumështit, vezët dhe hamë peshk , nqs duam gjatë të gjithë ditëve, përveç të Mërkurës dhe të Premtes gjatë së cilave mbajmë kreshmë të rreptë.


*E njejta gjë vlen – dmth nuk konsumojmë vaj – dhe një ditë para festës, vetëm nqs bie e Shtunë apo e Djelë.

*Peshk konsumojmë dhe gjatë festës së Lindjes së Prodhromit (Joan Pararendësit) të Nderuar, çfarë do lloj dite që të bjerë.

*Nqs festa e Apostujve të Shënjtë Pjetër dhe Pavëll bie ditë të Mërkurë ose të Premte konsumojmë vetëm peshk.

5.     Kreshma e 15 Gushtit.

Kjo kreshmë, me të cilën nderojmë të Tërëshënjtën nisën më datën 1 dhe përfundon më datën 14 Gusht. Është kreshmë e rreptë, si ajo e Pashkëve. Përderisa mundemi, mbajmë kreshmë nga vaji të gjitha ditët, përveç të Shtunës dhe të Djelës.  Peshk konsumojmë vetëm gjatë festës së Shpërfytyrimit të Zotit.

*Konsumim  peshku  dhe vetëm për atë ditë kemi dhe ditën e Fjetjes së Perëndilindëses kur ajo bie të Mërkurë ose të Premte.


6.     Kreshma ditore të vitit.

a)     5 Janari, paramoni të Ujit të Bekuar. Me këtë përgatitemi shpirtërish të marrim pjesë në festimin e festës së madhe Zotërore të Ujit të Bekuar dhe paralelisht të pimë Agjiazmonë e Madhe.

b)    14 Shtatori, Ngritja e Kryqit të Nderuar.

Kjo ditë ka karakter kryqëzues dhe sipas Tipikove “Është e barabartë me Të Premten e Madhe”.

c)     29 Gushti, Prerja e Kryes të Nderuar të Joan Prodhromit.

Gjatë këtyre ditëve nuk hamë vaj, përveç se kur këto bien të Shtunë apo të Djelë.

7.     Periudha  të plota.


Përveç periudhave në të cilat mbahet kreshmë Kisha caktoi dhe periudha të plota gjatë të cilave hamë nga të gjitha, të gjitha ditët, dhe të Mërkurë dhe të Premtet që bien gjatë këtyra periudhave.  Të tilla periudha janë këto:

a)     Dymbëdhjetëditëshja.

Është periudha që më 25 Dhjetor deri më 6 Janar me përjashtim të një dite para ditës së Ujit të Bekuar të cilën ashtu siç sapo e përmëndëm më lart  kemi  kreshmë të rreptë.

b)    Java e parë pas Pashke.

Nisën me të djelën e Pashkës dhe mbaron të djelën që pason, të Djelën  e Thomait.

c)     Java pas Pentikostisë dmth që të djelën e Pentikostisë deri të djelën që pason të Të Gjithë Shënjtorëve.


d)    Tre javët e para të Triodhit.

Në periudhat e plota mund të përmblidhen dhe tre javët e para të Triodhit. Për këto javë parashikohen këto:


*Javën e parë ( të Tagrambledhësit dhe të Fariseut) hamë të gjitha ditët nga të tëra.

*Javën e dytë ( E Djela e Djalit Plangëprishës – Deri të Djelën që Lidhet Mishi hamë nga të gjitha përveç të mërkurës dhe të Premtes, në të cilat mbajmë kreshmë me vaj.

*Javën e tretë ( të Lidhjes së Djathit) i hamë të gjitha përveç mishit gjatë të gjitha ditëve duke përmbledhur këtu dhe të Mërkurën e të Premten.
Ashtu siç përmëndëm më lart kreshma e së Mërkurës dhe e së Premtes gjatë gjithë vitit është e rreptë dhe pa vaj. Mgjth atë kur gjatë këtyre ditëve bien disa festa , kemi disa herë konsumim peshku dhe disa të tjera vetëm vaj e verë.


Peshk hamë kryesisht në festat e të Tërshënjtës dhe të Prodhromit të Nderuar. Me konsumimin e vajit nderojmë kujtimin e disa Shënjtorëve të cilët, siç themi në gjuhën liturgjike, kanë Dhoksologji dhe gjatë ditës së festës së të cilëve gjithmonë bëhet Meshë Hyjnore.

Le të shënojmë që peshk konsumojmë dhe të Mërkurat e Mesopentikostisë, gjithashtu dhe të Mërkurën e Mbarimit të Pashkës.


Konsumimi i verës dhe i vajit- kosumimi i peshkut (nqs këto data festash bien të Mërkurë ose të Premte)


Përse duhet të mbajmë Kreshmë?

Natyrisht jo që të dukemi tek njerëzit që mbajmë kreshmë. Zoti ynë, para se të fillonte aktivitetin publik të tij, mbajti kreshmë 40 ditë dhe 40 netë. Kjo kreshmë të cilën bëri i dha shkak djallit që ta ngacmojë.
Gjithashtu dhe ne le të përgatitemi dhe le të bëjmë stërvitje në betejat e shpirtrave kundështarë. Në një përplasje të dyshimtë luftarake, thotë Shën Vasili i Madh, prezenca e aleatit në krahun e njërës palë, shkakëton mundjen e palës tjetër. Shpirti dhe trupi gjenden në një gjendje lufte. Me cili do të bësh aleancë? “Nqs bën aleancë me trupin do të dobësohet shpirti. Nqs bën aleancë me shpirtin do të nënshtrosh trupin. Përderisa do të forcosh shpirtin, mblidhe trupin nëpërmjet kreshmës.  Me kreshmën tregojmë respekt dhe bindje tek Krijuesi, Zoti ynë. Sepse urdhëri i parë që dha tek njerëzit e parë, Adamit dhe Evës, ishte urdhëri i kreshmës.





Brenda synimit të vërtetë të kreshmës ekziston dashuria. Si fillim dashuria jonë për Krishtin. Sepse rruajmë fjalën që na tha: “Kur të ikë dhëndri, atëhere (nxënësit e mi) do të kreshmojnë” (Mattheut 9: 15).
Shën Maksim pohuesi vërren: “ Ai që do Zotin, jeton një jetë ëngjëllore në tokë. Prandaj mban kreshmë, rri pa gjumë, psalën, lutet dhe gjithmonë mendon mirë për të gjithë njerëzit”. Por mbajmë kreshmë nga dashuria për të varfërit, këta vëllezër të pa përfillshëm të Krishtit tonë. Nuk hamë mish 40 ditë psh por gjellë më të thjeshta dhe lekët që përfitojmë i japim në një familje të varfër.  


Gjithashtu kreshmojmë sepse e mësuam nga Zoti ynë që : “Ky brez,fis (demonësh)  nuk ikën pa lutje dhe kreshmë” (Matth 17 21). Kreshma pra zbon demonët e pasioneve që zotërojnë dhe luftojnë trupin tonë dhe infektojnë shpirtin tonë. Është për ne kreshma armë dhe ilaç. Është ilaç i vërtetë dhe i çmuar kreshma, sepse na mbron dhe na shëron nga sëmundja e shpirtit dhe trupit.
Pangopësia kjo ngrënie pa kufi, shkatërruese, e budallallos njeriun dhe dëmton në mënyrë të pakorrigjueshme shëndetin e tij.


Kreshma pra është një nga mjetet për tu qetësuar pasionet. Sepse na vendos në mungesa të ndërgjegjëshme, provon fuqinë tonë morale dhe kontrollon thirrjet e çrregullta të trupi. Apostull Pavlli bën fjalë për kontrollin e trupit dhe të dëshirave. “po e mundoj trupin tim dhe e bëj skllav, se mos, pasi u predikova të tjerëve, unë bëhem i parëndësishëm (i padenjë, ekspozohem tek të tjerët) (1 Korinthianëve 9: 27).




Sa reale dhe thellësisht e psikologjisur dhe opinioni i një asketi që jetoi gjatë shekulli të pestë: “do të pyesë dikush nga ata, që cilët iu rëndohet agjërimi: Është përdorimi i ushqimit mëkat: Natyrisht që jo!  Ushqimi nuk është mëkat. Mëkati mund të vijë si rrjedhim i ushqimit”.


Kreshma ka në përgjithësi një kuptim të gjërë. Kisha jonë nuk e mbyll vetëm tek ushqimi. E sheh me një gjërësi të mrekullueshme.

Në këtë pikë veçanërisht këmbëngul fjala e Zotit. Kreshma nuk duhet të jetë një formalitet i thatë. Është mbi të gjitha një predispozitë e shpirtit. Thurret gjithmonë dhe me virtytet e tjera, vetëpërmbajtjen, lutjen, pendimin. “Nderi i kreshmës nuk është mungesa e ushqimit, por largimi nga mëkati”, thekson Joan Gojarti i Shënjtë.


Në asgjë nuk na ndihmon nqs nuk bëhet shprehëse e pendimit të sinqertë. Përkundrazi mund të na mashtrojë dhe të na krijojë haluçinacionin e një vetkënaqjeje shpirtërore. Na i nënvizon kaq pastër Zoti me gojën e profetit Isaia: “ Kreshmën dhe pushimin dhe festat  tuaja i urren shpirti im ... nqs nuk shoqërohen nga përulja, dashuria drejtësia...”



Si rrjedhim, kreshma si një betejë shpirtërore, si një vetëzotërim, si vetëpërmbajtje, si ushtrim , duhet të jetë një përkujdesje e përditëshme. Jo vetëm si një çështje e 40 ditëve, por si një koordinues i jetës.
Konsumim të peshkut kemi në festat e mëposhtme, kur ato koinçidojnë të Mërkurë dhe të Premte:
-         7 Janar, Mbledhja e Pararendësit të Nderuar.
-         2 Shkurt, Hyrja e Zotit në Tempull
-         25 Mars, Ungjillëzimi i Hyjlindëses.
-         24 Qershor, Lindja e Shën Joan Prodhromit.
-         29 Qershor, Të Apostujve të Shënjtë Apostujve Pjetrit dhe Pavllit.
-         6 Gusht, Shpërfytyrimi i Zotit
-         15 Gusht Fjetja e Hyjlindëses
-         8 Shtator, Lindja e Hyjlindëses.
-         14 Nëntor, E Apostullit të Shënjtë Filip.
-         21 Nëntor, Hyrja e Hyjlindëses në Tempull,
-         Të Mërkurën e Mesit të Pentikostisë,
-         Të Mërkurën e Mbylljes së Pashkës







Konsumim të verës dhe të vajit kemi ditët e mëposhtme, kur ato bien të mërkurë ose të Premte:

JANAR.
11 Shën Theodhor Kinoviarhut.
16 Përshëndetja, e zinxhirit të Apostullit Petro.
17 të Shën Andonit
18 të Shën Thanasit dhe Qirrillit.
20 të Shën Efthimit
22 të Apostujve të Shënjtë Timothe dhe Anastas Persianit.
25 Të Shën Grigor Teologut.
27 Mbledhja e eshtrave të Shën Joan Gojartit.
30 Të Tre Jerarkëve.

SHKURT.
8 të Martirit të madh Teodor  të Stratilatit.
10 Të Martirit të Shënjtë Harallamb.
11 Të Martirit të Shënjtë Vlashit.
17 Të Martirit të Shënjtë Theodhorit të Tironit.
24 Të gjetjes së parë e të dytë të Kryes së Prodhromit.


MARS.
9 Të 40 Shënjtorëve.
26 Mbledhja e Kryeëngjëllit Gabriel.

PRILL
23 Të Martirit të Madh Shën Gjergjit Trofembajtësit.
25 Të Apostullit dhe Ungjillorit Marko.
30 Të Apostullit të Shënjtë Jakov.


MAJ.
2 Mbledhja e Eshtrave të Shën Athanasit.
8 Apostullit të Shënjtë dhe të Ungjillorit Joan Teologut.
15 Të etërve të Shënjtë Pahumit të Madh dhe Akilit të Larisës.
21 Të Shënjtorëve Konstandin dhe Elenës të baraz apostujve.
25 Gjetja e Tretë e Kryes së Prodhromit.


QERSHOR.
8 Mbledhja e eshtrave të Shën Theodhor Stratilatit.
11 Të Apostujve të Shënjtë Vartholome dhe Varnava.
30 Mbledhja e 12 Apostujve.

KORRIK
1 Anargjirët e Shënjtë Kozma dhe Damiano.
2 Vendosja e Veshjes së Shënjtë të Hyjlindëses.
17 e Profetit të Shënjtë Ilia.
22 e Shën Maria Magdalenës.
25 Fjetja Shën Anës.
26 E Oshënardëshmores Premte.
27 E Martirit të Shënjtë Pandeleimon.

GUSHT.
31 Depozitimi i Brezit të Shënjtë të Tërëshënjtës Hyjlindëse.

SHTATOR.
1 Fillim i Indiktit, Shën Simeon Stilitit.

6 Përkujtimi i mrekullisë në të kryegjeneralit Mihail.
9 Të Parardhësve të Shënjtë Joakimit dhe Anës.
13 Përurimi i Tempullit të Ngjalljes, Shën Kornilit njëqindëshit.
20 Ngjizja e Shën Joan Prodhromit.
26 Metastaza e Apostullit të Shënjtë Joan Teologut.

TETORT.
6 E Apostullit të Shënjtë Thoma.
18 Të Apostulli të Shënjtë dhe Ungjillorit Lluka.
23 E Apostulli të Shënjtë Jakov vëllai i Zotit.

26 të Dëshmorit të Madh Dhimitër Mirovlitit.


NËNTOR.
1 E Anargjirëve Kozma dhe Damian.
8 Mbledhja e Taksiarkëve të stërmëdhenj Mihail dhe Gavril.
12 Shën Joanit të Mëshirshëm .
13 Shën Joan Gojartit.
16 e Apostullit të Shënjtë dhe Ungjillorit Mattheo.
25 Dëshmores së Madhe Ekaterinës.
30  e Apostullit të Shënjtë Andrea të Parëthirrurit.

DHJETOR
4 e Dëshmores së Madhe Shën Varvarës, Joan Damaskinoit.
5 Shën Savës së Shënjtëruar.
6 të Shën Nikollës peshkopi të Mironës.
9 Ngjizja e Shën Anës nënës së Hyjlindëses.

12 Shën Spiridhonit Mrekullibërësit.
15 Të Dëshmorit të shënjtë Elefther (Lefter)
17 Të Profetit Daniel dhe Dionisit Kryepiskopit të Egjinës.
20 të Dëshmorit të Shënjtë Ignatit të Perëndimbajtësit dhe Festa para Lindjes .

Përktheu përgatiti Pelasgos