Τρίτη 3 Μαρτίου 2015

«Μάρτης» ή «Μαρτιά» - VERORJA E 1 MARSIT!

Ο Μάρτης ή Μαρτιά είναι ένα παμπάλαιο έθιμο, με βαλκανική διασπορά. Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια. Οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων έδεναν μια κλωστή, την Κρόκη, στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.
Από τη  ως τις 31 του Μάρτη, τα παιδιά φορούν στον καρπό του χεριού τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον Μάρτη ή Μαρτιά. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Μάρτης προστατεύει τα πρόσωπα των παιδιών από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καούν. Τον φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και τον φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι.
Σε μερικές περιοχές ο Μάρτης φοριέται στο μεγάλο δάχτυλο του ποδιού σαν δαχτυλίδι για να μην σκοντάφτει ο κάτοχός του. Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους.
Το έθιμο του Μάρτη γιορτάζεται ίδιο και απαράλλαχτο στα Σκόπια με την ονομασία Μάρτινκα και στην Αλβανία ως Βερόρε. Οι κάτοικοι των δυο γειτονικών μας χωρών φορούν βραχιόλια από κόκκινη και άσπρη κλωστή για να μην τους «πιάσει» ο ήλιος, τα οποία και βγάζουν στα τέλη του μήνα ή όταν δουν το πρώτο χελιδόνι. Άλλοι πάλι, δένουν τον Μάρτη σε κάποιο καρποφόρο δέντρο, ώστε να του χαρίσουν ανθοφορία, ενώ μερικοί τον τοποθετούν κάτω από μια πέτρα κι αν την επόμενη ημέρα βρουν δίπλα της ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η υπόλοιπη χρονιά θα είναι πολύ καλή.
Τηρώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων, οι Βούλγαροι, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται Μαρτενίτσα. Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» (Μπάμπα Μάρτα, στα βουλγαρικά), που είναι η θηλυκή προσωποποίηση του μήνα Μάρτη. Η Μαρτενίτσα λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού ως φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία.
Το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει στα ρουμανικά την ονομασία Μαρτιζόρ. Η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της Ρουμανίας. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Θεός - Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή. Τον απήγαγε, όμως, ένας δράκος, με αποτέλεσμα να χαθεί και να βυθιστεί ο κόσμος στο σκοτάδι.
Μια ημέρα ένας νεαρός, μαζί με τους συντρόφους του σκότωσε τον δράκο και απελευθέρωσε τον Ήλιο, φέροντας την άνοιξη. Ο νεαρός έχασε τη ζωή του και το αίμα του -λέει ο μύθος- έβαψε κόκκινο το χιόνι. Από τότε, συνηθίζεται την 1η του Μάρτη όλοι οι νεαροί να πλέκουν το «Μαρτισόρ», με κόκκινη κλωστή που συμβολίζει το αίμα του νεαρού άνδρα και την αγάπη προς τη θυσία και άσπρη που συμβολίζει την αγνότητα.

Marti ose Martia  (verorja) është një zakon shumë i vjetër me shpërndarje ballkanike. Besohet që rrënjët e tij në Greqinë e Lashtë, dhe kryesisht në Misteret Elevsiniane.
Mistikët e Mistereve Elevsiane lidhnin një fije peu, Kroki, në odrën e tyre të djathtë dhe këmbën e tyre të majtë.
Nga 1 deri më 31 Mars, fëmijët e mbajnë në kyçin e dorës së tyre si byzylyk, të krijuar nga një fije peu të bardhë dhe të kuq të përdredhuri, Marti ose Martia. Sipas traditës popullore, Marti  mbron fytyrat e fëmijëve nga djelli i Pranverës, që të mos digjen. E bëjnë gati ditën e fundit të shkurtit dhe e veshin ditën e parë të Marsit, para sa të dalin nga shtëpia.

Në disa zona Marti, vishet në gishtin e madh të këmbës si unazë që të mos pengohet zotëruesi i saj. Ky byrzylyk hiqet në fund të muajit ose e lenë mbi trëndafila kur shohin dallëndyshen e parë, që ta marrin zogjtë dhe të ndërtojnë folenë e tyre.

Zakoni i Martit=shq Marsi=Verorja festohet në të njejtën mënyrë në Sllavomaqedonët me emërtimin Martinga dhe në Shqipëri si Verore. Banorët e të dy vendeve fqinje veshin fijen e peut të kuqe me të bardhë që të mos i “zërë” djelli, të cilat i heqin në fund të muajit ose kur shohin dallëndyshen e parë. Të tjerë e veshin Marsin në një pemë frutdhënëse, në mënyrë që t’i falë lulëzim të bollshëm, ndërsa disa e vendosin nën një gur dhe nëse ditën tjetër gjejnë pranë saj ndonjë krimb, do të thotë që pjesa tjetër e vitit do të jetë e begatë.

Duke ruajtur traditat shekullore, Bullgarët ditën e parë të Marsit, veshin në gjoksin e tyre zbukurime të krijuara nga fije peu të kuqe dhe të bardha të cilat quhen Martenica. Në disa zona të Bullgarisë banorët vendosin jashtë shtëpive të tyre një pjesë copë beze të kuqe që të mos “i  djegë gjyshe Marta” (Baba Marta, në bullgarishte) që është personifikimi femëror i muajit Mars. Martenica funksionon në ndërgjegjien e popullit bullgar si filiqkë=mbrojtje, të cilën është zakon t’iu ofrohet ndërmjet anëtarëve të ndryshëm  të një familjeje, duke u shoqëruar me urime për shëndet dhe  begati.
Zbukurimi i kuq me të bardhë i datës 1 Mars sjell në mbart në rumanisht emërtimin Martizor. Fija e kuqe e peut simbolizon dashurinë për të bukurën dhe e bardha qashtërinë e bimës hinofilos =mikebore që lulëzon në Mars dhe është e lidhur ngushtë me mjaft zakone dhe tradita të Rumanisë. Sipas mitologjisë Zoti – Djelli u shndërrua në një burrë të ri në moshë dhe zbriti në Tokë që të marrë pjesë në një festë. Por e rrëmbeu një dragua dhe si rezultat humbi dhe u fundos në errësirë.

Një ditë një djalë i ri, së bashku me shokët e tij vrau dragoin dhe çliroi djellin, duke sjellë pranverën. Djali i ri humbi jetën dhe gjaku i tij – thotë legjenda- ngjyrosi të kuqe borën. Që prej atëhere është si zakon që datën 1 të Marsit  të gjithë të rinjtë të thurrin “Martisor”, me fije peu të kuqe që simbolizon gjakun e djalit të ri dhe dashurinë kundrejt sakrificës dhe e bardha që simbolizon qashtërinë.


Misteri i Pagëzimit - Shpjegimi i tij!


Misteri i Pagëzimit

Νέα άγρια/σφοδρή επίθεση εναντίων της Ορθοδοξίας και των ορθοδόξων στην Αλβανία(Παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων) - Sulm i ri i egër kundër Kishës Orthodhokse në Shqipëri, shkelje të gjitha të drejtave të saj!







Filloi shkatërrimi i rrethimit të Katedrales “Ngjallja e Krishtit”
Sapo filloi të prishte rrethimi i Katedrales “Ngjallja e Krishtit” në Tiranë. Punëtorët po presin hekurat dekorative dhe po shkulin pemët e shkurret e mbjella. Pastaj do e kenë radhën buldozerët.

Eshtë një veprim arbitrar, që po bëhet pa Konsensus e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë. Eshtë një akt që cenon shenjtërinë e vendit të kultit dhe që zhduk sigurinë e një prone private, që i përket Komunitetit Orthodhoks. 
Kur jepet leje për një objekt të rëndësishëm privat, si Katedralja, kjo përfshin edhe sigurinë e saj, te cilën e garantonte ky rrethim i bukur dekorativ. 
Zemrat e besimtarëve orthodhoksë në këto çaste janë të mbushura plot me trishtim, kur shohin që objekti i tyre madhështor i kultit, i përuruar me praninë e të gjitha Kishave Orthodhokse dhe të të gjitha autoriteteve shtetërore po dëmtohet. 
Territori i katedrales nuk është pronë shtetërore e as “ansambël muzeor”, por një tokë private, e regjistruar rregullisht ne hipotekë, e dhënë në kompesim të truallit të kishës së vjetër që u shkatërrua nga komunizmi dhe rikthimi i saj në një truall publik cenon si sigurinë e objektit të shenjtë edhe pronën e Kishës.
Ky është një veprim arbitrar, që pason edhe të tjerë të ngjashëm në vite, si me Kishën Shën Maria e Pazarit në Përmet apo Shën Maria e Kalasë në Elbasan.


Komentin në shqip e morëm këtu 
Νέα επίθεση στην Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία από το «Λαϊκό» κράτος στην Αλβανία.
Ξεκίνησε σήμερα η καταστροφή του περιφράγματος γύρω από το Καθεδρικό Ναό «Η Ανάσταση του Χριστού» στα Τίρανα. Εργάτες κόβουν τα διακοσμητικά σίδερα και ξεριζώνουν τα δέντρα και τα διάφορα διακοσμητικά φυτά γύρω από αυτό.  
Έπειτα έχουν σειρά οι εκσκαφείς. Είναι μια αυθαίρετη πράξη, που γίνεται χωρίς την σύμφωνη γνώμη της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας. Είναι μια πράξη που παραβιάζει την ιερότητα του χώρου και εξαφανίζει την ασφάλεια ενός ιδιωτικού χώρου, που ανήκει στην Ορθόδοξη Κοινότητα.
Όταν παίρνει κανείς άδεια οικοδόμησης για ένα σημαντικό ιδιωτικό οικοδόμημα  αυτό συμπεριλαμβάνει και την ασφάλεια του την οποία εξέφραζε ο διακοσμητικός φράχτης του.
Οι καρδίες των Ορθόδοξων Πιστών της χώρας αυτής ετούτη την στιγμή είναι γεμάτο πίκρα, όταν βλέπουν το μεγαλοπρεπή θρησκευτικό κτίριο τους να καταστρέφεται εν μέρει.
Η περιοχή του Καθεδρικού Ναού δεν ανήκει στο κράτος και ούτε είναι «μουσειακό σύνολο», αλλά μια ιδιωτική περιουσία, που είναι εγγεγραμμένη στο υποθηκοφυλακείο στο μέρος του παλαιού ναού το οποίο καταστράφηκε από την δικτατορία και η    μετατροπή του σε δημόσιο χώρο βάζει σε κίνδυνο την ασφάλεια του κτιρίου και την ιδιοκτησία της εκκλησίας. Αυτή η πράξη είναι παράνομη και μοιάζει με αυτό του Ναού της Παναγίας στο Παζάρι στην Πρεμετή η το ναό της Παναγίας στο Ελμπασάν όπου και κρατά παράνομα ο Νικόλα Μάρκου ένας παλιάνθρωπος που αναπροσδιορίζεται ιερέας.  
Η πλήρης προσβολή και αγνόηση κάθε ελευθερίας του ανθρώπου εκφράζεται με την αγνόηση των θρησκευτικών αρχών που τους εκπροσωπούν. Αυτή η χώρα πια δείχνει το πραγματικό της πρόσωπο που έχει ως στόχο εδώ και χρόνια την ορθοδοξία και τον προκαθήμενο της.
 Ούτε επί τουρκοκρατίας δεν γίνονταν αυτά.

(Χρησιμοποιήσαμε πληροφορίες από τον εκπρόσωπο τύπου Αρχιεπισκοπής στο προσωπικό του λογαριασμό

Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015

Κυριακή της Ορθοδοξίας στην Κορυτσά! - E Djela e Orthodhoksisë në Korçë!














Tregime Orthodhokse me mësime shpirtërore nga Bjellorusia


Ψεκασμός στα ονόματα των ομογενών

Δεν είστε πια η Ωραία Ελένη, όπως σας φαντάστηκε η νονά σας, ούτε η Ερμηνεία, ούτε η Βρισηίδα, θα είστε η ΕΛΕΝΙ, η ΕΡΜΙΝΙΑ, η ΜΠΡΙΣΙΝΤΑ

Επειτα από παρέμβαση των φωστήρων της διοίκησης του υπ. Εξωτερικών απαγορεύτηκε το τελικό σίγμα στα ονόματα των Βορειοηπειρωτών κατά τη μετάφραση, αφού δεν υπάρχει στο πρωτότυπο αλβανικό, με συνέπεια να βλέπουμε σήμερα χιλιάδες ονόματα Ελλήνων πολιτών χωρίς το τελικό σίγμα, σαν ξεκούμπωτοι ρεμπεσκέδες…
Είναι κι αυτό μια στάση, μια μόδα, έστω και ανθελληνική. Είναι ένα στίγμα. Και σαν να μην έφτανε αυτός ο «σιγματοκτόνος» ψεκασμός, δόθηκε εντολή για αύξηση της δόσης: τώρα το ελληνικό αλφάβητο για τους ομογενείς συρρικνώθηκε, τρία φωνήεντα, ως πιο ευαίσθητα, έπεσαν ηρωικώς μαχόμενα, Η, Υ και Ω. «Αιωνία τους η μνήμη!» Δεν κυκλοφορούν ούτε τα δίψηφα φωνήεντα, αι, ει, οι, στην εντατική βρίσκεται και το Χ, χρέη του οποίου κάνει προσωρινά το Κ, σε αναρρωτική βρίσκονται τα Β, Γ, Δ, Ξ, Ψ, και στη θέση του ανέλαβαν προσωρινά οι δίφθογγοι, ΜΠ, ΓΚ, ΝΤ, ως πιο ανθεκτικοί. Οπου υπήρχαν διπλά σύμφωνα, το ένα ξεριζώθηκε, όπως κάνει η γιαγιά με τα σκόρδα…
Ωραία μου κορίτσια, μην περιμένετε να είστε πια η Ωραία Ελένη, όπως σας φαντάστηκε η νονά σας, ούτε η Ερμηνεία, ούτε η Βρισηίδα, θα είστε η ΕΛΕΝΙ, η ΕΡΜΙΝΙΑ, η ΜΠΡΙΣΙΝΤΑ. Ετσι τα ονόματά σας θα μοιάζουν με ξεπουπουλιασμένα καναρίνια μέχρι να ενηλικιωθείτε και να έρθει η σειρά σας να καταθέσετε αίτηση πολιτογράφησης στο Τμήμα Ιθαγένειας, μόνο τότε θα αποκτήσετε το δικαίωμα να φορέσετε τα ακριβά απαγορευμένα ψηφία στο όνομά σας – όσο για των γονέων, εκείνα έφυγαν «αδιάβαστα» ανεπιστρεπτί.
Μα τότε θα είναι αργά: πολλές θα έχετε καταξιωθεί, θα έχετε πάρει πτυχία, θα έχετε γίνει γνωστά ονόματα στον αθλητισμό, στις τέχνες. Τι νόημα θα έχει; Μέχρι τότε θα έχετε συνηθίσει γυμνά και θα ντρέπεστε ντυμένα, που λέει και η παροιμία, θα έχετε αποκρύψει την καταγωγή σας, θα έχετε δηλώσει Βραζιλιάνες, Μεξικανές, μόνο Ελληνίδες όχι… Γιατί τώρα ο παππούς, που έκανε δέκα χρόνια φυλακή για την ελληνικότητά σας, δεν ζει πια. Πέθανε προχθές φωνάζοντας… «Μας ψεκάζουν!!!»
«Μα ποιοι, παππού;» Δεν πρόλαβε ή δεν θέλησε να απαντήσει… Οσο για την κρατική διοίκηση, αν μου επέτρεπε το περιθώριο των λέξεων θα έλεγα και τι κάνει ο διάβολος όταν δεν έχει δουλειά…
*Συγγραφέας - μεταφραστής

Ενισχύστε οικονομικά την προσπάθεια μας!

Ετικέτες

ενημέρωση (2161) ενημέρωση-informacion (1415) Αλβανία (904) ορθοδοξία (422) ιστορία-historia (372) Εθνική Ελληνική Μειονότητα (366) ελληνοαλβανικές σχέσεις (311) ορθόδοξη πίστη - besimi orthodhoks (277) Εθνική Ελληνική Μειονότητα - Minoriteti Etnik Grek (251) Β Ήπειρος (237) ορθοδοξία-orthodhoksia (231) ορθόδοξη πίστη (222) εθνικισμός (195) διωγμοί (162) τσάμηδες (122) shqip (119) Κορυτσά-Korçë (118) Κορυτσά Β Ήπειρος (103) informacion (100) Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος (97) ορθόδοξη ζωή (96) ορθόδοξη ζωή- jeta orthodhokse (75) διωγμοί - përndjekje (60) ορθόδοξο βίωμα (59) εθνικισμός-nacionalizmi (56) ορθόδοξη εκκλησία της Αλβανίας (55) Ελλάδα-Αλβανία (48) ανθελληνισμός (44) Ελληνικό Σχολείο Όμηρος (43) πολιτισμός - kulturë (43) Ι.Μ Κορυτσάς - Mitropolia e Shenjtë Korçë (42) besimi orthodhoks (40) Γενικό Προξενείο Ελλάδος Κορυτσά (39) Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας - Kisha Orthodhokse Autoqefale Shqiptare (37) ιστορία ορθοδοξίας (36) βίντεο (34) Shqipëria (32) ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821 (32) κομμουνισμός- komunizmi (30) πνευματικά (27) Μητρόπολη Κορυτσάς - MItropolia e Korçës (23) απόδημος ελληνισμός-helenizmi i diasporës (22) πολιτική-politikë (22) αλβανικά (21) εκπαίδευση (21) Αρχαία Ελλάδα (20) helenët-Έλληνες (19) κομμουνισμός (19) Greqia (17) Βλαχόφωνοι Έλληνες (15)