Ενίσχυση του έργου!

Ενίσχυση του έργου!

Πέμπτη 9 Ιουλίου 2015

Ο Άνθρωπος - Λόγια Σοφών ανθρώπων! - Njeriu - Fjalë të njerëzve të mençur!

·         Αντιρρήσεις, επικρίσεις, εμπαιγμοί, ανώδυνες καχυποψίες, είναι δείγματα υγείας. Ο,τιδήποτε ξεπερνά τα όρια, ανήκει στη δικαιοδοσία της παθολογίας. - Φρειδερίκος Νίτσε
·         Αυτός που μάχεται με τέρατα, να προσέχει μην τυχόν γίνει κι ο ίδιος τέρας. Αν κοιτάζεις για πολύ μέσα στην άβυσσο, σου αντιγυρίζει κι αυτή το βλέμμα. - Φρειδερίκος Νίτσε
·         Βαθιά μές στην καρδιά τους οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να τους καταλαβαίνουν και να τους αγαπούν. - Βούδας
·         Δεν βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι, αλλά όπως είμαστε. - Ταλμούδ
·         Δεν μας ενοχλεί το τι μας συμβαίνει, αλλά το τι θεωρούμε ότι μας συμβαίνει. - Επίκτητος
·         Εάν θέλετε να σας χαμογελάσει η ζωή, πρώτα χαρίστε της, την καλή διάθεσή σας. - Μπαρούχ Σπινόζα
·         Η αδιαμφισβήτητη απόδειξη σοφίας είναι η συνεχώς καλή διάθεση. - Ντε Μονταίν
·         Η αίσθηση του χιούμορ είναι δείκτης ψυχολογικής ισορροπίας.
·         Η μεγαλύτερη ανακάλυψη της γενιάς μου είναι ότι ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει τη ζωή του, αλλάζοντας τρόπο σκέψης. - Ουίλλιαμ Τζέιμς
·         Η προσωπικότητα (ΕΓΏ) διαμορφώνεται από τις παρορμήσεις (ένστικτο) και από το Υπερεγώ (κοινωνικές επιδράσεις) - Σίγκμουντ Φρόιντ
·         Κάποτε, μια κραυγή είναι καλύτερη από ένα επιχείρημα. - Ραλφ Γουάλντο Έμερσον
·         Να ξέρεις να κυβερνάς τη διάθεσή σου, γιατί αν δεν υπακούει, τότε διατάζει. - Οράτιος
·         Ο Αμερικανός ψυχολόγος Ρόμπερτ Στέρνμπεργκ (γεν.1949) ανέπτυξε τη θεωρία της τριαδικής αγάπης, με στόχο τη μέτρηση και το χαρακτηρισμό της αγάπης που αισθάνονται δύο άνθρωποι. Υπολόγισε τα αισθήματα του ενός προσώπου για το άλλο, χρησιμοποιώντας τρεις παραμέτρους -οικειότητα, πάθος και πίστη- και περιέγραψε τα διάφορα είδη αγάπης, σύμφωνα με τις αναλογίες των τριών αυτών στοιχείων. Για παράδειγμα, ονόμασε μια σχέση βασισμένη στην οικειότητα μόνο ως φιλία, μια βασισμένη στο ερωτικό πάθος ως παραφορά, και απεκάλεσε τη σχέση που βασίζεται μόνο στην πίστη του ζευγαριού, χωρίς οικειότητα και πάθος, κενή αγάπη. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, ο Στέρνμπεργκ, ονόμασε τη σχέση που βασίζεται σε υψηλές αναλογίες και των τριών παραμέτρων, τέλεια αγάπη -η πιο ολοκληρωμένη μορφή αγάπης. Οι σχέσεις όμως αλλάζουν στο πέρασμα του χρόνου και η πρόκληση είναι όχι μόνο να βρούμε, αλλά και να κρατήσουμε την τέλεια αγάπη. - Ρόμπερτ Στέρνμπεργκ
·         Ο πλούτος δεν είναι παρά μια υλική απόδειξη της ανασφάλειας. - Μιχαλοπούλου Α.
·         Οι άνθρωποι δεν παθαίνουν ψυχικές διαταραχές από τα πράγματα, αλλά από τις ακραίες και άκαμπτες απόψεις τους για τα πράγματα. - Επίκτητος
·         Οι περισσότεροι άνθρωποι δε θέλουν στ' αλήθεια την ελευθερία, γιατί η ελευθερία συνεπάγεται υπευθυνότητα και οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται τις ευθύνες. - Σίγκμουντ Φρόιντ
·         Όποιος τραγουδάει και γελάει, χρειάζεται γιατρό. - Άλφρεντ Άντλερ
·         Οποιοσδήποτε θέλει να γίνει πρόεδρος, θα πρέπει να πάει να τον κοιτάξει ψυχίατρος. - Χάριμαν Α.
·         Όταν η λύπη είναι πρόσφατη, κάθε προσπάθεια για να ξεχαστεί εξοργίζει. - [Τζόνσον]
·         Όταν η ψυχή δεν είναι στεναχωρημένη, μια μέρα ισοδυναμεί με χίλιους αιώνες, ενώ όταν οι σκέψεις είναι πλατειές η μικρή καλύβα χωράει όλο το σύμπαν. - Χουν Τζι Τσεν
·         Όταν ο Βούδας μιλούσε για βάσανα, δεν εννοούσε τα επιφανειακά τραύματα και τις αρρώστιες, αλλά τον πόνο της ανικανοποίητης φύσης μας. ¨Ασχετα με το τι έχεις, πάντα θέλεις περισσότερα και καλύτερα. Αυτή η άσβεστη πλεονεξία είναι ένα βάσανο, μια διαρκής ψυχική απογοήτευση. - Γέσε Τούμπτεν Λάμα (1935-1984)
·         Ποιος αμφιβάλλει ότι ο άνθρωπος κρύβει μέσα του μια άβυσσο τόσο βαθιά, που μένει κρυφή κι από τον ίδιο; - Άγιος Αυγουστίνος
·         Πολύ λίγο χρειάζεται για να καταστρέψεις έναν άνθρωπο: αρκεί να του πεις, ότι το έργο στο οποίο έχει αφιερώσει όλη τη ζωή του είναι άχρηστο. - Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
·         Στον Σίγκμουντ Φρόιντ αποδίδεται η ανακάλυψη του ασυνείδητου, νοητικού κρυψώνα μύχιων μνημών και επιθυμιών που επηρεάζουν τις σκέψεις και τις πράξεις μας με τρόπους που δεν ελέγχουμε. Κι άλλοι όμως διανοητές πριν από αυτόν είχαν αντιληφθεί το πλούσιο υπόστρωμα κάτω από το επίπεδο του συνειδητού. Η θάλασσα είναι η τέλεια προσομοίωση: το συνειδητό είναι η επιφάνεια, ηλιόλουστη και συννεφιασμένη, τρικυμισμένη και ήρεμη. Από κάτω απλώνονται βάθη αποσμέτρητα. Μπορούν να καταγραφούν με διάφορους τρόπους, ίσως ποτέ όμως πλήρως. Ο διαλογισμός μπορεί να μας βοηθήσει να εξερευνήσουμε αυτές τις περιοχές και να φτιάξουμε το δικό μας εσωτερικό χάρτη. - Σίγκμουντ Φρόιντ
·         ]Τη στιγμή που η ανθρωπότητα έχασε την ψυχή ο κόσμος γέμισε ψυχολόγους. - Αμανατίδου Ντ.
·         Τίποτα δεν αλλάζει, αν πριν δεν το αποδεχτούμε. Οι επικρίσεις είναι καταπιεστικές, δε σε απελευθερώνουν. - Καρλ Γιουνγκ
·         Τίποτα στον κόσμο δεν είναι τόσο φοβερά μεταδοτικό, όσο η κακή διάθεση. - Κάρολος Ντίκενς
·         Το κακό με το σύμπλεγμα κατωτερότητας είναι πως το έχουν οι λάθος άνθρωποι. - Άλεκ Γκίνες
·         Ψυχοθεραπευτής; Τι κατάντια να πρέπει να πληρώνεις για να ανοίξεις την καρδιά σου, να πληρώνεις για να σε συμπαθούν, να σε αφουγκράζονται, να σου δίνουν σημασία, να σου συμπαραστέκονται.. - Μάρω Βαμβουνάκη

Kundërshtimet, gjykimet, vëniet në lojë, dyshime të pamundimëshme, janë shenja shëndeti. Çfarëdo që kalon kufijtë, i përket fushës së patologjisë. – Frederik Niçe


Ai që lufton me përbindsha, të ketë kujdes se mos bëhet ai vetë përbindësh. Nëse shikon për shumë kohë në humnerë, të kthen vështrimi dhe ajo. – Frederik Niçe

Thellë brenda zemrës së tyre shumica e njerëzve kërkojnë që t’i kuptojnë dhe t’i duan – Buda.

Nuk i shohim gjërat siç janë, por siç jemi.- Talmudh.

Nuk na shqetëson ajo çfarë na ndodh por ajo që konsiderojmë se po na ndodh.- Epiktitos

Nëse doni që t’iu buzëqeshë jeta, falini asaj  predispozitën tuaj të mirë – Baruh Spinoza.
Vërtetimi i padiskutueshëm i mençurisë është predispozita e vazhdueshme pozitive – De Montein.
Sensi i Humorit është tregues i balancimit psikologjik.
Zbulimi më i madh i brezit tim është që njeriu mund të ndryshojë jetën e tij, duke ndryshuar mënyrën e të menduarit – Uilliam Xheims.

Personaliteti i (EGO-s) krijohet nga instiktete dhe nga Hyperego-ja (ndikimet shiqërore). Sigmund Froid.
Ndonjëherë, ulërima është më e mirë nga argumenti – Ralf Ualdo Emerson.
Të dish të qeverisësh predisozitën tënde, sepse nëse nuk bindet atëhere urdhëron. – Oratio.

Psikologu amerikan Robert Sterneberg (lindur 1949), zhvilloi një teori të dashurisë triadike me qëllim matjen dhe cilësimit të dashurisë që ndjejnë dy njerëz. Llogarit ndjenjat e njërit person për tjetrin, duke përdorur tre dimensione – familjaritetin, pasionin dhe besimin- dhe përshkroi llojet e ndryshme të dashurisë, sipas analogjive të këtyre tre elementëve. Psh e quajti një marrdhënie të bazuar në pasionin erotik si të tërbuar, dhe quajti marrdhënien e bazuar vetëm në besimin e çiftit, pa familjaritet dhe pasion, dashuri boshe.
Në krahun tjetër të shkallës, Sternberg, quajti marrdhënien që bazohet në analogji të larta të të tre parametrave, dashuri të përsosur. Por marrdhëniet ndryshojnë me kalimin e kohës dhe sfida nuk është vetëm të gjejmë por dhe të ruajmë dashurinë e përsosur. – Robert Sternberg.

Pasuria nuk është veçse një vërtetim material i pasigurisë.- Mihalopoulos A.

Njerëzit nuk pësojnë çrregullime shpirtërore nga gjërat, por nga opinionet e tyre ekstreme dhe të papërkulshme për gjërat. – Epiktitos.

Shumica e njerëzve nuk duan të vërtetën e lirisë, sepse liria ka si rrjedhim përgjegjshmërinë dhe shumica e njerëzve iu tremben përgjegjësive. – Sigmund Froid.

Ai që këndon dhe qesh ka nevojë për mjek – Alfred Adler.


Kushdo që do të bëhet president duhet të shkojë që të vizitohet në psikiatër. Hariman A.

Kur hidhërimi ka ndodhur së fundmi, çdo përpjekje  që të harrohet të idinjon , (Xhonson).


Kur shpirti nuk është i shqetësuar, një ditë është e barabartë me një mijë shekuj, ndërsa kur mendimet janë të gjëra kasollja e vogël nxë të gjithë universin. Hun Xhi Cen.


Kur Buda fliste për mundime, nuk nënkuptonte plagët sipëfaqësore dhe sëmundjet, por dhimbjen e natyrës sonë të pakënaqur. Pavarësisht me ato sa ke, gjithmonë do më tepër dhe më të mira. Kjo lakmi e pashuar është torturë, një zhgënjim i vazhdueshëm shpirtëror. – Jese Tumben Lama (1935-84).


Cili dyshon që njeriu fshen brenda tij një humnerë kaq të thelllë sa mbetet e fshehur dhe nga ai vetë- Shën Avgustini.

Shumë pak duhet që të shkatërrosh një njeri: mjafton ti thuash që vepra në të cilën ka dedikuar gjithë jetën e tij është e padobishme – Fjodor Dostojefski.

Sigmund Foridit i është ngarkuar zbulimi i subkoshiencës, të vendit sekret mendor të dëshirave dhe mendimeve më të thella, që ndikojnë në mendimet dhe veprimet tona  me mënyra që nuk i kontrrollojmë. Por dhe mendimtarë të tjerë para tij kishin kuptuar nënshtresën e pasur nën nivelin e koshientes. Deti është paralelizmi më i pësosur: ndërgjegjia është sipërfaqia, e ndriçuar nga djelli dhe me re, me dallgë dhe e qetë. Nga poshtë shtrihen thellësi të pamatura. Mundet të rregjistrohen me mënyra të ndryshme, por ndoshta kurrë plotësisht. Meditimi mund që të na ndihmojë që të thellohemi në këto fusha e të ndërtojmë hartën tonë të brendëshme – Sigmund Froid.

Në çastin që njerëzimi humbi shpirtin bota u mbush me psikologë Amantidhu D.

Asgjë nuk ndryshon nëse më parë nuk e pranojmë. Kritikat janë shtypëse, nuk na çlirojnë- Karl Jung.

Asgjë në botë nuk është kaq shumë transmetuese, sa predispozita e keqe – Karl Dikens.

E keqja me kompleksin e inferioritetit është se e kanë njerëzit e gabuar – Alek Gines.

Psikoterapist? Çfarë mjerimi të duhet të paguash që të hapësh zemrën tënde, të paguash që të të simpatizojnë, të të ngushëllojnë, të të japin rëndësi, të të mbështesin.
Maro Vamvunaki

Μετάφραση της θείας Λειτουργίας στη τουρκική γλώσσα - Përpjekje të Patriarkanës për përkthimin e Meshës Hyjnore në Gjuhën Turke!


Είκοσι οκτώ χρόνια στις φυλακές του Ενβέρ Χότζα

xristidis__articleΟσο εξιστορεί το δράμα του ο ογδοντατριάχρονος Λουκάς Χρηστίδης, είναι ψύχραιμος.
Αφηγείται τα όσα φοβερά υπέστη στις φυλακές του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα επί είκοσι οχτώ ολόκληρα χρόνια λες και ήταν σχολική τιμωρία. Οταν όμως φτάνει στο σήμερα σπάει:
«Ο,τι έκανα το έκανα για την Ελλάδα, και τώρα δεν αναγνωρίζουν ότι είμαι Ελληνας κάνουν πως δεν με ξέρουν», λέει βουρκωμένος.
Το παράπονο του Λουκά Χρηστίδη, είναι το παράπονο ενός κατάσκοπου τον οποίο οι μυστικές υπηρεσίες της πατρίδας του έριξαν στο «στόμα του λύκου» απ’ όπου βγήκε ζωντανός ως εκ θαύματος και όταν επέστρεψε του γύρισαν την πλάτη! Τον στρατολόγησαν και τον έστειλαν στην Αλβανία, όπου συνελήφθη, φυλακίστηκε, βασανίστηκε φρικτά και τώρα, στο τέλος της ζωής του, ψυχικό ερείπιο πλέον, εγκαταλελειμμένος και από την ίδια του την οικογένεια, περιμένει τη δικαίωση από την πολιτεία μέσω μιας ταυτότητας που να βεβαιώνει ότι είναι Ελληνας. Η περιπέτεια του Χρηστίδη θα μπορούσε να είναι σενάριο κατασκοπικής ταινίας. Βορειοηπειρώτης από το ελληνόφωνο χωριό Δρυμάδες της Χειμάρρας, δραπέτευσε το 1944 για τη «μητέρα Ελλάδα» σε ηλικία είκοσι χρόνων και από την Κέρκυρα όπου έφτασε με βάρκα κατέληξε εθελοντής χωροφύλακας στη Ναύπακτο και από εκεί με το τέλος του εμφυλίου εγκαταστάθηκε στην Ηγουμενίτσα όπου δημιούργησε οικογένεια. Εκεί το 1962 στρατολογήθηκε από τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες που τον προόριζαν για κατάσκοπό τους στην Αλβανία.
Δίκτυα Ελλήνων πρακτόρων δραστηριοποιούνταν ανέκαθεν στον αλβανικό Νότο με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών για την κατάσταση της ελληνικής μειονότητας αλλά και τη στρατιωτική κινητικότητα δεδομένου ότι από το 1959 στην Αυλώνα ελλιμενίζονταν σοβιετικά υποβρύχια. Ομως την περίοδο εκείνη υπήρχε ένας επιπλέον λόγος που οι Δυτικοί «καίγονταν» για επιπλέον πληροφόρηση: Ο Ενβέρ Χότζα τα είχε σπάσει ήδη με τον Χρουστσόφ, είχε στραφεί προς τον Μάο και τους Αμερικανούς ενδιέφερε η τύχη της ναυτικής βάσης του Αυλώνα, καθώς φοβούνταν ότι οι Κινέζοι θα διαδέχονταν τους Ρώσους. Περισσότερες πληροφορίες τις οποίες μόνο οι Ελληνες Βορειοηπειρώτες μπορούσαν να συγκεντρώσουν, μιας και η Αλβανία ήταν απροσπέλαστη στους Δυτικούς.
Η αποστολή
«Συνεργάστηκα με το Α2 του στρατού και την Ασφάλεια για να πάω κατάσκοπος στην Αλβανία μαζί με άλλους δύο πατριώτες, από τη Βόρειο Ηπειρο, τον Γεώργιο Βήτο και τον Γεώργιο Ντάτση. Προορισμός μας ήταν το χωριό Δίβρι κοντά στους Αγίους Σαράντα, όπου θα συναντούσαμε έναν Βορειοηπειρώτη ο οποίος θα μας έδινε πληροφορίες για το εάν υπήρχαν Ρώσοι ή Κινέζοι στην περιοχή. Γι’ αυτή την αποστολή θα παίρναμε πέντε χιλιάδες δραχμές ο καθένας…».
Στο τάγμα των Φιλιατών Θεσπρωτίας τους δόθηκαν από το τμήμα πληροφοριών, το γνωστό Α2, συγκεκριμένες οδηγίες και οπλισμός -αυτόματα, πιστόλια, χειροβομβίδες, κ.ά.- και νύχτα πέρασαν στο αλβανικό έδαφος.
«Επειτα από πεζοπορία πέντε ημερών φτάσαμε στο χωριό Δίβρι και κρυφτήκαμε στο δάσος. Ο αρχηγός μας συνάντησε κρυφά τον πληροφοριοδότη, έμαθε αυτά που θέλαμε και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Στα μισά της διαδρομής και ενώ διασχίζαμε μεσάνυχτα μια χιονισμένη χαράδρα γλίστρησα και έπεσα σε γκρεμό βάθους εφτά μέτρων περίπου. Φώναζα βοήθεια αλλά οι άλλοι δύο φοβήθηκαν μήπως μας ακούσουν οι αλβανικοί περίπολοι και με εγκατέλειψαν. Εμεινα όλη τη νύχτα θαμμένος στο χιόνι και το πρωί με εντόπισε ο σκύλος μιας στρατιωτικής περιπόλου».
Ο Γολγοθάς του Ελληνα πράκτορα μόλις άρχιζε. Στις φυλακές των Τιράνων τον ανέκριναν επί δύο ολόκληρα χρόνια! «Ημουν δεμένος χειροπόδαρα και με βασάνιζαν όλο το εικοσιτετράωρο. Τα ποντίκια ήταν μεγαλύτερα από γάτες και δεν μ’ άφηναν να κοιμηθώ. Το μαρτύριο της αϋπνίας ήταν στην ημερήσια διάταξη, ακόμη και η εικονική εκτέλεση».
Με βαρύτατες κατηγορίες τον οδήγησαν στο δικαστήριο και τον καταδίκασαν σε καταναγκαστική εργασία είκοσι πέντε χρόνων.
Στο ορυχείο
«Με μετέφεραν σ’ ένα ορυχείο εξόρυξης χρωμίου και χαλκού στο Σπατς. Το στρατόπεδο αυτό ήταν το χειρότερο. Οι κρατούμενοι απελπισμένοι έπεφταν στα συρματοπλέγματα όπου τους εκτελούσαν οι στρατιώτες. Η θερμοκρασία στις στοές έφτανε στους 40 βαθμούς Κελσίου. Βγαίνοντας από το ορυχείο με το βαγόνι η θερμοκρασία ήταν 20 υπό το μηδέν.
Επί δεκατέσσερα χρόνια ο Χρηστίδης έσκαβε στο ορυχείο ώσπου μια μέρα τον φώναξαν στο γραφείο του διοικητή και του είπαν ότι απολύεται. «Πήγα στο διοικητήριο να πάρω το απολυτήριο όμως εκεί με περίμεναν αστυνομικοί που άρχισαν να με ξυλοκοπούν φωνάζοντας: βρωμοέλληνα γιατί έβρισες τον σύντροφο Ενβέρ Χότζα; Στο δικαστήριο με ψευδομάρτυρες μου έβαλαν άλλα δέκα χρόνια φυλακή για εξύβριση του Χότζα».
Η «περιήγηση» στα κολαστήρια του Χότζα-Λεζα, Αυλώνα, Μπαλς κ.α. συνεχίστηκε για τον Χρηστίδη μέχρι το 1990, οπότε με την κατάρρευση του καθεστώτος σε ηλικία εξήντα τεσσάρων χρόνων αποφυλακίστηκε. Ερείπιο, σωματικά και ψυχικά, πήρε τον δρόμο της επιστροφής για την πατρίδα. «Είχα μπει νέος και έβγαινα γέρος. Ενας γέρος καμπουριασμένος, σκελετωμένος από τις κακουχίες και το βάρος της σκλαβιάς».
Η απόρριψη
Το μεγαλύτερο χτύπημα το δέχτηκε αφού πέρασε τα σύνορα. Η οικογένειά του που μέχρι τότε πίστευε ότι είχε σκοτωθεί, τον απέρριψε, εκείνοι που τον έσπρωξαν στην καταστροφή αδιαφόρησαν. «Εφτασα στο σπίτι μου σαν ξένος. Ολοι οι άνθρωποι μέσα εκεί, η γυναίκα μου και τα τρία παιδιά μου μεγάλα πια, μου ήταν άγνωστοι. Το ίδιοι και εγώ για εκείνους. Μ’ έδιωξαν από το σπίτι και πήγα να ζήσω σ’ ένα καλύβι, αλλά και από εκεί μ’ έβγαλαν. Για όλους ήμουν ένας παρείσακτος».
Ο Χρηστίδης απευθύνθηκε στις αρχές ζητώντας βοήθεια για να επιβιώσει.
Βρήκε όμως κλειστή την πόρτα τους με εξαίρεση του γηροκομείου: «Ο διευθυντής Γιάννης Θεοδωρίδης έμαθε την ιστορία μου, συγκινήθηκε και μου εξασφάλισε στέγη στο ίδρυμα». Οι μυστικές υπηρεσίες τον αγνόησαν, η πολιτεία αδιαφόρησε.
Δεν του εξασφάλισε ούτε μια μικρή σύνταξη, δεν του έδωσε έστω κάποια οικονομική ενίσχυση, ούτε τον δικαίωσε ηθικά. Μόλις προσφάτως, δεκαπέντε χρόνια μετά δηλαδή, του εστάλη μια τιμητική διάκριση από το υπουργείο Εξωτερικών.
Στο αίτημά του να του χορηγηθεί αστυνομική ταυτότητα που να βεβαιώνει ότι είναι Ελληνας, η απάντηση ήταν η έκδοση δελτίου ομογενούς, όπως αυτό με το οποίο είναι εφοδιασμένοι δεκάδες χιλιάδες Βορειοηπειρώτες. «Εγώ έγινα κατάσκοπος για να υπηρετήσω την Ελλάδα. Πριν κλείσω τα μάτια μου ας μου δώσουν ένα χαρτί που να λέει αυτό που αισθάνομαι και είμαι, Ελληνας δηλαδή», λέει και δακρύζει.

Και νέα προκλητική εκδήλωση από τους «Τσάμηδες» της Αλβανίας

 TSAMHDES 7 7 15
• Νέα ανθελληνική πρόκληση στην περιοχή Kllogjer των Αγίων Σαράντα, στα σύνορα Αλβανίας- Ελλάδας, όπου πραγματοποιήθηκε η 71η επέτειος της δήθεν γενοκτονίας (από τους Έλληνες) των αποκαλούμενων «Τσάμηδων»!

Εκεί, υπάρχει ένα μνημείο που έστησε το κόμμα των Αλβανοτσάμηδων,  όπου εκπρόσωποί του κατάθεσαν στεφάνια και λουλούδια. Ο πρόεδρος του κόμματος PDIU, Σπετίμ Ίντιζι, επανέλαβε τις γνωστές ανιστόρητες κορώνες, περί αναγνωρίσεως της υποτιθέμενης γενοκτονίας και διεκδικήσεως των περιουσιών τους στην Ελλάδα. Ωστόσο πολλοί Αλβανοί αυτή τη φορά γύρισαν την πλάτη στους «Τσάμηδες». Τους αγνόησαν πολίτες και αλβανικά μέσα ενημέρωσης, χαρακτηρίζοντάς τους ακραίους εθνικιστές!

Έκαιγαν σπίτια με τους Ναζί! 

Ανεξάρτητα από τις ορέξεις των «Τσάμηδων», στην εφημερίδα των Τιράνων «Bashkimi i Kombit», στις 14.3.1944, δημοσιεύθηκαν οι κοινές ενέργειες των «Τσάμηδων» με τους Ναζί, το Φεβρουάριο του 1944, που είχαν ως τραγικό αποτέλεσμα την πυρπόληση 25.000 σπιτιών και τη δημιουργία 100.000 προσφύγων. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, οι Τσάμηδες συναισθανόμενοι τις συνέπειες από την συμπεριφορά τους στη διάρκεια της κατοχής, αναζήτησαν προστασία στην Αλβανία, και 18.000 άτομα, εγκατέλειψαν την Ελλάδα, ενώ με βάση τα στοιχεία της απογραφής της 7/4/1951, είχαν παραμείνει στην Ελλάδα 123 Τσάμηδες.

1.700 καταδικάστηκαν σε θάνατο!

Στη συνέχεια οι Τσάμηδες κατηγορήθηκαν για αξιόποινες πράξεις και για συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις. Το Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων των Ιωαννίνων, εκδίδει μέχρι το 1948, χίλιες επτακόσιες και πλέον καταδικαστικές αποφάσεις εις βάρος των Τσάμηδων, με ποινή για πολλούς εξ αυτών το θάνατο. Πραγματοποιήθηκε η απαλλοτρίωση και διανομή των περιουσιών των Τσάμηδων η οποία επεβλήθη από την ανάγκη εποικισμού των περιοχών, ενώ υλοποιήθηκε και η διαδικασία για την αφαίρεση της ιθαγένειας. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της Αλβανίας από τους Χότζα και Αλία το ζήτημα των Τσάμηδων πέρασε ουσιαστικά στο περιθώριο.
***
Μάλιστα, ο Χότζα αντιμετώπισε στην αρχή τους Τσάμηδες με δυσπιστία, αφού θεωρήθηκαν συνεργάτες των Ιταλών και γι’ αυτό ένα μέρος τους μετακινήθηκε προς τα βόρεια της χώρας. Μετά από όλο αυτό το διάστημα της σιωπής γύρω από τους Τσάμηδες, με την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία το 1991, το ζήτημά τους ανασύρουν στην επικαιρότητα οι Αλβανοί κάθε φορά που ανακύπτει κλίμα έντασης στις σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας.
H.M.
πηγή

Τετάρτη 8 Ιουλίου 2015

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΕ ΜΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΑΠΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ!!!


Μέρκελ για την ΕΕ: Έξω η Ελλάδα - μέσα η Αλβανία

Τι μηνύματα στέλνει η Γερμανίδα καγκελάριος με την διήμερη περιοδεία σε Αλβανία, Σερβία και Βοσνία - Δίνει διαβεβαιώσεις για στήριξη της ευρωπαϊκής τους προοπτικής  και την ίδια στιγμή δηλώνει απο τα Τίρανα πώς τα "πράγματα στην Ελλάδα δεν πάνε"

Ενώ η καγκελάριος της Γερμανίας Ανγκέλα Μέρκελ αλλάζει ρόλους με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και εμφανίζεται ως η σκληρή απέναντι στην Ελλάδα που αποδέχεται ακόμη και grexit, την ίδια ώρα περιοδεύει στα Βαλκάνια και αφήνει ελπίδες για ευρωπαική πορεία στην Αλβανία.
Η κα Μέρκελ πήρε επάνω της το παιχνίδι με την Ελλάδα τόσο στην συνάντησή της με τον κ. Ολάντ στο Παρίσι όπου διαμόρφωσαν την κοινή γραμμή, όσο και στην τριμερή με τον Έλληνα πρωθυπουργό την Τρίτη το απόγευμα αλλά και στην Σύνοδο Κορυφής όπου εκφράστηκε εχθρότητα προς την Ελλάδα από τα κράτη δορυφόρους του Βερολίνου. 
Η κα Μέρκελ επιμένει στο δόγμα “αλληλεγγύη αντί μεταρρυθμίσεων”, σκληραίνει την ρητορική της και εμφανίζεται άκαμπτη. Αφήνει δε να εννοηθεί ότι η ΕΕ έχει προετοιμαστεί ακόμη και για τις οικονομικές συνέπειες ενός grexit, για το οποίο δημοσίως διατείνεται ότι μπορεί να αντιμετωπίσει ακόμη και στο πολιτικό πεδίο.


Την ώρα όμως που δηλώνει έτοιμη να ωθήσει την Ελλάδα εκτός Ευρώπης διαβεβαιώνει τα κράτη των Βαλκανίων ότι η ευρωπαική τους προοπτική είναι εξασφαλισμένη. Μία ημέρα μετά την Σύνοδο Κορυφής η καγκελάριος της Γερμανίας ξεκίνησε διήμερη περιοδεία σε Αλβανία, Σερβία και Βοσνία.

Από την Αλβανία  ενημέρωσε πως δεν υπάρχει καμία τεχνητή καθυστέρηση των διαδικασιών ένταξης τόσο της γειτονικής χώρας, όσο και των υπολοίπων κρατών των Δυτικών Βαλκανίων.
Διευκρίνισε βέβαια, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη των χωρών στην ΕΕ, είναι να καλύπτονται οι όροι που έχουν τεθεί για τη δημόσια διοίκηση και το δικαστικό σύστημα.

Η Καγκελάριος της Γερμανίας επισκέπτεται τις τρεις χώρες προκειμένου να διαπιστώσει την πρόοδο που έχει επιτελεστεί, καθώς και να συζητήσει για οικονομικά και ενεργειακά θέματα. Πριν λίγες ημέρες, η Άγγελα Μέρκελ ενέκρινε ποσό 107.500.000 ευρώ προς την Αλβανία, προκειμένου να επενδυθούν στους τομείς της ενέργειας και της ύδρευσης. 

Α' Διεθνές Συνέδριο Ψηφιακών Μέσων και Ορθοδόξου Ποιμαντικής.

    Στις 7-9 Μαΐου έλαβε χώρα στο Ξενοδοχείο Divani Apollon Palace στην Γλυφάδα της Αθήνας το 1ο Διεθνές Συνέδριο Ψηφιακών Μέσων και Ορθόδοξης Ποιμαντικής, με τίτλο: «Ὕδωρ ζῶν», το οποίο διοργανώθηκε από το διαδικτυακό περιοδικό «ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ» σε συνεργασία με τις Ορθόδοξες διαδικτυακές πύλες Orthodox Christian Network (ΗΠΑ) και Bogoslov (Ρωσία).
    Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την Αιγίδα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ενώ συμμετείχαν 75 ειδικοί επί του θέματος Ορθόδοξοι κληρικοί και λαϊκοί από 21 χώρες. Εκπροσωπήθηκαν όλες οι Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες και αυτόνομες Εκκλησίες. Και εκφωνήθηκαν χαιρετισμοί - μηνύματα των Προκαθημένων τους. το Αυτό γεγονός βεβαιώνει το αυξημένο ενδιαφέρον όλου του Ορθόδοξου κόσμου για το θέμα της χρήσης των ψηφιακών μέσων στο ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας αλλά και την οικουμενική ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Από την Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας συμμετείχε ο π. Χαράλαμπος Γκιόκας.
    Σκοπός της Συνάντησης, ηταν η αλληλογνωριμία των υπευθύνων των Ορθόδοξων Ψηφιακών Μέσων, και ο συντονισμός των προσπαθειών τους προς μία αποτελεσματικότερη διάδοση του Ευαγγελίου. Η απο κοινού προσπάθειας για τη σπορά της ορθοδόξου χριστιανικής παραδόσεως προς πάντα άνθρωπον καλής θελήσεως.

+ Αναστάσιος
Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας
ΜΗΝΥΜΑ- ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ

προς τους διοργανωτές και τους μετέχοντες στο
Α' Διεθνές Συνέδριο Ψηφιακών Μέσων και Ορθοδόξου Ποιμαντικής.

Αθήνα 7-9 Μαΐου 2015

    Λίαν αγαπητοί μου,
    Χριστός Ανέστη!
   Από έκπληξη σε έκπληξη μας οδηγούν τα άλματα της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στον τομέα των ηλεκτρονικών μέσων ενημερώσεως και επικοινωνίας. Άμεσο αποτέλεσμα, ως γνωστόν, είναι η επιταχυνομένη διασύνδεση των ανθρώπων και των λαών μεταξύ τους, με τρία σαφή χαρακτηριστικά: Παγκόσμια εμβέλεια, ταχύτητα, ευκολία χρήσεως. Πρόκειται για μια πρωτοφανή επανάσταση στον τρόπο διαδόσεως των ιδεών, ασυγκρίτως περισσότερο εντυπωσιακή και πολύπλευρη από την  ανακάλυψη της τυπογραφίας. Το Διαδίκτυο και ό,τι συνδέεται με τη χρήση του (Facebook, Tweeter, LiveStreaming, YouTubeκ.τ.λ) επιταχύνει τη δυναμική της παγκοσμιοποιήσεως. Λύνει προβλήματα ποικίλα, δημιουργώντας νέα. 
    Σ’ αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες οι Χριστιανοί καταρχήν στεκόμαστε με θαυμασμό , επαναλαμβάνοντας «Ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, Κύριε· πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας» (Ψαλ. 103: 24),διότι γνωρίζουμε ότι κάθε επίτευγμα του ανθρώπου οφείλεται στα χαρίσματα και στις δυνατότητες που του χάρισε ο σοφός Δημιουργός. Και ότι η ανθρώπινη δημιουργικότητα είναι μια ακόμη έκφραση των ιδιοτήτων του «κατ’ εικόνα Θεού» πλασθέντος ανθρώπου.
    Τον θαυμασμό οφείλει να συνοδεύει  η ευθύνη, για την ορθή χρήση των ψηφιακών μέσων μεταδόσεως του λυτρωτικού λόγου του Θεού της αγάπης, ώστε τα νέα αυτά μέσα να μην καταλήξουν να γίνουν αποκλειστικώς όργανα τα οποία θα ενισχύουν τη σύγχυση, το μίσος, τη διαφθορά, τα οποία θα στηρίζουν μια παγκοσμιοποίηση αδικίας, ψεύδους και συγκρούσεων. Αλλά να τεθούν στη διακονία του Ευαγγελίου, συμβάλλοντας σε μια παγκοσμιοποίηση αλληλεγγύης, ειρήνης και δικαιοσύνης. Εδώ βρίσκεται η τεράστια πρόκληση και για τους Ορθοδόξους του 21ου αιώνος.
    Δοξάζουμε τον Τριαδικό Θεό, διότι όλες σχεδόν οι Αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες έχουν ήδη δείξει ένα σημαντικό ενδιαφέρον γι’ αυτό τον τομέα. Χαιρετίζουμε και συγχαίρουμε από καρδίας τους πρωτεργάτες και τους μετέχοντες εις το παρόν «Διεθνές Συνέδριο», την πρωτοβουλία του οποίου είχε η "Πεμπτουσία" υπό την αιγίδα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου.
* *
     Οι νέες δυνατότητες που προσφέρονται επιβάλλεται να αξιοποιηθούν ιδιαίτερα προς δύο κατευθύνσεις: Την ενότητα της Ορθοδοξίας και την αποστολική της μαρτυρία στην Οικουμένη. Όπως τονίστηκε στα Μηνύματα των δύο τελευταίων Συνάξεων των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Κωνσταντινούπολη, αυτά τα δύο παραμένουν κεντρικά θέματα για τη σύγχρονη Ορθοδοξία. Τα ψηφιακά μέσα καλούνται να προσφέρουν, πέρα από τις ειδήσεις, ουσιαστική συμβολή στον τομέα της Ποιμαντικής και της Θεολογίας, για την εμβάθυνση στο νόημα της εν Χριστώ σωτηρίας και τη βίωση του Ευαγγελίου στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται. 
    Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση είναι να χρησιμοποιηθούν ορθά για τη μαρτυρία της Ορθοδοξίας στη σύγχρονη οικουμένη. Πρώτον, τον επανευαγγελισμό των συνανθρώπων μας, που έχουν βυθιστεί στην άγνοια και την αδιαφορία. Δεύτερον για τη διάδοση του Ορθοδόξου μηνύματος σε νέα περιβάλλοντα. Όταν ο Αναστάς Χριστός έδωσε στους αποστόλους την τελευταία εντολή του, «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντατὰ ἔθνη» (Ματθ. 28:19),εκείνοι, για την επιτέλεση του έργου τους, χρησιμοποίησαν τα μέσα μεταφορών και επικοινωνίας της τότε εποχής: οδοιπορία, άμαξες, πλοία, επιστολές κ.τ.λ. Σήμερα προστίθενται νέες δυνατότητες. Η εντολή: «Πορευθέντες…» όμως παραμένει η αυτή: Προχωρήστε, μεταφέρετε το λυτρωτικό μήνυμα και σε άλλες περιοχές πολιτιστικές. Χρειάζεται μια έξοδος από τα κλειστά ενδιαφέροντα μας που περιορίζονται στον εαυτό μας, την ενορία μας, την τοπική Εκκλησία μας με ορίζοντα την οικουμένη: «Πάντα τὰ ἔθνη».
    Τέλος, προσοχή μην απορροφηθούμε από το περιτύλιγμα, από την εξωτερική εμφάνιση των ιστοσελίδων. Το κρίσιμο παραμένει το περιεχόμενο του μηνύματος. Και για να επιτυγχάνουμε σ’ αυτό, πρέπει η προσπάθεια να γίνεται με σοβαρή μελέτη, ταπείνωση, προσευχή, ως έκφραση αγάπης στον Θεό και στους αποδέκτες. Σαν μια μυστική λειτουργία, που διαρκώς εμπνέεται από την θεία Λειτουργία.
    Εύχομαι ολόψυχα πλούσια καρποφορία στις εργασίες του Συνεδρίου, καθώς και στα έργα του καθενός συνέδρου και στη δημιουργική συνεργασία όλων σας στο μέλλον. «Ο δε Θεός πάσης χάριτος …ἀυτός καταρτίσει ὑμᾶς, στηρίξει, σθενώσει, θεμελιώσει· αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν». ( Α΄ Πετρ. 5:10 )
    Με ολόψυχη αγάπη εν Χριστώ αναστάντι,

Ο Αρχιεπίσκοπος, Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας
+Αναστάσιος

(Video) Koncerti i 2 koreve ruse: të Konservatorit të Moskës dhe korit “Klasik”, në Qendrën Kulturore të Katedrales “Ngjallja”, Tiranë, 7.6.2015.-(Video) Συναυλία των 2 ρωσικών χωρωδιών: του Ωδείου της Μόσχας και της χωρωδίας «Κλάσικ», στο Πολιτιιστικό Κέντρο του Καθεδρικοού Ναού των Τιράνων, 7.6.2015.


Τρίτη 7 Ιουλίου 2015

Συγχώρεση σημαίνει ΑΓΑΠΗ ! - Falje do të thotë DASHURI!

1). Όταν εκδικείσαι εξισώνεσαι μέ τόν εχθρό σου, όταν συγχωρείς μοιάζεις μέ τόν Θεό.
2). Δέν μετρώ πόσες φορές πρέπει νά συγχωρώ τόν αδελφό μου. Θά τόν συγχωρήσω μιά γιά πάντα.
3). Η συγχώρηση είναι τό άρωμα τής βιολέτας πάνω στό πόδι πού τήν συνθλίβει.
4). Όταν λείπει από τήν ψυχή τό πνεύμα τής συγχωρητικότητος, ή προσευχή χάνει τό νόημά της.
5). Όποιος δέν συγχωρεί τούς άλλους, σπάζει τήν γέφυρα από τήν οποία πρέπει νά περάσει ό ίδιος.
6). Συγχώρα τούς άλλους συχνά, τόν εαυτό σου ποτέ.
7). Όταν συγχωρούμε τούς άλλους, ανοίγουμε τόν δρόμο νά μάς συγχωρήσει.
8). Κάθε άνθρωπος πρέπει νά έχει ένα νεκροταφείο.Εκεί μέσα θά θάβει τά σφάλματα καί τίς αδυναμίες τών άλλων.
9). Όταν συγχωρείς δέν αλλάζεις τό παρελθόν, αλλά σίγουρα αλλάζεις τό μέλλον.  
10). Η ικανοποίηση πού προέρχεται από τήν εκδίκηση, δέν διαρκεί παρά μιά στιγμή, ενώ ή ικανοποίηση πού προέρχεται από τήν συγνώμη είναι αιώνια.
11). Νά συγχωρείς καί νά ξεχνάς. Όταν θάβεις ένα ψόφιο σκυλί, δέν είναι ανάγκη νά αφήσεις τήν ουρά του έξω από τό χώμα.
12). Εάν ό αναμάρτητος Χριστός συγχωρούσε τούς άλλους, πώς μπορώ εγώ ό αμαρτωλός νά μήν κάνω τό ίδιο;
13). Συγχωρώ σημαίνει ΑΓΑΠΩ !!!!

  1.      Kur hakmerresh barazohesh me armikun tënd, kur fal ngjan me Zotin.
   2.      Nuk numëroj sa herë duhet të fal vëllain tim. Do ta fal njëherë e përgjithmonë.
   3.      Falja është aroma e violetës mbi këmbën që e shtyp.
    4.      Kur mungon nga shpirti fryma  e faljes lutja humbet kuptimin e saj.
      5.      Ai i cili nuk fal të tjerët thyhen urrën nga e cila duhet të kalojë vetë.
      6.      Fali të tjerët shpesh, veten kurrë.
     7.      Kur falim të tjerët hapim rrugën që të na falë.
     8.      Çdo njeri duhet të ketë një varrezë. Atje brenda do të varrosë gabimet dhe dobësitë e të tjerëve.
       9.      Kur fal nuk ndryshon të kaluarën por me siguri që ndryshon të ardhmen.
      10. Kënaqësia që vjen nga hakmarrja nuk zgjat veçse një çast, ndërsa kënaqësia që vjen nga falja është e përjetëshme.
    11. Të falësh dhe të harrosh. Kur varros një qen të ngordhur nuk është e nevojshme t’ia lesh bishtin e tij jashtë.
    12. Nëse Krishti i pamëkatshëm falte të tjerët, si mundem unë mëkatari të mos bëj të njejtën gjë?
       13. Fal do të thotë DUA.

Τετάρτη 1 Ιουλίου 2015

Grek apo shqiptar: Ngjashmëria e padurueshme e tjetrit

Këto 10 vitet e fundit, jam përpjekur dhe kam pasur si qëllim të bëhem një rrëfyes i mirë. Megjithatë, po e filloj këtë kumtesë me një poezi në gjuhën greke. Në këtë mënyrë ju mund të shihni vetë se si tingëllojnë në buzët e mia shqiptare fjalët greke: «Δεν θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά// να μου δοθεί τούτη η χάρη… Κι είναι καιρός να πούμε τα λιγοστά μας λόγια// γιατί η ψυχή μας αύριο κάνει πανιά». E di që çka thashë nuk ka kuptim për ju, prandaj po e shqipëroj: «Nuk dua kurrfarë gjëje tjetër, përveçse të flas thjesht/ le të më jepet kjo dhunti/ ka ardhur koha të themi ato pak fjalë/ sepse nesër shpirtrat tanë tutje do të lundrojnë…» – Kjo është poemë e një poeti grek, të quajtur Jorgos Seferis.
Të flasësh me fjalë të thjeshta për një çështje të ndërlikuar, identitetin e dyfishtë, sidomos në Ballkan, nuk është gjë e lehtë. Fillova të pyesja seriozisht veten për identitetin e identiteteve të mija kur u gjeta përballë pyetjes “ndihesh Shqiptar apo Grek?”. U përballa me këtë pyetje kur fillova të fitoja njëfarë njohjeje publike në Greqi, njëfarë pranimi publik si shkrimtar dhe gazetar. Të them të vërtetën, ishte një pyetje që nuk më kishte kaluar nga mendja më parë. Gjendja ime shpirtërore, përpara se të përfitoja njohje publike në Greqi, ishte shumë e afërt me atë të dikujt që ende është duke kaluar kufirin nga Shqipëria për në Greqi. Edhe pse kalimi i vërtetë i kufirit kishte ndodhur nja 10 vite të shkuara dhe në atë kohë unë jetoja në Athinë- shumë kilometra larg kufijve.
Bashkëbiseduesit që ma bënin këtë pyetje më shikonin si njëfarë paradoksi. Si dikush që ishte arratisur nga një hapësirë e paracaktuar. Për ta unë isha i vetmi emigrant që shkruante në gazetat më të mëdha greke. I vetmi emigrant që u bë shkrimtari më i shitur në një vend ku emigracioni, në debatin publik, trajtohej si një kërcënim i vazhdueshëm dhe pothuajse si një ‘aksident historik’. E dëgjoja këtë pyetje në greqisht, si edhe në shqip. Edhe kritikët e letërsisë, veçanërisht në Greqi, me disa përjashtime, e kishin të vështirë të më etiketonin në sensin e identitetit kombëtar. Dhe, siç e kuptova, ata e kishin shumë qejf etiketimin.
Romanet dhe artikujt e mi i shkruaja në një gjuhë që nuk ishte gjuha e nënës. I shkruaja në gjuhën zyrtare të vendit ku jetoja, Greqisë. Kur libri im u përkthye në disa gjuhë europiane, pyetja ‘je grek apo shqiptar?’ u shndërrua në dilemë. Si duhet të kategorizohesha? Isha një shkrimtar grek me origjinë Shqiptare, apo një shkrimtar Shqiptar që shkruan në greqisht? Ndoshta zgjidhja më e mirë në këtë rast do të ishte të etiketohesha si një shkrimtar greko-shqiptar apo shqiptaro-grek. Por një gjë e tillë ishte e pamundur për ata që vinin etiketat.
Vura re se që ndonjëherë, njerëzit që më bënin këtë pyetje- ‘ndihesh grek apo shqiptar?’- ishin më shumë se kureshtarë: ata ishin në ankth. Ndonjëherë ata arrinin, me sukses, të ma përçonin edhe mua këtë ankth. Në fillim përgjigjesha: “mendoj se ndoshta jam edhe grek edhe shqiptar’. Vura re se shprehjet ‘mendoj’ dhe ‘ndoshta’ shkaktonin një farë turbullimi tek bashkëbiseduesit e mi. Fjalët ‘mendoj’ dhe ‘ndoshta’ janë në kundërshtim me fjalët ‘besim’ dhe «konvertim».
Në shkollat e mesme, sidomos, ku ftohesha për të diskutuar librat e mi me nxënësit, pohimi ‘Jam grek dhe shqiptar’ provokonte njëfarë pështjellimi mendor e ndonjëherë edhe emocional. Së pari te studentët me ‘gjak të  pastër’ grek. Dhe mandej edhe tek fëmijët e emigrantëve. E kuptoja se ajo çka po thosha unë nuk përputhej me rrëfimet për identitetin kombëtar që ata mësonin në shkollë. Për më shumë, pikërisht gjatë këtyre vizitave nëpër shkolla unë fillova të dëgjoja, shpesh e më shpesh, një pyetje të re, që në fillim më gjeti të papërgatitur: ‘je më shumë grek apo shqiptar?’ apo ‘ndihesh më shumë grek apo shqiptar?’ Pas një reagimi tim fillestar prej të sikletosuri, e gjeta, më në fund, një përgjigje konstante: ‘varet nga personi që ma bën këtë pyetje. Nëse ai është një nacionalist dhe racist grek atëherë unë jam më shumë shqiptar, dhe e anasjellta’. Vura re se, pavarësisht kësaj, studentët kurrë nuk kënaqeshin plotësisht me përgjigjet e mia. Në sytë e tyre unë isha si një njeri që qëndronte në “Tokën e Askujt”. Me kalimin e kohës jam mësuar me atë lloj shikimi ndaj meje. Një shikim që, për sa i takon identitetit, më vendos në “Tokën e Askujt”. Na pëlqen apo jo shikimet e të tjerëve përcaktojnë edhe mënyrën se si ne shohim veten tonë. Kështu që, dikur, fillova të pyes veten: ‘Mos vallë po qëndron me të vërtetë në “Tokën e Askujt”?
Kur dikush fiton njohje publike në një vend ‘të huaj’, kryen një kalim vendimtar: nga pozicioni i ‘të jashtmit’ (outsider) në atë të ‘të brendshmit’ (insider). Megjithëse kufijtë mes këtyre dy pozitave janë të papërcaktuar mirë dhe ndryshojnë gjatë gjithë kohës. Sidoqoftë, në rastin tim, sa më shumë njohje publike fitoja dhe sa më shumë ‘i brendshëm’ bëhesha nga aspekti social, në çështjen e identitetit po e gjeja veten gjithnjë e më shumë në “Tokë e Askujt”. Ndjeja se ndonjëherë kishte një hendek midis meje dhe audiencës sime, që më bënte të ndihesha jo edhe aq mirë. Kaq shumë, saqë në njëfarë pike fillova ta mendoja seriozisht ta lija Greqinë për një vend të tretë, por vetëm me një kusht: në vendin e ri ku do të emigroja nuk do të kishte as Grekë as Shqiptarë. Një ditë qëndrova para hartës së botës, duke kërkuar këtë vend të tretë. Më duhet të pranoj se nuk gjeta asnjë vend që më pëlqente, ku të mos kishte as Grekë, as Shqiptarë. Duke parë hartën dhe duke kuptuar se Grekët dhe Shqiptarët janë gjithandej, fillova të pyes veten: pse këta popuj që udhëtojnë kaq shumë dhe kanë një diasporë të madhe, dhe mbi të gjitha, popuj që jetojnë në Mesdhe, prej shekujsh nën perandori multikombëtare, turbullohen nga ideja e identitetit të përzier? Edhe unë isha pjesë e kësaj bote që po vija në pyetje dhe dyshim. Pra, hetimi i saj ishte edhe një proces vetënjohjeje.
U dhashë një përgjigje teorike, por të pjesshme, pyetjeve të mia gjatë hulumtimeve për doktoraturën. Tema ishte: Imazhet e Shqipërisë dhe shqiptarëve në shtypin grek dhe imazhet e Greqisë dhe grekëve në shtypin shqiptar. Në të vërtetë, për mua hulumtimi nuk ishte vetëm një proces pjekurie akademike dhe vetënjohje, por gjithashtu edhe një proces mazokizmi par excellece – për shkak të mbizotërimit të imazheve negative dhe stigmatizuese në të dy anët.
Për sa i përket çështjes së identitetit, u mundova të analizoja rrëfimet mbi identitetin kombëtar në të dyja anët e kufirit. Rrëfimet mbi imigracionin, në veçanti, m’u dukën shumë interesante. Gjatë gjysmës së fundit të shekullit 19të dhe gjysmës së parë të shekullit 20të, teksa mundoheshin të formonin shtet-kombet e tyre të reja, Grekët dhe Shqiptarët emigronin në mënyrë masive drejt vendeve të industrializuara, sidomos drejt SHBA-ve.  Bostoni, për shembull, ishte një qytet ku gjatë fillimit të shekullit 20të jetonin shumë emigrantë Grekë dhe Shqiptarë.
Në të dyja rastet, emigracioni në  rrëfimet mediatike nuk përshkruhej si një mundësi apo si një zgjedhje e lirë por si një mallkim. Përshkrimet dhe perceptimet e “emigrantëve të mirë” më interesonin në veçanti. Një ndjenjë e fortë viktimizimi përshkruante rrëfimet mbi emigracionin. “Emigranti i mirë” përshkruhej si dikush që mbetej gjithmonë i lidhur me rrënjët e tij kombëtare. Nga kjo pikëpamje, ai qëndron i pandryshueshëm dhe nuk ndikohet nga kontaktet me kulturën e vendit të huaj ku ka emigruar. Në këto histori, ku, midis radhëve mund të dallosh frikën e vazhdueshme për asimilim, “qëllimi madhor” i një “emigranti të mirë” ishte të kthehej në vatrën kombëtare, te Itaka e tij. Modeli më epik i këtij përmallimi për t’u rikthyer ishte padyshim eposi i Uliksit. Ndërkohë, në këto rrëfime identiteti kombëtar, përshkruhej kryesisht me terma gjaku dhe projektohej si një ‘bërthamë e paepur dhe e  patretshme’. Virtyti i madh i një emigranti, në luftën e tij kundra harresës dhe humbjes, ishte ta mbante këtë ‘bërthamë’ të pastër nga ndikimet e jashtme: sa më të pastër të ishte e mundur.
Ndërsa përparoja me hulumtimet e mia, kuptova se këto përshkrime të emigrantëve dhe emigracionit ishin projektime dhe zgjatime të rrëfimeve kryesore kombëtare të zhvilluara në atdhe. Rrëfime që mund të përmblidhen në një frazë: “Grek/Shqiptar lindesh, nuk bëhesh.” Një perceptim që jo vetëm e redukton dhe e bazon identitetin kombëtar mbi elementin ‘gjak’, por në të njëjtën kohë, përjashton çfarëdolloj ndërmjetësimi dhe kontrate politike. Në këto terma, kombi perceptohet si një klan i mbyllur, anëtarët e së cilit i bashkon ekskluzivisht gjaku. Kombi modern nuk perceptohet si një bashkësi politike e përbërë nga qytetarët në bazë të një kontrate sociale, që bazohet në të drejta dhe përgjegjësi të përbashkëta. Qytetari, në këtë rast, identifikohet dhe pështjellohet me anëtarët e ‘klanit’ para-modern. Shumë afër ngjizjes së ‘fisit’ në shqip dhe ‘genos’ në greqisht- i cili në këtë rast kombëtarizohet dhe modernizohet. Është e qartë se dikush që është mësuar ta shikojë identitetin kombëtar në këto terma do t’i shohë ata që deklarohen si ‘hibride kulturore’ si bujtës të dyshimtë, të çuditshëm dhe ngacmues.
Në rastin tim, unë jo vetëm po e deklaroja veten si një ‘hibrid kulturor’ por edhe si një ‘hibrid kulturor’ ballkanik. Dhe vura re se vetëdeklarimi si një hibrid kulturor ballkanik konsiderohej një humbje e skajshme e ekuilibrit identitar. Deklarimi i bashkëjetesës të dy identiteteve ballkanike brenda të njëjtit person konsiderohej diçka jo natyrale, diçka anormale.
Gjatë hulumtimeve në shtypin Grek dhe Shqiptar më ra në sy ambiguiteti kundrejt Tjetrit ballkanik. Nga njëra anë ekzistonte prirja për të revendikuar të njëjtat rajone gjeografike, të njëjtat tradita kulturore, të njëjtët heronj kombëtarë. Nga ana tjetër, sidomos në shtypin grek, në tekstet që analizova, kishte një tendencë për të mbytur dhe fshehur çdo lloj ngjashmërie historike apo kulturore midis Grekëve dhe Shqiptarëve. Do të thosha se ngjashmëria mes Grekëve dhe Shqiptarëve shkaktonte ankth, i cili si reagim shkaktonte përsiatje dhe argumente për të imponuar jo vetëm një skemë antagonizmi mes këtyre dy identiteteve, por imponimin e dallimit/ndryshimit absolut mes identiteti Grek dhe atij Shqiptar.
Personalisht, një nga privilegjet kryesore mendore e të jetuarit mes dy identiteteve ballkanike ishte që pata mundësinë të kuptoj atë çka unë quaj ‘sindroma ballkanase’. Mundohem ta shpjegoj këtë me anë të idesë frojdiane të ‘narcizizmit të dallimeve të vogla’. Sipas kësaj teorie urrejtja, frika dhe përbuzja jonë shpesh drejtohen kah njerëz që na ngjajnë, ndërsa krenaria jonë është e lidhur me shenjat e vogla që na dallojnë nga ata. Bazuar mbi këtë perceptim, në librin tim të dytë “Emri im është Europë”, protagonisti hedh idenë e «Ngjashmërisë së padurueshme të Tjetrit». Thënë me fjalë të tjera, ‘përplasjet e qytetërimeve’ në Ballkan shkaktohen jo nga fakti qe Tjetri është i ndryshëm nga vetja por kryesisht ngaqë na ngjan shumë dhe në mënyrë të padurueshme.
Nëse më kërkohet të përshkruaj apo analizoj kuptimin e kësaj, atëherë do të të jap këtë përshkrim të shkurtër: ‘ngjashmëria e padurueshme e Tjetrit’ është një lloj mekanizmi psikologjik, i cili shkakton një farë ambigiteti ndaj Tjetrit etnik. Aktivizohet atëherë kur Tjetri nuk është ‘Tjetri i përsosur’, por prania e tij provokon ankthin e jo-dallimit. Aktivizohet kur duhet të vërtetosh ndryshimin tënd absolut nga dikush me të cilin ti ndan kujtime të përbashkëta të së kaluarës dhe rrugë kulturore të përbashkëta. Prandaj, mendoj unë, koncepti i një identiteti të dyfishtë në Ballkan tingëllon kaq i parehatshëm: provokon kujtimet e një bashkëjetese dhe këmbimi në kuadër të Perandorive para-kombëtare, ku kombësitë, klanet, etnitë, gjuhët, ritualet dhe besimet ekzistonin, përplaseshin, bashkë-ekzistonin dhe jepnin e merrnin mes tyre për shekuj të tërë. Kryesisht, sepse koncepti ‘identitet i dyfishtë’ vë në dyshim thelbin e rrëfimeve moderne në Ballkan – sipas të cilave, dikush ose lind grek, ose lind shqiptar; pra duke përjashtuar apo duke fshehur procedurat ndërtuese politike për sa i përket identitetit kombëtar në erën moderne të shtetit-komb.
Nuk ka dyshim që për gjithçka të sipërpërmendur, mund të gjejmë shpjegime në histori. Një nga këta është fakti që në përpjekjet e tyre për të ndërtuar identitete kombëtare të qëndrueshme dhe homogjene, rrëfimet e promovuara në shtet-kombet e reja ballkanike, që kanë të bëjnë me identitetin kombëtar, përjashtojnë, apo në rastin më të keq demonizojnë çfarëdolloj elementi të një bashkekzistence dhe përzierje të mëparshme.
Këto procedura, për të cilat fola më pare, nuk janë unike. Këto lloj rrëfimesh mund t’i gjesh në pjesë të tjera të Europës apo te kombe në kontinente të tjerë. Kur unë flas për procedurat politike dhe rrëfimet që formuan kombet moderne ballkanike, duhet të theksoj se ata kurrë nuk janë të njëzëshëm apo të mbyllur hermetikisht. Ato gjithmonë lënë vend për interpretime, kontradikta dhe përjashtime më të gjëra. Në çdo rast, është e rëndësishme të mbahet gjithmonë parasysh perspektiva historike, për të hetuar momentet kyç kur mbizotëruan treguesit e ‘komunitetit kombëtar të mbyllur, homogjen dhe të pastër’. Një moment i tillë kyç në rastin e Greqisë janë vitet pas 1922-it, pra fundi i ‘Megali Ideas’ sipas të cilit, destinacioni ‘fizik’ i shtetit kombëtar moderno-europian grek do të ishte trashëgimtari i Perandorisë Bizantine (i famës dhe tokave). ‘Megali Idea’ dështoi pas tragjedisë në Azinë e Vogël dhe u pasua me këmbimin e popullsisë (ortodoksët u detyruan të linin Turqinë për Greqinë dhe myslimanët Greqinë për Turqinë). Ky është një moment shumë i rëndësishëm për mbizotërimin e rrëfimeve zyrtare për një ‘komunitet kombëtar të pastër dhe homogjen’. Një tjetër moment kyç është lufta civile greke dhe pasojat e saj: mënyra se si shteti grek e formoi dhe  përdori ‘ithagenia-n’ – që është ekuivalentja e natyralizimit dhe shtetësisë, që nënkupton se dikush i përket “genos-it” grek, pra një komunitet biologjik i bazuar në lidhjet e gjakut dhe të fesë- si një armë kundër atyre që kishte deklaruar si armiq, shpesh duke u privuar atyre shtetësinë. Një tjetër moment kyç, edhe më i freskët, ka ta bëjë me prezencën e emigrantëve në Greqi- që sfidon rrëfimet për një “komunitet nacional të mbyllur, homogjen e të pastër”.
Në të njëjtën kohë, në rastin e Shqipërisë, përhapja e narracioneve kombëtare mbi identitetin shqiptar të bazuar mbi gjak, tokë e gjuhë, sipas meje, ka të bëjë me përpjekjet e nacionalistëve shqiptarë për të kapërcyer ndarjen fetare në mënyrë që t’i jepej formë identitetit modern kombëtar shqiptar. Shumë interesant është fakti që narracionet për një “komunitet nacional të mbyllur, homogjen e të pastër” në Shqipëri u fabrikuan sidomos gjatë komunizmit-paralelisht me një diskutim për internacionalizmin e klasës punëtore.
Cilido qoftë rasti, narracionet mbi identitetin kombëtar të përqendruar në fjalinë “grek/shqiptar lind nuk bëhesh” janë të mishëruara në kodin kushtetues të shtetësisë të të dyja vendeve- në të dyja rastet shtetësia bazohet në ”jus sanguinis” (‘të drejtën e gjakut’) ndërsa “jus solis” (‘e drejta e territorit’) është parashikuar vetëm për raste të veçanta. Është shumë interesante të shohësh se si, në kushtet e reja të krijuara nga globalizimi, këto rrëfime, në versionin e tyre zyrtar apo jozyrtar, përsëri sfidohen, rishfaqen, rezistojnë, ndryshojnë apo u adaptohen realiteteve të reja.
Në këtë pikë ndjej nevojën të sqaroj se nuk po propozoj si model eksperiencën time personale dhe zgjedhjen time mbi identitetet. E pranoj se identiteti i dyfishtë nuk është fati i çdo qenie njerëzore dhe për më tepër nuk është e lehtë të jetosh për një kohë të gjatë midis dy identiteteve antagoniste; nuk është fare qejf të jetosh në “Tokën e Askujt”. Ndonjëherë duket si një lojë ekstreme. Ndonjëherë ndihesh sikur harxhon shumë kohë duke luftuar me mullinjtë e erës. Ajo çka unë po përpiqem të bëj është të ofroj një histori dhe perspektivë individuale, si edhe një rrëfim personal dhe individual.
Duhet ta pranoj që jam shumë i lidhur me rrëfimet personale . Ndoshta prej faktit që u rrita në Shqipëri, nën totalitarizëm, ku personalja dhe individualja përçmoheshin dhe mbyteshin. Në një rrëfim totalitar nuk ka vend për një zë personal dhe individual. Ti je thjesht fragment i një mase të njëtrajtshme dhe homogjene. Ajo çka thua, zgjedh dhe mendon është përzgjedhur nga të tjerët. Ti duhet të jetosh jetët e të tjerëve, duhet të tregosh historitë e të tjerëve, në të kundërt do të përjashtohesh, shtypesh dhe shkatërrohesh. Individi që mundohet të marrë përgjegjësi për zgjedhjet dhe jetën e tij është ankthi jo vetëm i totalitarizmit por i çfarëdolloj pushteti autoritar dhe çdo lloj rrëfimi që e projekton vetveten si “të paprekshëm”, “të pasfidueshëm” dhe “të shenjtë”. Me erdhi fjala tek “narracioni i shenjtë” qëndrimi im kundrejt identitetit tim të dyfishtë ballkanik i përngjan përshkrimit të filozofit gjerman Odo Marquard “Nëse- duke ekzaminuar një tekst të shenjtë- dy interpretues kontradiktorë deklarojnë: Unë kam plotësisht të drejtë, mënyra ime e perceptimit të këtij teksti është e vetmja e vërtetë, dhe për rrjedhojë, e vetmja rrugë shpëtimi-kjo do të sjellë vetëm konflikt. Por nëse ata bien dakord që teksti mund të kuptohet në një mënyrë ndryshe, dhe në një tjetër mënyrë e kështu me radhë, atëherë ata do t’i japin mundësi negocimit, dhe ai që negocion nuk kryen vrasje”.
Duke ekzistuar midis dy vendeve ballkanike kam marrë një superdozë ballkanizmi. Duke ekzistuar midis këtyre dy identiteteve ballkanike antagoniste, shpesh kam ndier këta dy interpretues, këto dy pikëpamje, dhe zëra të ekzistojnë, bile edhe të përplasen brenda meje. Ishte shushurima e tyre konstante, antagonizmi i tyre, rrëfimet e tyre konfliktuale, lojërat e tyre mizore për pushtet, që më ndihmuan të zhvilloja një sens të fortë individualizmi dhe një zgjedhje individuale.  Individualiteti si një zgjedhje etike, si një qëndrim intelektual dhe etje për hulumtim dhe njohuri, por gjithashtu edhe si një mbrojtje dhe “dalje rreziku” gjatë rrugëtimit tim në “Tokën e Askujt”, ku perceptimi i “të tjerëve të njohur” më kishte vendosur. Në të njëjtën kohë, këta zëra antagonistë zhvilluan tek unë një “përkthyes” të tretë, një dimension të tretë, i cili nuk ekzistonte më parë: identitetin tim ballkanik që është i përbërë nga një shumicë zërash.
Kur them se duke jetuar ndërmjet dy identiteteve ballkanike unë ndiej gjithmonë e më shumë se i përkas një identiteti ballkanik, duhet gjithashtu të them se është shumë e vështirë të përcaktoj me saktësi se çfarë do të thotë “identitet ballkanik”. Është i vështirë për t’u përkufizuar, sepse një gjë e tillë nuk është e pranuar apo e institucionalizuar. Si një rrëfim politik ju mund ta gjeni në ligjëratat e intelektualëve, të lindur aty apo të huaj, të cilët i referohen rajonit. Mund ta gjeni nocionin “identitet ballkanik” edhe në rrëfimet letrare, nga shkrimtarë dhe eseistë të ndryshëm. Dhe pastaj në rrëfenjat e udhëtarëve, sidomos në shekullin 19të dhe çerekun e parë të shekullit 20të, shumica e të cilëve vinin nga Europa Veriore dhe Perëndimore, që e përshkruanin Ballkanin si streha e fundit e romantizmit ose si “Tjetri e brendshëm” i Europës; njëfarë ure midis Lindjes dhe Perëndimit, midis para-modernizmit dhe Modernizmit, midis Islamizmit dhe Krishtërimit.
Rrëfimet mbizotëruese aktuale që lidhen me “identitetin ballkanik”, me sa kam dijeni, gjithashtu nënkuptojnë diçka ndryshe nga ajo që dua të them. Disa prej tyre nënkuptojnë njëfarë identiteti ballkanik të përbashkët të bazuar në kohët Bizantine apo Otomane. Të tjerë nënkuptojnë një identitet ballkanik të bazuar mbi një fe të përbashkët apo mbi tolerancën midis besimeve të ndryshme. Dhe disa rrëfenja, të cilat u formuan gjatë luftës civile në Jugosllavi, e përdorin termin në një mënyrë fyese, duke e barazuar “identitetin ballkanik” me prapambetje dhe egërshani. Me trazirat e fundit ekonomike në Greqi, termi “Ballkan” gjithashtu përdoret në një mënyrë fyese, duke u përpjekur të jetë një parim shpjegues për atë çka po ndodh.
Le të themi se unë e kuptoj  “identitet tim ballkanik” të vetëpërfytyruar më shumë në termat e të sotmes se sa të së djeshmes; në termat e së tashmes më shumë se sa në termat e së kaluarës. Imja nuk është një përqasje esencialiste kulturore ku Ballkani është diçka krejt ndryshe nga pjesa tjetër e Europës. Do e përkufizoja më shumë si një vetëdije për rrugëtimet kulturore dhe jetesën e përbashkët, si edhe procedura të përbashkëta për sa i përket ndërtimit të identiteteve moderne dhe shtet-kombeve që lindën në këtë pjesë Europiane të Perandorisë Otomane të quajtur, dhe të përkufizuar si “Ballkan”.
Materiali bazë për identitetin tim ballkanik është vetëdija për historikun e termit Ballkan- se si simulakra (shenjëzimi) i tij lindi dhe u farkëtua nga dhe në narracionet e Europës Perëndimore. Është më në fund, të paktën për mua, një kërkim i elementëve kozmopolitë që u margjinalizuan, mohuan apo shtypën në historitë kryesore zyrtare e shtetërore të kombeve ballkanike.
Nëse në jetën time nuk do të kisha pasur rastësinë apo zgjedhjen e quajtur emigrim, ndoshta sot nuk do të isha këtu duke folur për identitetin tim ballkanik dhe identitetet në përgjithësi. Kalova kufirin nga një vend ballkanik që i përkiste Lindjes komuniste për në një tjetër vend ballkanik që i përkiste Perëndimit liberal. Takimi midis këtyre dy botëve paralele dhe të ndara europiane për mua ndodhi në versionin ballkanik, në kufirin greko-shqiptar. Greqia ishte vendi fqinj ballkanik për të cilin unë nuk dija gati asgjë. Përveç narrativës që kisha mësuar në orën e historisë në Shqipërinë komuniste, sipas së cilës, shqiptarët ishin po aq të vjetër sa edhe grekët, dhe se në kohët antike grekët ishin të mrekullueshëm ndërsa në kohët moderne ata kishin një oreks djallëzor për të gllabëruar tokat shqiptare.
Në imagjinatën time Greqia nuk identifikohej plotësisht me Perëndimin dhe dëshira ime ishte të vazhdoja rrugëtimin tim drejt vendeve që identifikoheshin më shumë me Perëndimin; drejt vendeve gjuhët e të cilave unë i kisha përvetësuar gjatë izolimit tim të plotë në Shqipëri. Plani im fillestar ishte të qëndroja në Greqi vetëm 20 ditë. I kam bërë tashmë 20 vite. Qëllimi im sot nuk është të flas për emigracionin, sepse shumë kam folur për të në librat e mi. Në epilogun e librit tim të parë shkruaj se pavarësisht faktit se vetë jam emigrant, ëndërroj për një botë pa emigrantë. Mos me keqkuptoni. Më pëlqen të udhëtoj. Thjesht preferoj që njerëzit të udhëtojnë në kuptimin e plotë të fjalës. Të udhëtojnë me dinjitet. Nuk dua që njerëzit të udhëtojnë ashtu siç Grekët ishin të detyruar të udhëtonin njëherë e një kohë dhe siç shumë Shqiptarë janë të detyruar të udhëtojnë sot.
Megjithatë, dua të them se falë emigracionit dhe kushteve me të cilat lidhet, unë zhvillova jo vetëm një identitet të dyfishtë, por gjithashtu edhe një farë vizioni të dyfishtë: atë të “të brendshmit” dhe të “të jashtmit” në të njëjtën kohë. Nga kjo pikëpamje, jam mësuar me të qenët një “i brendshëm-i jashtëm” apo një “i jashtëm-i brendshëm”, në varësi të rrethanave. Ky është një pozicion shumë i privilegjuar por edhe tejet i pakëndshëm në të njëjtën kohë. Nëse mund ta përshkruaj në terma narrativë, do të thosha se vizioni i dyfishtë të jep aftësinë të shohësh veten me sytë e të tjerëve dhe të evitosh identifikimin absolut me çdo lloj narracioni, të njëanshëm dhe të paracaktuar. Më duhet ta pranoj se shpesh personi që zhvillon dhe identifikohet me një narracion absolut, zakonisht e gjen vetveten në një pozicion më të rehatshëm se unë.
Ajo që unë e quaj “vizion i dyfishtë” me ka ndihmuar jashtë mase me të shkruarin. Unë shkruaj libra në një gjuhë që nuk është gjuha e nënës. Nuk e kisha imagjinuar kështu. Nuk e kisha imagjinuar që një gjuhë, prej së cilës deri në moshën 24-vjeçare nuk dija asnjë fjalë, do të kthehej në një mjet jetese për mua dhe mbi të gjitha do të bëhej mjeti me të cilin do joshja të tjerët, shumica e të cilëve më shihnin mua si një të huaj apo furacak. Në librin tim “Emri im është Europë”, protagonisti bën një rrëfim në lidhje me gjuhën: “Po pra, ishte atëherë kur unë rashë në dashuri me gjuhën greke dhe e zotërova atë. Zotërova gjuhën e njerëzve, shumë prej të cilëve përbuznin origjinën dhe gjuhën time. Në anën tjetër, mendoj se kjo është arsyeja që marrëdhënia ime me gjuhën greke u bë kaq speciale… Gjuha më dha një mundësi të vija nën kontroll, të joshja, të bëja për vete brenda një mjedisi refuzimi. Marrëdhënia ime me gjuhën e juaj u bë speciale sepse më ofroi mundësinë të evoluoja nga një “kokë turku” dhe “i padëshirueshëm” në një bashkëbisedues dhe rrëfyes. Unë doja të dëgjohesha. Doja të tregoja historitë, e mia si edhe të të tjerëve”.
Të shkruash në gjuhën e nënës apo në një gjuhë tjetër, kërkon një “gjueti” të vazhdueshme gjuhe dhe pamjesh përfytyrimi dhe kureshtjeje; Të përmbysësh të parashikueshmen, të shtosh mundësitë e ngjarjeve; të krijosh identitete prej hiçit, të përballësh me durim qëndrimin përtacak të narcizizmit tënd, dhe të sabotosh “NE-të” dhe “Neve-të” e njëzëshëm në narracione njëjës të “unë”, “ti”, “ai” dhe “ajo”. Nga kjo pikëpamje, të shkruarit kërkon një vizion të dyfishtë dhe një shumicë zërash. Letërsia dhe krijimtaria artistike janë e kundërta e një tregimi të paracaktuar.
Duke i hedhur një sy asaj çka kam thënë deri më tani, e pranoj se jam endur nëpër rrugë dhe eksperienca të përziera: totalitarizëm, Ballkani, kufijtë Greko-Shqiptarë, Europa, Perëndimi, imagjinata, gjuha e nënës dhe e thjeshtrës, letërsia dhe imagjinata. Në fund të fundit, a nuk e ndërtojmë ne identitetin dhe identitetet tona individuale dhe kolektive mbi një bashkëveprim të vazhdueshëm me këta elementë të përzier, duke përzgjedhur, refuzuar, shtypur apo projektuar aspektet e tyre sipas vlerave tona morale, shqetësimeve dhe rrethanave ekzistenciale? Nëse unë do të përshkruaja identitetin, nuk do t’a krahasoja atë me një kolazh elementesh të përzier, por me një prizëm i cili përthyen dritën në reflektime dhe ngjyra të ndryshme.
Jam i vetëdijshëm se duke folur për identitetet nuk është se kam thënë ndonjë gjë shumë origjinale. Statusi qendror që ka sot ky koncept ndodh edhe falë faktit se identiteti si një koncept ka pushuari së qeni i vetëkuptueshëm. Kur po shkruaja për identitetin tim të dyfishtë, mendja më shkoi te një libër që kisha lexuar se fundmi, të shkruar nga Jean Amery, një shkrimtar gjermanisht-folës, emri origjinal i të cilit ishte Hans Maier. Jean Amery, ish-Hans Maier, jetoi gjysmën e parë të jetës së tij në Gjermani. Ai ishte hebre dhe u përball me përndjekjen dhe vdekjen në kampet naziste të zhdukjes. Vjen një pikë në librin e tij, ku ai pyet veten (lexuesit më shumë) se nëse ne, si qënie njerëzore, kemi nevojë për një atdhe? Sepse dikush, shkruan ai, nuk mund të jetë, ose nuk mund të jetë vetëm çka ai arrin të realizojë vetë. Më pas, ai përshkruan se si atdheu i tij, Gjermania, u bë armiqësor ndaj tij për shkak të origjinës dhe besimit. Gjuha në të cilën ai shkroi dhe ëndërroi u transformua në gjuhën e anktheve të tij. Amery i referohet një shkrimtari bashkëkohor, Alfred Mombert, i cili vdiq në kampet e përqendrimit të jug të Francës. Amery kujton se si Mombert, përpara se të vdiste, u shkroi një letër miqve të tij, dhe midis të tjerash përdori frazën “ne shkrimtarët gjermanë”. “Një shkrimtar gjerman nuk është dikush që vetëm shkruan në gjermanisht, – thotë Amery, – por dikush që shkruan gjithashtu për ata që lexojnë dhe kuptojnë gjermanisht… Por nuk kishte asnjë dorë gjermane që ta mbronte Mombert-in, i cili shkruante në gjermanisht, nga nazistët. Kjo “dorë e munguar” e përjashtoi atë nga të qenit një shkrimtar gjerman”, përfundon ai.
Është një përshkrim shumë i egër. Ajo që më preku është imazhi i një dorë që mungonte në një moment të rëndësishëm. Në të njëjtën kohë më bëri të ndihesha shumë me fat që në udhëtimin tim mes dy vendeve kam takuar shumë duar, -greke dhe shqiptare- që jo vetëm më mbrojtën kur kisha nevojë, por gjithashtu më ofruan kurajë, admirim, miqësi dhe dashuri. Pa këto duar ky do të ishte një tekst shumë ndryshe.
E fillova këtë diskutim me një tekst në greqisht. Dua ta mbyll me disa vargje në shqip. Ishte dikur një kohë kur unë shkruaja edhe poezi, në shqip. Më pas, me sa duket, jeta ime u bë shumë prozaike, kështu që tani shkruaj vetëm proza. Kam zgjedhur një poemë nga ato vite poetike. Dua ta lexoj në shqip-që ju ta shihni vetë se si fjalët shqipe rrëshqasin në buzët e mia të adoptuara greke.
Pas çdo melodie/ fshihet një heshtje/ që kërkon mëshirë/ mbi pragun e ndërrimit/ të stinëve/ mbi pragun e shkëmbimit/ të territ dhe dritës/ kur një vajzë e brishtë/ inauguron/ lojën e pamëshirshme të shqisave dhe/ gishtave/ kur secili jep llogari para fatit të vet/ lypsar dhe mbret, se/ e dashur,/ arti më i vështirë/ është/ të dish/ të jesh i lirë/ mandej vijnë të tjerat/ çatitë dhe qelitë/ kufomat dhe pajtimet/ kangurët dhe guaskat/ ora e mirë dhe ora e ligë, oratorët/ dhe kjo muzikë/ me shtatë shpirtra/ si macet…
MAPO