Γαλλικό Βιβλίο του 1922: Χρειάζεται ένας τύραννος για να εξουσιάσει έναν λαό αρπακτικών! - Libri i 1822/ “Duhej një tiran si Ali Pasha për të nënshtruar një popull grabitqarësh”

Nga Aurenc Bebja*, Francë Në librin në gjuhën frënge, “Vie d’Ali-Pacha, visir de Janina, surnommé Aslan ou le Lion – Jeta e Ali-Pashës, vezirit të Janinës, i thirrur Asllan ose Luan”, të autorit Alphonse de Beauchamp, botuar në Paris në vitin 1822, gjejmë një fragment të veçantë, në faqen n°180, mbi rrëfimin e një filozofi shqiptar* për Ali Pashë Tepelenën. Në vijim, do të gjeni tekstin e plotë, të sjellë në shqip nga Aurenc Bebja – Blogu “Dars (Klos), Mat – Albania”: “Qeveria e tij kishte megjithatë apologjetë; Konsulli i Francës (François Pouqueville) citon si dëshmi, mendimin e një filozofi shqiptar, që e njihte Francën, që kishte qëndruar në Paris dhe frekuentuar shkrimtarë, bashkëkohorë si Volteri. Burri i moshuar i ka shprehur atij këto fjalë: Në Prémiti (Përmet) kam lindur. Njeriu i mençur dhe i kujdesshëm mund të jetë i lumtur kudo. Për këtë, unë jam një shembull i padiskutueshëm. Kam parë Versajën dhe Mbretin e Francës; kam parë qytetërimin më të shkëlqyer; kam jetuar në mesin e popullit më të sjellshëm në botë; dhe pavarësisht kësaj, kam dëshiruar të kthehem në atdheun tim. Për pesëmbëdhjetë vjet kam shërbyer si përkthyes, vezirit Ali Pasha, pa patur prej tij mosmirënjohje apo nder të madh. Qeveria e tij, të cilën ju me siguri do ta gjykoni me ashpërsi, është në raport me njerëzit që ai urdhëron; padrejtësitë dhe mizoritë e tij, gjithçka është e zbatueshme dhe proporcionale me natyrën e egër të shqiptarëve. Duhej një tiran për të nënshtruar një popull grabitqarësh. Fjalët e mia ju çudisin, e pranoj; por dhjetë vjet më parë ju do të ishit vrarë ose shitur si skllav, nga ata që sot ju shoqërojnë dhe mirëpresin.” * Identiteti i filozofit shqiptar nuk është përmendur në libër, por sipas kërkimeve mund të bëhet fjalë për Konstandin Dukën nga Përmeti. http://www.gazetadita.al/

Από τον Αουρέντς Μπέμπια, Γαλλία Στο βιβλίο στα Γαλλικά « Η ζωή του Αλί Πασά, Βεζίρης των Ιωαννίνων ο επονομαζόμενος Ασλάν η Λιοντάρι», του συγγραφέα Alphonse de Beauchamp, που εκδόθηκε το 1822, βρίσκουμε ένα ενδιαφέρον απόσπασμα στην σελίδα 180, σχετικά με την εξομολόγηση ενός αλβανού* φιλοσόφου σχετικά με τον Αλί Πασά Τεπενλελί Στην συνέχεια ολόκληρο το κείμενο σα αλβανικά από τον Αουρέντς Μπέμπια – Μπλόγκ “Dars (Klos), Mat – Albania”: « Η κυβέρνηση του είχε απολογητές: Ο Πρόξενος της Γαλλίας (François Pouqueville) αναφέρει ως μαρτυρία, τις σκέψεις ενός «αλβανού» φιλοσόφου, που γνώριζε την Γαλλία, και είχε καθίσει στο Παρίσι και μάλιστα είχε επισκεφτεί, συγγραφείς της εποχής του όπως ο Βολτέρος. Ο ηλικιωμένος αυτός άντρας είχε πει σ’ αυτόν, αυτά τα λόγια: «Στην Πρεμετή έχω γεννηθεί. Ο σοφός και προσεχτικός άνθρωπος μπορεί να είναι ευτυχισμένος παντού. Εγώ είμαι το αδιαμφισβήτητο παράδειγμα. Έχω δει τα Βερσάγια και τον Βασιλιά της Γαλλίας , έχω δει τον καλύτερο πολιτισμό, έχω ζήσει ανάμεσα στο πιο ευγενικό λαό στο κόσμο, και ανεξάρτητα από αυτά έχω επιθυμήσει την πατρίδα μου. Για δεκαπέντε χρόνια ήμουν μεταφραστής του Βεζίρη Αλί Πασά, χωρίς να είναι αχάριστος ή να με τιμά ιδιαίτερα. Την κυβέρνηση του, την οποία εσείς σίγουρα θα κρίνετε με αυστηρότητα, είναι ανάλογη με τους ανθρώπους που διατάζει, οι αδικίες και οι αγριότητες  του,  τα πάντα είναι κατάλληλα και ανάλογα  με την άγρια φύση των αλβανών. Χρειαζόταν ένας τύραννος για να εξουσιάσει έναν λαό αρπακτικών. Τα λόγια μου να μην σας εκπλήσσουν, αλλά δέκα χρόνια νωρίτερα εσείς ή θα είχατε σκοτωθεί ή θα είχατε πωληθεί ως σκλάβος, από αυτούς που σήμερα σας συνοδεύουν και καλωσορίζουν» ·       Η ταυτότητα του «αλβανού» φιλοσόφου, δεν αναφέρεται αλλά  μάλλον πρόκειται για τον έλληνα Κωνσταντίνο Δούκα από την Πρεμετή. Μετέφρασε επιμελήθηκε Πελασγός Κορυτσάς