Η Βόρεια Ήπειρος δημιουργήθηκε πριν από περίπου έναν αιώνα μετά τη διχοτόμηση της Ηπείρου από της Μεγάλες Δυνάμεις.
Όλα ξεκίνησαν με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας που υπογράφηκε στις 13 Φεβρουαρίου του 1914 στην ιταλική πόλη από τις Μεγάλες Δυνάμεις και με το οποίο χαράζονταν τα αλβανικά σύνορα. Η περιοχή της Βόρειας Ηπείρου παραχωρούνταν στην Αλβανία, η οποία είχε αναγνωριστεί επίσημα ως ανεξάρτητο κράτος με τη Συνθήκη του Λονδίνου. Σύμφωνα με την απόφαση το Αργυρόκαστρο, το Βουθρωτό, το Δέλβινο, η Κορυτσά, η Χειμάρα, οι Άγιοι Σαράντα και η νήσος Σάσων ήταν πλέον αλβανικά εδάφη. Οι Μεγάλες Δυνάμεις, οι οποίες μετείχαν στη συνδιάσκεψη ήταν η Αγγλία , η Γαλλία, η Ιταλία, η Ρωσία, η Γερμανία, και η Αυστροουγγαρία. Η συμμαχία της Ιταλίας και της Αυστρίας, ήθελε ένα ανεξάρτητο κράτος στην περιοχή για να αποτελεί μία ζώνη ουδέτερη που να μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε προγεφύρωμα σε πολεμική φάση.
Η επίσημη ανακήρυξη της βορειοηπειρωτικής αυτονομίας στο Αργυρόκαστρο, την 1η Μαρτίου 1914. Σε πρώτο πλάνο, ο Γεώργιος Χρηστάκης – Ζωγράφος, μέλη της κυβέρνησης, του κλήρου και του στρατού. Πηγή: Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα.
Μέσα σε μια νύχτα οι ελληνικοί πληθυσμοί της περιοχή ανήκαν σε διαφορετικό έθνος. Αρχικά ο Ελευθέριος Βενιζέλος αρνήθηκε να παραχωρήσει την περιοχή, καθώς εκεί ο ελληνικός στρατός μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τους Οθωμανούς (21 Φεβρουαρίου 1913) είχε απελευθερώσει και όλες πόλεις της Βορείου Ηπείρου. Ωστόσο, τον Φεβρουάριο του 1914 οι Μεγάλες Δυνάμεις έστειλαν υπόμνημα στο ελληνικό κράτος στο οποίο διαμήνυαν ότι αν δεν αποχωρούσαν οι ελληνικές δυνάμεις δεν θα γινόταν αναγνώριση των νησιών του Αιγαίου.
Τελικά, η Ελλάδα έκανε πίσω όμως σύντομα ξέσπασαν αναταραχές ανάμεσα στους Βορειοηπειρώτες και τους Αλβανούς. Ακολούθησε το πρωτόκολλο της Κέρκυρας, με το οποίο η Βόρεια Ήπειρος αναγνωρίστηκε ως αυτόνομη περιοχή υπό αλβανική κυριαρχία. Όμως η κατάσταση άλλαξε όταν ξεκίνησε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στις 14 Οκτωβρίου 1914 ο ελληνικός στρατός προήλασε για δεύτερη φορά στη Βόρεια Ήπειρο, όμως πάλι με τη λήξη του πολέμου οι Σύμμαχοι επιδίκασαν τα εδάφη στην Αλβανία, με αποτέλεσμα πολλά ελληνικά σχολεία να κλείσουν και η ελληνική μειονότητα να περιοριστεί από το αλβανικό κράτος.
Οι Έλληνες κατάφεραν για τρίτη φορά να καταλάβουν ξανά τα εδάφη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν αντεπιτέθηκαν στον ιταλικό στρατό και μπήκαν θριαμβευτές στα ελληνικά χωριά της Β. Ηπείρου. Ωστόσο, μετά την επίθεση των Γερμανών, ο Ελληνικός Στρατός εγκατέλειψε και πάλι την περιοχή.
Τα χρόνια της κατοχής η αγγλική κυβέρνηση προέβη σε ευνοϊκές δηλώσεις για το βορειοηπειροτικό ζήτημα στη Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά η κατάσταση παρέμεινε ίδια. Όταν ο πόλεμος τελείωσε, ο στρατηγός Ν. Ζέρβας εισηγήθηκε να ενσωματωθεί η Βόρειος Ήπειρος στην Ελλάδα. Στις 19 Οκτωβρίου 1944 ο Γεώργιος Παπανδρέου ως πρωθυπουργός, διακήρυξε ότι η Βόρειος Ήπειρος είναι αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής επικράτειας. Ωστόσο, το 1945 ο Ενβέρ Χότζα ανέλαβε την εξουσία και υπήρξαν αντιδράσεις από τους σοβιετικούς αξιωματούχους.
Οι Βορειοηπειρώτες υπέστησαν καταπίεση και πολλοί αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στα αστικά κέντρα. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία μόνο όσοι κατοικούσαν στη μειονοτική ζώνη θεωρούνταν Έλληνες. Εκείνο το διάστημα η ελληνική γλώσσα απαγορεύτηκε και ο πληθυσμός διδάσκονταν πλέον την αλβανική ιστορία.
Τα χρόνια της κατοχής η αγγλική κυβέρνηση προέβη σε ευνοϊκές δηλώσεις για το βορειοηπειροτικό ζήτημα στη Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά η κατάσταση παρέμεινε ίδια. Όταν ο πόλεμος τελείωσε, ο στρατηγός Ν. Ζέρβας εισηγήθηκε να ενσωματωθεί η Βόρειος Ήπειρος στην Ελλάδα. Στις 19 Οκτωβρίου 1944 ο Γεώργιος Παπανδρέου ως πρωθυπουργός, διακήρυξε ότι η Βόρειος Ήπειρος είναι αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής επικράτειας. Ωστόσο, το 1945 ο Ενβέρ Χότζα ανέλαβε την εξουσία και υπήρξαν αντιδράσεις από τους σοβιετικούς αξιωματούχους.
Οι Βορειοηπειρώτες υπέστησαν καταπίεση και πολλοί αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στα αστικά κέντρα. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία μόνο όσοι κατοικούσαν στη μειονοτική ζώνη θεωρούνταν Έλληνες. Εκείνο το διάστημα η ελληνική γλώσσα απαγορεύτηκε και ο πληθυσμός διδάσκονταν πλέον την αλβανική ιστορία.
Η Αλβανία συγκροτήθηκε ως Κράτος με τη Συνθήκη του Λονδίνου τον Μάιο του 1913 και τα σύνορά της καθορίστηκαν με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας στις 17 Δεκεμβρίου 1913. Οι τότε μεγάλες δυνάμεις συμπεριέλαβαν στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος και το κομμάτι της Βορείου Ηπείρου. Στη φωτογραφία το αρχηγείο των Ηπειρωτών στους Αγίους Σαράντα τον Απρίλιο του 1914.
Τον Ιούνιο του 1960 ο Γεώργιος Παπανδρέου σε ομιλία του στη Βουλή επανέφερε το ζήτημα της Βόρειας Ηπείρου:
«Εκείνο πάντως το οποίο οφείλουν όλαι αι Ελληνικαί Κυβερνήσεις να γνωρίζουν, είναι ότι το θέμα της Βορείου Ηπείρου υφίσταται. Και εκείνον το οποίον απαγορεύεται εις τον αιώνα, είναι δι΄ οιονδήποτε λόγον η απάρνησις του ιερού αιτήματος…..Καθ΄ όσον αφορά την Βόρειο Ήπειρο… η διεκδίκησις είναι ιερά και απαράγραπτος». Στο τέλος της ομιλίας του ανέφερε: «Αλλ’ εκτός της εθνικής διεκδικήσεως, υπάρχει και κάτι άλλο καθημεριvόν, επείγον θέμα: Η προστασία του πληθυσμού της Βορείου Ηπείρου. Η προστασία της ζωής, της τιμής και της περιουσίας του. Εις το σημείον αυτό, έχομεν χρέος να διεξαγάγωμεν συνεχώς αγώνας. Οι μάρτυρες αδελφοί μας, ζητούν από την Μητέρα πατρίδα μόνον συνεχή στοργικήν συμπαράστασιν. διότι ζουν, υπό το κράτος της αφορήτου τυραννίας. Και αυτήν την στοργήν, οφείλομεν να τους παράσχωμεν!».
«Εκείνο πάντως το οποίο οφείλουν όλαι αι Ελληνικαί Κυβερνήσεις να γνωρίζουν, είναι ότι το θέμα της Βορείου Ηπείρου υφίσταται. Και εκείνον το οποίον απαγορεύεται εις τον αιώνα, είναι δι΄ οιονδήποτε λόγον η απάρνησις του ιερού αιτήματος…..Καθ΄ όσον αφορά την Βόρειο Ήπειρο… η διεκδίκησις είναι ιερά και απαράγραπτος». Στο τέλος της ομιλίας του ανέφερε: «Αλλ’ εκτός της εθνικής διεκδικήσεως, υπάρχει και κάτι άλλο καθημεριvόν, επείγον θέμα: Η προστασία του πληθυσμού της Βορείου Ηπείρου. Η προστασία της ζωής, της τιμής και της περιουσίας του. Εις το σημείον αυτό, έχομεν χρέος να διεξαγάγωμεν συνεχώς αγώνας. Οι μάρτυρες αδελφοί μας, ζητούν από την Μητέρα πατρίδα μόνον συνεχή στοργικήν συμπαράστασιν. διότι ζουν, υπό το κράτος της αφορήτου τυραννίας. Και αυτήν την στοργήν, οφείλομεν να τους παράσχωμεν!».
Τη δεκαετία του ’60 η αλβανική κυβέρνηση ακολούθησε μια πολιτική αφελληνισμού της ελληνικής μειονότητας και τον Μάρτιο του 1984 ο ΟΗΕ εξέδωσε απόφαση με την οποία καταδικαζόταν διεθνώς η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Αλβανία, σε βάρος των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου.
Τα επόμενα χρόνια οι σχέσεις των δύο χωρών άρχισαν να βελτιώνονται, αν και κατά καιρούς υπήρξαν επεισόδια που καλλιέργησαν εθνικιστικοί κύκλοι.
Τα επόμενα χρόνια οι σχέσεις των δύο χωρών άρχισαν να βελτιώνονται, αν και κατά καιρούς υπήρξαν επεισόδια που καλλιέργησαν εθνικιστικοί κύκλοι.
Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 99 χωριά όπου ζουν Έλληνες, εκ των οποίων οι περισσότεροι μιλούν την ελληνική γλώσσα και ζουν αρμονικά με τους Αλβανούς.
Δείτε βίντεο με οδοιπορικό των WanderLads στην ξεχασμένη Ήπειρο του Up Drones:
Σε άλλο νημα τεθηκε η ερωτηση περι της εθνικης συνειδησης των αλβανοφωνων ορθοδοξων ,
ΑπάντησηΔιαγραφήοχι των 104 ελληνοφωνων χωριων της Αλβανιας
βλεπε λήμα
Ελληνες στην Αλβανία , το σήμερα και το χτές
αλλα των αλβανοφωνων ορθοδοξων .
Αλλου ασχοληθηκαμε με τις περιοχες Λουντζης και Ζαγοριας βλέπε
Ελληνες στην Αλβανία , το σήμερα και το χτές
Τωρα θα ασχοληθουμε με της Χειμάρας
στην επαρχια της οποιας σημερα μολις σε 4 χωρια μιλιοντε τα ρωμεικα
και σε ολα τα υπολοιπα τα αλβανικά .
Ας κάνουμε μια βουτιά στο παρελθόν μέσα από μαρτυρίες.
Πριν ομως ας θεσουμε μερικά ερωτήματα.
Γιατί οι ορθόξοι [ ελληνογλωσσοι, αλβανογλωσσοι ,βλαχογλωσσοι ,διγλωσσοι κλπ ]
στην Σιπερία επιβιώσανε σχεδον αποκλειστικά σε 2 περιοχές
α] Στη νοτια Σιπερια [κυρίως ]- με αυτη θα ασχοληθουμε κυρίως
β]Στη παράλια Σιπερία [λιγοτερο]
Γιατί τα σημεία αυτά συμπίπτουν μετα όρια αρχαίας Ηπειρου και νοτιας Ιλλυριας-μετεπειτα Νεας Ηπειρου;;;;;
Γιατί στις περιοχες αυτές- που παραμεινανε ορθοδοξες - και οχι στις υπόλοιπες -
επιβιώνουν τοσο αρχαια ελληνικά μνημεια αλλα και βυζαντινά ;;;;
Το μη ελληνοφωνο σημερα χωριο Σινιτσα Κορυτσας πρωην διγλωσσο
ΑπάντησηΔιαγραφήὙπόμνημα129 κατοίκων τοῦ χωριοῦ Σινίτσας ∆εβολίου διά τοῦ Γρηγοράκη
Καραμέλου κατοίκου Κορυτσᾶς
ὁδός Jovan F. Kosturi 4
Τηλ. (...)
Κορυτσᾶ 10-5-2007
Πρός
1. Ἐξοχώτατο Ὑπουργό Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλληνικῆς ∆ημοκρατίας κ......
Πρόξενο Ἑλληνικοῦ Προξενείου Κορυτσᾶς κ. Κωνσταντῖνο
Μουάτσο.
Εμείς που σας γράφουμε είμαστε κάτοικοι του χωριού της Σινίτσας που βρίσκεται στην κοινότητα Μίρας και κάποτε αποτελούσε μέρος της κοινότητας της Ντάρδας, στο νομό της Κορυτσάς130.
Χωρίς καμιά αμφισβήτηση, βιώσαμε με μεγάλη συγκίνηση την έναρξη και τη λειτουργία του Ελληνικού Προξενείου στην Κορυτσά ......
Θέλαμε να αναφέρουμε κάποια δεδομένα σχετικά με το παρελθόν του.
Α. Στο χωριό μας οι κάτοικοι μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα και μέχρι το 1920
έχει λειτουργήσει στην ελληνική μητρική γλώσσα και το σχολείο του χωριού. Στο
σχολείο δάσκαλοι, όπως ο Χριστάκης Θεμέλης από το χωριό μας, ο οποίος έχει εξυπηρετήσει και στην περιοχή της Φλώρινας, όπου βρίσκεται και ένα δικό του μνημείο.
Β. Στο χωριό της Σινίτσας υπάρχουν δύο ορθόδοξες εκκλησίες στις οποίες η λειτουργία έχει εκτελεστεί εως το 1946 στην ελληνική γλώσσα.
Γ. Οι κάτοικοι του χωριού διακρίθηκαν για την ξεχωριστή συμμετοχή τους στις
ομάδες οι οποίες πολέμισαν στην περιοχή της Κορυτσάς κατά των Τούρκων καταχτητών και στον πόλεμο για την Ανεξαρτησία της Βόρειας Ηπείρου όπως ο Παντελής Στέργιος (Παλότσης), ο Βασίλης Πανος, ο Παντελής Κέκη, ο Αναστάσιος Άγο, ο
Γιάννης Καραμέλος, ο Παντελής Ντέζης, ο Μίτης Αποστόλης, ο Βασίλης Καραμέλος
κ.τ.λ.
Ένας απο τους συμμετόχους αυτής της ομάδας, ο Παντελής Στέργιος (Παλότση)
εχει βραβευθεί απο τον βασιλιά της Ελλάδας.
∆. Περίπου εξήντα κάτοικοι της Σινίτσας οι οποίοι μετανάστευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1912–1918 υπέγραψαν ένα έγγραφο που απευθύνθηκε στις Μεγάλες
∆υνάμεις και φανέρωσε την ανοιχτή αντίρρηση για την κατανομή των περιοχών από
την μητρική πατρίδα την Ελλάδα (έγγραφο). Αυτό το έγγραφο εχει παραδοθεί στην
Ελληνική Πρεσβεία και στο Ελληνικό Προξενείο Κορυτσάς.
Ε. Οι κάτοικοι του χωριου βοήθησαν τους Έλληνες στρατιώτες στον πόλεμο του
1940 και για αυτό λεηλατήθηκαν δυο χρόνια αργότερα από τους Ιταλούς στρατιώτες
οι οποίοι έκαψαν τα σπίτια στα οποία βρήκαν ελληνικες σημαίες.[/b
] Συλλάμβαναν αρκετούς κατοίκους όπως τον Παντελή Ποστόλη, τον Κώτσιο Θεμέλη και έκαναν απόπειρα να πυροβολήσουν τον παπά Νικόλαο, τον παπά του χωριού.
Η. Όταν τελείωσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος το κομμουνιστικό καθεστώς κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να σβύσει απο τους κατοίκους του χωριού τις ελληνικές
τους παραδόσεις, τα συναισθήματα και την πίστη τους.
Λόγος132 π. Σπύρου Κατούντη στήν ∆οξολογία πού ἔγινε στήν Μπομποστίτσα
28η Ὀκτωβρίου 2002 ἐνώπιον τοῦ λαοῦ καί τῶν Προξενικῶν Ἀρχῶν τοῦ
Ἑλληνικοῦ Γενικοῦ Προξένου Κορυτσᾶς
«Κyριε και Κyρι(οι) /
Sήmερα εορτάζωμε όλη μαζί για ένας /
Πρόθεση: για την σημαία, για την / Πατρίδα, για την Ελλαδα. Για το αυτόν πρόβλημα / πόλεμιζαν τα παιδιά της Ελλάδασ / Για το αυτόν πρόβλημα χρειάζετε να
πολεμίζομε και εμείσ σήμερα /
Ελλάδα μου! Ολα τα λόγια σήμερα / ίνε γία σένα, αλλά δεν ίνε υπερβολικά / Σήμερα Με Μια φονί λέμε / Να Ζήσι η Πατρίδα μασ «.
Διακήρυξη Βορειοηπειρωτών από τις επαρχίες Κορυτσάς και Κολώνιας για ένωση με την Ελλάδα - Πανηπειρωτική Ένωση Αμερικής, 1919
ΑπάντησηΔιαγραφή«Ἡμεῖς οἱ αὐτόχθονοι κάτοικοι τῶν ἐπαρχιῶν Κορυτσᾶς, Κολώνιας καί Μοσχοπόλεως ἔχοντας πληροφορηθεῖ ὅτι ἡ ἐπιτροπή γιά τίς Ἑλληνικές ∆ιεκδικήσεις ἔχει ἀποφασίσει ὑπέρ τῆς ἑνώσεως τῆς Χειμάρρας, Ἀργυροκάστρου καί ∆ελβίνου μέ τήν μητέρα χώρα τήν Ἑλλάδα, συγχαίρουμε τούς ἀδελφούς αὐτῶν τῶν ἐπαρχιῶν γιά τήν καλή τους τύχη καί τούς Ἀντιπροσώπους Εἰρήνης γιά τήν σοφία καί τήν δικαιοσύνη τους. Ἀλλά διαμαρτυρόμεθα ἐντόνως ἐναντίον τῆς γνωστοποιήσεως ὅτι προοριζόμεθα γιά τό μελλοντικό Ἀλβανικό Κράτος
Καθώς ὅλοι οἱ Βορειοηπειρῶτες ἀπό τήν Κορυτσᾶ καί τήν Κολώνια μέ ἑλληνική συνείδηση ἔχουν τήν ἀλβανική ὡς μητρική τους γλῶσσα, .......
Ὅλοι οἱ Βορειοηπειρῶτες πού μετανάστευσαν στήν Ἀμερική εἶχαν ἑλληνική συνείδηση. Ἀφοῦ ἐγκατασταθοῦν ἐδῶ, ἡ ἀλβανική προπαγάνδα πού ἐπιχορηγεῖται ἐπισήμως ἀπό τήν Αὐστρία καί τώρα καί ἀπό τήν Ἰταλία προσπαθεῖ νά μεταστρέψη τούς Ἕλληνες Βορειοηπειρῶτες στήν ἀλβανική Ἐθνικότητα. Ἔτσι ὑπάρχουν σήμερα πολλά παραδείγματα δύο ἀδελφῶν ἀπό τήν Κορυτσᾶ, ἀπό τούς ὁποίους ὁ ἕνας ἔχει διατηρήσει τήν ἑλληνική του ἐθνικότητα καί ὁ ἄλλος, καταλαμβάνοντας μιά προσοδοφόρα θέση στόν ἀλβανικό ὀργανισμό, ἔχει μεταβληθεῖ σέ φανατικό Ἀλβανό στή συνείδηση. Αὐτό εἶναι ἀλήθεια στήν περίπτωση νέων ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι ἐξαπατοῦνται μέ ὑποσχέσεις ὅτι ὅταν ἡ Ἀλβανία συσταθεῖ σέ ἐλεύθερο κράτος, αὐτοί οἱ νέοι ἄνθρωποι θά διοριστοῦν δήμαρχοι, κυβερνῆτες καί ἄλλοι τέτοιοι ἀξιωματοῦχοι.
http://vlahofonoi.blogspot.com/2015/12/1919.html
Θα δει οτι στο τελος υπογραφουν ατομα απο
τα περισσοτερα και οχι ολα
χριστιανικα χωρια της Κορυτσας και λιγοτερο της Κολονειας
Κορυφή