ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΕΝΤΙ ΡΑΜΑ... - Letër e hapur Edi Ramës nga një mjek i Janinës*

«Κύριε Πρόεδρε,   Πριν διερωτηθείτε ποιος είμαι και από πού βρίσκω το θάρρος να απευθύνομαι σε σας σε πρώτο πρόσωπο, σπεύδω να σας θυμίσω κάποια πτυχή της νεότερης ιστορίας της χώρας σας, δηλαδή της «Αλβανικής κρίσης» γνωστής ως «Κρίσης των πυραμίδων». Την περίοδο εκείνη, σωρεία πολυτραυματιών από πυροβόλα όπλα και εκρηκτικά διακομίζονταν από την χώρα σας κατ’ αποκλειστικότητα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Την ίδια περίοδο είχα τη μεγάλη τιμή να διευθύνω την Χειρουργική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.  Ο αείμνηστος Πρύτανης Δημ. Γλάρος με είχε προειδοποιήσει πριν ξεσπάσει το τσουνάμι των ενόπλων συγκρούσεων: «Η Αλβανία έχει προβλήματα, πρέπει να την βοηθήσουμε». Του απάντησα τότε ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα, γιατί προέβλεπα ότι η κατάσταση και θα διαρκέσει και πιθανά θα επιδεινωθεί. Του ζήτησα να μου διατεθούν από το Πανεπιστήμιο μια ή δυο θέσεις χειρουργών για να ενισχύσουμε το δυναμικό μας, αλλά μου κατέστησε σαφές ότι δεν υπήρχε τέτοια δυνατότητα. Ο Γλάρος κατανοούσε πλήρως ότι η αντιμετώπιση της κατάστασης ήταν δυσχερέστατη και έθεσε το ερώτημα να ενεργήσει έγκαιρα για την διοχέτευση των περιστατικών εξ Αλβανίας από άλλο ανατολικότερο συνοριακό σταθμό προς τη Θεσσαλονίκη. Την πρόταση αυτή δεν την υποστήριξα και θυμάμαι ότι του είπα: «Εμείς είμαστε κοντά, Βορειοηπειρώτες ζουν στην Αλβανία, εμείς θα αναλάβουμε αυτή την υπόθεση». Και το τσουνάμι ξεχύθηκε σε λίγο. Τα βαριά περιστατικά άρχισαν να καταφθάνουν το ένα πίσω από το άλλο. Και στα χειρουργεία να χειρουργούνται νυχθημερόν ομοεθνείς σας. Και οι προγραμματισμένοι για χειρουργείο Έλληνες αναβάλλονταν, αφού οι δικοί σας ήταν βαριά τραυματισμένοι και έπρεπε να χειρουργηθούν επειγόντως. Σκεφθείτε, κύριε Πρόεδρε, αναβάλλονταν οι Έλληνες ασθενείς για να χειρουργηθούν οι Αλβανοί, δηλαδή αναβάλλονταν εκείνοι που στην ουσία χρηματοδοτούσαν από το υστέρημά τους τις επεμβάσεις και τη νοσηλεία των δικών σας ασθενών. Και το δέχτηκαν αδιαμαρτύρητα και συνειδητά, γιατί συμμετείχαν και αυτοί με τον τρόπο αυτό στην αντιμετώπιση των δικών σας δεινών.  Το έργο αυτό το έφερε σε αίσιο πέρας γενικότερα η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, και ειδικότερα η Χειρουργική Κλινική, χωρίς καμιά επιπλέον ενίσχυση, δουλεύοντας αθόρυβα αλλά συνειδητά και μεθοδικά. Και μπορεί η Χειρουργική Κλινική να μην άκουσε ούτε ένα «ευχαριστώ» από το επίσημο Αλβανικό κράτος για τις υπηρεσίες που προσέφερε τότε, εμείς όμως που στελεχώναμε την Χειρουργική Κλινική «διαβάσαμε» την ευγνωμοσύνη στα μάτια των αρρώστων που νοσηλεύσαμε. Στα μάτια του κακοποιημένου και τρομοκρατημένου δημοσιογράφου Μπάρτοκ Λάλα, στα μάτια του πατέρα της νεαρής τότε φοιτήτριας Κλαουντιάνας Πόση, για την οποία έπεσε πάνω μας όλη η μειονότητα να την προσέξουμε ιδιαίτερα.  Την ίδια περίοδο αλλά και στο διάστημα που ακολούθησε, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω και να συζητήσω με εξέχοντες συμπατριώτες σας όπως ο Τσένη Τιράνα, ο Αγγιμ Ισάκου, ο Αγγίμ Νέσιο, ο διακεκριμένος συνάδελφός μου Καντερέ και άλλοι. Στο πρόσωπο αυτών είδα μια νέα αναδυόμενη Αλβανία μέσα από τις δύσκολες εκείνες ημέρες, μια Αλβανία που σκέφτηκα ότι άξιζε τις θυσίες που κάναμε για να την βοηθήσουμε τότε. Και πιστέψτε με, κύριε Πρόεδρε, αυτό ήταν για μένα η μεγαλύτερη ικανοποίηση.  Με την ίδια ειλικρίνεια όμως, δεν μπορώ να σας κρύψω, κύριε Πρόεδρε, την ανησυχία και την απογοήτευση που μου προκάλεσαν τα πρόσφατα γεγονότα. Άρχισα να διερωτώμαι, εγώ που έδωσα το μέγιστο των δυνάμεών μου για τους ομοεθνείς σας τότε, αν η Αλβανία των τελευταίων ημερών είναι αυτή που είχα στο μυαλό μου από παλιότερα. Η εικόνα που εκπέμπει η Αλβανία των τελευταίων ημερών στον έξω κόσμο, κυριαρχείται από τους σκοπευτές των ειδικών δυνάμεων, τους ανεγκέφαλους των γηπέδων και τους ανάλγητους γραφειοκράτες που μηχανορραφούν πάνω στο άψυχο σώμα ενός άτυχου νέου άντρα… Εσείς τον είπατε τρελό, αλλά και αν ήταν, σας διαβεβαιώνω ως ιατρός, ότι στην Ευρώπη ανέκαθεν τους τρελούς δεν τους σκοτώνανε, τους περιθάλπανε… Κύριε Πρόεδρε,  Είτε το θέλουμε είτε όχι είμαστε γείτονες και για να είμαστε καλοί γείτονες θα πρέπει ο καθένας απ’ την πλευρά του να σφυρηλατήσει με έργα τις σχέσεις καλής γειτονίας.  Εμείς με όσα χειροπιαστά σας ανέφερα προηγουμένως το κάναμε με το παραπάνω… Τώρα είναι η σειρά σας… Με κάθε ειλικρίνεια και τα καλύτερα αισθήματα για το φίλο Αλβανικό λαό.  Άγγελος Μ. Καππάς, Ομότιμος Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων» https://www.proinoslogos.gr

Të mërkurën 7 nëntor 2018  në gazetën PROINOS LOGOS të Janinës u botua një artikulli i Angelos M. Kappas me titull  "Letër e hapur Edi Ramës" . Z. Kryeministër, Para se të pyesni veten se kush jam unë që gjej guximin t’ju drejtohem në vetë të parë, po ngutem t’ju kujtoj disa aspekte të historisë më të re të vendit tuaj, siç ishte "Kriza shqiptare e ’97-ës" e njohur ndryshe si "Kriza e Piramidave." Në atë kohë, një dyzinë të plagosurish me armë dhe eksplozivë u transferuan nga vendi juaj ekskluzivisht në Spitalin Universitar të Janinës. Asokohe kam pasur nderin e madh të drejtoja Klinikën Kirurgjikale të Spitalit Universitetar të Janinës. I paharrueshmi Rektori Dhim. Glaros më kishte paralajmëruar para se të shpërthnte cunami i konfliktit të armatosur: "Shqipëria ka probleme, duhet ta ndihmojmë". Unë iu përgjigja se duhej të përgatiteshim për më të keqen, sepse parashikoja që situata do të zgjaste dhe ndoshta do të përkeqësohej. I kërkova të përforconim kapacitetet e spitalit me një ose dy  kirurge, por ma bëri të qartë se nuk kishte asnjë mundësi të tillë.  Glaros e kuptonte plotësisht se situata ishte e vështirë dhe pyeti nëse mund të orientoheshin urgjencat nga Shqipëria edhe përmes pikës kufitare me Selanikun. Ky propozim nuk u mbështet, dhe më kujtohet që i kam thënë: "Ne jemi më afër, në Shqipëri jetojnë epirotas të veriut duhet ta marrim ne në dorë situatën”. Dhe cunami u derdh menjëherë. Urgjencat e rënda filluan të vinin njëra pas tjetrës. Operonim natë-ditë bashkëkombësit tuaj. Kirurgjitë e planifikuara për grekët shtyheshin, pasi bashkëkombasit tuaj ishin të plagosur rëndë dhe duhet të operoheshin urgjentisht. Mendoni, Z. kryeministër, shtyheshin operacionet për pacientët greke që të hynin në kirurgji shqiptarët, dmth anulloheshin ata pacientë që praktikisht financonin me kursimet e tyre hospitalizimin dhe trajtimin e pacientëve tuaj. E pranuan këtë sakrificë pa protesta dhe me vetëdije, sepse edhe ata morën pjesë me mënyrën e tyre në trajtimin e vuajtjeve tuaja. Këtë mision ia doli ta përballojë me sukses  Spitali Universitar i Janinës dhe në veçanti Pavioni i Kirurgjisë, pa ndonjë ndihmë të mëtejshme, duke punuar në heshtje dhe në mënyrë metodike. Mund të mos kemi dëgjuar akoma asnjë faleminderit zyrtarisht nga shteti shqiptar për shërbimet e kryera atëherë, por ne stafi i Departamentit të Kirurgjisë e "lexuam" mirënjohjen në sytë e pacientëve që trajtuam. Në sytë e gazetarit të keqtrajtuar dhe të tmerruar Bardhok Lala, në sytë e babait të studentes  Klodiana Poçi, për të cilën  u angazhua gjithë minoriteti që të kujdesesha. Në atë kohë  dhe në periudhën që pasoi, kam pasur mundësinë të takohem dhe të diskutoj me bashkatdhetarë tuaj të shquar si Cen Tirana, Agim Isaku,  Agim Nesho dhe një kolegun tim me mbiemrin Kadare. Në fytyrat e tyre pashë një Shqipëri të re në zhvillim në ato ditë të vështira, një Shqipëri që meritonte sakrificat që  kemi bërë për ta ndihmuar. Dhe më besoni, zoti Kryeministër, kjo ishte kënaqësia më e madhe për mua. Me të njëjtin sinqeritet nuk mund të fsheh  z. Kryeministër, ankthin dhe zhgënjimin që më shkaktuan ngjarjet e ditëve të fundit. Unë që atëherë dhashë maksimumin tim për bashkëpatriotët tuaj fillova të pyes veten,  nëse Shqipëria e ditëve të fundit është ajo që kam patur në mendje atëherë. imazhi i emetuar nga Shqipëria këto ditë dominohej nga forcat speciale, të pagdhendurit e stadiumeve dhe makinacionet e burokratëve të pashpirt mbi trupin e pajetë të një të riu fatkeq... Ju e quajtët të çmendur, por edhe nëse ishte kështu, Unë ju siguroj si doktor, se në Europë të çmendurit nuk vriten, por trajtohen. Z. Kryeministër Duam apo nuk duam, jemi fqinj dhe që të jemi fqinj ë mirë duhet që gjithkush ta tregojë me vepra në marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë. Ne e bëmë me aq sa kalonte nga dora jonë, siç e përmenda edhe më lart...Tani është radha juaj... Me gjithë sinqeritetin dhe ndjenjat më të mira për popullin mik shqiptar. Angelos M. Kappas, Profesor i Kirurgjisë në Universitetin e Janinës Diplomuar në Shkollën Zosimea të Janinës (1958) Përkthimi: Respublica