Μία ασυνήθιστη ελληνοαλβανική ιστορία. Η επιστολή του Α Παπανδρέου προς τον Ε Χότζα! - Një histori e pazakontë shqiptaro-greke dhe një ngjarje sekret mes Enver Hoxhës dhe Andrea Papandreut

 NË SHQIP LEXONI ARTIKULLIN KËTU 

Σήφης Βαλυράκης, πρώην υπουργός της Νεολαίας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, απέδρασε από την Ελλάδα και ήρθε στην Αλβανία το 1971.

Ο Βαλυράκης ήταν καταζητούμενος από το καθεστώς της 21ης Απριλίου επί τρία χρόνια για βομβιστικές επιθέσεις και συνελήφθη τελικά το 1971, όπου βασανίστηκε και φυλακίστηκε στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Απέδρασε όμως καθώς κατάφερε να κόψει τα κάγκελα του κελιού του και μετά προκάλεσε βραχυκύκλωμα στο ηλεκτρικό δίκτυο των φυλακών. Στη συνέχεια ανέβηκε στην στέγη ενός τραίνου που πήγαινε στη Γιουγκοσλαβία. Για κακή του τύχη το τραίνο σταμάτησε για ανεφοδιασμό στα σύνορα, οι προβολείς των φυλακίων έπεσαν πάνω του, τον εντόπισαν και τον συνέλαβαν. Αυτή τη φορά οδηγήθηκε στις φυλακές Κέρκυρας.

Τελικά κατάφερε πάλι να αποδράσει, αυτή τη φορά κολυμπώντας ως την Αλβανία. Αλλά το εκεί καθεστώς του Ενβέρ Χότζα νόμιζε πως ήταν Έλληνας κατάσκοπος της χούντας, και αρχικά του επέβαλε ποινή τριών ετών σε καταναγκαστικά έργα στο στρατόπεδο του Φίερι. Όμως αυτή τη φορά στάθηκε τυχερός καθώς ο Ανδρέας Παπανδρέου κινητοποίησε τις επαφές του με το διεθνές Μαοϊκό και φιλοκινεζικό κίνημα (εκείνη την εποχή η Αλβανία ήταν δορυφόρος της Κίνας του Μάο) για να τον σώσει. Τελικά ο πρίγκιπας της Καμπότζης Σιχανούκ, στενός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, επενέβη στους Κινέζους, οι οποίοι επενέβησαν στους Αλβανούς, και έτσι ο Σήφης Βαλυράκης αφέθηκε ελεύθερος.

Η επιστολή του Ανδρέα Παπανδρέου από την Σουηδία για τον Ε Χότζα:

“Είμαι Έλληνας πολίτης ονομάζομαι Ανδρέας Παπανδρέου, ηγέτης του Νέου Ελληνικού Κινήματος.

Στις φυλακές σας βρίσκεται ένας εκ των μελών μας, ο οποίος δεν έχει σταλεί με κάποια αποστολή.

Σας παρακαλώ να με πιστέψετε! Πιστέψτε στην συνείδηση μου και θα σας είμαι ευγνώμον για όλη μου την ζωή!”

Ο Ενβέρ Χότζα δίνει εντολή στους δικούς του: Ερευνήστε αν λέει την αλήθεια. Βοηθήστε τον οικονομικά και αφήστε τον να πάει σε όποια δυτική χώρα θέλει.

Τον παίρνουν στο ξενοδοχείο Ντάιτι. Του κάνουν αλβανικό διαβατήριο. Του παίρνουν Ιταλική θεώρηση και τον πηγαίνουν στην Ιταλία όπου και ήθελε να πάει.

Ο Παπανδρέου αφού έμαθε πως ο Σήφης Βαλυράκης είχε φτάσει στην Ρώμη έγραψε μία επιστολή στον Ε Χότζα, η οποία ακόμη δεν έχει δημοσιευτεί….

Με την πτώση της χούντας στην Ελλάδα. Όταν ήρθαν οι σοσιαλιστές στην εξουσία, ως πρωθυπουργός εκλέχθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Εντωμεταξύ ένας Αλβανός διπλωμάτης στην Αθήνα της δεκαετίας του 80 θυμάται: Πως έχω συναντήσει τον Σήφη Βαλυράκη ως Υπουργός του Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού της Ελλάδας:

“Δεν ήταν ο πρέσβης και πήγα εγώ. Συναντώ έναν δικό μου φίλο, τον Γιάννη στο Υπουργείο Πολιτισμού. Είχε σύζυγο από Δανία.. Μου δείχνει τον Υπουργό. Ήξερα την ιστορία του υπουργού….

- Γειά σας!

- Είναι αλβανός!

- Και εγώ ξέρω λίγα αλβανικά!

- Από που ξέρεις τα αλβανικά;

- Καλύτερα να μην το πω! Εγώ ήμουν 9 μήνες στην φυλακή. Είσαι νέος δεν τα ξέρεις. Αλλά είμαι ευγνώμον προς έναν άντρα ( Ε Χότζα). Αυτός έχει διαβάσει την επιστολή ενός ανθρώπου, χωρίς να τον γνωρίζει έδωσε εντολή και με έστειλε στην Ιταλία!

Φυσικά η δεξιά θέλει να μιλάω εναντίων της αριστεράς. Αλλά εγώ ως αριστερός εδώ για την αριστερά δεν μπορώ να μιλήσω.

Αλλά γι” αυτό που άδικα μου έκαναν δεν μπορώ να μιλήσω. Υπάρχει μόνο ένας δρόμος: Να σιωπώ. ( Αλέξαντερ Τσίπα)

GazetaTema

Μετάφραση Πελασγός Κορυτσάς.