Η Κορυτσά.... - Korça....

 

Οι Αλβανοί παρουσιάζουν την Κορυτσά ως ''κέντρο της αλβανικής πνευματικής κίνησης και φιλολογίας'' από εκείνα τα χρόνια (1916)... Αυτές τις απόψεις τις ανακυκλώνουν και Ελληνες μπαρουφολόγοι (βλέπε Πάγκαλος κ.α.). Πως είναι δυνατόν να μιλούν από τότε για φιλολογία ενώ μόλις λίγο πριν (1908) είχαν λάβει αποφάσεις για το αλφάβητο που θα υιοθετούσαν; Τι είδους φιλολογία θα μπορούσε να έχει αναπτύξει ένας λαός χωρίς αλφάβητο; Πως είναι δυνατόν να παρουσιάζουν την Κορυτσά ως κέντρο, στην οποία ακόμη και με αλβανική διακυβέρνηση κατά το σχολικό έτος 1920-21, στο αλβανικό σχολείο του Αμερικανού πράκτορα Κένεντυ φοιτούσαν το πολύ 300 παιδιά, ενώ χιλιάδες παιδιά φοιτούσαν στο ελληνικό; Αν διαβάσετε την διδακτορική διατριβή της Teodora Toleva, η οποία μελέτησε τα αυστριακά κρατικά αρχεία, θα διαπιστώσετε ότι οι ισχυρισμοί των Αλβανών είναι φαιδροί και ανεδαφικοί. Και θα βρείτε όλες τις αποδείξεις. Η αλβανική εθνική κίνηση ξεκίνησε από τον καθολικό παράγοντα της Πρισρένης που βρισκόταν υπό Αυστριακή επιρροή από νωρίς, επεκτάθηκε στους καθολικούς της βόρειας Αλβανίας κι αργότερα στους μουσουλμάνους, τους οποίους προσέγγισαν οι Αυστριακοί, αφού ήξεραν ότι χωρίς αυτούς, που αποτελούσαν και την πλειονότητα του πληθυσμού, δεν θα μπορούσαν να πετύχουν τίποτα. Στην Κορυτσά δραστηριοποιούνταν μόνο η οικογένεια Κυριαζή από το Μοναστήρι (με καταγωγή από την Κολώνια), που χρηματοδοτούνταν από τους Αμερικανούς προτεστάντες και αργότερα έλαβε χρηματοδότηση και από τους Αυστριακούς. Δεν υπήρχε κάτι άλλο! Ο απλός λαός τους χαρακτήριζε ως ''μασόνους''. Η θεία δίκη ήρθε μετά από μερικές δεκαετίες. Επειδή έχει ο καιρός γυρίσματα, στην εποχή του Χότζα πήραν, ως ''πράκτορες της Δύσης και εχθροί του καθεστώτος'', αυτό που στην πραγματικότητα τους άξιζε για την δράση τους ενάντια στη βούληση του πληθυσμού -άσχετα αν ο Χότζα δεν το είδε από τέτοια πλευρά. Για το θέμα κατασκευής αλβανικής εθνικής συνείδησης και ενιαίας γλώσσας, θα βρείτε στην διατριβή της Toleva ολόκληρα κεφάλαια -για το πώς φτιάχτηκε στα εργαστήρια των Αυστριακών (εισαγωγή νεολογισμών κ.α.), οι οποίοι στη συνέχεια χρηματοδότησαν εφημερίδες, βιβλία, σχολεία (μέσω των οποίων επεδίωκαν να εμφυσήσουν την κατασκευασμένη εθνική συνείδηση), προσωπικό κ.α. Ουσιαστικά νωρίτερα μιλάμε απλά για ένα σύνολο φτωχών ιδιωμάτων δίχως ενιαία μορφή, με τα οποία δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν οι ομάδες που βρισκόταν σε απόσταση μεταξύ τους στον αλβανικό γεωγραφικό χώρο. Στην περιοχή της Κορυτσάς ομιλούνταν ένα επίκτητο φτωχό αλβανικό ιδίωμα (παράλληλα με την ελληνική γλώσσα που ήταν η κύρια γλώσσα στην παιδεία και εκκλησία) λόγω συγκεκριμένων ιστορικών συγκυριών και κυρίως ως αποτέλεσμα της μακραίωνης τουρκαλβανικής κατοχής και των εξισλαμισμών. Πηγή φωτο: Τα κατά τον αγώνα της ανεξαρτησίας της πόλεως και επαρχίας Κορυτσάς / Υπό Γεωρ. Χ. Μπαϊρακτάρη, 1916, σ. 35.  http://vlahofonoi.blogspot.gr/

Shqiptarët e paraqitin Korçën si “qëndrën e lëvizjes shpirtëore dhe filologjisë” që prej atyre viteve (1916)..   Këto opinione i riciklonin dhe grekë fjalëkotë (shiko Pangalon etj).   Si mund të flasin që atëhere për filologji ndërsa vetëm pak para vitit (1908) kishin marrë vendim për alfabetin të cilin do të adoptonin? Çfarë lloj filologjie do të kishte zhvilluar një popull, pa alfabet? Si është e mundur të paraqesin Korçën si qëndër në të cilën akoma dhe me qeverisje shqiptare gjatë  vitit shkollor 1920-21, në shkollën shqiptare të agjentit Amerikan Kenedi studionin 300 fëmijë, ndërsa me mijëra fëmijë studionin në shkollat greke? Nëse lexoni doktoraturën e Teodora Tolevas, e cila studio arkivat shtetërorë austriakë, do të konstatoni se pretendimet e Shqiptarëve janë të përciptë e të pabazë. Do të gjeni të gjitha vërtetimet. Lëvizja kombëtare shqiptare filloi nga faktori i përgjithshëm i Prizrenit i cili ishte nën ndikimin Austriak që herët dhe u shri në katolikët e Shqipërisë së Veriut dhe më vonë tek myslymanët të cilët i afruan austriakët, pasi e dinin se pa ata, që përbënin dhe shumicën e popullatës, nuk do të mund të arrinin diçka. Në Korçë ishte aktivizuar vetëm familja Qiriazi nga Manastiri ( me prejardhje nga Kolonjia), që financoheshin nga amerikanët protestantë. Nuk kishte diçka tjetër! Populli i thjeshtë i quante “masonë”. Ndëshkimi hyjnor erdhi pas disa dhjetvjeçarëve. Mëqënëse kohët ndryshojnë gjatë kohës së E Hoxhës, u quajtën  “agjentë të Perëndimit dhe armiq të pushtetit”,  atë që me të vërtetë meritonin për aktivitetin e tyre kundër vullnetit të popullit-pavarësisht se Hoxha nuk e pa nga kjo pikëpamje. Për çështjen e ndërgjegjies kombëtare shqiptare dhe gjuhës së përbashkët do të gjeni në doktoraturën e Tolevas (qarkullon dhe në shqip) kapituj të tërë – për mënyrën se si u ndërtua në laboratortët e austriakëve ( futja e nelogjizmave etj) të cilët në vijim financuan gazeta, libra, shkolla (nëpërmjet të cilave synonin që të instalonin që të frymëzonin ndërgjegjien kombëtare të ndërtuar), personel etj. Në esencë më herët flasim thjesht për një grup dialektesh të varfëra pa një formë të përbashkët, me të cilat nuk mund të komunikonin grupet që gjendeshin në distancë ndërmjet tyre në ambientin gjeografik shqiptar. Në zonën e Korçës, flitej një dialekt i varfër dhe i përftuar i shqipes (paralelisht me gjuhën greke që ishte dhe gjuha bazën e arsimit dhe kishës) për shkak të konjukturave historike dhe kryesisht si rezultat i pushtimit të gjatë turkoshqiptar dhe të islamizimeve.   Burimi: Fotografi: Ndodhitë gjatë betejës së pavarësisë së qytetit dhe zonës së Korçës – Gjeorgjios Bajraktaris 1916 fq 35. Përkthimi Pelasgos