Διογένης και Μέγας Αλέξανδρος- DIOGJENI DHE ALEKSANDRI I MADH

 

Διογένης και Μέγας Αλέξανδρος   Ο Διογένης είχε συλληφθεί αιχμάλωτος και κατέληξε στα δουλοπάζαρα στην Κόρινθο. Ο Ξενιάδης, πλούσιος, αριστοκράτης της εποχής είδε τον Διογένη και θέλησε να τον αγοράσει. Συζήτησε με τον δουλέμπορο και ο δουλέμπορος πλησίασε τον Διογένη και του λέγει. “Αυτός ενδιαφέρεται να σε αγοράσει, τί δουλειά ξέρεις να κάνεις να του πώ;” Ο Διογένης με λογοπαίγνιο απαντά “Ανθρώπων Άρχων”. Το λογοπαίγνιο αυτό, ενός δούλου που δήλωνε “άρχων ανθρώπων” άρεσε στον Ξενιάδη που χαμογέλασε και τον αγόρασε, αφού αντιλήφθηκε τις δύο έννοιες που με οξυδέρκεια έθεσε ο Διογένης. “Διοικώ τους ανθρώπους και διδάσκω στους ανθρώπους αρχές”. Ο Ξενιάδης ανάθεσε στον Διογένη την διδασκαλία των παιδιών του, και έτσι ο Διογένης έμεινε στο Κράθειον, ένα προάστιο της Κορίνθου. Ο Μέγας Αλέξανδρος είχε ένα εκπαιδευτή, τον Λεωνίδα, που ήταν μυημένος στην κυνική φιλοσοφία. Γνώστης της κυνικής φιλοσοφίας ο Αλέξανδρος γνώριζε για τον Διογένη τον Κύνα, για τα διδάγματά του, το ύφος και το πνεύμα του. Όταν ο Αλέξανδρος ήταν στη Κόρινθο, ήθελε να γνωρίσει τον Διογένη και έστειλε έναν υπασπιστή του να βρει τον Διογένη που ήταν στο Κράθειο, και να του τον παρουσιάσει. Αφού ο υπασπιστής τον εντόπισε, του είπε: “Σε ζητεί ο Βασιλεύς Αλέξανδρος να σε δει”. Ο Διογένης απάντησε “Εγώ δεν θέλω να τον δώ. Εάν θέλει αυτός εάς έρθει να με δει”. Και πράγματι, ο βασιλεύς Αλέξανδρος πήγε να δει τον Διογένη. Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ Τον πλησιάζει ο Αλέξανδρος και του λέγει “Είμαι ο Βασιλεύς Αλέξανδρος”. Ο Διογένης ατάραχος απαντά “Και γώ είμαι ο Διογένης ο Κύων”. Ο Μέγας Αλέξανδρος απορεί και του λέγει “Δεν με φοβάσαι;” Ο Διογένης απαντάει “Και τί είσαι; Καλό ή κακό”. Ο Αλέξανδρος μένει σκέπτικος. Δεν μπορεί ένας βασιλεύς να πεί ότι είναι κακό, και άμα είναι καλό, γιατί κάποιος να φοβάται το καλό; Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος τον ερωτεί εκ νέου “Τί χάρη θές να σου κάνω;” Και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά “Αποσκότησων με”. Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη, και δείξε μου την αλήθεια. Με το έξυπνο λογοπαίγνιο του Διογένη, η απάντησή του μπορεί και να εννοηθεί εώς “Σταμάτα να μου κρύβεις τον ήλιο”, καθώς οι κυνικοί πίστευαν πώς η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη λιτότητα, στη ζεστασιά του ήλιου και δεν ζητεί τίποτα από τα υλικά πλούτη. Μόλις το άκουσε αυτό ο Αλέξανδρος είπε το περίφημο:”Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης”. Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Διογένης είχαν μια μακρά συζήτηση με μεγάλη σημασία που σώθηκε από τον Δίονα τον Πλουσαραίο. Σε αυτή, ο Διογένης εξηγεί στον Αλέξανδρο πότε ένας Βασιλέας είναι ωφέλιμος. Ο Διογένης αποδίδει την ωφελιμότητα ενός βασιλειά στο “Εάν είναι ωφέλιμος στο λαό”. Για να δώσει ένταση σε αυτόν τον ισχυρισμό του λέει. “Εάν κατακτήσεις όλη την Ευρώπη και δεν ωφελέσεις τον λαό, τότε δεν είσαι ωφέλιμος. Εαν κατακτήσεις όλη την Αφρική και την Ασία και δεν ωφελέσεις το λαό, πάλιν δεν είσαι ωφέλιμος. Ακόμα και εάν περάσεις τις στήλες του Ηρακλέους και διανύσεις όλο τον ωκεανό και κατακτήσεις αυτή την ήπειρο που είναι μεγαλυτέρα της Ασίας και δεν ωφελέσεις τον λαό, πάλι δεν είσαι ωφέλιμος γιατί δεν ωφελείς το σύνολο”. Από Ιωάννης Λουπέλης

DIOGENI DHE ALEKSANDRI I MADH nga Ioannis Loupelis   Diogjeni ishte kapur rob dhe kishte përfunduar në tregjet e skllevërve në Korinth. Ksenjadi, një aristokrat i pasur i kohës, e pa Diogjenin dhe dëshiroi ta blinte. Ai bisedoi me tregtarin e skllevërve dhe ky iu afrua Diogjenit duke i thënë: “Ky njeri është i interesuar të të blejë. Çfarë pune di të bësh, që t’i them?” Diogjeni, me një lojë fjalësh, u përgjigj:  “Udhëheqës i njerëzve”. Kjo lojë fjalësh, nga një skllav që deklaronte se ishte “udhëheqës i njerëzve”, i pëlqeu shumë Ksenjadit, i cili buzëqeshi dhe e bleu, duke kuptuar dy kuptimet që me mençuri dha Diogjeni: “Udhëheq njerëzit dhe u mësoj atyre parimet.” Ksenjadi i besoi Diogjenit edukimin e fëmijëve të tij, dhe kështu Diogjeni qëndroi në Krathio, një periferi e Korinthit. Aleksandri i Madh kishte pasur si mësues Leonidën, i cili ishte njohës i filozofisë cinike. Duke qenë i njohur me filozofinë cinike, Aleksandri kishte dëgjuar për Diogjenin Kiniku, për mësimet, stilin dhe shpirtin e tij. Kur Aleksandri ndodhej në Korinth, dëshironte ta takonte Diogjenin dhe dërgoi një adjutant të tij për ta kërkuar në Krathio dhe për ta sjellë. Adjutanti e gjeti dhe i tha: “Mbret Aleksandri të kërkon për të të parë.” Diogjeni u përgjigj: “Unë nuk dua ta shoh. Nëse ai dëshiron, le të vijë ai të më shohë.” Dhe vërtet, Mbreti Aleksandër shkoi për të parë Diogjenin.   TAKIMI Aleksandri iu afrua dhe i tha: “Unë jam Mbreti Aleksandër.” Diogjeni, i qetë, u përgjigj: “Edhe unë jam Diogjen Ciniku.” Aleksandri i Madh u habit dhe i tha: “Nuk më ke frikë?” Diogjeni u përgjigj: “E çfarë je ti? E mirë apo e keqe?” Aleksandri mbeti i menduar. Një mbret nuk mund të thotë se është i keq, dhe nëse është i mirë, pse dikush të ketë frikë nga e mira? Në vend që të përgjigjej, Aleksandri e pyeti përsëri: “Çfarë dëshire ke që ta plotësoj?” Dhe Diogjeni, përsëri me një lojë fjalësh, u përgjigj: “Më nxirr nga errësira.” Pra: më nxirr nga errësira, nga harresa, dhe më trego të vërtetën. Por përgjigjja mund të nënkuptohet edhe si:  “Mos më pengo diellin.” Sepse cinikët besonin se lumturia qëndronte në thjeshtësinë e jetës, në ngrohtësinë e diellit dhe nuk kërkonin pasuri materiale. Sapo dëgjoi këtë, Aleksandri tha fjalinë e famshme: “Nëse nuk do të isha Aleksandër, do të dëshiroja të isha Diogjen.” Aleksandri i Madh dhe Diogjeni zhvilluan një bisedë të gjatë me rëndësi të madhe, e cila u ruajt nga Dion Plutarku. Në këtë bisedë, Diogjeni i shpjegon Aleksandrit se kur një mbret është i dobishëm. Diogjeni thotë se dobia e një mbreti qëndron në: “Nëse është i dobishëm për popullin.” Për ta forcuar këtë pohim, i thotë: “Nëse pushton gjithë Evropën dhe nuk i sjell dobi popullit, nuk je i dobishëm. Nëse pushton gjithë Afrikën dhe Azinë dhe nuk i sjell dobi popullit, përsëri nuk je i dobishëm. Edhe nëse kalon Shtyllat e Herkulit, përshkon gjithë oqeanin dhe pushton këtë kontinent që është më i madh se Azia, nëse nuk i sjell dobi popullit, përsëri nuk je i dobishëm, sepse nuk i sjell dobi tërësisë.”