Βρέθηκαν τα ιερά λείψανα του Αγίου Ιωάννου Βλαδίμηρου στις αποθήκες του Αλβανικού Εθνικού Μουσείου - U gjendën lipsanët e Shën Joan Vladimirit në bodrumet e Muzeut Kombëtar në Tiranë

TIRANË – Në një kuti argjendi, prej një viti janë zbuluar eshtrat e Shën Vladimirit, relike një mijë-vjeçare mbi të cilat Karl Topia ngriti kishën dhe manastirin e njohur të Shijonit në Elbasan. Por, informacioni u dha këto ditë, pas restaurimit të plotë të relikeve. Ndërkohë që restauratori Frederik Stamati jep alarmin pse ekspozimi i tyre është i rrezikshëm, ku duhen vitrina të posaçme, drejtori i MHK, Melsi Labi i përgjigjet debatit: Eshtrat janë pasuri kombëtare, nuk i takojnë Kishës. Deri tani nuk ka asnjë studim mbi këtë fenomen Pas një pune për inventarizimin e objekteve që zotëron Muzeu Historik Kombëtar, është gjetur një tjetër lipsanë, kuti argjendi me eshtrat e Shën Vladimirit. Lajmi është konfirmuar nga drejtori i Muzeut, Melsi Labi, i cili thotë se “u desh inventarizimi dhe regjistrimi i saktë dhe serioz i pasurisë së ndodhur në Muze..” Për historianët e studiuesit kjo është quajtur një ngjarje me rëndësi jo vetëm shqiptare, por përtej, atë Ballkanike, edhe duke ironizuar pse kaq papritur gërmohen bodrumet e Muzeut. Në fakt Labi flet se ky zbulim është bërë para një viti, por nuk mund të dilnin në përfundim pa një restaurim serioz dhe studime. Restaurimi është bërë në laboratorin e Muzeut Historik, ku punuan Frederik Stamati dhe Erilda Selaj. Në rrjetin social, mbi këtë zbulim dhe kushtet për t’u ekspozuar, restauratori Stamati është shprehur se “janë marrë të gjitha masat që ato të mos dëmtohen, por kërkohet një ekspozim i sigurt që të mos ndikojë ndotja mjedisore.” Po ashtu, Stamati ka saktësuar se reliket nuk ruheshin në bodrume, por në mjediset e fondeve, (fondet janë magazinat ku ruhen objektet), pra të ruajtura në vende pa lagështi, pa dritë, të futura në qese, më pas në kuti dhe në kushte shumë të rrepta sigurie. Mendimi i Labit mbi debatet që shoqërojnë këto gjetje për t’ia kaluar reliktet kishës, është i prerë se jo, duke u shprehur se: “s’ndaj mendimin që reliket t’i kalojnë kishës, pasi ato janë tashmë pasuri kombëtare dhe i takojnë të gjithëve, myslimanë e të krishterë. Mendoj se të gjithë duhet të bëjmë punën që jemi profesionistë, sa më mirë dhe me dashuri për kombin… dhe kështu çdo gjë do të shkojë në drejtimin e duhur, duke ecur sa më shpejt drejt Europës dhe mentalitetit të saj”. Deri tani, nga ky debat del se këto relike të Shën Vladimirit mund të ndodheshin në Katedralen e Re të Tiranës. Studiuesit po hedhin mendime se duke qenë praktikë e sistemit komunist, mund të ketë dhe relike të tjera që mund të mbahen të fshehura, përmendet rasti i Shën Marenës së Pogradecit. Mendohet se ato fshiheshin për t’i shpëtuar asgjësimit, materiale që konsiderohen me vlerë shpirtërore për klerin ortodoks, por dhe vlera shkencore dhe historike. Për “infoelbasanin” një ditë më parë, drejtori i Muzeut Melsi Labi është shprehur se “këto kanë qenë pjesë e kishës ose të fshehura diku për shkak të besimit dhe në momentet e sulmit ndaj klerit në kohën e Shqipërisë socialiste, ato janë menduar si material me vlerë dhe janë dërguar në muze për mbajtje, ruajtje dhe depozitim. Por, përveç debateve për zotërimet e eshtrave të priftërinjve të vjetër nga kisha apo shteti, studiuesit ngrenë dhe nevojën e një studimi multidisiplinor mbi to, pasi deri tani nuk ekziston një i tillë, përveçse artikujve informues nëpër media.

Τίρανα: Σε ασημένιο οστεοφυλάκιο, εδώ και ένα χρόνο έχουν ανακαλυφθεί τα οστά του Αγίου Ιωάννου Βλαδίμηρου. Πρόκειται για κειμήλιο τουλάχιστον 10 αιώνων πάνω στα οποία ο Κάρλ Τοπία ύψωσε το γνωστό ναό και Μονή του Σιών στο Ελμπασάν. Αλλά η πληροφορία μεταδόθηκε αυτές τις μέρες, μετά από την πλήρη φροντίδα των ιερών οστών και του οστεοφυλακίου. Εντωμεταξύ ο  συντηρητής Φρεδερίκ Σταμάτη κρούει το κώδωνα του κινδύνου γιατί η έκθεση τους είναι κάτι επικίνδυνο, και ότι  χρειάζεται ειδικό μέρος για την έκθεση τους. Ο Διευθυντής του Ιστορικού Εθνικού Μουσείου Αλβανίας απαντά πως: Τα οστά είναι εθνική περιουσία, και δεν ανήκουν στην εκκλησία. Μέχρι τώρα δεν έχει γίνει καμία μελέτη σχετικά με το φαινόμενο αυτό. Η είδηση αυτή όπως είπαμε έχει επιβεβαιωθεί από το διευθυντή του Μουσείου, Μέλση Λάμπη, ο οποίος είπε πως χρειάστηκε (κατ΄εμάς δήθεν) σωστή απογραφή της περιουσίας του Μουσείου το οποίο δεν είχε κάνει σωστή απογραφή τα τελευταία 25 χρόνια και κανείς δεν γνώριζε τι είχε στα «μπουντρούμια» του. Οι ιστορικοί θεωρούν το γεγονός κάτι το μοναδικό όχι μόνο για την Αλβανία αλλά και για όλα τα Βαλκάνια, αν  και ειρωνεύονται το γεγονός πως τώρα ξαφνικά ερευνώνται τα μπουντρούμια του Μουσείου. Η  αποκατάσταση των ζημιών που είχε υποστεί το κειμήλιο αυτό  έχει γίνει στο εργαστήριο του Ιστορικού Μουσείου, και εργάστηκαν μαζί ο Φρεδερικ Σταμάτη και Ερίλντα Σέλαϊ. Στα κοινωνικά δίκτυα ο συντηρητής ανέφερε πως « έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μην καταστραφεί το κειμήλιο αλλά χρειάζεται να εκτεθεί με προσοχή και προστατευμένο από την μόλυνση του περιβάλλοντος». Επίσης ο Σταμάτη διευκρίνισε πως τα ιερά λείψανα βρέθηκαν όχι στα μπουντρούμια αλλά στις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις του Μουσείου, σε μέρος χωρίς υγρασία, φως, σε ειδική σακούλα, και σε κουτί σε ασφαλέστατο μέρος. Ο Λάμπη σχετικά με τις συζητήσεις που αναφέρουν πως τα λείψανα πρέπει να επιστραφούν στην εκκλησία απαντά πως δεν πρέπει να επιστραφούν λέγοντας πως : « τα λείψανα αυτά είναι εθνικά, ανήκουν σε μωαμεθανούς και χριστιανούς. Σκέφτομαι πως όλοι θα πρέπει να κάνουμε την δουλειά μας επαγγελματικά και με αγάπη προς το έθνος… έτσι όλα θα πάνε προς την σωστή κατεύθυνση, τρέχοντας προς την Ευρώπη και την νοοτροπία της το συντομότερο δυνατών». Μέχρι τώρα, από  αυτή την συζήτηση βγαίνει πως τα κειμήλια αυτά  του Αγίου Ιωάννου Βλαδίμηρου θα μπορούσαν να βρεθούν στο νέο Καθεδρικό των Τιράνων . Οι μελετητές αναφέρουν πως μια και ήταν πρακτική του κομμουνισμού θα μπορούσαν να υπάρχουν και άλλα λείψανα κρυμμένα στις αποθήκες, όπως παράδειγμα της Αγίας Μαρίνας του Πόγραδετς. Υπάρχουν σκέψεις πως αυτές κρύβονταν για να γλυτώσουν  την καταστροφή, γιατί έχουν ιδιαίτερη πνευματική αξία για τον ορθόδοξο κλήρο, αλλά και ιδιαίτερη ιστορική αξία. Για την σελίδα «infoelbasan» μια μέρα νωρίτερα ο διευθυντής του Αλβ. Εθνικού Μουσείου είχε πει πως «αυτά άνηκαν στην εκκλησία και ήταν κάπου κρυμμένα από τους πιστούς, κατά την στιγμή της επίθεσης εναντίον του κλήρου στην Σοσιαλιστική Αλβανία, αυτά θεωρήθηκαν αντικείμενα αξίας και τα έστειλαν στο Μουσείο για φύλαξη και αποθήκευση. Εκτός των συζητήσεων για την κατοχή των λειψάνων πατέρων της εκκλησίας από το κράτος, οι ερευνητές αναφέρουν πως υπάρχει η ανάγκη μιας πολυδιάστατης έρευνας πάνω σ’ αυτά, αφού μέχρι τώρα δεν υπάρχει κάτι τέτοιο εκτός από τα ενημερωτικά άρθρα στο ΜΜΕ. Εμείς από την μεριά μας ελπίζουμε το Αλβανικό κράτος να ξυπνήσει και να επιστρέψει τα λείψανα αυτά εκεί που ανήκουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία γιατί δεν έχουν καμία σχέση με τους τουρκαλβανούς και την Αλβανία.