ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΒΛΑΧΩΝ - Η συμμετοχή των ελληνόβλαχων Κορυτσάς στην εκδήλωση. (φωτογραφίες)

Ανταμώσαμε φέτος στην Αθήνα, την πρωτεύουσα του Νέου Ελληνισμού. Την ευεργετηθείσα πολύτροπα από τους Βλάχους Μεγάλους Εθνικούς Ευεργέτες και έκτοτε έως και σήμερα φιλόξενη, για χιλιάδες επώνυμους κι ανώνυμους συντοπίτες μας, πόλη, όπου εργάζονται και προκόβουν γενιές εσωτερικών οικονομικών μεταναστών βλαχικής καταγωγής από την ελλαδική περιφέρεια. 

Με ξεχωριστή και πανθομολογούμενη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις του 31ου Πανελλήνιου Ανταμώματος της ΠΟΠΣ Βλάχων, που πραγματοποιήθηκαν το τριήμερο 11, 12 και 13 Σεπτεμβρίου στο Δήμο Πειραιά στις 11 και στο Δήμο Αθηναίων στις 12 και 13 αντίστοιχα. Την ευθύνη της διοργάνωσης και διεξαγωγής του 31ου Ανταμώματος είχε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων. Οι παράλληλες εκδηλώσεις στον Πειραιά διεξήχθησαν σε συνεργασία με το Συλλόγου Γαρδικιωτών και το Δήμο Πειραιά.

Το Αντάμωμα ξεκίνησε την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου. Το βράδυ της ίδιας ημέρας παρουσιάστηκαν στην πλατεία του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, από το Σύλλογο Κοκκινοπλιτών με έδρα την Κατερίνη, τα έθιμα του βλάχικου γάμου όπως παραδίδονται στους Κοκκινοπλίτες. Ενώ ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Σπυρίδωνα Πιερίας παρουσίασε κατά την εκδήλωση παραδοσιακούς βλάχικους χορούς. Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και ΠΒΑ Μιχάλης Μαγειρίας και ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Μόραλης. Το δίωρο πρόγραμμα παρακολούθησαν με ιδιαίτερη ικανοποίηση κι εμφανή ενθουσιασμό χιλιάδες Πειραιώτες βλαχικής και μη καταγωγής. Παραβρέθηκαν επίσης αποστολές Συλλόγων Βλάχων μελών της ΠΟΠΣΒ που είχαν φθάσει νωρίτερα. 

Η απήχηση των εκδηλώσεων στους Πειραιώτες κι οι θετικές αντιδράσεις του κοινού πιστοποιούν, μέσα από τις εκδηλώσεις έκφρασης της ικανοποίησης και του θαυμασμού τους τόσο την αξιόλογη δουλειά των Συλλόγων που πλαισίωσαν το πρόγραμμα των εκδηλώσεων όσο και την ενεργό παρουσία του Συλλόγου Γαρδικιωτών στα πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα της πόλης. Την εκδήλωση παρακολούθησαν το ΔΣ της ΠΟΠΣΒ, και τίμησαν με την παρουσία τους η δημοτική αρχή Πειραιά με επικεφαλής το δήμαρχο κ. Μόραλη. 

Το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου, στα πλαίσια του 31ου Ανταμώματος, οι Σύλλογοι μέλη της ΠΟΠΣΒ συναντήθηκαν στις 18.00 το απόγευμα στο χώρο μπροστά από τη Σιναία Ακαδημία Αθηνών και τα Προπύλαια του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Ο χώρος της λεγόμενης «Αθηναϊκής Τριλογίας» συμβολίζει και συνοψίζει το πνεύμα ευεργεσίας και της καθοριστικής προσφοράς των Βλάχων, στην ίδια την ίδρυση και δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους και της πρωτεύουσάς του καθώς κι ευρύτερα στο νεότερο Ελληνισμό. Από τα Προπύλαια οι Σύλλογοι της ΠΟΠΣΒ με επικεφαλής τη σημαία της Πανελλήνιας και τα λάβαρα των Συλλόγων, εκφράσεις της τοπικότητας, όπως και το ΔΣ της Ομοσπονδίας, πορεύθηκαν σε πομπή διερχόμενοι τις οδούς Πανεπιστημίου, και Σταδίου έως την Πλατεία Συντάγματος. Την πορεία των Συλλόγων συνόδευε μουσική πατινάδα. Στο άνω μέρος της Πλατείας Συντάγματος, οι Σύλλογοι παρατάχθηκαν με τάξη κι ο πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και ΠΒΑ κ. Μιχάλης Μαγειρίας κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. 

Κατόπι οι Σύλλογοι της ΠΟΠΣΒ διέσχισαν με τάξη σε πομπή τη λεωφόρο Αμαλίας και κατευθύνθηκαν στο χώρο του Ζαππείου, όπου κι έγινε η παρουσίαση των χορευτικών συγκροτημάτων των Συλλόγων μελών της ΠΟΠΣΒ. Η εκδήλωση άνοιξε με ομιλία του προέδρου της ΠΟΠΣΒ και ΠΒΑ Μιχάλη Μαγειρία και στη συνέχεια με την εφηβική χορευτική ομάδα του Συλλόγου των Ελλήνων Βλάχων περιφέρειας Κορυτσάς. Τη βραδιά τίμησαν με την παρουσία τους: ο πρόεδρος Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, το ΔΣ της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, αποτελούμενη από τον Πρόεδρο Γιώργο Δόση, τον Αντιπρόεδρο Κώστα Κωνή και το μέλος του Δ.Σ. Ηλέκτρα Κίκη, με την συμμετοχή των πρώην Προέδρων Γιώργου Οικονόμου και Γιάννη Ζώη, που εκπροσωπούν την ΠΣΕ, στο Δ.Σ. των Ολυμπίων Κληροδοτημάτων, όπου ανήκει το Ζάππειο Μέγαρο, ο πρώην πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ κ. Φώτης Κιλιπίρης κι αντιπροσωπείες Ελλήνων Βλάχων από την Αλβανία (Τίρανα, Κορυτσά) και την ΠΓΔΜ (Γευγελή, Κρούσοβο, Μοναστήρι, Σκόπια). Την εκδήλωση παρακολούθησαν χιλιάδες Αθηναίων και παρεπιδημούτων στην πόλη. Μετά την παρουσίαση των χορευτικών τμημάτων ακολούθησε λαϊκό γλέντι μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

Την Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου κορυφώθηκαν λίγο πριν το μεσημέρι οι εκδηλώσεις του 31ου Ανταμώματος στον προαύλιο χώρο του Καλλιμάρμαρου Παναθηναϊκού Σταδίου, όπου τελέστηκε ο τελετουργικός «Μεγάλος Χορός» - «Κόρλου Μάρι». Χιλιάδες συμπατριωτών συναντήθηκαν στην καρδιά της Αθήνας, όπου απόλαυσαν το θέαμα και καμάρωσαν τους χιλιάδες χορευτές της βλαχόφωνης Ρωμιοσύνης. Τα χορευτικά τμήματα της ΠΟΠΣΒ εισήλθαν τιμητικά στο εσωτερικό του αρχαιολογικού χώρου του Καλλιμάρμαρου, όπου καταρχήν φωτογραφήθηκαν και στη συνέχεια παρήλασαν προς τον προαύλιο χώρο του Σταδίου για την τέλεση του «Μεγάλου Χορού». Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους: εκ μέρους του πρώην πρωθυπουργού κ. Τσίπρα η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Άννα Βαγενά, ο πρώην πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ κ. Φώτης Κιλιπίρης, ο περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλέκος Καχριμάνης, οι μεγάλοι χορηγοί του Ανταμώματος Περιβολιώτες επιχειρηματίες Δημήτρης και Μιχάλης Στεργίου Σαράντη, ο ιστορικός κ. Στέργιος Λαΐτσος καθώς και αντιπρόσωποι ΔΣ Συλλόγων Βλάχων τα μέλη των οποίων ζουν και δραστηριοποιούνται στο Λεκανοπέδιο Αττικής. 

Την εκδήλωση χαιρέτησε ο πρόεδρος της ΠΟΠΣΒ και ΠΒΑ Μιχάλης Μαγειρίας. Με την έναρξη της εκδήλωσης ο πρόεδρος κ. Μιχ. Μαγειρίας τίμησε, απονέμοντας τιμητικές πλακέτες αντίστοιχα, τον Περιβολιώτη επιχειρηματία κ. Δημήτριο Στέργιου Σαράντη εκ μέρους των Αφών Στ. Σαράντη και των εταιρειών «ΟΛΥΜΠΟΣ» και «ΤΥΡΑΣ» «για την υποστήριξη κι οικονομική ενίσχυση της ΠΟΠΣ Βλάχων κι ιδιαίτερα του 31ου Ανταμώματος» καθώς και τον Φεραίο Περιβολιώτη ιστορικό κ. Στέργιο Λαΐτσο «για την επιστημονική έρευνα, μελέτη, διάσωση, καθώς και την ανάδειξη και προβολή της βλαχικής πολιτιστικής κληρονομιάς». Οι τιμηθέντες ευχαρίστησαν τον πρόεδρο της Πανελλήνιας απευθυνόμενοι προς αυτόν και τους χιλιάδες παρευρισκόμενους στη ζωντανή προφορική βλαχική γλώσσα. 

Στο «Μεγάλο Χορό» έλαβαν μέρος περίπου 1200 χορευτές από τους Συλλόγους μέλη της Ομοσπονδίας. Τις εκδηλώσεις του Ανταμώματος παρακολούθησαν χιλιάδες Πειραιώτες κι Αθηναίοι, που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αστυνομικών αρχών, το Σάββατο βράδυ στο Ζάππειο ξεπέρασαν τις είκοσι χιλιάδες. Για τη μουσική επένδυση του προγράμματος των εκδηλώσεων φρόντισαν οι Βλάχοι μουσικοί από κάθε αντίστοιχη βλαχόφωνη περιοχή χαρίζοντας στο κοινό την πανδαισία και τον πλούτο των βλαχικών ηχοχρωμάτων. Το πρόγραμμα του φετινού 30ου Ανταμώματος παρουσίασαν τα μέλη του ΔΣ της ΠΟΠΣΒ Αγγελική Νιτσιάκου, Γενική Γραμματέας, και κ. Μαρία Τσιαλέρα αντιπρόεδρος αντίστοιχα. Οι εφετινές εκδηλώσεις του 31ου Ανταμώματος επιβεβαίωσαν την πολλαπλή αναβάθμιση του θεσμού του Ανταμώματος των Βλάχων, της κορυφαίας εκδήλωσης της βλαχόφωνης Ρωμιοσύνης κι αύξησαν τις απαιτήσεις της διοργάνωσης. Οι τριήμερες εκδηλώσεις μαγνητοσκοπήθηκαν από την ΠΟΠΣΒ και θα προβληθούν προσεχώς από τους κατά τόπους τηλεοπτικούς σταθμούς. 

Ιδιαίτερα σημαντική για την όλη διοργάνωση υπήρξε η πολύπλευρη κι ισχυρή συνδρομή και τιμητική υποστήριξη των χορηγών του 31ου Πανελληνίου Ανταμώματος Βλάχων όπως: ΟΛΥΜΠΟΣ - ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ ΑΕ, Λάρισα 

Βιομηχανία Γάλακτος ΤΥΡΑΣ Α.Ε, Τρίκαλα

ΦΕΤΑ "ΒΑΣΙΛΙΤΣΑ" Feta Vassilitsa Γ. & Α. Νούσιας Ο.Ε., Λάρισα 

ΠΡΟΤΥΠΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΛΥΚΑΣ, Βαφειοχώρι Ν. Κιλκίς

ΑΡΤΟΠΟΙΗΜΑΤΑ ΦΑΙΔΩΝ - ΖΑΜΠΟΥΡΑΣ ΦΑΙΔΩΝ, Λάρισα

Kronos S.a. , Σκύδρα Πέλλας, 

Σίββας - Βουτήματα Πολυτελείας Ν. Ευκαρπία, Θεσσαλονίκη

ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ LOGISTICS AE ΒΙ.ΠΕ Λαμίας, Φθιώτιδα

Βιομηχανία Επεξεργασίας Γάλακτος ΜΠΙΖΙΟΣ Α.Ε., Ελασσόνα

Ταβέρνα-ψησταριά «Λα Κόρνο», Κρανιά Ασπροποτάμου

Γιάτσιος Ιωάννης Οικοδομικά υλικά, Γρεβενά, LA FARM AE Τρίκαλα, 

ΤΡΙΚΚΗ ΑΕ, Τρίκαλα 

TSAGAS FOODS Ν. Ευκαρπία, Θεσσαλονίκη

ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ - ΤΣΕΛΕΠΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ, Εσώβαλτα Πέλλας

Toyota Podas, Ιωάννινα -Βέροια – Κατερίνη

Η ΠΟΠΣΒ κι ο πρόεδρος του ΔΣ Μιχάλης Μαγειρίας ευχαριστούν το Σύλλογο Γαρδικιωτών Πειραιά, την τροχαία Λεκανοπεδίου, τους χορηγούς κι όλους τους επώνυμους κι ανώνυμους συντελεστές αυτής της προσπάθειας. Επίσης ευχαριστούν ξεχωριστά, τα παιδιά των Συλλόγων και όλους τους συμπατριώτες που ταξίδεψαν από κάθε γωνιά της ελληνικής γης για να επιβεβαιώσουμε τους μεταξύ μας δεσμούς και να ανανεώσουμε το ραντεβού μας για την επόμενη χρονιά. 

Και το χρόνου καλύτερα! 

Καλή Αντάμωση στο 32ο Αντάμωμα 2016!

.................................................................................................................................

Από την Κορυτσά, υπό την μέριμνα της ΟΜΟΝΟΙΑΣ και της Προέδρου της κ Στέλλα Πατσίλη συμμετείχε στην εκδήλωση μια ομάδα νέων ελληνόβλαχων που είναι και μαθητές  του Ελληνοαλβανικού Σχολείου Όμηρος. Στην εκδήλωση παρουσίασαν παραδοσιακούς ηπειρώτικους χορούς. Όλοι οι παρευρισκόμενοι τους υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό και τους χειροκρότησαν έντονα την στιγμή που χόρεψαν. Είμαστε όλοι υπερήφανοι για αυτά τα παιδιά, που εκπροσωπούν το ελληνισμό της περιοχής. Ευχαριστούμε τους πατριώτες γονείς τους αλλά και όσους μερίμνησαν, και ιδιαίτερα την Πρόεδρο Ομόνοιας Κορυτσάς κ Στέλλα Πατσίλη,  ώστε να παρευρεθούν αυτά τα παιδιά εκεί και να μας τιμήσουν όλους. 

Φωτογραφίες από την αποστολή ελληνόβλαχων της Κορυτσά στα Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων. 

Τα Ελληνόπουλα  της Κορυτσάς 

Φωτογραφίες: «Πλημμύρισε» από... βλάχους το Σύνταγμα

Περίπου 1.000 χορευτές παραδοσιακών χορών απ' όλη τη χώρα επέλεξαν την Αθήνα, για το ετήσιο ραντεβού τους...

Πανελλήνιο αντάμωμα στο Ζάππειο έχουν 1.000 χορευτές απ' όλη τη χώρα, που επιλέγουν κάθε χρόνο και μια διαφορετική πόλη για να το...γιορτάσουν.

Τουρίστες και απλοί περαστικοί, που τους συνάντησαν, στην πλατεία Συντάγματος, δεν σταμάτησαν να τραβάνε φωτογραφίες και να τους ζητούν να ποζάρουν για μια «selfie», εντυπωσιασμενοι από το θέαμα και τα 1.000 άτομα, που γέμισαν την πλατεία...

31ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων αφιερωμένο στα 150 χρόνια από το θάνατο του Εθνικού Ευεργέτη Ευάγγελου Ζάππα

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων διοργανώνει το 31ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων το τριήμερο 11, 12 και 13 Σεπτεμβρίου 2015 στο Λεκανοπέδιο Αττικής.

Το πρόγραμμα του ανταμώματος διαμορφώνεται ως εξής:

Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2015

ΠΕΙΡΑΙΑΣ, Πλατεία Δημοτικού Θεάτρου

20:00 μ.μ. Παρουσίαση λαϊκών δρώμενων, ηθών και εθίμων απο την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού.

Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2015

ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ

19:00 μ.μ Παρουσίαση σε ομάδες των χορευτικών συγκροτημάτων της Ομοσπονδίας μας με βάση την κοινή καταγωγή τους.

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2015

ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟ ΣΤΑΔΙΟ

10:15 π.μ. «Ο Μεγάλος Χορός» - «Κόρλου Μάρι», με την συμμετοχή όλων των Συλλόγων που συμμετέχουν στο Αντάμωμα.

Είσοδος ελεύθερη

Πηγή βίντεο: ΠΟΠΣ ΒΛΑΧΩΝ (youtube)

Σκόπια: Ο Ζορμπάς και η οικογένεια Γιάντα από τη Νικολίτσα

Η επιδίωξη της Ρουμανίας να ενταχθούν στο Αλβανικό κράτος τα Βλάχικα χωριά της Πίνδου

Μετά το πέρας του Α΄ Βαλκανικού πολέμου έπρεπε να καθοριστούν τα σύνορα των βαλκανικών κρατών με την Τουρκία. Στον καθορισμό των συνόρων είχε εμπλοκή και η Αυστρία, το κυριότερο μέλος της Αυστρο-Ουγγαρίας. Η πολιτική της Αυστρίας αποσκοπούσε στον αποκλεισμό της Σερβίας από την Αδριατική, καθώς και τον αποκλεισμό της Ιταλίας από τα ανατολικά παράλια της Αδριατικής. Για το λόγο αυτό...

επιδίωκε να δημιουργήσει ένα αυτόνομο αλβανικό κράτος υπό την προστασία της.

Από την άλλη μεριά η Ιταλία ήθελε να δημιουργηθεί ένα αλβανικό κράτος, το οποίο θα το χρησιμοποιούσε μελλοντικά ως προτεκτοράτο, αφενός μεν για να ελέγχει και από τις δύο πλευρές την Αδριατική και αφετέρου για να το έχει ως βάση οικονομικής διείσδυσης στα Βαλκάνια. Τα άλλα μεγάλα κράτη που εμπλέκονταν στις συζητήσεις των βαλκανικών κρατών ήταν η Αγγλία, η Γαλλία, η Ρωσία και η Γερμανία.

Για να επιλυθεί το βαλκανικό πρόβλημα των συνόρων, πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 1912 στο Λονδίνο Πρεσβευτική Συνδιάσκεψη. Συγκεντρώθηκαν εκεί οι πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων και οι αντιπροσωπείες των ενδιαφερομένων κρατών για να ληφθούν διάφορες αποφάσεις. Η Συνδιάσκεψη αυτή, υπό την προεδρία του Άγγλου υπουργού των Εξωτερικών σερ Έντουαρντ Γκρέυ, από την πρώτη συνεδρία της στις 3/16 Δεκεμβρίου 1912 αποφάσισε την ίδρυση αλβανικού κράτους, το οποίο ουδέποτε υπήρχε στο παρελθόν. Στη συνέχεια, το πρόβλημα που ανέκυψε ήταν ο καθορισμός των συνόρων του νέου κράτους.

Οι συζητήσεις και οι ζυμώσεις σχετικά με τα όρια των νέων βαλκανικών κρατών μετά τον πόλεμο κράτησαν αρκετό καιρό, διότι δεν υπήρχε συμφωνία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και την Τουρκία. Η πρώτη επίσημη συνεδρίαση της Συνδιάσκεψης για τον καθορισμό των νοτίων συνόρων της Αλβανίας έγινε στις 29 Μαΐου/11 Ιουνίου 1913. Πριν όμως από αυτήν και συγκεκριμένα το μήνα Μάρτιο του ίδιου έτους η Ρουμανία με τον πρεσβευτή της στο Λονδίνο, ονόματι Μισίου, επιδίωξε να επηρεάσει τους πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων, προκειμένου να ενσωματωθούν στο νεοσύστατο κράτος της Αλβανίας τα βλαχόφωνα χωριά της Πίνδου, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του Γράμμου. Καλύτερος φίλος και συμπαραστάτης στις απαιτήσεις της Ρουμανίας αναδείχτηκε ο πρόεδρος της Συνδιάσκεψης Έντουαρντ Γκρέυ, συνεπικουρούμενος και από την Ιταλία. Ευτυχώς που η Γαλλία και η Ρωσία υποστήριζαν τις θέσεις της Ελλάδας και έτσι παρέμειναν τα βλαχόφωνα χωριά στην ελληνική επικράτεια.

Με το σημερινό μας άρθρο θα φέρουμε εν συντομία στην επιφάνεια τα διπλωματικά παρασκήνια σχετικά με το παραπάνω ζήτημα, γεγονός που, αν είχε αρνητική εξέλιξη για την Ελλάδα, η περιφέρεια Γρεβενών θα βρισκόταν σήμερα ακρωτηριασμένη με τα νότια σύνορα της Αλβανίας να φθάνουν μέχρι το Βενέτικο ή τον Αλιάκμονα ποταμό. Τα περισσότερα από αυτά που αναφέρουμε στηρίζονται σε επίσημα διπλωματικά έγγραφα, τα οποία δημοσιεύτηκαν στη «Ρωμουνική Βίβλο», καθώς και στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή των Ελλήνων για το θέμα αυτό (συνεδρίαση της 20 Φεβρουαρίου 1914, επί κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου, με ομιλητή τον Δημήτριο Ράλλη, βουλευτή της αντιπολίτευσης και πρώην πρωθυπουργό).

Οι παρασκηνιακές διπλωματικές ενέργειες της Ρουμανίας, τις οποίες δεν γνώριζε η Ελλάδα, έχουν ως εξής:

Στις 9)22 Μαρτίου 1913 ο πρωθυπουργός της Ρουμανίας Τάκε Μαγιορέσκο, αποκαλώντας τους Κουτσόβλαχους «Ρωμούνους», απέστειλε στον πρεσβευτή της Ρουμανίας στο Λονδίνο το παρακάτω τηλεγράφημα :

«Ζητήσατε, όπως αι πολυάριθμοι Μακεδονορωμουνικαί κοινότητες της Πίνδου μεταξύ Σαμαρίνης και Μετσόβου περιληφθώσιν εις την Αλβανίαν. Επιμείνατε επί της αρχής, όπως εις όλους τους τόπους, ένθα οι Ρωμούνοι πλειονοψηφούσιν αναγνωρισθή ως γλώσσα της διοικήσεως η Ρωμουνική, καθώς και εις τας εκκλησίας και τα Ρωμουνικά σχολεία. Η γενική αύτη αρχή πρέπει ν’ αναγραφή εις το Σύνταγμα της Αλβανίας».

Ο Ρουμάνος πρεσβευτής, ενεργώντας σύμφωνα με τις εντολές του πρωθυπουργού, ζήτησε προφορικά κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης των πρεσβευτών όπως όλα τα βλαχόφωνα χωριά της οροσειράς της Πίνδου, καθώς και εκείνα του Γράμμου και της περιφέρειας Κορυτσάς, να περιληφθούν στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος. Παράλληλα ζήτησε από τις Μεγάλες Δυνάμεις να εγγυηθούν την αυτονομία των βλαχόφωνων κατοίκων των χωριών που επρόκειτο να ενσωματωθούν στο νέο κράτος και την κατοχύρωση της αυτονομίας αυτών με την αναγραφή στο Σύνταγμα της Αλβανίας. Ύστερα από την ενέργεια αυτή ενημέρωσε τηλεγραφικά τον πρωθυπουργό Μαγιορέσκο στις 13)26 Μαρτίου 1913. Ενδεικτικά, μνημονεύουμε την πρώτη παράγραφο του τηλεγραφήματος: «Σήμερον εν τη συνελεύσει των πρεσβευτών εζήτησα αι χώραι μεταξύ Ιωαννίνων, Μετσόβου, Γρεβενών και του όρους Γράμμου μέχρι Κορυτζάς, περιλαμβάνουσαι 36 κωμοπόλεις και κώμας Ρωμουνικάς μετά πληθυσμού πλέον των 80.000 κατοίκων, περιληφθώσιν εις την Αλβανίαν».

Ο Άγγλος υπουργός Εξωτερικών
Έντουαρντ Γκρέυ

O Ρουμάνος πρεσβευτής δεν περιορίστηκε μόνο στην προφορική ανάπτυξη των αξιώσεων της ρουμανικής κυβέρνησης σχετικά με τα νότια σύνορα της Αλβανίας, αλλά υπέβαλε την επομένη και υπόμνημα που περιελάμβανε λεπτομερώς τις ρουμανικές βλέψεις. Το υπόμνημα αυτό, με ημερομηνία 14)27 Μαρτίου 1913, υπεβλήθη στον πρόεδρο της Συνδιάσκεψης Έντουαρντ Γκρέυ και αναφέρει τα εξής:

(α) Η ρουμανική κυβέρνηση βλέπει με ευχαρίστηση τη δημιουργία ανεξάρτητου αλβανικού κράτους και ελπίζει ότι οι εγγυήτριες Μεγάλες Δυνάμεις θα θελήσουν να συμπεριλάβουν σ’ αυτό και την εθνικότητα των πολυάριθμων Ρουμάνων (εννοεί τους Κουτσόβλαχους). Προς το σκοπό αυτό τα όρια της μέλλουσας Αλβανίας πρέπει να χαραχθούν κατά τέτοιο τρόπο, ώστε όχι μόνο το κράτος αυτό να προφυλαχθεί από κάθε μελλοντικό κίνδυνο από τα γειτονικά κράτη αλλά και ο ρουμανικός πληθυσμός, ο οποίος είναι συμπαγής προς τα νοτιοανατολικά της Αλβανίας να διατηρηθεί άθικτος μέσα στα όρια του αλβανικού κράτους.

(β) Η χώρα η συμπεριλαμβανόμενη μεταξύ των πόλεων Ιωαννίνων, Μετσόβου, Γρεβενών και του όρους Γράμμου, κατοικείται υπό πληθυσμού κατά πλειοψηφία ρουμανικού, ο οποίος δύναται να εκτιμηθεί σε 80.000 και πλέον κατοίκων και ο οποίος είναι εγκατεστημένος σε 36 κωμοπόλεις και χωριά, κυριότερα των οποίων είναι η Σαμαρίνα, η Αβδέλλα, το Περιβόλι, η Κρανιά, η Λαβανίτσα (;), το Συρράκο, η Λάιστα, η Λεσινίτσα (Βρυσοχώρι), η Μπριάζα (Δίστρατο) κ.λπ.

(γ) Πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι οι δύο πλευρές της Πίνδου από του όρους Γράμμου μέχρι των Αγράφων κατοικούνται κατά πλειοψηφία από Ρουμάνους. Μέρος του πληθυσμού τούτου προσαρτήθηκε στην Ελλάδα μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου. Οι Ρουμάνοι διαμαρτυρήθηκαν τότε κατά της προσαρτήσεως αυτής. Θα ήταν άδικο να επιτραπεί εκ νέου ο διαχωρισμός του συμπαγούς κορμού των Ρουμάνων και να προσαρτηθούν αυτοί σε άλλο πλην της Αλβανίας κράτος.

(δ) Η Ρουμανία είναι της γνώμης ότι η εθνικότητα αυτών θα διατηρηθεί καλλίτερα μέσα σε ένα ανεξάρτητο αλβανικό κράτος, υπό την εγγύηση των Μεγάλων Δυνάμεων.

(ε) Η Ρουμανική Κυβέρνηση θεωρεί ότι τα καλλίτερα φυσικά όρια προς Νότο της Αλβανίας θα ήταν τα όρη Ζαγορίου (Μιτσικέλι και Πάπιγκο), η πεδιάδα του Ινάχου μέχρι της συμβολής αυτού μετά του ποταμού Αράχθου και των πηγών αυτού εις το όρος Ζυγός. Εντεύθεν μέχρι Μετσόβου και ακολουθούντα τα σημερινά σύνορα της Ελλάδος μέχρι του ποταμού Βενέτικου, εκείθεν μέχρι της συμβολής τούτου μετά του ποταμού Βίστριτζα (Αλιάκμονος), ακολουθούντα το ρεύμα του ποταμού τούτου μέχρι Δάρδας, Γράμμου, Κορυτσάς και εκείθεν μέχρι Πρέσπας.

(στ) Ο πληθυσμός των χωρών αυτών είναι κατά μέγα μέρος ρουμανικός, μουσουλμανικός (μωαμεθανοί Βαλαάδες) και αλβανικός με μια μειονότητα ελληνική. Για να διασωθεί η εθνική υπόσταση των Ρουμάνων των παραπάνω μερών, οι οποίοι θα περιληφθούν στην Αλβανία, οι Μεγάλες Δυνάμεις θα θελήσουν ευμενώς να αναγράψουν όχι μόνο στη διεθνή συνθήκη, η οποία θα αντικαταστήσει τη Συνθήκη του Βερολίνου, αλλά και στο Σύνταγμα της Αλβανίας την αρχή, ότι στη διοίκηση όλων των μερών που πλειοψηφούν οι Ρουμάνοι καθώς και σε όλες τις εκκλησίες και τα σχολεία των Ρουμάνων η εν χρήσει γλώσσα θα είναι η Ρουμανική.

(ζ) Το νέο αλβανικό κράτος πρέπει να εγγυηθεί διοικητική, κοινοτική και κατά το δυνατόν πολιτική αυτονομία στους Ρουμάνους της Αλβανίας χωρίς να παρεμβάλλει εμπόδια στην εξουσία του Ρουμάνου θρησκευτικού αρχηγού στις περιοχές που κατοικούν οι Ρουμάνοι. Το ρουμανικό κράτος θα μπορεί, όπως και στο παρελθόν, να παρέχει επιχορηγήσεις εις τα Ρουμανικά πνευματικά ιδρύματα της Αλβανίας, άνευ ουδεμιάς παρεμποδίσεως εκ μέρους του αλβανικού κράτους.

Με το παραπάνω υπόμνημα βλέπουμε ότι η Ρουμανία επιδίωκε όπως όλα τα εδαφικά διαμερίσματα του ορεινού όγκου της Βόρειας και Νότιας Πίνδου και τα χωριά της Κορυτσάς και της Πρέσπας, στα οποία κατοικούσαν Κουτσόβλαχοι, να περιέλθουν στην Αλβανία. Επιπλέον ζητούσε αυτονομία των εν λόγω πληθυσμών και εγγυήσεις από τις Μ. Δυνάμεις.

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη για ιστορικούς λόγους ήθελε τα σύνορα αυτής να επεκταθούν προς Βορρά ως τον ποταμό Γενούσο ή Σκούμπη, δηλαδή να ενσωματωθεί στον κορμό της και η Βόρεια Ήπειρος. Θυμίζουμε ότι κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων τα ελληνικά στρατεύματα είχαν καταλάβει τη Β. Ήπειρο και υποχρεώθηκαν να αποσυρθούν από αυτή μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Φλωρεντίας (4/17 Δεκεμβρίου 1913).

Για όσα συνέβαιναν στα διπλωματικά παρασκήνια εκ μέρους της Ρουμανίας σχετικά με τα νότια σύνορα της Αλβανίας η ελληνική διπλωματία είχε άγνοια και μόλις τον Απρίλιο του 1913 έλαβε γνώση και ζήτησε να παρακαθίσει με έναν αντιπρόσωπο στη Διάσκεψη, τον οποίο οι Μ. Δυνάμεις απέρριψαν. Τότε οι Έλληνες διπλωμάτες πλησίασαν τον Ρουμάνο πρεσβευτή, για να διαπιστώσουν αν μπορούσε να βρεθεί κάποια συμβιβαστική λύση. Σε τηλεγράφημα που απέστειλε ο εν λόγω πρεσβευτής στον πρωθυπουργό του Μαγιορέσκο στις 2)15 Ιουνίου 1913 ανέφερε ότι οι Έλληνες διπλωμάτες τον ρώτησαν αν υπάρχει δυνατότητα να δεχθεί η Ρουμανία όπως οι Ρουμάνοι (Κουτσόβλαχοι) της Πίνδου προσαρτηθούν στην Ελλάδα, με την υπόσχεση ότι η ελληνική κυβέρνηση θα προσφέρει τις ίδιες εγγυήσεις με αυτές που ζητούσε για την Αλβανία. Η απάντηση του Μαγιορέσκο ήταν αρνητική, λέγοντας ότι «η συγχώνευση με την Αλβανία είναι η καλύτερη εγγύηση για τους Μακεδονορουμάνους, από τη στιγμή που δεν υπάρχει αυτόνομη Μακεδονία» και ότι «η Ρουμανία δεν δύναται να εγκαταλείψει την άποψη αυτή».

Δυστυχώς τα πράγματα για την ελληνική πλευρά ήταν δύσκολο να βελτιωθούν και η κυβέρνηση Βενιζέλου προσπάθησε να δημιουργήσει την κατάλληλη φιλική ατμόσφαιρα με τη Ρουμανία, προσφερόμενη να εκπληρώσει κάθε επιθυμία αυτής στο ζήτημα των Κουτσοβλάχων. Η απώλεια της Βορείου Ηπείρου ήταν πλέον γεγονός μετά την αρνητική στάση που κράτησαν έναντι των ελληνικών συμφερόντων η Ιταλία και η Αυστρία. Η ελληνική κυβέρνηση, εκτελώντας τις εντολές των Μ. Δυνάμεων, διέταξε την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από τη Βόρειο Ήπειρο, χωρίς να κατοχυρώσει πλήρως όλες οι εγγυήσεις για τον ελληνικό πληθυσμό. Τελικά, τα βλαχοχώρια της Πίνδου παρέμειναν στην ελληνική επικράτεια, πλην όμως ο Βενιζέλος αναγκάστηκε να υιοθετήσει όλες τις απαιτήσεις του Μαγιορέσκο και αυτό φαίνεται από τις επιστολές που αντάλλαξαν μεταξύ τους οι ανωτέρω πρωθυπουργοί, οι οποίες προσαρτήθηκαν στη Συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1913. Το αποτέλεσμα ήταν οι Κουτσόβλαχοι να αναγνωριστούν ως μειονότητα εντός του ελληνικού κράτους με το δικαίωμα να έχουν δικά τους σχολεία και εκκλησίες με δικούς τους δασκάλους και ιερείς και τα ιδρύματά τους να ελέγχονται και να υποστηρίζονται οικονομικά από τη Ρουμανία υπό την τυπική επίβλεψη του ελληνικού κράτους. 

Μετά το πέρας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου έγινε στα Βαλκάνια και νέος καθορισμός των συνόρων. Στη Διάσκεψη των Συμμάχων στο Παρίσι, που ασχολήθηκε με τα θέματα αυτά, κάποια αποκαλούμενη «Μακεδονορουμανική Εταιρεία» (μάλλον πρόκειται για δημιούργημα της ρουμανικής προπαγάνδας για συγκεκριμένο σκοπό) προσπάθησε να επηρεάσει με την υποβολή υπομνήματος τις αποφάσεις, με σκοπό να ενσωματωθούν τα βλαχόφωνα χωριά της Πίνδου στο αλβανικό κράτος.Οι πρώτοι που αντέδρασαν συντονισμένα και δυναμικά στην ενέργεια αυτή, στις αρχές Μαρτίου του 1919, ήταν οι βλαχόφωνοι της επαρχίας Γρεβενών, οι οποίοι, εκπροσωπώντας και τα βλάχικα χωριά της Ηπείρου, απέστειλαν το παρακάτω τηλεγράφημα διαμαρτυρίας στον πρόεδρο των ΗΠΑ Γούντρω Ουίλσον, στους πρωθυπουργούς Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας και στον πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο, έπειτα από πάνδημο συλλαλητήριο που έλαβε χώρα στην πόλη των Γρεβενών, στο οποίο μίλησαν οι δικηγόροι Γεώργιος Ποντίκας και Γεώργιος Βασιλάκης. Τα ονόματα των μελών της Επιτροπής που υπογράφουν το τηλεγράφημα φαίνονται στο τέλος του κειμένου:

«Οι κάτοικοι της Πίνδου προς τους αρχηγούς των Συμμάχων»

«Οι κάτοικοι της περιφερείας της Πίνδου, λαβόντες γνώσιν του δημοσιευθέντος εν τω Παρισινώ «Χρόνω» 13)26 Φεβρουαρίου (1919) υπομνήματος της αυτοτιτλοφορούμενης Μακεδονορρουμανικής, αγνώστου ημίν, αντιπροσωπείας δήθεν ανυπάρκτων Μακεδονορρουμάνων Πίνδου, δι’ ου ζητεί αύτη, όπως η περιοχή της Πίνδου περιληφθή εις το συμπηχθησόμενον Αλβανικόν Κράτος, συνελθόντες εις πάνδημον συλλαλητήριον, αποφασίζομεν: Μετ’ αγανακτήσεως καταγγέλλομεν την ανωτέρω επιτροπήν ότι ουδένα κάτοικον της Πίνδου εκπροσωπεί, ουδ’ εντολήν παρ’ ουδενός έλαβεν.

Οι κάτοικοι της Πίνδου, απόγονοι των Κωλέττη, Σίνα, Αβέρωφ, Τοσίτσα, Στουρνάρα, Χατζηπέτρου, Ζαλοκώστα και άλλων της Ελλάδος ενδόξων τέκνων διαμαρτυρόμεθα κατά των σκοτίων ενεργειών της λεγομένης Μακεδονορρουμανικής Εταιρείας, ξένης προς τον τόπον μας, μισθάρνου οργάνου ξένης προπαγάνδας, εργαζομένης υπέρ της Αλβανίας και επιζητούσης ν’ αμφισβητήση την Ελληνικότητά μας. Διαδηλούμεν, ότι αγωνισθέντες ανέκαθεν υπέρ της Ελληνικής Ιδέας και υπέρ της δόξης και του μεγαλείου της μητρός Ελλάδος, πολεμούντες κατά των επιδρομών των βαρβάρων και απολιτίστων Αλβανών, παρ’ ων υπέστημεν απείρους δηώσεις και καταστροφάς, επί Τουρκοκρατίας, ιδία δε συμμετασχόντες κατά τον λήξαντα Εθνικόν αγώνα υπέρ της αποκαταστάσεως της Ελληνικής φυλής δι’ απάσης της στρατευομένης ημών δυνάμεως, αντιπροσωπευούσης χιλιάδας μαχητών, μετά του λοιπού τμήματος του Ελληνικού, ούτινος αποτελέσαμεν και αποτελούμεν αναπόσπαστον τμήμα, μετ’ αποστροφής αποδοκιμάζομεν πάσαν ενέργειαν ξένων προς τον τόπον μας, προσπαθούντων να πλαστογραφήσωσιν την Ελληνικότητα της καταγωγής και των φρονημάτων μας.

Η Επιτροπή των χωρίων της Πίνδου

Γεώργιος Ποντίκας δικηγόρος, Γεώργιος Βασιλάκης δικηγόρος, Στ. Παπαποστόλου πρόεδρος της Κοινότητος Περιβολίου, Κούσιος Λαΐτσος έμπορος, Ι. Νικόλας έμπορος, Νικ. Μαλίτσας έμπορος, Δημ. Νασίκας έμπορος, Γ. Νασίκας έμπορος, Στ. Γάλικας πρόεδρος Αβδέλλης, Γ. Τσιμπουκλής πρόεδρος Αβδέλλης, Αδάμ Γάτσας πρόεδρος Σαμαρίνης, Ζήσης Βέρρος έμπορος, Σταμούλης Κυραλέος πρόεδρος Κρανιάς, Δ. Μητσιομπούνας έμπορος και Κ. Κίτσιος κτηματίας».

Χρήστος Δ. Βήττος

Υποστρατήγος ε.α. - Συγγραφέας

Πηγή: greveniotis.gr

βλαχόφωνοι

Οι Αρμάνοι Βλάχοι - (Βιβλίο)! - Vllehët Arumunë-Libër!

152197457-Vllehte-Arumune-by-Nikolaos-I-Mertzos.pdf

ΟΙ ΑΡΜΑΝΟΙ ΒΛΑΧΟΙ by Πελασγός Κορυτσάς