Ιστορία των τσάμηδων και των εγκλημάτων τους! - Historia e Çamëve dhe krimet e tyre!

ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΤΣΑΜΗΔΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ Ο υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας και πρώην υποδιευθυντής της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας Π. Λάγγαρης έχει γράψει μια εμπεριστατωμένη μελέτη για το ποιοι ήταν οι Τσάμηδες και ποια ήταν τα εγκλήματά τους. Σύμφωνα με τον Π. Λάγγαρη «Τσαμουριά» κατά την περίοδο της τρομοκρατίας ονομαζόταν η περιοχή της Ηπείρου, που περιελάμβανε τις επαρχίες Παραμυθιά, Φιλιατών, Πάργας και Μαργαριτίου (με την περιφέρεια του ποταμού Θυάμιδος δηλαδή Καλαμά), καθώς και μερικά χωριά των περιοχών της Β.Ηπείρου, Δελβίνου και Αγ. Σαράντα. Γεωγραφικά ο χώρος αυτός συμπίπτει με την κατά την αρχαιότητα χώρα της Ηπείρου Θεσπρωτία κατοικημένη από το ελληνικό φύλλο των Θεσπρωτών. Συναφές με την «Τσαμουριά» είναι και το όνομα «Τσάμης» - «Τσάμηδες» που προέρχεται κατά την επικρατήσασα άποψη από την παραφθορά του αρχαίου ονόματος του ποταμού Καλαμά (Θύαμις - Τσίαμις - Τσάμης). Οι Τσάμηδες λοιπόν, δεν ήταν ούτε Τουρκικής καταγωγής, ούτε Αλβανικής, αλλά προέκυψαν από το γηγενές στοιχείο της Τσαμουριάς, εξαιτίας του εξισλαμισμού που έλαβε χώρα στην Ήπειρο και στη Θεσπρωτία (Χριστιανοί από τον 6ο αιώνα), ο οποίος άρχισε μετά τον θάνατο του Σκερντέμπεη και ιδιαίτερα τον 17ο μ.Χ. αιώνα. Ειδικότερα : Οι μεγάλοι Αλβανοί κτηματίες και οι Σπαχήδες (έφιπποι, μισθοφόροι) που είχαν εγκατασταθεί στη Θεσπρωτία από το 1700 εξαναγκάζονται να εξισλαμισθούν, για να διατηρήσουν τα τιμάριά τους, αξιοθέντες του τίτλου «μπέηδες» κληρονομικά. Τούτους από ψυχολογικό εξαναγκασμό μιμήθηκαν και οι φτωχοί κολίγοι. Οι Τσάμηδες μουσουλμάνοι της Θεσπρωτίας ήταν απόγονοι των ανωτέρω εξωμοτών. Κατ΄αρχήν οι εξισλαμισθέντες αυτοί Χριστιανοί διατήρησαν την Ελληνική γλώσσα και συμπαθούσαν τους Χριστιανούς κατοίκους, με τους οποίους συνδέονταν και με δεσμά συγγενείας. Με την πάροδο του χρόνου οι σχέσεις τους με τους Αλβανούς μπέηδες (γαιοκτήμονες) τους ανάγκασαν να μάθουν και την Αλβανική γλώσσα δημιουργώντας ταυτόχρονα μια παράδοξη νοοτροπία πονηριάς, συκοφαντικής διάθεσης και μοχθηρίας. Έτσι σιγά-σιγά απέβαλαν κάθε τι το Ελληνικό και η ονομασία «Τσάμης» κατάντησε συνώνυμη του πονηρού, του ανειλικρινούς, του άπιστου. Άρχισαν να υποβλέπουν το χριστιανικό στοιχείο, να μάχονται τούτο και να ζητούν την εξόντωσή του. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε η μικρή μουσουλμανική μειονότητα της Τσαμουριάς στη Θεσπρωτία, με καθαρά τουρκική φυλετική συνείδηση. Ο αριθμός των Τουρκοτσάμηδων του νομού Θεσπρωτίας, σε σύνολο 61.300 κατοίκων, μόλις ανήρχετο στους 16.600, το 1940, δηλαδή το 27%. (Η Κοινωνία των Εθνών τους υπολόγιζε σε 20.000). Οι Τουρκοτσάμηδες αυτοί με τη Συνθήκη των Αθηνών (1913) προστατεύονται σαν (θρησκευτική) μουσουλμανική μειονότητα, ενώ κατέστησαν Έλληνες υπήκοοι, αφού τον Φεβρουάριο του 1913 ελευθερώθηκε η Ήπειρος από τον Οθωμανικό ζυγό. Μέχρι τότε ήταν Τούρκοι υπήκοοι, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είχαν δικά τους σχολεία για την εκμάθηση της γλώσσας τους και τεμένη, στα οποία δίδασκαν οι Χοτζάδες, που επληρώνοντο από το Ελληνικό Δημόσιο. Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913 η προπαγάνδα της Αυστρίας στρατολόγησε πολλούς πράκτορες μεταξύ των Τσάμηδων, τους οποίους εκίνησε κατά του Ελληνισμού. Μόνο το 1924 οι Τσάμηδες άρχισαν να προσαρμόζουν τη συνείδησή τους προς την Αλβανία, οπότε για πρώτη φορά ανακινήθηκε ζήτημα Αλβανικής μειονότητας. Επί δικτατορίας Θ. Παγκάλου αναγνωρίστηκαν (Αύγουστος 1926) με ελληνική πρωτοβουλία και προς εκδήλωση φιλικών αισθημάτων προς την Αλβανία οι Τσάμηδες σαν «Αλβανική» μειονότητα, για να αποφύγουν την ανταλλαγή, ενώ σύμφωνα με την Ελληνοτουρκική Σύμβαση ανταλλαγής της 30-1-1923, η Ελλάδα θα απαλλάσσονταν της παρουσίας αυτών, παρά το γεγονός ότι πολλοί από τους μουσουλμάνους της Τσαμουριάς ήταν υπέρ της ανταλλαγής και επιθυμούσαν να αναχωρήσουν για την Τουρκία (περί τους 5.000 τους οποίους είχε δεχθεί η Τουρκία). Οι Ιταλοί εξ άλλου, από το 1923, γνωρίζοντες το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των Αλβανών για τη Θεσπρωτία, καθώς και τον πόθο τους να επεκταθούν προς αυτήν δεν άφηναν ευκαιρία ανεκμετάλλευτη από το να μην υποδαυλίζουν αυτούς και να τους κρατούν σε ψυχικό αναβρασμό, να τους φανατίζουν και να τους τροφοδοτούν με συνθήματα για την πραγματοποίηση των ονείρων τους. Τσάμης ήταν ο ληστής Νταούτ Χότζα, τον οποίον ο Μουσολίνι χρησιμοποίησε ως έναυσμα για την κήρυξη πολέμου κατά της Ελλάδας τον Οκτώβριο του 1940, τάγματα δε Τσάμηδων σχηματίστηκαν και συμπολέμησαν με τους Ιταλούς στην αρχή, με Ιταλικές στολές και τους Γερμανούς αργότερα. Και στις δύο περιπτώσεις επικεφαλής των προπομπών ήταν πάντοτε Τσάμηδες. Τα τάγματα αυτά επιδόθηκαν με ανήκουστη θηριωδία στο «πλιάτσικο» των οικιών και καταστημάτων των Ελλήνων Χριστιανών. Σα να μην αρκούσαν όλα αυτά, υποχρέωσαν τους Έλληνες να φορούν το γνωστό Αλβανικό άσπρο σκούφο και διέπραξαν γενικά ανήκουστα εγκλήματα κατά των άτυχων Θεσπρωτών, τους οποίους βασάνιζαν και σκότωναν. Τον Ιούλιο του 1941 η Ιταλική Κυβέρνηση διόριζε με Διάταγμα τον αρχηγό της εγκληματικής μαφίας από την Παραμυθιά Τζεμίλ Ντίνο, σαν Ύπατο Αρμοστή Θεσπρωτίας, ο οποίος μάλιστα δεν εμφανίστηκε για να αναλάβει τα καθήκοντά του. Για να τρομοκρατήσουν ακόμη περισσότερο το Ελληνικό στοιχείο, και να επιδείξουν στην Ελληνική Κυβέρνηση τη θέλησή τους οι Τσάμηδες, ότι επιθυμούν την απόσπαση του Νομού Θεσπρωτίας από τον ελληνικό κορμό, δολοφονούν μπρος στο Νομαρχιακό κατάστημα τον αναπληρωτή Νομάρχη Γ. Βασιλάκο. Η δολοφονία αυτή υπήρξε το σύνθημα των ομαδικών εκτελέσεων σ΄ολόκληρο το Νομό, με κορύφωση την εκτέλεση των 49 προκρίτων της Παραμυθιάς (29-9-1943). Διευθύνων νους για την συστηματοποίηση του έργου της εξολοθρεύσεως του ελληνικού στοιχείου ήταν η διαβόητη τρομοκρατική οργάνωση K-S-I-L-I-A δηλαδή το «Αλβανικό Σύστημα Πολιτικής Διοικήσεως» που συγκροτήθηκε προς τούτο τον Ιούλιο του 1942. Πλέον εναργής για το θέμα είναι η σχετική έκθεση ειδικής προς τούτο συσταθείσης και αμερόληπτης επιτροπής. ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ «ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ (K.S.I.L.I.A.) ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ» 1. Δολοφονηθέντες υπό Τσάμηδων μόνων ή εν συνεργασία με τα στρατεύματα κατοχής : 632 2. Εξαφανισθέντες και απαχθέντες ως όμηροι : 428 3. Βιασμοί γυναικών και κορασίδων : 209 4. Απαγωγαί : 31 5. Πυρποληθείσαι οικίαι : 2.332 6. Λεηλατηθέντα ολοσχερώς χωρία : 53 7. Διαρπαγέντα ζώα : (α) Αιγοπρόβατα : 37556 (β) Βοοειδή : 9.285 (γ) Ιπποειδή : 4.185 (δ) Πουλερικά (ένα μέρος) : 30.000 (ε) Κυψέλαι : 742 Τα ανωτέρω είναι κατώτερα της πραγματικότητος. Την άνοιξη του 1944, στα πλαίσια των επιχειρήσεων εναντίον των Γερμανών στην Ήπειρο, κρίθηκε αναγκαίο από την Βρετανική συμμαχική αποστολή να καταλάβει ο Ζέρβας τις Ηπειρωτικές ακτές στην περιοχή της Πάργας που ελέγχουν οι Τσάμηδες, προκειμένου να γίνεται πιο εύκολα ο εφοδιασμός του ΕΔΕΣ με πλοιάρια από την Ιταλία. Στις επιχειρήσεις αυτές στο πλευρό των Γερμανών πολέμησαν και ένοπλα σώματα Τσάμηδων, ιδιαίτερα στην περιοχή της Πάργας, της Παραμυθιάς και της Ηγουμενίτσας. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί η μάχη της Μενίνας (17/18-8-1944), όπου μαζί με τους 92 νεκρούς και 109 αιχμαλώτους Γερμανούς, είχαν και οι συμπολεμιστές τους Τσάμηδες 86 νεκρούς και 7 αιχμαλώτους, έναντι 6 ανδρών του ΕΔΕΣ και του Άγγλου Ταγματάρχου Δαβίδ Ουάλλας. Για τον ρόλο αυτό των Τσάμηδων η συμμαχική αποστολή διέταξε τον Ζέρβα να διαλύσει τα Σώματα αυτά, με αντικειμενικό σκοπό στο να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις ενάντια στους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους προς την Αλβανία (Οκτώβριος 1944). Έτσι, τον Σεπτέμβριο του 1944, αντιληφθέντες ότι θα λογοδοτούσαν στην Ελληνική Δικαιοσύνη, για την εν γένει εγκληματική και αντεθνική δράση τους, οι Τσάμηδες, μαζί με τους υποχωρούντες Γερμανούς που έχασαν τον πόλεμο, αποχωρούν για την Αλβανία οικειοθελώς περί τους 16.000-18.000. Μεγάλος αριθμός μάλιστα Τσάμηδων μεταφέρθηκε στην Αλβανία με Γερμανικά μεταφορικά μέσα, σύμφωνα με αναφορά Αμερικανού αξιωματικού. Στην Αλβανία, το καθεστώς του Εμβέρ Χότζα τους εγκατέστησε στην πεδιάδα της Μουζακιάς και τους διατήρησε ως Έλληνες υπηκόους με την ελπίδα τυχόν επιστροφής τους στην Ελλάδα ή επανάκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων, τα οποία είχαν δεσμευθεί στο μεταξύ από το ελληνικό κράτος. Συγκεκριμένα, με την υπ΄αρ. 344/23-4-1945 απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου δοσιλόγων Ιωαννίνων και περί τις 1.700 σχετικές καταδικαστικές αποφάσεις ερήμην που επακολούθησαν καταδικάστηκαν ως εγκληματίες πολέμου, ενώ οι περιουσίες τους δημεύτηκαν (Β.Δ. 2185/1952 και Ν.27891/1954) και εκποιήθηκαν ή διανεμήθηκαν σε όλους, όσους έπεσαν θύματα της θηριωδίας τους. Παράλληλα, με την υπ΄αρ. Α.Π. 50862/1947 απόφαση του Υπουργείου Στρατιωτικών οι Τσάμηδες στερήθηκαν της ελληνικής ιθαγένειας. Οι ελάχιστες δεκάδες Τσάμηδες που παρέμειναν στην Ελλάδα (όσοι εθεώρουν εαυτούς αθώους), παρέμειναν ανενόχλητοι, εκχριστιανίστηκαν και αφομοιώθηκαν από το ελληνικό στοιχείο, διάγοντας φιλησύχως και νομοταγώς. Τέτοιοι υπήρξαν οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες οι οποίοι εμφανίζονται τώρα ως «αθώοι» και «αδικημένοι», επιχειρώντας να ανατρέψουν την σε βάρος τους πραγματικότητα, διαστρεβλώνοντας και παραχαράσσοντας την ιστορία. πηγή: εδώ

CILËT ISHIN ÇAMËT DHE CILAT JANË KRIMET E TYRE. Nëngjenerali i Policisë Greke dhe ish nëndrejtor i shërbimit anti-terrorist P. Lagari ka shkruar një studim të faktuar  mbi temën se çfarë ishin çamët dhe cilat ishin krimet e tyre. Sipas P Lagarit “Çamëria” gjatë kohës së terrorizmit quhej zona e Epirit, dhe përfshinte zonat e Paramithisë, Filatës, Pargës dhe Margaritiu (Margëlleçit) (me periferinë e lumit Thiamidho dmth   Kalama), por dhe disa fshatra të zonave të Epirit Verior, Delvinës dhe Sarandës. Gjeografikisht ky vënd përputhej në lashtësi me zonën e Epirit, Thesprotinë e banuar nga fiset helene të Thesprotëve. E përafërme me “Çamërinë” është dhe emërtimi “Çam” – “Çamët” që ka prejardhjen nga opinioni mbizotërues  që thotës se është shndërrim gjuhor i emërit të lashtë të lumit Kalama (Thiamis – Tsiamis – Tsamis). Çamët pra, nuk ishin me prejardhje Turke, as Shqiptare, por kanë prejardhjen nga elementi vendas i Çamërisë, për shkak të islamizimit që u zhvillua në Epir dhe në Thesproti (Të krishterë që prej shek të 6-të), i cili filloi me vdekjen e Skëndërbeut dhe në veçanti gjatë shek të 17. Më specifikisht: Pronarët e mëdhenj të tokave që ishin Shqiptarë  dhe Spahinjtë (Kalorësit, mercenarë) që ishin vendosur, në Thesproti nga 1700 detyrohen të kthehen në myslymanë, për ruajtuar tokat e tyre, duke u dënjësuar kështu për titujt “Bej” por dhe për ta trashëguar titullin. Këta, nga presioni psikologjik i imituan dhe  punëtorët e varfër. Myslymanët Çamë të Thesprotisë janë pasardhës të këtyre të kthyerve të fundit.  Si fillim këta të krishterë të islamizuar  ruajtën gjuhën Greke dhe simpatizonin banorët e Krishterë, me të cilët lidheshin dhe me marrdhënie familjare. Me kalimin e kohës marrdhëniet e tyre me Shqiptarët Bej (pronarë)  i detyruan që të mësojnë gjuhën shqipe duke krijuar në të njejtën kohë dhe mentalitetin e çuditshëm të dinakërisë, predispozitës shpifëse dhe ligësisë. Kështu ngadalë – ngadalë shkarkuan gjithçka Helene dhe emërtimi “Çam” u katandis sinonim i dinakut, i të pasinqertit , të pabesit. Filluan të shohin me nënvleftësim elementin e krishte, ta luftojnë atë dhe të kërkojnë eliminimin e tyre. Me këtë mënyrë u krijua komuniteti i vogël i Çamërisë në Thesproti, me një ndërgjegje të pastër fisnore Turke. Numri i turkoçamëve në periferinë   e Thesprotisë, në total  61300 banorë,  mezi arrin 16600 më 1940 dmth 27%. (Komunitetit i Kombeve i llogarit në 20000 banorë). Këta Turkoçamë me Marrveshjen e   Athinës më (1913)  mbroheshin si minoritet (fetar) myslyman, ndërsa u bënë nënshtetas Helenë, pasi në shkurt të 1913 u çlirua Epiri nga zgjedha Turke. Deri atëhere ishin nënshtetas turq, të Perandorisë Osmane. Kishin shkollat e tyre për mësimin e gjuhës së tyre, xhami, në të cilat mësonin Hoxhat, që paguheshin prej Shtetit Grek. Gjatë luftave Ballkanike 1912-1913 propaganda e Austriës, rradhiti shumë agjentë ndër Çamët, të cilët i motivoi kundër Greqisë. Më 1924 Çamët filluan të përshtatin ndërgjegjien e tyre me Shqipërinë, kështu për herë të parë lëvizi çështja e minoritetit Shqiptar. Gjatë diktaturës të Th. Pangalit u njohën, (Gusht 1926) me një nismë greke  dhe për të shprehur ndjenjat miqësore kundrejt Shqipërisë,  Çamët si një minoritet “Shqiptar”, për të shmangur këmbimin, ndërsa sipas Konventës Greko-Turke të këmbimit të popullatës më  30-1-1923,  Greqia do të çlriohej nga prezenca e atyre,   pavarësisht faktit që shumë nga myslymanët e Çamërisë ishin për këmbim dhe dëshironin që të shkonin për në Turqi (rreth 5000 prej të cilëve kishte pranuar Turqia). Italianët nga ana tjetër, që prej 1923, duke njohur interesin e veçantë të Shqiptarëve mbi Thesprotinë, gjithashtu dhe pasionin për t’u shtrirë  drejt saj, nuk lanë pa shfrytëzuar  këtë rast duke i nxitur ata dhe duke i mbajtur në një gjëndje të trazuar psiqike, duke i fanatizuar  dhe duke i ushqyer me parulla për të realizuar ëndrat e tyre. Çam ishte dhe  hajduti Daut Hoxha, të cilin Musolini e përdori si shkak për shpalljen e luftës, kundër Greqisë në Tetor të 1940, ndërsa batalione çamësh u formuan dhe luftuan bashkë me Italianët në fillim, me veshje italiane dhe me gjermanët më vonë. Në të dyja rastet udhëheqës të frontit ishin gjithmonë çamët. Këto batalione u hodhën në një  mizori të padëgjuar në “plaçkitje” të banesave dhe dyqaneve të grekëve të krishterë. Sikur të mos mjaftonin vetëm këto, detyruan Grekët të veshin  kapuçin e njohur, të bardhë, shqiptar dhe kryen krime të padëgjuara kundër Thesprotëve të pafat, të cilët  torturonin dhe vrisnin. Në Korrik 1941 Qeveria Italiane caktoi me Urdhër udhëheqësin e mafies kriminale në Paramithi, Xhemil Dinon si Komisioneri më të Lartë të Thesprotisë,  i cili nuk u shfaq që të merrte detyrat e tij. Që të terrorizonin akoma më tepër   elementin Helen, dhe që të tregonin në Qeveria Greke vullnetin e tyre, Çamët, të cilët dëshironin  që të shkëputnin Rrethin e Thesprotisë prej trupit helen, vranë para Prefekturës zëvëndës prefektin J. Vasilako. Kjo vrasje ishte fillimi e ekzekutimeve në grup në të gjithë Prefekturën, me kulm  ekzekutimin e 49 aristokratët e Paramithisë (29-9-1943). Mendja drejtuese për organizimin e veprës së eliminimit të elementit helen e kishte organizata terroriset   K-S-I-L-I-A dmth “Sistemi Shqiptar i Udhëheqjes Politike”  që u krijua rreth Korrikut të 1942. Tepër ndrçuese për këtë çështje është raporti i veçantë krijuar për këtë arsye nga një komision neutral. TABELA E KRIMEVE TË “SISTEMIT SHQIPTAR TË UDHËHEQJES POLITIKE” (K-S-I-L-I-A) GJATË PUSHTIMIT NË THESPROTI. 1.       Të vrarë prej Çamëve vetëm ose në bashkëpunim me ushtritë pushtuese: 632. 2.     Të zhdukur ose pengje të rrëmbyer: 428. 3.     Përdhunime grash dhe vajzash: 209 4.     Rrëbmime: 31 5.     Shtëpi të djegura:2332 6.     Fshatra të plaçkitura me gjithësej: 53 7.     Kafshë të rrëmbyera: a)    Dhi dhe dele : 37556 b)   Lopë, qe:  9285 c)    Kuaj: 4185 d)   Pula (një pjesë): 30000 e)    Koshere blete: 742 Këto që u përmendën më lart janë shumë më poshtë se realiteti. Në Pranverë të 1944, në kontekstin   e operacioneve kundër Gjermanëve në Epir, u gjykua e nevojshme nga misioni aleat Bretanik që Zerva të merrte brigjet e Epirit në zonën e Pargës që kontrolloheshin prej Çamëve, në mënyrë që të bëhet më i lehtë furnizimi i ushtrisë L.K.D.H  (Lidhja Kombëtare Demokratike Helene- ushtria greke, çlrimtare gjatë pushtimit) së tyre me anije nga Italia. Gjatë këtyre operacioneve  në krah të gjermanëve luftuan dhe trupat Çame, në veçanti në zonën e Pargës, të Paramithisë dhe Igumenicës. Në këtë pikë ja vlen të përmendet që beteja e Meninas (17/18 -8 -1944), ku bashkë me 92 të vdekur dhe 109 rrobër gjermanë, kishin dhe bashkëluftëtarët e tyre Çamë 86 të vdekur dhe 7 të burgosur, kundrejt 6 burrave të L.K.D.H dhe të Majorit Anglez Davdi Wallas. Për rolin e Çamëve  misioni aleat urdhëroi Zervën që të shpërbëjë këto Trupa, me synim kryesor që të lehtësohen operacionet kundër gjermanëve  gjatë tërheqjes së tyre drejt Shqipërisë. (Tetor 1944). Kështu në Shtator të 1944, duke marrë parasysh që do të japin fjalë në Drejtësia Helene, për  aktivitetin e tyre antikombëtar dhe kriminal, çamët bashkë me Gjermanët në tërheqje, që u mundën në luftë,  shkuan drejt Shqipërisë me vullnetin e tyre të lirë, rreth 16.0000-18.000. Numër i madh i çamëve u transferua në Shqipëri nga mjetet luftarake Gjermane, sipas raportit të oficerit Amerikan. Në Shqipëri , pushteti i Enver Hoxhës i vendosi në fushën e Myzeqesë dhe i mbajti si Nënshtetas Helenë me shpresën se mos ktheheshin në Greqi ose marrjen e pasurive të tyre, të cilat ishin konfiskuar  nga shteti Helen.  Saktësish, me  nr. 344/23-4-1945 vendim të Gjykatës së Posaçme të tradhëtarëve të Janinës dhe rreth 1700 vendime dënuese në mungesë që pasuan u dënuan si kriminelë lufte , ndërsa pasuritë e tyre u konfiskuan (B.D 2185/1952 dhe L. 27891/1954) dhe u shitën ose shprëndanë në të tjerë që rranë viktima të mizorisë së tyre. Paralelisht me nr. 50862/1947 vendim të Ministrisë së Ushtrisë,  çamëve ju mohua dhe nështetësia helene. Ata pak dhjetra çamë që qëndruan në Greqi (ata sa e konsideronin veten e tyre të pafajshëm) qëndruan dhe nuk i shqetësoi njeri u bënë të krishterë dhe u instaluan plotësisht brenda elementit helen, duke jetuar të qetë dhe të rregullt para ligjit. Të tillë ishin Çamët myslymanë të cilët shfaqen sot si të “pafajshëm” duke tentuar që të përmbysin të vërtetën e cila i rëndon, duke shtrembëruar Historinë.

Ιστορικές εκπομπές σε σχέση με το παραπάνω θέμα! 

- Emisione, Dokumentarë në lidhjen me çështjen e mësipërme! 

Πως μεταβληθήκαμε από Έλληνες σε νεοέλληνες

«Αν ένας λαός βυθιστεί σε μεγάλη πνευματική σύγχυση αποδέχεται πιο εύκολα την ιδεολογία αντικατάστασης, σε αντίθεση με άλλον λαό, στον οποίον η έντονη πίστη και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις αποτελούν έναν απόρθητο προμαχώνα» - (J.P. Μorin Commandant SECTARUS, κεφ. 9: Η Ψυχοπολεμολογία και κεφ. 10: Η χειραγώγηση των λαϊκών μαζών, σ.σ. 201-218)  

«Ο άνθρωπος είναι ψυχο-διασπάσιμος και ο τεχνικός της αποσταθεροποίησης θα του προσφέρει τα υλικά της ζύμωσης που θα επισπεύσει την σήψη των ιδεολογικών του πεποιθήσεων» -Commandant J.P. Μorin

                                          *******

Της Δάφνης Βαρβιτσιώτη, από το εξαιρετικό βιβλίο «“ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ”- Εξέλιξη ή Χειραγώγηση;» (αποσπάσματα σελ. 85-100)*

Θα σας θυμίσω ότι, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εμείς οι Έλληνες, που προασπισθήκαμε τα σύνορά μας από την επίθεση των δυνάμεων του Άξονα, έστω και αν στο τέλος καμφθήκαμε, ήμασταν οι ήρωες της υφηλίου. Τότε, οι πάντες υποκλίνονταν στις δικές μας αξίες, στα δικά μας ιδανικά, στις δικές μας αρετές. Τότε, ο Ουίνστων Τσώρτσιλ είχε πει: «Τώρα δεν θα λέμε πια ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».

Και ενώ, ως πολίτες, ήμασταν απίστευτα φτωχοί και η χώρα μας ήταν ρημαγμένη, είχαμε ως πρότυπα τον Ήρωα, τον Φιλόσοφοκαι τον Άγιο και ήμασταν πλούσιοι σε φιλότιμο, αυτοσεβασμό και υπερηφάνεια, διότι είχαμε αποδείξει ότι ήμασταν άξιοι, γενναίοι και ανδρείοι, δηλαδή αντάξιοι απόγονοι των Αρχαίων Ελλήνων, συνεχιστές της δοξασμένης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και απόγονοι των Ηρώων του 1821. Με άλλα λόγια, τότε είχαμε βαθειά ριζωμένη την αυτοσυνειδησία του Έλληνα.

 Λίγα χρόνια αργότερα, εν καιρώ ειρήνης, αρχίσαμε να ακούμε ότι είμαστε Νεοέλληνες και ότι, ως Νεοέλληνες, είμαστε περιορισμένων αντιλήψεων, ηθικιστές, σεξουαλικά καταπιεσμένοι και καταπιεστικοί, προσκολλημένοι στο παρελθόν, γεμάτοι προλήψεις, προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες, σωβινιστές, ανάγωγοι, βρώμικοι, καλοπερασάκηδες, τεμπέληδες. Μας είπαν ότι έπρεπε πλέον να γίνουμε «προοδευτικοί», «ριζοσπαστικοί», «εξελιγμένοι», ότι έπρεπε οπωσδήποτε να αποκτήσουμε «ευρύτητα πνεύματος» και να γίνουμε «επιτέλους» Ευρωπαίοι. Τότε, βάλαμενερό στο κρασί των άξιων μας, βάλαμε κατά μέρος τα ιδανικά μας και υποκλιθήκαμε ενώπιον της «ανώτερης» Ευρώπης και των «εξελιγμένων» άξιων της. Έτσι, σχετικοποιήσαμε την ηθική μας, εγκαταλείψαμε το φιλότιμο μας και προσπαθήσαμε να εξευρωπαϊσθούμε και, κυρίως, να πλουτίσουμε.

Η Πρώτη Μεταβολή 

Τότε, υποστήκαμε την πρώτη μεταβολή στην ψυχοσύνθεση και την αυτοσυνειδησία μας.

Αλλάζοντας, προκειμένου να μοιάσουμε στο πρότυπό μας, τον Ευρωπαίο, όντως αποκτήσαμε την αυτοσυνειδησία τού Νεοέλληνα. Δηλαδή αποκτήσαμε, άθελά μας, την αυτοσυνειδησία ενός τύπου ανθρώπου με τεράστιο σύμπλεγμα εθνικής και πολιτιστικής κατωτερότητας.

Ως υπό διαμόρφωσιν Ευρωπαίοι, κάναμε προσπάθειες να «κατανοήσουμε» τα μέχρι πρότινος ακατανόητα και αδιανόητα, όπως, π.χ., τούς λόγους για τους οποίους μπορεί να είναι πράξεις αποδεκτές ο βανδαλισμός καταστημάτων ή ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ή το κάψιμο της Σημαίας, ή ότι υπάρχουν και «μαλακά» ναρκωτικά, ή ότι η έκλυση ηθών, δηλαδή ο πανηδονισμός, ο διαστροφικός ερωτισμός, ή η ομοφυλοφιλία, αποτελούν αποδείξεις «προοδευτικότητας», ή ότι τα κίνητρα του Ιούδα μπορεί να ήταν αγαθά κ.ο.κ.. Βέβαια, εξακολουθούσαμε να μην τα κατανοούμε, αλλά αφού μας διαβεβαίωναν ότι αυτά οι Ευρωπαίοι τα καταλαβαίνουν, εμείς σωπαίναμε. Τότε, μας είπαν ότι η γλώσσα μας έπρεπε να «εξελιχθεί» σε ό,τι αφορά στην ορθογραφία και την γραμματική της και, ενθουσιασμένοι, το δεχθήκαμε! Αργότερα, με μεταμεσονύχτια τροπολογία της αφαίρεσαν τα πνεύματα και δύο από τους τρεις τόνους της. Και το δεχθήκαμε! Από την τηλεόραση και τον κινηματογράφο μας δόθηκαν νέα «εξελιγμένα» πρότυπα ζωής και συμπεριφοράς. Και τα υιοθετήσαμε!

Η Δεύτερη Μεταβολή

Παρ’ όλα ταύτα, η κατάσταση όχι μόνον δεν βελτιώθηκε, αλλά επιδεινώθηκε. Μας πληροφόρησαν ότι, ως λαός, δεν ήμασταν μόνο αγράμματοι, απαίδευτοι, ωχαδελφιστές, οπισθοδρομικοί, απολίτιστοι, σκληροί με τα ζώα, «προγονόπληκτοι», αλλά και «αντιδραστικοί», «δογματικοί», «σκοταδιστές», «θρησκόληπτοι», «μεσαιωνικοί», «φανατικοί», «μισαλλόδοξοι» και, τελευταίως, «εικονολάτρες», «φονταμενταλιστές» και «ταλιμπάν». Παρά το γεγονός ότι βοηθήσαμε με κάθε τρόπο τα πρώτα κύματα λαθρομεταναστών, μας αποκάλεσαν «ρατσιστές», μάς είπαν ότι είμαστε «ξενοφοβικοί» και εθνικιστές και ότι, ως εκ τούτου, είμαστε «εθνο-φυλετιστές», άρα αιρετικοί. Μας κατηγόρησαν και ως «φασίστες», ως «καταπιεστές μειονοτήτων» - εθνικών, θρησκευτικών και σεξουαλικών.

Οι κατηγορίες αυτές μας έστελναν το υποσυνείδητο μήνυμα ότι εξακολουθούσαμε να παραμένουμε Νεοέλληνες, ότι, δηλαδή, δεν είχαμε γίνει ακόμα σωστοί Ευρωπαίοι. Όχι μόνον πιστέψαμε τις κατηγορίες, αλλά - ξεχνώντας την πολύ σοφή λαϊκή ρήση, περί του τι συμβαίνει σε όποιον δεν παινεύει το σπίτι του - αρχίσαμε να αυτοκατηγορούμεθα ως λαός. Συγχρόνως, προσπαθήσαμε να «διευρύνουμε» ακόμα περισσότερο τις αντιλήψεις μας, να «απελευθερωθούμε» ακόμα πιο δραστικά από όσα μάς έλεγαν ότι αποτελούσαν τις «προλήψεις», τις «προκαταλήψεις», τους «δογματισμούς», τους «φανατισμούς» και τις «αγκυλώσεις» μας.

Τότε, γυρίσαμε τελείως πια την πλάτη στον Έλληνα και υιοθετήσαμε έναν νέο τρόπο σκέψης, που κάποιοι μας παρουσίασαν ως ιδέες του Διαφωτισμού. Αγνοήσαμε τις προειδοποιήσεις της ορθόδοξης θεολογικής σκέψης, ότι δηλαδή ο Διαφωτισμός απορρίπτει τον Χριστιανισμό και θεοποιεί τον άνθρωπο. Έτσι, ενστερνισθήκαμε μια σκέψη που γνωρίζαμε ότι απορρίπτει τον ένα εκ των δύο πυλώνων του δυτικού πολιτισμού(αφού ο δυτικός πολιτισμός θεμελιώθηκε αφ’ ενός μεν, επί του αρχαιοελληνικού πολιτισμού και, αφ’ ετέρου, επί του Χριστιανισμού). Τότε, ξεχάσαμε τον Ήρωα και, γυρίζοντας την πλάτη μας στον αρχαίο Φιλόσοφο, υποκλιθήκαμε σε ό,τι μας παρουσίασαν ως δυτικο-ευρωπαϊκή διανόηση, αφαιρέσαμε το καντήλι από τον Άγιο, τον βγάλαμε από το εικονοστάσι και τον μεταφέραμε στο σαλόνι, ως διακοσμητικό δείγμα βυζαντινής τέχνης (για να τον ξανα-θυμηθούμε ίσως μόνον ενώπιον ασθένειας ή θανάτου). Και περιμέναμε κάποιος να μας επαινέσει επιτέλους.

Όχι μόνο ουδείς μας επαίνεσε, αλλά οι κατηγορίες πολλαπλασιάσθησαν και εντάθηκαν. Με την διαφορά ότι άρχισαν πλέον να στρέφονται κατά του ιστορικού μας παρελθόντος. Παρα-ιστορικοί άρχισαν να λυμαίνονται τα ηλεκτρονικά και έντυπα Μ.Μ.Ε., διαχέοντας συκοφαντικές, ανιστόρητες ή μονομερείς εκδοχές της Ιστορίας μας. Το Μουσείο Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Στρασβούργο αρνήθηκε να συμπεριλάβει οτιδήποτε ελληνικό. Επιφανείς καθηγητές επέμεναν ότι προερχόμαστε από τούς ιστορικά ανύπαρκτους Ινδοευρωπαίους, ότι το αλφάβητό μας είναι φοινικικό και ότι είχε δίκιο ο Φλαμεράγιερ, ότι δηλαδή ουδεμία σχέση έχουμε με τους Αρχαίους Έλληνες. Ακόμα και από το εξωτερικό προσκλήθηκαν καθηγητές, προκειμένου να μας πουν ότι ο Φίλιππος ο Β’ ήταν, όπως και όλοι οι  Αρχαίοι Έλληνες, ομοφυλόφιλος. Άλλοι ανέλαβαν να μας πληροφορήσουν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν μέθυσος, ομοφυλόφιλος, ιμπεριαλιστής καί – φυσικά - «σφαγέας των λαών». Επίσημα χείλη μας πληροφόρησαν ότι η Επανάσταση του 1821 έγινε από «κάτι ξυπόλυτους», που δεν εξετίμησαν την ήρεμη και ειρηνική ζωή των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας! Άλλοι ανέλαβαν να μας πληροφορήσουν ότι το 1821 έγινε από τούς Αλβανούς (!) ότι ο Κολοκοτρώνης ήταν, κατ’ άλλους μεν,  Αλβανός, κατ’ άλλους δε, δολοφόνος, ότι ο Μακρυγιάννης ήταν τοκογλύφος και άλλα ων ουκ έστιν αριθμός.

Η Τρίτη Μεταβολή

Ανυποψίαστοι αποδέκτες των μεθοδεύσεων αποδόμησης που χρησιμοποιεί ο Νέος Διαφωτισμός, έχοντας ήδη διαβρωμένη την αυτο-συνειδησία μας ως Νεοέλληνες, με αποτυχημένη την μετάλλαξή μας σε Ευρωπαίους, με αποσυντονισμένη την Λογική μας και με διαλυμένη την βούλησή μας, ήμασταν πλέον έτοιμοι να αποδεχθούμε αδιαμαρτύρητα οτιδήποτε. Έτσι, πιστέψαμε ότι«όλες οι θρησκείες είναι ίδιες», ότι «όλοι οι λαοί είναι ίδιοι», ότι«όλοι οι πολιτισμοί είναι ίδιοι», ότι τα σύνορα είναι δήθεν ευρωπαϊκή επινόηση του 19ου αιώνα. Πιστέψαμε επίσης ότι ουδέποτε υπήρξαμε ενιαίο Έθνος, αλλά ότι πάντα ήμασταν συνονθύλευμα εθνοτικών, φυλετικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, τις όποιες, όμως, οι ίδιοι καταπιέζουμε (!) και ότι, συνεπώς, οφείλουμε να ντρεπόμαστε. Η ντροπή και οι ενοχές άρχισαν να διαβρώνουν εντός μας οποιαδήποτε αυτοσυνειδησία, προς μεγάλη ικανοποίηση των φορέων τού Νέου Διαφωτισμού.

Αρχίσαμε, δηλαδή, να αμφισβητούμε το Ιστορικό μας παρελθόν και, στην συνέχεια, αρχίσαμε να το κατηγορούμε εμείς οι ίδιοι και, τέλος, ο ένας μετά τον άλλο να το απορρίπτουμε. Τότε, ήταν πού έσπασε μέσα μας και ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας της Ιστορίας που μας συνέδεε πνευματικά, συναισθηματικά και συνειδησιακά με το παρελθόν μας και με τα παλαιά πρότυπά μας: τον Ήρωα και τον Φιλόσοφο.

Γνώριζαν ότι, με την βοήθεια του Νέου Διαφωτισμού, είχαμε μεταβληθεί σε έναν τύπο ανθρώπου που, όπως λέει με κρυφή ειρωνεία ο Φουκουγιάμα, «αρκείται στο να παραμένει στο σπίτι του, αυτο-θαυμάζοντας την ευρύτητα του νου του και την έλλειψη φανατισμού του».  

Πράγματι, στο βιβλίο του «Ο Τελευταίος Άνθρωπος στο  Τέλος της Ιστορίας», το 1992, ο Φουκουγιάμα αναφέρεται στον σύγχρονο δυτικοευρωπαΐο ως σε έναν αποδυναμωμένο πλέον άνθρωπο και τον χαρακτηρίζει «άνθρωπο χωρίς σθένος» -εννοώντας, βέβαια «άνθρωπο χωρίς βούληση», αν όχι άνθρωπο εκφυλισμένο και παρηκμασμένο.

* ΚΟ: Το βιβλίο αυτό της Δάφνης Βαρβιτσιώτη, ιστορικού – αρχαιολόγου, είναι ένα συγκλονιστικό, αποκαλυπτικό βιβλίο που κυριολεκτικά «ρούφηξα» κάποιες ήσυχες ημέρες του φετινού Αυγούστου. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όσους όχι μόνο δεν θέλουν να «χειραγωγούνται», αλλά ενδιαφέρονται να έχουν εφόδια στη μάχη κατά του «νέου πολιτισμού» που μας θέλει ομογενοποιημένους - μαζοποιημένους, με μια συνείδηση προσαρμοσμένη προς τα ζητούμενα της παγκοσμιοποιημένης Νέας Εποχής.

Ο Commandant J. P. Morin, είναι ταγματάρχης της γαλλικής αστυνομίας, από τους πρώτους που ασχολήθηκαν στη Γαλλία και παγκοσμίως με το φαινόμενο των σεκτών και ειδικότερα με την υποδούλωση ανθρώπων στις σέκτες μέσω της διανοητικής χειραγώγησης. Το κλασικό βιβλίο του είναι το «Sectarus. Le violeurde conscience».

πηγή

Ελληνορθόδοξη Ναοί της περιοχής Κορυτσάς - Kisha Orthodhokse të zonës së Korçës

Kisha e Shën Gjergjit në Shipskë

Kisha e Shën Gjergjit në Shipskë gjendet në hyrje të fshatit rreth 5 km larg Voskopojës(25km larg qytetit të Korcës). Është ngritur në shek 17 dhe i përket grupit të bazilikave të Voskopojës. Është bazilikë trenefshe me sistem mbulimi të përbërë prej qemerësh kupolash dhe harqesh. Dy rradhë kolonash e ndajnë hapësirën e naosit në tre nefe. Kisha e Shën Gjergjit është pikturuar në shek.17. Një ambient i kishës, në anën jugore, i është kushtuar Shën Naumit. Kjo është një shtesë e vonshme. Kishëza e Shën Naumit është pikturuar në shek.18. 

Ναός Αγίου Γεωργίου Σίπσκα (Υπισχίας).

Ο Ναός Αγίου Γεωργίου Σίπσκα (Υπισχίας) βρίσκεται στην είσοδο του ομωνύμου χωριού το οποίο βρίσκεται 5 χλμ μακριά από την Μοσχόπολη ( 25 χλμ από την Κορυτσά). Κτίστηκε το 17 αιώνα και ανήκει στην ομάδα των βασιλικών ναών της Μοσχοπόλεως. Ο ναός είναι τρίκλινος Βασιλικός με σύστημα κάλυψης αποτελούμενο από καμάρες, θόλους και τόξα. Δύο σειρές από κίονες και χωρίζουν τον κύριο ναό σε τρείς κλίτες. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου έχει τοιχογραφηθεί κατά τον 17 αι. Ένας χώρος του ναού στην νότια πλευρά, έχει αφιερωθεί στον Όσιο Ναούμ. Αυτός είναι ένας χώρος του ναού που προστέθηκε αργότερο. Το παρεκκλήσι  του Οσίου Ναούμ έχει αγιογραφηθεί τον 18 αιώνα.

Kisha e Ristozit.

Kisha e Ristozit ndodhet në fshatin Mborje, 2 km larg qytetit të Korcës, në juglindje të Shqipërisë. Është ndërtuar në shek.14, kur kjo zonë ishte në varësi të principatës së Muzakajve. Kisha përbëhet nga naosi I cili ka një planimetri kryqi të brendashkruar pa mbështetje të lirë dhe nga hajati. Pikturimi I kishës është bërë në vitin 1389. Ajo është rënuar pjesërisht nga inkuzicionet turke. Më pas kisha është ringritur me teknikën e vjetër. Është shpallur monument kulture në vitin 1974.

Ναός της Αναλήψεως στην Εμπορία Κορυτσάς

Ο Ναός της Αναλήψεως βρίσκεται στο χωριό Εμπορία, 2 χλμ μακριά από την Κορυτσά, στα νοτιοανατολικά της Αλβανίας. Έχει κτιστεί το 14 αιώνα όταν η περιοχή αυτή άνηκε στον Πριγκιπάτο των Μουζακέων. Ο Ναός αποτελείτε από το κύριο ναό που είναι σχεδιασμένο κατά τον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς  χωρίς στήριξη και από το νάρθηκα. Η αγιογράφηση του ναού έχει γίνει  το 1389.  Αυτό εν μέρει έχει καταστραφεί από της τουρκικές λεηλασίες. Αργότερα ο ναός έχει ανακαινιστεί με παλαιές μεθόδους. Είναι μνημείο πολιτισμού από το 1974.

Manastiri i Shën Pjetrit në Vithkuq

Manastiri i Shën Pjetrit ndodhet rrëzë një kodre në afërsi të fshatit Vithkuq rreth 23 km larg qytetit të Korcës, në juglindje të Shqipërisë. Është ndërtuar në shek.18. Në manastir zhvilloheshin aktivitete kulturore, arsimore e kishtare. Afresket, janë pikturuar nga vëllezërit Zografi, ndërsa ikonostasi është punuar nga dy mjeshtra të zonës së Oparit. Është një ansambël kishtar me kupolë. Catia është e mbuluar me rasa guri. Në krah të manastirit është edhe kisha e Shën Kozmait e Damianit. Në këtë kishë rruheshin eshtrat e të vdekurve. Edhe sot ka rreth 200 kafka dhe eshtra njerzish. Manastiri I Shën Pjetrit është shpallur monument kulture në vitin 1948.Është I vizitueshëm në cdo stinë të vitit.

Η Ιερά Μονή Αγίου Αποστόλου Πέτρου  στο Βυθκούκι Κορυτσάς.

Η Ιερά Μονή Αγίου Αποστόλου Πέτρου βρίσκεται στην βάση ενός λόφου στο χωριό Βυθκούκι  23 χλμ από την πόλη της Κορυτσάς, στα νοτιοανατολικά της Αλβανίας. Έχει κτιστεί το 18 αιώνα. Η  Ι. Μονή ανέπτυσσε εκκλησιαστικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό έργο. Η αγιογράφηση έγινε από τα αδέρφια Ζωγράφου, ενώ το εικονοστάσι έχει δουλευτεί από δύο μάστορες της περιοχής Οπάρεος. Είναι ένα εκκλησιαστικό σύνολο με τρούλλο. Η σκεπή έχει καλυφτεί από πέτρινες πλάκες. Στο πίσω μέρος του καθολικού βρίσκεται και ο Ναός Αγίων Αναργύρων. Στο ναό είναι το οστεοφυλάκιο των κεκοιμωμένων μοναχών . Σήμερα βρίσκονται περίπου 200 κάρες μοναχών. Η Ιερά Μονή ανήκει στα μνημεία πολιτισμού από το 1948. Μπορεί κανείς να την επισκεφτεί κάθε εποχή του χρόνου και αφού έρθει σε επαφή με τον πατέρα Δημήτριο Πρίφτη.  

Kisha e Shën Thanasit

Kisha ndodhet në fshatin Voskopojë, 21 km larg qytetit të Korcës, në pjesën juglindore të Shqipërisë. Është ndërtuar mbi një kodër. Është tipike e periudhës pasbizantine. Disa mbishkrime greqisht, në fasadën jugore, tregojnë se kisha është ndërtuar në vitin 1724 nga arkitektë nga fshati Krime, pranë Kosturit. Dallohet për zbukurimet e jashtme me copa qeramike dhe me gurrë shumëngjyrësh të futur në muraturë. Nga galeria e jashtme, e përbërë prej harqesh, shkohet në brendësi të kishës përmes një porte që ndodhet në pjesën jugore. Kreu shtatëcepësh i kishës paraqet një muraturë me gurrë qemeri të zbukuruar me shpendë dhe motive bimore.

Kisha e Shën Thanasit është një nga stolitë e cmuara të Voskopojës, pasi paraqet një ansambël pikturash murale, të realizuar nga vëllezërit Kostandin dhe Athanas Zografi në vitet 1744-1745. Nga brenda, kisha është e ndarë me rradhë kolonash në tri anijata. Në anën lindore, hijeroren e ndan nga anijatëzat, ikonostasi. Mbulesa e brendëshme e ndërtesës përbëhet nga kupola me varse që flenë sipër harqeve dhe nga kube muri. Një strukturë druri mban rasat e catisë, që mbulojnë kupolat nga jashtë. 
Është shpallur monument kulture në vitin 1948.

Ναός Αγίου Αθανασίου

Ο Ναός βρίσκεται στην Μοσχόπολη Κορυτσάς, 21 χλμ από την πόλη της Κορυτσάς, στην νοτιανατολική πλευρά της Αλβανίας. Έχει κτιστεί πάνω σε λόφο. Είναι τυπικός ναός της μεταβυζαντινής περιόδου. Μερικές επιγραφές στα Ελληνικά στην νότια πλευρά, δείχνουν πως έχει κτιστεί το 1724 από αρχιτέκτονες της πόλης Κριμέα, δίπλα στην Καστοριά. Διακρίνεται για την εξωτερική διακόσμηση με κεραμικά και με χρωματιστές πέτρες που έχουν εισαχθεί στο τοίχο. Η εξωτερική στοά, αποτελείτε από τόξα και σε οδηγεί στο εξωτερικό του ναού μια πόρτα που βρίσκεται νότια. Η επτάγονη είσοδος του ναού παρουσιάζει πέτρινο τοίχοδομία. Διακοσμημένες αψίδες σχεδιασμένες με μοτίβα πτηνών και φυτών.

Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου είναι ένα από τα ανεκτίμητα στολίδια της Μοσχοπόλεως , αφού παρουσιάζει ένα σύνολο τοιχογραφιών, που έχουν αγιογραφηθεί από τον Κωνσταντίνο και Αθανάσιο Ζωγράφου, κατά το 1744-1745. Εσωτερικά, ο ναός είναι διαχωρισμένος με κιονοστοιχίες σε τρείς κλιτές. Στην ανατολική πλευρά, το Ιερό το χωρίζει από τις κλιτές το εικονοστάσι. Η εσωτερική κάλυψη του κτιρίου αποτελείται από τρούλους με κρεμάστρες που αναπαύονται πάνω στα τόξα, τοίχωμα θόλου. Ξύλινη δομή στηρίζει τις σανίδες τις σκεπής που καλύπτουν τους τρούλους εξωτερικά. Είναι μνημείο πολιτισμού από το 1948.

Kisha e Shën Nikollës (Voskopojë)

Kisha ndodhet në fshatin Voskopojë, 21 km larg qytetit të Korcës, në pjesën juglindore të Shqipërisë. Ajo ndodhet vetëm pak metra larg qëndres se Voskopojes. Është ndërtuar në dekadën e dytë të shek.18. Ka formë klasike të mesjetës së vonë. Në kishë ruhen afreske të vjetra që prezantojnë rreth 100 figura biblike. Realizimi I pikturave murale është mundësuar nga piktorët Kostandin e Athanas Zografi dhe David Selenica.

Në hyrje është kambanarja, e ndërtuar, si e gjithë kisha, me gurrë. Në oborrin e kësaj kishe gjendet edhe varri i një ushtaraku francez të rrënë në Luftën e Parë Botërore.

Kisha e Shën Nikollës është shpallur monument kulture në vitin 1948.

Ναός Αγίου Νικολάου

Βρίσκεται στην Μοσχόπολη, 21 χλμ από την πόλη της Κορυτσάς, στην νοτιανατολική πλευρά της Αλβανίας. Πολύ κοντά με το κέντρο της Μοσχοπόλεως. Έχει κτιστεί κατά την δεύτερη δεκαετία του 18 αιώνα. Έχει την κλασσική μορφή του Ύστερου Μεσαίωνα. Στο ναό σώζονται παλαιές αγιογραφίες που περιέχουν τουλάχιστον 100 μορφές αγίων. Οι αγιογραφίες έχουν αγιογραφηθεί από τον Κωνσταντίνο και των Αθανάσιο Ζωγράφου και τον Δαβίδ Σελενίτσα. Στην είσοδο το καμπαναριό είναι πέτρινο όπως όλος ο ναός. Στην αυλή του ναού βρίσκεται και ο τάφος ενός γάλλος στρατιώτης που σκοτώθηκε κατά το Α Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Άγιος Νικόλαος είναι μνημείο πολιτισμού το 1948.