Η Αθήνα να επιστρατεύσει όλα τα μέσα για να κατανοήσει ο Ράμα ότι δεν παίζει μόνος του στο γήπεδο

Αλλαγή τακτικής στην αντιμετώπιση του ανθελληνισμού και της προσπάθειας φίμωσης και εξόντωσης της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στην Αλβανία επιβάλλει στην Αθήνα η πλήρης εκτροπή στις διμερείς σχέσεις, στην οποία οδηγεί ο Εντι Ράμα, τη στιγμή που και η χώρα του βουλιάζει στην πολιτική κρίση.

Του Νίκου Μελέτη

Μια πολιτική επιλογή που δεν είναι άσχετη με την προσπάθεια του κ. Ράμα να κεντρίσει τον αλβανικό εθνικισμό και μεγαλοϊδεατισμό, προκειμένου να βρει σανίδα σωτηρίας.

Συγχρόνως δεν θα πρέπει να δοθεί στον κ. Ράμα το λάθος μήνυμα ότι η προεκλογική περίοδος στην Ελλάδα και η ρευστή πολιτική κατάσταση του λύνουν τα χέρια και αφήνουν το πεδίο ελεύθερο για τετελεσμένα.

Η Αλβανία, έχοντας απολέσει οριστικά, όπως όλα δείχνουν, την απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ε.Ε., τουλάχιστον στις δυο επόμενες Συνόδους Κορυφής, θεωρεί ότι δεν έχει πια «ανάγκη» την Ελλάδα και συνεπώς μπορεί να ολοκληρώσει την «αποστολή» εξόντωσης της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας, χωρίς σοβαρές συνέπειες.

Η Αθήνα οφείλει να επιστρατεύσει όλα τα μέσα που έχει στην διάθεσή της για να αποκαταστήσει την ομαλότητα στις ελληνοαλβανικές σχέσεις και να προστατεύσει αποτελεσματικά την Ελληνική Μειονότητα. Το βέτο στις ενταξιακές συνομιλίες δεν αρκεί πλέον.

Η διακοπή κάθε είδους κοινοτικής χρηματοδότησης, η αυστηροποίηση των ελέγχων στα σύνορα με τήρηση όλων των προϋποθέσεων για τη διακίνηση προϊόντων και μετακίνηση ανθρώπων, οι περιορισμοί στην αποστολή εμβασμάτων στην Αλβανία μέσω της εφαρμογής όλων των κανονισμών που προβλέπονται είναι μερικές από τις δυνατότητες που έχει η Αθήνα για να κατανοήσει ο κ. Ράμα ότι δεν παίζει μόνος του στο γήπεδο.

Το τελευταίο επεισόδιο είναι η προσπάθεια της αλβανικής κυβέρνησης να εκφοβίσει τη μειονότητα και κυρίως να εμποδίσει με κάθε τρόπο να επιστρέψει σε μειονοτικά χέρια ο Δήμος Χιμάρας, για λόγους και συμβολικούς αλλά και «πρακτικούς», καθώς η παραθαλάσσια περιοχή αποτελεί τουριστικό φιλέτο, το οποίο διεκδικούν εταιρείες που ελέγχονται από φίλους του κ. Ράμα.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, μετά τις επαφές που είχε ο κ. Κατρούγκαλος με σειρά στελεχών της μειονότητας, προειδοποίησε ότι η πρόσφατη απόφαση της αλβανικής Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής (που έκοψε την υποψηφιότητα του προέδρου της Ομόνοιας Χιμάρας Φ. Μπελέρη για τη θέση του δημάρχου στη Χιμάρα) δεν έχει νομικό έρεισμα, καθώς επίσης ότι θα πρέπει να διασφαλισθεί η πολιτική εκπροσώπηση Χιμάρα.

Συμβολισμός

Η Χιμάρα έχει συμβολική σημασία, όχι μόνο γιατί οι Χιμαριώτες ήταν από τα πιο δυναμικά κομμάτια της ελληνικής μειονότητας, που διώχθηκαν και ποτέ δεν αναγνωρίστηκε η περιοχή του ως μειονοτική ζώνη από το καθεστώς Χότζα, αλλά και γιατί είναι ίσως η μόνη περιοχή της Αλβανίας όπου μέλος της μειονότητας που προέρχεται από την Ομόνοια, και όχι από κάποιο αλβανικό κόμμα, μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις τον Δήμο.

Τις τελευταίες ημέρες και ενώ ο πρόεδρος της Ομόνοιας Χιμάρας Φρέντυ Μπελέρης θα είναι υποψήφιος δήμαρχος (παρά το γεγονός ότι η αντιπολίτευση, ακόμη και το μειονοτικό κόμμα ΚΕΑΔ, έχουν δηλώσει αποχή από τις εκλογές) διεξάγεται μια πρωτοφανής επιχείρηση (πολιτική, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση) εξόντωσής του από το αλβανικό κράτος.

Έτσι, οι αλβανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι κόβεται η υποψηφιότητά του...

Με στημένες κατηγορίες ο Φ. Μπελέρης είχε κατηγορηθεί ότι συμμετείχε στις διαμαρτυρίες έξω από εκλογικό κέντρο της Χιμάρας το 2003 και είχε προσβάλει την Αλβανική Δημοκρατία με άρθρο που είχε γράψει σε έντυπο που εκδιδόταν στην Αθήνα. Στην ίδια υπόθεση είχε υπάρξει καταδίκη μέλους της μειονότητας επειδή κράταγε ελληνική σημαία έξω από το εκλογικό κέντρο το 2003, όταν είχε επιχειρηθεί νοθεία εις βάρος της Ομόνοιας.

Ο κ. Μπελέρης, πάντως, ούτε έχει εντοπισθεί στα πλάνα των αλβανικών και των ελληνικών καναλιών να βρίσκεται στο συγκεκριμένο περιστατικό ούτε είχε γράψει κάτι το προσβλητικό για την Αλβανία. Αλλά ακόμη κι αν η καταδίκη του είχε βάση, ο νόμος είναι σαφής, καθώς ορίζει ότι κάποιος δεν μπορεί να είναι υποψήφιος εάν δεν έχουν περάσει τουλάχιστον 10 χρόνια από την έκτιση της ποινής του και στην περίπτωση του Φ. Μπελέρη η ποινή ήταν μη εκτελεστέα και έχουν παρέλθει ήδη 16 χρόνια. Είναι μάλιστα τόσο χοντροκομμένο το στήσιμο της υπόθεσης, που οι αλβανικές αρχές θεωρούν ότι η περίοδος που δεν μπορεί να είναι υποψήφιος ξεκινά από το 2009 και συνεπώς μπορεί να είναι υποψήφιος από τον Ιούλιο του 2019 και μετά, έναν μήνα δηλαδή μετά τις δημοτικές εκλογές!

Όμως η προσπάθεια να μην έχει υποψήφιο η Μειονότητα στη Χιμάρα είναι μόνο το ένα μέρος του σχεδίου, καθώς ταυτόχρονα οι αλβανικές αρχές ανέσυραν από τα αρχεία τους την υπόθεση της Επισκοπής, του επεισοδίου με τους δύο νεκρούς Αλβανούς αξιωματικούς σε φυλάκιο κοντά στην ελληνική μεθόριο. Είναι ο γνωστός φάκελος «Lotus», που οδήγησε σε αστυνομικό πογκρόμ και στοχοποίηση των εκατοντάδων μελών της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας και τη δίκη-παρωδία κατά των πέντε ηγετών της Ομόνοιας.

Όπως κατήγγειλε και δημοσίως ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ, Βαγγέλης Ντούλες: «Τις τελευταίες μέρες η Εισαγγελία Βαρέων Εγκλημάτων καλεί δεκάδες πολίτες, μέλη της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας, ως υπόπτους για τα αδικήματα που περιγράφονται στον συγκεκριμένο φάκελο του 1994, ο οποίος φάκελος είχε καταρρεύσει τόσο στο Αλβανικό Κοινοβούλιο όσο και στο Δικαστήριο».

Ο κ. Ντούλες υπενθύμισε ότι είχε υπάρξει απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για την ομαλοποίηση της κατάστασης

και ότι η ανακίνηση της υπόθεσης δείχνει πως υπάρχουν στα Τίρανα κύκλοι που «στοχεύουν να διατηρήσουν ζωντανά στερεότυπα και προκαταλήψεις - υπολείμματα του ολοκληρωτικού καθεστώτος έναντι των μελών της ΕΕΜ, να δημιουργήσουν κλίμα διώξεων και ανασφάλειας στις γραμμές της, να καλλιεργούν τεχνητά πνοή εθνικής αντιπαλότητας, πλήττοντας την αρμονική συμβίωση».

Στα έγγραφα κλήτευσης που έχουν λάβει μέλη της μειονότητας υπάρχει αναφορά στο άρθρο 50 του Ποινικού Κώδικα, το οποίο αφορά αδικήματα για αντικρατική δράση, αντεθνική προπαγάνδα, οργανωμένες ενέργειες για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας κ.ά.

Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 31 Μαΐου

Κυριακή του Τυφλού, Αρχιμ. Επιφάνιος Χατζηγιάγκου, Φλώρινα!

Αλβανοτσάμηδες: Τα σύνορα της Αλβανίας φτάνουν κάτω από τα Ιωάννινα - ΧΑΡΤΗΣ

Freepen.gr - Ο Σύνδεσμος της Τσαμουριάς πραγματοποίησε εκδήλωση στα πλαίσια της υποτιθέμενης 75ης επετείου της Γενοκτονίας των Τσάμηδων στη μνήμη του Ιταλού στρατηγού Enrico Tellini, ο οποίος υπεράσπισε τα σύνορα της Αλβανίας το 1922-1923 προτού σκοτωθεί κοντά στα Ιωάννινα, αναφέρει η αλβανική ιστοσελίδα gazetamapo.al. Στην εκδήλωση συμμετείχε ο Πρόεδρος του PDIU, Shpethim Idrizi. 

"Μην ενοχλείτε την Ελλάδα όταν λέμε ότι η Τσαμουριά είναι μια αλβανική γη, είναι, είναι και θα είναι αλβανική γη. Η Τσαμουριά είναι μια αλβανική γη, ληφθείσα από ιστορική αδικία, που δεν ξέρει να διαβάζει τα αρχαία ελληνικά βιβλία" ανέφερε ο Idrizi αναρωτώμενος γιατί οι Τσάμηδες δεν πρέπει να μιλούν για τα δικαιώματά τους και την επιστροφή στις εστίες τους

Επίσης έκανε ειδική αναφορά στον Tellini. Ο Αλβανός πολιτικός ηγέτης ανέφερε ότι τα σύνορα της Αλβανίας εκτείνονται μέχρι τα Ιωάννινα και μίλησε για καθαρή γενοκτονία και εθνοκάθαρση. Επιπλέον κατηγόρησε την αλβανική ελίτ και την Ακαδημία Επιστημών πως οδηγούν την αλβανική κοινωνία στη λήθη όσον αφορά το θέμα αυτό.

Έτσι εξηγείται η στάση της ΕΛ.ΑΣ. στη δολοφονία του Κατσίφα

Στην πρόσφατη προεκλογική περίοδο εντύπωση προκάλεσε, μεταξύ άλλων, και η παρουσία του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.) Αριστείδη Ανδρικόπουλου σε προεκλογικές συγκεντρώσεις του ΣΥΡΙΖΑ και ομιλίες του Αλέξη Τσίπρα παραβιάζοντας το Προεδρικό Διάταγμα που απαγορεύει σε εν ενεργεία ανώτατους αξιωματικούς να συμμετέχουν σε δημόσιες εκδηλώσεις υπέρ η κατά πολιτικών κομμάτων.

της Αθηνάς Κρεμμύδα*

Κανείς δεν αμφιβάλει πλέον για την κομματική ταυτότητα του Αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. την οποία ο ίδιος φρόντισε να αποκαλύψει όχι μόνο τώρα, δια της παρουσίας του, αλλά και στο παρελθόν.

Στις 28 Οκτωβρίου 2018 δολοφονήθηκε από τις ειδικές δυνάμεις της Αλβανικής αστυνομίας ο Κωνσταντίνος Κατσίφας. Λίγες ώρες αργότερα τα ελληνικά ΜΜΕ παρουσίαζαν «διαρροές» από πηγές της ΕΛ.ΑΣ. σύμφωνα με τις οποίες ο Κωνσταντίνος Κατσίφας είχε συλληφθεί το 2009 στο Χαλάνδρι, κατά τη διάρκεια επιχείρησης που διεξήγαγε η Δίωξη Ναρκωτικών, ως κατηγορούμενος σε μεγάλο κύκλωμα διακίνησης ναρκωτικών. Αυτές οι «πηγές» δεν φρόντισαν όμως ποτέ να ενημερώσουν τους δημοσιογράφους και την κοινή γνώμη ότι η εμπλοκή αυτή του Κατσίφα ήταν παντελώς άδικη και αθωώθηκε τελεσίδικα από την Ελληνική Δικαιοσύνη.

Η στάση της ΕΛ.ΑΣ. προκάλεσε τότε δικαίως την έντονη αντίδραση των Βορειοηπειρωτικών σωματείων, που ακόμα περιμένουν εξηγήσεις για την επαίσχυντη αυτή πράξη, αλλά και την οργή της οικογένειας.

Ποιος όμως ήταν ο λόγος που η ΕΛ.ΑΣ. παρενέβει με παραπλανητικές πληροφορίες σπεύδοντας να υποβαθμίσει το γεγονός της δολοφονίας ενός Έλληνα Βορειοηπειρώτη, προσβάλλοντας την μνήμη του άταφου ακόμα νεκρού, και ποιους σκοπούς εξυπηρετούσε;

Ήταν φανερός ο ζήλος και το άγχος της ελληνικής πλευράς να αποτραπεί το ενδεχόμενο το θέμα να πάρει τις Εθνικές διαστάσεις που τελικά δικαίως πήρε.

Κρίνοντας από τις μετέπειτα δηλώσεις και τοποθετήσεις για το Βορειοηπειρωτικό στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και άλλων αριστερών συντρόφων τους, καταλαβαίνει κανείς ότι οι ιδεολογικές τους καταβολές δεν τους επιτρέπουν να αναγνωρίζουν και να χειρίζονται κρίσιμα Εθνικά θέματα. Άρα ήταν πολύ βολικό γι' αυτούς, και κατ' επέκταση για την κυβέρνηση, να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη διοχετεύοντας fake news από «πηγές» της αστυνομίας οι οποίες εκτιμούσαν μεταξύ άλλων ότι δήθεν δεν υπήρχαν στοιχεία ή μαρτυρίες που να συνδέουν τη φονική συμπλοκή στην Αλβανία με την προσπάθεια του 35χρονου Βορειοηπειρώτη να υψώσει την Ελληνική σημαία, υιοθετώντας έτσι τις απόψεις της αλβανικής πλευράς.

Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι η ΕΛ.ΑΣ. δεν πίεσε να συμμετάσχει στις έρευνες που ακολούθησαν, ούτε πιέζει τις αλβανικές Αρχές να εκδώσουν το πόρισμα της δολοφονίας Κατσίφα, ιδιαίτερα όταν είναι γνωστό ότι κωλυσιεργούν και το «μαγειρεύουν».

Η δολοφονία του Κατσίφα απεκάλυψε την πραγματική διάσταση του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος την οποία δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, αγνοούν όλες οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα. Η Εθνική Ελληνική Μειονότητα (ΕΕΜ) στην Αλβανία προσπαθεί να επιβιώσει στης πατρογονικές της εστίες, υπό το καθεστώς φόβου, τρομοκρατίας και διώξεων από το Αλβανικό κράτος, αλλά και ξεχασμένη από της Ελληνικές κυβερνήσεις η οποίες φαίνεται ότι πιο πολύ νοιάζονται για την Ευρωπαϊκή προοπτική της Αλβανίας παρά για τους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου. 

Δυστυχώς, η ΕΛ.ΑΣ. μετά την δολοφονία του Κατσίφα λειτούργησε ως φερέφωνο των πολιτικών θέσεων και προθέσεων της κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ η οποία επιθυμούσε πάση θυσία να κλείσει όλα τα ζητήματα με την Αλβανία από το καλοκαίρι του 2018 χωρίς καμία ουσιαστική εγγύηση για το μέλλον της ΕΕΜ στην Αλβανία. 

Το εύλογο ερώτημα πάντως που προκύπτει σ' αυτή την κρίσιμη συγκυρία στα Βαλκάνια είναι ως πότε θα αντέξουν οι Βορειοηπειρώτες να είναι έρμαιο των ιδεολογικών, κομματικών πρακτικών και μηχανισμών της εκάστοτε κυβέρνησης; Μήπως ήρθε η ώρα να χαράξει επιτέλους η Ελλάδα Εθνική πολιτική για όλα τα κρίσιμα Εθνικά μας θέματα; 

Η παρουσία του Αρχηγού της ΕΛ.ΑΣ. Αριστείδη Ανδρικόπουλου στις κομματικές συγκεντρώσεις του ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύουν ότι η προσβλητική για την ιστορία της ΕΛ.ΑΣ. στάση της στην δολοφονία Κατσίφα και η ντροπιαστική για την Τιμή της αντιμετώπιση των Ελλήνων πολιτών που διαμαρτύρονταν κατά της Συμφωνίας των Πρεσπών, ήταν αποτέλεσμα της αναπάντεχης συνεργασίας -τουλάχιστον- της ηγεσίας της ΕΛ.ΑΣ. με την αντεθνική Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, που κλόνισε έτσι την εμπιστοσύνη των πολιτών στα Σώματα Ασφαλείας. 

* Γ.Γ. της Κίνησης για την Αναγέννηση της Βορείου Ηπείρου – Κ.Α.Β.Η.

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Masakrat e Kriminelit Mehmet Fatih në zonën e Shqipërisë së sotme dhe përreth saj. Fakte nga Kronikat e Tursun Beut! - Οι σφαγές του εγκληματία Μεχμετ Φατιχ στην περιοχή της σημερινής Αλβανίας και τα περίχωρα. Δεδομένα από τα χρονικά του Τουρσούν Μπει χρονικογράφος του Μουάμεθ Β

 

Τα Χρονικά του Τουρσούν Μπέη - Χρονικογράφος τους Μουάμεθ  Β' του Πορθητή κατακτητή της Κωνσταντινούπολης, Βαλκανίων και Αλβανίας.

Masakrat e Kriminelit Mehmet Fatih  në zonën e Shqipërisë së sotme dhe përreth saj. Fakte nga Kronikat e Tursun Beut    Në pranverën e vitit tetëqind e shtatëdhjetë (1466), kur në mes të kuvendit të lëndinës lauresha psalte me zë melodioz vargun: "E vështro në gjurmët e mëshirës së Zotit, si Ai i jep jetë tokës së vdekur (Kurani 30:50)", pas shpalljes së nisjes së luftës kundër Shqipërisë, çdo gazi ngjeshi me dëshirë shpatën.  Flamujt-emblema të pushtimit - u vunë në lëvizje nga Edreneja. Kur tendat e fushimit të Sulltanit shtrinë hijen e tyre mbi fushën e qytetit të Manastirit, aty rendën nga të gjitha anët luftëtarët - të prirë prej fitores - për t'iu bashkuar ushtrisë perandorake, si ca lumenj të mëdhenj që lëshohen në det dhe, si dallgët e detit që venë e përplasen, u derdhën mbi Shqipëri. Aradhe të tilla secila me një mijë luftëtarë. Ku secili nga këta guximtarë, sa një mijë heronj vlen. Kasneci i gjendjes bëri të mbërrijë në veshët e mëkatarëve të pafe jehona e kërcënimit: "O milingona! Futuni nëpër shtëpi që të mos ju shkelë Solomoni me trupat e tij! (Kurani 27:18)".   Të pafetë e mallkuar mbetën të hutuar e të çoroditur nga njoftimi i llahtarshëm i këtij sulmi të afërt dhe vajtën u strehuan nëpër malet e rrëpira e luginat e thella, duke bllokuar shtigjet. Bënë gjithë ç'mundën për t'u mbrojtur dhe kështu dëshmuan tërë kryeneçësinë e tyre për të rezistuar, duke këmbëngulur në prapësinë e tyre më të skajshme.  Por luftëtarët e Sulltanit, të nxitur prej mendimit të shpërblesës hyjnore të luftës së shenjtë, si dhe të shpresës për të bërë plaçkë të madhe, përparuan në të atillë mënyrë sa që çdo mal i pakapërcyeshëm dhe çdo luginë e thellë u dukej rrafshinë e lehtë "ku nuk do të mund të shihje as ultësirë, as lartësi (Kurani 20:107)". Me ndihmën e Zotit, më të Lartit pushtuan çdo strehë që mësynë dhe grabitën e plaçkitën kaq shumë pasuri të frymore e jofrymore, saqë djelmosha me tipare engjëllore dhe vasha me pamje hyrish, që vlenin tre a katër mijë aspra, krijesa të këndshme me tipare të tilla që mjaft që t’i shihje në fytyrë që të të ikte mendja, shiteshin veç për vetëm tre apo katërqind aspra. Të tilla hyri që kushdo që i sheh në tendë kujton se është përnjëmend në Parajsë. T'i shihje kur mbi gjoksin tim dergjej, do besoje se në një trup dy shpirtra qenë. Te tillë djelmosha që, për atë Zot, në thonë Se ka dhe më të bukur, gënjeshtra thonë. Veç kësaj, buaj me lëkurë "në ngjyrë të verdhë të ndezur që kënaq shikimin (Kurani 2:69)" mund t'i blije për tri a katër aspra, ndërsa edhe për më pak se dy aspra shitej një dash përçor i kopesë që është bërë gati për t'iu flijuar Zotit. Çdo çadër ishte e mbushur përplot me plaçkë të rrëmbyer. Atëherë u dha urdhri të shtroheshin në bindje ata harbutë të pafe. Për këtë arsye, në çdo vendqëndrim sillnin para Sovranit fitimtar meshkujt e lidhur me zinxhirë që luftëtarët guximtarë e të shkathët të islamit me një të rënë të shpatës, fap-fap - i ekzekutonin. I bënë kështu ata njerëz që aq të etur e të dëshiruar qenë pas vdekjes, të shijonin verën e rrënimit që derdhej prej shpatës së shndritshme.Pati ndalesa ku u shkuan në shpatë deri në tre mijë, katër mijë, shtatë mijë nga të pafetë. Prej kufomave të shumta, lugina të thella tanimë ngjasoni si të ishin kodra. Prej gjakut të derdhur, rrafshina të gjera tani ngjasonin si Amudarja (Xhejhun: Oksusi i lashtë, që bashkë me Sirdarjen formonin Transoksianën, territor që sot përkon pjesërisht me Uzebkistanin . Aludohet për ujërat e bollshme të këtij lumi) që rridhte. Pas tërë këtij shkatërrimi, u mor vendimi i mëposhtëm: në fushën e Jundit që është kërthiza e atij vendi, do të ndërtohej një fortesë e pathyeshme. Sakaq mëkëmbësit fisnikë, hodhën themelet e një fortese të qëndrueshme katërkëndëshe, siç qenë urdhëruar, dhe brenda një kohe të shkurtër e kryen ndërtimin. Katërkëndëshi në është thënë të jetë me ogurzeza formë, s'ka dyshim se do të ketë qene e tillë për të pafetë. Në pastë diçka që të përqaset me yllin e Shahut te gjithësisë, s' ka dyshim se kjo është më e mbara e formave.  Një kështjellë që s'mund te dallohet prej reve, kullë e saj është mur a re e zezë? Ai vend ishte i rrethuar nga të gjitha anët me male të pakalueshme e gryka, por të pafetë që jetonin në ato lartësi s'bënin dot pa fushën ku rrjedh uji i bollshëm dhe ku tokat e bukës janë pjellore e të pasura. Meqë mes njerëzve u përhap fjala dhe zuri vend bindja se ishte një tokë pjellore, aty u dynd nga të katër anët ku ndodhej popullsia islame. Emrin ia vunë Elbasan, që i përshtatej natyrës së tij (Është fjala për një lojë të mundshme fjalësh mes emrit të fortesës dhe shprehjes “el basan”, që mund të përkthehet me shprehjen “të vësh dorën në zjarr”. Sulltan pushtuesi-shpirti i tij u prehtë në paqe, herën e parë e kish nënshtruar atë me një goditje të vetme dhe siç e treguam,e kish asgjesuar armikun, duke ndërtuar aty një fortesë të fuqishme me qëllim të përforconte pushtimin. Kurse arsyeja e fushatës së dytë në Shqipëri qe se raca shqiptare është bërë e tillë që në karakterin e saj kanë hedhur rrënjë mosbindja, këmbëngulja, rebelimi e arrogance. Dhe, ajo çka e ke për natyrë nuk zhduket kurrë nga peripecitë e jetës! Ata derra qenë nënshtruar dhe kishin pranuar zinxhirin thjehst nga tmerri I kordhës gjakderdhëse të Sovranit.  Skënderbe tradhëtari qysh në fëmijërinë e hershme ishte ushqyer me pluhurin e Fronit, por më pas kishte parapëlqyer rebelimin. Kështu, kishte mbështjellë qafën me robën e mohimit të fesë, që është më e keqja e veshjeve, për tu bërë komandant i një bande mëkatarsh të pafe. U arratis prej fronit fatlum duke u vënë në krye të atyre të cilëve iu tha: “Unë jam biri i beut tuaj”. Me tiu larguar sysh shkëlqimi i shpatës së Sulltanit, njerëzit e prapë të kësaj province ngritën në krye në vende të ndryshme të nxitur nga ky djall tundues dhe, me të në krye, me qëllim që të hidheshin kundër fortesës së Elbasanit, nuse e qiellit…  —  Ushtria u lëshua mbi krahinën e Shqipërisë si vërshimi i një armate të stërmadhe. Një vërshim që mbuloi majat e maleve, kodrat dhe hapësirat me pluhur, si të bëhej fjalë për përmbytjen e përbotshme, duke mbuluar krejt atë vend të mbushur plot me njerëz të ligj.  ——  Kur pamë se skishte më asnjë mundësi as për armëpushim e as për të rezistuar, të pafetë, duke përfituar nga nata, u sulën kundër ushtrisë së Anadollit. Me ta u morën gazinjtë, të cilët vranë aq shumë saqë ishte e pamundur të numëroheshin. Djelmoshat, vajzat dhe gratë e tyre u zunë robër. Kalorësia, strehë e fitores, shtiu në dorë edhe plot lugina e skuta të tjera si kjo,..Në këtë mëntyrë Sulltani e pushtoi të gjithë vendin e Shqipërisë.  “…të gjithë djemtë e vajzat e tyre u kapën dhe u bënë robër, ndërsa meshkujt e rritur u mblodhën dhe i lidhën me zinxhirë. Në çdo vendqëndrim, në prani të Sundimtarit, u ekzekutuan me një të rënë shpate aq shumë të pafe saqë ishte e pamundur të llogariteshin. Të shtyrë nga kjo frikë të pafetë që kishin mbijetuar pranuan të bëheshin shtetas të shtruar osmanë dhe të paguanin xhizjen e përcaktuar nga Sheriati, si edhe taksat e zakonshme. Pasi sundimtari i gjithësisë dha shah mat në lojën e shahut të pabesisë së armikut, ai kaloi lumin mat, me qëllim që të niste rrugën e kthimit. Mahmut Pashain e dërgoi që të bënte pretime kundër fortesës së Shkodrës, që ishte e lidhur e me frëngjtë…”.  Rebeli Skënderbe, duke ia mbathur porsi bretkosë prej gositjes gjëmëmadhe të ushtrisë osmane, shkoi në bregdet. Edhe atij kordha e zellit të sundimtarit i dha lejen të shkonte në Mbretërinë e të vdekurve. Atë kohë kur ky ndëshkim pllakosi mbi shqiptarët dhe shejtani i tyre shkoi direkt e në ferr, njerëzit që jetonin në malet e ashpra që rrethojnë fortesën e Elbasanit, u dhanë lamtumirën atyre vendeve dhe zbritën në rrafshnaltën e fortesës. Ajo tokë u mbulua me fshatra e toka të mbjella dhe u bë truall i populluar e i sigurt osman…  fq 149-155

Οι σφαγές του εγκληματία Μεχμετ Φατιχ στην περιοχή της σημερινής  Αλβανίας και τα περίχωρα. Δεδομένα από τα χρονικά του Τουρσούν Μπει χρονικογράφος του Μουάμεθ Β΄.   Κατά την άνοιξη του 1466 όταν στην μέση της πεδιάδας ο κορυδαλλός έψελνε μελωδικά το στίχο : « Δες στα ίχνη του ελέους του Θεού, γιατί αυτός δίνει ζωή στην πεθαμένη γη (Κουράνιο 30:50» , μετά την κήρυξη του πολέμου εναντίων της Αλβανίας, κάθε στρατιώτης ζώθηκε με χαρά το σπαθί. Τις σημαίες- σύμβολα της κατάκτησης – ξεκίνησαν από τον Εντρενέ.     Όταν οι σκηνές της εκστρατείας του   Σουλτάνου άπλωσαν την σκιά τους στην μεγάλη πεδιάδα του Μοναστηριού, εκεί έτρεξαν από όλες τις μεριές πολεμιστές- έτοιμοι για την νίκη- για να ενωθούν με το αυτοκρατορικό στρατό, όπως κάποια μεγάλα ποτάμια  που απλώνονται στην θάλασσα  και, όπως τα κύματα της θάλασσας που συγκρούονται έτσι   και αυτοί ξεχύθηκαν στην Αλβανία. Τέτοιες ορδές που η κάθε μία είχε 1000 πολεμιστές. Οπού ο καθένας  από αυτούς τους θαρραλέους, αξίζει όσο χίλιους ήρωες. Ο προάγγελος της δύναμης έκανε να φτάσει στα αφτιά των άπιστων αμαρτωλών η ηχώ της απειλής: « Μυρμήγκια! Κρυφτείτε στα σπίτια σας για να μην σας πατήσει ο Σολομών με τις δυνάμεις του! (Κουράνιο 27:18). Οι καταραμένοι άπιστοι έμειναν αποβλακωμένοι και αποπροσανατολισμένοι  από την τρομερή είδηση  αυτής της επικείμενης είδησης και πήγαν να κρυφτούν στα απότομα βουνά και στις βαθιές πεδιάδες , κλείνοντας τα στενά. Έκαναν ότι μπορούσαν για να προστατευτούν και έτσι μαρτύρησαν όλοι την αλαζονεία τους για να αντισταθούν, επιμένοντας στην ακραία τους αναποδιά. Για τους πολεμιστές του Σουλτάνου,  υποκινούμενοι από την σκέψη της θεϊκής αμοιβής του ιερού πολέμου, όπως και της ελπίδας πως θα κάνουν μεγάλο πλιάτσικο προχώρησαν με τέτοιο τρόπο  που κάθε απροσπέλαστο βουνό, και βαθιά πεδιάδα τους φαινόταν ως πανεύκολο πεδίο «που δεν μπορούσες να δεις  ούτε βαθουλώματα ούτε υψώματα» (Κουράνιο 20:107). Με την βοήθεια του Θεού, οι`` πιο Μεγάλοι κατέκτησαν κάθε σπίτι και όρμισαν και πήραν τόσο πλιάτσικο  τόσο  πλούτο ζωντανό και υλικό που νέοι με αγγελικά χαρακτηριστικά και νέες με χαρακτηριστικά θεϊκά, που άξιζαν 4000 άσπρα,  γλυκές υπάρξεις με χαρακτηριστικά που αρκούσε να τα δεις στο πρόσωπο και σου φεύγει το μυαλό, πουλιόνταν για μόνο     τριακόσια η τετρακόσα άσπρα. Τέτοιες θεές που αν τα έβλεπες μέσα στην σκηνή θα νόμιζες πως βρίσκεσαι στο Παράδεισο.  Να τα έβλεπες όταν έλειωνε πάνω στο στήθος μου και σε έκανε να πιστεύεις πως σ’ ένα σώμα ήταν δύο ψυχές. Τέτοια αγόρια που , μα το Θεό αν πουν πως υπάρχουν πιο ωραίοι ψέματα λένε.  Εκτός από αυτό, βόδια με δέρμα «χρώματος κίτρινο που ευχαριστεί το βλέμμα» (Κουράνι 2:69)  μπορούσες να τα αγοράσεις με τρία η τέσσερα άσπρα, ενώ κάτι λιγότερο από δύο άσπρα πουλιούνταν ένα κριάρι που οδηγεί το κοπάδι και είναι έτοιμο προς σφαγή στο Θεό. Κάθε σκηνή ήταν γεμάτο πλιάτσικο. Τότε δόθηκε η διαταγή να γίνουν υπάκουα εκείνα τα άπιστα ρεμάλια.  Για το λόγο αυτό, σε κάθε στάση έφερναν στο νικητή Αρχηγό, άντρες δεμένους με τις αλυσίδες που οι θαρραλέοι και ευκίνητοι  πολεμιστές  του Ισλάμ  τα εκτελούσαν φαπ-φαπ με ένα κόψιμο του σπαθιού. Τους έκαναν έτσι αυτούς τους ανθρώπους που τόσο διψασμένοι και επιθυμητοί ήταν για το θάνατο, να απολάμβαναν το κρασί της καταστροφής που χυνόταν από το σπαθί που γυάλιζε. Υπήρχαν στάσεις που πέρασαν στο σπαθί μέχρι και 3000, 4000, 7000 από τους άπιστους. Από τα πολλά κουφάρια, οι βαθιές πεδιάδες τώρα πια έμοιαζαν με λόφους. Από το αίμα που χύθηκε, μεγάλες πεδιάδες τώρα έμοιαζαν με Αμουδάρια (Τζειχούν: η Αρχαία Όξους που μαζί με την Σιρντάριεν δημιουργούσαν την Τρανσοκσιάνεν, περιοχή  που σήμερα ανήκει στο Ουζμπεκιστάν, συγκρίνετε με τα πολλά νερά αυτού του ποταμού) που κυλούσε. Μετά απ’ όλη αυτή την καταστροφή, πήραν την παρακάτω απόφαση: στην πεδιάδα της Ιούνδης που είναι και ο αφαλός αυτού του μέρους, θα κτιζόταν ένα φρούριο απροσπέλαστο. Εντωμεταξύ οι άρχοντες , ξεκίνησαν τα θεμέλια ενός  φρουρίου σταθερούς τετράποδου, όπως είχε διαταχθεί, και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε και το χτίσιμο.    Το τετράποδο μας έχουν πει να είναι στην πιο δυσοίωνη μορφή, δεν υπάρχει αμφιβολία  ότι τέτοιο θα ήταν για τους άπιστους. Εάν υπήρχε κάτι που θα πλησίαζε με το αστέρι του Σκακιού του σύμπαν, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι  αυτό είναι το πιο τυχερό από τα σχέδια.     Ένα κάστρο που δεν μπορεί να αναγνωρισθεί από τα σύννεφα,  ο πύργος της είναι τοίχος η μαύρο σύννεφο;       Αυτό το μέρος  ήταν περικυκλωμένο από όλες τις πλευρές με απροσπέλαστα βουνά και στενά, αλλά οι άπιστοι που ζούσαν  σ’ εκείνα τα ύψη δεν μπορούσαν χωρίς την πεδιάδα που χύνετε το μπόλικο νερό και όπου τα χωράφια είναι εύφορα και πλούσια. Μια και ανάμεσα στους ανθρώπους διαδόθηκε και έπιασε τόπο η πεποίθηση  ότι ήταν μία εύφορη γη, εκεί συγκεντρώθηκε όλος ο ισλαμικός πληθυσμός. Το όνομα το έβαλαν Ελμπασάν, που ταίριαζε στην φύση του, (Γίνετε λόγος για ένα λογοπαίγνιο  μεταξύ του ονόματος του κάστρου και της έκφρασης «Ελ Μπασά» που θα μπορούσε να μεταφραστεί με την έκφραση «να βάλεις το χέρι στην φωτιά». Ο κατακτητής Σουλτάνος, που η ψυχή του να αναπαυτεί εν ειρήνη, την πρώτη φορά το είχε κατακτήσει αυτό με ένα μοναδικό χτύπημα και όπως και διηγηθήκαμε, το είχε εξαφανίσει τον εχθρό, κτίζοντας εκεί  ένα δυνατό κάστρο με σκοπό να ενδυναμώσει την κατάκτηση. Ενώ ο λόγος της δεύτερης εκστρατείας  στην Αλβανία που η ράτσα των αλβανών είναι τέτοια που στο χαρακτήρα της  έχουν ριζώσει η απείθεια, η επιμονή, η εξέγερση και η αλαζονεία. Και αυτό που έχει γίνει φύση δεν εξαφανίσετε από τις περιπέτειες της ζωής! Αυτά τα γουρούνια είχαν υποκύψει και είχαν δεχτεί αλυσίδα απλώς από το τρόμο του σπαθιού του  Σουλτάνου που αιματοκυλούσε. Ο προδότης Σκεντερμπέ, από την πρώιμη παιδική του ηλικία είχε ανατραφεί με την σκόνη του Θρόνου, αλλά αργότερα είχε προτιμήσει την  εξέγερση. Έτσι, είχε τυλίξει το λαιμό το μανδύα της απάρνησης της θρησκείας , που είναι το χειρότερο από τους μανδύες  για να γίνει αρχηγός μίας συμμορίας αμαρτωλών, άπιστων. Είχε φύγει από το τυχερό θρόνο πηγαίνοντας στην αρχηγία αυτών των οποίων τους είπε: «Εγώ είμαι ο υιός του μπέη  σας». Με το που απομακρύνθηκε από τα μάτια του το γυάλισμα του σπαθιού του Σουλτάνου, οι ανάποδοι άνθρωποι αυτής της περιοχής σήκωσαν κεφάλι σε διάφορα μέρη υποκινούμενοι από αυτόν τον προκλητικό διάβολο ,  και με αυτόν ως αρχηγό, με σκοπό να εναντιωθούν εναντίων του Κάστρου του Ελμπασάν, νύφη του ουρανού…. ____   Ο στρατός ξεχύθηκε στην περιοχή της Αλβανίας, ως μία ορμή μεγάλης στρατιωτικής δύναμης. Μία ορμή που κάλυψε τις κορυφές των βουνών, των λόφων  και των διαστημάτων με σκόνη, σαν να επρόκειτο για το κατακλυσμό, καλύπτοντας πλήρως αυτή την χώρα γεμάτο από κακούς ανθρώπους . __  Όταν είδαμε πως δεν είχε καμία πιθανότητα ούτε για την κατάπαυση πηρός και ούτε για να αντισταθούν, οι άπιστοι, επωφελούμενοι από την νύχτα, ξεχύθηκαν εναντίων του στρατού της Ανατολής.  Με αυτούς ασχολήθηκαν οι γαζοί, οι οποίοι σκότωσαν όσους μπορούσαν περισσότερο , τόσους που ήταν αδύνατων  να τους μετρήσεις . Οι νέοι, οι νέες και οι γυναίκες τους πιάστηκαν όμηροι. Οι ιππείς, σκέπη της νίκης, έριξαν στο χέρι τους  πολλές πεδιάδες και περιοχές όπως αυτό.. με τον τρόπο αυτό ο Σουλτάνος κατέκτησε όλο το μέρος της Αλβανίας. «όλα τα αγόρια και τα κορίτσια τους πιάστηκαν και έγιναν όμηροι ενώ τους ενήληκες άντρες τους μάζεψαν και τους έδεσαν με αλυσίδες. Σε κάθε τόπο συγκέντρωσης, στην παρουσία του Σουλτάνου, εκτελέστηκαν με σπαθί τόσοι άπιστοι που ήταν αδύνατον να τους μετρήσεις. Υποκινούμενοι από το φόβο αυτό οι άπιστοι που είχαν επιβιώσει είχαν δεχτεί να γίνουν σωστοί  Οθωμανοί υπήκοοι   και να πληρώσουν το τζιζιέ (φόρο υποτελείας) καθορισμένο από την Σαριά, όπως και τους συνηθισμένους φόρους. Αφού ο κατακτητής του σύμπαν έπιασε ματ το παιχνίδι απιστίας του εχθρού, πέρασε το ποταμό Μάτι, με σκοπό να ξεκινήσει το ταξίδι της επιστροφής. Το Μαχμούτ Πασά τον έστειλε με υποσχέσεις προς το Κάστρο της Σκόδρας, που είχε συμμαχία με τους γάλλους…». Ο  επαναστάτης Σκεντερμπέι, τρέχοντας ως βάτραχος μετά την μεγάλη φήμης νίκη του Οθωμανικού Στρατού, πήγε στην παραλία. Και σ’ αυτόν η κόψη της θέλησης του ηγεμόνα έδωσε την άδεια να πάει στο Βασίλειο των πεθαμένων.  Εκείνο τον καιρό που αυτή η τιμωρία ξέσπασε πάνω στους αλβανούς και ο διάβολος τους πήγε κατευθείαν στην κόλαση , οι άνθρωποι που ζούσαν στα άγρια βουνά που περικυκλώνουν  το κάστρο του Ελμπασάν, χαιρέτισαν αυτά τα μέρη και κατέβηκαν στην πεδιάδα του κάστρου. Αυτή η γη καλύφτηκε από χωριά και φυτεμένα χωράφια και έγινε ένα οθωμανικό μέρος ασφαλές και κατοικημένο.   Το σύντομο σχόλιο μας: Μετά από όλα αυτά δεν είναι ευνόητο να αναρωτηθεί κανείς υπάρχουν «αλβανοί» η απλώς υπάρχουν  μόνο Οθωμανοί που το παίζουν αλβανοί?  σελ 149-155   Romios-Ko

Η καθεμία από μας πήρε το παιδί της άλλης και το έπνιξε

• Εκτύπωση

Αφηγείται η Βαρβάρα Σαλτσίδου από το Κόλοου Έρπαας, γεννημένη το 1902 (καταγραφή: Μάρτιος 1966).

«Προς τα τέλη του 1917 νομίζω, σε κάποιο κρυψώνα στο βουνό Κοτζά Νταγ, οι Τούρκοι ανακάλυψαν πολλές ομάδες κρυπτόμενων γυναικοπαίδων, άλλες τις εβίασαν, άλλες τις πήγαν εξορία όπου και χάθηκαν και άλλες τις πήγαν σαν δούλες και τις πούλησαν.

»Μια ομάδα γυναικών ήμασταν κρυμμένες μέσα σε ένα ρέμα, στον ποταμό Λύκο, έτσι το λέγανε, ή Γεσίλ Ιρμάκ ή Ίρη, δεν θυμάμαι, και εκεί κρυφτήκαμε κάτω από έναν καταρράκτη που είχε πίσω σπηλιά. Είδαμε τους Τούρκους να έρχονται προς τη μεριά μας ακολουθώντας το ποτάμι και σε ύποπτα μέρη, πυροβολώντας για να δουν αν κάποιος βρίσκεται κρυμμένος σε θάμνους ή μέσα στις καλαμιές.

»Καταλάβαμε ότι το ίδιο θα γίνει και με μας αν μας ανακάλυπταν, εκεί όμως που βρισκόμασταν δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι πίσω από τον καταρράκτη θα υπήρχαν άνθρωποι. Αλλά είχαμε μαζί μας και μικρά παιδιά και σκεφθήκαμε, καλά όλα αυτά, αν όμως κάποιο παιδί κλάψει και προδώσει τη θέση μας, τι θα γίνει; Ήμασταν περισσότερες από 100 γυναίκες και είχαμε 8-10 παιδιά, ηλικίας 2 έως 7 χρονών και αποφασίσαμε να τα πνίξουμε μην τυχόν και κλάψει κάποιο ή μιλήσει, και όταν οι Τούρκοι θα ήταν κοντά μας θα ανακάλυπταν την κρυψώνα μας και θα μας συλλάμβαναν.

»Τότε η καθεμία από εμάς πήρε το παιδί της άλλης και το έπνιξε, σφίγγοντας το λαιμό του και αφήνοντας το νερό του καταρράκτη να μπει μέσα στο στόμα του. Κάποιο κοριτσάκι 6-7 χρονών όταν είδε το τι γινότανε, μας παρακάλεσε να μην της βγάλουμε από το λαιμό κάτι χαϊμαλιά που είχε και μας είπε στα τούρκικα "πενί ποορκενέ τσιτσιλεριμί τσικάρτμαγιν", δηλαδή όταν με πνίγετε να μη βγάλετε από το λαιμό μου τα χαϊμαλιά…».

http://www.pontos-news.gr

Τι είναι Γενοκτονία και ποιες πράξεις την χαρακτηρίζουν

Σύμφωνα με τη σύμβαση για την πρόληψη και καταστολή εγκλημάτων, γενοκτονία είναι οποιαδήποτε από μια σειρά πράξεων που αναφέρονται και στοχεύουν στον ολικό ή μερικό αφανισμό μιας εθνικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας. Μελίνα Κονταξή Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού Γενοκτονία είναι αρχικά η θανάτωση των μελών της ομάδας. Ενδεικτικό παράδειγμα της πρώτης πράξης που πρέπει να γίνει για να χαρακτηριστει κάτι ως γενοκτονία είναι το γεγονός ότι από τους 25.000 Έλληνες που ζούσαν στην περιοχή της Μπάφρας και του Αζαάμ εξολοθρεύτηκε το 90% ενώ το υπόλοιπο 10% εκτοπίστηκε στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Δεύτερη πράξη είναι η πρόκληση σοβαρής ή ψυχικής βλάβης σε μελή της ομάδας. Αυτό είναι αυταπόδεικτο όταν σε σκοτώνουν ή σε εκτοπίζουν. Τρίτη προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί μια πράξη ως γενοκτονία είναι η σκόπιμη επιβολή συνθηκών ζωής με στόχο τον αφανισμό, ολικό ή μερικό των μελών της ομάδας. Τα τάγματα εργασίας στα οποία υπολογίζεται ότι 250.000 Έλληνες βρήκαν το θάνατο μέχρι το 1918 (θυμίζουμε ότι ο ελληνικός στρατός ήρθε στην Σμύρνη το 1919) αποτελούν δείγμα αλλαγής συνθηκών με στόχο τον αφανισμό. Η επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση των γεννήσεων είναι κάτι επίσης αυταπόδεικτο αφού όταν σε εξοντώνουν είτε άμεσα είτε στέλνοντας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, δε γεννάς. Επίσης η αρπάγη ανηλίκων μελών μιας ομάδας και η μεταφορά τους σε μια άλλη ομάδα τεκμηριώνεται από την αρπάγη κοριτσιών για τα χαρέμια και τέλος η απόδειξη ότι όλες οι παραπάνω πράξεις ήταν η εφαρμογή πολίτικης απόφασης αποδεικνύεται από την απόφαση που πήραν οι Νεότουρκοι το 1911 στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη για αφομοίωση με τη βια ή εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών. Το 2007 η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών αναγνώρισε τη γενοκτονία των χριστιανικών εθνοτήτων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Για να τελειώνουμε με το αν η εξόντωση των γηγενών λαών από τους Τούρκους ήταν ή δεν ήταν γενοκτονία, και οι αρνητές της ξεχνάνε ότι η ατιμωρησία της γενοκτονίας των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολίας ενέπνευσε τον Χίτλερ. 

http://www.freepen.gr/

Ataturku, Pondët dhe urrejtja e ndërsjellët

Jordan Jorgji - Universiteti Fan S. Noli, Korçë

E djeshmja ishte një ditë simbolike për dy ngjarje historike që edhe pse të ndryshme midis tyre u kthyen në dy anë të kundërta të së njëjtës monedhë: identitetit kolektiv kombëtar. 

Më 19 Maj 1881 lindi në Selanik ai që njihet me emrin Mustafa Qemal Ataturk dhe që konsiderohet si “babai” i shtetit të sotëm turk. Ishte njeriu – dhe u perceptua si i tillë – i cili ndihmoi në kalimin e Perandorisë shumë-shekullore Osmane në Turqinë moderne të shekullit të 20-të. Ataturku e ndërthuri orientimin e vendit të tij drejt civilizimit dhe forcës që karakterizonte Fuqitë e Mëdha të Evropës me ruajtjen e sovranitetit territorial të Turqisë në kufijtë më të maksimalë të mundshëm, duke marrë parasysh kushtet në të cilat ndodhej rajoni në atë kohë. Konkretisht, neutralizoi zbatimin e “Traktatit të Sevres” të nënshkrua në vitin 1920 në Francë. Ky dokument e kufizonte ndjeshëm territorin osman sepse lejonte krijimin e shtetit armen dhe atij kurd si dhe zgjeronte influencën e Greqisë në brigjet e Azisë së vogël. Sot, një pjesë e konsiderueshme e qytetarëve Turq, kryesisht “Qemalistët”, festojnë çdo vit ditëlindjen e Ataturkut si ditë kombëtare të shpëtimit të Turqisë. 

Dimensioni tjetër që simbolizon 19 Maji dhe që ndodhet “armiqësisht” përballë ngjarjes së mësipërme është genocidi i kryer ndaj popullsisë Ponde të brigjeve jugore të Detit të Zi nga ana e lidershipit ushtarak dhe politik të Perandorisë Osmane gjatë periudhës 1914-1922. Qytetarët me origjinë ponde që ndodhen në Greqi qysh prej fillimeve të shekullit të 20-të përkujtojnë çdo vit genocidin e kryer ndaj tyre, duke rikujtuar në mënyrë të ritualizuar numrin e “353 mijë” viktimave. Në mënyrë të ngjashme me Qemalistët më sipër, Pondët e Greqisë demonstrojnë sistematikisht togfjalëshin “Nuk harrojmë!”.

Për sa u përshkrua më lart, do doja të nënvizoja të paktën tre aspekte kryesore. Së pari të bën përshtypje se si ngjarje të ndryshme historike e deri te gjallesa e fenomene natyrore ngurtësohen në memorjen kolektive si mite që ndikojnë fuqimisht marrëdhëniet mes shteteve në periudha paqeje. Nëse sot udhëheqësit Turq dhe Grekë dëshirojnë të ndërmarrin hapa për përmirësimin e marrëdhënieve dypalëshe, ata do të gjenden përballë me trysninë e “urrejtjes së ndërsjellët” që ekziston e ushqehet prej dekadash në gjirin e identiteteve kolektive. Kjo nuk ndodh vetëm te këto dy vende, por edhe në marrëdhënie të tjera dypalëshe, si për shembull ato midis Shqiptarëve dhe Serbëve, Turqve dhe Armenëve, Armenëve dhe Azerëve, Iranianëve dhe Arabosauditëve, e kështu me radhë. 

Së dyti, në riprodhimin e urrejtjes kolektive ka kontribut edhe lidershipi i shteteve respektive. Arsyeja është se në këndvështrimin e tyre mbrojtja e interesit kombëtar realizohet në momentin kur prezervohet diferencimi nga fqinjët, pra sepse këta të fundit perceptohen si të rezikshëm ndaj sovranitetit territorial, ajror dhe detar (nëse ka). Kështu, a do ti interesonte kryeministrit Grek apo Shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Turqisë të afronin të dy shtetet respektive në atë masë sa të vinin në dyshim identitetet kombëtare si të kundërta me njëra-tjetrën. 

Një pyetje me rëndësi të veçantë që lind këtu është se prej cilëve përcaktohet interesi kombëtar dhe me çfarë metodash? Nëse formuluesit e politikave kombëtare bazohen te ruajtja e status kuo-së apo te zgjerimi territorial, a merret në konsideratë edhe dimensioni moral i të drejtave të njeriut? Pondët kujtojnë sot ikjen e padrejtë të qindra mijëra shpirtrave dekada më parë, ndërkohë që Turqit nga ana tjetër nënvlerësojnë faktet historike në emër të pragmatizmit politik, qoftë në nivelin elitar apo dhe në atë kolektiv. Kjo ka ndodhur dhe ndodh në raste të ndryshme, si për shembull në spastrimin etnik që u krye pas Luftës së Dytë Botërore ndaj Çamëve dhe sllavofonëve nga territoret e Greqisë veriperëndimore e veriore, në emër të “prioritetit” kombëtar për të homogjenizuar popullsinë. 

Së treti, çfarë do të ndodhë në të ardhmen? Sot në epokën e Globalizmit, kur edhe pse shtetet-kombe vazhdojnë të mbeten njësia themelore në sistemin ndërkombëtar ato ndeshen me sfida që i kapërcejnë ndjeshëm kufijtë nacionalë, është e nevojshme që të hidhen hapa përtej traditës konceptuale të deritanishme. Nëse politikat e bashkëpunimit rajonal që ndërmerren sot në tregti, kulturë, arsim dhe pse jo në politikë do të paraprihen nga ndjesat publike në lidhje me të kaluarën konfliktuale kolektive, atëherë mundësia për afrimin zyrtar dhe ndër-komunitar do të jetë më e madhe. Të vdekurit duhen respektuar gjithmonë, por le ti’ lëmë të Prehen në Paqe dhe të mos i përdorim për riprodhimin e vazhdueshëm të urrejtjes së ndërsjellët në formën e një “udhe qorre”që përsërit vetveten.

http://www.respublica.al/

Νίκος Ακριβογιάννης: Ο «φυγάς Ίκαρος» στην Αλβανία που βασανίστηκε και εκτελέστηκε από το καθεστώς Χότζα- Zbardhet historia e agjentit grek Nikos Akrivogiannis

Tο άγνωστο επεισόδιο του 1954 - Οι σχέσεις της Ελλάδας και Αλβανίας στις αρχές της δεκαετίας του 1950 – Ποιος ήταν ο Νίκος Ακριβογιάννης – Η αποστολή αυτοκτονίας στην Αλβανία – Η σύλληψη, η φυλάκιση και τα φριχτά βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε – Η εκτέλεση του και τα νέα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας

Μια τραγική και άγνωστη στους περισσότερους ιστορία που διαδραματίστηκε στα πρώτα χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν η υπόθεση του Νίκου Ακριβογιάννη. Ενός φιλόδοξου νεαρού, που πιστεύοντας ότι εκτελεί εθνικό καθήκον, ανέλαβε μια πραγματικά αποστολή αυτοκτονίας στην Αλβανία το 1952. Η συνέχεια ήταν δραματική: σύλληψη, φυλάκιση, βασανιστήρια και τελικά εκτέλεση δύο χρόνια αργότερα.

Η υπόθεσή του συνδέεται άμεσα και σε μια άλλη, σκοτεινή ιστορία της εποχής εκείνης, τη «Δίκη των Αεροπόρων» .

Οι περιπέτειες του Νίκου Ακριβογιάννη στην Αλβανία, ήταν άγνωστες για περισσότερα από 50 χρόνια, όχι μόνο στο κοινό, αλλά και στις ίδιες τις ελληνικές κυβερνήσεις. Υπήρχε πλήρης σύγχυση για το αν ζει ή αν έχει πεθάνει. Τα τελευταία χρόνια, ο Σταύρος Γ. Ντάγιος, Διδάκτωρ Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ., έφερε στο προσκήνιο συγκλονιστικά στοιχεία, κυρίως μέσα από αναζητήσεις στα αλβανικά αρχεία. Όλα αυτά τα παρουσιάζει στο βιβλίο του «Ο Νίκος Ακριβογιάννης και η Δίκη των Αεροπόρων», που αποτελεί τη βασική πηγή του σημερινού μας άρθρου. 

Οι Ελληνοαλβανικές σχέσεις στις αρχές της δεκαετίας του ‘50

Από την εποχή του ελληνικού εμφύλιου, στην Αλβανία υπήρχαν πολλοί πράκτορες στην υπηρεσία του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας (ΔΣΕ), της αλβανικής ασφάλειας και της Κομινφόρμ που είχε διαδεχθεί την Κομιντέρν από το 1947.

Ανάμεσα στις αποστολές τους, ήταν οι πληροφορίες για την παρουσία Βρετανών, Αμερικανών και άλλων νατοϊκών δυνάμεων στην Ελλάδα, ο ρόλος των Αλβανών φυγάδων στη χώρα μας και ο τρόπος οργάνωσής τους, οχυρωματικά έργα και στρατιωτικοί στόχοι.

Από την άλλη πλευρά, βορειοηπειρωτικοί σύλλογοι από την Ελλάδα, σε συνεργασία με ελληνικές και αμερικανικές υπηρεσίες, έστελναν συχνά στην Αλβανία κατασκόπους και πράκτορες, κυρίως με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών για τις κινήσεις των μαχητών του ΔΣΕ, το στρατιωτικό δυναμικό των Αλβανών και τις σοβιετικές βάσεις, αλλά και για τη διενέργεια δολιοφθορών.

Στα τέλη του Αυγούστου 1949 αξιωματούχοι της αμερικανικής, βρετανικής και γαλλικής πρεσβείας επισκέφθηκαν τον υπηρεσιακό Υπουργό Εξωτερικών Παναγιώτη Πιπινέλη και του ανακοίνωσαν την σύσταση της αντικομμουνιστικής οργάνωσης «Ελεύθερη Αλβανία» στο Παρίσι υπό τον Mit’ hat Frasheri, η οποία συνεπικουρούμενη από αμερικανικές και βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, είχε σαν σκοπό την ανατροπή του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα.

Η επιχείρηση αυτή, είχε ξεκινήσει να σχεδιάζεται από τον Φεβρουάριο του 1949, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδίου Rollback του Αμερικανικού διπλωμάτη George Kennan. Όπως γράφει ο Σταύρος Ντάγιος; «η Αλβανία χαρακτηριζόταν ως ο κύριος κακοποιός της περιοχής και από τον Ο.Η.Ε.».

Τελικά, η όλη αυτή προσπάθεια ανατροπής του καθεστώτος Χότζα απέτυχε. Ουσιαστικά, το 1953 με την υπαναχώρηση των Αμερικανών, έστω κι αν οι ενέργειες συνεχίστηκαν ως το 1956.

Η Ελλάδα που είχε εμπλακεί στην υπόθεση, έγινε στόχος επιθέσεων από τον αλβανικό Τύπο. Η εφημερίδα «Zeri i Popullit» στα τέλη Μαρτίου 1951, ανέφερε ότι στην Ελλάδα γίνονταν στρατιωτικές προετοιμασίες για την κατάληψη της Αλβανίας και ισχυριζόταν ότι ο σιδηρόδρομος Μοναστήρι – Φλώρινα – Θεσσαλονίκη, για τον οποίο υπήρχε η προοπτική να φτάσει ως την Κωνσταντινούπολη, κατασκευαζόταν γι’ αυτό τον σκοπό.

Οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί της χώρας είχαν αυξηθεί κατά 35%, μόνο και μόνο για να αντιμετωπίσουν πιθανή επίθεση.

Ο Αλβανός ηγέτης Ενβέρ Χότζα, εξέφρασε στους Σοβιετικούς τους Μάρτιο του 1951 ανησυχίες για την κλιμάκωση της κατασκοπευτικής προσπάθειες της Ελλάδας, θεωρώντας την πρελούδιο στρατιωτικής εισβολής, όμως το Κρεμλίνο τον καθησύχασε.

Τον Νοέμβριο του 1951, συνελήφθησαν στην Αλβανία και δικάστηκαν, οι Έλληνες πράκτορες Βαγγέλης Δήμου και Στέφος Πέτρου.

Τα Τίρανα, βρήκαν την ευκαιρία να κατηγορήσουν την ελληνική κυβέρνηση για υπονόμευση της εδαφικής τους ακεραιότητας. Σχετική είναι η επιστολή του αναπληρωτή Αλβανού ΥΠΕΞ Μιχάλη Πρίφτη προς τον Ο.Η.Ε. στις 19/11/1951. Μετά από βασανιστήρια οι δύο κατηγορούμενοι ομολόγησαν ψευδώς ότι είχαν σκοπό να κάνουν δολιοφθορές στην Αλβανία, όπως την ανατίναξη της γέφυρας του Λόγγου (χωριού της Β. Ηπείρου κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα). Η πραγματική τους όμως αποστολή, ήταν η συλλογή πληροφοριών στο πλαίσιο του σχεδίου που αναφέραμε παραπάνω και είχε σχεδιαστεί από τις αμερικανικές και τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες.

Ποιος ήταν ο Νίκος Ακριβογιάννης

Ο Νίκος Ακριβογιάννης, γεννήθηκε στις 5 Ιανουαρίου 1929 στη Θεσσαλονίκη, όπου υπηρετούσε ως αξιωματικός του Στρατού ο πατέρας του Δημήτρης (είχε γεννηθεί το 1889). Η μητέρα του Νεοκλεία, είχε γεννηθεί το 1900. Και οι δύο γονείς του, κατάγονταν από τον Άγιο Βλάσιο Μαγνησίας. Ωστόσο, ο Ακριβογιάννης θεωρούσε πατρίδα του τη Θεσσαλονίκη. Χαρακτηριστικά είναι όσα είπε ενώπιον των Αλβανών ανακριτών στο Μπεράτι, στις 16/12/1953:

«Ξέρω καλά ότι η Μακεδονία και η ιδιαίτερη πατρίδα μου, η Θεσσαλονίκη είναι Ελληνικές, ανήκαν και θα ανήκουν για πάντα στην Ελλάδα».

Είχε και μία αδελφή, την Ελένη, δύο χρόνια μεγαλύτερη από εκείνον.

Ο Ακριβογιάννης φοίτησε σε σχολεία της Θεσσαλονίκης, του Βόλου και του Αγίου Βλασίου. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο το 1947-1948, με γενικό βαθμό 14 4/11 (καλώς) και διαγωγή κοσμιοτάτη.

Όταν ήταν μαθητής της Α’ Γυμνασίου, υπήρξε Γενικός Γραμματέας της ΕΠΟΝ ως «Σκαπανεύς» και στη συνέχεια Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Αναπήρων, Τραυματιών και Φυματικών Εθνικής Αντίστασης του ΕΛΑΣ του νομού Μαγνησίας, ως αγωνιστής του 54ου Συντάγματος. Μάλιστα, σε μάχες με τους Γερμανούς στο Πήλιο, πληγώθηκε στο πόδι και το σαγόνι.

Ο Ακριβογιάννης ήταν γοητευτικός, αθλητικός, με μεγάλα φωτεινά μάτια. Δεινός κολυμβητής, άλλοτε ειρωνικός και άλλοτε εσωστρεφής. Ατίθασος και ριψοκίνδυνος, ήταν στοχαστικός άνθρωπος. Το 1949, πρωταγωνίστησε στην ταινία «Δύο Κόσμοι», ερμηνεύοντας τον ρόλο ενός γυναικά.

Στην ταινία, πρωταγωνιστούσαν οι Αλέκος Αλεξανδράκης, Νίκος Τζόγιας, Δήμος Σταρένιος, Μαλαίνα Ανουσάκη, Ίντα Χριστινάκη, Γιάννης Νταλ (Δαλιανίδης) κ.ά. Τη μουσική της είχε γράψει ο Μάνος Χατζιδάκις.

Οι «Δύο Κόσμοι», σημείωσαν ιδιαίτερη επιτυχία για τα δεδομένα της εποχής, κόβοντας 50.154 εισιτήρια (5η στον σχετικό κατάλογο, της σεζόν 1949-1950, με πρώτη τον θρυλικό «Μεθύστακα»).

Ο Ακριβογιάννης έγραφε επίσης σενάρια και ποιήματα, για ορισμένα από τα οποία μάλιστα, είχε εκφραστεί διθυραμβικά ο Ηλίας Βενέζης.

Τον Γενάρη του 1948 έδωσε για πρώτη φορά εξετάσεις για εισαγωγή στην Αεροπορία, αλλά απέτυχε. Το 1949, έμαθε για τον νέο διαγωνισμό που είχε προκηρύξει για 70 νεοσύλλεκτους η Σχολή Αεροπορίας και φρόντισε να συγκεντρώσει τα απαραίτητα δικαιολογητικά. 

Η στρατολόγησή του από τη CIA – Ο Ακριβογιάννης «Ίκαρος»

Τον Μάιο του 1950 κι ενώ διέμενε στη Θεσσαλονίκη, ο Ακριβογιάννης γνώρισε τυχαία (;) τον νεαρό Σαλονικιό Ευλάμπιο Κωστίδη, ο οποίος τον μύησε στον χώρο της κατασκοπείας. Εκείνη την εποχή, ο Τομ Καραμεσίνης, σταθμάρχης της CIA στην Ελλάδα , αναζητούσε θαρραλέους νεαρούς στον αγώνα κατά της «κομμουνιστικής απειλής». Βάση στρατολόγησης και συγκέντρωσης πρακτόρων, ήταν η Αμερικανική Γεωργική Σχολή στη Θεσσαλονίκη, ενώ η σχολή εκπαίδευσης λειτουργούσε στο Καραμπουρνάκι, σε ειδικά διαμορφωμένο διαμέρισμα.

Εκεί εκπαιδεύτηκε κι ο Νίκος Ακριβογιάννης από Αμερικανούς πράκτορες. Συχνά επισκεπτόταν τη σχολή ο Τομ Καραμεσίνης και ο βοηθός του Μπομπ Ντρίσκολ.

Ο νεαρός Νίκος, γοητευόταν από τον κόσμο των κατασκόπων, όπως βέβαια τον είχε στο μυαλό του: ριψοκίνδυνες αποστολές, ταξίδια, ωραίες γυναίκες. Παράλληλα, πίστευε ότι έτσι θα βοηθούσε και στην Ελλάδα. Αμείβεται με 1.000.000. δραχμές τον μήνα, αλλά οι Αμερικανοί τον ενημερώνουν για τους κινδύνους που ελλοχεύον.

Πριν τη λήξη των μαθημάτων στη σχολή, οι Αμερικανοί τον συμβούλευσαν να υποβάλλει αίτηση εισαγωγής στην Αεροπορία, ενώ παράλληλα του ανακοίνωσαν ότι σύντομα θα μετέβαινε στην Αλβανία, για τον λόγο δε αυτό, θα λάμβανε ειδική εκπαίδευση στη Σχολή Αεροπορίας. Του έδωσαν το ψευδώνυμο G. 1. και τον ενημέρωσαν, ότι μετά την Αλβανία θα έπρεπε να κάνει ό, τι ήταν δυνατό για να πάει σε χώρα της Ανατολικής Ευρώπης όπου βρισκόταν η ηγεσία του Κ.Κ.Ε.

Σε περίπτωση περιορισμού σε στρατόπεδα της Αλβανίας, θα συγκροτούσε μια ομάδα δολιοφθορών, που θα την αποτελούσαν οι πιο σκληροί από τους Έλληνες πρόσφυγες που είχαν απομείνει στην Αλβανία, την οποία Σκοπός της οργάνωσης θα ήταν η καλλιέργεια του πόθου της παλιννόστησης στους πρόσφυγες, η πρόκληση δολιοφθορών και η ενθάρρυνση μαζικών αποδράσεων από τα στρατόπεδα. Τον συμβούλευσαν να προσέχει κυρίως τους Αρσένιο Κουλούρη, Χριστόφορο Κυρομύτη (ή Κερομύτη) και Κώστα Προσωπάρη με τους οποίους δεν έπρεπε να έχει καμία επαφή. Ο Ακριβογιάννης υπέθετε ότι κι αυτοί ήταν Έλληνες πράκτορες σταλμένοι στην Αλβανία. Επίσης, οι Αμερικανοί διαβεβαίωσαν τον Ακριβογιάννη, ότι σε περίπτωση δυσκολιών θα πήγαιναν στην Αλβανία ο σμηναγός Εμμανουήλ ή ο υποσμηναγός Ευσταθίου και θα τον έσωζαν παίρνοντας τον με αεροπλάνο.

Ή μπορεί να του έστελναν υποβρύχιο για να τον παραλάβει από κάποια ακτή ή ακόμα κι από τη θάλασσα.

Τα μαθήματα στη Θεσσαλονίκη ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 1951. Στη συνέχεια ο Νίκος κατατάχθηκε στις Ένοπλες Δυνάμεις (Κόρινθο).

Από εκεί, μεταπήδησε στη σχολή Αεροπορίας στο Τατόι, όπου θα υπηρετούσε τη θητεία του με την αρωγή των Αμερικανών.

Εκεί, οι αξιωματικοί του Α2 του έδωσαν το πρακτορικό ψευδώνυμο «Λοκρίς», ενώ οι Αμερικανοί ενημέρωσαν για την προκαταρκτική του εκπαίδευση. Έτσι έτυχε ιδιαίτερης «προσοχής και μεταχείρισης» από τον υποδιοικητή Πέτρο Μητσάκο.

Οι ίδιοι αξιωματικοί, παρακινούσαν τον Ακριβογιάννη να εκπαιδευτεί γρήγορα και να αποκτήσει πτητική επάρκεια καθώς θα μετέβαινε για εθνική αποστολή στην Αλβανία.

Η «επίσημη» ανάθεση της αποστολής, έγινε από τον Διοικητή της Σχολής, Σμήναρχο Αναστάσιο Βλαντούση, ο οποίος ένα περίπου μήνα μετά την κατάταξη του Ακριβογιάννη κι ενώ αυτός είχε ελάχιστες ώρες πτήσης, σε συνάντησή τους σε ξενοδοχείο στην Ομόνοια, του είπε επιτακτικά:

«Δόκιμε Ακριβογιάννη. Εν ονόματι της πατρίδας σε διατάσσω να μεταβείς εις εχθρικόν κράτος δι’ εκτέλεσιν ειδικής αποστολής».

Έπειτα, του εξήγησε ότι θα «απήγαγε» ένα αεροπλάνο, θα προσγειωνόταν στους Αγίους Σαράντα και θα ζητούσε από τις αλβανικές αρχές να έρθει σε επαφή με την προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση της Ελλάδας που είχε έδρα στην τέως ΕΣΣΔ. Εκεί, θα εμφανιζόταν ως φανατικός κομμουνιστής και θα ανέλυε κάποια παράτολμα σχέδια που είχε συλλάβει.

Ο Βλαντούσης, του παρουσίασε και εναλλακτικές λύσεις, στην περίπτωση που κάτι δεν πήγαινε καλά, ενώ του παρουσίασε και σενάρια διάσωσής του, αν το αλβανικό καθεστώς δεν του έδινε άδεια να μεταβεί στην ΕΣΣΔ και τον φυλάκιζε.

Σύντομα, ο Ακριβογιάννης κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να αρνηθεί την εκτέλεση της αποστολής. Προσποιούμενος τον αφηρημένο, τον ανεπίδεκτο μαθήσεως και τον απείθαρχο, πίστευε όμως ότι ίσως προβληματίσει τους ανωτέρους του και δεν σταλεί στην Αλβανία, καθώς ήξερε ότι εκεί τα πράγματα θα ήταν πολύ δύσκολα.

Την ίδια περίοδο στο μεταξύ στη Σχολή της Αεροπορίας, συνέβαιναν σοβαρά ατυχήματα με αεροπλάνα, με αποτέλεσμα κάποιοι νεαροί πιλότοι να σκοτωθούν ή να τραυματιστούν. Αυτά και διάφορα άλλα (κατηγορίες περί κατασκοπείας, προπαγάνδα υπέρ του Κ.Κ.Ε. κλπ), οδήγησαν αξιωματικούς και υπαξιωματικούς της Αεροπορίας, καθώς και μερικούς ιδιώτες στο εδώλιο, στην περίφημη «Δίκη των Αεροπόρων», με την οποία θα ασχοληθούμε σε μελλοντικό μας άρθρο.

Ο Ακριβογιάννης, τελικά δεν κατάφερε να αποφύγει τη μοιραία, όπως αποδείχθηκε, αποστολή. Ο Βλαντούσης κάποια στιγμή, εμμέσως πλην σαφώς, τον απείλησε ότι η οικογένειά του θα κινδυνεύσει αν δεν πάει στην Αλβανία. Οι γονείς του δεν γνώριζαν τίποτα και ο ίδιος δεν πήγε ούτε στον γάμο της αδελφής του που έγινε την άνοιξη του 1952.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, πριν την φυγή του στην Αλβανία, την εκπαίδευση του ως πράκτορα και κατασκόπου ανέλαβε ο Θεόδωρος Μπουκουβάλας, ο οποίος αργότερα, στη διάρκεια της χούντας διετέλεσε νομάρχης Αργολίδας. Βοηθός του Μπουκουβάλα, ήταν ο Παπαγεωργίου, ένας άλλος αξιωματικός του Α2. Όλα γίνονταν βέβαια με καθοδήγηση και ενημέρωση των Αμερικανών. Στις 5 Απριλίου, ο Μπουκουβάλας έκανε τα τελευταία «ιδιαίτερα» στον Ακριβογιάννη. Ανάμεσα στα άλλα, του είπε και ποιες «απόρρητες» πληροφορίες θα έδινε στους Αλβανούς αν χρειαζόταν.

Γιατί επιλέχθηκε ο Νίκος Ακριβογιάννης

Για τη στρατολόγηση ατόμων που θα κάλυπταν διάφορες πληροφοριακές ανάγκες, οι ελληνικές μυστικές υπηρεσίες, διαχρονικά, αναζητούν άτομα που θεωρούν ότι έχουν ικανότητες για συλλογή πληροφοριών αλλά και που για τα ίδια αυτά άτομα μπορούν εύκολα να σταχυολογηθούν πληροφορίες και να καταγραφούν τυχόν αδυναμίες τους.

Ο Ακριβογιάννης είχε τυχοδιωκτικό χαρακτήρα, πάθη (ποτό, χαρτοπαιξία, γυναίκες), «ένοχο» παρελθόν με τη συμμετοχή του στην ΕΠΟΝ την οποία γνώριζαν οι Αμερικανοί και οι εκπαιδευτές του και υπέρμετρες φιλοδοξίες (όπως το να παίξει σε ταινίες του Χόλιγουντ).

Ωστόσο είχε μεγάλη αγάπη για την οικογένειά του και την Ελλάδα. Πίστευε ότι αναλαμβάνοντας μια τόσο δύσκολη αποστολή, θα πρόσφερε ,εφόσον βέβαια την έφερνε εις πέρας, μεγάλες υπηρεσίες στην πατρίδα του, θα του απονέμονταν παράσημα και κάποιοι βαθμοί στην Αεροπορία.

Στις 6 Απριλίου, ο Ακριβογιάννης είπε στον παιδικό του φίλο Φάνη Τσώκο να μεταφέρει στους γονείς του ότι θα έφευγε για την Αλβανία. 

Η πτήση από το Τατόι στην Αλβανία

Η Δευτέρα 7 Απριλίου 1952 ήταν μια ηλιόλουστη, ανοιξιάτικη μέρα, χωρίς σύννεφα και ομίχλες στη Δ-ΒΔ Ελλάδα.

Ο Νίκος Ακριβογιάννης, πιλοτάροντας ένα μονοκινητήριο διθέσιο εκπαιδευτικό αεροσκάφος (διπλάνο) τύπου «Harvard» Ε.Χ. 647, ξεκίνησε από το Τατόι, μέσω του αεροδιαδρόμου Ναυπάκτου – Πρέβεζας έφτασε αριστερά της Κέρκυρας και πέταξε ψηλά, περίπου στα 10.000 πόδια για να αποφύγει άλλα καταδιωκτικά αεροσκάφη αλλά και τα αλβανικά αντιαεροπορικά συστήματα.

Αρχικά σκέφτηκε να προσγειωθεί στο Αργυρόκαστρο, όπου υπήρχε και αεροδρόμιο, τελικά άλλαξε γνώμη και προσγειώθηκε χωρίς τροχούς στον κάμπο της Τσούκας. Πρόκειται για ένα κεφαλοχώρι με κατοίκους ελληνικής καταγωγής, στην περιοχή του Βούρκου της Βορείου Ηπείρου. Προηγουμένως, πέταξε πάνω από τα χώρια Τσαούσι, Αλίκο, Κρανιά και Μετόχι, εκεί όπου το 1949 είχε προσγειωθεί ο συνάδελφός του Παναγιώτης Μπαλάφας, που το 1952 ήταν έγκλειστος στις διαβόητες φυλακές των εχθρών του λαού της Κρούγια, με την κατηγορία της κατασκοπείας σε βάρος της Αλβανίας.

Ο Ακριβογιάννης δεν αναφέρει πουθενά, ούτε στις καταθέσεις, ούτε στις σημειώσεις του και τις ομολογίες του, ότι συνοδευόταν από άλλους. Μέχρι πρόσφατα, υπήρχαν πολλά δημοσιεύματα στη χώρα μας, που ανέφεραν ότι τον Ακριβογιάννη συνόδευε αεροσκάφος της CIA με χειριστές τους Καραμεσίνη και τον βοηθό του Ντόσλεϊ Κλαρκ και άλλα που ανέφεραν ότι το συνοδευτικό αεροσκάφος, που ακολούθησε τον Ακριβογιάννη ως το ύφος της Κέρκυρας, πιλοτάριζε ένας από τους εκπαιδευτές του στη Σχολή.

Η προσγείωση στην πραγματικότητα – Η αρχή της περιπέτειας του Ακριβογιάννη στην Αλβανία

Στον τόπο της προσγείωσης, έφτασε αμέσως ο διοικητής του οικείου Τμήματος Ασφαλείας των Αγίων Σαράντα Quatip Dervishi και ο ελληνόφωνος υπάλληλος ασφαλείας της περιοχής. Αυτοί μετέφεραν τον Ακριβογιάννη στον αστυνομικό σταθμό των Αγίων Σαράντα. Εκεί του ζητήθηκε εξηγήσει για ποιο λόγο ήρθε με αεροπλάνο στην Αλβανία.

Ο Ακριβογιάννης δήλωσε φίλος της Αλβανίας και πολέμιος της μοναρχοφασιστικής Ελλάδας. Στη συνέχεια ζήτησε να τον στείλουν στην ηγεσία της Δημοκρατικής Κυβέρνησης της Ελλάδας στη Σοβιετική Ένωση, να ανακοινώσουν μέσω του Τύπου ότι ένα ελληνικό αεροπλάνο αφού έκανε κύκλους πάνω από τον αλβανικό εναέριο χώρο έφυγε προς την Ιταλία και να ανακοινώσουν συνθηματικά μέσω του Ρ/Σ ‘’Ελεύθερη Ελλάδα’’ ότι ο ‘’Κώστας θα παντρευτεί με τη Μάρθα’’, μήνυμα που σήμαινε ότι έφτασε καλά στην Αλβανία. Αυτό θα το άκουγε ο Φ. Τσώκος και θα μετέφερε το νέο στους γονείς του. Όλα αυτά γίνονταν με την καθοδήγηση των Αμερικανών πρακτόρων. Ο Ακριβογιάννης με δική του πρωτοβουλία ζήτησε να επικοινωνήσει με τον Ενβέρ Χότζα για να του μεταφέρει τα αιτήματά του προσωπικά.

Λόγω της σοβαρότητας της υπόθεσης ο Ακριβογιάννης οδηγήθηκε στα Τίρανα σιδηροδέσμιος. Στα κρατητήρια της αντικατασκοπείας, στο Τμήμα 3011, ανακρίθηκε και βασανίστηκε. Οι Αλβανοί δεν πίστεψαν κανέναν από τους ισχυρισμούς του και προσπαθούσαν να καταλάβουν τι πραγματικά συνέβαινε. Ο Ακριβογιάννης έστειλε μία επιστολή στον Χότζα, με την οποία του ζητούσε να τον βοηθήσει να μεταβεί στην ΕΣΣΔ.

Το επόμενο διάστημα κρατήθηκε στις μεταγωγικές φυλακές Τιράνων. Εκεί ένας κρατούμενος ο Gani Petrela, εγκάθετος των Αλβανών, του είπε ότι ο πατέρας του εκτελέστηκε. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν είχε συμβεί.

Οι ανακοινώσεις για τον Ακριβογιάννη στην Ελλάδα

Τη μέρα της φυγής του Ακριβογιάννη το Υπουργείο Αεροπορίας ζητούσε πληροφορίες για την τύχη του αεροπλάνου τύπου ‘’Harvard’’ που είχε αναχωρήσει για εκπαιδευτική πτήση στη Νότια Πελοπόννησο και δεν επέστρεψε. Οι Αρχές δεν ανακοίνωσαν το όνομα του αεροπόρου παρά μόνο την εξαφάνιση του αεροπλάνου. Λίγες μέρες μετά η ηγεσία του Υπουργείου θεωρούσε το αεροπλάνο ως ‘’οριστικώς εξαφανισθέν’’ και ίσως ‘’βυθισθέν στη θάλασσα’’ λόγω μηχανικής βλάβης.

Οι εφημερίδες όμως επέμεναν: ‘’Είναι τόσο ύποπτα όλα αυτά ώστε οφείλει το Υπουργείο να ανακοινώσει σαφώς τι συμβαίνει”, έγραφε χαρακτηριστικά η “Εστία’’.

Ο Βλαντούσης διέταξε ΕΔΕ, την οποία ανέθεσε στον Επισμηναγό Χατζηλάκo, ο οποίος αφού πήγε και βρήκε τον πατέρα του Ακριβογιάννη επέστρεψε στο Τατόι. Ακολούθησε η σύλληψη του Φ. Τσώκου και τελικά ανακοινώθηκε ότι ο Ακριβογιάννης, ο οποίος διακατεχόταν από κομμουνιστικά φρονήματα, έφυγε με το αεροπλάνο ‘’Harvard’’ και προσγειώθηκε κοντά τους Αγίους Σαράντα. Στον Τύπο γράφονται πολλά και διάφορα, όπως ότι μεταφέρει πολύτιμα έγγραφα στην ηγεσία του Κ.Κ.Ε. και ότι στο αεροδρόμιο Τσούκα τον περίμεναν Έλληνες, Αλβανοί και Ρώσοι κομμουνιστές.

Παράλληλα ζητείται από την κυβέρνηση να απαιτήσει από την Αλβανία την επιστροφή του αεροπλάνου και να κάνει διάβημα στη γειτονική χώρα για τη ‘’φιλοξενία’’ που παρείχε στον Ακριβογιάννη.

Η Αλβανία δεν έδωσε καμία απάντηση ούτε επέστρεψε ποτέ το αεροπλάνο.

Οι απάνθρωπες ανακρίσεις του Νίκου Ακριβογιάννη

Οι Αλβανοί βέβαια μάθαιναν όσα γίνονταν στην Ελλάδα. Μετά τις 22 Απριλίου οι ανακρίσεις του Ακριβογιάννη γίνονται πιο σκληρές. Στις 5 Μαΐου 1952 κάνει μία απόπειρα αυτοκτονίας, η οποία αποτυγχάνει. Στις 28 Μαΐου γράφει στον Χότζα ξανά. Φυσικά ο Αλβανός ηγέτης δεν παίρνει καμία 

από τις επιστολές του.

Τον Αύγουστο του 1952, ξεκίνησε η Δίκη των Αεροπόρων, στην οποία αναφερθήκαμε και νωρίτερα. Ο Ακριβογιάννης ήταν ανάμεσα σ’ αυτούς που κατηγορούνταν, αλλά βέβαια δεν μπορούσε να δικαστεί, αφού βρισκόταν στην Αλβανία. Σκοπός όσων οργάνωσαν τη σκευωρία, ήταν να δείξουν ότι το ΚΚΕ ήθελε να διαβρώσει και να διαλύσει τις Ένοπλες Δυνάμεις, ξεκινώντας από την Αεροπορία.

Στο μεταξύ, ο Ακριβογιάννης μετά τα σκληρά βασανιστήρια, διακομίζεται αναίσθητος στο Δημόσιο Νοσοκομείο Τιράνων (6/4/1953). Εκεί, τον ερωτεύονται δύο νεαρές νοσηλεύτριες, η Ιλιρία από την Κορυτσά και η Καντίφε. Για έναν φυλακισμένο στην Αλβανία όμως, όπως ο Ακριβογιάννης, ο έρωτας είναι χίμαιρα…

Τα βασανιστήρια του αλβανικού καθεστώτος, ήταν: ξυλοδαρμοί με ρόπαλο, ξύσιμο των τραυμάτων με ξύλο, διάτρηση του κρέατος με καυτό σύρμα, χρήση ηλεκτρικού ρεύματος στα αφτιά, ρίξιμο αλατιού στις ανοιχτές πληγές, ρίξιμο κρύου νερού τον χειμώνα, εξαγωγή νυχιών, σφίξιμο των κόρφων με τανάλια, εισαγωγή κοπράνων και ούρων στο στόμα, παρατεταμένη αϋπνία,πολυήμερη ορθοστασία κ.α.

Μετά την επιστροφή του στη φυλακή κι ένα νέο γύρο ανακρίσεων, στις αρχές Αυγούστου 1953 μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης των μαχητών του ΔΣΕ στη Λούσνια, όπου ήταν περιορισμένοι 230 μαχητές.

Εκεί οι συνθήκες ήταν καλύτερες. Υπήρχε ένα καθεστώς ημιελευθερίας. Και πάλι όμως ο Ακριβογιάννης αναζητούσε τρόπους διαφυγής.

Η προσπάθεια απόδρασης

Έτσι, αποφάσισε να ιδρύσει μια συνωμοτική οργάνωση, την ΜΕΔΕΒΑ 134 και αναζητούσε μέλη. Απευθύνθηκε πρώτα στον «Μήτσο», Πελοποννήσιο καθηγητή, αιχμάλωτο του ΔΣΕ και πολυμήχανο. Αυτός εξέφραζε δυσαρέσκεια για το καθεστώς και νοσταλγία για την Ελλάδα. Ο Ακριβογιάννης, δεν ήξερε όμως ότι ο «Μήτσος», ήταν χαφιές των Αλβανών… Ένας ακόμα που προσεταιρίστηκε, ήταν ο Κερκυραίος Σπύρος Παγιατάκης. Το 1949, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 18 μηνών για ληστεία τράπεζας. Μετά την αποφυλάκισή του, έφυγε για την Αλβανία.

Τη νύχτα της Κυριακής 13 Δεκεμβρίου 1954, οι τρεις τους έφυγαν από το στρατόπεδο και κατευθύνθηκαν προς τον βορρά. Το ξημέρωμα, τους βρήκε στο Ρογκοζίνε, μια μικρή κωμόπολη νότια του Δυρραχίου, 15 χλμ. βόρεια της Λούσνια.

Το μεσημέρι της επόμενης μέρας, οι τρεις τους συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στον αστυνομικό σταθμό Μπερατίου.

Το βράδυ της 14/12/1953, εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης κατά του Ν. Ακριβογιάνννη και του απαγγέλθηκε κατηγορία για διενέργεια κατασκοπείας κατά της ΛΔ της Αλβανίας, κατά την έννοια του άρθρου 61-65 του Ποινικού Κώδικα. Η κατηγορία επέσυρε την ποινή του θανάτου. Οι ίδιες κατηγορίες, απαγγέλλονται και στον Παγιατάκη, ενώ ο «Μήτσος», που «κάρφωσε» τα σχέδια του Ακριβογιάννη, αφέθηκε ελεύθερος!

Ο Ακριβογιάννης οδηγήθηκε στα κρατητήρια της αντικατασκοπίας στα Τίρανα. Κλείστηκε σ’ ένα κελί, όπου υπήρχαν ένα σιδερένιο κρεβάτι κι ένας κουβάς, για τις σωματικές του ανάγκες!

Στις 9 Μαρτίου 1954, οι ανακρίσεις σε βάρος του Σ. Παγιατάκη ολοκληρώθηκαν. Το ίδιο έγινε και με τον Ν. Ακριβογιάννη στις 14 Απριλίου 1954.

Η δίκη Ακριβογιάννη – Παγιατάκη και η καταδίκη τους

Στις 24 Ιουνίου 1954, άρχισε στο Στρατοδικείο της Κορυτσάς υπό τον πρόεδρο της έδρας Prenjo Myftari και με στρατιωτικό εισαγγελέα τον Shaban Skenderi η δίκη.

Η απόφαση, γεμάτη λάθη και ανακρίβειες, που σε οποιαδήποτε δημοκρατική χώρα θα «έπεφτε» στο Εφετείο, ήταν σκληρή. Θάνατος δια τουφεκισμού στον Ακριβογιάννη και δήμευση του αεροπλάνου και εικοσαετής ειρκτή για τον Παγιατάκη. Ωστόσο, στις 28 Ιουνίου 1954, η Στρατιωτική Εισαγγελία άσκησε έφεση κατά της απόφασης για τον Παγιατάκη και ζήτησε τη θανατική καταδίκη του.

Οι δύο κατηγορούμενοι, στις 25 Ιουνίου 1954, δια των συνηγόρων τους Asllan Mlloya και Thoma Jani άσκησε έφεση, στο Ανώτατο Δικαστήριο των Τιράνων, η οποία εξετάστηκε στις 8 Ιουλίου 1954. Το Δικαστήριο, επικύρωσε την ποινή του Ακριβογιάννη, ενώ μείωσε την ποινή του Παγιατάκη σε 15 χρόνια ειρκτή, την οποία εξέτισε στις φυλακές Αυλώνας. Αργότερα, η ποινή του μειώθηκε κατά 5 έτη και στις 13/12/1961, του δόθηκε χάρη. Έτσι, στις 27/12/1961, αποφυλακίστηκε οριστικά.

Η εκτέλεση του Νίκου Ακριβογιάννη

Τη Δευτέρα 16 Αυγούστου 1954, στο Μπεράτι, στις 24.00, ο Νίκος Ακριβογιάννης εκτελέστηκε. Είχε φορέσει για τελευταία φορά τη στολή του δόκιμου Ίκαρου και είχε χτενιστεί με μια τσατσάρα που είχε μαζί του κατά την απόδρασή του από τη Λούσνια. Το προεδρείο της Αλβανικής Βουλής, αρνήθηκε να του δώσει χάρη. Του ζητήθηκε να δηλώσει ποια ήταν η τελευταία του επιθυμία – Ζήτω η Ελλάδα, βροντοφώναξε.

Επίλογος

Έχουν περάσει 65 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Ακριβογιάννη και 67 από την «πρώτη φάση» της δίκης των αεροπόρων. Μέχρι σήμερα, πολλά ερωτήματα, παραμένουν αναπάντητα: Υπήρχαν πραγματικά δολιοφθορές στην Αεροπορία ή επρόκειτο για σκευωρία; Υπήρχε δάκτυλος του Κ.Κ.Ε. στην υπόθεση; Ήταν αδιάβλητες οι δικαστικές αποφάσεις σε βάρος των κατηγορουμένων; 

Ο αρχηγός του ΓΕΑ Κελαϊδής ήταν ιθύνων νους μιας πλεκτάνης ή σωτήρας της Αεροπορίας από την «κομμουνιστική διείσδυση»; 

Από το 1964, οι αεροπόροι ενημερώθηκαν ότι ετοιμάζεται νομοσχέδιο για την ηθική τους αποκατάσταση, κάτι που όμως δεν έγινε μέχρι σήμερα!

Η αδελφή του Νίκου Ακριβογιάννη Ελένη, μετά τον θάνατο του πατέρα της, το 1955, επισκέφθηκε πολλούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ζητώντας να μάθει τι έχει γίνει ο αδελφός της.

Το 1977, ο τότε Υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Αβέρωφ, διέτασσε τη διατήρηση του υπ’ αριθμ. 4/11 – 8 – 1952 εντάλματος σύλληψης του Ν. Ακριβογιάννη.

Το 1977 ο Π. Λουκάκος και ο Π. Μπακογιάννης, δημοσίευσαν στο «Βήμα» μια ενδιαφέρουσα έρευνα για τον Ακριβογιάννη. Ενδιαφέροντα στοιχεία, υπάρχουν και στο βιβλίο του Βλάση Δέδε «Η Δίκη των Αεροπόρων».

Στις 10 Νοεμβρίου 1979, ο αξιωματικός της Αεροπορίας Ηλίας Καρταλαμάκης, ζήτησε από τον Αλβανό πρέσβη στην Αθήνα Bashkim Dino, πληροφορίες για τον Νίκο Ακριβογιάννη. Στον Καρταλαμάκη είχε ανατεθεί η συγγραφή βιβλίου για την ιστορία της Ελληνικής Αεροπορίας και υπήρχε ένα μεγάλο κενό με την υπόθεση Ακριβογιάννη.

Απάντηση, δεν έλαβε ποτέ…

Στις 14 Μαΐου 1988, ο τότε ΥΠΕΞ Κάρολος Παπούλιας μετά από πιέσεις της οικογένειας, ζήτησε από την ελληνική πρεσβεία στα Τίρανα να μεριμνήσει για τη συγκομιδή των οστών του Νίκου Ακριβογιάννη. Η απάντηση των Αλβανών ήταν ασαφής και ανούσια.

Το 1997, ιδρύθηκε η Πανελλήνια Κίνηση Ηθικής Αποκατάστασης της Μνήμης του Αεροπόρου Νίκου Ακριβογιάννη, η οποία με διακήρυξη στις 19/5/1997, ζητά την ηθική του αποκατάσταση.

Φυσικά, οι Αλβανοί δεν επέστρεψαν ποτέ και το αεροπλάνο Harvard στην Ελλάδα. Κατά τ’ άλλα, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να προστατεύσει τον εναέριο χώρο της Αλβανίας με ελληνικά αεροπλάνα, αν η γειτονική χώρα δεχθεί επίθεση.

Ο Νίκος Ακριβογιάννης, υπήρξε θύμα σκευωρίας αλλά και του ίδιου του εαυτού του. Τα οστά του βρίσκονται σε κάποια χαράδρα στο Μπεράτι. Και η υπόληψή του, όπως γράφει ο Σταύρος Ντάγιος, αναποκατάστατη. 

Βασική πηγή μας για το άρθρο, ήταν το βιβλίο του Σταύρου Γ. Ντάγιου, «Ο ΝΙΚΟΣ ΑΚΡΙΒΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΩΝ», εκδόσεις LITERATUS, 2017.

Στοιχεία αντλήσαμε επίσης από το βιβλίο του Βλάση Δέδε, «Η ΔΙΚΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΠΟΡΩΝ», εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, 1983.

......................

12

Një histori sa tragjike aq edhe e panjohur ka dalë në dritë me librin “Nik Akrivogiannis dhe gjyqi i aviatorëve”, i botuar së fundmi në Greqi. Bëhet fjalë për një ngjarje të pasluftës së Dytë Botërore.

Një i ri ambicioz, duke besuar se po kryente detyrën kombëtare, mori përsipër një mision të vërtetë vetëvrasës në Shqipëri në vitin 1952. Vazhdim ishte dramatik: arrestimi, burgosje, tortura dhe përfundimisht ekzekutimin dy vjet më vonë.

Rasti i tij lidhur direkt me një histori të errët të asaj kohe, të njohur si "gjyqi i aviatorëve '. Peripecitë e Nikos Akrivogiannis në Shqipëri, ishin të panjohura për më shumë se 50 vjet, jo vetëm për publikun, por edhe për qeveritë greke. Kishte konfuzion të plotë në lidhje me atë nëse ai vdiq ose jo. Vitet e fundit, Stavros Daios, Doktor i Historisë në Universitetin Aristotelio të Selanikur nxori të dhëna tronditëse mbi fatin e tij.

Marrëdhëniet greko-shqiptare në fillim të viteve 1950

Që nga koha e luftës civile greke në Shqipëri kishin hyrë shumë agjentë të Ushtrisë Demokratike Greke (DSE), Sigurimit të Shtetit Shqiptar dhe Kominformës shqiptare, që kishte pasuar Kominternin që prej vitit 1947. Në fund të gushtit 1949, zyrtarë të Ambasadës Amerikane, Britanike dhe Franceze vizituan ministrin e Jashtëm grek Panajotis Pipinelis, të cilin e njoftuan për ngritjen e organizatës anti-komuniste "Shqipëria e Lirë" në Paris, e cila nën udhëgeqjen e Mit 'hat Frashërit dhe ndihmën e shërbimeve të inteligjencës amerikane dhe britanike synonte përmbysjen e regjimit të Enver Hoxhës. Por ky operacion dështoi. Në vitin 1953 amerikanët u tërhoqën nga misioni.

Greqia, e cila ishte përfshirë në këtë projekt u sulmua ashpër nga shtypi shqiptar. Gazeta «Zëri i Popullit» në fund të marsit të vitit 1951, raportonte se në Greqi po bëheshin përgatitjet ushtarake për pushtimin e Shqipërisë, duke nënvizuar se hekurudha Follorinë - Selanik, e cila kishte potencial për të arritur deri në Stamboll ishte ndërtuar për këtë qëllim. Në mars të vitit 1951 Enver Hoxha u shprehu sovjetikëve shqetësime rreth përpjekjeve të përshkallëzuara të spiunazhit grek, por Kremlini e siguroi se nuk kishte plan të tillë nga Athina. Në nëntor të vitit 1951, u arrestuan në Shqipëri, dy agjentët Vangjelis Dhimo dhe Stefos Petru.

Përmes një letre të dërguar nga zv/ministri i Jashtëm Mihal Prifti në OKB. më 19.11.1951 Tirana menjëherë shfrytëzoi mundësinë për të akuzuar qeverinë greke se cënoi integritetin territorial të Shqipërisë. Pas torturave të dy të pandehurit thanë se kishin për qëllim të hidhnin në erë një urë në fshatin Llongo pranë kufirit me Greqinë. Por misioni i tyre i vërtetë ishte të mblidhnin informacion mbi projektin e diskutuar më sipër të projektuar nga shërbimet e inteligjencës amerikane dhe britanike.

Kush ishte Nikos Akrivogiannis?

Nikos Akrivogiannis u lind më 5 janar 1929 në Selanik, ku shërbeu si oficer në Ushtrinë Greke. Të dy prindërit e tij ishin nga Agios Vlasios i Magnesisë. Megjithatë, Akrivogiannis konsideronte Selanikun si atdheun e tij. Karakteristike është ajo që ai tha para hetuesve shqiptarë në Berat më 16/12/1953:

"Unë e di që Maqedonia dhe Selaniku janë greke, ato i përkisnin dhe gjithmonë do t'i përkasin Greqisë".

Kur ishte student ai ishte Sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës së Invalidëeve, Traumatike të Rezistencës kombëtare të ELAS-it. Në të vërtetë, në betejën me gjermanët në Pelion, ai ishte plagosur në këmbë dhe në nofull. Akrivogiannis ishte simpatik, tip sportiv dhe me sy të ndritshëm. Një notar i çuditshëm, nganjëherë ironik dhe ndonjëherë introvert, një njeri i zhytur në mendime. Në vitin 1949, ai luajti në filmin "Dy botët", duke interpretuar rolin e një gruaje.

Në vitin 1949 ai mësoi për konkursin e ri të Shkollës së Aviacionit ku kërkoheshin 70 rekrutë dhe u kujdes të dorëzonte dokumentet që nevojiteshin. Në maj të vitit 1950 takohet rastësisht në Selanik me të riun, Evlambos Kostidis, i cili e futi në botën e spiunazhit. Në atë kohë, Tom Karamesini, një pikë kontakti e CIA-s në Greqi, kërkonte të rinj të guximshëm i ri në luftën kundër "kërcënimit komunist". Baza e rekrutimit ishte Shkolla Amerikane e Selanikut, ku Nikos Akrivogiannis u trajnua atje nga agjentët amerikanë.

I hipnotizuar nga bota e spiunazhit siç ai e kishte në mendje me misione të rrezikshme, udhëtime, gra të bukura ai paguhej me 1,000,000. dhrahmi në muaj, por amerikanët e paralajmëruan për rreziqet që do kishte përpara. Pas përfundimit të kursit, amerikanët e këshilluan të paraqiste një kërkesë për t’u pranuar në Forcën Ajrore, duke e njoftuar se së shpejti do të udhëtonte për në Shqipëri, mision për të cilin  do të merrte trajnim të veçantë në Shkollën e Aviacionit. Ata i dhanë atij pseudonimin G 1 dhe e informuan se pas Shqipërisë do të bënte çishte e mundur të shkonte në një vend të Europës Lindore ku ishte e stacionuar udhëheqja e KKE, Partisë Komuniste Greke.

Nëse do të përfundonte në kampet e Shqipërisë, do të përpiqej të formonte një grup sabotazhi, i cili do përbëhej nga refugjatët grekë që kishin mbetur në Shqipëri. Ata e këshilluan të evitonte kontaket me disa persona, të cilët supozoheshin se ishin agjentë. Amerikanët e siguruan Akrivogiannin se në rast të vështirësive do ta merrnin nga Shqipëria ose me avion ose me rrugë detare.

Kursin e rekrutimit në Selanik Akrivogiannis e përfundoi në qershor të vitit 1951. Fillimisht u transferua në Forcat e Armatosura në Korinth dhe më pas në Shkollën e Aviacionit në Tatoi, ku do të shërbente nën vëzhgimin e amerikanëve. Komunikimi "zyrtar" i misionit, iu bë nga komandanti i Shkollës, kolonel Anastasio Vladousi në një hotel në Omonia. Ai i tha se "Në emër të atdheut urdhërohej të shkontë në një shtet armiqësor për të kryer një mision të veçantë."

Ai i shpjegoi se do të "rrëmbente" një aeroplan dhe do fluturonte drejt Sarandës ku pas uljes do t’u kërkonte autoriteteve hqiptare që ta ndihmonin të hynte në kontakt me Qeverinë e Përkohshme Demokratike të Greqisë që e kishte selinë në Bashkimin Sovjetik. Atje, ai do të shfaqej si një komunist fanatik dhe do të fliste për disa plane që kishte zbuluar.

Misioni në Shqipëri

E hëna e 7 Prillit 1952 ishte një ditë pranvere me diell dhe pa re. Nick Akrivogiannis,  duke pilotuar një avion dy-vendësh të tipit «Harvard» E.CH. 647, u nis nga Tatoi duke fluturuar në një lartësi të madhe për të shmangur ndonjë avion tjetër luftarak dhe sistemet anti-ajrore shqiptare. Ai mendoi fillimisht të ulej në Gjirokastër, ku kishte patur një aeroport, por përfundimisht ndryshoi mendjen e tij dhe u ul pa rrota në fushën e Çukës, një fshat i madh me banorë me prejardhje greke, në rajonin e Vurgut.

Para se të ulej fluturoi mbi fshatrat Çukë, Aliko, Metoq, ku në vitin 1949 kishte zbarkuar kolegu i tij Panayiotis Balafas, i cili në vitin 1952 u burgos në burgun famëkeqe të Krujës, me akuzën e spiunazhit kundër Shqipërisë. Në vendin e uljes, menjëherë mbërriti komandanti i Departamentit të Sigurisë së Sarandës Qatip Dervishi dhe zyrtari greqisht-folës i sigurisë në këtë zonë. Ata e mbajtën fillimisht Akribogyannin në stacionin policor të Sarandës. Ai u pyet për të shpjeguar pse po fluturonte me aeroplan në Shqipëri.

Akrivogiannis tha se ishte një mik i Shqipërisë dhe një armiq i Greqisë monarko-fashiste. Ai kërkoi të dërgonin pranë udhëheqjes së Qeverisë Demokratike të Greqisë në Bashkimin Sovjetik dhe që pala shqiptare të njoftonte nëpërmjet shtypit se një avion grek pasi bëri disa manovra mbi hapësirën ajrore shqiptare u largua në Itali, duke komunikuar fjalëkalimet" Greqia e lirë ". " Kostas do të martohet me Martën ", një mesazh që do të thoshte se ai kishte mbërritur në Shqipëri. E gjithë kjo u bë me udhëzimin e agjentëve amerikanë. Akrivogyannis, me iniciativën e tij, kërkoi të kontaktojë Enver Hoxhën për të transferuar kërkesat e tij personale.

Për shkak të seriozitetit të çështjes, Akrivogiannis u çua i prangosur në Tiranë. Ai u mor në pyetje dhe u torturua në qelitë e kundërzbulimit në Seksionin 3011. Shqiptarët nuk besonin asnjë nga pretendimet e tij dhe po përpiqeshin të kuptonin se çfarë po ndodhte me të vërtetë. Akrigoyannis i dërgoi një letër Hoxhës duke i kërkuar atij që ta ndihmonte të shkonte në BRSS. Pas 22 prillit torturat ndaj Akrivogiannit u bënë edhe më të ashpra. Më 5 maj 1952 ai bën një tentative vetëvrasjeje. Më 28 maj i shkruan përsëri Enver Hoxhës, por sigurisht që udhëheqësi shqiptar nuk mori asnjë nga letrat e tij.

Akrivogiannis pas torturave transferohet pa ndjenja në një spital publik në Tiranë (04.06.1953). Atje, dy infermiere bien në dashuri me të. Për një të burgosuri si Akrivogiannis, dashuria ishte një fantazi ...Tortura e regjimit shqiptar, ishin: rrahje me shkop, kruarje të plagëve dru, djegie me  të nxehtë, rrymë elektrike në veshë, kripë në plagë të hapura, derdhje të ujit të ftohtë në dimër, heqje e thonjve eksportit me pincë, futje të feçes dhe urinës në gojë, pagjumësi e zgjatur, disa ditë në këmbë, etj

Pas kthimit të tij në burg në fillim të gushtit 1953 transferohet në kampin e përqendrimit në Lushnjë. Aty vendosi të krijonte një organizatë konspiracionesh, MIDEA 134 dhe bashkë me 3 grekë të tjerë më 13 dhjetor 1954 u larguan nga kampi dhe u drejtuan në veri. Në mëngjes u kapën në Rogozinë, një qytet i vogël në jug të Durrësit, 15 km në veri të Lushnjës, i tradhëtuar nga  njëri prej tyre.

Në mesditë, të nesërmen, të tre u arrestuan dhe u dërguan në stacionin e policisë në Berat. Atë ditë u lëshua një urdhër arresti ndaj N. Akrivogianni me akuzën e spiunazhit kundër Republikës Demokratike të Shqipërisë bqazuar në nenet 61-65 të Kodit Penal. Ai u dënua me vdekje. Të njëjtat akuza u bënë edhe për një prej të arrestuarve, ndërsa i treti që u kishte dekonspiruar planin u lirua.  Më 24 qershor 1954, ai u dënua nga Gjyqi Ushtarak i Korçës me pushkatim dhe konsfiskimin e avionit. Të hënën, më 16 gusht 1954, në Berat, në orën 24.00, Nikos Akrivogiannis u ekzekutua. Ai u pyet cila ishte  dëshira e tij e fundit dhe para ekzekutimit thirri "Rroftë Greqia".

https://www.protothema.gr/stories/article/891933/nikos-akrivogiannis-o-fugas-ikaros-stin-alvania-pou-vasanistike-kai-ektelestike-apo-to-kathestos-hotza/

Pershtati: ResPublica