Ο κυνικός φιλόσοφος Διογένης

Γράφει ο Χρήστος Μπαρμπαγιαννίδης

Υπάρχουν κάποιες μορφές μέσα στην πορεία των αιώνων, οι οποίες άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στην ιστορία του παγκόσμιου πολιτισμού. Άνθρωποι οι οποίοι μας κληροδότησαν μεγάλες αξίες, τις οποίες, δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να τις εκμεταλλευτούμε στο έπακρο. Όμως η άσβεστη μνήμη τους πάντα θα στέκεται αρωγός στην προσπάθειά μας να γίνουμε “αληθινοί” άνθρωποι. Διότι, όσο θα υπάρχει αυτή η αιώνια συντροφιά τους, τόσο θα διατηρείται ζωντανή και η ελπίδα της πνευματικής μας “ανάστασης”. Ο Κυνικός Διογένης υπήρξε πράγματι ένα “δαιμόνιο” πνεύμα, ένας άνθρωπος με όλη τη σημασία της λέξης, που με τη στάση της ζωής του μας έδειξε τον δρόμο προς την αληθινή ευδαιμονία. Το ελάχιστο που θα μπορούσαμε να πράξουμε είναι να τον ευχαριστήσουμε μέσα από τα βάθη της καρδιά μας.

Ο Μέγας Αλέξανδρος επισκέπτεται το Διογένη.

Διογένης, λοιπόν, ο Σινωπεύς ή πιο απλά Διογένης ο Κύων, ο διασημότερος και μεγαλύτερος Κυνικός Φιλόσοφος. Γεννήθηκε περίπου το 400 π.Χ. αλλά κάποιοι θρύλοι αναφέρουν πως ήρθε στο φως τη μέρα που πέθανε ο Σωκράτης το 399 π.Χ. Όσο για τον θάνατό του, και αυτός διαποτισμένος με αρκετούς θρύλους, λένε πως έλαβε χώρα το 323 π.Χ., την ίδια ημέρα που πέθανε ο Μ. Αλέξανδρος στην Βαβυλώνα.

Κατά τα μέσα του 4^ου π.Χ. αιώνα ήλθε στην Αθήνα εξόριστος από τη γενέτειρά του Σινώπη του Πόντου, επειδή με τον τραπεζίτη πατέρα του Ικεσία είχαν παραχαράξει το νόμισμα της πόλης.

«Διογένης, γιος του Ικεσία, τραπεζίτης στο επάγγελμα, από τη Σινώπη. Ο Διογένης όταν εξορίστηκε από την πατρίδα του για κάποια παραχάραξη νομισμάτων, ήλθε στην Αθήνα, σχετίστηκε με τον κυνικό Αντισθένη, αισθάνθηκε έλξη για τον τρόπο ζωής του και ακολούθησε την κυνική φιλοσοφία αδιαφορώντας για την μεγάλη του περιουσία» (Σούδα, “Διογένης” n. 1143).

Είτε λόγω της παραχάραξης είτε λόγω πολιτικών διώξεων, βρέθηκε στην Αθήνα και σχετίστηκε με τον Αντισθένη, εντυπωσιασμένος από την φιλοσοφία του, την οποία ασπάστηκε ώσπου τελικά ξεπέρασε σε φήμη τον δάσκαλό του. Σύμφωνα με αναφορές λίγο μεταγενέστερων συγγραφέων, είχε επιδείξει και συγγραφικό έργο, αλλά δυστυχώς δεν διασώθηκε τίποτα. Οι ιστορίες με τον Διογένη, πέρα από κάποιες υπερβολές, θα λέγαμε πως είναι αληθινές και απεικονίζουν την συνέπεια του χαρακτήρα του. Ζούσε σε ένα πιθάρι και σκληραγωγούσε τον εαυτό του ακόμα και στις εναλλαγές του καιρού. Το μόνο που διέθετε ήταν ένα ξύλινο κύπελλο, το οποίο και αυτό το πέταξε, όταν είδε ένα παιδί να πίνει νερό με τις χούφτες του.

«Όταν κάποτε ο Διογένης είδε ένα παιδί να πίνει νερό με τα χέρια, πέταξε από το δισάκι του το κύπελλο λέγοντας: «Ένα παιδί με έχει νικήσει στην απλότητα» (Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή VII 37.)

Ο Διογένης ο επικαλούμενος «Κυνικός», ή Διογένης ο Σινωπεύς ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Φέρεται να γεννήθηκε στη Σινώπη περίπου το 412 π.Χ., (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.), και πέθανε το 323 π.Χ. στην Κόρινθο, σύμφωνα με τον Διογένη τον Λαέρτιο, την ημέρα που ο Αλέξανδρος ο Μέγας πέθανε στη Βαβυλώνα. Πίνακας του Jean-Léon Gérôme (1860)

Η δύναμη της προσωπικότητάς του έγκειται στην εκκεντρικότητά του, το τραχύ χιούμορ και στην τολμηρή αντίσταση σε καθετί καθιερωμένο. Όταν συνελήφθη από πειρατές στην Αίγινα και εκτέθηκε για πώληση, ο πωλητής του απαγόρευσε να κάθεται κάτω και ο Διογένης απάντησε: «Δεν υπάρχει διαφορά, διότι σε οποιαδήποτε θέση και αν κείτονται τα ψάρια θα βρουν αγοραστές». Ωστόσο μια από τις πιο φημισμένες ρήσεις του ήταν, όταν στην ερώτηση του πωλητή για το τι ήξερε να κάνει απάντησε: «Να εξουσιάζω ανθρώπους».

«Εκεί που έπλεε τον έπιασαν πειρατές και τον έδωσαν για πούλημα. Όταν κλήθηκε να τον πουλήσουν και τον ρώτησαν τι ήξερε να κάνει απάντησε πως ήξερε «να εξουσιάζει ανθρώπους». Και βλέποντας κάποιον Κορίνθιο, έναν άσωτο πλούσιο, είπε στον διαλαλητή: «Πούλησε με σ’ αυτόν, αυτός χρειάζεται αφεντικό». Εκείνος τον αγοράζει και τον πηγαίνει στην Κόρινθο και του αναθέτει την ανατροφή των παιδιών του. Έλεγε μάλιστα ότι ένα αγαθό πνεύμα είχε μπει στο σπίτι του». Σούδα, “Διογένης” (n. 1143 – 1144).

Εκεί στην Κόρινθο έγινε και η περιβόητη συνάντησή του με το Μέγα Αλέξανδρο, που ενώ όλοι έτρεχαν ξωπίσω του, ο Διογένης λιαζόταν αδιαφορώντας για το νεαρό επίδοξο κοσμοκράτορα. Όταν ο Αλέξανδρος τον πλησίασε, τον προέτρεψε να του ζητήσει ό,τι θέλει και ο Διογένης του έδωσε την παροιμιώδη απάντηση: «Μη μου κρύβεις τον ήλιο!»

Ο Αλέξανδρος ξαφνιάστηκε, διότι είχε συνηθίσει να περιτριγυρίζεται από κόλακες, και τον ρώτησε αν τον φοβάται. Ο Διογένης ρώτησε: «Είσαι καλό πράγμα ή κακό;» Ο Αλέξανδρος απάντησε: «Καλό». Ο Διογένης για άλλη μια φορά τον άφησε άναυδο: «Τότε ποιος άνθρωπος φοβάται το καλό;»

«Τότε ο Αλέξανδρος είπε σε κάποιον από τους φίλους του: «Πόσο θα’ θελα να γινόμουν Διογένης αν δεν είχα γίνει ο Αλέξανδρος!» (GNOMOLOGIUM VATICANUM 743 n. 91.)

Ο Διογένης συχνά κυκλοφορούσε την ημέρα με ένα αναμμένο φανό, όταν τον ρωτούσαν “γιατί κρατάς φανό, ημέρα;” αυτός απαντούσε “ψάχνω να βρώ τίμιους ανθρώπους” O Διογένης έψαχνε να βρεί ένα ανθρώπινο ον, αλλά έλεγε πως έβλεπε μόνο κατεργάρηδες και αχρείους. Πίνακας του J. H. W. Tischbein (1780)

Η βασική διδαχή του Διογένη ήταν απλή: για να πραγματώσει κανείς την αρετή έπρεπε να περιφρονήσει τις φυσικές απολαύσεις. Ο πόνος και η πείνα βοηθούσαν στην επίτευξη του καλού και ότι η κοινωνική εξέλιξη ήταν ασυμβίβαστη με την καλοσύνη και την αλήθεια. Για τον φιλόσοφο ηθικοποίηση σήμαινε επιστροφή στην φύση και στην απλότητα. Την κοινωνική προβολή που επιδίωκαν οι περισσότεροι συμπολίτες του τη θεωρούσε ανοησία, προσποίηση και ματαιοδοξία.

Το να υποτιμά τις θρησκευτικές και κοινωνικές παραδόσεις, καθώς και την πολιτική εξουσία, δεν σήμαινε πως ήταν ένας άνθρωπος με αρνητισμό. Το έκανε για χάρη της προαγωγής της λογικής και της αρετής. Με θεατρικό τρόπο κρατούσε το φανάρι του τη μέρα λέγοντας ότι έψαχνε για αληθινούς ανθρώπους. Περπατούσε ξυπόλητος στο χιόνι και έσπρωχνε το πιθάρι του το καλοκαίρι πατώντας πάνω στην καυτή άμμο. Γι’ αυτές του τις ακρότητες κατηγορήθηκε και δυσφημίστηκε από την αναμφίβολη ανηθικότητα κάποιων συμπολιτών του. Όμως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι έζησε μια ζωή αυτοκυριαρχίας και εγκράτειας. Επέζησε με μια πολύ απλή δίαιτα και διακρίθηκε για την περιφρόνησή του στα πλούτη και την πολυτέλεια.

«Όταν κάποιος έμπασε τον Διογένη σε ένα πολυτελές σπίτι και εκεί του απαγόρεψε να βγάλει τα φλέματα, ο Διογένης, όταν τον έπιασε βήχας, έφτυσε στο πρόσωπο του οικοδεσπότη λέγοντας πως δεν έβρισκε χειρότερο μέρος για να φτύσει». (Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή VI 32.)

Οι αναφορές στη φιλοσοφία του Διογένη είναι λιγότερο πενιχρές απ’ ότι οι αναφορές στην ίδια του την ύπαρξη. Έλεγε ότι εκείνοι που είναι συνηθισμένοι σε μια ζωή γεμάτες απολαύσεις αηδιάζουν όταν αντικρίζουν το αντίθετο, κι εκείνοι που έχουν συνηθίσει στην έλλειψη πολυτέλειας αντλούν ευχαρίστηση από την περιφρόνησή της. Είχε πει ότι οι κακοί άνθρωποι υποτάσσονται στη λαγνεία τους όπως οι δούλοι στα αφεντικά τους.

Ο Διογένης υπήρξε μια πραγματική ιστορική φιγούρα, αλλά η ζωή του έγινε θρύλος που εξελίχθηκε σ’ ένα μύθο, καθώς ανέκδοτα και σκάνδαλα προστέθηκαν στην πραγματική του ζωή. Για την αληθινή του ζωή δεν γνωρίζουμε και πολλά, όμως είναι ξεκάθαρο πως έγινε ένας φιλοσοφικός ήρωας. Τόσο εξαιρετική ήταν η αυστηρότητα και η απλότητα της ζωής του, ώστε αργότερα οι Στωικοί τον αποκάλεσαν τέλειο άνθρωπο και σοφό! Θεωρούσε τις ομιλίες του Πλάτωνα ως χάσιμο χρόνου.

«Όταν ο Πλάτωνας διατύπωσε τον ορισμό ότι ο «άνθρωπος είναι δίποδο ζώο χωρίς φτερά», και ο ορισμός αυτός είχε γίνει αποδεκτός, ο Διογένης μαδάει έναν πετεινό, τον βάζει μέσα στη σχολή [του Πλάτωνα] και λέει: «Αυτός είναι ο άνθρωπος του Πλάτωνα». Εξαιτίας αυτού προστέθηκε στον ορισμό το “με πλατιά νύχια”. (Διογένης Λαέρτιος,Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή VI 40.)

Περιγελούσε τους ρήτορες όταν μιλούσαν για δικαιοσύνη ενώ ζούσαν μέσα στην αδικία. Έλεγε ότι όλοι συναγωνίζονται ως προς τα υλικά αγαθά αλλά κανείς δεν αγωνιζόταν να γίνει καλύτερος και αληθινός. Αναρωτιόταν γιατί οι μαθηματικοί παρατηρούσαν τον ήλιο και την σελήνη ενώ παρέβλεπαν τα ζητήματα μέσα τους και γύρω τους. Θύμωνε με αυτούς που θυσίαζαν στους θεούς για να έχουν καλή υγεία και από την άλλη έτρωγαν υπερβολικά. Επέπληττε τους ανθρώπους για τις προσευχές τους, λέγοντας ότι ζητούσαν μάλλον αυτά στα οποία οι άνθρωποι απέδιδαν αξία και όχι αυτά που ήταν πραγματικά ωφέλιμα για αυτούς. Παρόλη, όμως, την προκλητική του συμπεριφορά του οι Αθηναίοι τον αγαπούσαν. Όταν ένας νέος του έσπασε το πιθάρι, τον ξυλοκόπησαν και του προσέφεραν ένα καινούριο.

Ήταν το πρώτο άτομο που σκέφτηκε και είπε, “Είμαι πολίτης ολόκληρου του κόσμου”, παρά πολίτης μιας συγκεκριμένης πόλης ή κράτους. Έτσι, κατά κάποιον τρόπο εφεύρε την ιδέα του κοσμοπολιτισμού. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι δε λέει ότι είναι άπολις – χωρίς πόλη – απλώς δηλώνει υποταγή στον Κόσμο και στο Σύμπαν. Οι περιορισμοί της υπηκοότητας και οι αποκλεισμοί που αυτοί συνεπάγονταν ήταν παράλογοι, και με τον Κοσμοπολιτισμό ζητούσε να τους καταργήσει ανοίγοντας τα πολιτικά προνόμια σε όλους. Με λίγα λόγια ο κοσμοπολιτισμός αντιπροσωπεύει μια πρώτη εισήγηση ότι ο δεσμός του ανθρώπου προς την ανθρωπότητα είναι ισχυρότερος του δεσμού προς το κράτος. Στα πλαίσια αυτά, οι Κυνικοί θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι πρωτεργάτες του αναρχισμού!

Παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του πιστός στις αρχές του και στον τρόπο που ζούσε.

«Όταν κάποιοι είπαν στον Διογένη ότι «Είσαι γέρος. Από εδώ και πέρα να χαλαρώσεις την προσπάθειά σου», εκείνος είπε: «Μα πώς; Αν έτρεχα σε αγώνες, θα έπρεπε, φθάνοντας κοντά στο τέρμα, να χαλαρώσω την προσπάθεια ή, αντίθετα, να βάλω τα δυνατά μου;»  (Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή VI 34.)

Για τον θάνατό του υπάρχουν διάφορες πληροφορίες. Οι ιστορικοί, όμως, δεν είναι βέβαιοι ούτε για τον χρόνο ούτε για τον τρόπο θανάτου του. Μια ισχυρή πεποίθηση μας αναφέρει πως πέθανε από βαθιά γεράματα στην Κόρινθο. Μια άλλη πως πέθανε τρώγοντας ωμό χταπόδι, επειδή ήθελε να δείξει πως την τροφή δεν χρειάζεται καν να τη μαγειρεύουμε. Όπως και να έχει όχι μόνο η ζωή του, αλλά και ο θάνατός του υπήρξε μυθιστορηματικός! Οι Κορίνθιοι έστησαν στη μνήμη του μια κολώνα πάνω στην οποία τοποθέτησαν έναν σκύλο από μάρμαρο της Πάρου. Στη συνέχεια οι συμπατριώτες του από την Σινώπη τον τίμησαν με ορειχάλκινα αγάλματα, κοντά στη γιγάντια κολώνα με τον σκύλο πάνω στα οποία χάραξαν την ακόλουθη επιγραφή: «Ο χρόνος κάνει ακόμα και τον χαλκό να παλιώνει, αλλά τη δόξα σου, ω Διογένη, η αιωνιότητα ποτέ δεν θα καταστρέψει. Διότι εσύ μόνος δίδαξες στους θνητούς το μάθημα της αυτάρκειας και το πιο εύκολο μονοπάτι της ζωής».

πηγή

Ανακοίνωση ΣΦΕΒΑ σχετικά με την ενίσχυση του Εθν. Θέατρου της Αλβανίας

Μέ ἰδιαίτερη ἔκπληξη καί ἀπορία  ἀκούσαμε τή δήλωση τοῦ ὑπουργοῦ ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος κ. Βενιζέλου κατά τήν πρόσφατη ἐπίσκεψή του στήν Ἀλβανία. Σύμφωνα μέ αὐτήν ἡ πατρίδα μας προτίθεται νά ἐνισχύσει μέ τό ποσόν τῶν 2,5 ἐκατομυρίων εὐρώ, τό Ἐθνικό θέατρο τῆς Ἀλβανίας στά πλαίσια τῶν πολιτιστικῶν  ἐπαφῶν τῶν δύο χωρῶν.             Κατ' ἀρχήν προκαλεῖ ἀπορία τό γεγονός ὅτι ἡ χώρα μας εἶναι σέ θέση νά διαθέσει αὐτό τό ποσό τήν ὥρα πού αἰματηρές περικοπές γίνονται παντοῦ σέ κάθε στάδιο τῆς δημόσιας διοίκησης. Δέν γνωρίζουμε ποιές  πολιτικές σκοπιμότητες  ἤ προτεραιότητες ἐπιβάλλουν τήν κίνηση αὐτή. Ὡστόσο καί σέ ὅτι ἀφορᾶ στίς ἑλληνοαλβανικές σχέσεις καί εἰδικά στό θέμα τῶν ἀδελφῶν μας στή Βόρειο Ἤπειρο, δέν μπορεί παρά νά ἀναρωτηθεῖ κανείς:             Ἡ ἐνίσχυση τοῦ Ἐθνικοῦ Θεάτρου τῆς Ἀλβανίας  εἶναι πιό σημαντική γιά τήν ἑλληνική κυβέρνηση ἀπό τή στήριξη τῶν ὁμογενῶν ὑπερηλίκων Ποντίων καί Βορειοηπειρωτῶν ἀπό τούς ὁποίους κόπηκε πρόσφατα ἡ πενιχρή σύνταξη πού ἔπαιρναν;             Εἶναι πιό σημαντική  ἀπό τή στήριξη τῶν ἑλληνικῶν σχολείων στή Κορυτσά καί τή Χειμάρρα πού κινδύνευσαν  2 φορές  τήν τελευταία χρονιά νά κλείσουν  ἀπό ἔλλειψη κονδυλίων; Καί ἐπιτέλους ἄν περισσεύουν χρήματα στό ἑλληνικό ὑπουργεῖο τῶν ἐξωτερικῶν, θεωροῦμε πώς τό παλαιό προξενεῖο τῆς Κορυτσᾶς στό ὁποῖο διέμενε καί ὁ Νομπελίστας ποιητής μας Γεώργιος Σεφέρης, ἔχει μεγαλύτερη ἀνάγκη  ἐνίσχυσης καί μπορεῖ  ἐφ' ὅσον συντηρηθεῖ καί ἀναπαλαιωθεῖ  μέ ἐλάχιστο συγκριτικά  κόστος,  νά ἀποτελέσει φάρο παιδείας καί πολιτισμοῦ στήν περιοχή  καί  μακροπρόθεσμα νά συμβάλλει πολύ περισσότερο στή σύσφιξη τῶν πολιτιστικῶν σχέσεων τῶν 2 λαῶν.             Εὐχόμαστε καί ἐλπίζουμε  νά ἐπικρατήσουν ὡριμότερες σκέψεις  στούς ἀρμοδίους τοῦ Ὑπουργείου καί νά μήν ληφθοῦν ἀποφάσεις πού συνιστοῦν πρόκληση τόσο στόν δεινά χειμαζόμενο ἑλληνικό λαό  ὅσο καί στούς ἀδελφούς μας Βορειοηπειρῶτες. ΣΦΕΒΑ http://www.sfeva.gr/64FA0EE2.el.aspx

Η Ακρόπολη σε φωτογραφία 360" απολαύστε τις λεπτομέρειες.

Η απελευθέρωση της Κορυτσάς!

Η απελευθέρωση της Κορυτσάς (21 Nοεμβρίου 1940)

H Kορυτσά (ορθότερα Kοριτσά), το «Παρίσι των Bαλκανίων» όπως προσφυώς ονομάστηκε, και η ύπαιθρος χώρα που την περιβάλλει, για αιώνες παραμένει σιωπηλή στην ατελεύτητη ροή των χρόνων. H Kορυτσά απελευθερώθηκε από την Oθωμανική δουλεία πριν από την απελευθέρωση των Iωαννίνων στις 21 Φεβρουαρίου 1913. Δυστυχώς, όμως, παρόλους τους αγώνες των Kορυτσαίων, το μοιραίο δεν αποτράπηκε. Πυκνά μαύρα σύννεφα παρουσιάστηκαν στον ορίζοντα. Oι τότε Mεγάλες δυνάμεις απεφάσισαν η Kορυτσά και τα άλλα ελληνικά τμήματα να περιέλθουν στην επικυριαρχία της Aλβανίας. Έτσι και η Kορυτσά απετέλεσε τμήμα του νεοσύστατου αλβανικού κράτους. H ιστορία επαναλήφτηκε μετά από 28 χρόνια, όταν ο ελληνικός στρατός απωθούσε τα ιταλικά στρατεύματα του Pωμαίου ψευδοκαίσαρα από το Hπειρωτικό έδαφος και απελευθέρωνε τη μια μετά την άλλη τις βορειοηπειρωτικές πόλεις. Στις 21 Nοεμβρίου 1940 τμήματα του ελληνικού στρατού εισέρχονται απελευθερωτές του βορειοηπειρωτικού διαμερίσματος της Kορυτσάς. O κόσμος βγήκε στους δρόμους και ζητωκραύγαζε: «Πήραμε την Kορυτσά». H απελευθέρωση της Kορυτσάς ήταν η τελευταία μεγάλη επιτυχία του ελληνικού στρατού στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο. Στην πόλη της Kορυτσάς βρίσκονταν και την υποστήριζαν ισχυρές ιταλικές δυνάμεις (Mεραρχία 

Tριέστι - Πιεμόντε - Bενέτσια - Aρέστο με δυο τάγματα μελανοχιτώνων ― με το τάγμα των Bερσαλιών και ένα τάγμα Aλβανών). O αγώνας για την κατάληψή της κράτησε οχτώ μέρες και ήταν πολυαίμακτος. Πρώτος αξιωματικός που εισήλθε στην πόλη ήταν ο Iωάννης Mεργέτης. Σύμφωνα με έκθεσή του η επίθεση του ελληνικού στρατού άρχισε στις 14 Nοεμβρίου αιφνιδιαστικά. Στην πρώτη επίθεση συνελήφθησαν και οι πρώτοι 40 Iταλοί. Mέχρι την 21η Nοεμβρίου εξακολούθησε η επίθεση. Aιχμαλωτίζεται ένα ιταλικό τάγμα, ένα ορεινό χειρουργείο και άλλο πολεμικό υλικό. Στις 7.45΄ της 21ας Nοεμβρίου το τάγμα του Aθανασίου Παλαιοδημοπούλου μπαίνει στην Kορυτσά και σε λίγα λεπτά αργότερα μπαίνει ο Συνταγματάρχης Iωάννης Mεργέτης, ο οποίος ανακοίνωσε, με ένα λιτό σήμα στην 9η Mεραρχία την κατάληψη της Kορυτσάς: «Ώρα 7.45΄ ημέτερον απόσπασμα κατέλαβε Kορυτσά. I. Mεργέτης. Συνταγματάρχης». Tο σήμα έφτασε σύντομα στην κυβέρνηση, η οποία ανακοίνωσε στον ελληνικό λαό την απελευθέρωση της Kορυτσάς. O λαός των Aθηνών και ολόκληρος ο Eλληνισμός πανηγύρισε με ενθουσιασμό την απελευθέρωσή της. H κυανόλευκη κυμάτιζε στο Διοικητήριο της Kορυτσάς και σκόρπιζε συγκίνηση. Oι θυσίες, το αίμα που χύθηκε άφθονο, προς στιγμή λησμονήθηκαν και άκρατος ενθουσιασμός κατέλαβε το λαό. Mε διθυραμβικούς τίτλους οι εφημερίδες των Aθηνών ανήγγειλαν την προέλαση του ελληνικού στρατού και την απελευθέρωση της Kορυτσάς. O Π. Παλαιολόγος, απεσταλμένος του «Eλεύθερου Bήματος» στο μέτωπο απέστειλε στην εφημερίδα την παρακάτω ενθουσιώδη ανταπόκριση: «METΩΠON HΠEIPOY, 22 Nοεμβρίου (του απεσταλμένου μας). H Ήπειρος ολόκληρος εις μίαν ψυχήν                    

                                                                   

 πανηγυρίζει ενθουσιωδώς την κατάληψιν της Kορυτσάς. O Mητροπολίτης Iωαννίνων Σπυρίδων, εθναπόστολος, περιερχόμενος το μέτωπον, με ησπάσθη ψιθυρίζων: «Ωμίλησεν ο Θεός. Oύτοι εν άρμασιν, ούτοι εν ίπποις, ημείς εν ονόματι Θεού». Oι στρατιώται αγκαλιάζουν αλλήλους. Mε ψυχήν πλημμυρισμένην από συγκίνησιν και υπερηφάνειαν, συγκεντρώνω από τραυματίας αξιωματικούς στοιχεία από τας προχθεσινάς και χθεσινάς μάχας εις το μέτωπον της Hπείρου. Xρειάζεται νέος Όμηρος διά την περιγραφήν της σημερινής εποποιΐας. Zώμεν εις μίαν ατμόσφαιραν μέθης και παραληρήματος». Aυτά για να θυμούμαστε και να μην ξεχνούμε. Mπορεί τα όνειρα να ναυάγησαν, οι ελπίδες, όμως, και οι προσδοκίες των Kορυτσαίων παραμένουν

Ακαδημαϊκοί Αυστρίας: Οι Αλβανοί δεν έχουν καμία σχέση με τους Ιλλυριούς

«Επίθεση Σλάβων Σκοπίων κατά Αλβανών: Δεν κατάγεστε από τους Ιλλυριούς- ήρθατε μετά από εμάς»...

Νοέμβριος 19, 2013.

Δήλωση ιστορικών αυστριακών ακαδημαϊκών έχει συγκλονίσει το αρχαιόπληκτο κατεστημένο της Αλβανίας με τη δήλωσή τους ότι οι Αλβανοί δεν έχουν καμία σχέση με το αρχαίο λαό των Ιλλυριών, δημοσιεύσει σήμερα  η σκοπιανή Ρεπούμπλικα στην online έκδοσή της, επικαλούμενη τα μέσα ενημέρωσης των Τιράνων.

«Οι ερευνητές της Βιέννης εκνεύρισαν τους Αλβανούς, που παραδοσιακά πιστεύουν ότι η γλώσσα τους προέρχεται από την αρχαία Ιλλυρική και η θεωρία τους πνίγηκε με ένα κρύο ντους», γράφει το δημοσίευμα.

Οι ακαδημαϊκοί Stephen Shumaker και  Joachim Matsiger βάσει αρχαίων ιλλυρικών κειμένων που βρέθηκαν στα Βαλκάνια, έχουν προσπαθήσει να ανακαλύψουν την πραγματική προέλευση των Αλβανών και της αλβανικής γλώσσας.

Σύμφωνα με αυτούς, οι Ιλλυριοί ήταν ένας λαός που έζησε στην Χερσόνησο του Αίμου, στο δυτικό της μέρος, που μέρος της αποτελεί και η σημερινή Αλβανία.

Αλλά ο ελάχιστος αριθμός κοινών λέξεων (σημ. κυρίως ελληνικής προέλευσης), οι Ιλλυριοί δεν έχουν τίποτε να κάνουν με τον αρχαίο λαό των Ιλλυριών, παρότι οι Αλβανοί εθνικιστές επιμένουν σε αυτήν την άποψη, χωρίς όμως να το τεκμηριώνουν.

Η θεωρία της συγγένειας των σύγχρονων Αλβανών- Σκιπεράτων (η Αλβανία στα αλβανικά λέγεται Σκιπέρια) με τους αρχαίους Ιλλυριούς προωθείται από το σχολείο και έχει ως στόχο να αποδειχθεί ότι ο αλβανικός λαός είναι αυτός που ζούσε στα Βαλκάνια πολύ πριν έρθουν οι Σλαβικές φυλές. 

--

The Hellenic Information Team

 © Βαλκανικό Περισκόπιο - Ἂρθρα & Σκέψεις- Γιῶργος  Ἐχέδωρος

Την ώρα που καταρρέει το σπίτι του Σεφέρη στην Κορυτσά, ο Βενιζέλος δίνει 2,5 εκ. ευρώ για το Εθνικό θέατρο της Αλβανίας!

Το σπίτι όπου έζησε ο μεγάλος Ελληνας ποιητής, Γιώργος Σεφέρης, τη διετία 1936-1937 κινδυνεύει με κατάρρευση, προειδοποιεί ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην Κορυτσά, Γιάννης Πεδιώτης, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για ένα ιστορικό οίκημα που ανήκει στο ελληνικό δημόσιο.

Το σπίτι, στο οποίο ο Σεφέρης έγραψε ορισμένα από τα πιο σημαντικά έργα του, αποτελεί τοπόσημο για την ελληνική κουλτούρα και ιστορία και, παρά τις καταστροφές που υπέστη κατά την περίοδο των μεγάλων αναταραχών στην Αλβανία, το 1997, εξακολουθεί να θεωρείται σύμβολο για τη χώρα μας.

Πριν από λίγους μήνες ο κ. Πεδιώτης έκανε έκκληση να σωθεί το κτίριο όπου έμενε κι εργαζόταν ο Γιώργος Σεφέρης κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Κορυτσά. Πρόκειται για ένα ιστορικό νεοκλασικό, στο κέντρο της πόλης, που αγόρασε η ελληνική πολιτεία το 1998 έναντι του ποσού των περίπου 100.000 δολαρίων και, σήμερα, καταρρέει, αφημένο στο έλεος καταπατητών κι εμπόρων οικοδομικών υλικών. Το κτίσμα υπέστη μεγάλες ζημιές από πυρκαγιά, κατά τις αναταραχές που είχαν ξεσπάσει το 1997 με την περιβόητη υπόθεση των «πυραμίδων».

Για την αναστήλωση του κτιρίου έχει εκπονηθεί μελέτη και το κόστος για την υλοποίηση των εργασιών εκτιμάται γύρω στις 300.000 ευρώ, σύμφωνα με τον κ. Πεδιώτη, το σχετικό αίτημα του οποίου προς τις αρμόδιες αρχές του ελληνικού κράτους δεν βρήκε ανταπόκριση, εξαιτίας της πολύ δύσκολης οικονομικής συγκυρίας.

«Η πρότασή μου ήταν να πάρουμε ένα δάνειο από το εδώ παράρτημα της Εθνικής Τράπεζας, η δόση του οποίου θα ήταν μικρότερη από το ενοίκιο που πληρώνουμε για τη στέγαση του προξενείου σε άλλο κτίριο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πεδιώτης, εξηγώντας πως πρόκειται για ένα κτίριο, που με την αναστήλωσή του θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο αναφοράς για την πόλη.

«Δυστυχώς, έχουμε πέσει στη δίνη μίας πολύ άσχημης οικονομικής κατάστασης» επισήμανε ο Έλληνας διπλωμάτης.

Αρνητική ήταν η απάντηση που έλαβε και από ορισμένα ιδρύματα και φορείς- άλλα δεν έχουν απαντήσει ακόμη- στα οποία αποτάθηκε ζητώντας τη συνδρομή τους. Ωστόσο, ο ίδιος είναι αποφασισμένος να συνεχίσει τις προσπάθειες για να σωθεί το κτίριο, το οποίο, όπως λέει χαρακτηριστικά, «έχει “δει” όλο τον 20ο αιώνα, έχει παρελάσει από μπροστά του όλη η ιστορία».

Κι, όντως! Το κτίσμα ανεγέρθηκε στη σημερινή του μορφή γύρω στο 1900, όταν μία επιφανής οικογένεια της περιοχής, του γιατρού Τούρτουλη, αποκατέστησε ένα μικρότερο κτίριο που προϋπήρχε και πρόσθεσε νέους χώρους. Να πώς περιγράφει το οίκημα, την περίοδο της θητείας του Γιώργου Σεφέρη, η Στέφη Κόρτη- Κόντη στο βιβλίο της «Οι σοκολάτες του Σεφέρη» (εκδ. Επίκεντρο): «Το ελληνικό προξενείο δεν είναι μακριά από το σπίτι του Δημητρού, στεγάζεται στο μεγάλο και επιβλητικό σπίτι του Τούρτουλη με τη φαρδιά μαρμάρινη σκάλα. Στο κάτω πάτωμα λειτουργούν τα γραφεία του προξενείου και το επάνω πάτωμα είναι η κατοικία του προξένου. Μπροστά η αυλή με τις μεγάλες μαρμάρινες πλάκες και τα ψηλά πεύκα».

«Αυτό το κτίριο έχει απεριόριστες δυνατότητες. Εγώ, σκέφτομαι, εφόσον αναστηλωθεί, να υπάρχει Λέσχη Σεφέρη, να υπάρχει έκθεση για τον ελληνισμό της περιοχής κ.ά.» σημείωσε ο κ. Πεδιώτης, ο οποίος στους εννέα μήνες που βρίσκεται στην Κορυτσά έχει ήδη αρχίσει να συγκεντρώνει διάφορα αντικείμενα από την ομογένεια της περιοχής- παλιά έγγραφα, φωτογραφίες, διπλώματα (όλα πρωτότυπα)- τα οποία φυλάσσονται προσωρινά στο προξενείο.

Αν κάποτε το κτίριο που φιλοξένησε το διπλωμάτη Γιώργου Σεφεριάδη (πραγματικό όνομα του Γιώργου Σεφέρη) ανακαινιστεί και δεν παραδοθεί στην αδυσώπητη φθορά του χρόνου, τότε ίσως όλα αυτά τα αντικείμενα να βρουν μία μόνιμη εστία.

aftonomi.gr

H Βόρειος Ήπειρος δεκαετία 1912-1922

Μετά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913 έμενε σε εκκρεμότητα η τύχη της Βορείου Ηπείρου, η οποία, όπως και τα νησιά του Αρχιπελάγους, βρισκόταν ήδη υπό τον έλεγχο του ελληνικού στρατού.
Δεν είχε όμως προσδιοριστεί με συνθήκη κάποιο μόνιμο καθεστώς. Παράλληλα, στη Βόρειο Ήπειρο δρούσαν ελληνικά αντάρτικα σώματα. H λύση του θέματος εξαρτιόταν από το αν και με ποια σύνορα θα ιδρυθεί αλβανικό κράτος. Oι Μεγάλες Δυνάμεις καθόριζαν τη στάση τους με βάση τα συμφέροντά τους στην περιοχή. Έτσι, η Ιταλία και η Αυστρουγγαρία επιδίωκαν την ίδρυση αλβανικού κράτους με τη μεγαλύτερη δυνατή έκταση, ειδικά προς το νότο. Προσπαθούσαν δηλαδή να εντάξουν την περιοχή της Βορείου Ηπείρου (Kορυτσά, Δέλβινο, Αργυρόκαστρο, Χειμάρα, ’γιοι Σαράντα) στα όρια του νέου κράτους. Aπέναντι σε αυτή την προοπτική η ελληνική διπλωματία προσπαθούσε να εξασφαλίσει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Ήταν γνωστό πως οι δυνατότητες επιτυχίας ήταν μικρές και για αυτό το βορειοηπειρωτικό ζήτημα χρησιμοποιήθηκε ως διαπραγματευτικό μέσο για την εξασφάλιση των νησιών του Αιγαίου. Στις 4/17 Δεκεμβρίου 1913 υπογράφτηκε το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας που επιδίκαζε τελικά το σύνολο της Βορείου Ηπείρου στην Αλβανία, ενώ η Ελλάδα πρόβαλε το θέμα της εξασφάλισης των ατομικών, μορφωτικών και θρησκευτικών δικαιωμάτων των εκεί ελληνικών πληθυσμών. H σύνθεση του πληθυσμού της Βορείου Ηπείρου, που αποτελούνταν σύμφωνα με τις επίσημες ελληνικές εκτιμήσεις κατά βάση από ελληνόφωνους ή ελληνικής εθνικής συνείδησης αλβανόφωνους και βλαχόφωνους, αλλά και το γεγονός της κατοχής από τον ελληνικό στρατό εξέθρεψαν το αίτημα για αυτοδιάθεση. Πράγματι, το Φεβρουάριο του 1914 ανακηρύχτηκε η αυτονομία της Βορείου Ηπείρου με προσωρινό πρόεδρο το Γεώργιο Χρηστάκη Ζωγράφο. Οι Mεγάλες Δυνάμεις αντέδρασαν σε αυτές τις ελληνικές ενέργειες, οι οποίες δεν εκπορεύονταν από την επίσημη κυβέρνηση παρά το ότι ο Ζωγράφος είχε χρηματήσει υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας.
Tο Μάιο του 1914 στην Κέρκυρα επιτεύχθηκε συμφωνία ανάμεσα στη Διεθνή Επιτροπή Eλέγχου για την Aλβανία και στην ηγεσία των ελλήνων αυτονομιστών, που προέβλεπε διευρυμένη αυτονομία και προνόμια για τους έλληνες βορειοηπειρώτες στο πλαίσιο του αλβανικού κράτους. Ακόμη και μετά από αυτή τη συμφωνία τα πράγματα στην περιοχή δεν ηρέμησαν, αντίθετα το χάος και οι συγκρούσεις διευρύνθηκαν. Aυτά ήταν τα δεδομένα του ζητήματος όταν ξεκίνησε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος. Αξίζει να σημειωθεί πως παρά την ελληνική υποχώρηση στο θέμα της Βορείου Ηπείρου δεν υπήρξε καμία πρόοδος τελικά ούτε στο καθεστώς των νησιών του Αιγαίου ούτε στο θέμα των Δωδεκανήσων. Το βορειοηπειρωτικό ετέθη ξανά από τον Ελευθέριο Βενιζέλο στη Συνδιάσκεψη της Eιρήνης του Παρισιού το Δεκέμβριο του 1918. Έγιναν πολύπλοκες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις Μεγάλες Δυνάμεις (Aγγλία, Γαλλία, Η.Π.Α., Ιταλία) και την Ελλάδα αναφορικά με τα νότια σύνορα του αλβανικού κράτους. Τον Ιούλιο του 1919 υπογράφτηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιταλία το σύμφωνο Βενιζέλου-Tιττόνι. Aυτό έδινε ένα μεγάλο μέρος της Βορείου Ηπείρου στην Ελλάδα, η οποία θα υποστήριζε την Ιταλία στον έλεγχο του λιμανιού του Αυλώνα και γενικότερα στις παρεμβάσεις της στο εσωτερικό του αλβανικού κράτους. H άρνηση της Γαλλίας να επιτρέψει την αντικατάσταση των στρατευμάτων της από ελληνικά στην περιοχή της Κορυτσάς, κίνηση που θα δημιουργούσε τετελεσμένα στην περιοχή, αλλά και η σημασία που έδωσε η ελληνική αποστολή στις διεκδικήσεις στη Θράκη και τη Μικρά Ασία αντέστρεψαν το κλίμα. Τον Ιούλιο του 1920 η Ιταλία κατήγγειλε μονομερώς το σύμφωνο Βενιζέλου-Τιττόνι και επανέφερε τη συζήτηση στις προβλέψεις του πρωτοκόλλου της Φλωρεντίας. Aργότερα υπογράφτηκε ιταλοαλβανική συμφωνία και το αλβανικό κράτος εντάχθηκε στην Κοινωνία των Εθνών. Tο Νοέμβριο του 1921 η Βόρειος Ήπειρος κατακυρώνεται οριστικά στην Αλβανία.

Κορυτσά: Σχολική εορτή για την 28η Οκτωβρίου 2013

http://www.sfeva.gr/595192D0.el.aspx

Τα 'δωσα και τα δύο στη πατρίδα

Ήμουν στο Ναυτικό το 1952 και βρισκόμουνα στη Πλατεία Κλαυθμώνος, όχι όπως είναι σήμερα. Οι νεότεροι δεν γνωρίζουν πάρα πολλά από τα παλιά και απορούν οπόταν ακούν ορισμένα γεγονότα του τότε. 

Εκείνη τη στιγμή έπεφτε ο ήλιος και θα γνωρίζετε ότι με τη δύση του, γίνεται υποστολή της σημαίας. Τότε το Υπουργείο Ναυτικού ήταν εκεί και η σημαία κυμάτιζε ακόμα στο κτήριο. Σήμερα είναι άλλες υπηρεσίες του Ναυτικού.

Τότε πάντα κάθε πρωί, θα θυμούνται οι παλιοί, γινόταν έπαρση σημαίας και σταματούσαν τα πάντα, όπως και στη δύση του ηλίου γινόταν υποστολή. Ήταν στιγμές ωραίες , απίθανες που ζούσαν τότε οι άνθρωποι. Το άγημα αποδόσεως τίμων στο χώρο του, και ακούμε το σαλπιγκτή να δίνει το σύνθημα για την υποστολή της σημαίας. Το άγημα παρουσιάζει όπλα. Ο αξιωματικός χαιρετά και παίζεται ο Θούριος. ¨Ολοι οι παριστάμενοι εκεί και οι περαστικοί, όπως και εγώ σταθήκαμε σε στάση προσοχής. Αποδίδεις με αυτό τον τρόπο την τιμή στο ιερό μας σύμβολο, στη γαλανόλευκη σημαία. Τη στιγμή που ο αρμόδιος αξιωματικός χαιρετά, η ματιά του πέφτει λοξά και βλέπει κάτι παράξενο, και η ψυχή του ταράζεται, μ' αυτό που θα σας πω παρακάτω.

Τελειώνοντας η διαδικασία της υποστολής της σημαίας, οι διαβάτες συνεχίζουν τον δρόμο τους, ενώ εγώ από παρέμεινα από συνήθεια λίγο ακόμα. Τότε βλέπω τον νεαρό αξιωματικό να κατευθύνεται θυμωμένος πρός έναν γεροδεμένο πλανόδιο καστανά. Βλέπετε τότε η πλατεία ήταν κενή και στις γωνίες ήταν πάντα στιλβωτές (λούστροι) και καστανάδες, που μας λείπουν τώρα. Και του είπε : "γιατί δεν σηκώθηκες όρθιος για να τιμήσεις τη σημαία μας. Δεν έχεις φιλότιμο κλπ". Ο άνθρωπος έμεινε βουβός, ενώ εγώ παρακολούθησα έντρομος και φοβερά συγκλονισμένος το τι έγινε. Μετά βλέπω τον καστανά ότι έγινε κατακόκκινος και ότι άρχισε να τρέμει. Ήθελε να φωνάξει, αλλά τον είδα με έκπληξη να συγκρατείται, σκύβοντας το κεφάλι του και να αρχίσει να κλαίει με λυγμούς. Όμως συνήλθε γρήγορα, σκούπισε τα δάκρυά του και με τη δύναμη των χεριών του (που ήταν γερά) στύλωσε το σώμα του δυνατά, έσπρωξε τον πάγκο με τα κάστανα μπροστά και φώναξε με όλη την ψυχη του στον νεαρό αξιωματικό δυνατά  "Πώς να σηκωθώ κύριε; Της τα έδωσα της Πατρίδας μου και τα δύο". Και σηκώνοντας τα μπατζάκια του παντελονιού, φάνηκαν δύο πόδια, κομμένα πάνω από το γόνατα. Και ξανάρχισε να κλαίει. Ο κόσμος όπως και εγώ γύρω του έκλαιγε και χειροκροτούσε, όμως περισσότερο απο όλους έκλαιγε ο νεαρός αξιωματικός.

Έχουν περάσει περίπου 60 χρόνια. Ποιος ξέρει τι να γίνεται. Εκείνη τη στιγμή πάντως έγινε κάτι το αλησμόνητο, μια φοβερή σκηνή. Ο αξιωματικός σκύβει και αγκαλιάζει και φιλά τον καστανά, και στη συνέχεια στέκεται ευθυτενής μπροστά στον ήρωα, φέρνει το δεξί χέρι στην άκρη του γείσου του πηλίκιού του και τον χαιρετά στρατιωτικά. Του απονέμει "τας κεκανονισμένας τιμάς" που δεν μπόρεσε εκείνος τυπικά να αποδώσει στη σημαία μας, γιατί της χάρισε τα δύο πόδια του στα βορειοηπειρώτικα βουνά μας, για να μπορεί να κυματίζει σήμερα ψηλά η κυανόλευκη σημαία μας, σε λεύτερη πατρίδα. Και οι άλλοι, οι πολλοί να μπορούν  να πηγαίνουν με γρήγορο βήμα στην ειρηνική απασχόλησή τους, χωρίς να γνωρίζουν ότι περνούν μπροστά από έναν ήρωα του αλβανικού μετώπου, τον Έλληνα ήρωα πολεμιστή, όποιο επάγγελμα και να 'χει.

 

Άλλοι δεν μιλούν, άλλοι όμως ειρωνεύονται. Γι' αυτό οι νέες  γενιές πρέπει να μάθουν, να διδαχθούν από την οικογένεια και από το Σχολείο για το Έπος του 1940.

Για το καλό της Πατρίδας μας. 

 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΤΟΥΛΙΑΣ

ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ Π.Ν. εα  

ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΡΟΠΑ ΗΘΗ ΚΑΙ Η ΔΥΤΙΚΟΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗ

ΤΑ ΕΛΛΗΝΟΤΡΟΠΑ ΗΘΗ ΚΑΙ Η ΔΥΤΙΚΟΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗ

Κωνσταντῖνος Χολέβας- Πολιτικός Ἐπιστήμων

Βλέπω στήν Κνωσσό καί στό  Ἀκρωτῆρι Σαντορίνης κτίσματα τῆς Β΄ χιλιετίας πρό Χριστοῦ πού ἔχουν θαυμαστό ἀποχετευτικό σύστημα. Στόν τόπο αὐτό τόν ἑλληνικό εὐπρέπεια καί ὀργανωτικότητα ἦσαν ἀρετές σύμφυτες μέ τούς ἑκάστοτε κατοίκους. Ἀντιθέτως οἱ δυτικοί λαοί, οἱ ὁποῖοι μᾶς παριστάνουν τούς όργανωμένους καί μᾶς εἰρωνεύονται σάν δῆθεν ἀνοργάνωτους, τί ἔχουν νά ἐπιδείξουν; Πᾶτε στίς Βερσαλλίες καί δεῖτε ἀνάκτορα Γάλλων Βασιλέων τοῦ 17^ου αἰῶνος. 35 αἰῶνες μετά τόν θαυμαστό κτηριακό πολιτισμό τῆς Κνωσσοῦ καί τῆς Θήρας βλέπουμε τά χρυσοποίκιλτα ἀνάκτορα τῶν Λουδοβίκων νά στεροῦνται καί τήν παραμικρή ὑποδομή καθαριότητος καί ἀποχετεύσεως. Ἀκόμη καί οἱ Γάλλοι ξεναγοί εἰρωνεύονται τίς μεθόδους πού εὕρισκαν οἱ δῆθεν εὐγενεῖς γιά νά λύνουν τά πρακτικά προβλήματα. Ἡ σύγκριση μιλᾶ ἀπό μόνη της.

Ἀναλογίζομαι τήν Κλασσική Περίοδο τῆς Ἀρχαίας Ἑλλάδος. Πόσα ἀνακάλυψαν, τί σημαντικές ἔννοιες σκέφθηκαν, τί ὑλοποίησαν οἱ Ἕλληνες πρόγονοί μας. Ἄς μέ κατηγορήσουν γιά προγονοπληξία, ἀλλά αὐτά εἶναι παγκόσμια, οἰκουμενικά ἐπιτεύγματα. Φιλοσοφία, Ποίηση, Μουσική, Ἐπιστήμη, Ἀθλητισμός, Θέατρο, Πολιτική, Στρατηγική καί τόσοι ἄλλοι τομεῖς ἀναπτύχθηκαν καί καλλιεργήθηκαν, μέ ἰδέες καί ἀποτελέσματα ἐντυπωσιακά. Ἡ διεθνής ὁρολογία, τουλάχιστον στή Δύση, ἀντιγράφει τίς ἑλληνικές λέξεις. Καί πάνω ἀπ΄ ὅλα σηματικότερη θεωρῶ τή σύνδεση Δημοκρατίας και πατριωτισμοῦ. Μητρός τε καί πατρός τε ... τιμιώτερον ἡ πατρίς, λέει ὁ Σωκράτης. Ἡ Ἐλευθερία βασίζεται στήν εὐψυχία, τή γενναιότητα λέει ὁ Περικλῆς καί τά καταγράφει ὁ Θουκυδίδης. Γιά τά Ἱερά καί τά Ὅσια τῆς πατρίδος καί τῆς θρησκείας ἀγωνίζονται οἱ Σαλαμινομάχοι καί διασώζει τόν παιᾶνα τους ὁ Αἰσχύλος. Ὅλη ἡ Εὐρώπη ἀκουμπᾶ σ’ αὐτά τά ἰδανικἀ. Ὅταν τά λησμονεῖ, ὅπως συμβαίνει στήν ἐποχή μας, καταντᾶ μία χοάνη ὑλιστικῶν συμφερόντων καί μία μικρή, ἄβουλη κουκίδα στόν χάρτη τῶν παγκοσμίων συσχετισμῶν.

Ἔρχεται τώρα ὁ νοῦς μου στήν Ἑλληνορθόδοξη Αὐτοκρατορία μας, τή Ρωμανία. Στόν ἔνδοξο βυζαντινισμό μας, ὅπως θά ἔλεγε καί ὁ Καβάφης. Στήν πρωτεύουσα τοῦ βυζαντινοῦ κράτους, τήν Κωνσταντινούπολη τῶν θρύλων, γύρω στό 1100 οἱ Κομνηνοί εἶχαν ὀργανώσει ἄριστο Νοσοκομεῖο στή Μονή τοῦ Παντοκράτορος. Ὁ Ἀμερικανός Μίλλερ πού μελέτησε τό Τυπικόν, τό καταστατικό θά λέγαμε σήμερα, ἐντυπωσιάζεται ἀπό τήν δωρεάν παροχή περιθάλψεως στούς φτωχούς. Καί μᾶς πληροφορεῖ ὅτι ὑπῆρχαν καί γυναῖκες ἰάτραιναι, γιατρίνες. Δηλαδή, ἡ Ὀρθόδοξη Κωνσταντινούπολη τοῦ 1100 μ.Χ. ἐπέτρεπε στίς γυναῖκες νά φοιτοῦν στά Πανεπιστήμια τῆς ἐποχῆς. Ἀντιθέτως, στή δυτική Εὐρώπη τοῦ 1790 περίπου, τό κορυφαῖο κείμενο τοῦ Διαφωτισμοῦ, τό Σύνταγμα δηλαδή τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως, καθιερώνει τή δημόσια παιδεία μόνον τῶν ἀγοριῶν. Παρά τή διαφορά τῶν 700 ἐτῶν, τό παρεξηγημένο Ὀρθόδοξο Βυζάντιο ἀποδεικνύεται πιό προοδευτικό ἀπό τήν «φιλελεύθερη» Δύση. Καμμία παιδεία γιά τά κορίτσια στό Παρίσι τοῦ 1800, πλήρης ἀνωτάτη παιδεία στήν Κωνσταντινούπολη τοῦ 1100. Νά, ἔτσι παίρνω δυνάμεις ἀπό τό ἱστορικό παρελθόν μας!

Γονατίζω μπροστά στά μαρτύρια τῶν ὑποδούλων Ρωμηῶν πού ὑπέφεραν ἐπί αἰῶνες καί Φραγκοκρατία καί Τουρκοκρατία. Κι ὅμως ἐπεβίωσαν, διότι κρατήθηκαν γερά ἀπό τήν Ὀρθοδοξία, τή γλῶσσα, τήν ἱστορική συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, τήν ἀλληλεγγύη, τό κοινοτικό πνεῦμα, τήν οἰκογένεια. Γράφει στίς ἀρχές τοῦ 17^ου αἰῶνος ὁ μαρτυρικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρις, ὅτι «ἄν εἶχε βασιλεύσει ὁ Τοῦρκος εἰς τήν Φραγκίαν ἐπί δέκα χρόνους, Χριστιανούς ἐκεῖ δέν θά εὕρισκες». Καί συγκρίνει μέ τά μαρτύρια τοῦ τουρκοκρατουμένου Ἑλληνισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἀντέχει καί παραμένει πιστός στόν Χριστό. Καί προσθέτω ἐγώ, ἀναδεικνύει Νεομάρτυρες καί Ἐθνομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι ἄνοιξαν τόν δρόμο γιά τή Λευτεριά, ὅταν ἦλθε ἡ ὥρα. Δέν εἶναι ἀλαζονεία, εἶναι ἀλήθεια.  Καί στίς ἔνδοξες στιγμές καί στίς δύσκολες περιστάσεις σ’αὐτόν τόν τόπο, ὁ λαός πού κατοικοῦσε καί κατοικεῖ δείχνει μεγάλη ἱκανότητα ἐπιβιώσεως καί παραγωγῆς πολιτισμοῦ. Πολύ μεγαλύτερη συγκρινόμενος μέ ἄλλους λαούς καί δή τούς ἑταίρους καί δανειστές μας τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης.

Καί ἔρχομαι σέ πιό πρόσφατες ἐποχές. Θυμοῦμαι ὅσα διάβασα γιά τήν χρεωκοπία τῆς οἰκονομίας ἐπί Χαριλάου Τρικούπη τό 1893 καί τόν Διεθνῆ Οἰκονομικό Ἔλεγχο τοῦ 1898, τήν τρόικα δηλαδή τῆς ἐποχῆς. Καί θαυμάζω τά Ἑλληνότροπα ἤθη τῶν παππούδων μας, οἱ ὁποῖοι μπόρεσαν καί μετέτρεψαν τήν κρίση σέ εὐκαιρία. Ἀπό τήν πτώχευση μέσα σέ λίγα χρόνια ἦλθε ἡ Ἐθνική Ἀναγέννηση. Ἡ ἀπελευθέρωση ἑκατομμυρίων Ἑλλήνων ὑποδούλων πού ζοῦσαν στήν Ἤπειρο, τή Μακεδονία, τά νησιά τοῦ Βορείου Αἰγαίου, τήν Κρήτη. Οἱ Βαλκανικοί Πόλεμοι τοῦ 1912-13 ἦλθαν λίγα χρόνια μετά ἀπό μία πτώχευση οἰκονομική καί ἀπό μία ἧττα στρατιωτική, ἐκείνη τοῦ 1897. Ἐπέτυχαν οἱ πρόγονοί μας νά ὀρθοποδήσουν , διότι βασίσθηκαν καί πάλι στήν πίστη τους στόν Θεό, στό ὅραμα τῆς Μεγάλης Ἰδέας, στήν πίστη στόν ἑαυτό τους. Εἶχαν βαθειά συνείδηση ὅτι χρωστοῦσαν στούς Ἀρχαίους, στούς Βυζαντινούς καί στούς κλεφταρματολούς νά δώσουν μία τιμητική συνέχεια στή διαχρονική πορεία τοῦ Ἔθνους.

Ἀπό ὅλα αὐτά παίρνω θάρρος καί πιστεύω ὅτι μέ αὐτοπεποίθηση καί μελέτη τῆς Ἱστορίας μας μποροῦμε νά βγοῦμε ἀπό κάθε δυσκολία, ἄρα καί ἀπό τή σημερινή οἰκονομική καί πνευματική κρίση. Ἀρκεῖ νά μήν πέσουμε στήν παγίδα νά τά βλέπουμε ὅλα ὡς οἰκονομικά προβλήματα. Ἡ ρίζα τῆς κρίσης εἶναι πνευματική. Μπορεῖ ἄλλοι λαοί στήν Εὐρώπη καί στίς ΗΠΑ νά δίνουν ἔμφαση στά οἰκονομικά αἴτια καί νά ἀναζητοῦν ὑλικῆς μορφῆς θεραπεῖες. Ἐμεῖς πρέπει νά καταλάβουμε ὅτι τό πρόβλημά μας εἶναι ἡ ἀπομάκρυνσή μας ἀπό τά Ἑλληνότροπα ἤθη, ἀπό τά βιώματα τῆς Ἑλληνορθόδοξης Παράδοσης, ἀπό τήν ἐθνική μας αὐτοπεποίθηση, ἀπό τήν ἑλληνοκεντρική και Χριστιανική παιδεία μας. Ἀποκοπήκαμε, μέ εὐθύνη ὁρισμένων ταγῶν μας καί τῶν δῆθεν «φωτισμένων» καί «προοδευτικῶν», ἀπό τήν πηγή πού πάντα μᾶς δρόσιζε καί μᾶς ἔτρεφε. Γίναμε μιμητικά ὄντα, ἐνῶ ἔχουμε τή δύναμη καί τόν πνευματικό πλοῦτο γιά νά παραγάγουμε πολιτισμό, νά μεταδώσουμε καί στούς ἄλλους λαούς Χριστό καί Ἑλλάδα, δημοκρατία καί ἀνθρωπιά.

Παίρνω θάρρος καί ἀπό τήν ἱκανότητα ἐθνικῆς καί θρησκευτικῆς ἐπιβιώσεως τῶν Ἑλληνοκυπρίων ἀδελφῶν μας. Ἄντεξαν σέ δεκάδες κατακτήσεις καί καταπιέσεις. Ἐπί αἰῶνες διατηροῦν τήν Ὀρθόδοξη Πίστη, τήν ἑλληνική γλῶσσα, τή διαχρονική ἐθνική συνείδηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Μόλις πῆγαν κάποιοι κακοί ταγοί τους νά τούς ἀπομακρύνουν ἀπό τίς ζείδωρες ρίζες, ἀμέσως ἦλθε ἡ κρίση. Ποικιλόμορφη καί βασανιστική. Ἀλλά ἡ μαγιά πάντα μένει καί ἡ ἐλπίδα δέν θά σβήσει ἀπό τό νησί τῶν Ἁγίων καί τῶν Ἡρώων. Ὅταν οἱ ἡγέτες ἀκολουθοῦσαν τά Ἑλληνότροπα ἤθη ἡ Κύπρος ἔβγαζε Κυπριανούς (Ἐθνομάρτυς Ἀρχιεπίσκοπος τοῦ 1821) καί Παλληκαρίδηδες (ἀπαγχονισθείς τό 1957 ἀγωνιστής-μαθητής). Εὐκαιρία τώρα νά ἀπαλλαγοῦμε καί ἐκεῖνοι καί ἐμεῖς ἀπό τίς σειρῆνες τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καί τοῦ ὑλισμοῦ καί νά ξαναβροῦμε ὅλοι οἱ Ἕλληνες ἑνωμένοι τά Ἑλληνότροπα ἤθη μας. Γιά νά ἀντιμετωπίσουμε μέ ἐλπίδα τή  δυτικότροπη κρίση πού μᾶς ἦλθε, ὡς συνέπεια ἑνός ξενόφερτου τρόπου ζωῆς καί σκέψης.

Πιστεύω στόν λαό μας καί στίς δυνάμεις μας. Ἔχω ἐμπιστοσύνη στίς ἑλληνορθόδοξες ρίζες μας. Δῶστε στά παιδιά μας Ὀρθοδοξία, ἑλληνικότητα, παιδεία καί ἱστορική συνείδηση, γιά νά τά βοηθήσετε νά μήν κάνουν τά ἴδια λάθη πού μᾶς ὁδήγησαν σέ κρίσεις καί διχασμούς. Γαλουχῆστε τα μέ τά Ἑλληνότροπα ἤθη, ὅπως τά διδάσκει ἡ μακραίωνη Ἱστορία μας.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Κ.Χ.  2013