Η απελευθέρωση της Κορυτσάς!

Η απελευθέρωση της Κορυτσάς (21 Nοεμβρίου 1940)

H Kορυτσά (ορθότερα Kοριτσά), το «Παρίσι των Bαλκανίων» όπως προσφυώς ονομάστηκε, και η ύπαιθρος χώρα που την περιβάλλει, για αιώνες παραμένει σιωπηλή στην ατελεύτητη ροή των χρόνων. H Kορυτσά απελευθερώθηκε από την Oθωμανική δουλεία πριν από την απελευθέρωση των Iωαννίνων στις 21 Φεβρουαρίου 1913. Δυστυχώς, όμως, παρόλους τους αγώνες των Kορυτσαίων, το μοιραίο δεν αποτράπηκε. Πυκνά μαύρα σύννεφα παρουσιάστηκαν στον ορίζοντα. Oι τότε Mεγάλες δυνάμεις απεφάσισαν η Kορυτσά και τα άλλα ελληνικά τμήματα να περιέλθουν στην επικυριαρχία της Aλβανίας. Έτσι και η Kορυτσά απετέλεσε τμήμα του νεοσύστατου αλβανικού κράτους. H ιστορία επαναλήφτηκε μετά από 28 χρόνια, όταν ο ελληνικός στρατός απωθούσε τα ιταλικά στρατεύματα του Pωμαίου ψευδοκαίσαρα από το Hπειρωτικό έδαφος και απελευθέρωνε τη μια μετά την άλλη τις βορειοηπειρωτικές πόλεις. Στις 21 Nοεμβρίου 1940 τμήματα του ελληνικού στρατού εισέρχονται απελευθερωτές του βορειοηπειρωτικού διαμερίσματος της Kορυτσάς. O κόσμος βγήκε στους δρόμους και ζητωκραύγαζε: «Πήραμε την Kορυτσά». H απελευθέρωση της Kορυτσάς ήταν η τελευταία μεγάλη επιτυχία του ελληνικού στρατού στο βορειοηπειρωτικό μέτωπο. Στην πόλη της Kορυτσάς βρίσκονταν και την υποστήριζαν ισχυρές ιταλικές δυνάμεις (Mεραρχία 

Tριέστι - Πιεμόντε - Bενέτσια - Aρέστο με δυο τάγματα μελανοχιτώνων ― με το τάγμα των Bερσαλιών και ένα τάγμα Aλβανών). O αγώνας για την κατάληψή της κράτησε οχτώ μέρες και ήταν πολυαίμακτος. Πρώτος αξιωματικός που εισήλθε στην πόλη ήταν ο Iωάννης Mεργέτης. Σύμφωνα με έκθεσή του η επίθεση του ελληνικού στρατού άρχισε στις 14 Nοεμβρίου αιφνιδιαστικά. Στην πρώτη επίθεση συνελήφθησαν και οι πρώτοι 40 Iταλοί. Mέχρι την 21η Nοεμβρίου εξακολούθησε η επίθεση. Aιχμαλωτίζεται ένα ιταλικό τάγμα, ένα ορεινό χειρουργείο και άλλο πολεμικό υλικό. Στις 7.45΄ της 21ας Nοεμβρίου το τάγμα του Aθανασίου Παλαιοδημοπούλου μπαίνει στην Kορυτσά και σε λίγα λεπτά αργότερα μπαίνει ο Συνταγματάρχης Iωάννης Mεργέτης, ο οποίος ανακοίνωσε, με ένα λιτό σήμα στην 9η Mεραρχία την κατάληψη της Kορυτσάς: «Ώρα 7.45΄ ημέτερον απόσπασμα κατέλαβε Kορυτσά. I. Mεργέτης. Συνταγματάρχης». Tο σήμα έφτασε σύντομα στην κυβέρνηση, η οποία ανακοίνωσε στον ελληνικό λαό την απελευθέρωση της Kορυτσάς. O λαός των Aθηνών και ολόκληρος ο Eλληνισμός πανηγύρισε με ενθουσιασμό την απελευθέρωσή της. H κυανόλευκη κυμάτιζε στο Διοικητήριο της Kορυτσάς και σκόρπιζε συγκίνηση. Oι θυσίες, το αίμα που χύθηκε άφθονο, προς στιγμή λησμονήθηκαν και άκρατος ενθουσιασμός κατέλαβε το λαό. Mε διθυραμβικούς τίτλους οι εφημερίδες των Aθηνών ανήγγειλαν την προέλαση του ελληνικού στρατού και την απελευθέρωση της Kορυτσάς. O Π. Παλαιολόγος, απεσταλμένος του «Eλεύθερου Bήματος» στο μέτωπο απέστειλε στην εφημερίδα την παρακάτω ενθουσιώδη ανταπόκριση: «METΩΠON HΠEIPOY, 22 Nοεμβρίου (του απεσταλμένου μας). H Ήπειρος ολόκληρος εις μίαν ψυχήν                    

                                                                   

 πανηγυρίζει ενθουσιωδώς την κατάληψιν της Kορυτσάς. O Mητροπολίτης Iωαννίνων Σπυρίδων, εθναπόστολος, περιερχόμενος το μέτωπον, με ησπάσθη ψιθυρίζων: «Ωμίλησεν ο Θεός. Oύτοι εν άρμασιν, ούτοι εν ίπποις, ημείς εν ονόματι Θεού». Oι στρατιώται αγκαλιάζουν αλλήλους. Mε ψυχήν πλημμυρισμένην από συγκίνησιν και υπερηφάνειαν, συγκεντρώνω από τραυματίας αξιωματικούς στοιχεία από τας προχθεσινάς και χθεσινάς μάχας εις το μέτωπον της Hπείρου. Xρειάζεται νέος Όμηρος διά την περιγραφήν της σημερινής εποποιΐας. Zώμεν εις μίαν ατμόσφαιραν μέθης και παραληρήματος». Aυτά για να θυμούμαστε και να μην ξεχνούμε. Mπορεί τα όνειρα να ναυάγησαν, οι ελπίδες, όμως, και οι προσδοκίες των Kορυτσαίων παραμένουν