«Εκκλησιαστική Αλήθεια»,
τόμος 42, εν Κωνστανιπόλη 1922
Ο ΨΕΥΔΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΦΑΝ – ΝΟΛΗΣ
Πολλά
πολλάκις ανεγράφησαν περί τινός αλβανού κληρικού Θεοφάνους (Φαν Νόλη) εαυτόν
αποκαλούντος επίσκοπον, αλλ’ ουδέν περί τούτου απαντητικώς εδημοσιεύσαμεν μη προσδώσαντες
σημασίαν και με θεωρήσαντες τον ισχυρισμόν τούτον άξιον προσοχής. Αλλ’ εξ
αφορμής της παρατηρούμενης κατ’ αυτάς εν Αλβανία κινήσεως περί ιδρύσεως
αυτοκεφάλου ορθοδόξου Εκκλησίας, εθεωρήσαμεν καλόν να φέρωμεν εις φως το κατά
τον Φαν – Νόλη προς γνώσιν των κατ’ αυτόν.
Ο Θεοφάνης
(Φαν – Νόλη), ευρισκόμενος κατά την 12 Φεβρουαρίου 1919 ως προϊστάμενος της
εν Αμερική Αλβανικής ορθοδόξου αποστολής, προσήχθη υπο των ιερέων αυτού εις
την τότε εν Cleveland
συνελθούσαν Εκκλησιαστικολαϊκήν Ρωσσικών συνέλευσιν, ως άξιος υποψήσιος δια
το επισκοπικόν αξίωμα. Η συνέλευσις πράγματι εξέφρασε την επιθυμίαν όπως
συνερχομένων των αντιπροσώπων κλήρου κα λαού της Αλβανικής ορθοδόξου
Εκκλησίας εκλεγή επίσκοπος.
Τοιαύτη
συνέλευσις εγένετο κατά Ιούνιον 1919 εν Βοστώνη και ομοφώνων εκλεγείς
παρόντος και του Ρώσσου Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Αλεξάνδρου γονυπετής
προσήλθε προ αυτού και εξητήσατο τας ευλογίας της Α. Σεβασμιότητος , ας και
επεδαψίλευσε προθύμως. Το γεγονός τούτο ήρκεσεν όπως αυθυμερόν εξαπολυθώσιν
τπό Αλβανών τηλεγράφηματα προς την Α. Μακαριότητα τον πατριάρχην Μόσχας κ.
Τύχωνα φέροντα την υπογραφή του Ρώσσου Αρχιεπισκόπου Β. Αμερικής κ.
Αλεξάνδρου εξαιτουμένων την άδειαν της εις Αρχιερέα χειροτονίας του εις το
επισκοπικόν αξίωμα εκλεγέντος κατά τον ως άνω τρόπον Θεφάνους (Φαν Νόλη) νέα
δεν τοιαύτα επανελήφθησαν ότε μετά παρέλευσιν δύο μηνών δεν έτυχον σχετικής
απαντήσεως. Κατά Οκτωβρίαν του 1919 ότε εν Νέα Υόρκη ευρίσκετο ο Σεβ.
Μητροπολίτης Οδυσσού κ. Πλάτων παρόντος και του Ρώσσου Σεβ. Αρχιεπισκόπου
Αμερικής κ. Αλεξάνδρου, προσήλθεν ο τότε Συνοδικός επίτροπος Επίσκοπος
Ροδοστόλου και νυν αρχιεπίσκοπος Β. και Ν. Αμερικής κ. Αλέξανδρος, όστις
κατήγγειλε τον εν λόγω κληρικόν συν άλλοις και ως επί αθεϊα φωραθέντα και
χλευάσαντα πολλάκις την ορθοδοξίαν.
Κληθείς
ίνα έλθη εις Νέαν Υόρκην δια να δώση εξηγήσεις τραχύτατα αρνούμενος να
προσέλθη και προσυπογράφων ως «Επίσκοπος Θεοφάνης (Φαν – Νόλης)» αυτός δε
εαυτόν ανεκήρυξεν επίσκοπον εν τη Εκκλησία της Βοστώνης κατά τον εξής τρόπον.
Εν τω ναώ
ευρισκόμενος εξεφώνηε λόγον μεθ’ ον ηρώτησε τον λαόν, αν ήθελε να προϊσταται
αυτών ως επίσκοπος ή ως ιερεύς. Του λαού εν επευφημίαιας δηλώσαντος ότι θέλει
αυτόν ως επίσκοπον, ούτος συμμορφούμενος, ως εδήλωσε προς την θέλησιν του
λαού ενεδύθη υπό δύο ιερέων την αρχιερατικής στολήν και ως αρχιερεύς ετέλεσε
την θείαν λειτουργίαν και την ωρισμένην στιγμήν εχειροτόνησε διάκονον Αλβανόν
τινα και αργότερον ιερέα. Έκτοτε δε εκ των 7 Αλβανών ιερέων, οι μεν τρεις
έμειναν πσιτοί εις την Ρωσσικής Εκκλησίαν διό και εξεβλήθησαν υπό των
Αλβανικών αρχών, οι δε λοιποί τέσσαρες ηκολούθησαν τον αυτόκλητον επίσκοπον.
Επωφελούμενος
ο ψευδεπίσκοπος της παρασχεθείσης αυτώ ευλογίας εν προειρημένη συνεδρία υπό
Σεβ. Ρώσσου Αρχ. Αμερικής κ. Αλεξάνδρου διέδωσεν ότι υπ’ αυτού εχειροτονήθη
παρά τας επανειλημμένας διαψεύσεις τας οποίας έκαμεν ο Σ. Ρώσσος
Αρχιεπίσκοπος Αμερικής εν Αλβανικαίς και Αγγλικαίς εφημερίσι και εν επιστολή
δημοσιευθείση εν τη “Siving Church” εν ή η
Α. Σεβ. διεσαφήνιζεν ότι η επιδαψιλευθείσα ευλογία ήτο απλή συγκατάθεσις ουχί
δεν χειροτονία δι ην απαιτούνται δύο επίσκοποι, η τελέσις της θείας
λειτουργίας συνεπώς η ύπαρξης ναού, ενώ η εκλογή έγινε τη 5 ώρα μ.μ. εν
συνήθει αιθούση, του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Αμερικής φέροντος ράσον και
επανωκαλύμμαυχον.
Ότι δε και
αυτός ούτος και το ποίμνιόν του ηννόησαν, ότι η επίθεσις των χειρών του δεν
ήτο χειροτονία αποδεικνύεται α) εκ του ότι παρεκάλεσων τον Σεβ. Αρχιεπίσκοπον
Αμερικής να ζητήση τηλεγραφικώς την άδειαν προς χειροτονίαν παρά του
Μακαριωτάτου Πατριάρχου Τύχωνος, β) μεταφράσας εις την Αλβανικήν την διάταξιν
της εις αρχιερέα χειροτονίας εξαπέστειλεν αυτήν εκτυπωθείσαν εις τους
σπουδαιοτέρους Αλβανούς και επισκοπιανούς τους οποίους προσεκάλει εις την
χειροτονίαν, γ) παρεκάλεσεν αυτός ούτος τον Σεβ. Πητ/λίτης Πλάτωνα να τον
χειροτονήση και εξέφρασε την χαράν αυτού διότι θα τον εχειροτόνει ο εις ιερέα
αυτόν χειροτονήσας.
Κατά τους
πρώτους δε μήνας του 1920 ο Σεβάσμ. Ρώσσος Αρχιεπίσκοπος Β. Αμερικής
εξαπέλυσεν εγκύκλιον προς τα πιστά τέκνα της ορθοδόξου Αλβανικής Εκκλησίας
προς προφύλαξιιν αυτών υπό του αυτοκλήτου επισκόπου.
|
Revista
“EKKLISIASTIKI ALITHEIA” (E Vërteta Kishëtare), vol. 42, Konstandinopojë 1922
Shumë dhe shpeshherë u shkruajtën për një farë kleriku shqiptar Theofan
(Fan Noli) që i thotë vetes episkop, por
që në përgjigje të kësaj asgjë nuk kemi botuar duke mos i dhënë
rëndësi dhe duke mos e konsideruar këtë pretendim të denjë të vëmendjes. Por
duke marrë shkas prej njëfarë lëvizjeje që nis prej këtij, në Shqipëri, për
krijimin e Kishës orthodhokse autoqefale, e konsideruam të dobishme të
sjellim në dritë sa i përket Fan Nolit, dhe që ta njohin më mirë atë.
Theofan (Fan Noli), i ndodhur më 12 Shkurt 1919 si kryesues i një
delegacioni orthodhoks Shqiptar, në Amerikë,
u fut prej priftërinjve të tij në Konferencën keriko-laike Ruse që
ishte mbledhur në atë kohë në Cleveland, si kandidat i denjë për gradën
episkopale. Kjo konferencë në fakt e shprehu dëshirën që sipas përfaqësuesve
të klerit dhe popullit të Kishës orthodhokse Shqiptare të zgjidhet episkop.
Kjo konferencë u mblodh gjatë Qershorit 1919 në Boston dhe njëzëri i
zgjedhur dhe në prezencë të Kryepiskopit Rus të Amerikës z. Aleksandër, i
rënë në gjunjë ju paraqit atij duke kërkuar bekimet e Hirësisë së Tij, i cili
edhe e ledhatoi me predispozicion. Ky fakt mjaftoi që brenda ditës të
lëshohen prej shqiptarësh telegrame drejtuar Fortlumturisë së Tij Patrikut të
Moskës Imzot Tihonit duke sjellë edhe firmën e Kryepiskopit Rus të Amerikës
së Veriut Imzot Aleksandrit dhe duke kërkuar ata lejen për hirotoninë në gradën e Kryepriftërisë
së të zgjedhurit për episkop në mënyrën e përshkruar më sipër të Theofan (Fan
Noli) që u përsëritën me telegrame të reja, kur pasi kaluan dy muaj nuk
morrën përgjigje. Gjatë Tetorit 1919 kohë kur në Nju Jork ndodhej Hirësia e
Tij Mitropoliti i Odesës, Imzot Platon, në prani edhe të Hirësisë së Tij
Kryepiskopit Rus të Amerikës z. Aleksandër, u paraqit Epitropi në atë kohë
Sinodik, Episkopi i Rodhostolit dhe aktualisht Kryepiskop i Amerikës së
Veriut dhe Jugut Imzot Aleksandri, i cili edhe denoncoi klerikun në fjalë mes
të tjerave dhe për propagandë atesite dhe në mënyrë të përsëritur tallje me
orthodhoksinë.
I thirrur për të ardhur në mënyrë urgjente në Nju Jork për të dhënë
shpjegime u përgjegj me refuzim për të ardhur i poshtënënshkruari si “Episkop
Theofani (Fan – Noli), ai që shpalli veten e vet episkopo në Kishën e
Bostonit në mënyrën si vijon.
I ndodhur në kishë mbajti fjalim përmes të cilit pyeti popullin, nëse
dëshironte t’i kryesonte ata si episkop apo si prift. Popullit që u përgjιgj me
brohoritje se e donte atë si episkop, ky duke u bindur, siç deklaroi,
dëshirës së popullit u vesh prej dy priftërinjëve me stolinë arkieratike dhe
si kryeprift kreu liturgjinë hyjnore dhe në momentin e caktuar hirotonisi
dhjakon një shqiptar që më vonë e bëri prift. Që në atë kohë prej 7
priftërinjsh Shqiptarë, 3 mbetën besnikë në Kishën Ruse dhe për këtë arsye u
dëbuan prej autoriteteve shqiptare, ndërsa katër të tjerët pasuan të
vetëthirrurin episkop.
Duke përfituar pseudoepiskopi të bekimit që ju dha në konferencën e
sipërpërmendur nga ana e Hirësisë së Tij Kryepiskopit Rus të Amerikës Imzot
Aleksandër, hapi fjalë se prej tij u hirotonis, pavarësisht përgënjështrimeve
të përsëritura të cilat ka bërë Hirësia e Tij Kryepiskopi Rus i Amerikës, në
gazeta Shqiptare dhe Angleze dhe në një letër të botuar në “Siying Church” në
të cilën Hirësia e Tij sqaronte se bekimi me ledhatim ishte një pranim i
thjeshtë dhe në asnjë mënyrë nuk përbën hirotoni për të cilën kërkohen dy
episkopë, kryerja e Liturgjisë Hyjnore dhe për pasojë ekzistencë e një kishe
të hirshme, ndërsa zgjedhja ishte bërë në orën 5 pasdite në një sallë të
zakonshme, dhe ndërsa Hirësia e Tij Kryepiskopi i Amerikës kishe të veshur
vetëm raso dhe epikalimaf.
Se edhe ky vetë edhe grigja e tij e kanë kuptuar se vendosja e dorës mbi
krye nuk është hirotoni faktohet a) nga fakti se kërkoi prej Hirësisë së Tij
Kryepiskopit që të kërkojë me telegram lejen për hirotoni prej Fortlumturisë
së Tij Patrikut Tihon, b) duke e përkthyer në shqip tipikonë (rendin) e
hirotonisë në kryeprift duke e dërguar atë të shtypur tek Shqiptarët më në zë
dhe episkopianët të cilët edhe i ftoi në hirotoni, c) ju lut vetë ai Hirësisë
së Tij Mitropolitit Platon që ta hirotonis dhe shprehu gëzimin e tij sepse do
ta hirotoniste ai i cili e kishte hirotonisur atë në prift.
Gjatë muajve të parë të vitit 1920 Hirësia e Tij Kryepiskopi Rus i
Amerikës së Veriut, Imzot Platoni, qarkulloi qarkore për bijtë besimtarë të
Kishës Orthodhokse Shqiptare që t’i ruajë ata prej episkopit të vetëthirrur
(vetëshpallur)”.
|
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΉ ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΟΡΘΌΔΟΞΗ ΤΩΝ ΚΟΡΥΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΏΝ - GAZETË ELEKTRONIKE, KULTURORE, HISTORIKE, ORTHODHOKSE E KORÇARËVE EPIROTË
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θεοφάν Μαυρομάτης- Fan Noli. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θεοφάν Μαυρομάτης- Fan Noli. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2019
Ο ΨΕΥΔΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΦΑΝ – ΝΟΛΗΣ- “PSEUDOEPISKOPI FAN - NOLIS
Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2018
Ο Θεοφάνης Μαυρομάτης και η δημιουργία προκομμουνιστικού κλίματος στην Αλβανία.- Theofan Mavromati dhe krijimi i frymës parakomuniste në Shqipëri!
Την ίδια χρονική περίοδο στην Αίγυπτο ενδυναμώνονται
οι αλβανικές κινήσεις και εκδίδονται τρεις εφημερίδες στη γλώσσα τους. Η
«Besa» (Μπέσα), η «Shqiperia» (Σκιπερία) και η «Shkopi» (Σκόπι). Έτσι λοιπόν
οι συγκεκριμένοι κύκλοι προσεγγίζουν το Μαυρομάτη και κλονίζοντας τον στην
εθνική του συνείδηση, τον εντάξαν στην ομάδα τους. Γεννημένος στο χωριό
Ιμπρίκ Τεπέ της Αδριανουπόλεως, όπου οι κάτοικοι εκτός της ελληνικής
χρησιμοποιούσαν για τις συναλλαγές τους τα τούρκικα, βουλγάρικα και αλβανικά.
Όντας φιλόδοξος και επαναστατικός νέος, χρησιμοποίησε τις γλωσσικές του
γνώσεις. Η αγάπη του για την πατρίδα είχε ήδη εκδηλωθεί από τότε που φοιτούσε
στο Ελληνικό Γυμνάσιο της Αδριανούπολης, απ’ το οποίο αποβλήθηκε, ως ο κύριος
αίτιος μιας γενικής απεργίας των μαθητών, κατά το έτος 1899 – 1900.Μετά από
παρέμβαση του προστάτη του Βεργάντη, όπως αναφέρει ο Μπαρλέιν (Baerlein)στο
βιβλίο του, επιστρέφει για να τελειώσει τις σπουδές του. Ωστόσο για το
Θεοφάνη υπήρξε πρόβλημα να αναδείξει τον εαυτό του ως Αλβανό, καθώς στην Αίγυπτο
γνώριζαν όλοι πως ήταν ο φλογερός Ελληνοδιδάσκαλος. Κατά το έτος 1906
μεταβαίνει στην Αμερική, όπου αλλάζοντας το όνομά του παρουσιάζεται στους
εκεί κύκλους με το όνομα Φαν Νόλι. Επίσης κατέχοντας κάποιες γνώσεις της
βουλγάρικης γλώσσας, εξασφαλίζει στενές σχέσεις με τον Ρώσο Αρχιεπίσκοπο
Αλάσκας Πλάτωνα,ο οποίος το 1908 τον χειροτονεί ιερέα. Παράλληλα εγγράφεται
στο Πανεπιστήμιο του Harvard, εκ του οποίου αποφοιτά το 1912. Εργάζεται ως
δημοσιογράφος σε μία αλβανική παροικία και όπως γράφει ο J. Swire: «…μόνο
20 μπορούσαν να διαβάζουν και να γράφουν…» Έρχεται σε επαφή με τον
Φάικ Κονίτσα, όπου μαζί εκδίδουν την εφημερίδα «Dielli» (Ήλιος) και ιδρύουν
την οργάνωση «Vatra» (Εστία).
Ο “επίσκοπος”
Νόλι
Είκοσι χρόνια αργότερα ο ίδιος ο Φ. Κονίτσα
γράφοντας ένα άρθρο στην ίδια την εφημερίδα του «Dielli», αναφέρει τα
κάτωθι: « ….. Μας κοροϊδεύει ένας ξένος τον οποίο δε γνωρίζουμε, παρά
μόνο από τα παραμύθια τα οποία αυτός ο ίδιος μας έλεγε ως δήθεν Χριστιανός
και Αλβανός και με το ψευδές όνομα Φάν Νόλι… Φτάσαμε μέχρι του σημείου να μας
διασπάσει ένας βρωμερός, ο οποίος πιθανόν να είναι Τούρκος, Αρμένιος, Αράπης
ή οτιδήποτε άλλο, αλλά μόνο Αλβανός δεν μπορεί να είναι…..»Παίρνοντας ο
ίδιος ο Νόλι την πρωτοβουλία, το 1914 καταφθάνει στην Αλβανία και
αυτοτιτλοφορείται «επίσκοπος», επιχειρεί να τελέσει «υπαίθρια δοξολογία» στο
Δυρράχιο, κατά την άφιξη του Πρίγκιπα Βιντ. Ωστόσο αποτυγχάνει παταγωδώς,
καθώς ο λαός αποχωρεί εφόσον δεν παρίστατο ο κανονικός Μητροπολίτης Δυρραχίου
Ιάκωβος.
Έτσι επιστρέφοντας στην Αμερική ο Αρχιεπίσκοπος Αλάσκας Αλέξανδρος, το χειροτονεί αντικανονικός επίσκοπο. Ο H. Baerlein περιγράφοντας τη διαδικασίας τελετής αναφέρει: « Την ημέρα της Πεντηκοστής του 1918, εμφανίσθηκε στη Νέα Υόρκη ενώπιον μιας συνελεύσεως Χριστιανών και Μουσουλμάνων Αλβανών. Είπε σε αυτούς ότι ήταν γενική επιθυμία για την ανάδειξη ενός Αλβανού επισκόπου, αλλά οι ελληνικές ραδιουργίες δεν το επέτρεπαν… « Λοιπόν» φώναξε, εν τω μεταξύ οι φίλοι του είχαν σκορπιστεί μέσα στο ακροατήριο, «τι πρέπει να κάνουμε;» «Ο λαός», απάντησαν αυτοί « ο λαός μπορεί να αναδείξει βασιλιάδες, αυτός μπορεί να αναδείξει και επισκόπους». «Τι θα κάνουμε;» φώναξε ο Φαν Νόλι. «Θα είσαι ο επίσκοπος μας». Τότε αποσύρθηκε, όπως λέγεται και επανήλθε περιβεβλημένος δια των ιερών αμφίων, χαιρετήθηκε από το πλήθος με κραυγές «Άξιος, Άξιος». Και ενώ έδινε τις ευλογίες του, εκείνη σταυροκοπιούνταν, εκτός από τους Μουσουλμάνους, οι οποίοι, όπως εύκολα κατανοείται, των χαιρετούσαν με τον τρόπο τους…» Χρησιμοποιώντας το τίτλο του «επισκόπου», μεταβαίνει ξανά στο Δυρράχιο για να αναλάβει τα «αρχιερατικά» του καθήκοντα. Μολαταύτα ο Μητροπολίτης Ιάκωβος δεν το δέχεται, λόγω της αντικανονικής χειροτονίας του. Οι Αυστριακές αρχές όντας κατά της σλαβικής πολιτικής, εμποδίζουν το Νόλι απαγορεύοντας την αποβίβασή του στο Δυρράχιο. Βρισκόμενος τότε στο πλοίο, εξέδωσε μία προκήρυξη, στην οποία έλεγε: «…ο Ιάκωβος εξακολουθεί να διευθύνει στην Αλβανία..». Αυτή τους η σύγκρουση το Δεκέμβριο του 1918,στοίχισε στο Μητροπολίτη Ιάκωβο μία δολοφονική απόπειρα, αλλά και άλλη μία δύο χρόνια αργότερα, το 1920. Εκείνη την περίοδο η Αυστρο –Ουγγαρία αποσύρεται από το Ευρωπαϊκό προσκήνιο και στις 28 Φεβρουαρίου του 1918, ιδρύεται στο Λονδίνο η “Aglo – Albanian – Society” (Άγγλο – Αλβανική – Οργάνωση). Ο Ιταλός στρατηγός Φερρέρο για ακόμη μία φορά ανακοινώνει τα κοινά Ιταλό – Αλβανικά συμφέροντα επί της θαλάσσης. Ο Κονίτσα ξανά επιστρατεύεται στο πλευρό του Νόλι και εμφανίζονται στο Παρίσι, ως εκπρόσωποι της οργάνωσης «Vatra» (Εστία) (Panalbanian Federation of America).
Οι υποστηρικτές του Νόλι δεν κατανόησαν καθόλου την
απειλή της Κομιτέρν (Comitern) η οποία ανέφερε τα εξής:
« …Εντός ολίγου ο πολιτισμένος κόσμος θα είναι κομμουνιστικός…», όπως
τηλεγράφησε επί λέξη στις 12 Μαϊου του 1919 ο Ζηνόνιεφ (πρώτος πρόεδρος της
Κομιτερν), έμπροσθεν του Μπέλα Κουν, αρχηγό της Ουγγρικής επανάστασης.
Λόγω των σχέσεων του Νόλι με τους Μπολσεβίκους
(Ρώσων) και τους Βούλγαρους, ο Φάικ Κονίτσα δυσαρεστημένος απ’ την όλη
κατάσταση, γράφει στην εφημερίδα «Vatra»: «… Όταν ψάλλουν στην
εκκλησία για τον «επίσκοπο» Φαν Νόλι – ας λένε γι’ αυτόν: Αφορισμένος να είσαι…..
ω πράκτωρα του Λένιν, ο οποίος πρόδοσες τη Θρησκεία και το Έθνος και με το
προσωπείο της Θρησκείας διακυρύττεις την αιματοχυσία και την αδελφοκτονία
μεταξύ Αλβανών….»Πέραν αυτών, όσοι παραστέκονταν στο Νόλι, δεν είχαν
πλήρη γνώση των όσων συνέβαιναν στην Αλβανία, τα οποία αναπόφευκτα οδηγούσαν
σε μία κομμουνιστική επανάσταση. Μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση αστάθειας και
αβεβαιότητας, δημιουργούνται οι εστίες δύο μεγάλων επαναστάσεων. Στο Βορρά
των Κοσοβάρων και στο Νότο των Ηπειρωτών.
Αναφερόμενοι στο πρόσωπο του Νόλι, επιδιώκουμε να κατανοήσουν οι αναγνώστες μας, όλα τα εσωτερικά ζητήματα τα οποία προετοίμαζαν τον πρόδρομο του Κομμουνιστικού Καθεστώτος στην Αλβανία, την καταδίκη των Βορειοηπειρωτών καθώς και τη μανιώδη φιλοδοξία κάποιων “πρώην Ελλήνων”, ώστε να δημιουργήσουν ένα «κράμα» λαών και να το παρουσιάσουν ως το ιδανικό κράτος. Όλα αυτά ενώπιον διεθνών συμβουλίων και οργανώσεων. http://dervitsani.gr/ |
Gjatë periudhës
1901 -1903 në Greqi udhëtonin mjaft trupa teatrale. Në trupat teatrale
Pantopoulou, Taboulari, Venieri, Laouni, punonte si daktilograf një student i
varfër i Fakultetit të Filozofisë që Universitetit të Athinës. Theofan
Stilian Mavromati me prejardhje nga Thraka, duke qënë vetëm 23 vjeç filloi
udhëtimet e tij në qytete të ndryshme greke. Duke përfunduar në Aleksandri të
Egjiptit, vendos që të qëndrojë atjëe përgjithmonë. Caktohet si mësues dhe
psalt në zonat helene të Sibin-el- Kom dhe Fajium. Siç përmend dhe Henry
Baerlein në librin e tij në vitin 1922: «Under the
Acroceraunian Mountains» (Nën Malet Akrokeraune) "... recitonte fjalë që
ishin helene dhe patriotike..."
Në të njejtën periudhë në
Egjipt forcohen lëvizjet shqiptare dhe botohen tre gazeta e tyre.
"Besa", "Shqipëria dhe "Shkopi". kështu pra këto qarqe iu afruan Mavromatit
dhe duke tronditur ndërgjegjien e tij kombëtare e rënditën në grupin e tyre.
I lindur në fshatin Ibrik Tepe të Andrianupojës, ku banorët përveç gjuhës
helene përdornin për këmbimet e tyre tregëtare dhe turqishte, bullgarishte
dhe shqipen Duke qënë një i ri lavdidashës dhe revolucionar, përdori
njohuritë e tij linguistike. Dashuria e tij për atdheun ishte tashmë shprehur
që prej kohës që studionte në Gjimnazin Helen të Andrianupojës, nga i cili u
përjashtua, kryesisht për shkak të një greve të përgjithëshme të nxënësve
gjatë viteve 1899-1900. Pas ndërhyrjes së mbrojtësit të tij Verganti, siç
thotë Baerlein në librin e tij, kthehet që të përfundojë studimet e tij.
Ndërkaq për Theofanin kishte një problem që të tregonte veten e tij si
shqiptar, pasi në Egjipt e njihnin të gjithë
se ishte një dhaskal i zjarrtë helen. Gjatë vitit 1906 shkon në
Amerikë, ku duke ndërruar emrin e tij prezantohet tek qarqet atje me emrin
Fan Noli. Gjithashtu duke pasur njohuri të gjuhës bullgare, siguron
marrdhënie të ngushta me Kryepiskopin e Alaskës Platonin, i cili më 1908-ën e
dorëzoi klerik. Në të njejtën kohë regjistrohetn në Harvard, nga i cili
përfundoi studimet më 1912-ën. Punon si gazetar në një prej komuniteteve
shqiptare dhe siç shkruan J Swire: "... vetëm 20 (prej tyre) do të mund
të lexonin dhe të shkruanin..." Vjen në kontakt me Faik Konicën, dhe sëbashku nxjerrin
gazetën Dielli dhe themelojnë organizatën Vatra.
"Episkopi"
Noli.
Njëzet
vjetë më vonë vetë Faik Konica duke shkruar një artikull të tij në gazetën
"Dielli", thotë sa më poshtë: "....
Tallet me ne një i huaj, të cilin e njohim vetëm nga përrallat që ai vetë na
thoshte si gjoja i krishter dhe shqiptar dhe me emrin e gënjeshtër Fan
Noli... Arritëm deri në pikën që të na përçajë një qelbanik, i cili ka
mundësi të jetë turk, armen, arap ose çdo gjë tjetër, dhe vetëm shqiptar nuk
mund të jetë..." Duke marrë vetë Noli iniciativën, më 1914-ën mbërrin në Shqipëri dhe vetëtitullohet
"peshkop", përpiqet që të kryejë një "dhoksologji në vend të
hapur" në Durrës, gjatë mbërritjes së Princit Vid. Ndërkaq dështon
plotësisht pasi populli largohet pëderisa nuk ishte prezent Mitropoliti i Durrësit Jakovi.
Kështu
duke u kthyer në Amerikë Kryepiskopi i Alaskës Aleksandri, e dorëzon në
mënyrë jo-kanonike peshkop. H Baerlein duke përshkruar procesin e ceremonisë
përmend:
"Ditën e Pentikostisë në vitin 1918, u shfaq në
New York para një mbledhjeje të shqiptarëve të krishterë dhe myslymanë. Ju
tha atyre se ishte një dëshirë e përgjithëshme shpallja e një peshkopi
shqiptar, por intrigat helene nuk e lejonin.. "Pra" thirri, në të
njejtën kohë miqtë e tij që ishin shpërndarë në publik, "çfarë duhet të
bëjmë?" "Populli", u përgjigjën ata "populli mund të
shpallë mbretër, ai mund shpallë dhe peshkopë". "Çfarë do
bëjmë?" thirri Fan Noli. "Do jesh peshkopi ynë". Atëhere u
tërhoq, siç thuhet dhe erdhi i veshur me
veshjen klerikale, populli thërriste "I denjë, I denjë".
Ndërsa bekonte, ata kryqoseshin, përveç myslymanëve, të cilët siç kuptohet e
përshëndetnin me mënyrën e tyre.."
Duke
përdorur titullin e "peshkopit", shkon sërish në Durrës që të marrë
detyrat e tij "arkieratike". Me gjithë këto Mitropoliti Jakov nuk e
pranon, për shkak të dorëzimit të tij jokanonik. Austriakët duke qënë kundra
politikës sllave, ndalojnë Nolin duke moslejuar zbritjen e tij në Durrës. I
bllokuar në anije, nxorri një shpallje ku thoshte: "... Jakovi vazhdon që të komandojë Shqipërinë...". Kjo përplasje e tyre e Dhjetorit të
vitit 1918, i kushtoi Mitropolitit Jakov një tentativë për vrasje, por dhe
një tjetër dy vjet më vonë në vitin 1920. Në atë periudhë Austrohungaria u
tërhoq nga skena Europiane dhe më 28 Shkurt të vitit 1918 u themelua në
Londër "Shoqëria Anglo-Shqiptare". Gjenerali italian Ferrero edhe
njëherë tjetër shpall interesat e përbashkëta italoshqiptare mbi detin.
Konica sërish rënditet në krah të Nolit dhe shfaqet në Paris, si përfaqësues
të organizatës "Vatra"(Panalbanian Federation of
America).
Mbështetësit e Nolit nuk e
kuptuan fare kërcënimin e Komiternit e cila shpalli si mëposhtë:"... Pas
pak bota e kulturuar do të jetë komuniste...", siç dhe dërgoi me
telegram fjalë për fjalë më 12 Maj të 1919 Zinoiefi (kryetari i parë i
Komiternit) para Bella Kaun udhëheqës
të revolucionit hungarez.
Për shkak të marrdhënieve të
Nolit me Bollshevikët (Rusët) dhe bullgarët, Faik Konica i pakënaqur nga e gjithë situata, shkruan në gazetën "Vatra": ",,, Kur të psalin në
ksihë për "peshkopin" Fan Noli - le të thonë për të: i çkishëruar
qofsh o agjent i Leninit, i cili tradhëtove Fenë dhe Kombin dhe me skën e
Fesë promovon gjakderdhjen dhe vëllavrasjen ndër shqiptarë...." Përtej
këtyre, të gjithë sa ishin në krah të Nolit, nuk kishin dijeni të plotë për
sa po ndodhnin në Shqipëri, të cilat në mënyrë të pashmangshme po çonin në
një revolucion komunist. Në këtë kontekst pasigurie dhe mungese stabiliteti,
krijohen vatrat e dy revolucioneve të mëdha. Në veri ajo e Kosovarëve dhe jug
e Epirotëve.
Duke iu referuar personit
Noli, dëshirojmë që të kuptojnë lexuesit tanë, të gjitha çështjet e brendshme që përgatisnin
pararendësin e Regjimit Komunist në Shqipëri, dënimin e Epirotëve të
Veriut si dhe lavdidashjen maniake të
disa "ish Helenëve" që të krijonin një "aliazh" popujsh
dhe a paraqitin si shteti ideal. Të gjitha këto para këshillave dhe
organizatave ndërkombëtare.
Përgatiti,
Përktheu © Pelasgos Koritsas
|
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Ενισχύστε οικονομικά την προσπάθεια μας!
-
Το φαινόμενο Θεοφάνης Μαυρομάτης (Φαν Νόλι) Η σκοτεινή πλευρά της Σελήνης Fenomeni Theofan Mavromati (Fan Noli) Ana e er...
Ετικέτες
ενημέρωση
(2161)
ενημέρωση-informacion
(1527)
Αλβανία
(910)
ορθοδοξία
(422)
ιστορία-historia
(413)
Εθνική Ελληνική Μειονότητα
(366)
ελληνοαλβανικές σχέσεις
(312)
ορθόδοξη πίστη - besimi orthodhoks
(283)
Εθνική Ελληνική Μειονότητα - Minoriteti Etnik Grek
(267)
ορθοδοξία-orthodhoksia
(244)
Β Ήπειρος
(242)
ορθόδοξη πίστη
(222)
εθνικισμός
(195)
διωγμοί
(162)
Κορυτσά-Korçë
(124)
τσάμηδες
(122)
shqip
(119)
Κορυτσά Β Ήπειρος
(111)
informacion
(100)
Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος
(99)
ορθόδοξη ζωή
(96)
ορθόδοξη ζωή- jeta orthodhokse
(76)
διωγμοί - përndjekje
(64)
ορθόδοξο βίωμα
(59)
εθνικισμός-nacionalizmi
(58)
ορθόδοξη εκκλησία της Αλβανίας
(55)
Ι.Μ Κορυτσάς - Mitropolia e Shenjtë Korçë
(49)
Ελλάδα-Αλβανία
(48)
ανθελληνισμός
(44)
πολιτισμός - kulturë
(44)
Ελληνικό Σχολείο Όμηρος
(43)
Γενικό Προξενείο Ελλάδος Κορυτσά
(41)
besimi orthodhoks
(40)
Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας - Kisha Orthodhokse Autoqefale Shqiptare
(40)
ιστορία ορθοδοξίας
(36)
βίντεο
(35)
Shqipëria
(33)
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821
(32)
κομμουνισμός- komunizmi
(31)
Μητρόπολη Κορυτσάς - MItropolia e Korçës
(27)
πνευματικά
(27)
πολιτική-politikë
(24)
απόδημος ελληνισμός-helenizmi i diasporës
(22)
αλβανικά
(21)
εκπαίδευση
(21)
Αρχαία Ελλάδα
(20)
helenët-Έλληνες
(19)
κομμουνισμός
(19)
Greqia
(17)
Βλαχόφωνοι Έλληνες
(15)