Ενίσχυση του έργου!

Ενίσχυση του έργου!
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βυζάντιο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βυζάντιο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 10 Αυγούστου 2017

Βρέθηκε μαρμάρινη επιστολή 1.700 ετών γραμμένη στα ελληνικά - U gjend një pllakë 1700 vjeçare e shkruar në greqisht



Στη Σίδη, μια από τις πιο όμορφες πόλεις στις ακτές της νότιας Μικράς Ασίας, περίπου στα σύνορα δυο ιστορικών περιοχών, της Παμφυλίας και της Κιλικίας, ανακαλύφθηκε μια επιστολή που ανάγεται στο 266-257 μ. Χ. και είναι γραμμένη στα ελληνικά.
Το πολύτιμο εύρημα εντοπίστηκε σε οικόπεδο του Μανάβγκατ κατά τη διάρκεια ανασκαφών.
Η μαρμάρινη πλάκα πάνω στην οποία είναι γραμμένη η επιστολή, στάλθηκε από τον αυτοκράτορα της Ρώμης Γαλλιηνό προς την πόλη της Σίδης. Τη βυζαντινή περίοδο, η πλάκα που αφορά σε θέματα οικονομικού και εμπορικού ενδιαφέροντος, χρησιμοποιήθηκε ως πλάκα δαπέδου.

Σήμερα, νέα πόλη της Σίδης βρίσκεται δίπλα στην αρχαία και μαζί αποτελούν αναπόσπαστο σύνολο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Në Sidhë, një nga qytet më të bukura të Azisë së Vogël dhe të brigjeve të saj, pothuajse në kufij të dy zonave historike asaj të Pamfilisë dhe Kilikisë, u zbulua një letër e cila vlerësohet se është e periudhës së 266-257 pas Krishtit dhe është e shkruar në Greqisht.
Kjo gjetje e çmuar u gjend në një fushë të Manvgat gjatë gërmimeve.

Pllaka prej mermeri ka të shkruar sipër një letër e cila u dërgua nga Perandori i Romës Galliino drejtuar qytetit të Sidhës. Gjatë periudhës bizantine, pllaka që ka lidhje me çështje të interesit tregëtar dhe ekonomik u përdor si një pllakë e thjeshtë për dyshemenë.

Sot, qyteti i ri i Sidhës gjendet pranë qytetit të lashtë dhe së bashku përbëjnë një tërësi të pa shkëputur  me interes të veçantë

Τρίτη 11 Ιουλίου 2017

Σπάνιος Ελληνικός χάρτης της βυζαντινής εποχής που κρατείται στη Μυστική Βιβλιοθήκη του Βατικανού


Σπάνια θα συναντήσει κανείς παλαιούς χάρτες της Ευρώπης ή παγκόσμιους, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί από Έλληνες και οι ονομασίες να αναγράφονται στην Ελληνική γλώσσα…
Μας είναι γνωστοί οι χάρτες, που έγιναν πάνω σε πρότυπα του Πτολεμαίου, στους αναγεννησιακούς αιώνες, κυρίως, μετά το 15ο αιώνα, αλλά, είναι με λατινική γραφή και φέρουν λατινικές ονομασίες.
Ο χάρτης που παρουσιάζουμε, σήμερα, είναι ένα πολύ σπάνιο κομμάτι του βυζαντινού πολιτισμού, σχεδιασμένος λίγα χρόνια πριν αλωθεί η Κωνσταντινούπολη, από τους Οθωμανούς.
Ο Χάρτης μεταφέρθηκε στη Δύση από τους Βυζαντινούς λόγιους μετά την Άλωση της Πόλης.
Φέρει την ονομασία «Ευρώπη», είναι χειρόγραφος , και απεικονίζει τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης με το σχήμα ενός κάστρου. 
Στον Ελλαδικό χώρο στη μορφή αυτή, σημειώνονται η Κωνσταντινούπολη και η Θεσσαλονίκη.
Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι ότι όλες οι ονομασίες, πελάγη, κόλποι, ποταμοί, πόλεις, φέρουν Ελληνικές ονομασίες όπως συνηθιζότανε την εποχή εκείνη.
Δυστυχώς η ανάλυση της φωτογραφίας δεν είναι καλή και δεν μας παρέχεται η δυνατότητα ανάγνωσης όλων των ονομάτων.

Έχει τον τίτλο «Γεωγραφία Πτολεμαίου στην Ελληνική», και κρατείται στη «Μυστική Βιβλιοθήκη του Βατικανού».

Δευτέρα 29 Μαΐου 2017

Σαν σήμερα: 28 Μαΐου 1453 - Η δραματική τελευταία νύχτα της Πόλης πριν την Άλωση




Δευτέρα 28 Μαΐου 1453
 
Η μέρα ξεκίνησε με μια παράξενη ησυχία. Οι Τούρκοι ξεκουράζονταν και προετοιμάζονταν για την τελική επίθεση. Μέσα στα τείχη η κούραση και η υπερένταση των τελευταίων ημερών θα εκδηλωθεί με αψιμαχίες και αμοιβαίες κατηγορίες μεταξύ Ελλήνων, Βενετών και Γενοβέζων.
 
Θα υπάρξει σοβαρό επεισόδιο ανάμεσα στον Ιουστινιάνη και στον Λουκά Νοταρά, σχετικά με την ανάγκη της μεταφοράς κανονιών από τη ζώνη ευθύνης του Νοταρά στο Μεσοτείχιον, όπου αναμενόταν σφοδρή επίθεση.
 
Ο Κωνσταντίνος, κουρασμένος όσο ποτέ, θα επέμβει κατευναστικά για μια ακόμη φορά. Ωστόσο, κάτω από αυτήν την εικόνα της διχόνοιας και της απελπισίας, οι πολιορκημένοι όλοι μαζί θα δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό για την άμυνα της τελευταίας ημέρας.
 
Από το πρωί ο Κωνσταντίνος, ο Ιοuστινιάνης, ο κάθε αξιωματικός στον τομέα της ευθύνης του, κάνουν τις τελευταίες προπαρασκευές. Στο φράγμα του Κεράτιου η αλυσίδα ελέγχεται και τα πλοία παρατάσσονται σε θέση μάχης.
 
Προς το απόγευμα μια μεγάλη πομπή που αποτελείται από το λαό και τον κλήρο της Πόλης, άνδρες και γυναίκες, γέροι και παιδιά, κρατώντας τις άγιες εικόνες και τα ιερά λάβαρα, κάνει λιτανεία γύρω από τα τείχη, από κοινού οι Ορθόδοξοι με τους Καθολικούς, ψάλλουν το «Κύριε ελέησον».
 
Η πομπή καταλήγει στην Αγιά-Σοφιά που γεμίζει ασφυκτικά από το λαό. Φωνές και ψαλμωδίες ακούγονται στην κατάφωτή εκκλησιά μαζί με παρακλήσεις αλλά και θρήνους και οιμωγές.
 
Ο Κωνσταντίνος κάθεται στην αυτοκρατορική του θέση, δεξιά της ωραίας πύλης. Σε κάποια στιγμή γονατίζει στο έδαφος, «παρακαλώντας το Θεό για τη χάρη και την αγάπη του και για άφεση αμαρτιών».
 
Αμέσως μετά θα απευθύνει το τελευταίο του λόγο προς τους άρχοντες και τους αξιωματικούς Έλληνες και Λατίνους.
 
«Ευγενέστατοι άρχοντες και εκλαμπρότατοι δήμαρχοι και στρατηγοί, και γενναιότατοι συστρατιώτες, και όλος ο πιστός και τίμιος λαός, ξέρετε καλά πως έφτασε η ώρα που ο εχθρός της πίστης μας θέλει με κάθε τέχνασμα και τρόπο να μας στενοχωρήσει περισσότερο και να μας κάνει πόλεμο σφοδρό, με μεγάλες συγκρούσεις και συρράξεις από στεριά και θάλασσα, για να κατορθώσει και να χύσει το δηλητήριό του, σαν φίδι, και να μας καταπιεί σαν ανήμερο λιοντάρι.
 
Σας λέω λοιπόν να σταθείτε αντρειωμένοι και γενναιόψυχοι, όπως κάνατε πάντοτε ως τώρα εναντίον των εχθρών της πίστης. Σας παραδίνω την εκλαμπρότατη και φημισμένη αυτή πόλη, πατρίδα σας και βασίλισσα των πόλεων.
 
Ξέρετε καλά, αδέρφια, ότι για τέσσερις λόγους οφείλουμε όλοι να προτιμήσουμε το θάνατο παρά τη ζωή: πρώτον, για την πίστη και την ευσέβειά μας• δεύτερον, για την πατρίδα• τρίτον, για το βασιλέα και το Χριστό• και τέταρτον, για τους συγγενείς και φίλους.
 
Και γενικά, αφού στράφηκε προς όλους, είπε: «Δεν έχω καιρό να πω περισσότερα• μοναχά το ταπεινωμένο σκήπτρο μου το αναθέτω στα χέρια σας, για να το διαφυλάξετε με προθυμία.
 
Σας παρακαλώ ακόμα, και ζητώ την αγάπη σας, να είστε πειθαρχικοί στους στρατηγούς σας, τους δημάρχους και τους εκατόνταρχους, ο καθένας κατά την τάξη του, τη θέση του και την υπηρεσία του.
 
Να ξέρετε τούτο: αν από μέσα από την καρδιά σας φυλάξετε τις εντολές μου, ελπίζω στο Θεό ότι θα λυτρωθούμε από την παρούσα δίκαιη απειλή του. Δεύτερον, σας περιμένει στον ουρανό το αδαμάντινο στεφάνι, και η μνήμη σας θα είναι αιώνια και άξια στον κόσμο».
 
Με αυτά τελείωσε τη δημηγορία του, ευχαριστώντας με δάκρυα και στεναγμούς το Θεό, ενώ όλοι, με ένα στόμα, του αποκρίνονταν με δάκρυα λέγοντας: «θα πεθάνουμε για την πίστη του Χριστού και την πατρίδα μας».
 
Τα άκουσε ο αυτοκράτωρ και, αφού τους ευχαρίστησε θερμά, υποσχόμενος πολλές δωρεές, τους είπε τέλος: «Λοιπόν, αδερφοί και συμμαχητές, να είσαστε έτοιμοι το πρωί. Με τη χάρη και την αρετή που μας δώρισε ο Θεός και με τη βοήθεια της Αγίας Τριάδος, στην οποία αναθέτουμε “την πάσαν ελπίδα μας”.
 
Θα κάνουμε τον εχθρό να φύγει κακήν κακώς και ντροπιασμένος από εδώ».
 
Ο Παλαιολόγος, γύρω στα μεσάνυχτα, ιππεύοντας την αραβική του φοράδα, έκανε επιθεώρηση όλης της γραμμής του τείχους και κατόπιν, αφού αφίππευσε, ανέβηκε σε έναν πύργο, κοντά στη πύλη της Καλιγαρίας, από όπου μπορούσε να εποπτεύσει και αριστερά προς το Μεσοτείχιο και δεξιά προς τον Κεράτιο.
 
Από κάτω, μπορούσε να ακούει τις φωνές των Τούρκων που ετοιμάζονταν και το μούγκρισμα των κανονιών, ενώ στο Κεράτιο φαίνονταν τα φώτα από τα τουρκικά πλοία. Ο Κωνσταντίνος σήκωσε το κεφάλι του προς τον ουρανό της Πόλης. Σε λίγο θα ξημέρωνε η 29η του Μάη.
 
Όλοι είχαν πάρει τις καθορισμένες τους θέσεις, περνώντας από το εσωτερικό τείχος προς το εξωτερικό και το φράχτη. Δόθηκαν οδηγίες να κλειστούν πίσω τους οι πύλες, ώστε να μην υπάρξει υποχώρηση.
 
Η κύρια μάχη θα δινόταν στο ανάχωμα που είχαν υψώσει οι χριστιανοί και που μέχρι τώρα απέκρουε κάθε επίθεση εναντίον της Πόλης και αποθάρρυνε τον εχθρό. Πίσω από το ανάχωμα αυτό, οι υπερασπιστές των τειχών παίρνουν τις θέσεις τους και αναμένουν την επίθεση. Εδώ θα φαινόταν, αν η μάχη θα κερδιζόταν ή θα χανόταν.
 
Στο ανάχωμα είχαν πάρει θέση και ο αυτοκράτορας και ο Ιουσιτινιάνης. Οι πύλες που οδηγούσαν στην Πόλη και που ήταν πίσω τους, κλειδώθηκαν από τους επικεφαλής αξιωματικούς. Αργά το βράδυ ο ουρανός συννέφιασε και έπεσε μια ραγδαία βροχή...
 
 
Τμήμα ειδήσεων defencenet.gr

Κυριακή 29 Μαΐου 2016

563 vjet nga Rënia e Konstandinopojës dhe impakti politik në Europë

563 vjet nga Rënia e Konstandinopojës  dhe impakti politik në Europë

Shkruan Pirro Prifti marrë nga Bot Sot
Me 29 Maj 2016 mbushen 563 vjet nga pushtimi i Konstandinopojës i cili ndodhi pikerisht me 29 Maj 1453, nga Sulltan Mehmet 2, i cili me ushtrine e tij te madhe dhe me moshën e tij të re realizoi ëndrën e Sulltanëve të mëparshëm të shkatërrimit të një Perandorie të Krishterë të Lindjes dhe në vënd të saj të krijontë një Perandori tjetër me kryeqytet po Konstandinopojës.
Kjo fitore e turqve osmanllnj hodhi bazat e pushtimit 450 vjeçar të gadishullit ballkanik, në Anatoli, Azi të vogël, dhe ndryshimet masive e të thella në përbërjen e popullatave të asaj kohe për shkak të largimeve massive, vrasjeve, përdhunimeve, ndryshimeve të mëdha ekonomike , sociale dhe politike. Kryesorja ishte konvertimi me forcën e armëve, tëligjeve të reja dhe të korrutpimit të klasave të pasura në religjionin islam, të popullatave të mbetura të asaj kohe. implikimet e shumta të rënies së një Perandorie të Krishterë të Lindjes shkaktoi gjithashtu edhe ndryshimin e ineresave gjeopolitike të shteteve të reja të krijuara më vonë pas rënies së Perandorisë Osmane por edhe të shteteve të mëdha që ndikuan më vonë në rënien e kësaj perandorie.
Pushtimi nga Osmanët i trevave të gadishullit ballkanik që kishin popullarë të krishterë kryesisht orthodokse por dhe katolike në disa zona, shkaktoi gjitashtu një rënie në anarki ekonomike, sociale, dhe prishjen e shteteve të reja që mund të formoheshin në atë kohë në gadishullin ballkanik dhe në Europën lindore apo dhe në Azinë e Vogël bazuar në binomin Fe+Atdhe. Perandoria Osmane mbeti një perandori pushtuese për popujt e atyre trevave dhe aspak siç e pretendojnë disa osmanofilë se perandoria osmane ishte vetëm një administruese. Vetë fakti i largimit masiv të popujve pas pushtimit, vrasje dhe genocide masiv që u bënë popujve që luftuan kundër tyre, çvendosjet e popullatave nga periferia lindore e perandorisë osmane për në ballkan, bëri që struktura e popujve të ndyshojë madje u krijuan pupuj të rinj por që ruajtën gjuhën e deri diku edhe karakteristikat e një popullate të mundur por luftarake.
Prania e nje shteti turk që prej 563 vitesh në vënd të qytetërimit bizantin ka ndryshuar gjitashtu dhe gjeopolitikat në Europë e sigurisht dhe kahjet ekonomike-politike.
i
Le të kthehemi tek Perandoria e Bizantit.
Perandoria Bizantine nganjehere referohet si Perandoria Romake e Lindjes dhe vazhdim i Perandorise Romake te Lindjes gjate periudhes Antike te vone dhe gjate mesjetes. Kryeqyteti i saj ishte Konstandinopoja (Stambolli i sotem) e cila ne fillim e kishte emrin Bizantium.
Kjo Perandori, i mbijetoi fragmentimit te Perandorise Romake te Perendimit ne shek 5 e.r., dhe vazhdoi te egzistoje deri ne renien e Konstandinopojes ne duart e Osmaneve me 29 Maj 1453. Perandoria e Bizantit jetoi afersisht 1100 vjet.
Gjatë egzistences se saj Perandoria e Bizantit ishte nje force ekonomike, ushtarake, kulturore e fuqishme. Njëlloj Perandoria Bizantine dhe Perandorie Romake e Lindjes jane terma të njëjtë historiografike te krijuar pas perfundimit te mbreterise.
Qytetaret e saj vazhduan ti referohen peradorise se tyre si `perandori romane` ose Romanian dhe per vehten e tyre si `romane` apo `romanoi`.
Konstantinopoja ka qene kryeqyteti perandorak pas shenjterimit te saj ne vitin 330 e.r., ne Kohen kur Perandor i Romes ishte Konstandini i Madh me origjinë ilire. Gjate 11 shekujve qyteti ka qene rrethuar shume here por u pushtua vetem nje here : gjatë kryqëzates se 4 ne vitin 1204 dhe kryqtaret vendosen nje shtet jo stabel Latin per disa vite; Nicaeanet u a rimorën Konstandinopojën latineve me 1261; dhe heren e dyte kur u pushtua perfundimisht nga turqit në 29 maj 1453.
Disa ngjarje ne shekujt 4-6 shenuan periudhen e tranzicionit gjate te ciles Perandoria Romake u nda perfundimisht Perandorinë Romake e Perendimit dhe ne Perandorine Greke te Lindjes.
Konstandini i i (mbreterimi 324–337) e riorganizoi Perandorinne duke e bere Konstandinopojen Kryeqytet të Ri dhe legalizoi Kristianizmin ne Perandori.
Nen Theodosius i i (mbreterimi 379–395), Kristianizmi u be Fe zyrtare dhe Perandoria u be shtet-fetar-zyrtar Kristian, dhe praktikat e tjera religjioze u ndaluan.
Më në fund, nën mbretërimin e Heraclius i i (mbreterimi 610–641),Ushtria dhe Administrata Perandorake u ristrukturuan dhe u përshtaten per perdorim zyrtar Grek ne vend te asaj Latine.
Keshtu, megjithsse shteti Romak vazhdoi dhe mbajti traditat e shtetit Romak , historianet modern e dallojne Bizantin nga Roma e Lashte aq sa kur Perandoria u perqendrua ne Konstandinopoje, u orientua me shume nga kultura greke se sa ajo latine dhe u karakterizua nga Kristianizmi Orthodoks.
Termi Roma e Lindjes eshte pershkruar me kujdes si nje njesi politike qe perfshin provincat lindore te Perandorise se vjeter Romake deri ne vitin 476 e.r., kur kishte akoma dy perandore.
I njejti term mund te jete perdorur te pakten deri ne shek VI, per aq gjate sa njerezit vazhduan te veprojne dhe mendojne ne pajtim me ato qe mbizoteronin ne nje Perandori Romake te meparshme.
Ne nje perpjekje per te njohur kete dallim, historianet ne menyre tradicionale kane pershkruar perandorite e mesjetes si `Bizantine`.
Termi erdhi nga emri Bizantium, qe ishte ne fakt nje koloni greke e lashte ne anen europiane te Bosforit midis detit mesdhe dhe detit te zi; qyteti me kete emer ishte nje pike kalimi midis Europes dhe Azise se Vogel (Anatolia.)
I rithemeluar si Roma e Re nga Perandori Konstandin ne vitin 330 e.r., ketij qyteti i u vendos emri Konstandinopoje ose qyteti i Konstandinit për nder të Perandorit me të njëjtin emër.
Termi Bizantium thekson aspektin qendror te civilizimit bizantin; nje shkalle qyteterimi ne te cilin jeta administrative dhe intelektuale gjendej ne kete qytet nga viti 330- deri ne vitin1453 kur ishte Perandor Konstandini 11.
Pas dates 29 Maj 1453 kur Osmanet me ne krye Sulltan Mehmetin e II Konstandinopoja u be Kryeqytet i Perandorise Osmane. Qyteti e nderroi emrin ne Istanbul (Stamboll) ne vitin 1930.
Qytei i Bizantit u krijua nga nje koloni greke te themeluar ne anen europiane te Bosforit. Legjenda e lashte Greke i referohet mbretit legjendar Byzas, udheheqesi i koloneve Megarean, dhe njekohesisht themeluesi i ketij qyteti qe ne vitin 667 p.e.r. Forma e latinizuar- Byzantium mbeti emri original i ketij qyteti. Shumë më vone, emri Byzantium u be i zakonshem ne Perendim te cilet i referoheshin Perandorise Romake te Lindjes.
Kryeqyteti Konstandinopoja u ri-inagurua ne vitin 324 e.r., ne qytetin e lashte te Bizantit, si Kryeqytet i Perandorise Romake nga Perandori Konstandini i Madh dhe emir i tij i dedikohet ne 11 maj 330.
Nje nga Perandoret me te medhenj Justiniani i i (mbreteroi 527-565), konstruktoi Katedralen e famshme të Shën Sofisë më 537e.r. Pas pushtimit menjëhere u be xhami sepse Sulltan Mehmetit te iI i pelqeu shume dhe u mahnit nga bukuria. Si xhami shërbeu deri më 1930, dhe pas 1930 u vendos te behet Muza. Emri Konstandinopoje ndenji me ketee mer si kryeqytet i Perandorise deri ne 1930, dhe pastaj me vendim u quajt istambul (ose Stambolli i sotem).
ii
Shizma midis Kishës Lindore Bizantine Orthodokse dhe Kishës Perëndimore Katolike filluan që në shek e 5, atehere kur Perandoria Romake e Perëndimit pushoi se egzistuari për të pushtimit Romës nga Osthrogotet ne vitin 476 e.r.
Ndarja perfundimtare e Kishave Linodre byzantine Orthodokse me atë Perëndimore Latine ndodhi në vitin 1054. Shkaqet mund të përmblidhen si më poshtë por kryesisht ka qënë më tepër çështje dominimi politik dhe religjioz:
Divergjenca Teologjike
Problemi i `Filioque` (`dhe Biri`), i futur nga Perendimi ne versionin Latin, riafirmimi qe imazhet duhen nderuar por jo adhuruar, iconoklastet qe u kundershtuan nga Kisha Lindore.
Divergjenca Juridike
Debatet se te kujt kishe i perkisnin: Ballkani, Sicilia, Italia e Jugut, nga Roma apo Konstandinopoja
Perandoria Bizantine ishte Theokraci, pra dhe Mbret dhe perfaqesues i Zotit.
Kurse ne Perendim Autoriteti i Kishes ishte i pavaur nga ai shteteror.
Per shkak te pushtimeve te msylimaneve ne territoret lindore (pushtimi i Patriarkateve te Antiokit, Aleksandrise dhe Jeruzalimit), Roma luajti nje rol ndermjetes dhe disi perfitues.
Divergjenca Kanonike
Perdorimi i bukes se pabrumte per Eukarist (darka e Zotit me buke dhe vere) nga katoliket, ne vend te bukes me maja nga orthodokset.
Beqarlleku tek katoliket.
Ndarja gjeografike bazuar mbi Religjionin Orthodoks dhe atij Katolik u sistemua ga Perandori Thedosius i Madh (Perandor Romak nga viti 379-395) e quajtur Linja e Theodosit në të cilën Orthodoksë mbetën: Bizanti, Sllavët, Ballkani, Europa lindore dhe Qendrore (pjesërisht), Azia e vogel, dhe Anatolia(Anadolli).
Me vendim të perandorit Leo [Isauriku] (732), Epiri i Ri, Prevalitana dhe italia e Jugut, iu hoqën kishës Romane, pushtetin e së cilës për këto territore e përfaqësonte vikari apostolik i Selanikut, dhe u vunë nën kontrollin e patriarkatit të Konstantinopojës. Kryeqendra e Prevalitanës, që ishte në Shkodër, transferohet në Durrës, kështu që zhduket qendra ipeshkvnore e Shkodrës, autoriteti i të cilës i kalon Dioklesë.
iii
Pushtimi i Kryeqytetit Perandorak Kristian Orthodoks i Konstandinopojës filloi me rrethimin e tij më 6 prill 1453 dhe u pushtua me 29 Maj 1453, pas një rrethimi prej 53 ditësh.
Osmanet e komanduar nga 21 vjecari Sulltan Mehmeti 2, e mundi ushtrinë e komanduar nga Perandori Bizantin Konstandin XI Palaeologos.
Sipas profecive osmaneve `ishte pjekur Molla e Kuqe`, dhe ate muaj Sulltan Mehmeti i iI i mbiquajtur Fatih (cliruesi) vendosi rrethimin dhe pushtimin e Konstandinopojes.
Pushtimi i Konstandinopojes (dhe e dy territoreve te tjera-shtete) shenoi fundin e Perandorise Romake, te ketij shteti perandorak i cili kishte jetuar per 1100 vjet (330 e.r.,-1453 e.r.).
Pushtimi i Konstandinopojes ishte nje goditje shume e rende per Krishterimin sidomos atij Orthodoks.
Ushtrite Osmane tashme kishin dore te lire per te perparuar me ne perendim.
Pas pushtimit, Sulltan Mehmeti 2 e transferoi Kryeqytetin Osman nga Ederne ek qyteti- kryeqytet i Konstandinopojes.
Kur filloj rrethimi, popullata e kryeqytetit llogaritej rreth 50.000 banore se bashku me rrefugjatet qe erdhen nga periferia perreth.
Garnizoni i qytetit perbehej nga 5.000 greke dhe 2.000 te huaj, me te shumtit ishin gjenoveze dhe veneciane.
Njerzit e Justininit ishin armatosur mire, kurse pjesa tjeter ishin civile, vullnetare dhe armatosur vendas e te huaj, marinare,dhe gjithashtu edhe murgj.
Te gjithe zoteronin shpirt luftarak dhe shume nga ata u vrane duke luftuar.
Gjate javes se pare te rillit, trupat osmane u rreshtuan dhe mren pozicionet perreth mureve te kryeqytetit. Sulmi i pare u be me 18 prill 1453.
Dihej qe ushtria e Sulltanit u grumbullua masivisht ne zonen e Adrianopoles. Trupat kishin ardhur nga cdo rajon i Perandorise osmane dhe ishin afersisht mbi 150.000 ushtare nga shume nacionalitete, dhe mijra te tjere jo ushtare te rregullt por te grumbulluar se bashku me ushtrine osmane me qellim per te plackitur.
Trupat osmane ishin shume te pergatitura dhe te pajisura mire. Trupat `elite` ishin Janissaries qe perbeheshin nga femijet e rrembyar te krishtere dhe te konvertuar forcerisht ne islam; sidoqofte ishin ushtare profesioniste qe perbenin ajken e ushtrise osmane.
Sipas tradites islame , Sulltani perpara fillimit te masakres u kerkoi te rrethuarve te dorezonin qytetin duke u premtuar tu ruante jetet e tyre dhe pronen e tyre.
Perandori i Konstandin i XI i Bizantit dha nje pergjigje sfiduese dhe krenare dhuke hedhur poshte kerkesen e Sulltan Mehmetit te iI.
Menjehere filloi goditja e mureve te qytetit me topa te medhej gjylet e te cileve peshonin disa kuintale.
Veziri i Sulltanit Halil Chandarli pati rezerva te medha persa i perket rrethimit qe ne fillim,sepse kishte frike nga ndonje nderhyrje e Flotes Veneciane qe sipas fjaleve qe qarkullonin –ishte duke ardhur, apo trupat hungareze qe do te kapercenin Danubin, e keshtu rrethimi do te vazhdonte per nje kohe te gjate.
Veziri gjate nje takimi ne daten 25 maj, i tha Sulltanit qe te hiqnin rrethimin, sepse sipas tij po te qendronte rrethimi me gjate, atehere, do te kishin pasoja te paparashikuara per interesat Osmane.
Sulltani ishte i merzitur dhe vete per shkak te zgjatjes se veprimeve luftarake dhe per pasoje, dha urdher per nje sulm frontal, ne shkalle te gjere, dhe te fundit kunder Konstandinopojes.
Vendimi i Sulltanit u perkrah nga komandantet e rinj e sidomos nga Zaganos Pasha, nje Kristian i konvertuar ne islam.
Propozimi i Vezirit Halil u hodh poshte dhe te gjithe te pranishmit vendosen te vazhdojne rrethimin.
Te rrethuarit gjate dites se hene te 28 majit, riparuan muret dhe pengesat dhe i riforcuan ato.
Ne qytet kembanat e kishave orthodokse rane zhurmshem dhe qytetare e ushtare u bashkuan ne nje procession te gjate duke mbajtur reliket e shenjta Brenda dhe pastaj duke marshuar jashte kishave.
Procesioni vazhdoi duke kenduar himne ne greqisht, italiane, katalane, dhe katolike; burra dhe gra, ushtare, femije, civile, klerike, murgj, dhe murgesha, duke e ditur qe do te vdisnin nga perpjekjet me osmanet, u luten dhe bene paqe me veten e tyre dhe Zotin Jezu Krisht.
Atehere nje grup ushtaresh armiq hyne papritur ne qytet nga nje port i vogel (kripore), i quajtur Blachernae, aty ku muri takohej me nje mur te trefishte. Luftimet shperthyen prane portes se vogel. Pataj mberriten shume jenicere te cilet i u afruan murit te brendeshem.
Duke pare luftimet, Perandori Konstandin XI e kuptoi qe cdo gje humbi, hoqi shenjat e tij perandoorake dhe se bashku me kusheririn e tij Theophilus Palaeologus, Castilian Don Francisko nga Toledo, dhe John Dalmatus, te gjithe duke mbajtur shpatat ne dore u hodhen ne sulm kunder ushtareve armiq qe ishin futur turma turma ne qytet duke goditur sa majtas djathtas ne nje akt final te sfidues.
Keshtu ata nuk u pane me kurre.
Sulltani me jeniceret e tij te gardes, hyne ne qytet mbasditen e pare te pushtimit. Konstandinopoja kryeqyteti i Perandorise se Bizantit dhe qeyteti me i madh i Europes se asaj kohe kishte rene ne duart e tij. Sulltani beri nje vizite ne te gjithe qytetin e shkaterruar.
Sulltani hyri per here te pare ne Katedralen e Shen Sofise dhe e pa me habi madheshtine e saj.
Pas pak urdheroi qe kjo katedrale te kthehej ne xhami.
Sulltani dha urdher qe tu jepeshin fund vrasjeve, sepse sipas tij mjaftonte.
Ndersa Sulltani kaleronte ne rruget e Konstndinopojes ai tha: Cfare qyteti qe fituam, qe e lame ne dore te plackitjes dhe shkaterrimit.
iv
Krishterimi Orthodoks pësoi nje humbje jashtzakonisht te madhe pas Rënies së Konstandinopojës.
I vetmi popull orthodox, qe luftoi deri ne 1479 ishin Arberit dhe Epirotët te cilet nen udheheqjen e Gjergj Kastrioti –Skenderbeu, rezistuan per 25-30 vite pushtimit Osman.
Pushtimi i Gadishullik ilirik shpërbeu kishat orthodokse dhe hierarkine orthodokse, por ajo u ruajt nga disa dekrete te Sulltaneve per: Mali Athos, kishat sllave te Serbisë dhe Bullgarisë, më pak ato Rumune, ne disa zona te Greqise, ne Siri, Egjipt (koptet), Armeni e Gjeorgji, irak, me kusht qe te paguanin harac dhe te mobilizonin ushtare ne rast lufte si dhe te lejonin kalimin e ushtrive osmane.
Sulltani lejoj Patriarkanen e Konstandinopojes te mbijetonte dhe te manaxhonte ne menyre te kufizuar kishat dhe te krishteret.
Me pushtimin e Stambollit, Sulltan Mehmeti iI u shpall si mprojtës i Kishës Orthodokse dhe i njohu Patrikanës jo vetëm të drejtat e vjetëra n'anën fetare, po edhe fuqi juridike mbi Orthodoksit.
Ai ripërtëriu traktatet e paqes me Serbinë dhe Vllahinë.
Megjithe keto leshime orthodoksia u pakesua dhe nje pjese e mire e populates orthodokse u largua ne zona jashte perandorise si ne itali, Ukraine, Venedik, Spanje, Hungari.
Pas viteve 1540, Doktrina FIDE dhe Urdheri Bazilian, filluan te kristianizojne me lejen e Sulltanit disa zona ne Ballkan, ne religjionin katolik.
Pas pushtimit me 1537 nga Sulltan Sulejmani, shume njerez u kthyen ne kripto-kristiane (laramane).
Misioni Basilian dhe Propaganda Fide, e cila u themelua nga Selia e Shënjtë më 1622 nga Papa Gregori XV. Propaganda Fide u quajt ndryshe edhe “Kongregacioni për Ungjillizimin e Popujve“.
Perandorinë ruse ka mbrojtur kristianizmin duke qënë i vetmi shtet që mund të uftojë kundër Perandorisë së re turke. Ka qenë njësi Luftarake `Shqiptare` orthodokse, e cila ka marrë pjesë në luftërat ruso-turke, në vitet 1768-1774, 1787-1792, 1806-1812 si dhe në Luftën e Krimesë”.
Shen Kozmai ndihmoi ripërtëritjen e kristianizmit orthodoks në ballkan, madje erdhi ne Shqiperi ne vitet 1760-1779., si dhe krijimi i shtetit grek me 1831.
Definitivisht, Traktati i Shën Stefanit 1878, pas humbjes se luftës me Rusinë, detyroi Perandorine Turke të lëshojë tokat e zaptuara në Ballkan dhe formimin e shteteve të reja kryesisht të krishtera. Kështu pas 563 lindën gjeo-politika të reja dhe aspirate të reja për popujt e nënështruar dhe të vuajtur të Ballkanit.
Sigurisht Pavarësia e Shqipërisë shënoi përfundimisht largimin e sundimit turk në Ballkan por mentaliteti turkoshak vazhdon të mbijetojë akoma në politikën ballkanase dhe asaj shqiptare duke krijuar probleme të mëdha integrimin në BE. Ndoshta prania e një Perandorie byzantine në vend të asaj turke do të kishte krijuar mundësinë e një shteti të madh shqiptar apo më saktë Arberor dhe Epirot.
REFERENCAT
(1)Nicolo Barbaro, "Diary of the Siege of Constantinople, 1453", translated from the italian by J.R. Jones, an Exposition-University Book, Exposition Press, Neë York, 1969. The Venetian surgeon Nicolo Barbaro ëas present in the city throughout the siege and ëitnessed the events described by him in his diary.
(2) Among recent studies, the basic reference on the subject is Sir Steven Runciman's, "The Fall Constantinople, 1453", Cambridge University Press, 1969. This ëork, by the British Historian, a Byzantine studies scholar, is based on an exhaustive study and analysis of existing sourse material.
Additional Referecnes: (http://ëëë.greece.org/romiosini/fall.html)
(1) Babinger, F., "Mahomet iI le Conquerant et son Temps, 1432-1481", translated from the German by H.E. del Medico, Paris, 1954.
(2) Pears ,E., "The Destruction of the Greek Empire and the story of the Capture of Constantinople" by the Turks", London, 1903.
(3) Schlumberger, G., Le siege, la prise et la sac de Constantionple en 1453", Paris, 1926.
(4) Ëalter, G., La ruine de Byzance", Paris, 1958.
• · Back to the main "Romiosini" ëebpage hosting this and related articles on Byzantine history
Dionysios Hatzopoulos
Professor of Classical and Byzantine Studies, and Chairman of Hellenic Studies Center at Daëson College, Montreal, and Lecturer at the Department of History at Universite de Montreal, Quebec, Canada.
• https://en.ëikipedia.org/ëiki/Byzantium
• ttps://en.ëikipedia.org/ëiki/East–Ëest_Schism#/media/File:00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg
• http://history-ëorld.org/byzantine3.htm
• http://ëëë.neëëorldencyclopedia.org/entry/Theodosius_I
• REFERENCAT
• 1. Gerorg Ostrogorski, Historia e Perandorisë Bizantinë, Tiranë 1997.
• 2. Ogys Baji, Perandoria e Bizantit, Tiranë (pa vit botim).
• 3. John, Bizanti, Tiranë 2005.
• 4. Stanfrod J. Shoë, Historia e Perandorisë Osmane dhe Turqisë Modernë, Tiranë 2006.
• 5. Osman Nuri Topbash, Osmanët, Progresi 2009.
• 6. Ferdinand Julius NorëichSchevill, Ballkani-Historia dhe Qytetërimi, Tiranë 2002.

Τρίτη 24 Μαΐου 2016

ΤΟΥΡΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ : «ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ…ΤΟΥΡΚΟΙ!» - PEDAGOG TURK I HISTORISË: "TURQIT NUK JANË....TURQ!"

165331b

artist_99334
kim-bu-trkler-1-638

Ο Bozkurt Güvenç είναι πολύ γνωστός διανοούμενος καθηγητής ιστορίας στην γειτονική χώρα και μάλιστα για ένα διάστημα διατέλεσε και σύμβουλος του υπουργείου Πολιτισμού της Τουρκίας.
Πριν από λίγα χρόνια τάραξε κυριολεκτικά τα νερά στην Τουρκία εκδίδοντας ένα βιβλίο-μελέτη με τον χαρακτηριστικό τίτλο : «Τουρκική ταυτότητα». Η μελέτη αυτή ξεκινά με μια σειρά άκρως ενδιαφερόντων ερωτημάτων όπως, «Ποιοι είναι οι Τούρκοι ; είμαστε Ασιάτες ; είμαστε Ευρωπαίοι ; είμαστε Σαμανιστές ; Είμαστε μουσουλμάνοι ; Είμαστε κοσμικοί ; Τελικά τι είμαστε από που καταγόμαστε και από που ήρθαμε και γίναμε κύριοι της Μικράς Ασίας ;»
Η μελέτη έθετε ριζοσπαστικά ερωτήματα και παρέθετε απόψεις που σίγουρα ανέτρεπαν όλο το καθεστωτικό σκηνικό που είχε στηθεί από την ίδρυση της τουρκικής δημοκρατίας για την προέλευση και ταυτότητα των σημερινών κατοίκων της Μικράς Ασίας. Σε ένα σημείο της μελέτης παρέθετε την έρευνα του Αμερικανού ανθρωπολόγου, Μόρτον, που είχε υποστηρίξει ότι οι Τούρκοι που είχαν έρθει από την Μογγολία και στις στέπες της Κεντρικής Ασίας αναμείχτηκαν με τους Ρωμιούς, Τσερκέζους, Γεωργιανούς και Άραβες και είχαν διαμορφώσει μια τελείως καινούρια φυλή που φυλετικά δεν έχει καμία σχέση με τις καθαρά τουρκομογγολικές φυλές της σημερινής Κεντρικής Ασίας.
Στη συνέχεια παραδέχονταν πως το μεγαλύτερο μέρος της πολιτιστικής παράδοσης των σημερινών Τούρκων, δεν είναι παρά αυτή η πολιτιστική παράδοση που υπήρχε ανέκαθεν στην Μικρά Ασία από τους εντοπίους κατοίκους της δηλαδή Ρωμιοί και Αρμένιοι και ομολογούσε πως οι κάτοικοι αυτοί, δηλαδή οι εγχώριοι, εξισλαμιστήκαν και στην συνέχεια εκτουρκίστηκαν για να αποτελέσουν το σημερινό τουρκικό έθνος.
Στην ιδία μελέτη παραθέτονται πολλές απόψεις διαφόρων ιστορικών Τούρκων και δυτικών, που συνέτειναν όλοι στο ίδιο συμπέρασμα. Ότι δηλαδή ο κυριότερος όγκος των κατοίκων της βυζαντινής αυτοκρατορίας, όταν ήρθαν οι Τούρκοι για διαφόρους λόγους εξισλαμίστηκε και άλλαξε τελείως την φυλετική δομή των πρώτων τουρκομογγολικών φυλών που είχαν εισέλθει με βίαιο τρόπο στην Μικρά Ασία.
Ακόμα και η πρώτη τουρκική αυτοκρατορία, δηλαδή το σουλτανάτο των Σελτζούκων, σύμφωνα με τον Bozkurt Güvenç ήταν μια απομίμηση της βυζαντινής αυτοκρατορίας και σαν πολιτιστικό του πρότυπο είχε την αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης. Δεν παρέλειπε να αναφέρει και τον γνωστό Βρετανό ιστορικό, Άρνολντ Τουίμπι, που καταλήγει σχεδόν στο ίδιο συμπέρασμα όσον αφορά την σημερινή εθνοφυλετική σύνθεση των κατοίκων της σύγχρονης Τουρκίας.
Το βιβλίο αυτό του Bozkurt Güvenç σίγουρα καταρρίπτει ένα μεγάλο μύθο για την τουρκική δημοκρατία με τον οποίο είχαν ανατραφεί τουλάχιστον τρις γενιές σύγχρονων Τούρκων. Ότι δηλαδή οι Τούρκοι δεν…είναι Τούρκοι!
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr

Bozkurt Güvenç është i njohur si një prej pedagogëve intelektualë të historisë në vendin fqinj dhe bile për një farë kohe ai ishte dhe këshilltar i ministrisë së Kulturës së Turqisë.
Para pak vitesh tronditi ujrat në Turqi kur botoi një libër-studim me titullin: “Identiteti Turk”. Ky studim fillon me një seri pyetjesh interesante si :” Cilët janë Turqit? Jemi Aziatë? Jemi Europianë? Jemi Samanistë? Jemi Myslymanë? Jemi Laikë? Si përfundim çfarë jemi dhe nga vijmë dhe u bëmë zotër të Azisë së Vogël?”

Ky studim vendoste pyetje ekstreme dhe paraqitëte opinione që me siguri përmbysnin të gjithë skenën e pushtetit e cila ishte ndërtuar që prej themelimit të demokracisë turke përsa i përket prejardhjes dhe identitetit të banorëve të sotëm të Azisë së Vogël. Në një pikë të studimit paraqit studimin  e antropologut amerkian, Morton, pretendonte se Turqit që kishin erdhur nga Mongolia dhe stepat e Azisë Qëndrore u ngatërruan me Rumët (bizantinët), Çerkezët, Gjeorgjianët dhe Arabët dhe kishin krijuar një racë krejtësisht të re e cila nga pikëpamja fisnore nuk kishte asnjë lidhje me fiset e pastra turkomongole të Azisë së sotme Qëndrore.

Në vazhdim pranonte se pjesa më e madhe  e traditës kulturore të turqve të sotëm, nuk ishte veçse tradita kulutore që ekzistonte  gjithmonë në Azinë e Vogël nga banorët vendas të saj dmth Rumët dhe Armenët dhe pohonte se këta banorë, dmth vendasit, u islamizuan dhe në vazhdimësi u turqizuan që të përbënin kombin e sotëm turk.

Në të njejtin studim duke prezantuar shumë opinione të historianëve Turq dhe atyre perendimorë , që konkludonin të gjithë në të njejtin përfundim. Se dmth vëllimi më i madh i banorëve të perandorisë bizantine, kur erdhën turqit, për arsye të ndryshme u islamizuan dhe ndryshoi përbërjen fisnore të fiseve turkomongole që kishin hyrë në mënyrë të dhunshme në Azinë e Vogël.

Vetë perandoria e parë turke, dmth sulltanati i Selxhukëve sipas këtij studiuesi, ishte një imitim i perandorisë bizantine dhe si prototip kulturor kishte perandorinë e Konstandinupojës. Nuk harroi të përmendë dhe historianin e njohur Britanik Arnold Tuimbi, i cili del në të njejtin  konkluzion, përsa i përket përbërjes fisnore-kombëtare të banorëve të Turqisë së sotme.

Ky libër i Bozkurt Guvenç me siguri rrëzon një legjendë të madhe për demokracinë turke me të cilën ishin ushqyer të paktë tre breza të turqve modernë. Që dmth Turqit nuk ..... janë turq!.

Nikos Heiladakis
Gazetar – Shkrimtar- Turkolog
  


Γνωστή Τουρκάλα αρθρογράφος - συγγραφέας εξυμνεί το... ελληνορθόδοξο Βυζάντιο! - Gazetarja Turke i thurr lavde Bizantit ....greko-orthodhoks!


Γνωστή Τουρκάλα αρθρογράφος - συγγραφέας εξυμνεί το... ελληνορθόδοξο Βυζάντιο!

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης, Δημοσιογράφος -Συγγραφέας -Τουρκολόγος
Την ίδια περίοδο που εδώ στην Ελλάδα καταβάλλεται μια έντονη προσπάθεια απαξίωσης κάθε αναφοράς προς το Βυζάντιο, ή το σωστό προς την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, στην γειτονική Τουρκία που ντεφάκτο ακολουθεί μια εξωτερική πολιτική βυζαντινής αυτοκρατορικής «έμπνευσης», πληθαίνουν οι θαρραλέες φωνές που αναγνωρίζουν την ελληνορθόδοξη ταυτότητα του Βυζαντίου και κυρίως την μεγάλη του πνευματική συμβολή στην παγκόσμια ιστορία.
Μια από αυτούς που αναγνώρισαν δημόσια την μεγάλη σημασία του Βυζαντίου, είναι η Yasemin Çongar, γνωστή αρθογράφος –συγγραφέας πρώην ανταποκριτής της εφημερίδας Milliyet στην Ουάσιγκτον.
Η Γιασεμίν Τσονγκάρ, για τις φιλοδημοκρατικές της πεποιθήσεις της διώχτηκε από την Milliyet και το GNNTürk. Στη συνέχεια ορθογραφούσε στην εφημερίδα Taraf μέχρι το 2012. Αγωνίστηκε υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκιά και υπέρ των δικαιωμάτων των Κούρδων. Μαζί με τους γνωστούς δημοσιογράφους Cengiz Çandar, Hasan Cemal, και Ahmet Altan, συγκρότησε μια αγωνιστική ομάδα εναντίον της καταπίεσης του ισλαμικού καθεστώτος του Ερντογάν. Για τον λόγο διώχτηκε καί κατασυκοφαντήθηκε για τις πεποιθήσεις της και μάλιστα κατηγορήθηκε για κατασκοπεία υπέρ της… CIA.
Για το θέμα του Βυζαντίου και της ελληνορθόδοξης ταυτότητας του, η Yasemin Çongar έγραψε στην τουρκική εφημερίδα Milliyet ένα πρωτοφανές για τα τούρκικα ΜΜΕ άρθρο με τον χαρακτηριστικό τίτλο : «Το άγνωστο μας Βυζάντιο», (Bilmediğimiz Bızans).
Στο άρθρο αυτό για πρώτη φορά σε τουρκική εφημερίδα μια Τουρκάλα αρθογράφος έρχονταν να εξυμνήσει το Βυζάντιο και την θρησκευτική του ταυτότητα και παράδοση. Για πρώτη φορά γίνονταν από τουρκικό ΜΜΕ εκτενή αναφορά στην πολιτιστική κληρονομιά του Βυζαντίου, την οποία, όπως υποστήριξε η Τουρκάλα αρθογράφος, κληρονόμησαν οι Οθωμανοί, ενώ τόνιζε πως το κράτος των Σελτζούκων ήταν μια καθαρή βυζαντινή κληρονομιά γι’ αυτό και άλλωστε το έμβλημα του Ικόνιου που ήταν η πρωτεύουσα του κράτους των Σελτζούκων, ακόμα και μέχρι σήμερα είναι ο… δικέφαλος αετός της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Αυτός ο δικέφαλος αετός δεσπόζει ακόμα και σήμερα στον δήμο του Ικονίου σαν το σήμα κατατεθέν της πόλης του Ικονίου. Άλλο ένα εκπληκτικό στοιχείο αυτού του άρθρου- ομολογία της Τουρκάλας δημοσιογράφου, ήταν πως παραδέχονταν δημόσια ότι η τουρκική ονομασία της Κωνσταντινούπολης, δηλαδή η Ιστανμπούλ, δεν είναι άλλη, όπως τονίζει η Γιασεμίν Τσονγκάρ, παρά η παραφθορά της ελληνικής φράσης : «Εις την Πόλην».
Σίγουρα ένα τέτοιο άρθρο σε μια τόσο μεγάλης κυκλοφορίας τουρκική εφημερίδα είναι εντυπωσιακό για το περιεχόμενο του, αλλά πιο εντυπωσιακό είναι ότι συνέδεσε την θρησκευτική ταυτότητα του Βυζαντίου, της επίγειας, όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς «Βασιλείας των Ουρανών», με το πρόβλημα της σημερινής ταυτότητας της χώρας της .΄
http://nikosxeiladakis.gr/

Shkruan Niko Heiladakis, Gazetar- Shkrimtar- Turkolog

Gjatë së njejtës kohë që në Greqi bëhet një përpjekje e madhe për zhvlerësimin e çdo referate në lidhje me Bizantin, ose më drejt për Perandorinë Lindore Romake, në Turqinë fqinje që defacto ndjek një politikë të jashtë të “frymëzuar” nga perandoria bizantine, shtohen zërat e guximshëm të cilat pohojnë identitetin greko-orthodhoks të Bizantit dhe kryesisht ndikimin e madh shpirtëror në historinë botërore.
Një prej këtyre zërave që e pohuan publikisht rëndësinë e madhe të Bizantit, është Yasemin Çongar, një artikullshkruese – shkrimtare, ish korrespondente e gazetës Milliyet në Washington.
Jasemin Çongar, për shkak të bindjeve të saja filodemokratike u përndoq dhe u dëbua nga gazeta Milliyet dhe CNN Turk
Ajo filloi të shkruante në gazetën Taraf deri më 2012. Luftoi për të drejtat e njeriut në Turqi dhe për të drejtat e Kurdëve. Së bashku me gazetarët e njohur turq Cengiz Çandar, Hasan Cemal, Ahmet Altan, krijuan një grup pune kundër shtypjes së pushtetit të Erdoganit.
Për këtë arsye u përndoq dhe shpifën kundër saj për bindjet që kishte, bile u akuzua si spiune e CIA-s

Për çështjen e Bizantit dhe të identitetit të tij greko-orthodhoks, Jasemin Çongar shkroi në gazetën turke Milliyet një artikull të pashkruar ndonjë herë në Mediat turke me titullin “Bizanti ynë i panjohur”, (Bilmediğimiz Bızans).

Në këtë artikull për herë të parë në një gazetë turke një artikullshkrues Turke lavdëronte Bizantin dhe identitetin e tij fetar si dhe traditën. Për herë të parë bëhej fjalë, në Mediat turke, në mënyrë të zgjeruar për trashëgiminë kulturore të Bizantit, të cilën, siç mendonte ajo, e trashëguan Osmanët, ndërsa theksonte se shteti i Selxhukëve ishte një trashëgimi e pastër bizantine, për këtë arsye dhe shenja dalluese e Ikonit që ishte kryeqyteti i Selxhukëve, deri më sot... është shqiponja dykrenare e perandorisë Bizantine.

Kjo shqiponjë dykrenare mbizotëron dhe në ditët e sotme në bashkinë e Ikonit si shenjë e këtij qyteti.
Por një element i shkëlqyer i këtij artikulli ishte pohimi i vetë gazetares turke e cila pranonte, haptazi, në publik,  se emërtimi turk i Konstandinupojës, dmth Istanbul, nuk është gjë tjetër prëveç se një shndërrim i frazës greke: “Is tin poli”( në qytet). Me siguri një artikull i tillë në një gazetë me qarkullim kaq shumë të madhe, është impresionuese për përbërjen e saj, por më impresionuese është fakti që lidhi identitetin fetar të Bizantit, të “Mbretërisë së Qiejëve” tokësore me problemin e identitetit të sotëm të vendit të saj.


Παρασκευή 20 Μαΐου 2016

Ο Άγιος Νήφων, ο Γεώργιος Καστριώτης και η πνευματική του ζωή! - Shën Nifoni, Gjergj Kastrioti dhe jeta e tij shpirtërore


Άγιος Νήφων ο Β΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (+1508)

Ο κατά κόσμον Νικόλαος γεννήθηκε στην Πελοπόννησο στα μέσα του 15ου αιώνος από επιφανείς κι ευσεβείς γονείς. Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε στην πατρίδα του. Δασκάλους είχε τον Ευθύμιο και τον ιερομόναχο Ιωσήφ. Τον δεύτερο ακολούθησε στην περιοδεία του. Στην Επίδαυρο συνάντησαν τον ενάρετο ασκητή Αντώνιο. Ο Νικόλαος υποτάχθηκε σε αυτόν και μετά από καιρό εκάρη μοναχός κι ονομάσθηκε Νήφων. Είχε ως εργόχειρο την καλλιγραφία. Μετά την κοίμηση και τον ενταφιασμό του Γέροντός του Αντωνίου θέλησε να υποταχθεί σε άλλο Γέροντα. Πληροφορήθηκε για τον ενάρετο και σοφό Αγιορείτη ιεραπόστολο Ζαχαρία και πήγε να τον συναντήσει στην Ήπειρο. Ο ιερομόναχος Ζαχαρίας τον πήρε στη συνοδεία του. Ο Νήφων τον ακολούθησε πιστά στις ιεραποδημίες του στην Ηπειρο, Βόρεια Ηπειρο, Μακεδονία κι Αχρίδα, όπου κήρυττε μαζί του. Στην Αχρίδα κλήρος και λαός ζήτησαν να γίνει ο σεβαστός κι αγαπητός Ζαχαρίας επίσκοπός τους. Εκείνος παρά τις αντιρρήσεις του τελικά δέχθηκε. Τότε ο Νήφων ζήτησε να αναχωρήσει σε ήσυχο μέρος. Ο Γέροντάς του δεν ήθελε να τον αποχωρισθεί, γιατί τον ήθελε συμπαραστάτη και συνεχιστή του έργου του. Μόνο κατόπιν θείου οράματος ο Ζαχαρίας του επέτρεψε να φύγει λέγοντας: «Ύπαγε, ω τέκνον, όπου σε οδηγήση ο Κύριος, τον όποιον παρακαλώ ο ανάξιος να με αξιώση να σε δω πάλιν εις την παρούσαν ζωήν, όταν θέλη ή θεία πρόνοια».
Ο Κύριος τον οδήγησε στό Άγιον Όρος. Κατά τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη: «Ο Μακάριος Νήφων λαβών συνοδοιπόρον την ευχήν του Αρχιερέως έτρεχεν εις το Άγιον Όρος, ως αετός υπόπτερος, και πηγαίνωντας εις την σεβασμίαν μονήν τού Βατοπαιδίου, και προσκυνώντας τα ιερά θαυμάσια της Υπεραγίας Θεοτόκου, εζήτησε και ήβρεν εκεί πολλούς εναρέτους άνδρας, των οποίων έγινε πρόθυμος ζηλωτής». Πόσο διάστημα έμεινε στη μονή Βατοπαιδίου δεν γνωρίζουμε.
Κατόπιν επισκέφθηκε τις μονές Παντοκράτορος, Μεγίστης Λαύρας και τις Καρυές, όπου βρήκε πολλούς ενάρετους άνδρες και τον Πρώτο Γαβριήλ. Στη μονή Διονυσίου, χειροτονήθηκε διάκονος και ιερεύς. Ήταν πολύ αγαπητός από όλους τους Αγιορείτες για τη σπάνια σοφία του και ταπείνωση. «Όλοι εθαύμαζαν την σύνεσιν των λόγων του· ότι τόσον γλυκύς ήτον εις το λέγειν, όπου δεν εδύνατο τινάς να τον χωρισθή αλλά από την γλυκύτητα των λόγων του αλησμονούσε και την σωματικήν τροφήν».
Η φήμη του ως ενάρετου και σοφου ανδρός έφθασε και στη Θεσσαλονίκη. Μετά τον θάνατο του εκεί μητροπολίτου Παρθενίου κλήρος και λαός ζήτησε ποιμένα του τον Νήφωνα. Εξελέγη μητροπολίτης Θεσσαλονίκης παρά τη θέλησή του το 1482. Κήρυττε καθημερινά, αποκρούοντας τα δόγματα των λατινοφρόνων, παρηγορούσε τους καταδυναστευμένους από τους κατακτητές, παρακινούσε τους πλούσιους να βοηθούν τους φτωχούς και ο ίδιος επισκεπτόταν τους ασθενείς και ανήμπορους. Η ιλαρά διδασκαλία του συχνά μετέβαλλε και τους απίστους. Ως μέλος της πατριαρχικής συνόδου ο Νήφων συνάντησε στην Κωνσταντινούπολη τον Γέροντά του αρχιεπίσκοπο Αχριδών Ζαχαρία, ο οποίος απεβίωσε εκεί κι εκηδεύθη από τον αφοσιωμένο του μαθητή. Μετά τον θάνατο του πατριάρχη Συμεών προβιβάσθηκε ο Νήφων στον πατριαρχικό θρόνο το 1486. Παρέμεινε σε αυτόν επί διετία συνεχίζοντας το πλούσιο κηρυκτικό και αγαθοεργό του έργο. Μετά παραίτησή του κατέληξε στη μονή του Τιμίου Προδρόμου Σωζοπόλεως. Το 1497 εκλήθη πάλι στον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Το επόμενο έτος εξορίσθηκε λόγω ταραχών και μέσω Αδριανουπόλεως έφθασε στη Βλαχία. Του ζητήθηκε να επανέλθει για τρίτη φορά στον πατριαρχικό θρόνο το 1502 αλλά δεν δέχθηκε.
Στη Βλαχία μετέβη κατόπιν επίμονης προσκλήσεως του ηγεμόνος Ράδουλου του Μεγάλου (1496-1508), για να διορθώσει τα εκκλησιαστικά πράγματα και να διορθώσει τα ήθη του λαού. Όλοι τον δέχθηκαν «ως από Θεού πεμπόμενον». Τον συνόδευαν οι όσιοι μαθητές του Μακάριος και Ιωάσαφ. Συγκάλεσε τοπική σύνοδο και έλαβε σημαντικές αποφάσεις για την καλύτερη διοργάνωση της Εκκλησίας. Για το μελίρρυτο κήρυγμά του, τον ονόμασαν νέο Χρυσόστομο. Έσωσε τη Ρουμανική Εκκλησία από την παπική προπαγάνδα, την ηθοφθορία κι αμέλεια του κλήρου και του λαού. Όλοι δόξαζαν τον Θεό για την ευεργετική παρουσία και το σωστικό έργο του. Επειδή όμως ο ηγεμόνας στράφηκε σε παράνομες πράξεις και ο άγιος δεν τις ανεχόταν, αλλά σθεναρά τις ήλεγξε, στράφηκε εναντίον του με σφοδρότητα. Έτσι ο δίκαιος και ομολογητής άγιος αναγκάσθηκε να αναχωρήσει και να επιστρέψει με τους δύο μαθητές του στό Άγιον Όρος. Άπό όπου περνούσε κήρυττε τον λόγο του Θεού στους χριστιανούς.

Στό Άγιον Όρος πήγε πρώτα στη μονή Βατοπαιδίου, όπου «τον εδέχθησαν μετά πάσης ευλαβείας και χαράς οι εκείσε πατέρες, δοξάζοντας τον Θεόν όστις τους ηξίωσε να απολαύσουν τοιούτον φωστήρα και διδάσκαλον. Ακούοντες δεν τον ερχομόν του οι ασκηταί τού Όρους έτρεχον καθ΄εκάστην πρός αυτόν διά να λαμβάνουν την ευλογίαν του, και να ακούουν τας ψυχωφελείς διδασκαλίας του. Εν όσω δε ήτο εν τή Μονή τού Βατοπαιδίου, εκοιμήθησαν εκείνοι οι δύο μαθηταί, τους οποίους είχεν αφήσει εκεί το πρότερον, και ενεταφίασεν αυτούς, μόνος του».
Κατά τη δεύτερη αύτη παραμονή του στη μονή Βατοπαιδίου ο άγιος Νήφων με τους αγίους μαθητές του Μακάριο και Ιωάσαφ πρέπει να έμειναν αρκετό διάστημα, αφού στό Άγιον Όρος ήλθε το 1505 και ο Μακάριος μαρτύρησε το 1507. Το μαρτύριό του ανακοίνωσε ο άγιος Νήφων στον Ιωάσαφ, καθώς βρισκόταν στό Βατοπαίδι και πολλοί τον τιμούσαν. Γι΄ αυτό «παραλαβών τον Ιωάσαφ ανεχώρησεν από την ιεράν Μονήν τού Βατοπεδίου κρυφίως, χωρίς να τον ηξεύρη τις».
Μετέβη στη μονή Διονυσίου ως άγνωστος και του ανατέθηκε το διακόνημα του βουρδουνάρη. Σύντομα όμως απεκαλύφθη ότι ήταν ο πρώην πατριάρχης. Με θαυμασμό, συγκίνηση και κατάνυξη προσέτρεχαν όλοι οι μοναχοί κοντά του, για να ακούνε την ψυχωφελή διδασκαλία του. Ζώντας ως απλός μοναχός δίδασκε με το παράδειγμα της ταπεινώσεώς του. Η προσευχή του θαυματουργούσε. Με τον θεάρεστο αυτόν βίο και τις θεόπνευστες διδαχές του τελείωσε οσιακά τη ζωή του στη μονή Διονυσίου.
Μετά την κοίμηση του αγίου ο κατά πνεύμα υιός του ηγεμόνας Νεάγκος Βασσαράβας (1512-1521) ζήτησε να μεταφερθούν τα τίμια λείψανα του αγίου στη Βλαχία πρός ευλογία του λαού και ειρήνευση της ταραγμένης χώρας. Κατά την ανακομιδή πλημμύρισε τη μονή ευωδία και πολλά θαύματα τελέσθηκαν. Το ίδιο συνέβη και κατά την προσκύνησή τους στη Βλαχία. Σήμερα στη Ρουμανία φυλάγεται ευλαβικά ή κάρα και το χέρι του αγίου. Στη μονή Διονυσίου βρίσκονται ο σάκκος, ή ράβδος, το κελλί και το ασκητήριό του. Τα υπόλοιπα τίμια λείψανά του φυλάσσονται σε θαυμάσια λειψανοθήκη, πού δώρησε ο ηγεμόνας Νεάγκος. Ο τάφος του αγίου βρίσκεται πλάϊ στον κοιμητηριακό ναό της μονής Διονυσίου. Υπάρχει επίσης παρεκκλήσι πρός τιμή του αγίου, κτίσμα του 1782, ενώ έξω από τη μονή κάθισμα του αγίου Νήφωνος και το ιστορικό προσκυνητάρι, όπου του έγινε ή υποδοχή ως πατριάρχη, ιδιότητα πού αποκαλύφθηκε στον ηγούμενο με όραμα, γιατί την είχε αποκρύψει.
Πρώτος βιογράφος του αγίου είναι ο μαθητής του και Πρώτος του Αγίου Όρους ιερομόναχος Γαβριήλ, του οποίου ο βίος σύντομα μεταφράσθηκε στα ρουμανικά και γνώρισε πολλές εκδόσεις. Στην ιερά μονή Διονυσίου υπάρχουν αρκετοί κώδικες, πού αναφέρονται στον βίο του θαυματουργού αγίου. Ωραία βιογραφία συνέγραψε και ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στό Νέο Εκλόγιο, στην οποία βασίζονται όλοι οι νεώτεροι συναξαριστές. Την ακολουθία του έγραψε ο γνωστός ιατρός Ιωάννης Κομνηνός, ο μετέπειτα μητροπολίτης Δρύστρας Ιερόθεος.
Η μνήμη του τιμάται στις 11 Αύγουστου.


 Άγιος Νήφων και Γεώργιος Καστριώτης 

Μεταξύ άλλων στο βίο του Αγίου Νήφων βρίσκουμε και αρκετές ιστορικές πληροφορίες. Έτσι στο Μεγάλο Συναξάρι της Εκκλησίας μας διαβάζουμε στην σελίδα  185:
«Δεν προήλθε πολύς καιρός και  ο αοίδιμος Αντώνιος εκοιμήθη εν Κυρίω, ο δε Νύφων έκλαιεν απαρηγόρητα την στέρησιν του πνευματικού του πατρός. Ενταφιάσας δε αυτόν και κάμνων ικανόν καιρόν εις την ησυχίαν, ήκουσεν ότι εις την πόλιν της Νάρδας υπήρχεν είς σοφώτατος διδάσκαλος, κατά πολλά ενάρετος, Ζαχαρίας, ονόματι, όστις πρό ολίγων ημερών είχεν έλεθει από το Άγιον Όρος, ποθών δε να απολαύση από αυτόν καρπούς σοφίας και να μάθη και του Όρους τας τάξεις, επήγεν εις αυτόν και εξομολογηθείς παρακάλει αυτόν να μείνη εις την συνοδείαν του, ο δε Ζαχαρίας, αποδεξάμενος αυτόν, εδίδασκε την ποθούμενην σπουδήν. Αλλά επειδή  τον καιρόν εκείνων ήτο μεγάλη σύσγχυσις και ταραχή εις τας Εκκλησίας, δια την ψευδοσύνοδον που έγινε τότε εις Φλωρεντίαν υπό Ιωάννου του Παλαιολόγου, και οι Ανατολικοί δεν ήθελαν να την δεχθούν παντελώς, δια τούτο ο σοφός Ζαχαρίας ομού με τον ιερόν Νήφωνα μετέβησαν εις την Ασκαλώνα, διδάσκοντες επ’ Εκκλησίας τους Χριστιανούς να ιστανται στερεοί εις την Ορθοδοξίας και εις τους όρους των Αγίων Αποστόλων και των οικουμενικών Συνόδων. Εκείθεν αναχωρήσαντες επήγαν εις την πόλιν Κρόγιας, ο δε αυθέντης του τόπου Γεώργιος ο Σκενδέρμπεης εδέχθη αυτούς μετά πάσης τιμής και ευλαβείας, ότι και πρότερον είχεν ακούσει την φήμην των και με μεγάλην του χαράν περιποιηθείς αυτούς εκράτησε μαζί του εις το παλάτιον του, κάμνων και πνευματικόν του πατέρα και σοφώτατον Ζαχαρίαν»
Η τελευταία πρόταση που διαβάσαμε περιέχει συνοπτικά όλη την ιστορία της Ηπείρου αλλά και της ορθοδοξίας.
Όπως διαπιστώνουμε μας δίνει δύο σημαντικές πληροφορίες με πολλαπλά νοήματα.
Πρώτον ότι ο Άγιος Νήφων και ο Αγιορείτης  Ζαχαρίας (ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αχρίδως) επισκέφτηκαν τον Σκενδερμπέη. Γεννάται εύλογο το ερώτημα για την γλώσσα με την οποία επικοινωνούσαν αυτοί. Από τι φαίνεται και οι δύο, ο Άγιος Νήφων και ο Αγιορείτης Ζαχαρίας κατάγονταν από ελληνικές περιοχές ήταν έλληνες στην καταγωγή, άρα μιλούσαν Ελληνικά . Αν και από αλβανούς μελετητές ο Άγιος Νήφων θεωρείται αλβανικής καταγωγής δεν υπάρχει κάποια πραγματική επιστημονική απόδειξη περί αυτού, ούτε έγραψε τίποτα στα αλβανικά ούτε είπε ο ίδιος πως είναι αλβανός, ούτε τον άκουσε κανείς να μιλάει αλβανικά. Μάλλον συμβαίνει το αντίθετο . Η επαφή του με το Γεώργιο Καστριώτη με τον οποίο το συνέδεε δυνατή φιλία προέρχεται όσο από τις πνευματική ορθόδοξη ζωή του Γ Καστριώτη, τόσο και από την καταγωγή του τελευταίου, ο οποίος δήλωνε παντού πως ήταν Ηπειρώτης, δηλαδή έλληνας ορθόδοξος. Αυτό ενισχύεται και από το γεγονός πως ο Άγιος Νήφωνας επισκέφτηκε με τον Αγιορείτη Ζαχαρία τον ίδιο τον Σκενδερμπέη. Οι Αλβανοί ιστορικοί εδώ, εξαιτίας της παντελής έλλειψης θρησκευτικής, ορθόδοξης παιδείας  αδυνατούν να κατανοήσουν τις διαστάσεις της πνευματικής  αυτής , επαφής. Αδυνατούν να κατανοήσουν ή καλύτερα δεν τους συμφέρει να ομολογήσουν πως από την στιγμή που οι δύο αυτοί φιλοξενούμενοι  τον επισκέπτονται η μόνη γλώσσα με την οποία συνεννοούνται ήταν η Ελληνική, πως τους συνέδεε η ίδια καταγωγή και γλώσσα ή Ελληνική και  το τελευταίο  αποδεικνύεται και από τις πολλές επιστολές του Γεώργιου Καστριώτη  που συντάχθηκαν και υπάρχουν στα Ελληνικά. Το σημαντικότερο βέβαια είναι η κοινή τους πίστη που για τους ίδιους ήταν το σημαντικότερο από όλα τα άλλα, κατά την εποχή εκείνη.    Ως επακόλουθο θα μπορούσαμε να πούμε με βεβαιότητα πως η κοινή τους πίστη, γλώσσα και καταγωγή τους είχε δέσει πολύ μεταξύ τους .
Το δεύτερο σημαντικό ιστορικό στοιχείο είναι το γεγονός που αναφέρεται ξεκάθαρα στο βίο του Αγίου Νήφων. Ο Γεώργιος Καστριώτης είχε πνευματικό πατέρα τον Αγιορείτη Ζαχαρία. Τι όμως σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα;
Κατά την ορθόδοξη πίστη το Μυστήριο της Εξομολογήσεως είναι ένα από τα βασικότερα μυστήρια. Κάθε πιστός μέσω της εξομολόγησης καθαρίζεται από τις αμαρτίες του, πράγμα απαραίτητο για την πνευματική του προκοπή και ανάπτυξη. Η εξομολόγηση είναι γνώρισμα των πραγματικών ορθοδόξων πιστών που βιώνουν καθημερινά τι σημαίνει ορθόδοξη ζωή και πως αυτή σώζει, πως αυτή μεταμορφώνει και αλλάζει όχι μόνο τον πιστό αλλά και τους γύρω του και όλη την κοινωνία.
Άρα ο Γεώργιος Καστριώτης δεν ήταν ένας απλός πιστός, ήταν ένας πραγματικά ορθόδοξος πιστός,, σε καμία περίπτωση καθολικώς (ο πνευματικός του πολεμούσε το παπισμό),  που γνώριζε πολύ καλά το τι έπρεπε να κάνει για την πνευματική του σωτηρία, γνώριζε τις αμαρτίες του και τον εαυτό του, γνώριζε την ματαιότητα αυτού του κόσμου, πράγμα που μας βεβαιώνει πως ο αγώνας του δεν ήταν για τον κόσμο τούτο, αλλά πολύ ανώτερος. Επομένως ακόμα και ο αγώνας εναντίων των Οθωμανών κατακτητών έχει άλλες βάσεις πολύ πιο βαθιές. Βασίζεται σε αρχές και ιδανικά που μόνο με τον όρο «ρωμιοσύνη» θα μπορούσαν να εκφραστούν. Η ορθοδοξία και ο ελληνισμός όπως αυτά ενσαρκώθηκαν στα πλαίσια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ήταν βαθιά ριζωμένες στην ψυχή του, στην καταγωγή του,  και από τι φαίνεται ο Γεώργιος Καστριώτης δεν είδε ποτέ τον εαυτό του έξω από αυτά τα δύο, μάλλον το αντίθετο. Ο ίδιος στα πλαίσια του πνευματικού του αγώνα, μέσα στα κοινωνικό-πολιτιστικά πλαίσια της εποχής είχε αναλάβει τον αγώνα της προάσπισης της ορθοδοξίας και του ελληνισμού της περιοχής. Όποιος λέει το αντίθετο μάλλον εξυπηρετεί άλλους σκοπούς γιατί το διαψεύδουν τα παραπάνω γεγονότα και  φυσικά δεν μπορεί να κατανοήσει σε καμία περίπτωση αυτή την νοοτροπία που το έχουν βαθιά μέσα τους μόνο οι πραγματική Ηπειρώτες, όπως ο Γεώργιος Καστριώτης. Πολλοί πολεμούν αυτή την αλήθεια προβάλλοντας διάφορες θεωρίες φαντασίας, εθελοτυφλώντας σκόπιμα γιατί το παραπάνω γεγονός θα κατέστρεφε όλο αυτή την ψεύτικη ιστορία, με σαθρά θεμέλια,  που τόσα χρόνια έχει δημιουργηθεί για να δικαιολογήσει την ύπαρξη μιας χώρας που έφτιαξαν οι μεγάλες δυνάμεις από το πουθενά. 
Μόνο η πρόταση αυτή από το βίο του Αγίου Νύφων είναι αρκετή για να μας αποδείξει πως ο Γεώργιος Καστριώτης ήταν ένας πραγματικά ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ πιστός, είχε βυζαντινή, ελληνορθόδοξη συνείδηση  και φυσικά τα ιδανικά και οι αρχές του εμπνέονταν από τα παραπάνω.
Όλοι μας μπορούμε να διαπιστώσουμε τα παραπάνω αν σκεφτούμε και την σημαία που χρησιμοποιούσε και που σήμερα έχει το Αλβανικό κράτος, ήταν  η σημαία του Βυζαντίου, αυτή που η ένδοξη Αυτοκρατορία κρατούσε εν καιρώ πολέμου.

Μπ.Μ.Θ
Θεολόγος.
Για το Πελασγός Κορυτσάς.   

Βιβλιογραφία: Φωτογραφίες κάτω

Shën Nifoni i II-të, Patriku i Konstandinupojës (+1508).

I njohur për botën me emrin Nikolla u lind në Peloponez në mes të shekullit të 15-të nga prindër besimtarë dhe njohur për kohën. Njohuritë e tij të para i mori në atdheun e tij. Mësues kishte Efthimin dhe Jeromonakun Josif. Të dytin e ndoqi gjatë udhëtimit të tij. Në Epidhavro takuan  asketin e virtytshëm Andon. Nikolla u “nënshtrua”  tek ai dhe pas pak kohësh u qeth murg dhe u quajt Nifon.
Kishte si punëdore, kaligrafinë. Pas fjetjes dhe varrimit të Jerondit të tij Andon, donte që të nënshtrohej tek një Jerond tjetër. U informua për misionarin e virtytshëm dhe të mençur Zaharia dhe shkoi  që ta takonte në Epir. Jeromonaku Zaharia e mori me vete si një prej shoqëruesve të tij. Nifoni e ndoqi në të gjitha rrugëtimet misionare të tij në Epir, Vorio Epir, Maqedoni dhe Ahridha (Ohër), ku dhe predikoi me të. Në Ohër populli dhe kleri kërkuan që të bëhej Episkop i tyre Zaharia i dashur dhe i virtytshëm . Ai pranoi me vështirësi. Atëhere Nifoni kërkoi që të largohej në një vend të qetë. Jerondi i tij nuk donte që ta linte, sepse e donte mbështetës dhe vazhdues të veprës së tij.
Vetëm pas një vegimi hyjnor Zaharia e lejoi që të largohej duke i thënë: “Shko, o bir, atje ku do të çojë Zoti, të cilit i lutem unë i padenji që të të bëjë të denjë të të shoh sërish në këtë jetë, kur të dojë vullneti hyjnor”.

Zoti e çoi në Malin e Shenjtë. Sipas shën Nikodhimit Agjioritit: “Nifoni i Bekuar duke marrë si bashkëudhëtar bekimin e Kryepriftit, vrapoi në Malin e Shenjtë (Athos), si një shqiponjë njëkrahëshe, duke shkuar në manastirin e shenjtë të Vatopedhit dhe duke u falur tek të shenjtat e së Tërëshenjtës Hyjlindëse, kërkoi dhe gjeti atje shumë burra të virtytshëm, i të cilëve u bë një zelltar gjithmonë i gatshëm”. Për sa kohë qëndroi në manastirin e Vatopedhit nuk e dimë.
Më pas vizitoi manastirin e Pantokratorit, të Lavrës së Madhe dhe Karies, ku dhe u takua me shumë burra të virtytshëm me të parin Gabrielin. Në Manastirin e Dhionisiut, u dorëzua dhiakon dhe klerik. Ishte shumë i dashur ndër të gjithë Agjioritët për shkak të mençurisë së tij të madhe por dhe përulësisë . “Të gjithë u admironin maturinë e fjalëve të tij, ishte kaq i ëmbël në të folur sa ishte e pamundur për dikë që të ndahej prej tij dhe për shkak të fjalëve të tij të ëmbla harronte dhe ushqimin trupor”.

Fama e këtij burri të virtytshëm dhe të mençur arriti në Thessaloniki. Pas vdekjes së Mitropolitit të atjeshëm Partheniu, kleri dhe populli kërkoi si bari të tij, Nifonin. U zgjodh Mitropolit i Thessalonikit pa u marrë parasysh dëshira e tij, në vitin 1482.
Predikonte çdo ditë, duke u përgjigjur dhe dogmave të atyre që mendonin si latinët, ngushëllonte të dërmuarit nga pushtuesit dhe shtynte të pasurit që të ndihmonin të varfërit dhe ai vetë vizitonte të sëmurët dhe të pamundurit.  Doktrina e tij e qetë shpesh ndryshonte dhe vetë jo-besimtarët. Si anëtar i Sinodhit Patriarkal takoi në Kontandinupojë Jerondin e tij Kryepiskopin e Ahridhës Zaharia, i cili ndëroi jetë atje dhe u varros nga nxënësi i tij i përkushtuar. Pas vdekjes së Patrikut Simeon, Nifoni u ngjit në fronin patriarkal më 1486-ën. Qëndroi atje për dy vjet duke vazhduar veprën e tij të madhe predikuese dhe bamirëse. Pas dorëheqjes së tij përfundoi në manastirin e Prodhromit të Nderuar në Sozopoli. Më 1497 u thirr sërish në fronin patriarkal të Konstandinupojës. Vitin që pasoi u internua për shkak të  rrëmujrave dhe nëpërmjet Andrianupojës arriti në Vllahi. Ju kërkua që të ngjitej për herë të tretë në fronin Patriarkal më 1502 por nuk pranoi.

Në Vllahi shkoi pas këmbënguljes dhe ftesës së udhëheqësit Radhulu të Madhit (196-1508), që të korrigjojë çështjet kishtare, moralin dhe zakonet e popullit. Të gjithë e pranuan “si të dërguar të Zotit”. E shoqëruan nxënësit oshënar Makarios dhe Joasaf. Mblodhi një sinodh lokal dhe mori vendime të rëndësishme për një organizim më të mirë të Kishës. Për predikimin e tij të ëmbël si majltë e quajtën Krisostom i ri. Shpëtoi Kishën Rumune nga propaganda papike/katolike, nga degjenerimi moral dhe indiferenca e klerit dhe e popullit. Të gjthë lavdëruan Zotin për prezencën e tij të dobishme dhe veprën e tij shpëtuese. Por meqënëse udhëheqësi filloi të kryente veprime të pahijëshme që shenjtu nuk i toleronte, por me forcë i kontrrollonte, u kthye kundër tij me egërsi. Kështu i pohuesi i drejtë dhe shenjtor  u detyrua që të largohej dhe të kthehej me dy nxënësit e tij  në Malin e Shenjtë. Nga kudo që kalonte predikonte fjalën e Zotit tek të Krishterët.


Në Malin e Shenjtë shkoi në fillim në Manastirin e Vatopedhit, ku dhe e pranuan me respekt dhe gëzim, etërit e atjeshëm duke lavdëruar Zoti që i denjësoi  shijonin një ndriçonjës dhe mësues të tij. Duke dëgjuar për ardhjen e tij asketët e Malit të Shenjtë vraponin secili drej tij që të merrnin bekimin dhe të dëgjonin mësimet e tij të dobishme shpirtërore. Për sa kohë ishte në Manastirin e Vatopedhit, ndërruan jetë dy nxënësit, të cilët i kishte lënë atje më parë dhe i varrosi vetë.

Gjatë këtij qëndrimi të tij të dytë në Vatopedhi, shën Nifoni me nxënësit e tij të shenjtë Makarion dhe Joasafin duhet të kenë qënë atje për mjaft kohë, pasi në Malin e Shenjtë më 1505 erdhi dhe Makario u martirizua më 1507. Martirizimin e tij e shpalli shën Nifoni tek Joasafi, pasi gjendej në Vatopedhi  dhe shumë e nderonin. Për këtë “ mori Joasafin dhe u largua nga Manastiri i shenjtë i Vatopedhit, fshehur, pa e ditur dikush”

Shkoi në manastirin e Dhionisiut si një i panjohur dhe ju ngarkua dhiakonia e shoqëruesit të kafshëve të ngarkuara. Shpjet  u zbulua që ishte ish Patriku. Me admirim, mallëngjim dhe përulje shkonin të gjithë murgjit pranë tij, për të dëgjuar mësimet e tij të dobishme.


Duke jetuar si murg i thjeshtë predikonte me shembullin e përulësisë së tij. Me jetën e tij të pëlqyeshme nga zoti dhe mësimet e tij të frymëzuara hyjnore të tij përfundoi në mënyrë oshënare jetën e tij në manastirin e Dhionisiut.

Pas fjetjes së shenjtorit biri i tij shpirtëror, udhëheqësi Neango Vassarava (1512-1521) kërkoi që të transferoheshin lipsanët e tij të shenjtë në Vllahi për bekim të popullit dhe qetësimin e vendit me probleme të shumta. Gjatë mbledhjes së lipsanëve u mbush me aromë të këndëshme ambjenti dhe shumë mrekulli ndodhën. E njejta gjë ndodhi dhe në Vllahi. Sot në Rumani ruhet me respekt kafka dhe dora e shenjtorit. Në manastirin e Dhionisiut gjenden, sakoja (veshje priftërore), shufra (bastuni baritor) , dhoma dhe vendi ku asketonte. Pjesa tjetër e lipsanëve ruhen në një arkë të mrekullueshme që dhuroi udhëheqësi Neago. Varri i shenjtit gjendet në anë të Kishës së varrezave në manastirin e Dhionisiut.
Ekziston gjithashtu dhe pareklis për nder të shenjtorit, ndërtim i vitit 1782, ndërsa jashtë manastirit një ndënjëse e shën Nifonit dhe proskinitar, falëtore e shenjtë, ku dhe ju bë dhe pritja si patrik, një cilësi që u zbulua nga igumeni me vegim, sepse ai nuk e kishte  treguar.

Biografi i parë i shenjtit ishte nxënësi dhe i Pari i Malit të Shenjtë hieromonaku Gabriel,  jeta e të cilit shpjet u përkthye në rumanisht dhe njohu mjaft botime. Në manastirin e shenjtë të Dhionisiut ekzistojnë mjaft kodikë, të cilat përmendin jetën e shenjtit mrekullibërës. Një biografi të bukur shkroi dhe shën Nikodhim Agjiorit në Neo Eklogjio ku dhe bazohen të gjithë shkruesit e rinj biografë, sinaksarë.
Shërbesën e tij e shkroi mjeku i njohur Joan Komninos, Mitropoliti i mëvonshëm i Dhristras.
Ne e kujtojmë atë në datën 11 Gusht.

Shën Nifoni dhe Gjergj Kastrioti

Ajo që është interesante dhe jo pa arsye u zgjatëm kaq gjatë, është se ndër të tjera në jetën e Shën Nifonit gjejmë dhe mjaft të dhëna të rëndësishme historike. Kështu në Sinaksarin e madh të Kishës lexojmë në faqen 185: “Nuk kaloi dhe shumë kohë kur i ndjeri Andon fjeti më Zotin, ndërsa Nifoni qante i pangushëlluar për mungesën e atit të tij shpirtëror.  Pasi e varrosi atë dhe pas një kohe të mjaftueshme qetësia, dëgjoi se në qytetin e Nardhës ekzistonte një mësonjës i mençur, shumë i virtytshëm, me emrin Zaharia, i cili para pak ditësh kishte erdhur nga Mali i Shenjtë (Athos), duke dashur që të provojë nga frutat e mençurisë dhe të mësojë rendin në Malin e Shenjtë, shkoi tek ai dhe duke u rrëfyer iu lut atij që të qëndrojë pranë tij si shoqërues, Zaharia pasi e pranoi atë, e mësonte me njohuritë e shumë dëshiruara. Por meqënëse në atë kohë mbizotëronte një zymtësirë dhe rrëmujë e madhe në Kishë, për pseudosinodhin që u bë në Firenze nën Joan Paleologun, dhe Lindorët nuk donin që ta pranonin në asnjë mënyrë dhe aspak, për këtë dhe Zaharia i meçur së bashku me Nifonin e shenjtë shkuan në Askalona, duke mësuar në Kisha të Krishterët që të qëndrojnë fort në Orthodhoksi , në mësimet e Apostujve të Shenjtë dhe të Sinodheve Ekumenike. Pasi u larguan prej atje, shkuan në qytetin e Krojës (Krujës), dhe zoti i vendit Gjeorgjio Skëndërbeu i pranoi ata me çdo nderim dhe respekt, se dhe më parë kishte dëgjuar për famën e tyre, me gëzim të madh u kujdes për ta dhe i mbajti ata në pallatin e tij, duke bërë dhe ‘Atë shpirtëror Zaharian e mençur”.

Fjalia e fundit të cilën sapo lexuam përmbledh me pak fjalë të gjithë historinë e Epirit dhe orthodhoksisë.
Ashtu siç konstatuam së bashku na jep dy informacione me shumë kuptime.


E para: Shën Nifoni dhe Agjioriti Zaharia (Kryepiskopi i mëvonshëm i Ahridhës) vizituan Skëndërbeun, Gjergjin.
Lindet natyrshëm pyetja, për gjuhë me të cilën ata komunikonin. Me sa duket, qartë, që të dy, si Shën Nifoni dhe Agjioriti Zaharia kishin prejardhje nga zonat helene dhe ishin grekë në prejardhje dhe si rrjedhim flisnin GREQISHT. Me gjithë se është aluduar mbi prejadhjen e shën Nifonit si shqiptar nuk ekziston asnjë vërtetim real historik që të vërtetojë këtë fakt, as ai nuk shkroi ndonjë gjë në shqip as e dëgjoi dikush që të fliste shqip. Me sa duket ndodh e kundërta. Kontakti i tij me Gjergj Kastriotin, me të cilin i lidhte një miqësi e fortë, vjen sa nga jeta shpirtërore orthodhokse e Gjergj Kastriotit, sa dhe nga preardhja e tij, i cili në çdo rast deklaronte se ishte Epirot, dmth greko-orthodhoks.
Kjo përforcohet dhe nga fakti se Shën Nifoni vizitoi me Agjioritin Zaharia vetë Skëndërbeun. Historianët shqiptarë këtu, për shkak të mungesës absolute të edukimit fetar orthodhos, e kanë të pamundur që të kuptojnë qoftë dhe pak, dimensionet e këtij kontakti shpirtëror. E kanë të pamundur që të kuptojnë ose më mirë nuk ju intereson që të pohojnë se nga momenti që këta dy miq e vizitojnë, e vetmja gjuhë me të cilën komunikonin ishte ajo greke dhe kjo e fundit vërtetohet dhe nga shumë dokumentat e shkruar nga Gjergj Kastrioti të cilat u shkruan dhe janë akoma në greqisht. Sigurisht që ajo e cila ishte gjëja më e rëndësishme është besimi i tyre i përbashkët i cili mbizotëron ndja gjithçkaje, sidomos gjatë asaj periudhe. Si rrjedhim do të  mund të themi me siguri se besimi i tyre i përbashkët, gjuha dhe prejardhja e tyre i kishte lidhur shumë.

E Dyta: Po ashtu një element shumë i rëndësishëm historik përbëjnë ato sa përmenden në jetën e Shën Nifonit.
Gjergj Kastrioti kishte si ‘Atë shpirtëror, agjioritin Zaharia. Por çfarë do të thotë kjo realisht?
Sipas Besimit Orthodhoks Misteri i Rrëfimit, Pendimit është një prej mistereve më të rëndësishme. Çdo besimtar nëpërmjet rrëfimit pastrohet nga mëkatet e tij, gjë e cilë është e domosdoshme për zhvillimin dhe prokopinë e tij shpirtërore. Rrëfimi është një prej karakteristikave të kryesore të orthodhoksëve të vërtetë të cilët përjetojnë çdo ditë frutat e jetës orthodhokse dhe se si ajo shpëton, si ajo shndërron dhe ndryshon jo vetëm besimtarin por dhe ata sa janë rreth tyre dhe të gjithë shoqërinë.

Pra Gjerorgjio Kastrioti nuk ishte një besimtar i thjeshtë, i përciptë orthodhoks. Ai ishte një besimtar i vërtetë orthodhoks , në asnjë rast katolik (ati i tij shpirtëror luftonte katoloiçizmin) që e dinte shumë mirë se çfarë duhet që të bënte për shpëtimin shpirtëror, njihte mëkatet e tij dhe veten e tij, njihte kotësinë e kësaj bote, gjë të cilën na e vërteton se beteja e tij nuk ishte për këtë botë, por shumë më e lartë. Si rrjedhim akoma dhe beteja ndaj pushtuesve Osman ka rrënjë shumë më të thella. Bazohet në principe dhe ideale që vetëm me përkufizimin “romiosini” do të mund të shpreheshin. Orthodhoksia dhe helenizmi ashtu siç u mishëruan në kontekstin e Perandorisë Bizantine ishin thellësisht të rrënjosura në shpirtin e tij, në prejardhjen e tij,dhe me sa duket Gjergj Kastrioti nuk   e pa kurrë veten e tij jashtë këtyre të dyjave, me sa duket e kundërta. Ai vetë në kontekstin e betejës së tij shpirtërore, brenda kontekstit shoqëror-kulturor të kohës, kishte marrë përsipër si detyrë mbrojtjen e orthodhoksisë të romiosinit të zonës. Ai i cili pretendon të kundërtën apo diçka tjetër, nacionaliste, iu shërben qëllimeve të tjera, sepse qartazi e përgënjeshtrojnë faktet e mësipërme dhe natyrisht nuk mundet që të kuptojë në asnjë rast këtë lloj mentaliteti i cili ekziston, thellë, brenda, vetëm tek Epirotët e vërtetë si Gjergj Kastrioti. Shumë e luftojnë këtë të vërtetë, duke bërë qëllimisht të verbërin, sepse fakti i mësipërm do të shkatërronte të gjithë atë histori të gënjeshtër, me themele inekzistuese, që kaq vjet është krijuar për të justifikuar të pajustifikueshmet ( ekzistencën e një vendi që u krijua nga fuqitë e mëdha nga asgjëkundi.)

Vetëm kjo fjali nga jeta e Shën Nifonit është e mjaftueshme që të na vërtetojë se Gjergj Kastrioti ishte një besimtar ORTHODHOKS, kishte ndërgjegjie, bizantine,  greko-orthodhokse dhe natyrisht idealet dhe principet e tij frymëzoheshin nga këto dy aspekte.

Të gjithë mundemi të konstatojmë ato sa u përmendëm nëse mendojmë dhe flamurin që ai përdori dhe që sot mban dhe shteti shqiptar, që ishte flamuri i Bizantit, ai flamur që Perandoria e Lavdishme  e përdorte në kohë lufte.

Mp.M.T
Teolog

Për Pelasog Koritsas
Përktheu Pelasgos Koritsas.
Të gjitha të drejtat e rezervuara.
Nuk lejohet publikimi nëse nuk merret leje nga faqja që e ka publikuar.

Bibliografi. Fotot Poshtë
Sinaksari i Madh i Kishës Orthodhokse fq 185