Έτος 1958: Πως καθορίστηκαν τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. - VITI 1958: Si e ndamë detin me Greqinë

VITI 1958: Si e ndamë detin me Greqinë Tashmë dy vendet janë drejt diskutimit të një marrëveshjeje të re për delimitimin e kufirit detar, pas asaj që shkaktoi shumë polemika për fshehtësinë e hartimit të saj dhe mungesën e transparencës. Por historia na fton të kërkojmë shembuj të ngjashëm kur Shqipëria dhe Greqia janë marrë vesh normalisht për kufirin e tyre detar, madje me koordinata të qarta e të përcaktuara me mirëkuptim. Dhe rasti i vitit 1958 dëshmon se kufiri ynë ujor me Greqinë nuk po caktohet për herë të parë tani. Ndoshta formulimi i saktë do të ishte që “delitimitimi i përpiktë po bëhet për herë të parë” – raporton Dita. Po për ç’farë bëhej fjalë dhe si ishte gjendja në vitin 1958, kur Shqipëria komuniste dhe Greqia mbretërore firmosën protokollin për pastrimin e Kanalit të Korfuzit nga minat e Luftës së Dytë? Ishte shenja e parë e shkrirjes së akujve në një kohë kur de facto dhe de jure, Greqia ishte në gjendje lufte me Shqipërinë. Vetëm nëntë vjet më herët kishin ndodhur të famshmet “provokacione të gushtit” të 1949-ës, kur ushtria qeveritare greke me ndihmë të fortë anglo-amerikane luftonte jo vetëm kundër partizanëve grekë në malet e Gramozit dhe Viçit, por kreu agresion edhe ndaj territorit shqiptar, ku u përplas me ushtrinë shqiptare, me viktima nga të dyja palët. Në fund, rezultati ishte puna e përbashkët e dy flotave detare dhe deklarimi i Kanalit të Korfuzit, “i hapur dhe i sigurtë për lundrim ndërkombëtar”. Por le ta nisim nga e para. Përgatitjet kishin nisur që në fillim të vitit 1958, siç e tregon dhe autorizimi i datës 29 janar me firmë të ministrit të Jashtëm shqiptar Behar Shtylla, për kapitenin e rangut të parë Abdi Mati, shef i shtabit të Flotës Luftarake Detare, që ky i fundit të zhvillojë bisedime dhe të nënshkruajë bashkë me përfaqësuesin përkatës grek, protokollin mbi masat praktike për spastrimin e Kanalit. Në fakt, Shqipëria si anëtare e Traktatit të Varshavës, kishte bërë përgatitje paraprake, trajnim në terren dhe konsultime intensive politike dhe teknike (për mungesë të pajisjeve të duhura detare dhe përvojës) me sovjetikët përgjatë gjithë vitit 1957. Abdi Mati ishte personaliteti kryesor ushtarak detar i Shqipërisë dhe së shpejti do të ngrihej deri në rangun e kundëradmiralit, ndërsa ne delegacion ishin dhe ushtarakë të aftë si Mark Plani, Paskal Thanasi etj. Mati kishte përballë kreun e delegacionit të qeverisë së mbretërisë së Greqisë, kapitenin Emanuel Dhimotaqis. Palët u mblodhën në qytetin e Korfuzit dhe nga data 3 deri më 8 shkurt 1958, përfunduan protokollin dypalësh. Çfarë parashikonte ky protokoll? Secila palë, brenda ujërave të veta territoriale dhe me mjetet e veta, do të kryente punimet përkatëse për pastrimin e minave. Në protokoll bien në sy koordinatat e veçanta (po botojmë faksimilet e tyre) që pala shqiptare dhe ajo greke veçmas, kishin si kufi ujërash territoriale, ndërkohë që në zonën e ngushticës së Korfuzit (pjesa më e afërt me tokën shqiptare, pranë Ksamilit), të përcaktuar me shtatë koordinata, pastrimi do të kryhej me radhë nga të dyja palët, njëra pas tjetrës.  Operacioni i pastrimit nisi në datën 15 mars 1958 dhe përfundoi më 7 korrik të këtij viti. Pala shqiptare përdori 2 dragamina, 1 anije shenjëvendosëse, 1 anije polumbare dhe 1 helikopter, ndërsa marina greke 5 dragamina të mesme, 3 dragamina të vogla, 2 anije shenjuese dhe 1 anije ofiçinë. Minat që kërkoheshin nga koha e luftës ishin të llojit mina me spirancë, mina akustike dhe manjetike. Në fakt, do të ishte e udhës që të quhej “operacion kërkimi”, sepse në nenin 7 të Protokollit të përfunduar dypalësh, theksohet se asnjë nga palët nuk gjeti minë në zonën e vet të tralimit (term detar për kontrollin ujor). Atëherë pse u ndërmor ky operacion? Në bazë të detyrimeve ndërkombëtare, palët duhej të kryenin kontroll në zonat e tyre të përgjegjësisë dhe në ato të përbashkëta, dhe të deklaronin ujëra të sigurta për lundrim ndërkombëtar. Por nga ana tjetër, siç vihet re nga dokumentet, ishte koha që Shqipëria i kishte bërë disa ftesa Greqisë mbretërore për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike. Provokacionet e gushtit 1949 dhe vala e viteve 1949-54 e dërgimit të diversantëve nga kufiri grek kishte marrë fund. Shqipëria ishte pranuar në OKB dhe përgjithësisht, realiteti i një Shqipërie sovrane ishte fakt i kryer tashmë. Nga ana tjetër, në vendin tonë ndodheshin shumë ushtarakë grekë të zënë rob nga koha e provokacioneve të gushtit, që Greqia kërkonte t’i riatdhesonte, ashtu si dhe shumë luftëtarë të majtë grekë që pas dështimit të luftës civile, kaluan këtej kufirit. Një pjesë e komunistëve grekë u transportuan pastaj nëpër vende të tjera të Europës Lindore dhe Bashkimin Sovjetik, por shumë syresh mbetën këtu. Faktikisht, gjesti i vullnetit të mirë nga ana shqiptare për lidhjen e marrëdhënieve diplomatike nuk kishte marrë përgjigje pozitive nga Athina,që megjithatë i kërkonte shtetasit e vet. Lirimi i këtyre të fundit që vazhdoi deri në fillim të vitit 1958, ishte paraprirë nga kërkesa e palës greke që në vitin 1956, e cila me pastrimin e përbashkët të Kanalit të Korfuzit, po testonte synimet dhe qëndrimin shqiptar. Për të shqyrtuar punën e kryer, delegacioni grek mbërriti në Sarandë më 30 korrik 1958 dhe për tre ditë u zhvilluan bisedimet përmbyllëse dhe i firmos deklarata e fundit për çështjen e Kanalit. Përbërjen interesante të delegacionit grek e jep një raport i plotë i palës shqiptare mbi këtë çështje. Përveç kreut Dhimotaqis, nënkryetar i grupit grek ishte himarioti Spiro Milo, kapiten i rangut të dytë në marinën mbretërore greke, nëna e të cilit jetonte ende në Himarë. Anëtar delegacioni ishte komandanti i bazës detare të Korfuzit, kapiteni i tretë Lagonikas, dhe tre ushtarakë të tjerë: komandant dragamine Zulias, oficeri i shtabit të marinës Dhaispis dhe oficeri i ministrisë së Marinës, Agapitos. Sipas një informacioni të detajuar shqiptar dërguar qendrës, këta të fundit ishin aty për plotësimin e delegacionit, pasi Dhimotaqis dhe Spiro Milo ishin ata që kryenin të gjithë bisedimet dhe kishin autoritet absolut. Jo vetëm kaq, por këta të dy një pjesë të mirë të komunikimeve e bënë pa delegatët e tjerë dhe sipas shqiptarëve, ata kishin simpati të fortë politike nga e majta.  Pjesë e grupit ishte dhe përkthyesi Konstandin Cigos. Ja çfarë thotë për të raporti konfidencial shqiptar: “Si përkthyes, delegacioni grek kishte sjellë Konstandin Cigos,i cili është rritur në Sarandë dhe bashkë me familjen e tij është larguar legalisht për në Greqi më 1946, dhe sipas shenjave, duhet të jetë ndonjë agjent. Ky ka ardhur edhe katër herë të tjera në Shqipëri si përkthyes i delegacioneve greke që kanë tërhequr ushtarakët grekë të strehuar në Shqipëri. Qëndrimi i këtij gjatë gjithë kohës në Sarandë ka qenë jo i mirë, aq sa atë e shanë edhe vetë kryetari dhe pjesëtarët e tjerë të delegacionit grek, dhe pothuaj në të gjitha bisedimet ai nuk u përdor fare si përkthyes”. Anëtarët e delegacionit grek ishin të lirë të shëtisnin dhe bisedonin nëpër Sarandë, sigurisht të mbikqyrur. Bisedimet dypalëshe përfunduan më 2 gusht, kur u firmos edhe protokolli përfundimtar mbi punimet për pastrimin e Kanalit të Korfuzit, bashkë me komunikatën e përbashkët për shtyp, e cila shpallte se “përfaqësuesit e të dy qeverive deklarojnë se duke filluar nga ora 12.00 e datës 2 gusht 1958, Kanali i Korfuzit është i lirë për lundrimin e anijeve të mbiujshme”. Në të njëjtën orë të datës 4 gusht, mund të kryhej shpallja me të gjitha mjetet e informacionit, për të njoftuar lundërtarët.  Ajo çka bie në sy nga kjo marrëveshje, është se përmes neneve të ndryshme të saj Shqipëria dhe Greqia ja kanë njohur njëra-tjetrës ujërat përkatëse territoriale me koordinata të definuara qartë, edhe pse bëhej fjalë për dy vende pa marrëdhënie diplomatike dhe praktikisht në gjendje lufte. Pra do të ishte naive të thuhej se mes tyre nuk kishte kufi ujor të përcaktuar. Gjithsesi, do të duheshin konventat e mëvonshme ndërkombëtare mbi kufijtë detarë, detin territorial, zonën speciale, rrafshnaltën kontinentale etj, që kjo njohje të ishte e vlefshme dhe e sanksionuar në aspekt global. k.a. / dita

Έτος 1958: Πως καθορίστηκαν τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Και οι δύο χώρες διαπραγματεύονται  μια νέα συμφωνία για το καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων, μετά από αυτό που προκάλεσε πολλά προβλήματα σχετικά με την μυστικότητα που υπήρχε όταν δημιουργήθηκε αλλά και την έλλειψη της διαφάνειας. Η ιστορία μας καλεί να αναζητήσουμε παρόμοια παραδείγματα, όταν η Αλβανία και η Ελλάδα έχουν συνεννοηθεί κανονικά για το καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων τους, μάλιστα με ξεκάθαρα τα σημεία και σε πνεύμα αλληλοκατανόησης και αλληλοσεβασμού. Το 1958 μαρτυρεί πως τα θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα δεν καθορίζονται για πρώτη φορά , τώρα. Ίσως η σωστή διατύπωση θα ήταν "ακριβής καθορισμός γίνεται για πρώτη φορα" - σύμφωνα με την εφημερίδα "Ντίτα". Αλλά για ποιό πράγμα γίνεται λόγος και πως ήταν η κατάσταση το 1958, όταν η κομμουνιστική Αλβανία και η Ελλάδα υπέγραψαν το πρωτόκολλο για τον καθαρισμό του Στενού της Κέρκυρας από της νάρκες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου? Ήταν το πρώτο σημάδι που έδειχνε πως έλιωσαν οι πάγοι σε μια περίοδο που de facto και de Jure, η Ελλάδα βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Αλβανία. Μόνο 9 χρόνια νωρίτερα είχαν συμβεί οι γνωστές "προκλήσεις του Αυγούστου" του 1949, όταν ο  ελληνικός κυβερνητικός στρατός με την αγγλοαμερικανική βοήθεια πολεμούσε εναντίων της ΕΑΜ στο Γράμμο και στο Βίτσι, αλλά και μέσα σε αλβανικό έδαφος όπου υπήρχε μια σύγκρουση με τον αλβανικό στρατό με θύματα και από τις δύο πλευρές. Στο τέλος ως αποτέλεσμα προήλθε η κοινή εργασία των ναυτικών των δύο χωρών   και η δήλωση πως τα στενά της Κέρκυρας "είναι ανοιχτά και ασφαλής προς διεθνή διέλευση". Ας τα πιάσουμε από την αρχή. Οι προετοιμασίες ήγαν ξεκινήσει από την αρχή του 1958, όπως και αποδεικνύει η έγκριση της 29 Ιανουρίου με υπογραφή του Αλβανού υπουργού εξωτερικών Μπεχάρ Στύλλα, για τον  Ανώτατο αξιωματικό  Αμπντί Μάτι, Αρχηγός του Ναυτικού Στόλου, ώστε αυτός ο τελευταίος να διαπραγματευτή και στο τέλος να συνυπογράψει με τον έλληνα ομόλογο του, το πρωτόκολλο πάνω στα πρακτικά μέτρα για το καθαρισμό του Στενού. Στην πραγματικότητα, Αλβανία ως  μέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας, είχε προετοιμαστεί,  εκπαίδευση στο πεδίο και και εντατικές πολιτικές και τεχνικές διαβουλεύσεις ( λόγω της έλλειψης των  κατάλληλων ναυτικών οργάνων και της εμπειρίας) με τους σοβιετικούς καθ' όλο το 1957. Ο Αμπντί Μάτι  ήταν βασική στρατιωτική,  ναυτική προσωπικότητα  της Αλβανίας,  και σύντομα θα έπαιρνε το βαθμό του αντιναύαρχου, ενώ στην επιτροπή υπήρχαν και άλλοι ικανοί στρατιωτικοί όπως ο Μαρκ Πλάνι, Πασκάλ Θανάση κ.α. Ο Μάτι είχε απέναντι του τον αρχηγό της Ελληνικής Βασιλικής Κυβέρνησης τον Εμμανουήλ Δημοτάκη.  Οι επιτροπές συναντήθηκαν στην πόλη της Κέρκυρας  και από της 3 μέχρι και στις 8 Φεβρουαρίου 1958, τελείωσαν την σύνταξη του κοινού πρωτόκολλου. Τί προέβλεπε αυτό το πρωτόκολλο ; Η κάθε πλευρά, μέσα στα εγχώρια ύδατα και με τα δικά της μέσα θα τελούσε τις ανάλογες εργασίες για το καθαρισμό των ναρκών. Στο πρωτόκολλο διακρίνει κανείς δύο ειδικές συντεταγμένες , που η αλβανική και η ελληνική πλευρά, χώρια, είχαν ως θαλάσσια σύνορα, εντωμεταξύ στην περιοχή του στενού της Κέρκυρας  (το κοντινότερο σημείο με το αλβανικό έδαφος το Κσαμίλ (Εξαμίλια), καθορισμένα με 7 συντεταγμένες, ο καθαρισμός θα γινόταν με την σειρά και από τις  δύο πλευρές, το ένα μετά το άλλο. Η επιχείρηση καθαρισμού ξεκίνησε στις 15 Μαρτίου του 1958 και τελείωσε στις 7 Ιουλίου του ιδίου έτους. Η αλβανική πλευρά χρησιμοποίησε   2 ναρκαλιευτές , 1 πλοίο σημαδούρων, 1 καταδυτικό και 1 ελικόπτερο, ενώ το ελληνικό ναυτικό, 5 μεσαίου μεγέθους ναρκαλιευτές,  3 μικρού μεγέθους ναρκαλιευτές, δύο πλοία σημαδούρες και ένα πλοίο εργαστήριο. Οι νάρκες που αναζητούσαν από την περίοδο του πολέμου ήταν  νάρκες με άγκυρα, ακουστικές νάρκες και μαγνητικές. Θα έπρεπε, στην πραγματικότητα να ονομαστεί "επιχείρηση αναζήτησης " γιατί στο άρθρο 7 του τελικού Πρωτόκολλου που σύνταξαν οι δύο πλευρές, τονίζεται πως καμία πλευρά δεν βρήκε νάρκη στην περιοχή αναζήτησης. Αλλά γιατί έγινε όλη αυτή η επιχείρηση; Με βάση τις διεθνές υποχρεώσεις, οι πλευρές θα έπρεπε να τελέσουν έλεγχο στις περιοχές τους αλλά και στα κοινά θαλάσσια ύδατα, και να δηλώσουν πως τα νερά τους είναι ασφαλής προς διεθνή πλεύση. Από την άλλη μεριά όμως, όπως παρατηρεί κανείς στα έγγραφα, ήταν η περίοδος όταν η Αλβανία είχε καλέσεις αρκετές φορές το Ελληνικό Βασίλειο για την έναρξη των διπλωματικών σχέσεων. Οι προκλήσεις του Αυγούστου του 1949 και το κύμα των αποστολών δολιοφθορέων,  των ετών 1949-54  από τα ελληνικά σύνορα είχαν πια τελειώσει. Η Αλβανία είχε γίνει μέλος του ΟΗΕ και γενικά η πραγματικότητα μιας ανεξάρτητης Αλβανίας ήταν πια δεδομένο. Από την άλλη μεριά στην Αλβανία βρίσκονταν όμηροι πολλοί έλληνες στρατιωτικοί, από την περίοδο των συγκρούσεων του Αυγούστου, που η Ελλάδα σκοπούσε τον επαναπατρισμό τους, όπως και πολλούς πολεμιστές της ελληνικής αριστεράς που μετά το εμφύλιο πέρασαν τα σύνορα. Ένα μέρος των ελλήνων κομμουνιστών μεταφέρθηκαν σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Σοβιετικής Ένωσης , αλλά πολλοί έμειναν και Αλβανία. Γεγονός είναι πως η πράξη καλής θελήσεως από την αλβανική πλευρά για την δημιουργία διπλωματικών σχέσεων  δεν είχε την αναμενόμενη θετική ανταπόκριση από την Αθήνα, που επέμενε όμως να πάρει πίσω τους υπηκόους της. Η απελευθέρωση τους συνεχίστηκε μέχρι και στις αρχές του 1958, και είχε προηγηθεί το αίτημα της ελληνικής πλευράς από το 1956, η οποία με το κοινό καθαρισμό τους Στενού της Κέρκυρας, δοκίμαζε τους σκοπούς της Αλβανίας. Για να συζητήσουν σχετικά με την εργασία που είχε τελεστεί, η ελληνική αποστολή έφτασε στους Αγίους Σαράντα στις 30 Ιουλίου του 1958 και για τρείς μέρες πραγματοποιήθηκαν οι τελικές συζητήσεις και συνυπέγραψαν την κοινή δήλωση  για το θέμα του Στενού. Την ιδιαίτερη σύνθεση της Ελληνικής αποστολής το δίνει μια πλήρης αναφορά   της αλβανικής πλευράς για την υπόθεση. Πέρα από τον Πρόεδρο Δημοτάκη, αντιπρόεδρος της ελληνικής αποστολής ήταν ο χιμαριώτης  Σπύρος Μίλιος , αξιωματικός δευτέρου βαθμού στο ελληνικό βασιλικό ναυτικό η μητέρα του οποίου ζούσε ακόμη στην Χιμάρα. Μέλος της αποστολής ήταν ο Διοικητής της Ναυτικής Βάσης της Κέρκυρας, αξιωματικός Λαγονίκας, και τρεις άλλοι στρατιωτικοί: Διοικητής  Ναρκαλευτή Ζούλιας, ο αξιωματικός της ναυτικής διοίκησης, Δαϊσίπης και ο αξιωματικός του Υπουργείου Ναυτιλίας, Αγαπητός. Σύμφωνα με την αλβανική λεπτομερή πληροφόρηση, οι τελευταίοι ήταν εκεί για συμπληρώσουν τον αριθμό, αφού ο Δημοτάκης και ο Σπύρο Μίλο (Μίλιος) ήταν αυτοί οι οποίοι που έκαναν τις διαπραγματεύσεις και είχαν απόλυτη εξουσία. Όχι, μόνο αυτό, αυτοί οι δύο, ένα μεγάλο μέρος των συνομιλιών την έκαναν χωρίς τα άλλα μέλη, και σύμφωνα με τους αλβανούς, εκείνοι είχαν ιδιαίτερη πολιτική συμπάθεια προς την αριστερά. Μέρος της ομάδας ήταν και ο μεταφραστής Κωνσταντίνος Τσίγκος. Ιδού τι αναφέρει η εμπιστευτικής αλβανική αναφορά: " Ως μεταφραστή η ελληνική αποστολή είχε τον Κωνσταντίνο Τσίγκο, ο οποίος είχε μεγαλώσει στους Αγίους Σαράντα και μαζί με την οικογένεια του είχε φύγει παράνομα στην Ελλάδα το 1946, και σύμφωνα με τα δεδομένα θα πρέπει να είναι κάποιος πράκτορας. Αυτός έχει έρθει άλλες τέσσερεις φορές στην Αλβανία ως μεταφραστής των ελληνικών αποστολών που έχουν παραλάβει έλληνες στρατιωτικούς που είχαν βρει καταφύγιο στην Αλβανία. Η στάση του καθ' όλη την διάρκεια στους Αγίους Σαράντα δεν ήταν καλή, τόσο που ακόμη και ο αρχηγός της αποστολής και τα μέλη του έκαναν παρατήρηση, και σχεδόν σε όλες τις συνομιλίες δεν χρησιμοποιήθηκε ως μεταφραστής". Τα μέλη της ελληνικής αποστολής ήταν ελεύθεροι να κάνουν βόλτες και να συζητήσουν στους Αγίους Σαράντα, φυσικά με επίβλεψη. Οι διμερείς συζητήσεις τελείωσαν στις 2 Αυγούστου, όπου και υπεγράφη και το τελικό πρωτόκολλο σε σχέση με τις εργασίες καθαρισμού του Στενού της Κέρκυρας, μαζί με το κοινό δελτίο τύπου το οποίο  δήλωνε πως " οι εκπρόσωποι των  δύο κυβερνήσεων δηλώνουν πως ξεκινώντας από την ώρα 12:00 της 2 Αυγούστου 1958, το Στενό της Κέρκυρας είναι ελεύθερο προς διέλευση των πλοίων". Την ίδια ώρα της 4 Αυγούστου, θα μπορούσε να γίνει η διακήρυξη με όλα τα ΜΜΕ, για να ενημερωθούν όλοι οι  θαλασσοπόροι" Αυτό που αξίζει την προσοχή στην συμφωνία αυτή, είναι το γεγονός, πως μέσα από τα διάφορα άρθρα της, η Αλβανία και η Ελλάδα έχουν αναγνωρίσει η μία στην άλλη τα εγχώρια θαλάσσια ύδατα με συντεταγμένες ξεκάθαρα καθορισμένες, αν και γινόταν λόγος για δύο χώρες χωρίς διπλωματικές σχέσεις και πρακτικά σε εμπόλεμη κατάσταση. Άρα θα ήταν ανόητο να ειπωθεί πως μεταξύ τους δεν υπήρχαν καθορισμένα θαλάσσια σύνορα. Όπως και να έχει θα έπρεπε να γίνουν αργότερα και άλλες διεθνείς συμφωνίες σε σχέση με τα θαλάσσια όρια, το δίκαιο της θάλασσας, την ειδική περιοχή, το ηπειρωτικό οροπέδιο κ.α ώστε αυτή η αναγνώριση να ήταν έγκυρη και επικυρωμένη σε διεθνή επίπεδο. Κ.Α Ντίτα Μετέφρασε προετοίμασε, Πελασγός Κορυτσάς.

Γιατί οι Πόντιοι τρώνε στους τάφους την Κυριακή του Θωμά – Το ταφικό έθιμο- Pse Pondët hanë në varret të Dielën e Thomait- Zakoni i varrezave!

Οι αμύητοι μπορεί να βρουν το σκηνικό λίγο μακάβριο: Πάνω στις ταφόπλακες κόκκινα αυγά, μεζέδες, γλυκά, κρασί. Οι συγγενείς κερνούν όσους βρεθούν στο νεκροταφείο, τα γέλια πάνε και έρχονται. Κάποιοι στήνουν και κανονικά τραπέζια για ένα τσιμπούσι όπως θα έκαναν στο σπίτι τους, μόνο που βρίσκονται στον περίβολο των κοιμητηρίων. Η ποντιακή λύρα αυτή τη μέρα θεωρείται απαραίτητη, μόνο που δεν παίζει μακρύν καϊτέ. Όλοι γελούν, λέγονται ανέκδοτα, κάποιοι ξεκινούν το χορό. Την Κυριακή του Θωμά κυρίως, και σε μερικές περιοχές τη Δευτέρα του Πάσχα, οι Πόντιοι τρώνε πάνω στους τάφους τιμώντας με αυτόν τον τρόπο τους νεκρούς τους. Κατευθύνονται από το πρωί ’ς σα ταφία για μια μέρα Αναστάσιμη και αισιόδοξη, καθώς πιστεύουν ότι οι ψυχές των αγαπημένων έχουν ανέβει στον επίγειο κόσμο και κάθονται μαζί τους μέχρι την ημέρα του Αγίου Πνεύματος, γι’ αυτό και κάνουν «υποδοχή» στρώνοντας τραπέζι. Το ταφικό έθιμο τηρείται ευλαβικά σε αρκετές περιοχές που ζουν Πόντιοι. Από τα Σούρμενα, τον Κορυδαλλό, τις Αχαρνές, τον Ασπρόπυργο, την Καλλιθέα, την Αγία Βαρβάρα της Αττικής, μέχρι τη Νέα Κρώμνη Δράμας, τη Χαρίεσσα Νάουσας, την Καλαμαριά και τη Νέα Τραπεζούντα Πιερίας οι οικογένειες θα επισκεφθούν τα νεκροταφεία – ακόμα και πολιτιστικοί σύλλογοι καλούν τον κόσμο στα ταφία. Χωρίς καμία άλλη παραλλαγή, πλην της ημέρας που γίνεται το έθιμο, σε Πρωτοχώρι και Λευκόβρυση Κοζάνης, Μεσιανό Πέλλας, Κομοτηνή, Σάπες Ροδόπης και Πρόχωμα Θεσσαλονίκης αναβιώνει τη δεύτερη μέρα του Πάσχα. Έτσι το έμαθαν από τους προγόνους στον Πόντο, έτσι διατηρήθηκε στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, έτσι ήρθε και στην Ελλάδα. Στο Θρυλόριο Κομοτηνής το έθιμο γίνεται ανήμερα του Αγίου Πνεύματος. Τις «ρίζες» του τις βρίσκουμε σε αττικές λευκές ληκύθους· πρόκειται για αγγεία που εμφανίστηκαν γύρω στο 470 και χρησιμοποιούνταν μέχρι το 400 π.Χ. αποκλειστικά σε ταφικές τελετές. Σε μία λήκυθο του 430 π.Χ. που βρίσκεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (φωτ. αριστερά) απεικονίζεται πεπλοφόρος γυναίκα που φέρει προσφορές σε τάφο, ενώ στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φυλάσσεται παρόμοιο αγγείο που βρέθηκε στην Ερέτρια και χρονολογείται γύρω στο 440 π.Χ. Απεικονίζεται ο νεκρός έφηβος με χλαμύδα, πέτασο και δόρυ, όρθιος να αντικρίζει την επιτύμβια στήλη του προς την οποία έρχεται μια γυναικεία μορφή με κάνιστρο γεμάτο στεφάνια προσφορών, για να στολίσει το ταφικό μνημείο. http://www.pontos-news.gr/

Të pamësuarit mundet që t'iu duket pamja disi makabër: Mbi pllakat e varreve vezë të kuqe, meze, ëmbëlsira, verë. Të afërmit qërasin ata që gjenden në varrezat, të qeshuarat dëgjohen vazhdimisht. Disa vendosin tavolina të rregullta për mezetë, ashtu siç do të bënin në shtëpinë e tyre, vetëm që gjenden në oborrin e varrezave. Lira e pondëve,gjatë kësaj dite është e domosdoshme, vetëm që nuk i bien gajdes. Të gjithë qeshin, thonë anekdoda, disa fillojnë vallet. Të dielën e Thomait kryesisht, dhe në disa zona të Hënën e Pashkës, pondët hanë mbi varrezat duke nderuar në këtë mënyrë të vdekurit e tyre. Shkojnë që në mëngjes në varrezat për një ditë Ngjalljeje dhe optimiste, pasi besojnë se shpirtrat e të dashurve të tyre janë ngjitur në botë dhe qëndrojnë me ta deri në ditën e Shpirit të Shenjtë, për këtë arsye "iu bëjnë pritje" duke iu shtruar tavolinën. Ky zakon, i varrezave, ruhet në mënyrë të rregullt në disa zona ku jetojnë Pondët. Që nga Surmena, Koridhaloja, Aharnes, Aspropirgo, Kalithea, Agia Varvara, deri në Nea Kromni të Dramës, në Hariesa të Naussas, Kalamaria, Nea Trapezounta Pierias, familjet do të vizitojnë varrezat- deri dhe në shoqatat kulturore thërresin popull në varret. Pa asnjë ndryshim tjetër, pëveç ditës që kryhet ky zakon, në Protohori të Lefkovrisit të Kozanit, në Mesiano të Pelas, në Komotini, në Sapes të Rodhopit dhe Prohoma të Thessalonikit ripërjetohet ditën e dytë të Pashkës. Kështu e mësuan nga paraardhësit e tyre në Bashkimin Sovjetik, kështu erdhi në Greqi. Në Komotini zakoni kryhet duke u gëdhirë Shpiriti i Shenjtë. "Rrënjët" e tij i gjejmë në ampulla të bardhë atikas, bëhet fjalë për vazp që u shfaqën rreth 470 dhe u përdorën deri në 400 p.Kr vetëm në ceremoni varrimi. Në një ampullë të vitit 430 p.Kr që gjendet në Muzeun e Artit Cikladid (foto) ku duket një grua e veshur me petka që ka sjellë "oferta" në varr, ndërsa në Muzeun Arkeologjik Kombëtar ruhet një vazo e ngjashme që u gjend në Eretria dhe vendoset në kohë gjatë vitit 440 p.Kr.  shfaqet  një adoleshent i vdekur me pelerinë, petta dhe shtiza, i ngritur në këmbë që shikon kollonën e varrit të tij drejt sëcilës një formë gruaje me kanistër plot kurora "orfrimi"  që të zbukurojë memorialin.

Η Καθημερινή: Ο Αλβανικός εθνικισμός το τελευταίο οχυρό στα σχέδια του Ερντογάν - Kathimerini: “Nacionalizmi shqiptar, bastioni i vetëm kundër ambicieve të Erdogan në Ballkan

ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΙΜΑΣ Ο Ερντογάν μπορεί να έχει ανοίξει πολεμικά μέτωπα στη Μέση Ανατολή και να εξακοντίζει φοβέρες στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, δεν σημαίνει όμως ότι έχει αφήσει εκτός βεληνεκούς του τα Βαλκάνια. Ο «πόλεμος» εκεί γίνεται για το ξερίζωμα των θυλάκων του Φετουλάχ Γκιουλέν, που εντοπίζονται κυρίως σε δίκτυα ιδιωτικών σχολείων. Μέχρι τώρα πίεζε τις κυβερνήσεις να κλείσουν τα σχολεία και να του παραδώσουν τους «τρομοκράτες». Πριν από μερικές ημέρες προχώρησε σε απαγωγές στο Κόσοβο και ταυτόχρονα, μέσω της προπαγάνδας, επιδιώκει να τρομοκρατήσει τους απλούς Αλβανούς ότι δήθεν οι γκιουλενιστές ετοιμάζουν στις χώρες τους πραξικοπήματα! Στην επιχείρηση χειραγώγησης των αλβανικών πληθυσμών της Βαλκανικής διά της θρησκευτικής ριζοσπαστικοποίησής τους ο ισλαμιστής ηγέτης δείχνει να έχει ξεπεράσει τα ανεκτά για εκείνους όρια. Ακουμπάει την ευαίσθητη χορδή των Αλβανών, που είναι ο εθνικισμός, εξ ου και οι αντιδράσεις για την ενέργεια στο Κόσοβο. Η ρήση του εθνικού τους ποιητή Πάσκο Βάσα ότι «η θρησκεία των Αλβανών είναι ο αλβανισμός» απηχεί την πραγματικότητα, η οποία και λειτουργεί ως ανάχωμα στην επιχειρούμενη νεοοθωμανική διείσδυση. Οι Αλβανοί μπορεί να καλοβλέπουν τα χρήματα για τζαμιά και τις τουρκικές επενδύσεις, ελάχιστοι όμως επιθυμούν να ζήσουν σε ένα μοντέλο «δημοκρατίας» σαν αυτό που ο Ερντογάν έχει εγκαθιδρύσει στη χώρα του. Εχουν στη συντριπτική πλειονότητα στραμμένο το βλέμμα στη Δύση, όπου βλέπουν το μέλλον τους και, κυρίως, αυτό των παιδιών τους. Πάνω απ’ όλα αισθάνονται ότι το Ισλάμ, ειδικά το ριζοσπαστικό, υποσκάπτει την εθνική τους ταυτότητα. Γνωρίζουν, εξάλλου, από τα σχολικά τους βιβλία ότι οι προγονοί τους πολέμησαν για να αποτινάξουν τη σκλαβιά των Οθωμανών και να χειραφετηθούν ως έθνος. Πρόσφατα έγιναν στη Σκόδρα τα εγκαίνια ενός υδροηλεκτρικού φράγματος με χρήματα από την Τουρκία και οι κατασκευαστές λάξευσαν στην πρόσοψη μια μεγάλη τουρκική σημαία. Τη νύχτα κάποιοι πήγαν και την κατέστρεψαν. «Ηταν πρόκληση, εμείς πολεμήσαμε τους Οθωμανούς που μας είχαν επί αιώνες σκλάβους, δεν μπορούμε τώρα να ξυπνάμε κάθε πρωί και να αντικρίζουμε τη σημαία τους», δήλωσε ένας ντόπιος σε τηλεοπτικό σταθμό των Τιράνων. Και μπορεί ο Ερντογάν να θεωρεί εαυτόν «αφέντη» των μουσουλμάνων της Βαλκανικής, όταν όμως επισκέφθηκε τα Σκόπια, ο ηγέτης των εκεί Αλβανών Αλί Αχμέτι αρνήθηκε να τον συνοδεύσει σε περιοδεία του στα αλβανικά χωριά, ούτε επέτρεψε στους υπουργούς του να τον ακολουθήσουν.

Gazeta më e madhe greke “Kathimerini” thotë se nacionalizmi i shqiptarëve është i vetmi mjet për të ndaluar ambicien e Presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan në Ballkan. Përmes një editoriali të titulluar “Nacionalizmi shqiptar është bastion kundër ambicieve të Erdogan në Ballkan”, Kathimerini shkruan se shqiptarët janë i vetmi popull në Ballkan që mund të ndalojnë Presidentin turk të shtrijë ndikimin në këtë rajon. “Presidenti turk, Rexhep Tajip Erdogan ka hapur disa fronte lufte në Lindjen e Mesme dhe njëkohësisht po kërcënon Detin Egje dhe Mesdheun Lindor. Kjo nuk do të thotë se Ballkani nuk është në vëmendjen e tij. Plani i Erdogan është çrrënjosja nga rajoni e çdo bashkëpunëtori të klerikut në arrati Fetullah Gylen, të cilët gjenden nëpër shkolla dhe institucione të tjera të lidhura me lëvizjen e Gylen. Pak kohë më parë ai detyroi qeveritë që të mbyllnin shkollat dhe të dorëzonin “terroristët”. Vetëm muajin e kaluar, 6 shtetas turq u rrëmbyen në Kosovë nga agjentët e Shërbimit të Inteligjencës së Ankarasë. Ndërkohë Erdogan ka nisur një fushatë propagande për të frikësuar shqiptarët, me pretendimin se gylenistët planifikuan grusht shteti. Përpjekjet e Presidentit turk për të manipuluar shqiptarët etnikë në Ballkan përmes radikalizmit fetar, duket se kanë shkuar shumë larg në sytë e shqiptarëve. Kjo sepse ai ka goditur në një temë të ndjeshme, që është nacionalizmi. Poeti i tyre kombëtar, Pashko Vasa i cili ka shkruar se ‘feja e shqiptarit është shqiptaria’, është një fakt që vepron si pengesë kundër përpjekjes së infiltrimit neo-otoman. Shqiptarët mund të mirëpresin investimet turke ose paratë për ndërtimin e xhamive, por shumë pak duan të jetojnë nën një demokraci sipas linjës së Erdogan. Pjesa më e madhe e tyre i kanë sytë drejt Perëndimit, ku ata shohin një të ardhme për veten e tyre, dhe më e rëndësishmja, për fëmijët e tyre. Mbi të gjitha, ata mendojnë se Islami, sidomos Islami radikal, minon identitetin e tyre kombëtar. Në fund të fundit, ata e dinë nga librat e historisë se paraardhësit e tyre luftuan për të çliruar veten nga sundimi osman. Disa muaj më parë, pranë Shkodrës u përurua një hidrocentral, ndërtimi i të cilit u financua nga Turqia. Banorët e zonës shkatërruan flamurin turk që ishte vendosur në fasadën e hidrocentralit. “Ishte provokim. Ne luftuam osmanët që na kishin skllavëruar për shekuj me radhë. Nuk mund të zgjohemi në mëngjes nën atë flamur”, tha një banor për një televizion të Tiranës. Erdogan mund ta shohë veten si udhëheqës të myslimanëve që jetojnë në Ballkan, por kohët e fundit kur vizitoi Maqedoninë, kreu i partisë politike më të madhe shqiptare, Ali Ahmeti nuk pranoi ta shoqëronte atë gjatë ndalesave në fshatrat me popullsi shqiptare dhe ndaloi gjithashtu ministrat e tij që ta shoqëronin“./ Kathimerini http://www.gazetadita.al/

Është koha për ndriçim, ndizni llambadhën e Pashkës!

Ferdinand Samarxhi, Mjeshtër i Madh – Kisha na ftoi këto ditë dhe na përsërit vazhdimisht pambarim ftesën për në një të kremte të tërëndritshme që u celebrua në ditën e Ngjalljes me madhështi hyjnore nga kryepiskopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë, Fortlumturia e tij Prof. Doc. Anastasi, ceremoni që u transmetua drejtpërdrejtë me veneracion dhe dinjitet nga valët ekskluzive të RTSH-së, sinjali i të cilit përcolli mesazhin e madh hyjnor të Ngjalljes në çdo vatër shqiptare kudo ku ndodhet dhe jeton kombi ynë, në të gjithë galidhenë e madhe të kombeve.

Në foto: Pashkë 1992. Krishti u Ngjall. Ejani merni dritë nga drita që nuk perëndon

Ftesa që në pamje të parë duket paradoksale, se injoron realitetin kur na mbyt një atmosferë e turbullt e mbushur me pasiguri varfëri e shkurajim, megjithatë na ndihmon të kuptojmë dhe të pranojmë një realitet tjetër. Sado dëshpëruese të jenë sot kushtet e jetës, ekziston një lajm i gëzueshëm, i përjetshëm, të cilin Kisha e shpall gjatë të kremtes së Pashkës në mënyrë panagjirike: Krishti dërrmoi pushtetin e vdekjes dhe ndriçoi gjininë njerëzore. Ky fakt ndryshon rrënjësisht ecurinë e botës, perspektivën dhe dinamikën e jetës sonë. Ngazëllimi paskal që na fton gjithmonë gjatë gjithë vitit nuk kushtëzohet së jashtmi. Ai lulëzon, pavarësisht kundërshtive dhe sprovave në kohë të ndryshme. Ngjallja e Krishtit ndriçon dhe i transformon edhe këto. Bëhet fjalë për diçka unikale, që i jep kuptim të ri qenies njerëzore, dërrmimin e vdekjes dhe pjesëmarrjen tonë në triumfin e Krishtit Fitimtar. “Krishti u ngjall së vdekurish, me vdekje vdekjen shkeli dhe të varrosurve jetën u fali”, psalim të gjithë gjatë këtyre 40 ditëve në mënyrë triumfuese.

Në foto: Kryepeskopi Anastas duke u lutur që Krishti të ngjallet në Shqipëri. 17 korrik 1991

Me Ngjalljen e Tij, Krishti e lartësoi përfundimisht dinjitetin e njeriut, të cilin e rrëzon padrejtësia, dhuna, gënjeshtra, pasionet, mëkati, në përgjithësi, dhe e dërrmon vdekja. Perëndinjeriu Jisu, me pranimin e vullnetshëm të Pësimit dhe duke triumfuar me Ngjalljen e Tij, mposhti gjithçka që poshtëron dinjitetin njerëzor. Në këtë të kremte plot dritë, Kisha jonë na këshillon të ndërgjegjësohemi më shumë për dinjitetin që na ka dhënë Perëndia.

Dinjiteti njerëzor bazohet në të vërtetën se njeriu është krijuar “sipas ikonës së Perëndisë” (Gjen.1:26-27, 5:1) dhe i është dhënë mundësia të ecë drejt “ngjashmërisë”, duke përdorur elementin “e llojit hyjnor”, i cili ekziston brenda natyrës njerëzore.

Vlera e njeriut, dinjiteti ynë, plotësohet dhe përsoset në rrugën tonë për t’u bërë “pjesëmarrës të natyrës hyjnore” (2 Petr.1:4). Shën Grigor Theologu e përkufizon njeriun si “një qenie që, ndërsa jeton këtu, udhëton për në një vend tjetër dhe qëllimi i misterit është të hyjnizohet, si pasojë e thirrjes së Perëndisë” (Migne 36:632). Me ngjarjet e Pashkës, Krishti “vuan si i vdekshëm dhe, nëpërmjet pësimit, të vdekshmin e vesh me hijeshinë e paprishjes” (Shën Joan Damaskinoi).

Besimi ngjall te njeriu ndjesinë e vlerës së tij shpirtërore dhe morale. Mendimi teologjik ka theksuar si veçori të ikonës hyjnore të kuptuarin, ndërgjegjen, vullnetin.

Apostull Pavli thotë: Perëndia Atë, e vendosi Zotin e Ngjallur”… përmbi çdo autoritet e pushtet e fuqi e zotërim e çdo emër që quhet, jo vetëm në këtë jetë por edhe në atë që vjen dhe i nënshtroi të gjitha nën këmbët e tij” (Efes.1:21-22).

Me Ngjalljen e Tij, Krishti i përmbysi të gjitha ato që shtypin qenien njerëzore. Dhuroi fuqi për përmbysjen e tyre. Për këtë arsye, Ngjallja që ne përjetojmë në çdo kohë mbetet fuqia e pashtershme kundër çdo lloj shtypjeje të jetës.

Sigurisht, kjo nuk do të thotë se erërat e vdekjes janë zhdukur nga jeta njerëzore. Por tjetër gjë është, që shikimi ynë të humbasë, në errësirën e pabesisë dhe të padijes, në kraterin e dëshpërimit maksimal, duke menduar se kjo është paracaktuar nga fati i jetës dhe, krejtësisht tjetër është t’i shikojmë problemet e jetës, hidhërimin, sëmundjen, shpifjen, padrejtësinë, brenda perspektivës së përjetësisë me vështrimin nga Krishti i Ngjallur.

Me Ngjalljen e Tij, Krishti hapi horizonte të reja për njerëzit. Edhe në ditët tona, një dëshpërim shumëformësh dhe i papërcaktuar ka pushtuar zemrat e njerëzve. Shumë gjëra që ndodhin rreth nesh dëshmojnë se ekziston padrejtësia, urrejtja e vërteta minohet. Ata që përpiqen të jetojnë të virtytshëm bëhen pre e shpifjeve dhe përndiqen nga qarqe të errëta. Dhe kjo ndodh në jetën e secilit prej nesh në jetën e përditshme.

Sigurisht, një shikim i tillë dhe kjo përballje e realitetit presupozon besim te Krishti, presupozon marrëdhënie jetësore me Atë, ripërtëritje të vazhdueshme shpirtërore. E ndërsa marrim pjesë me tërë shpirtin në ngazëllimin e Ngjalljes së Krishtit, besimi ynë ripërtërihet dhe fuqizohet.

Por në të njëjtën kohë, është një rast i veçantë, për t’u ndërgjegjësuar për shpëtimin nga rreziqet e botëkuptimit të errësirës, të egocentrizmit, të lakmisë, të shfrytëzimit etj.

Pashka është një e kremte që e ndiejnë dhe e shijojnë jo vetëm besimtarët, por edhe njerëzit që ndodhen në kërkim e sipër, që lëkunden midis besimit dhe të mosbesimit. Zoti i Ngjallur qëndron mistikisht, me durim, përpara shumë zemrave të mbyllura, i mbushur me dashuri dhe mirëkuptim për të thënë në mënyrë të përsëritur mos kini frikë,”…. Ja Unë, tek jam bashkë me ju, të gjitha ditët e jetës suaj…”(Matth.28:20). Të gjithë sa përpiqemi të jetojmë Ungjillin në fazat e vështira të jetës sonë, moderne, ftohemi të ripërtërijmë guximin dhe shpresën tonë. Sa jemi ngurrues, sa biem në tundim madje dhe dëshpërim le të përpiqemi me optimizëm, me shpresë, mos e humbasim besimin në fuqinë e shpirtit dhe askush të mos dëshpërohet për rëniet, sepse falja na buroi prej varrit, mos kini frikë vdekjen, se na çliroi prej saj vdekja e Shpëtimtarit” (Shën Joan Gojarti).

Në Foto: Lavdi mbi ty o Perëndi. Kryepeskopi Anastas u ndez llambadha njerëzve. Pashkë 1993

“Ejani pra”, le të ngazëllohemi më Zotin… që ndriçoi gjininë njerëzore”. Ky ngazëllim nuk është individual, është gjithëpërfshirës për nga natyra. Shumëfishohet nga prania e mijëra e mijëra besimtarëve, njerëzve. Drita e tij shpërndahet sot, në të gjitha drejtimet, ka një shtrirje mbarënjerëzore. Dhe të gjithë sa e ndiejmë, ftohemi të transmetojmë sigurinë dhe optimizmin për fitoren finale të drejtësisë, të së vërtetës dhe të dashurisë- të vetë jetës. Drita që nuk perëndon e Ngjalljes së Krishtit shkëlqen brenda krijimit të dukshëm, në mbarë botën. Pra, çdo njeri, çdo besimtar, ftohet ta marrë dhe ta transmetojë dritën paskale në mjedisin e tij dhe të ndihmojë të afërmin ta ndezë edhe ai llambadhen e tij. Sigurisht, shumë vetë nuk e njohin ekzistencën e kësaj drite në jetën e botës, por kjo nuk do të thotë se ajo resht së vepruari, së ndriçuari dhe së udhëhequri “gjininë njerëzore”.

Në foto: Pamje madhështore e ceremonisë hyjnore të festës së Ngjalljes. Realizim drejtpërdrejtë i RTSH-së

Të mos e lejojmë trishtimin dhe dëshpërimin të sundojnë në shpirtin tonë

Sado që epoka jonë është shpesh e errët, e mbushur me pasiguri, hidhërim dhe shqetësim, të mos e lejojmë trishtimin dhe dëshpërimin të sundojnë në shpirtin tonë. Përkundrazi, le t’i përgjigjemi me besim ftesës paskale: “Ejani të ngazëllohemi më Zotin, i cili shtypi pushtetin e vdekjes dhe ndriçoi gjininë njerëzore”. Prandaj në këto kohë lypset dhe nevojitet që të ushqejmë dhe të fuqizojmë dhe të mbështesim njëri-tjetrin, me dashuri, besim, optimizëm dhe shpresë.

Shpresë, thesar dhe fuqi le të ushqejmë duke jetuar misterin e kryqit dhe të ngjalljes.

Shpresë për të tashmen dhe për të ardhmen personale, shoqërore, për zhvillimin e shoqërisë, të vendit tonë, të rajonit tonë më të gjerë që vuan nga përplasje maniake, rezultat përfundimtar i një edukimi ateist të brezave të fundit dhe i një pështjellimi modern. Shpresë që tejkalon përpjekjet dhe aspiratat njerëzore sepse mbështetet në hirin dhe dhuratat e pagjurmueshme të Perëndisë. Thesar jete, trashëgimie të lavdishme që u dhuron fitimtari Krisht të gjithëve sa e pasojnë. Kushdo që jeton me frymë Pashke drithërohet nga shpresa dhe ngazëllimi që i përshkojnë gjithë qenien dhe shpërndajnë çdo re melankolie dhe ankthi. Është fjala për një gëzim paqësor i cili shumëfishohet duke u ofruar.. kushdo përjeton ngazëllimin e Pashkës bëhet dhe vetë mbartës shprese dhe optimizmi. Kurdoherë si dhe sot ku dëshpërimi është i thellë dhe shqetësimi janë pjesë përbërëse e jetës, ku zhgënjimi ndrydh zemrat, çdo njeri është i ftuar për të marrë mesazhin ngjallësor të gëzimit, të dashurisë, dhe të transmetojë atë tek të gjithë njerëzit që ndodhen afër dhe larg e tij. Pushteti i Krishtit të Ngjallur lidhet me Pësimin vullnetar. Jisui mbetet Ai që bashkëvuan me vuajtjen dhe sprovën e çdo njeriu. Ai ul kryet me dhembshuri mbi të plagosurin nga mëkati. Pushteti i Tij nuk sundon mbi të tjerët, por shërben; nuk hakmerret, por fal; nuk shtyp, por çliron. Nuk imponohet me anë të zhurmës mashtruese, por vepron në heshtje, plot takt.

Krishti i Ngjallur, Llambadha e Pashkës respekton lirinë dhe shenjtërinë e gjinisë njerëzore

Kryesisht, vepron si një fuqi shpëtimtare, si dhuratë faljeje dhe dashurie. Krishti i Ngjallur respekton lirinë dhe shenjtërinë e çdo personi njerëzor- madje edhe të atij që ka dyshime për Atë. Pushteti i Tij nuk shkakton frikë, por e çliron qenien njerëzore nga frika, madje edhe nga frika e vdekjes. Në mënyrë diakronike fuqia e pashtershme e ngjalljes mund dëshpërimin duke na ftuar që të ngazëllohemi më Zotin. PO, do të ngjallemi të gjithë dhe do të vazhdojë jeta e përjetshme dhe e pasosur, në ngjallje jete për të gjithë besimtarët në Zotin siç thotë edhe Simboli i Besimit: “Pres ngjalljen e të vdekurve dhe jetën e ardhshme të amshuar”. Kjo është e vërtetë dhe aspirata për të cilën ne përpiqemi sepse ngjallja e Krishtit thonë njëzëri etërit e shenjtë është ngjallja jonë tani edhe në përjetësi.

Shpirti ynë i çliruar nga mëkatet bashkohet me Krishtin e Ngjallur dhe jeton ngjalljen shpirtërore. Natyrisht, kjo ngjallje shpirtërore e shpirtit tonë bëhet pjesë e ngjalljes së përgjithshme ku garanci e saj është Ngjallja e Krishtit.

Filozofia e Pashkës përshkon, si një rrymë e fuqishme, gjithë historinë e besimit, të Krishtërimit duke u bazuar në fuqinë e Ngjalljes. Çdo herë që njerëzit, besimtarët, të krishterët mendojnë Ngjalljen e Krishtit, qenia njerëzore transfigurohet, mbushet me fuqi dhe shpresë dashurie, sepse asgjë nuk është më e rëndësishme, në gjithë krijesën, se Ngjallja e Zotit dhe besimi tek Ai.

Kisha shpall lajmin e mirë të ngjalljes, Pashkën, të cilën e përuroi Krishti me pësimin, kryqin dhe ngjalljen e tij. Dhe me të vërtetë Krishti vulosi Dhiatën e re të dashurisë duke udhëhequr popullin që do ta pasonte në një jetë të re, të lirisë, të fitores përfundimtare mbi fuqitë e errësirës së vdekjes. Vetë kuptimi i fjalës Pashkë që vjen nga fjala hebraike “Pesah” ka lidhje me pashkën judaike, daljen e popullit të Perëndisë nga robëria e Egjiptit drejt lirisë drejt tokës së premtuar. Kjo “e kremte e të kremteve” që na fton është shumëdimensionale: Dalje nga dëshpërimi për shkak të varfërisë, vështirësive të pakapërcyeshme ekonomike, trazirave në rajonin tonë, nga konfuzioni dhe pafuqishmëria që shkaktojnë pasojat, e tyre. Dalje nga dëshpërimi që akumulon hidhërimi i padrejtësisë, i shpifjes, i pakënaqësisë dhe i zemërimit për shkak të mosmirënjohjes së atyre që kemi mbështetur ose nga tradhtia e atyre që kemi dashur. Dalje nga dëshpërimi që sjell dobësimi i shëndetit, dhimbja e sëmundjes apo largimi i përhershëm i të afërmve dhe miqve. Dalje nga zhgënjimi që shkaktojnë gabimet, rëniet, mëkatet, dështimet tona.

Në foto: Krishti dërrmoi pushtetin e vdekjes dhe ndryshoi gjininë njerëzore. Mesazh hyjnor, që u përcoll drejtpërdrejtë nga RTSH në të gjithë kombin tonë

Ngjallja e Krishtit realizoi kalimin e dyfishtë, së pari u plotësua kalimi i Perëndisë drejt njerëzimit, shpëtimi i gjinisë njerëzore, që nisi me lindjen e Zotit Jisu Krishtit dhe së dyti me ngjalljen, bëhet i mundur kalimi i njeriut drejt Perëndisë, drejt një udhe të re që përfundimisht shpie në bashkimin në të, në hyjnizimin e njeriut. Me ngjalljen lindi një jetë e re, një ndryshim i vetë natyrës sonë. Mbi këtë siguri të ngjalljes mbështetet tërë besimi, përvoja dhe dinamika e jetës. Dhe ai që bashkohet me Të, me anën e besimit, dashurisë dhe hirin e mistereve të Kishës dhe trupit të tij, do të mund të sfidojë ashtu siç sfidoi Krishti vdekjen dhe gjithçka që lidhet me inskenimin e çdo gjëje jo të drejtë, jo njerëzore, jo të ecjes dinamike të saj. Krishti me ngjalljen e tij mori nga Perëndia atë pushtet, në qiell e mbi dhe, ripërtëriu gjithësinë. Dhe psaltët i japin tonin kësaj thirrjeje: “U ndriçua gjithësia me ngjalljen tënde o Krisht”. Pra, për çdo Pashkë, ne ftohemi të çlirohemi nga atmosfera e frikës dhe e pasigurisë së shpresës, pasigurisë së paqes, nga padija në të vërtetën e Perëndisë, nga errësira e mëkatit në dritën e jetës më Krishtin, nga egoizmi te dashuria për të tjerët dhe për jetën. Krishti gjithmonë na fton që ne të bëhemi njerëz të tij, dhe të ndezim një llambadhë Pashke, që simbolizon dritën, që shkëlqen nga varri i boshatisur i Krishtit, dritën e shpresës dhe të fitores që shpërndan errësirën. PO, llambadha e Pashkës, lidhet me një dinamikë të posaçme. Drita e saj, mund dhe duhet të ndezë dhe llambadha të tjera të afërta, të shuara, që edhe ato të ndizen. Pasi jeta, me psikologjinë dhe ngarkesat e saj kërkojnë ta mbajnë shpirtin larg dritës, larg llambadhës.

Në foto: Ejani pra, le të ngazëllohemi me Zotin që ndriçoi gjininë njerëzore. Pashkë 2018

Në vend që të jetojmë dhe të përshkojmë errësirën, le të ndezim shumë lambadha

Në vend që të jetojmë dhe të përshkojmë errësirën le të ndezim shumë lambadha që qenia jonë njerëzore të përshkohet nga drita e tyre, në mënyrë që të gjithë si njerëz të bëhemi një pashkë gëzimi.

Perëndia vetëzbulohet brenda botës dhe gjithësisë me shfaqjen e lavdisë së tij. Njerëzit janë në gjendje të kuptojnë, vetëm lavdinë e tij. Ajo çka është në gjendje njeriu të perceptojë është lavdia e Perëndisë, largësia ndërmjet tij dhe Zotit, mbetet e pamatshme. Vendi i gjithë njerëzve në gjykimin e Perëndisë është i përbashkët sepse të gjithë sado jemi mëkatarë, madje kanë lindur në mëkat dhe janë privuar nga lavdia e Perëndisë. Krishti e ka njohur fuqinë mahnitëse të besimit, pra të marrëdhënies ndërmjet Perëndisë dhe njeriut, si shenjë dhe ikonë e mbretërisë Kisha përbën boshtin lidhëz të tërë procesit të përmbushjes. Ajo afron gjithmonë falënderim dhe dhoksologji. Krishti si shpirti i së vërtetës vepron dhe frymëzon njerëzit në dëshirat e tyre dhe në kërkim të së vërtetës. Ngjallja e tij qetëson zemrat dhe ndihmon në krijimin e marrëdhënieve të reja që sjell mirëkuptim dhe pajtim tek të gjithë njerëzit. Gjithashtu Krishti i ngjallur dhe drita e tij iu jep frymëzim dhe fuqi njerëzve për të dëshiruar drejtësinë dhe për të luftuar për të. Asgjë nuk mund të kufizojë rrezatimin e Shpirtit të Shenjtë kudo ku bashkohen dashuria, mirësia, paqja dhe frytet e tjera të tij. Të gjithë njerëzit marrin rrezet e lavdisë hyjnore që përfaqëson gjithësinë, shijojnë veprimet e Shpirtit të Shenjtë, që janë veprime jete, dashurie dhe të vërtete. Duke qenë se të gjithë bëjnë pjesë në natyrën e përbashkët njerëzore e cila u lartësua në trupëzimin e Fjalës, të gjithë duhet të marrim dhe të jemi pjesë të ndikimit të hirit të tij dhe të dashurisë së tij. Me gjithë “tjetërsimin” e thellë dhe rënien, natyra njerëzore nuk pushon së qeni mbartëse e krijimit sipas ikonës së Perëndisë. Njeriu i ri, Adami i dytë mori tërësisht natyrën njerëzore, risolli lirinë njerëzore në rrugën e dashurisë, i dha orientim gjinisë njerëzore.

Bërja njeri e Krishtit do të thotë krijim i ri për mua, për ty dhe për të gjithë krijesën njerëzore. Bërja njeri e Krishtit natyrën e çjerrë të njerëzve dhe të copëtuar në mijëra pjesë e mblodhi edhe më vete edhe për Perëndinë. Krishti realizoi të mbledhurit e natyrës njerëzore në vetvete dhe tek vetja e tij dhe rithirri tek uniteti i vjetër i shoqërisë dhe i dashurisë. Me ngjarjen e Pashkës u ripërtërinë të gjitha, për çdo njeri shtrohet tashmë pjesëmarrja në këtë ripërtëritje. Brenda dinamikës së Pashkës, llambadha e saj na fton në përpjekje për një ndryshim rinovues. Lëvizja e ndryshimit zë fill dhe merr pa pushim fuqinë e saj nga energjia e Perëndisë prej të cilit rrjedh çdo veprim njerëzor. Të gjithë thirrjet e tyre shenjtorët i përshtatin me faktin e marrjes së natyrës njerëzore nga Krishti dhe të lidhjes së tij me çdo person njerëzor. Të gjithë jemi ftuar të marrim pjesë në mbretërinë e hirit të Perëndisë sipas mundësive dhe dhuratave dhe kushteve ku jetojmë. Tradita ngjallësore për të përçuar flakën e llambadhës paskale edhe tek të tjerët, na rikujton detyrën për të ofruar të vërtetën dhe shpresën e Krishtit te njerëzit e tjerë. Krishti i ngjallur na fton në diçka unikale, të bëhemi pjesëmarrës në veprën e tij, në përpjekje për sundimin e drejtësisë, pajtimit, dinjitetit dhe solidaritetit.

Në foto: Ngjallja duhet të përshkojë çdo njeri, çdo zemër. Drejtpërdrejt në RTSH Ferdinand Samarxhi, Aleksandër Dimëroçi

Me ngjalljen, “tani të gjitha u mbushën me dritë”

Pas ngjalljes së Krishtit gjithçka lëviz në një perspektivë ekumenike. Dhe sa herë kemi prirjen për t’u kthyer tek “uni” ynë i vogël, individual, lokal apo kombëtar, Pashka na zbulon se me ngjalljen “tani të gjitha u mbushën me dritë” dhe na vendos në perspektivën universale… Kisha, bashkësia eukaristike e besimtarëve njeh dhe kremton përvojën e ngjalljes, e fitores mbi vdekjen dhe me këtë të vërtetë ajo gjallëron dhe transformon jetën e mbarë rruzullit në liri, paqe dhe dashuri.

Ejani merrni dritë nga drita që nuk perëndon…dhe transmetojeni këtë dritë Pashke në të afërt dhe të largët. Dritë, dritë Pashke, në zemrën tonë, në fytyrat tona! Dritë, më shumë dritë Pashke, në marrëdhëniet tona me të tjerët, në marrëdhëniet tona midis njerëzve, në të gjithë galidhenë e madhe! Dritë Pashke, që nuk perëndon, që fal kuptim, shpresë, thesar dashurie dhe fuqi Perëndie. Çdo mendim i yni, çdo fjalë e jona, çdo veprim i yni, çdo moment heshtjeje le të ndriçohen nga drita e ngjalljes dhe nga llambadha e Pashkës.

Me këtë kërshëri, dashuri dhe dritë Perëndie të llambadhës së Pashkës, ftohemi vazhdimisht që të bëhemi pjesë e kësaj drite për të ndriçuar zemrën, mendjen dhe shpirtin, që të bëhemi qytetarë të denjë të familjes së madhe europiane të cilët i përkasim dhe aspirojmë. Le të dëgjojmë ngaherë thirrjen paskale të Fortlumturisë së tij, Kryepiskopit të Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë profesor, doktor Anastasit, apostullit të Krishtit në Shqipëri, që ringjalli besimin nga varri, që rindërtoi Kishën nga hiri, që ngjalli shpresën e shqiptarëve, që ngriti dhe lartësoi Kishën e Shqipërisë në botë, që sot është zëri më i fuqishëm i kohës, i epokës së globalizmit, promovues dhe përçues i paqes dhe i dashurisë në botë, “Ejani merrni dritë nga drita që nuk perëndon”… Është koha për ndriçim…eja dhe ndiz llambadhën tënde… llambadhën e Pashkës.

http://www.gsh.al/

DHUNOHEN PËR 12-ËN HERË ZYRAT E PËRGJITHSHME TË 'OMONIA', REAGON KRYETARI: I SHTOJMË FLAMURËT JO I HEQIM

Reagon kryetari i “Omonia-s”, Leonidha Papa pas dhunimit të zyrave të përgjithshme të organizatës.

Sipas kryetarit prej dy vitesh zyrat janë të dhunuara, dhe sidomos simboli kombëtar grek, pasi shpesh herë flamuri gjendet njëherë i grisur dhe njëherë djegur.

“Hera e fundit që është konstatuar ka qenë dita e shtunë e kësajë fundjave, kur mëngjesin e sajë zyrtarët e zyrave dhe drejtuesit e organizatës kanë parë të hequr , të grisur dhe të përdhosur para derës hyrëse falamurin grek qënë fasadën e kësajë zyre rri përkrah atij shqiptar.”- tregon Paa në reagimin e tij, ndërsa jep dhe një mesazh për fajtorët e këtij akti: Në vend që të përpiqemi të arrijmë që në zyrat tona që sot janë dy flamuj, grek dhe shqiptar, nesër të jenë tre,edhe ai i BE-së ku Shqipëria të jetë anëtare e sajë[ siç është Grqia. Këto të përpiqemi dhe jo të përdhosim dita ditës simbolin kombëtar grek se ai nuk zbehet nga veprime të tilla vandal

Reagimi i plotë:

DHUNOHEN PËR TË 12-ën HERË ZYRAT E PËRGJITHËSHME TË “OMONIA”-s REAGON KRYETARI I “OMONIA”-S, ZOTI LEONIDHA PAPA: PËRPIQEMI TI SHTOJMË FLAMURËT NË ZYRËN TONË DHE JO TI HEQIM. SARANDË: Dhunohen për të 12 herë zyrat e përgjithësshme të organizatës”OMONIA” në qytetin e Sarandës. Kjo organizatë përfaqëson Minoritetin Etniki Grek në Shqipëri pa dallime politike. Por dy vitet e fundit zyrat e sajë gjenden të dhunuara , sidomos simboli kombëtar grek, flamuri, shpesh i djegur, shpesh i hequr, shpesh i grisur. Hera e fundit që është konstatuar ka qenë dita e shtunë e kësajë fundjave, kur mëngjesin e sajë zyrtarët e zyrave dhe drejtuesit e organizatës kanë parë të hequr , të grisur dhe të përdhosur para derës hyrëse falamurin grek qënë fasadën e kësajë zyre rri përkrah atij shqiptar. E dymbëdhjeta herë dhe asnjëherë nuk u kapën personat përgjegjës të këtyre veprimeve vandaliste që nuk i shërbejnë paqes dhe harmonisë ndëretnike, simbol i së cilës Saranda mbahet si modeli më i përsosur në botë. Atherë kush janë këta? Dhe të bën përshtypje se akte të tilla ndodhin vetëm atherë kur pritet ndonjë zhvillim bisedemish ndërshtetërore me shtetin fqinj, ashtu si edhe këtë rradhë ndodh në prag të vizitës së ministrit të jashtëm grek , Kocias në Tiranë. Këta përherë kanë mbetur të paidentifikuar, segmente që qëllimisht kryejën veprime vandale ndaj një zyre të ligjshme në Shqipëri. Në një reagim të Kryetarit të përgjithshëm të “OMONIA”-s, zotit Leonidha Papa, një nga inxhinierët akitekt dhe intelektualët e respektuar në qytetin e Sarandës, shprehet keqardhja për autorët e pazbuluar që kanë kryer këtë veprim vandal dhe tejet të papërgjegjshëm që cënon rëndë vëllazërinë bashkëjetuese shekullore, mardhëniet e fqinjësisë së mirë mes dy shteteve dhe minon përpjekjet që “OMONIA” bën për integrimin sa më shpejt të shtetit të përbashkët, Shqipërisë, në BE. Papa shprehet në reagimin e tij se:” kam një mesazh për të dhënë për fajtorët e kryerjes së këtij akti të turpshëm. Në vend që të përpiqemi të arrijmë që në zyrat tona që sot janë dy flamuj, grek dhe shqiptar, nesër të jenë tre,edhe ai i BE-së ku Shqipëria të jetë anëtare e sajë[ siç është Grqia. Këto të përpiqemi dhe jo të përdhosim dita ditës simbolin kombëtar grek se ai nuk zbehet nga veprime të tilla vandale”,-përfundon mesazhin e tij kryetari Papa duke lënë nëntekstin se vetëm një bashkëpunim i ngushtë mes njëri-tjetrit do të mundemi të arrijmë synimin e përbashkët të antarësimit të Shqipërisë në Be, pasi minoriteti që jeton në Shqipëri nuk ka asnjë interes që Shqipëria të mbetet jashtë sajë. Më shumë dashuri për njëri-tjetrin do të thotë më afër realizimit të qëllimeve të përbashkëta.
http://www.newsbomb.al/

Αλβανοί βεβήλωσαν την Ελληνική σημαία στα κεντρικά γραφεία της ΔΕΕΕΜ - «ΟΜΟΝΟΙΑ»

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του πρόεδρου της ΔΕΕΕΜ - «ΟΜΟΝΟΙΑ» άγνωστοι επιτεθήκαν στα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης που βρίσκονται στους Αγίους Σαράντα και βεβηλώσαν την ελληνική σημαία.

Ακλουθεί η ανακοίνωση του κ. Λεωνίδα Παππά

Για δωδέκατη φορά, τα τελευταία τρία χρόνια, άγνωστοι, με σύμμαχο το σκότος της νύχτας και του μυαλού τους, επιτέθηκαν στα γραφεία της Ομόνοιας βεβηλώνοντας την Ελληνική σημαία. Αντί της συνέχειας των καταγγελιών επαναλαμβάνοντας τα αυτονόητα, αυτή τη φορά έχω ένα μήνυμα προς τους υπαιτίους: Το μόνο που καταφέρνουν είναι να έχουμε τα γραφεία μας μία μέρα με τρείς αντί για τέσσερεις σημαίες ενώ τις υπόλοιπες να κάνουν το εθνικό μας σύμβολο πιο λαμπερό καθώς δεν προλαβαίνει να ξεθωριάσει.

Λεωνίδας Παππάς

Γενικός Πρόεδρος ΔΕΕΕΜ – «ΟΜΟΝΟΙΑ»

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο
Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο