Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ΕΡΤ 1986

Ηπειρώτες Ευεργέτες της Τουρκοκρατίας και Ελληνοκρατίας

 

Οι λιγότερο γνωστοί ευεργέτες- Bamirësit më pak të njohur

Ο αριθμός των ευεργετών από τη Βόρειο Ήπειρο είναι πολύ μεγάλος και δεν σταματά μόνο στα γνωστά ονόματα. Στα μικρά γράμματα της ιστορίας ανακαλύπτουμε περιπτώσεις ανθρώπων, που όπως έγραψε και ο Μπάγκας στον τάφο του, θεώρησαν κοινή περιουσία τα δικά τους αποκτήματα. Ο Αναστάσιος Αβραμίδης από την Κορυτσά χρηματοδότησε το μεγαλοπρεπή Ναό του Αγίου Γεωργίου στη γενέτειρά του, ενώ με δαπάνες του συντηρούντο δύο σχολεία και εδίδοντο φάρμακα σε άπορους συμπολίτες του. Ο Γεώργιος Αδάμ ίδρυσε Ορφανοτροφείο. Ο Δημήτριος Τσίσκας ίδρυσε νοσοκομείο και προσέφερε μεγάλα ποσά για το πολεμικό ναυτικό. Ο Ιωάννης Δήμας από τη Χειμάρρα φρόντισε για την παιδεία στην πατρίδα του, ενώ έκανε πολλές ευεργεσίες και στην ελληνική παροικία της Αιγύπτου όπου ζούσε. Ο Γκίκας Μιζίλης, επίσης από τη Χειμάρρα, εγκατεστημένος στην Οδησσό, προσέφερε ετήσια ενίσχυση στη σχολή Δρυμάδος. Ο Ζώτος Ντούρος, από την Πρεμετή, και ο οποίος ζούσε στη Βιέννη, κληροδότησε τα χρήματα για τη δημιουργία και λειτουργία του πρώτου ελληνικού σχολείου στην Πρεμετή το 1878. Ο Αναστάσης Καλαντζής, από τη Μοσχόπολη, εγκατεστημένος στην Τεργέστη συνέστησε μεγάλη βιβλιοθήκη στη Μοσχόπολη μαζί με τον Γ.Σίνα και τον Μ. Κιοπέκα, ενώ άφησε όλη του την περιουσία σε εκπαιδευτικά ιδρύματα. Numëri i bamirësve nga Epiri i Veriut ishte shumë i madhe dhe nuk ndalon vetëm në emrat e njohur. Në gërmat e vogla të historisë zbulojmë raste njerëzish, që siç shkroi dhe Banga në  varrin e tij, e konsideronin se arritjet e tyre ishin pasuri e përbashkët. Anastas Avramidhi nga Korça Financoi ngritjen e Kishës madhështore të Shën Gjergjit në vendlindjen e tij, ndërsa me financimin e tij mbaheshin dy shkolla dhe jepeshin ilaçe tek bashkëqytetarët e tij të varfër. Gjergj Adhami themeloi Jetimoren. Dhimitër Ciska themeloi spitalin dhe dhuroi shuma të mëdha për forcat detare. Joan Dhima nga Himara u kujdes për arsimin në atdheun e tij, ndërsa bënte shumë bamirësi për komunitetin helen në Egjipt ku dhe ai jetonte. Gjikë Mizili, sërish nga Himara, i vendosur në Odhiso, ofroi një përforcim vjetor për shkollën në Dhrimadhes. Zoto Duro nga Përmet i cili jetonte në Vienë, trashëgoi pasurinë e tij monetare për krijimin dhe funksionimin e shkollës së parë greke në Përmet në vitin 1878. Anastas Kallanxhi, nga Voskopoja, i vendosur në Trieste themeloi një bibliotekë të madhe në Voskopojë bashkë me J.Sinën dhe M. Qiopekën, ndërsa fali gjithë pasurinë e tij në institucionet arsimore.

Ένα νέο βιβλίο στη βιβλιοθήκη του ιδρύματος για το Αργυρόκαστρο της Βορείου Ηπείρου στη Νότια Αλβανία.

Αδελαΐς Ισμυρλιάδου,

Αργυρόκαστρο. Ιστορία – Εκπαίδευση – Κοινωνία 18ος – αρχές 20ου αι., Θεσσαλονίκη 2013, έκδοση Φιλόπτωχος Αδελφότης Ανδρών Θεσσαλονίκης και Επιμέλεια έκδοσης Θεόδωρος Ι. Δαρδαβέσης

Eπώνυμα ασημουργήματα στα Ορθόδοξα μνημεία της Αλβανίας

Μιχαήλ Παντούλας

Η τέχνη της αργυροχοΐας έχει τις ρίζες της στα βάθη των αιώνων, κατά δε το 18ο και 19ο αι. αποτέλεσε μία από τις πλέον χαρακτηριστικές χειροτεχνίες στον Ηπειρωτικό χώρο. Τα εργαστήρια των Ιωαννίνων και των Καλαρρυτών, κυρίως, ανέδειξαν σπουδαίους τεχνίτες του ασημιού, που έγιναν γνωστοί σε ολόκληρη τη βαλκανική χερσόνησο, όπου επίσης φιλοτεχνήθηκαν σημαντικά έργα.

Οι τεχνίτες του ασημιού λέγονταν και χρυσικοί, παρά το γεγονός ότι το υλικό που δούλευαν δεν ήταν το χρυσάφι. Χρυσό χρησιμοποιούσαν μόνο για τις επιχρυσώσεις της φωτιάς στα καλύτερα έργα τους, που γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστά με το όνομα μαλαμοκαπνισμένα ή φλουροκαπνισμένα.

Απολλωνία (Γυλάκεα) ,Ήπειρος - Apollonia e Epirit

Απολλωνία (Γυλάκεα) 

Η Απολλωνία Ιλλυρική ή "προς Επίδαμνον ή Ηπειρωτική ήταν αρχαία πόλη της Ιλλυρίας, αποικία των Κορινθίων. Βρισκόταν στα νότια της Ιλλυρίας κοντά στους ποταμούς Αώο και Άψο, όπως αναφέρει ο Στράβων. 

Ιστορία