Γιορτή Χριστουγέννων στο Ελληνοαλβανικό Σχολείο "Όμηρος" Κορυτσάς 22 12 2015 - Festa e Krishtlindjes në Shkollën Greko-Shqiptare Omiros Korçë!

Το Ελληνοαλβανικό  Σχολείο "Όμηρος" στην Κορυτσά, όπως κάθε χρόνο, παρουσίασε μια γιορτή με την ευκαιρία των Χριστουγέννων. Τίμησαν με την παρουσία τους ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Κορυτσά κ Γιώργος Αλαμάνος, ο Συντονιστής Εκπαίδευσης κ Σωτηρούδας Βασίλειος, πολλοί γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές. Το θέατρο, τα κάλαντα και τα τραγούδια, που είχαν ετοιμάσει τα παιδιά μας βοήθησαν να αισθανθούμε πιο έντονα το πνεύμα των εορτών. Χρόνια Πολλά σε όλους. Το φως του νεογέννητου Χριστού να φωτίσει τις ψυχές όλων μας.

Shoqata "Opinga" nderon me çmimin "Velo trimi, Klasa e Parë", Marin Memën

Pas skandalit të zbuluar në universitetin e Gjirokastrës, me logon e të cilit ishin realizuar dy dokumentarë që mbanin era maskarallëk, shoqata “Opinga” i ka akorduar Marin Memës çmimin “Velo trimi, Klasa e Parë".

Motivacioni:  

I jepet Maro Memës ky çmim për zbulimin me dekumente të marifeteve të grekut në shkollën e lartë në Gjinokastër. Me këtë rast shoqata shtron një drekë në Ujë të Ftohtë në Tepelenë.

Ceremonia u shoqërua me një këngë të shkurtër:

O Gërqi të kam bërë benë

Vjen Maro Mema me Top Qenë

Si qëmoti në Janinë

Maro Mema si Velo trimë

***

O Gërqi rri kalla

Se Maro Mema s’bën shaka

PS: Nga të pranishmit u mor vesh se Marini qau gjatë ceremonisë nga emocionet.

πηγή

Archbishop Anastasios, the science lover, who became an Apostle of Peace

By Marianne Ejdersten*

Renowned for his friendly, peaceful attitude and his inspiring speeches, nothing seems impossible for this man. He has struggled and faced a multitude of difficulties including severe illness and persecution, and he was asked to take up a new position at age 62. He committed to a country whose language and culture were unknown to him, arriving in the only officially declared atheist state, asked to rebuild the church.

In Tirana, Albania, 24 years later, he hosted the Global Christian Forum (GCF) consultation from 1-5 November. There, 150 high-level leaders and representatives of various church traditions from more than 60 countries gathered to listen and learn, and to stand in solidarity with churches and Christians experiencing discrimination and persecution in the world today.“It’s the fruit of our work together in Albania,” said Archbishop Anastasios of Tirana, Durrës and All Albania.

Archbishop Anastasios granted an interview to the World Council of Churches (WCC) news. This conversation took place in the archbishop’s residence in Tirana.

An apostle of peace and reconciliation, since meeting him in 1997, he is one of my greatest role models. I know, I’m merely one of many who share this. We meet in his residence office the day after his 86th birthday.  He extends a warm greeting, offering Greek coffee and cakes.  The welcoming room has warm colours, flowers and icons. It tells Archbishop Anastasios’s life story, one sometimes reflecting hazard. A double-glazed pane stopped a bullet that is suspended while it was in full flight toward him. It was fired by a sniper during the 1997 political upheaval that pushed predominantly Muslim Albania into chaos, nearly claiming the archbishop’s life. “I keep the window,” Archbishop Anastasios notes, “to remind me that life can end in a second. We must not waste a single day.”

Few men use their days like Archbishop Anastasios. Frail but energetic, he has spent the last 24 years overcoming immense obstacles to achieve a near-miracle in one of Europe’s poorest countries.

From Greece to Africa and Albania

Born into a religious family in Pireus, Greece on 4 November 1929, as a boy he was interested in science, but his view changed after four years of Nazi occupation of Greece. That brought fear, destruction, and the horrors of the Second World War.  He realized that the only way to make sense of the suffering was to work for eternal peace; the kind that can only come from Jesus Christ. He has dedicated his life and career to fulfilling Christ’s mandate.

His official title is Archbishop of Tirana, Durres and All Albania, but Anastasios has sometimes been called the Archbishop of Tirana and All. It isn't a title he objects to. "I am everyone's archbishop. For us, each person is a brother or sister. The church is not just for itself. It is for all the people.”

During the 1990s, around 160,000 people perished in the Balkan Peninsula violence. Although the conflicts largely hinged on ethnic differences, religion played a critical role in the three-sided war that embroiled Orthodox Christians, Roman Catholics, and Muslims. The archbishop discovered soon after arriving in Albania in 1992, his role was not merely to lead the Orthodox Church in Albania. "You must bear in mind that Albania had very little experience of being an independent country and even less of freedom.” During the communist era, from 1945 to 1990, Albania, just north of Greece, became the only country in the world to prohibit all religious practice. Just the act of crossing oneself could land one in prison. Every church, mosque and synagogue was destroyed or converted to secular use as Albanians, who now number 3 million, were isolated from the rest of the world.

The archbishop recalls, “The Albanian State was created in 1912-1913. Then there were 25 years of trying to build up that state in Europe’s poorest country. In such a setting it is necessary to think in larger terms, about social development as a whole, to think not in terms of decades but centuries….We must think what it means to be free.”

If you have faith, stay and struggle

After communism collapsed, in 1991 the Ecumenical Patriarch of Constantinople, the spiritual leader of Orthodox Christians, decided to send Archbishop Anastasios to Albania to report on the country’s religious situation. He found 1,600 destroyed churches and only 22 elderly priests still alive of the 440 who served Albania before communism. Albanians were, however, desperate for religious freedom and many gathered for services in fields where nothing remained of their former churches except broken bells.

He saw the despair in Albanians’ faces. “I thought, who's going to help these people? Who is going to give them hope?' I said to myself, ‘If you have faith, stay and struggle. If you don’t, go home.’” So he stayed. Over the next decade, Archbishop Anastasios fought to overcome centuries of ethnic and religious hostility, to establish a new church throughout the nation.

Archbishop Anastasios underline “About 150 new churches (both large and small) have been erected, 60 churches and monasteries, designated as cultural monuments, have been renovated and restored, and 160 churches have been repaired. More than 70 buildings have been purchased, built and reconstructed to make preschools, schools, youth centres, health centers, metropolitan sees, hospitality homes, workshops, soup kitchens, etc. Altogether there have been more than 460 building projects”.

All kinds of education are crucial for the archbishop. “Education is far more than books to read and facts to memorize. The goal must be to help shape people who are not only capable intellectually or skilled in certain specializations, but motivated by respect and love rather than greed and fear,” he observes.

"God did not give us a spirit of fear but of power. Those who fear God fear nothing else."

Women and men at the seminary

Educational work to prepare men and women for service in the church became a key concern.

"We are struggling with the problem of the shortage of priests. The young generation was raised in an atheistic climate, and after that came the capitalist dream, which made many decide to go to other countries. The scent of money is very powerful. Gradually some people realize money does not bring happiness, that happiness can only come from something deeper.

"As you will have noticed, there are not only men but also women at the seminary; perhaps a third of the enrollment. It used to be the vocation of women was mainly in the home, but now they have a public life and the church must use their gifts. Women exercise another form of church service. There are many women who have graduated from the seminary and who are playing an important role in the activities of the church in Albania, diaconal works of mercy, teachers, administration, mission activity, and so forth. We would have achieved much less without them.”

The Church should be present

The archbishop emphasized that the church should be present in all areas of life. He introduced new health care, educational and developmental programmes, social and relief efforts, cultural and environmental projects along with other necessities of civilization.

He says, “In each area of life we must implant a spiritual dimension. Culture is more than technology! Most of all it is respect for the dignity of people. Culture requires respect for God's creation. Where it exists, there is beauty.”

A first priority for the archbishop is children and young people. “We have opened many kindergartens, nurseries and schools. My only regret is that we cannot help more young people. We do what we can with the staff and space we can afford.”

When Anastasios was ordained, he went to Africa.  “In the evening of the day I was ordained a priest in May 1964, I flew to Uganda, which I had thought about so often and with such longing. I had thought that Africa would be my home for the remainder of my life. But malaria ended that dream…..It was my first experience of being close to death. I remember the phrase that formed in my thoughts when I thought I would die: 'My Lord, you know that I tried to love you.' Then I slept and the next day I felt well!  There was a second attack when I went to Geneva to attend a mission conference. Fortunately doctors there were able to identify the illness and knew how to treat it. When I was well enough to leave the hospital they said I must forget about returning to Africa.”

The Archbishop returned to his studies, but did not forget Africa. With a scholarship, he pursued post-graduate studies in Germany at the University of Hamburg, from 1965-1969. He specialized in the History of Religion, but also studied ethnology, missiology, and African studies. His dissertation was, “The Spirits Mbandwa and the Frame of their Cult: A Research on the African Religion of Western Uganda.”

Local and global ecumenical movement

In 1969, the WCC called Anastasios to accept a position in the Commission of World Mission and Evangelism as the “Secretary for Research and Relation with the Orthodox Churches.” He later became the first Orthodox moderator of the Commission for Mission and Evangelism (1984-91), presiding over the San Antonio World Mission Conference (1989).

Then in January 1991, the Ecumenical Patriarchate decided to re-establish the Church of Albania. Two months after his 61st birthday, Anastasios received a phone call from the Patriarchate of Constantinople asking if he would go to Albania to see if anything was left of the Orthodox Church. It not originally intended as a permanent assignment, only to see if and how the local church could be revived.

He says, “Only later was I asked by authorities of the Patriarchate if I would be willing to accept election as Archbishop of Albania. After a period of reflection and prayer, I was open, on three conditions. The first was that it must be clear that this was the wish of the Orthodox in Albania. Second, that this was the desire of the Ecumenical Patriarchate. Third, that the Albanian authorities would accept this decision. Otherwise the situation of the church would only be more difficult. My answer was much less than yes! I was like Jonah, looking for a path of escape! But inside my prayer was, 'Your will be done.’”

He explained, "The Orthodox people were indeed pressing me to stay. How could I refuse them? How could I say I had a different plan for the rest of my life? They were praying for me every day. Remaining in Albania would mean putting aside all the ideas I had about what I would be doing with the remainder of my life. I had in mind a peaceful retirement in Greece, giving lectures at the university and writing books.”

"It has been important for me not only to learn Albanian but to take care that whenever I say something I say it not just in a way that can be understood but say it well”.

One of Albania's most serious investors and job creators

Language skills, education and church buildings are important for the archbishop:  “Church building often involves more than just a structure for worship. When we build or restore a church or monastery, often we also have to rebuild the road.”

"With all our construction projects, the church has become a significant factor in the economic development of Albania. We are one of Albania's most serious investors and job creators."

Anastasios's most ambitious project, which he views as the capstone of his mission in Albania, was to rebuild an Orthodox cathedral in Tirana to replace one demolished by the communist government. The name he chose for the cathedral embodies what he has accomplished for the Orthodox Church in Albania and the Albanian people – resurrection.

Ecumenical vision beyond a Balkan

The Archbishop also talks of his ecumenical vision “Beyond a Balkan, European perspective, we are trying to respectfully and lovingly embrace the whole church and the entire world that Christ himself has raised, redeemed and enlightened by His cross and resurrection. The ecumenical vision offers a special power, endurance and perspective for every local and concrete situation. Besides this, the emphasis on the ecumenicity and catholicity of the church, and the gaze on the incarnate word of God in the Holy Spirit, offers to the Orthodox thought and conscience an open horizon with boundless majesty.”

Interfaith dialogue, he pointed out, is not simply exchanges of words. "It helped being in the World Council of Churches' committee for dialogue with other religions, but what we did was academic. Here you learn that often the best dialogue is in silence; it is love without arguments."

We could keep talking for hours but more media wait outside. The archbishop concludes with a smile: “You can only do your job with love and humility! I feel I’m still like a student or like a missionary for justice and peace!

Archbishop Dr Anastasios, (born Anastasios Yannoulatos Greek: Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Albanian: Anastas Janullatos, 4 November 1929) is Archbishop of Tirana, Durrës and All Albania and as such the primate and Head of the Holy Synod of the Autocephalous Orthodox Church of Albania, is professor emeritus of the National University of Athens and honorary member of the Academy of Athens. He has served as primate of Albania since 1992. In this capacity, he reconstructed the Orthodox Autocephalous Church of Albania from ruins and initiated important contributions in healthcare, development work, emergency relief, culture, ecology and peace-making. From 1984-1991, Anastasios was moderator of the WCC's Commission on World Mission and Evangelism;  from 2004- 2013 President of the World Council of Churches, from 1981 to 1990, he was the acting archbishop of East Africa, where he organized and developed the Orthodox Mission in East Africa; and from 1983-1986, dean of the Theological School at the University of Athens. Honorary President of the World Conference of Religions for Peace.

Photo album: Archbishop Anastasios, becoming an Apostle of Peace

Οργανωμένη επίθεση από εθνικιστή δημοσιογράφο εναντίων του Τμήματος Ελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αργυροκάστρου - Sulm i gazetarit të nacionalist Marin Mema që mbjell vetëm urrjetje kundër Degës së Studimeve Helene të Gjirokastrës!

Δύο επιστημονικά ντοκιμαντέρ που επιμελήθηκε το Τμήμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αργυροκάστρου «Eqerem Cabej» και προβάλλονται στην ιστοσελίδα του εν λόγο τμήματος, προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις σε μερίδα των αλβανικών ΜΜΕ. 

Δε χρειάζεται να έχει κάποιος ιδιαίτερες ιστορικές γνώσεις για να καταλάβει ότι τα κίνητρα του κ. Marin Mema που αποκάλυψε το «σκάνδαλο» δεν έχουν καμία σχέση με την αντικειμενική ενημέρωση και δημοσιογραφία. Toσο το χειρότερο όταν παραποιείται και διαστρεβλώνει τις αλήθειες των περιεχομένων των ντοκιμαντέρ. Το γεγονός ότι το ίδιο θέμα δημοσιεύτηκε (σχεδόν ταυτόχρονα) και σε άλλα μέσα μας κάνει να συμπεραίνουμε πως πρόκειται για μία οργανωμένη επίθεση κατά του ανώτατο δημοσίου εκπαιδευτικού ιδρύματος της Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία. 

Η «Άλλη Αλβανία» που ψάχνει η εκπομπή του “Top Channel” δεν είναι αυτή της καλλιέργειας των φαντασμάτων του παρελθόντος. Δεν είναι αυτή που γράφει την ιστορία ανάλογα με την αισθητική των εξουσιών και του αρρωστημένου εθνικισμού. Η άλλη Αλβανία είναι αυτή που έχει ανάγκη από αλήθειες, δικαιοσύνη, και ανάπτυξη. Είναι αυτή που ξέρει να σέβεται τη διαφορετικότητα και να αναγνωρίζει ότι ο έντονος ελληνισμός που έχει σε όλη τη σημερινή νότια Αλβανία, δεν αποτελεί απειλή για την ύπαρξη της αλλά κοινωνικό και ιστορικό πλούτο. Η Άλλη Αλβανία» είναι αυτή που αφήνει τους επιστήμονες να συμφωνούν ή να διαφωνούν βάση των τεκμηριωμένων στοιχείων τους και όχι υπό την πίεση αυτόκλητων “προστατών του έθνους”.

Δελτίο Τύπου ΟΜΟΝΟΙΑ

Dy dokumentarë shkencorë, prodhim i Departamentit të Gjuhës Letërsisë dhe Qytetërimit Grek në Universitetin “Eqrem Çabej” të Gjirokastrës dhe të publikuar në faqen e këtij Deparetamenti, shkaktuan reagime të ashpra në një pjesë të medjave shqiptare. 

Nuk duhet të ketë dikush njohuri të vecanta historike për të kuptuar se motivet e vërteta të z. Marin Mema që zbuloi “skandalin” nuk kanë asnjë lidhje me informimin objektiv dhe gazetarinë. Αq më keq kur deformon dhe shtrembëron të vërtetat e dokumentareve. Fakti që lajmi i tij u publikua (pothuaj njëkohësisht) edhe në mjete të tjera, na çon tek kongluzioni se bëhet fjalë për një sulm të organizuar kundër institucionit publik të arsimit të lartë të minoritetit etnik grek në Shqipëri . 

“Shqipëria tjetër” që kërkon emisioni i “Top Channel” nuk gjendet tek përpjekja për të ringjallur pandehmat e së kaluarës. Nuk është ajo e shkruarjës së historisë sipas estetikës së pushtetmbajtësve dhe të nacionalizmit të semurë. Shqipëria tjetër është ajo që ka nevojë për të vërteta, drejtësi dhe zhvillim. Eshtë ajo që di të respektojë egzistencën ndryshe dhe që pranon se helenizmi i spikatur në të gjithë Shqipërinë e Jugut nuk përbën kërcenim për egzistencën e saj, por pasuri sociale dhe historike. “Shqipëria tjetër” është ajo që lë shkencetarët të bien ose jo dakort në bazë të argumentave të tyre dhe jo në presionin e atyre qe vetdeklarohen “mbrojtës të kombit. 

Deklaratë për shtyp Omonia

Ο Αλβανός πρωθυπουργός στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων (ΒΙΝΤΕΟ & ΦΩΤΟ) - Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama për vizitë në Patriarkanën e Konstandinupojës (fotografi Video)

Επ’αφορμή της επισκέψεως του στο Ισραήλ, ο Αλβανός πρωθυπουργός, Εντι Ράμα, συναντήθηκε με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ.Θεόφιλο, ο οποίος τον παρασημοφόρησε.

Το ανακοινωθέν του Πατριαρχείου αναφέρει:

Την Δευτέραν, 8ην /21ην Δεκεμβρίου 2015, ο εξοχώτατος Πρωθυπουργός της Αλβανίας κ. Έντυ Ράμα, ευρισκόμενος εις επίσκεψιν εις το κράτος του Ισραήλ, συνοδευόμενος υπό της εριτίμου συζύγου αυτού και κλιμακίου πολιτικών συνεργατών αυτού, επεσκέφθη το Πατριαρχείον.

Τον κύριον Πρωθυπουργόν και την συνοδείαν αυτού προϋπάντησαν εις την Πύλην του Δαυΐδ ο Πατριαρχικός Επίτροπος Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καπιτωλιάδος κ. Ησύχιος και ο Παραδραγουμάνος και Τελετάρχης Αρχιμανδρίτης π. Βαρθολομαίος.

Μετά των προϋπαντησάντων αυτόν ο κ. Πρωθυπουργός εισήλθεν εις το Πατριαρχείον, ένθα εδέχθη αυτόν ο Μακαριώτατος Πατήρ ημών και Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος μετά Πατέρων Αγοταφιτών.

Εις το πλαίσιον της συναντήσεως ταύτης εγένετο ενδιαφέρουσα συζήτησις περί της ειρηνικής επισκέψεως του Μακαριωτάτου προ διετίας εις την αυτοκέφαλον Ορθόδοξον Εκκλησίαν της Αλβανίας, εις την αναγέννησιν της οποίας έχει συντελέσει πανθομολογουμένως τα μέγιστα ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ. Αναστάσιος.

Αναφορά εγένετο ωσαύτως και εις το πολυθρησκευτικόν και πολυκοινοτικόν περιβάλλον της Αλβανίας και της Ιερουσαλήμ, το οποίον περιβάλλον διέπεται υπό του αμοιβαίου σεβασμού των οπαδών των τριών Μονοθειστικών θρησκειών, αρχής γενομένης αυτής ήδη από του 7ου αιώνος μεταξύ του αειμνήστου Πατριάρχου Ιεροσολύμων Σωφρονίου και του Χαλίφου Ομάρ Χατάμπ εις τον μεταξύ αυτών υπογραφέντα Αχτιναμέ.

Επί τη επισκέψει ταύτη ο Μακαριώτατος προσεφώνησε τον Πρωθυπουργόν της Αλβανίας κ. Έντι Ράμα αγγλιστί, και ακολούθως ετίμησε αυτόν διά της τιμητικής διακρίσεως του Μεγαλοσταύρου του Τάγματος των Ιπποτών του Παναγίου Τάφου εις αναγνώρισιν της συμβολής αυτού εις την διαθρησκευτικήν ειρηνικήν συνύπαρξιν και την υποστήριξιν αυτού προς την Ορθόδοξον Εκκλησίαν της Αλβανίας, εις την σύζυγον δε και τα μέλη της συνοδείας του Προέδρου ο Μακαριώτατος απένειμε Ιεροσολυμιτικάς ευλογίας.

Ευχαριστών διά την τιμητικήν διάκρισιν ταύτην και την υποδοχήν ο κ. Πρόεδρος εζήτησεν την ευλογίαν του Μακαριωτάτου και τη συνοδεία των Αγιοταφιτών Πατέρων εσυνέχισε την πορείαν αυτού εις τον Πανίερον Ναόν της Αναστάσεως, ένθα υπεδέχθη αυτόν ο ηγούμενος Γέρων Σκευοφύλαξ Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Ιεραπόλεως κ. Ισίδωρος.

Kryeministri z.Edi Rama, vizitoi Patriarkanen e Jerusalemit.

Te henen me dt 21 Dhjetor 2015 Kryeministri z.Edi Rama, i gjendur ne Izrael per nje vizite zyrtare, i shoqeruar nga bashkeshortja e tij si edhe nje delegacion i gjere i perbere nga ministra, politikane dhe bashkepunetore, vizitoi Patriarkanen Orthodhokse te Jerusalemit, ku u prit nga Fortlumturia e Tij, Patriarku Theofil III. Gjate bisedes u fol per viziten qe Patriarku kreu para afro 2 vitesh ne Kishen Orthodhokse Autoqefale te Shqiperise, kjo e fundit e ringritur teresisht me kontributin dhe punen e mirenjohur dhe te mbare-pranuar te Kryepeshkopit Anastas. U bisedua gjithashtu per bashkejetesen fetare atje dhe ne vendin tone. Kryeminstri Edi Rama u nderua nga Patriarku Theofil, me Medaljen e Kryqit te Madh te Urdherit te Kaloresve te Varrit te Shenjte, per kontriburin e tij ne bashkejetesen paqesore te komuniteteve te ndryshme fetare ne Shqiperi, si edhe per mbeshtetjen e dhene prej tij per Kishen Orthodhokse Autoqefale te Shqiperise, ndersa bashkeshortes dhe anetareve te tjere te delegacionit iu ofroi dhurata simbolike si bekim nga Toka e Shenjte.

Duke falenderuar per medaljen e ofruar si edhe per pritjen e ngrohte, Kryeministri z. Edi Rama kerkoi dhe mori bekimin e patriarkut dhe te eterve te tjere dhe vazhdoi viziten e tij ne Kishen e Varrit te Shenjte, ne te cilin u prit nga Igumeni, Kryepeshkopi (=Mitropolit) i Hierapolit, Hiresia e tij, Isidor

Γιορτή Κατηχητικών Σχολείων Μητροπόλεως Κορυτσάς! - Festat e shkollave të katekizmit në Mitropolinë e Korçës

Έχει γίνει πια παράδοση στην Κορυτσά τα Κατηχητικά Σχολεία της Μητροπόλεως να παρουσιάζουν εκδήλωση για την Εορτή των Χριστουγέννων. Έτσι και φέτος τα παιδιά των Κατηχητικών Σχολείων (που επί το πλείστων είναι μαθητές του Ελληνικού Σχολείου Όμηρος) , στο χώρο κάτω από τα Καθεδρικό Ναό της Αναστάσεως, παρουσίασαν μια εξαιρετική γιορτή με πολλαπλά μηνύματα. Την γιορτή τίμησαν με την παρουσία τους ο Μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης, πολλοί κληρικοί, επισκέπτες από την Θεσσαλονίκη, o Συντονιστής Εκπαίδευσης κ Σωτηρούδας Βασίλειος , γονείς και παιδιά. Ευχαριστούμε ιδιαίτερα τις αδελφές από την Αδελφότητα "ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ" με έδρα το Φίλυρο Θεσσαλονίκης για το τεράστιο πνευματικό έργο που τελούν στην Ιερά Μητρόπολη μας. Ευχόμαστε ο Θεός να τους δίνει δύναμη και φωτισμό και κάθε ευλογία.-

Shkollat e Katekizmit të Mitropolisë së Shenjtë Korçë të cilat kanë në përbërje shumicën e nxënësve të shkollës Greko-shqiptare Omiros, prezantuan në Katedralen Ngjallja të qytetit një festë të shkëlqyer, dygjuhëshe, me mesazhe të shumta shpirtërore. Nderuan me pjesmarrjen Mitropoliti i Korçës Hirësi Joani, klerikë të shumtë, prindër dhe të ftuar. Për shumë vjetë gëzuar të gjithëve.

Οι Συνοικισμοί των Μοναστηριωτών στη Φλώρινα

Γράφει ο Δημήτρης Μεκάσης

Οι κάτοικοι της Φλώρινας και του Μοναστηρίου είχαν πάντα καλές σχέσεις, καθώς η απόσταση που τους χωρίζει είναι μικρή. Και οι δυο πόλεις χτίστηκαν δίπλα στις αρχαίες πόλεις, όταν αυτές καταστράφηκαν. Το Μοναστήρι χτίστηκε δίπλα στην αρχαία Ηράκλεια, σε ένα τόπο όπου υπήρχε ένα μεγάλο μοναστήρι και ο τεράστιος ναός της Παναγίας της Πελαγονίτισσας. Ένας ποταμός, ο Υδραγόρας, έρεε κοντά στο μοναστήρι, όπου οι καλόγεροι είχαν πολλούς νερόμυλους, και από το άλεσμα των γεννημάτων συντηρούσαν την μονή. 

Σε αυτόν τον τόπο ιδρύθηκε η νέα πόλη και πήρε το όνομα Μοναστήρι, από την μονή της Παναγίας της Πελαγονίτισσας. Αργότερα Σέρβοι και Βούλγαροι κατοίκησαν στην πόλη μαζί με του Έλληνες. Οι πληθυσμοί αυτοί ονόμασαν το Μοναστήρι, «Όμπιτελ», που σημαίνει «μοναστήρι» στα μεσαιωνικά σλάβικα. Από την λέξη «Όμπιτελ» βγαίνει η ονομασία «Μπίτολα», που είναι η σημερινή επίσημη ονομασία της πόλης.

Μετά την κατάληψη της πόλης από τους τούρκους, το 1385, όλοι οι χριστιανικοί πληθυσμοί εκτοπίστηκαν έξω από την πόλη και σε αυτή κατοίκησαν Τούρκοι. Ο ναός και η μονή καταστράφηκαν από ισχυρότατο σεισμό και δεν οικοδομήθηκαν πάλι, καθώς οι Τούρκοι δεν τους το επέτρεψαν. Πολύ αργότερα οι Τούρκοι επέτρεψαν στους χριστιανούς να κατοικήσουν στο κέντρο της πόλης. Το Μοναστήρι άρχισε να αναπτύσσεται, καθώς έγινε στρατιωτικό, διοικητικό και εμπορικό κέντρο.

Λίγο πριν το 1800, έφτασαν στο Μοναστήρι πολλοί ελληνόβλαχοι από την Βόρειο Ήπειρο. Όλοι ήταν Μοσχοπολίτες, που άφησαν πίσω τα ερείπια της κατεστραμμένης από τους αλβανούς Μοσχόπολης και ήρθαν να κατοικήσουν στην πόλη και στα χωριά του Μοναστηρίου. Οι Μοσχοπολίτες είχαν ελληνική παιδεία, ασχολήθηκαν με το εμπόριο, τις τέχνες και την επεξεργασία του μαλλιού. Με την άφιξή τους άλλαξαν πολλά στην περιοχή του Μοναστηρίου. 

Η ελληνική ορθόδοξη κοινότητα του Μοναστηρίου, από τα μέσα του 19ου αιώνα γίνεται όλο και πιο δραστήρια, καθώς οι περισσότεροι ήταν έμποροι και τεχνίτες. Τότε ξυπνά και η εθνική ιδέα, και το 1859, ιδρύουν τον εθνικό σύλλογο «Καζίνο», αλλά οι τουρκιές αρχές τον απαγόρευσαν και εξόρισαν τα μέλη του. Ο ελληνισμός όμως συνέχισε να αγωνίζεται και να αφυπνίζεται ιδρύοντας θαυμαστά σχολεία, αθλητικούς συλλόγους, θεατρικό σύλλογο, φιλαρμονική, φιλόπτωχες αδελφότητες, ναό και το ελληνικό νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». Αργότερα στο Μοναστήρι λειτούργησε και ελληνικό τυπογραφείο και η ελληνική εφημερίδα «Φως». Η ελληνική ορθόδοξη κοινότητα Μοναστηρίου ήταν πολύ ψηλά σε σχέση με τις άλλες κοινότητες της πόλης.

Και όταν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι του 1912-13 έθεσαν τα νέα σύνορα τής περιοχής, το Μοναστήρι βρέθηκε στην μεριά της Σερβίας. Πολλοί Μοναστηριώτες ήρθαν στην Ελλάδα, ενώ οι περισσότεροι περίμεναν τις εξελίξεις, έχοντας την ελπίδα ότι το Μοναστήρι θα γινόταν ελληνικό. Οι Σέρβοι έκλεισαν τα ελληνικά σχολεία· η ελληνική γλώσσα απαγορεύτηκε να ομιλείται σε δημόσιους χώρους και στους δρόμους. Ήταν παραμονές του Α΄ παγκοσμίου πολέμου και οι περισσότεροι προσπαθούσαν να φύγουν στην Ελλάδα. Όμως οι σερβικές Αρχές δεν τους έδιναν διαβατήρια. Το 1915 έφτασε ο πόλεμος και στα μέρη μας. Οι Βούλγαροι κατέλαβαν το Μοναστήρι και εξόρισαν στην Βουλγαρία πολλούς ελληνόβλαχους από τα χωριά. Εκεί, μέσα στα παγωμένα νερά τους ανάγκαζαν να εργάζονται και να επεξεργάζονται το μαλλί, όλη την ημέρα. Όταν ο πόλεμος τελείωσε όλοι οι εξόριστοι ήρθαν και κατοίκησαν στην Φλώρινα. Οι περισσότεροι Μοναστηριώτες ήρθαν στην Φλώρινα, όταν ο γαλλικός στρατός έσπασε τις βουλγάρικες γραμμές. Τότε οι Μοναστηριώτες βρήκαν την ευκαιρία και πέρασαν τα σύνορα και εγκαταστάθηκαν στην Φλώρινα. Ήταν την περίοδο 1917-18.

Η παρουσία των Μοναστηριωτών προσφύγων, που άρχισε στο τέλος των Βαλκανικών Πολέμων και κορυφώθηκε στο τέλος του Α΄ παγκοσμίου πολέμου δημιούργησε πολλά προβλήματα, καθώς ο Δήμος Φλώρινας είχε αναλάβει την σίτισή τους και την στέγασή τους. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν αφήσει πίσω τους τα ερείπια των σπιτιών τους και προσπαθούσαν να βολευτούν με κάθε τρόπο στην Φλώρινα. Οι πλούσιοι Μοναστηριώτες έφυγαν στην Θεσσαλονίκη και οι υπόλοιποι περίπου 500 οικογένειες έμειναν στην Φλώρινα. Όσοι είχαν χρήματα και είχαν αποφασίσει να μείνουν στην Φλώρινα αγόρασαν σπίτια στο κέντρο της πόλης. Οι υπόλοιποι στεγάζονταν πολλοί μαζί σε δωμάτια σπιτιών. Πολλοί Μοναστηριώτες επέστρεψαν στο Μοναστήρι, επειδή δεν ήθελαν να επιστρατευτούν και να σταλούν στην Μικρά Ασία. 

Κέρδισε η Φλώρινα από την εγκατάσταση των Μοναστηριωτών, καθώς αυτοί ήταν φορείς της αστικής κουλτούρας, την ελληνικής παιδείας και τα επαγγέλματά τους ήταν αστικά. Οι περισσότεροι άνοιξαν καταστήματα και ασχολήθηκαν με τις τέχνες και το εμπόριο. Πολλοί ήταν οι σπουδαγμένοι και εργάστηκαν σε δημόσιες υπηρεσίες και άλλοι στην εκπαίδευση. Όταν έκλεισε το γυμνάσιο Μοναστηρίου, οι καθηγητές του ίδρυσαν το Γυμνάσιο Αρρένων Φλωρίνης, το 1914. Αλλά και η πρώτη τοπική εφημερίδα «Νέα Φλώρινα», κυκλοφόρησε, το 1914, από τον τυπογράφο – δημοσιογράφο, Δημήτριο Τσώγκο, πρόσφυγα από το Μοναστήρι.

Το στεγαστικό όμως παρέμενε το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους πρόσφυγες από το Μοναστήρι, ακόμη και όταν έφυγαν οι Τούρκοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Οι Μοναστηριώτες ισχυρίζονταν ότι το ελληνικό κράτος είχε λάβει αποζημίωση για την ομηρία και τα καταναγκαστικά έργα, από την ηττημένη Βουλγαρία, και όφειλε με αυτά τα χρήματα το κράτος να λύσει το στεγαστικό πρόβλημα. Οι υποσχέσεις ήταν πολλές. Κάθε φορά που ερχόταν κάποιος υπουργός έδινε υποσχέσεις, χωρίς όμως αυτές να υλοποιηθούν. 

Κάποτε όμως άρχισαν οι εργασίες και χτίστηκε ο Πρώτος Συνοικισμός Μοναστηριωτών στην περιοχή του Πολιτιστικού Κέντρου. Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στις 14 Μαΐου 1931, την ίδια ημέρα με τα εγκαίνια του σιδηροδρομικού σταθμού Φλώρινας. Στη θεμελίωση του συνοικισμού παραβρέθηκε ο Γενικός Διοικητής Μακεδονία, κύριος Γονατάς και ο Παύλος Καλλιγάς, Γενικός Γραμματέας, και πρώην Νομάρχης Φλώρινας. Συνολικά χτίστηκαν 20 σπίτια.

Στην οδό Παύλου Καλλιγά, αναβαίνοντας από τα αριστερά έμεναν ο Γεώργιος Τσάπανος και ο γιος του Σοφοκλής, υπάλληλος τραπέζης, ο Νικόλαος Γκεζίτης, καφετζής, ο Κώστας Μορένας, τσαγκάρης, ο Ευάγγελος Αδάμ, βιβλιοδέτης, ο Γεώργιος Κουτσουμηνάς, μανάβης. Αρχίζοντας πάλι από κάτω, από την δεξιά μεριά έμεναν τα αδέλφια, Δόμνα, γυμνάστρια, Πανδώρα, Ζήσης, υπάλληλος, Αλκιβιάδης Κουσουρέτας, ο Βύρων Τσάπανος, μαραγκός, Αθανάσιος Θίας, που μετά το σπίτι αυτό το αγόρασε η Ελεονώρα Μπέσσα, ο Χρήστος Κίττας, δερματοπώλης, και τέλος ο Κλεάνθης Χάτζιος, μικροπωλητής, που πουλούσε κεκάκια (γλυκίσματα) στους δρόμους, και ο αδελφός του Θωμάς Χάτζιος, έμπορος υφασμάτων στο ίδιο σπίτι.

Στην οδό Κανάρη, ανεβαίνοντας από την αριστερή μεριά έμενε τα αδέλφια Αναστάσιος, Θωμάς και Ελευθερία Μπέλη, ο Γεώργιος Σιέμπης, ψιλικατζής, ο Γεώργιος Μπέλης, περιπτεράς, ο Αγγελής Ιωάννου, και η Πανδώρα Μπουτζάγια. Αρχίζοντας πάλι από κάτω στην δεξιά μεριά έμενε ο τσαγκάρης Πάντας και αργότερα το σπίτι αυτό το αγόρασε ο δάσκαλος Αθανάσιος Σιδέρης, ο Ευριπίδης Κατζιάς, υπάλληλος νομαρχίας, η Πολυτίμη Νικοκάβουρα, ο Αναστάσιος Τσάπανος, δάσκαλος, και τέλος οι αδελφοί Αθανάσιος και Γρηγόριος Καλυβιάνου, καφετζήδες. 

Λίγο αργότερα χτίστηκε και ο Δεύτερος Συνοικισμός Μοναστήριωτών, με 32 σπίτια, ανάμεσα από τον Πρώτο συνοικισμό και το Νοσοκομείο. Στην οδό Ανδρούτσου, αναβαίνοντας δεξιά έμεναν, ο Λάκης Βυσάρης, ζωέμπορος, ο Βασίλης Δένδρου, ζωέμπορος, και ο Μιχαήλ Ταπίνας, ζωέμπορος. Από την άλλη μεριά έμεναν ο Πέτρος Πιτόσκας, η Πηνελόπη Κοντογιάννη, ο Αλέξανδρος (αγνώστου επωνύμου), ο Σάββας (αγνώστου επωνύμου), ψιλικατζής, η Σεβαστή Ζώγια και ο Κώστας Τσάντης, μανάβης.

Αντώνιος Ζώης (1869-1941)
Μακεδονομάχος, οπλαρχηγός από
το Μοναστήρι

Στην οδό Ηράκλειας, από την δεξιά μεριά και προς τα πάνω, έμεναν η Βιργινία Τάχου, η Αφροδίτη Κετσετζή, η Σοφία Σαρρή, η Ζαχαρούλα Σαπουντζή, ο Θωμάς Τικφέσης, μαραγκός, και ο Καπετάν Αντώνης Ζώης. Ο Καπετάν Αντώνης, Μακεδονομάχος, το 1912 ελευθέρωσε το Μορίχοβο, αλλά ανταλλάχτηκε με τον κάμπο της Φλώρινας, που είχαν καταλάβει οι σέρβοι. Η πατρίς ευγνωμονούσα του παραχώρησε ένα προσφυγικό σπίτι και μια δουλειά παιδονόμου στον Δήμο Φλώρινας. Ο Καπετάν Αντώνης Ζώης ήταν ένας τίμιος, απλός και ήσυχος άνθρωπος, αγαπητός από την κοινωνία της Φλώρινας. Έζησε ήσυχα στην πόλη μας, μέχρι το 1941, που αυτοκτόνησε με το πιστόλι του, σε μεγάλη ηλικία, μόλις εισέβαλαν τα γερμανικά στρατεύματα. Η προτομή του βρίσκεται στον Νέο Δρόμο. 

Στην οδό Ηράκλειας από την αριστερή μεριά έμεναν η Βασιλική Παπαπέτρου, η Δόμνα Κυριαζή, η Αναστασία Μηνά, η Βιργινία Τσούκα, ο Νικόλαος Σιδέρης, ζωέμπορος, ο Τζιώτζιας Τσάπανος, που πουλούσε κάρβουνα, ο Μιχάλης (αγνώστου επωνύμου), και η Κασσιανή Βαραδίνη.

Στην οδό Σαλαμίνος, από την δεξιά μεριά έμεναν η Ευτέρπη Πλατή, η Παρασκευή Καραμηνά, και ο Ιωαννίδης. Από την αριστερή μεριά έμεναν η Ρούλη Ζιώγου, η Ερμιόνη Λαναρά, η Νεράντζια Νικολαϊδου, η Ζίτσα (αγνώστου επωνύμου), η Ντίνα (αγνώστου επωνύμου) και η Αθηνά (αγνώστου επωνύμου). Χαρακτηριστικό του Δεύτερου Συνοικισμού Μοναστηριωτών ήταν ότι οι περισσότερες που κατοικούσαν εκεί ήταν χήρες και ζούσαν με τα παιδιά τους.

Ο Τρίτος Συνοικισμός χτίστηκε στην πλαγιά, πάνω από τον ναό της Αγίας Παρασκευής. Ο θεμέλιος λίθος που τοποθετήθηκε, ο οποίος υπάρχει και σήμερα και αναφέρει τα παρακάτω: «Επί Πρωθυπουργού Παναγή Τσαλδάρη, Γενικού Γραμματέα Μακεδονίας Φιλίππου Δραγούμη, Νομάρχη Φλωρίνης Στέφανου Πέτρουλα, ετέθη ο θεμέλιος λίθος την 22α Οκτωβρίου 1933». Ο συνοικισμός τελείωσε περίπου το 1935 και 86 σπίτια του άρχισαν να κατοικούνται. Τότε ο συνοικισμός βρισκόταν έξω από την πόλη, σε έρημη περιοχή και μόνο το στρατόπεδο υπήρχε σε αυτή την περιοχή.

Οι Μοναστηριώτες με την κλασσική παιδεία τους ονόμασαν τις οδούς του συνοικισμού με αρχαία ελληνικά ονόματα. Στο κέντρο η πλατεία Πλάτωνος και κάτω η οδός Ελένης Δημητρίου. Στα ενδιάμεσα η οδός Αγίας Παρασκευής και κάθετα οι οδοί Θεμιστοκλέους και Ομήρου. Πάνω από την πλατεία η οδός Σοφοκλέους και κάθετα οι οδοί Πελοπίδα και Περικλέους.

Αρχίζοντας από γωνία της οδού Ελένης Δημητρίου και Θεμιστοκλέους, ήταν το σπίτι του Δημήτριου Κυριαζή, Καρίντη, Πέτρου Λαζαρίδη, και στην γωνία του Νικόλαου Σαράντη. Προς τα πάνω επί της οδού Αγίας Παρασκευής ήταν του Ευάγγελου Μουρτζίλα, του Χαράλαμπου Σμυρνιού και του Κάπτση. Πιο πάνω στην οδό Σοφοκλέους ήταν του Βασίλειου Κοντογιάννη, Αθανάσιου Κόγια, Λεωνίδα Τσώκα και στην γωνία του Αντώνιου Ταλιαδώρου. Πιο πάνω επί της οδού Πελοπίδα ήταν του Νικόλαου Κούκα, Ηλία Σαράφη, Ευανθίας Ταχούλα, Πέτρου Βατσινάρη, Δημήτριου Μπακούλη και τέλος του Πέτρου Δερβένη. Απέναντι του Ηλία Σταμπουλή, Δημήτριου Μηλώση, Ευάγγελου Γιαννάκη, Πέτρου Κυριαζή, Δημήτριου Τζάκα, και στην γωνία στην πλατεία του Αθανάσιου Παραφέστα. Επί της οδού Σοφοκλέους ήτα του Γιαννούλη, άγνωστου, Βασιλική Γιαννακίδου, Γεωργίου Μπασιακούλη, και στην γωνία του Δημητρίου Δαφίνη. Επί της οδού Περικλέους ήταν το σπίτι του Θεόδωρου Αδάμ και στην συνέχεια τέσσερα μικρά σπίτια που έμεναν γέροι, όπως και στην απέναντι μεριά της ίδιας οδού ήταν άλλα τρία μικρά σπίτι και τέλος το σπίτι του Μπράνκου Πέτρου. Απέναντι επί της οδού Αγίας Παρασκευής ήταν το σπίτι κάποιου Γιάννη μανάβη, Ευθυμίου, αγνώστου, αγνώστου, Μιχάλη Ζέρβα, Νικόλαου Γεράση, αγνώστου, Τάβη Μιχαηλίδη, αγνώστου, Γεωργίου Αδάμ, Θεόδωρου Κουτουράτσα, Θεόδωρου Αντωνίου, αγνώστου, Ζιούλη, Χρήστου Διαμαντή, Κώστα Φωτιάδη, Αντώνιου Νάιδου, και στην γωνία της οδού Ομήρου και Ελένης Δημητρίου, ο Νικόλαος Χρυσικός. Στην άλλη γωνία και με πρόσοψη και στην οδό Ελένης Δημητρίου και την οδό Αγία Παρασκευής ήταν το σπίτι του Ιωάννη Πασαμέα (Μικρασιάτη), Στράτου Καραγιαννόπουλου (Μικρασιάτη), Σάντα, αγνώστου, Βασιλείου, Τήρκα, Πέπε Πούπλη, και στην γωνία της οδού Θεμιστοκλέους η Μαριάνθη Τσάντη. Στην άλλη γωνία της οδού Αγίας Παρασκευής ήταν το σπίτι του Αναστάσιου Δημητσόπουλου, του Νικόλαου Τσορλάκη, του Πέτρου Τσουρίλα, αγνώστου, και στην γωνία του Αριστείδη Χατζηστεφάνου. Στην άλλη γωνία της οδού Ομήρου ήταν το σπίτι του Γεωργίου Παρίση, Πέτρου Καραφύλλη, Αλκιβιάδη Ζησίδη και στην γωνία του Πέτρου Ιωάννου. Στην γωνία στην πλατεία Πλάτωνος ήταν το σπίτι του Κωστόπουλου, του Δημήτριου Φολίδη, της Αρτεμισίας Πιπερίδη και τέλος του Μανόλη Κοζάρη.

Ο Τέταρτος Συνοικισμός Μοναστηριωτών, όπου κατοίκησαν και λίγοι Βορειοηπειρώτες ήταν κοντά στο Εθνικό Οικοτροφείο. Χτίστηκαν 16 σπίτια και κατοικήθηκαν από τον Ιούλιο του 1936 μέχρι το 1938. Στην οδό Σπηλιάδου έμενε η Μαριόνκα Ρωσίδου, δίπλα ο Βορειοηπειρώτης Δήμου, ξυλοκόπος, όπου σήμερα και τα γραφεία του Βορειοηπειρωτικού Συλλόγου, ο Απόστολος Μποζίνης, βαρελάς, και στην γωνία στην οδό Καραβίτη ο Αθανάσιος Σβάρνας. Δίπλα επί της οδού Καραβίτη έμεναν σε διπλό σπίτι ο Θωμάς Ιωαννίδης, τσαγκάρης και ο Αθανάσιος Ρεσέγκος, φοροτεχνικός. Στο αδιέξοδο δρομάκι έμεναν ο Νικόλαος Νικολαϊδης, τσαγκάρης, και ο Αναστάσιος Κώττας, τσαγκάρης σε ένα διπλό σπίτι. Στην γωνία η Όλγα Αδάμ και η Δόμνα (Ντονίτσα) Στογιάνου, μοδίστρα, σε διπλό σπίτι. Στην γωνία Καραβίτη και Ολυμπιάδος η Μαριγώ Γούτση - Υφαντή και ο Πέτρος (αγνώστου επωνύμου), μανάβης, σε διπλό σπίτι. Και δίπλα επί της Ολυμπιάδος έμεναν ο Λεωνίδας Τσούρης, αυτοκινητιστής, Βορειοηπειρώτης και ο Αλέκος Κυριαζής, Βορειοηπειρώτης. 

Αυτοί ήταν οι Συνοικισμοί των Μοναστηριωτών, με τα προσφυγικά σπιτάκια του και τις αυλές τους. Τα επόμενα χρόνια πολλά σπίτια κατεδαφίστηκαν και στη θέση τους χτίστηκαν νέα ευρύχωρα σπίτια. Νέοι ιδιοκτήτες, νέοι άνθρωποι. Ελάχιστα παλιά σπίτια υπάρχουν που θυμίζουν την προσφυγιά, που άρχισε από το 1913 και κορυφώθηκε στο τέλος του Α’ παγκοσμίου πολέμου. Οι Μοναστηριώτες έχουν τον αρχαιότερο σύλλογο της πόλης μας. Είναι ο Σύνδεσμος Μοναστηριωτών και πέριξ «Η Ελπίς», που λειτουργεί από το 1913 μέχρι σήμερα και στεγάζεται σε ιδιόκτητη αίθουσα, όπου συχνά γίνονται εκδηλώσεις.

πηγή

Η απελευθέρωση της Χειμάρρας, 22 Δεκεμβρίου 1940

Πλησίαζαν τα Χριστούγεννα του 1940 και ο Ελληνικός Στρατός στην παράλια ζώνη του μετώπου, στον ελληνοιταλικό πόλεμο, φαινόταν πως είχε καθηλωθεί στο μουσουλμανικό χωριό Μπόρσι, λίγα χιλιόμετρα πριν από την Χειμάρρα. Οι Ιταλοί είχαν οχυρώσει και είχαν καταστήσει σχεδόν απόρθητο το βουνό που είναι πάνω από το χωριό Κηπαρό. Ο ορεινός αυτός όγκος έστεκε σαν τείχος μπροστά στις ελληνικές δυνάμεις και εμπόδιζε την προέλασή τους. Οι ελληνικές επιθέσεις είχαν αποβεί άκαρπες. Τα Ιταλικά πολυβόλα χάρη στην ευνοϊκή θέση που κατείχαν, θέριζαν τα πάντα μπροστά τους. Τότε παρουσίασαν στον διοικητή μια λεβέντισσα Κηπαριώτισσα που είχε έλθει κρυφά από το Κηπαρό και ζητούσε να τον δει. «Μπορώ να σας περάσω από ένα μονοπάτι πίσω από τις γραμμές των Ιταλών» του λέει. Ο διοικητής την κοίταξε στην αρχή με καχυποψία, μπορεί να είναι παγίδα, σκέφτηκε. Όμως κάτι μέσα του, του έλεγε πως μπορούσε να εμπιστευθεί την γυναίκα αυτή.

Διέταξε τότε μια διμοιρία να ετοιμαστεί και όταν πέσει το σκοτάδι να ακολουθήσει την γυναίκα. Στην αρχή οι στρατιώτες με την γυναίκα μπροστά, κατευθύνθηκαν μέσα από τον πυκνό ελαιώνα προς την παραλία όπου η απόκρημνη ακτογραμμή εμπόδιζε την ορατότητα των Ιταλών. Έτσι βαδίζοντας ακροβολιζόμενοι συνέχεια παραλιακά από το Πρωτοπάπι του Κηπαρού, φθάσανε σε ένα σημείο από όπου αρχίσανε να ανεβαίνουν μέσα από ένα δύσβατο μονοπάτι. Κάποια στιγμή φτάσανε ακριβώς πίσω από τις γραμμές των Ιταλών. Μέσα στην σιωπή της νύχτας, ξαφνικά οι Ιταλοί ακούνε μεταλλικούς κρότους πίσω από την πλάτη τους. Ήσαν οι ελληνικές ξιφολόγχες που έμπαιναν στα όπλα. Αμέσως, πριν προλάβουν να αντιδράσουν ακούνε την ιαχή «αέρα» και τους πρώτους πυροβολισμούς. Έντρομοι σήκωσαν τα χέρια, κάποιοι έπεσαν στα γόνατα και ικέτευαν για την ζωή τους. Έτσι έπεσε η γραμμή άμυνας των Ιταλών και άνοιξε ο δρόμος για την Χειμάρρα. Η ατρόμητη Κηπαριώτισσα ονομαζόταν Αναστασία Σάββα. Τα εγγόνια της ζουν και τώρα στο Κηπαρό, κάποιες φορές διηγούνται την ηρωική πράξη της γιαγιάς τους. 

Ο Ελληνικός Στρατός μπήκε στις 22 Δεκεμβρίου στην Χειμάρρα και γνώρισε αποθεωτική υποδοχή. Οι γαλανόλευκες βγήκαν στα παράθυρα και στα μπαλκόνια, ο κόσμος ξεχύθηκε για να αγκαλιάσει τους στρατιώτες και για τα τους προσφέρει ότι μπορούσε. Τα Χριστούγεννα του 1940 έμειναν αξέχαστα στους Χειμαρριώτες.

Τότε η γραμμή του μετώπου αναπτύχθηκε από τον Σκουταρά, στα βόρεια της Χειμάρρας μέχρι την κορυφή Αυγό των Ακροκεραυνείων. Ταυτόχρονα άλλες δυνάμεις από το Μπόρσι προωθήθηκαν προς την κοιλάδα του ποταμού Σουσίτσα και εγκατέστησαν το στρατηγείο στο χωριό Κούτσι. Εκεί ψηλά στα Ακροκεραύνεια, στα χιόνια, ο στρατός μας πέρασε όλον τον χειμώνα του 1940-41 και επιβίωσε μέσα σε σκαμμένα λαγούμια στην πλαγιά του βουνού. Εκεί μέσα στα λαγούμια δημιουργήθηκαν τα πάντα. Κοιτώνες, μαγειρείο, ιατρείο, διοικητήριο, αποθήκες και ότι άλλο χρειαζόταν. Σε ελάχιστη απόσταση στην απέναντι πλαγιά, στο «Μεσημέρι» ήσαν οι Ιταλοί. Μέσα στην νύχτα ακούγονταν και κάποιοι να φωνάζουν προς τους Ιταλούς διάφορα, όπως «Ρε φρατέλι, πάλι μακαρόνια τρώτε». Το μέτωπο αυτό άντεξε την εαρινή επίθεση των Ιταλών και άρχισε να οπισθοχωρεί μόνο μετά την γερμανική επίθεση.

Πηγή: http://www.himara.gr