H σχέση του ελληνικού γλωσσικού ιδιώματος της Xιμάρας με τα άλλα νεοελληνικά ιδιώματα - E folmja greqisht e Himarës dhe të folmet e tjera të greqishes së re [1]

H σχέση του ελληνικού γλωσσικού ιδιώματος της Xιμάρας με τα άλλα νεοελληνικά ιδιώματα by Πελασγός Κορυτσάς

Rreth marrëdhënieve të së folmes greqisht të Himarës me të folmet e tjera të greqishes së re [1]

Nga Dhori Q. Qirjazi*

Universiteti i Selanikut

Për të folmen greqisht të Himarës* janë formuluar herë pas here teori dhe hipoteza të ndryshme, të cilat nuk kanë mundur të na japin një përgjigje të qartë dhe përfundimtare lidhur me mënyrën dhe kohën e krijimit të kësaj enklave greqishtfolëse si dhe për marrëdhëniet e saj me të folmet e tjera të greqishtes së re.

Historiku i studimeve të kryera në Greqi për këtë çështje përshkruhet kënaqshëm në dy punime të Dh. Vajakákos-it, që u publikuan në dhjetëvjeçarin e parafundit të shek. XX[2]dhe bazohen në lëndë gjuhësore të mbledhur mes himarjotësh të vendosur në Korfuz. Me këto dy punime mbyllet në thelb një cikël, pa u mbyllur ndërkaq çështja vetë.

Cikli tjetër i pritshëm ka të bëjë me mbledhjen sa më të plotë të lëndës gjuhësore dhe me vlerësimin shkencor të saj. Pas ndryshimeve të njohura të viteve 1990-91 ekspeditatin situ janë tashmë të mundshme edhe në zona “sensibile” të Shqipërisë, ku deri para do kohësh trajtimi i çështjeve të tilla konsiderohej tabu. Në Shqipëri vërehet rritje e interesimit dhe e botimeve për Himarën[3], që mbajnë shpesh vulën e paragjykimeve dhe të stereotipeve të së kaluarës. Gjatë viteve të fundit kemi një pakësim të numrit të bartësve të së folmes në mjedisin e saj natyror, ngaqë shumë himarjotë janë vendosur përkohësisht ose përfundimisht në Greqi.

1. Anagnostópulos, i pari ndër gjuhëtarët grekë, e rendit të folmen e Himarës në të folmet jugore të greqishtes së re dhe ngjashmërinë e së folmes himariote me të folmen e Manit në Peloponez e lidh jo aq me marrëdhënie të drejtpërdrejta të tyre sesa me karakterin konservativ të të folmeve periferike[4]. C. Höeg shfaq në të njëjtat vite pikëpamjen se himarjotët dhe gjuha e tyre lidhen me grecitetin e Magna Graecia-s (Italisë së Jugut)[5], ndërsa M. Dhéndhias rreket të vërtetojë se himarjotët kanë emigruar herë pas here në brigjet përballë të Apulisë[6]. Disa dekada më pas, Dh. Vajakakos kërkon dhe parashtron indikacione për marrëdhëniet e mundshme të të folmeve të Himarës e të Manit[7], duke e lënë çështjen të hapur për hulumtim të mëtejshëm. Bën fjalë për karakteristikat e së folmes himarjote[8], duke vënë në dukje karakterin arkaik të saj dhe faktin që banorët e Dhërmiut e të Palasës përdorin një të folme me tipare të vokalizmit gjysmëverior[9].

Gjithashtu, studiuesi Ε. Bógas, në librin e tij të njohur për të folmet e Epirit, e rendit të folmen greke të Himarës në grupin e dialekteve jugore të greqishtes së re dhe, duke e krahasuar me të folmet simotra epirote, bën fjalë për “një karakter arkaik më specifik të saj”, që e shpjegon me veçimin në mes popullsish shqipfolëse. Së bashku me të dhënat për ngjashmëri të së folmes së Himarës me atë të Manit (Peloponez), ai shton edhe një tjetër informacion, “interesant” siç e quan, sipas të cilit “në Dhërmi flasin gjuhën e grekëve të Sinopit, Kerasundës dhe Trapezundës”[10].

Një version tjetër për origjinën e së folmes greke të Himarës, që qarkullon dhe riciklohet mes banorëve të Himarës dhe të fshatrave përreth, konsideron se himarjotët flasin si kretasit[11].

Pra, çfarë janë himarjotët? Janë vendas apo erdhën prej brigjeve përballë të Italisë, nga Mani, Kreta, Ponti? Apo mos vallë janë që të dyja, d.m.th. një bërthamë anase elementi greqishtfolës me mbishtresime të kohëpaskohshme ardhësish homoglotë dhe heteroglotë?

Pro versionit të parë (“anas”) duket se është Μ. Dhendhias[12], ndërsa zgjidhja e mesme (“anas” dhe “ardhës”) pranohet prej Dh. Vajakakos-it[13], që e sheh me rezerva vendosjen e mundshme të banorëve të Manit në Himarë: “Për vërtetimin e traditës gojore nuk disponojmë sigurisht dëshmi historike”[14].

Qëndrimi negativ i Dhendhias-it ndaj traditës gojore bazohet në faktin se nuk ekzistojnë konkordanca specifike mes Manit dhe Himarës, por edhe ngaqë “Ka shumë gjasë … që tradita gojore të ketë buruar nga ngjashmëria që paraqiste, sidomos në raport me turqit, gjendja e himarjotëve dhe e banorëve të Manit”[15].

Mbërrijmë kështu në një pyetje kritike për shtjellimin e mëtejshëm të çështjes në fjalë: Përse “tradita” iu referohet ekskluzivisht Manit dhe Kretës dhe anashkalon vatra të tjera të arealit greqishtfolës, të cilat paraqitnin pothuaj të njëjtat ose edhe të tjera ngjashmëri me greqishten e Himarës?

Po të sjellim ndërmend çfarë përfaqësonin Mani dhe Kreta në historinë e Greqisë së para dhe pas Revolucionit të 1821-it, nuk është e vështirë të kuptojmë përse, brenda një suaze objektive, siç janë ngjashmëritë (joekskluzive) gjuhësore (f.v. ekzistenca e emrave më –ία[16]), inkuadrohet dhe themelohet një traditë, që në thelb pasqyron aspiratat dhe synimet e së paku një pjese të himarjotëve lidhur me vendin që u takonte në radhët e atyre që luftuan me zell për triumfin e Revolucionit grek.   Kemi të bëjmë vallë me një traditë të sajuar ad hoc, me qëllim sigurimin e “vazhdimësisë me një të kaluar të përshtatshme historike”[17] dhe posedimin e “kredencialeve” të nevojshme gjuhësore të përfshirjes së plotë të himarjotëve në komunitetin imagjinar të grekëve? Është fjala vallë për një reagim, gjithashtu, ndaj vargjeve të famshme satirike “Σπύρο-Μίλιο με το πέννα, / Ζάχο-Μίλιο με το πάλα, / Λευτερώσαν το Ελλάδα / και το κάμανε Χειμάρα”[18], që hidhnin hije dyshimi mbi identitetin gjuhësor grek të banorëve të Himarës? Është rasti të kujtojmë se pothuaj në të njëjtën periudhë, në fillimet e shek. XIX, “u zbulua” Kronika eDropullit (“Χρονικόν της Δρυοπίδος”)[19], një sajesë savantësh që u shërbente edhe ajo nevojës dhe aspiratave të dropullitëve për të dëshmuar lidhjet e tyre me Greqinë antike, e madje me Atikën[20].

Por le t’i rikthehemi pyetjes sonë të parë: Anas apo ardhës himarjotët? Në librin e tij interesant për Dhërmiun (gr. Δρυμάδες), autori K. N. Dhedhes (Κ. Ν. Δέδες) shkruan ndër të tjera: “Tre fshatrat e Himarës, Himara, Dhërmiu, Palasa, e ruajtën të paprekur gjuhën e tyre greke. …. Tani, nëse në çdo fshat hasen një numër veçorish gjuhësore, kjo mbase buron prej shkaqesh dhe ndikimesh, të përftuara prej lëvizjes së popullsive. Ky kapitull është e nevojshme të studiohet posaçërisht prej gjuhëtarëve”[21].

Dhe vërtet, konstatimi ynë i parë është se, tej ndryshimeve që paraqesin të folmet lokale[22] të Himarës-fshat dhe të Dhërmiut-Palasës (palatalizim në Himarë, vokalizëm gjysmëverior në dy fshatrat e tjerë), ekziston një substrat i përbashkët, që lidhet ose me faza më të hershme të greqishtes ose me zhvillime të cilat nuk i gjejmë (ose nuk i gjejmë me të njëjtën shtrirje) në vatra të tjera të arealit të greqishtes. Pra, nëse ekzistonte një përbashkësi, është logjike që lëvizjet e grupeve të popullsisë të lidhen së pari me shfaqjen e karakteristikave që çuan në divergjim gjuhësor.

Pasi të shohim ku ndryshojnë të folmet lokale që po marrim në analizë, në vazhdim do të kërkojmë elemente të indit të tyre të përbashkët duke shqyrtuar në të njëjtën kohë nësedhe në ç’masë konvergjojnë apo divergjojnë në raport me të folmet e tjera të greqishtes, që janë konsideruar si më të afërtat me to.

Palatalizimi është tipari bazë i diferencimit të së folmes së Himarës-fshat (tšαι, προσtšέφαλο, αθράtšι, žυναίκα, žίδα, κατώžι, šέρι, βρέšει, βροšή, etj.)[23]. Sipas dialektologut Kondosopulos (Κοντοσόπουλος) dukuria e palatalizimit haset në dialektin grek të Italisë së Jugut, në Qipro, Dodekanez, Kios, Kretë, Kytera, Mani, Megara, Qimi, Egjinë, Athinën e pararevolucionit të 1821-së, Lezbos dhe Skyros[24]. Nëse e kombinojmë këtë tipar me dukurinë tjetër të mosshndërrimit të grupit zanor –ία në –ιά, atëherë dialekte dhe të folme “kandidate” për afri me të folmen greke të Himarës-fshat do të mbeteshin ato të Italisë së Jugut, të Kyterës, të Manit dhe të Kretës Perëndimore[25]. Ndërkaq e folmja e Italisë së Jugut përjashtohet ngaqë, ndryshe nga e folmja e Himarës, ruan ende shqiptimin e bashkëtingulloreve dyfishe[26].

Ndonëse po rrudhen vazhdimisht nën presionin e greqishtes standarde, të folmet greke të Dhërmiut dhe të Palasës ruajnë ende në shkallë të lartë tipare të vokalizmit gjysmëverior të greqishtes[27]. Si u përftuan këto tipare në gjuhën e dhërmiasve dhe të palasjotëve (δ’λειά ‘punë’, σάρ’ ‘grurë’, κ’λούρα ‘kulaç’, etj.)?[28]. Pohimet e gjuhëtarit A. Karanastasis për të folmen e e fshatit Martiniano të Italisë së Jugut, ku “dukuritë e shurdhimit [të zanoreve] dhe ato morfologjike u bartën këtu prej emigrantësh të ardhur nga Greqia e Veriut dhe mbase nga Epiri”[29], na ndihmojnë për t’iu përgjigjur pyetjes së shtruar më lart. Vatra të vokalizmit gjysmëverior të ndodhura brenda kufijve të Greqisë së Veriut dhe të Epirit gjejmë në fshatin Vurbiani të Janinës, në një numër fshatrash jashtë Prevezës dhe në ishullin përballë të Lefkadhës si dhe në qytetin e Kosturit[30].

Megjithëse në kujtesën e banorëve të Dhërmiut dhe të Palasës nuk janë ruajtur gjurmë lëvizjesh të tilla, është me interes të theksojmë se, më në veri të Himarës, pak kilometra jashtë Vlorës, gjejmë një tjetër ngulim greqishtfolës me vokalizëm verior, Nartën, për banorët e së cilës ekzistojnë të dhëna se janë ngulur këtu të ardhur prej anëve të Artës[31].

Prej tipareve të përbashkëta të këtyre të folmeve, në rrafsh fonetik, veçohen ruajtja e grupeve –ία, –έα dhe shndërrimi /st/ > /s/.

Ruajtja e grupeve –ία, –έα “në të gjitha rastet”[32] përbën pa dyshim veçorinë më karakteristike, mbi të cilën u bazuan kryesisht gjithë sa u përpoqën të tregojnë një lidhje të mundshme mes së folmes greke të Himarës dhe të folmeve të tjera të greqishtes së re. Në të folmen e Himarës mbeten të pandryshuara grupet zanore –éa (-αία, -έα), -éos (-έος, -αίος), -éas (-έας), -ía (-ία, -εία), -ío (-ίο, -είο), -íu (-ίου)[33]. Sipas gjuhëtarit Haxidhaqis (Χατζιδάκις) “nuk i nënshtrohen këtij ndryshimi” të folmet e “Cakonisë, Manit dhe Langadhjave në Arkadi” si dhe “e folmja e Athinës së pararevolucionit … së bashku me të folmet simotra të saj në Megara, Egjinë dhe Qimi, si dhe të folmet e Kyterës, Manit, Zantes dhe Qefalonisë, shtoju këtyre edhe ato të hinterlandit të Azisë së Vogël dhe të Pondit, duke përfshirë edhe atë të Italisë jugore”[34]. Duke qenë se ndryshimi në fjalë ndodhi “pas vitit 1000 pas Kr.” dhe “para shek. XIII”[35], është me interes një letër e vitit 1532, e ruajtur në origjinalin greqisht, të cilën “ο ιερεύς πρωτονοτάριος Χειμάρας [prifti protonotar i Himarës]” ia dërgon “συνιόρ Λαρκονη τζενεράλη του ρηάμη της Πουλίας [sinjor Larkonit gjeneralit të mbretërisë së Pulies]”[36]. Me këtë letër, “γέροι της Χειμάρας και Αλβανητίας [pleq të Himarës dhe Shqipërisë]” çmojnë se “ο Τούρκος [turku]” synon “να κατεβή εις τον Αυλώνα … και έπητα να περάση ειστην Μπούλια [të zbresë në Vlorë … dhe paskëtaj të kalojë në Pulie]”[37]. Kemi bindjen se trajta Αλβανιτίας është një tregues kronologjik i qartë për ruajtjen e grupit –ία në të folmen greke të Himarës.

Lidhur me ndryshimin e grupit bashkëtingullor /st/ në /s/, gjuhëtari A. Papadhopulos (Α. Παπαδόπουλος) vërente se, krahasuar me dialektin pontik, “në të folmen e Himarës kjo dukuri u zhvillua në një rrugë të vetën”, ngaqë aty “analogjia, si edhe në Pontos, u bë shkak i asimilimit … dhe τ –ja e asimiluar e grupit στ pushoi s’u shfaquri në të gjitha rastet”[38].

Ndryshe e shpjegon këtë ndryshim Xixilis-i (Τζιτζιλής), i cili e lidh me ndikimin e të folmeve fqinje të shqipes, ku vërehet ndryshimi st < stš, pavarësisht zanores që pason. Në të folmen greke të Himarës, si rezultat i proceseve asimiluese, grupi stš shndërrohet në s dyfishe (ss), që thjeshtohet në s. Duhet shënuar që në një numër fjalësh ruhet s-ja dyfishe[39], ndonëse kjo e folme nuk karakterizohet përgjithësisht nga kjo dukuri[40].

Në këtë pikë ia vlen të vihet në dukje prirja e asimilimit dhe thjeshtimit edhe të grupeve të tjera bashkëtingullore, që haset në të folmen greke të Himarës (φούρνος > φούρος,στέρνα > σέρα, σπέρνω > σπέρω, etj.).

Sidoqoftë, ndryshimi /st/ > /s/ paraqet një zhvillim që, pavarësisht faktorëve që e shkaktuan, vetëm në të folmen greke të Himarës “shfaqet si ligj fonetik”[41]. Lidhur me datimin e tij, mund të pohojmë që, nëse është me vend etimologjia Παλ(ι)άσα < *Παλαίστα (trajta dorike e toponimit Παλαίστη[42], latinisht Palaeste[43], emërtim i lashtë i rajonit ku shtrihet sot Palasa – Παλάσα), atëherë ky ndryshim duhet të jetë kryer shumë shekuj më parë, me terminus ante quem dëshminë e parë të shkruar të ekonimitBalassa, më 1532[44]. Le të shënojmë se, gjysmë shekulli pas terminus-it që sapo vendosëm, rreth viteve 1580, savantët Theodhosios Zigomalas (Θεοδόσιος Ζυγομαλάς) dhe Simeon Kavasilas (Συμεών Καβάσιλας) i shkruanin gjermanit Μartin Crusius se banorët e Athinës fjalën στολή e shqiptonin σολήν dhe shprehjen ιδού πίστις e kishin “barbarizuar” në επά πίσι[45]. Nëse, mbi bazën e kësaj të dhëne, pranojmë se shndërrimi /st/ > /s/ pat qenë veçori edhe e të folmes së Athinës të atyre viteve, gjë që “vihet në dyshim nga një lagje gjuhëtarësh”[46], atëherë dalim në një përfundim interesant, që do ta shtjellojmë më poshtë.

Duke kaluar tani në shqyrtimin e rrafshit morfologjik, vërejmë se një numër mbaresash të dëftores së foljeve mediopasive, sidomos të kohës së tashme dhe të pakryer, ruajnë tipare arkaike dhe janë të përbashkëta në të tre fshatrat e marrë në shqyrtim. Kështu, folja έρχομαι zgjedhohet në të tashmen e dëftores si ερχούμαι, ερχούσαι, ερχούται,ερχούμεσα, ερχούσε, ερχούνται dhe për nga gjedha e zgjedhimit ngjan me të folmen e Farasës (Φαράσων) në Azinë e Vogël[47]: παραδούμαι, παραδούσαι, παραδούται,παραδούμαστε, παραδούστε, παραδούνται. Koha e pakryer në të folmen himarjote zgjedhohet si ερχούμουνα (σκεφτούμουνα, πλερωνούμουν, κ.ά.), ερχούσουν,ερχούτανε[48] (καθούτανε[49], εβρισκούταν)[50], ερχούμεσα (παντρευούμασ(τ)αν), —    ,ερχούσανε (εκαθούσαν, εκοιμούσανε)[51], me trajta gjegjëse ερχούμουν, ερχούμουνε, φοβούμουν, dρεπούμουνε[52] dhe ερχούσαν, ζεσταινούσαν, καθούσαν në të folmen e Farasës[53]. Kjo përputhje lidhet pas çdo gjase me zhvillimin e ngjashëm dhe të pavarur të të folmeve që ndodhen përkatësisht në skajin perëndimor dhe lindor të arealit të greqishtes.

Ekzistenca e toponimeve me mbaresën –έος dhe shtrirja e tyre prej Himare (Αργιλέος, Ελατέος, Κασανέος, Μερτέος etj.) deri në Dhërmi e Palasë (Φαγέος, Δραλέος, Παπρέος, Ρωπλέος etj.) është një tjetër element i substratit të përbashkët. Nga sa dimë nuk ekziston asnjë pikë tjetër e arealit të greqishtes ku toponimet më –έος të shfaqen me një denduri të tillë[54]. Prapashtesa –έος, që në Himarë haset në mbiemra dhe emra (πλατέος[55], κοχλέος ‘κοχλίας’[56] etj.) ka zgjeruar me sa duket kuptimin e vet duke u lidhur me fitonime e duke shënuar ‘shumicë a bollëk në …’ të një pike gjeografike të caktuar: ελατέος (τόπος) > Ελατέος ‘vend me shumë bredha’.

Shpërndarja e karakteristikave që u zunë ngoje më sipër duket përmbledhtazi në tabelën e mëposhtme:

	Palatalizim	Vokalizëm gjysmëverior	Ruajtje e gr. –ία   –έα, etj.	st > s	-ούνται -ούσαν	Topon. më -έος
Χιμάρα/Himarë	+		+	+	+	+
Δρυμάδες/Dhërmi Παλιάσα/Palasë		+ +	+ +	+ +	+ +	+ +
Μάνη/Mani	+		+
Τσακωνιά/Cakoni			+
Λαγκάδια Αρκαδίας/Langadhja të Arkadisë			+
(Δυτική) Κρήτη Kretë (Perëndimore)	+
Κ.Ιταλία Itali e jugut	+		+
Κύπρος/Qipro	+
Δωδεκάνησα Dodekanez	+
Χίος/Kios	+
Κύθηρα/Kytera	+		+
Ζάκυνθος/Zante			+
Κεφαλλωνιά Qefaloni			+
Μέγαρα/Megara, Κύμη/Qimi, Αίγινα/Egjinë, παλιά Αθήνα/Athinë e pararevolucionit	+ + + +		+ + + +	+
Λέσβος/Lezvos	+
Σκύρος/Skiros	+
Βούρμπιανη Ιωαννίνων Vurbiani Janinë		+
Λευκάδα/Lefkadha		+
Χωριά Πρέβεζας Fshatra Prevezë		+
Πόλη Καστοριάς Qyteti i Kosturit		+
Πόντος/Pontos			+	+ –
Φάρασα/Farasa					+

Pas kësaj tabloje të përgjithshme, është evidente se ndër të folmet kandidate për farefisni të ngushtë me greqishten e Himarës, e madje me pozitë më të fortë (shih shndërrimin /st/ > /s/), duhet shtuar edhe e folmja e Athinës deri para 1821-it. Por le të ndalemi disi më hollësisht në krahasimin e të folmeve greke të Himarës dhe të Manit, për të parë nëse ka bazë solide pikëpamja për afri të ngushtë të tyre. Në Mani “rregulli i shqiptimit si –ου të –ω-së fundore të foljeve [κάνου, λέου, κοιτάζου] është i përgjithshëm dhe nuk njeh përjashtime”[57], kurse në të folmen e Himarës nuk vihet re diçka e tillë. E njëjta gjë ndodh edhe me denazalizimin e grupeve μπ, ντ, γκ në Mani[58] dhe ruajtjen e elementit nazal të tyre në greqishten e Himarës. Shqiptimi i υ si u ose iu, që haset edhe sot me shtrirje të gjerë në Mani[59], në Himarë është sporadik dhe pas çdo gjase lidhet me mjedisin fonetik të fjalës (Δρουμάδες < Δρυμάδες, Žουπέα < Γυπέα), e kështu me radhë. Në të folmen e Himarës gjejmë numërorët rreshtorë εξάτος (i gjashtë), εφτάτος (i shtatë), οχτώτος (i tetë), që nuk hasen në Mani. Nga lënda onomasiologjike, përveç disa përputhjesh në toponimet[60], është evident dallimi në mbiemrat familjarë të të dy krahinave: në Himarë mbizotërojnë mbiemrat dyrrokësh më -ης, -ος dhe nuk hasen aspak mbiemrat më –άκος dhe –έας, që konsiderohen tipikë për Manin. Do të mundeshim të përmendim edhe të tjera pika divergjimi, por për arsye vendi po kufizohemi vetëm në sa më lart.

Nëse biem dakord që e folmja greqisht e Himarës ka elemente mëvetësie që burojnë prej veçantive gjuhësore e gjeografike të kësaj pike, do të duhet të shqyrtojmë edhe shtrirjen në kohë të saj. Substrati i pasur dorik i së folmes himarjote (emër φάγας në Himarë, khs. dorisht φαγός ‘dru dushku’, toponime si Φαγέος në Palasë dhe trajta dorikeΠαγά ‘burim’ (khs. πηγή) në tri pika të ndryshme, Καπόρι në Dhërmi, khs. dorisht κάπος‘kopsht’, etj.) dhe arkaizmat leksikorë (αgίδα < gr.vj. ακίς ‘sasi e vogël’, κυβέρτι < gr.vj.κυβέρτιον ‘koshere bletësh’, καθαίρω < gr.vj. καθαίρω ‘pastroj’, όρθα < gr.vj. όρνις ‘pulë’, kallëzore όρνιθα, etj.)[61] dëshmojnë praninë diakronike të greqishtes në rajonin më të gjerë.

Toponimet greke të shpërhapura përgjatë bregdetit flasin për prani emërvënësish që, duke qenë anas apo kalimtarë, japin e marrin me detin, njohin pikat e mbrojtura të tij (Λιμνιώνας, Πάνορμος, Γιαλισκάρι, Βαθυμιώνας, Αυλών, Καραβοστάσι etj.), dhe kur e shohin të egërsuar, e marrin me të mirë duke gdhendur fjalë lutëse në shkëmbenj (shih toponimin στα Γράμματα, në VP të Palasës). Janë të interesuar gjithashtu për vendkalimet (Πόρος, Διαπόρι) si dhe për veçoritë e relievit të brezit bregdetar (Εφτάβρυσος, Πρίνος, Δραλέος, Ρωπλέος, etj.).

Argumentet për praninë diakronike të greqishtes në këto vise bëhen edhe më solide po të marrim parasysh shkallën e ndikimit të saj në mjedisin rrethues shqipfolës. Ekzistenca, f. v., në të folmen greke të Himarës e një çerdheje emrash më –έα është e mundur të lidhet me praninë në gjuhën shqipe të huazimeve greke të llojit folé –(j)a(<φωλέα), mirgalé –(j)a (<αμυγδαλέα) etj. Gjithashtu, gjasat që greqishtja e Himarës të ketë ndërmjetësuar për depërtimin në shqipen të një numri fjalësh nga greqishtja e Italisë së Jugut, nuk duken të pathemelta po të nisemi nga fjala shqipe puhí –a, që pas mendimit tonë lidhet bindshëm me gr. It. Jugut pujía < απογεία (αύρα) ‘fllad që vjen nga toka’[62].

Në lëndën e pasur dialektore të së folmes shqipe të Qeparoit[63], fshat i vendosur disa kilometra në jug të Himarës, gjejmë një sërë fjalësh që datohen në faza më të hershme të greqishtes. E tillë është dhékë –a ‘pjesë, copë e madhe’, e krahasueshme me gr.vj.δάκος (το) ‘kafshim’ [< gr.vj. δάκνω ‘kafshoj’][64], me metafoninë e njohur a > e të shqipes. Fjala haset edhe në arbëreshët e Greqisë si dhákë-a ‘kafshatë’ (Andros, Eube)[65] dhe ‘ashkël druri’ (Salaminë)[66]. Ka interes të thuhet se edhe në shqip fjalakafshátë vjen prej foljes kafshój. Krahas fjalëve grúzë -a dhe krúzë –a të Qeparoit (‘bimë njëvjeçare … që përdoret si ushqim për njëthundrakët’), trajtave të ndryshme të saj në Epir (γρούζο, γρούζα), Korfuz (κρούζα) dhe në Italinë e Jugut (kliza, kriza, klisa), të cilat burojnë prej gr.vj. κνύζα[67], në Vunoin shqipfolës të Himarës, ndodhur mes Himarës-fshat dhe Dhërmiut, dëshmohet fjala onogrúzë-a[68], që mund të lidhet me gr. *ονογρούζα < *ονοκνύζα. Ekzistenca e fjalës greke të padëshmuar tjetërkund mund të konsiderohet e sigurt jo vetëm ngaqë kemi fitonime të tjera të lashta me përbërës të parë të kompozitës elementin ονο- (ονόπορδον, ονόπυξος, ονοκάρδιον)[69], por edhe sepse krahas fjalës tashmë të rrallë onogrúzë haset në fshatrat e Himarës edhe sinonimi i sajgruzëgomáre[70].

Pas këtij rishqyrtimi të përmbledhur të çështjes, mund të arrijmë në përfundimin se e folmja greqisht e Himarës nuk ka tipare afrie specifike apo ekskluzive me asnjërën prej të folmeve të tjera të greqishtes së re, të tilla që të na bindin për prejardhjen apo bartjen e saj prej një pike tjetër të arealit greqishtfolës (Manit, etj.). Faktet gjuhësore të parashtruara dëshmojnë për një prani të hershme të greqishtes në këtë pikë të bregdetit të Jonit. Njohja më e mirë e greqishtes së Himarës dhe e tablosë komplekse të dialekteve të greqishtes së re besojmë se do ta pasurojë më tej vargun e argumenteve që parashtruam.

Bibliografia

Anagnostopulos (Αναγνωστόπουλος, Γ.) 1925. “Περί του ρήματος εν τη εν Ηπείρω λαλουμένη. Βραχεία επισκόπησις των ηπειρωτικών ιδιωμάτων”. Αθηνά 36 : 61-98.

Andhriotis (Ανδριώτης, Ν.) 1948. Το γλωσσικό ιδίωμα των Φαράσων. Αθήνα : Ίκαρος.

Aravandinos (Αραβαντινός, Π.) 1856. Χρονογραφία της Ηπείρου των τε ομόρων Ελληνικών και Ιλλυρικών χωρών. Ι-II. Αθήνα.

Vajakakos (Βαγιακάκος, Δ.) 1983. “Γλωσσικά και λαογραφικά Χιμάρας Β.Ηπείρου και Μάνης”. Β΄ Συμπόσιο γλωσσολογίας του βορειοελλαδικού χώρου. Θεσσαλονίκη : IMXA.

Vajakakos (Βαγιακάκος, Δ.) 1988. “Συμβολή εις την μελέτην του γλωσσικού ιδιώματος της Χιμάρας Βορείου Ηπείρου”. Πρακτικά Α΄ Πανελλήνιου Επιστημονικού Συνεδρίου «Βόρειος Ήπειρος – Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός» (Κόνιτσα 1987). Αθήνα : Ι.Μ. Δρυινουπόλεως-Πωγωνιανής και Κονίτσης – Πανελλήνιος Σύνδεσμος Β/ηπειρωτικού Αγώνος.

Vernikos & Dhaskalopulu (Βερνίκος, Ν. & Δασκαλοπούλου, Σ.) 1999. Στις απαρχές της νεοελληνικής ιδεολογίας. Το χρονικό της Δρόπολης. Αθήνα : Αφοί Τολίδη.

Vranusis (Βρανούσης, Λ.) 1962. Χρονικά της Μεσαιωνικής και Τουρκοκρατούμενης Ηπείρου – Εκδόσεις και χειρόγραφα. Ιωάννινα : Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών.

Johalas (Γιοχάλας, Τ.) 2000. Άνδρος. Αρβανίτες και Αρβανίτικα. Αθήνα : Εκδόσεις Πατάκη.

Johalas (Γιοχάλας, Τ.) 2002. Εύβοια. Τα Αρβανίτικα. Αθήνα : Εκδόσεις Πατάκη.

Dhedhes (Δέδε, Κ.Ν.) 1978. Δρυμάδες Χειμάρρας. Αθήνα : Σείριος.

Dhendhias (Δένδια, Μ.) 1926. “Απουλία και Χιμάρα. Γλωσσικαί και ιστορικαί σχέσεις των ελληνικών αυτών πληθυσμών”. Αθηνά 38 : 72-109.

Karanastasis (Καραναστάσης, Α.) 1984-1992. Ιστορικόν λεξικόν των ελληνικών ιδιωμάτων της Κάτω Ιταλίας. Αθήνα : Ακαδημία Αθηνών.

Karadis (Καραντής, Τ.) Αρβανίτικο λεξικό της Σαλαμίνας (ανέκδ. χειρόγρ.).

Kasis (Κάσσης, Κ.Δ.) 1982. Το γλωσσικό ιδίωμα της Μάνης. Αθήνα.

Kasis (Κάσσης, Κ.Δ.) 1990. “Άνθη της Πέτρας” στο χώρο του στατικού χρόνου ήτοι οικογένειες και εκκλησίες στην Μάνη. Αθήνα : Ιχώρ.

Qinga (Κίγκα, Ε.) 1982. Μορφολογία των νεοελληνικών περιεκτικών τοπωνυμίων. (Αδημοσ. διδ.διατριβή). Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Kondosopulu (Κοντοσόπουλου, Ν.) 2001. Διάλεκτοι και ιδιώματα της νέας ελληνικής. Αθήνα : Εκδόσεις Γρηγόρη.

Kriaras (Κριαράς, E.) 1969 – . Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας. Θεσσαλονίκη.

Minas (Μηνάς, Κ.) 1987. «Οι καταλήξεις της οριστικής των μονολεκτικών ρηματικών τύπων της μεσοπαθητικής φωνής». Δωδώνη 16 : 21-60.

Bogas (Μπόγκας, Ε.) 1964-1966. Τα γλωσσικά ιδιώματα της Ηπείρου (Βορείου, Κεντρικής και Νοτίου) T. A´-Β΄. Ιωάννινα : Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών.

Papadhopulos (Παπαδόπουλος, Α.) 1955. “Η αφομοίωσις του τ υπό του σ”. Αρχείον Πόντου 20 : 249-253.

Sathas (Σάθα, Κ.Ν.) 1870. Νεοελληνικής Φιλολογίας Παράρτημα. Ιστορία του ζητήματος της ελληνικής γλώσσης. Αθήνα : Τυπογραφία τέκνων Α.Κορομηλά.

Spiromiliu (Σπυρομίλιου) 1969. Χρονικό του Μεσολογγίου (1825-1826). Αθήνα : Εκδόσεις Γαλαξία.

Spiru (Σπύρου, Λ.Π.) 1965. Η Χειμάρρα (τοπωνύμια – λαογραφία – ιστορία). Αθήνα : Έκδοσις Εθνικού Συνδέσμου Χειμαριωτών “Τ’ Ακροκεραύνια”.

Haxidhaqis (Χατζιδάκις, Γ.) 1905-1907. Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά. Τ. Α΄-Β΄. Αθήνα : Βιβλιοθήκη Μαρασλή.

Hitiris (Χυτήρης, Γ.) 1987. Κερκυραϊκό γλωσσάρι. Κέρκυρα.

Amantos, K. 1903. Die Suffixe der neugriechischen Ortsnamen. München : Verlag von Louis Finsterlin.

Andriotis, N. 1974. Lexicon der Archaismen in neugriechischen Dialekten. Wien : Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.

Bajrami, E. 2004. Pas gjurmëve të këngës. Tiranë : Albulena.

Caracausi, G. 1990. Lessico Greco della Sicilia e dell’ Italia meridionale (secoli X-XIV). Palermo : Centro di Studi Filologici e Linguistici Siciliani.

Caesar, G.J. 1899. De Bello Civili. Lipsiae : Teubner.

Dawkins, R. 1916. Modern Greek in Asia Minor. Cambridge.

Demiraj, Sh. 2004. “Gjuha amtare në bregdetin jugor shqiptar gjatë shekujve”. Himara në shekuj. Tiranë : Akademia e Shkencave.

Floristan, J.M. 1990-91. “Los contactos de la Chimarra con el reino de Napoles durante el siglo XVI y comienzos del XVII” I. Erytheia 11-12 : 105-13; II. 1992. Erytheia 13 : 53-87.

Georgacas, D. & McDonald, W.A. 1967. Place names of southwest Peloponnesus. Register and indexes. Athens.

Hobsbawm, E. & Ranger, T. (ed.). 1983. The Invention of Tradition. Cambridge University Press. [Ελλ. έκδ. 2004. Η επινόηση της παράδοσης. Μετάφραση Θ.Αθανασίου. Αθήνα : Θεμέλιο.]

Höeg, C. 1925. “Παρατηρήσεις στα γλωσσικά ανάλεκτα του Γ. Αναγνωστοπούλου”, Αθηνά36 : 289-296.

Nushi, J. 1991. Fjalë popullore nga Myzeqeja. Tiranë : Akademia e Shkencave e Republikës së Shqipërisë.

Rohlfs, G. 1964. Lexicon Graecanicum Italiae Inferioris. Tübingen : Max Niemeyer Verlag.

Sotiri, N. 2001. E folmja dhe toponimia e Qeparoit. Tiranë : Konica.

Sotiri, N. 2004. “E folmja e Himarës”. Himara në shekuj. Tiranë : Akademia e Shkencave.

Totoni, M. 1964. “E folmja e Bregdetit të Poshtëm” I. Studime Filologjike 1 : 129-158; II.Studime Filologjike 2 : 121-139.

Totoni, M. 1971. “Vëzhgime rreth të folmeve të Kurveleshit”. Dialektologjia Shqiptare I : 31-117.

Tzitzilis, Chr. 1997. “Zur Problematik der griechischen Lehnwörter im Albanischen”.Zeitschrift für Balkanologie 33/2 : 200-214.

Vido, V. 2000. Helenizëm që nuk u shua. Narta e Vlorës – Një essé në fushën e etnografisë. Athinë.

Συνάντηση Τσίπρα - Ράμα στη Νέα Υόρκη-- KRYEMINISTRI GREK, ALEKSIS TSIPRAS DHE AI SHQIPTAR, EDI RAMA TAKOHEN NË SHBA

Συνάντηση με τον αλβανό ομόλογό του Έντι Ράμα είχε στη Νέα Υόρκη ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Ο έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία επίλυσης των εκκρεμών ζητημάτων ανάμεσα στις δύο χώρες, στη βάση του διεθνούς δικαίου και σε πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού.

Παράλληλα, ανέδειξε την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας και του σεβασμού των θρησκευτικών δικαιωμάτων, αναδεικνύοντας στο πλαίσιο αυτό τον σημαντικό ρόλο του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου.

Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται στο πλευρό της γειτονικής χώρας στην πορεία της προς την Ευρώπη, αναμένοντας, παράλληλα, από την Αλβανία να επιδεικνύει σταθερή βούληση στην ενσωμάτωση του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Τέλος, συζητήθηκε η προοπτική διμερούς συνεργασίας με έμφαση στον οικονομικό και εμπορικό τομέα, ενώ ο Έντι Ράμα κάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα να επισκεφθεί την Αλβανία.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

..................................................................................................

KRYEMINISTRI GREK, ALEKSIS TSIPRAS DHE AI SHQIPTAR, EDI RAMA TAKOHEN NË SHBA

Kryeministri Edi Rama takoi në Nju Jork kryeministrin grek Aleksis Tsipras. Sipas informacionit zyrtar nga kryeministria greke, gjatë bashkëbisedimit, Tsipras nënvizoi rëndësinë e zgjidhjen e çështjeve të pazgjidhura midis dy vendeve, mbi bazën e të drejtës ndërkombëtare dhe në frymën e respektit të ndërsjellë.

Në të njëjtën kohë Tsipras ka theksuar nevojën për të respektuar të drejtat e minoritetit kombëtar grek në Shqipëri dhe respektimin e të drejtave fetare, duke shtuar në këtë kontekst edhe vlerësimin e tij për rolin e rëndësishëm të kryepeshkopit të Shqipërisë Anastas.

Kryeministri theksoi se Greqia është në anën e vendit fqinj në rrugën e saj drejt Evropës, ndërsa Shqipëria duhet të dëshmojë angazhimin të fortë për integrimin. Tsipras gjithashtu diskutoi perspektivat e bashkëpunimit dypalësh, me theks të veçantë në sferat ekonomike dhe tregtare, ndërsa kryeministri shqiptar Edi Rama i bëri ftesë homologut grek për të vizituar Shqipërinë.

Πατρ. Κύριλλος για την κατεδάφιση του Ι.Ν. στις Δρυμάδες: Eπιδιώκουν να διαταράξουν τη διαθρησκειακή ειρήνη & τάξη στην Αλβανία - MESAZH I PATRIKUT TË MOSKËS QIRILL DREJTURA KRYEPISKOPIT ANASTAS - HIS HOLINESS PATRIARCH KIRILL SENDS MESSAGE TO ARCHBISHOP ANASTASIOS OF TIRANA AND ALL ALBANIA REGARDING THE DESTRUCTION OF ORTHODOX CHURCH IN DHËRMI VILLAGE

Μήνυμα προς τον Προκαθήμενο της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιο για την κατεδάφιση  Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Δρυμάδων και επιθέσει κατά του ιερέως Χρήστου Παππά, κληρικού του Iερού Ναού Αγίου Χαραλάμπους στους Αγίους Σαράντα, απέστειλε ο Αγιώτατος Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κύριλλος. Αναλυτικά το μήνυμά του: Προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιο Μακαριώτατε, αγαπητέ ἐν Κυρίῳ Αδελφέ και Συλλειτουργέ, Με έντονη ανησυχία πληροφορήθηκα την βαρβαρική κατεδάφιση του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου του χωριού Δρυμάδες και την άγρια επίθεση κατά του ιερέως Χρήστου Παππά, κληρικού του Ιερού Ναού Αγίου Χαραλάμπους στους Αγίους Σαράντα. Αυτά τα ανοσιουργήματα εξτρεμιστών επιδιώκουν ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό: να διαταράξουν τη διαθρησκειακή ειρήνη και τάξη στην Αλβανία. Βιώνοντας παροίμες θλίψεις λόγῳ εκτροπών τις οποίες διαπράττουν στην Ουκρανία ακραίες ομάδες εθνικιστών και σχισματικών, εκφράζω την αδελφική μου συμπαράσταση προς την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας και στηρίζω αμέριστα τις προσπάθειές Σας για τη διάδοση του Ευαγγελίου και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής στη χώρα. Ευχόμενος στην Υμετέρα Μακαριότητα καλή υγεία και κραταιά αντίληψη του Θεού, μετά της εν Χριστω αδελφικής αγάπης διατελώ.  + ο Μόσχας καὶ Πασών των Ρωσσιών Κύριλλος πηγή

Mesazh drejtuar Primatit të Kishës Orthodhokse të Shqipërisë Fortlumturisë së Tij Kryepiskopit të Tiranës dhe gjithë Shqipërisë Anastasit për shkatërrimin e Kishës së Shenjtë të Shën Athanasit në Dhrimadhë (Dhërmi) dhe për sulmin ndaj klerikut Kristo Pappa, prift i Kishës së Shën Harallambit në Saranë, dërgoi Patriku i Tërëshenjtë i Moskës dhe Gjithë Rusisë Qirilli. Mesazhi i tij shkruan: Drejtuar Fortlumturisë Kryepiskopit të Tiranës dhe gijthë Shqipërisë z.z Anastas. Fortlumturi, Vëlla i dashur më Krishtin, Bashkëmeshtar. Me shqetësim të madh u informova për shkatërrimin barbar të Kishës së Shenjtë të Shën Athanasit në fshatin Dhrimadhes (Dhërmi) dhe për sulmin e ashpër ndaj klerikut Kristo Papa, prift i Kishës së Shën Harallambit në Sarandë. Këto shkelje brutale/të sëmura të ekstremistëve kanë një qëllim shumë të caktuar: të tronditin paqen ndërfetare dhe rendin në Shqipëri. Duke përjetuar hidhërime të ngjashme për shkak të lajthitjeve të cilat kryejnë në Ukrainë grupe ekstremiste nacionaliste dhe skizmatike, shpreh  mbështetjen time vëllazërore kundrejt Kishës Orthodhokse të Shqipërisë dhe mbështet padiskutim përpjekjet  Tuaja për përhapjen e Ungjillit dhe përforcimin e kohezionit në vend. I uroj Fortlumturisë suaj shëndet të plotë dhe bekimet e Zotit. Me dashuri vëllazërore më Krishtin. + I Moskës dhe Gjithë Rusisë Qirilli

September 26, 2015 His Holiness Patriarch Kirill of Moscow and All Russia sent a letter to the Primate of the Albanian Orthodox Church, His Beatitude Archbishop Anastasios of Tirana and All Albania, concerning the destruction of the Church of St Athanasius in the village of Dhërmi and the attack on Rev. Christos Pappas, a cleric of the Church of St Charalambos in Sarandë. Archbishop Anastasios His Beatitude Anastasios, Archbishop of Tirana and All Albania Your Beatitude, Beloved in the Lord Brother and Concelebrant, It was with deep concern that I learned about the barbarous destruction of the Church of St. Athanasius in the village of Dhërmi and the brutal attack on Rev. Christos Pappas, a cleric of the Church of St. Charalambos in Sarandë. These evil deeds committed by extremists pursue the evident goal of undermining interreligious peace in Albania. Experiencing similar sorrowful feelings because of the outrageous acts committed in Ukraine by radical nationalist groups and schismatics, I express my fraternal sympathy with the Albanian Orthodox Church and full support for your work, aimed at preaching the Gospel and strengthening peace in the Albanian society. I wish Your Beatitude good health and God’s blessed help. With brotherly love in Christ, +KIRILL PATRIARCH OF MOSCOW AND ALL RUSSIA proslavie

Φώτο - Είδηση. Ο Ράμα και ο Τσίπρας συναντήθηκαν στην Νέα Υόρκη.

Φωτογραφία Είδηση. Ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας Εντι Ράμα συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα στην Νέα Υόρκη. Τίποτα άλλο μέχρι στιγμή δεν είναι γνωστό. Αναμένουμε περισσότερες πληροφορίες. 

Να φύγει αμέσως ο Λίλα από τον Άγιαξ της Ενιαίας Ηπείρου

Να φύγει αμέσως ο Λίλα από τον Άγιαξ της Ενιαίας Ηπείρου
ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Προς κ. Γιώργο Χριστοβασίλη
Πρόεδρο ΠΑΕ ΠΑΣ Γιάννινα

Αξιότιμε κύριε Χριστοβασίλη,
Όλοι θυμόμαστε τα επεισόδια που προκάλεσαν οι Αλβανοί το βράδυ της 14ης Οκτωβρίου 2014 στο Βελιγράδι, με την σημαία – χάρτη της «μεγάλης Αλβανίας» που πετούσε κρεμασμένη από ένα drone πάνω από το γήπεδο της Παρτιζάν, όπου ήταν σε εξέλιξη ο αγώνας Σερβία – Αλβανία, για τα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου 2016.
Όλοι θυμόμαστε επίσης το πάθος με το οποίο υπερασπίστηκε ο ποδοσφαιριστής της εθνικής Αλβανίας και του ΠΑΣ Γιάννινα Άντι Λίλα, αυτό τον άθλιο χάρτη που φέρνει τα όρια της χώρας του έως την Άρτα και την Πρέβεζα, όταν τον κατέβασαν οι παίκτες της εθνικής Σερβίας.
Κανείς μας δεν ξεχνά την απρόκλητη και άνανδρη επίθεση που δέχτηκαν το ίδιο βράδυ, αμέσως μετά την διακοπή του αγώνα, οι κάτοικοι του ελληνικού χωριού Δερβιτσάνη Αργυροκάστρου στην Βόρειο Ήπειρο, από φανατικούς Αλβανούς, ακούγοντας συνθήματα όπως «Να φύγετε Έλληνες, εδώ είναι Αλβανία!» και «Θα σας κάψουμε Χριστιανοί!»
Η ΠΑΕ ΠΑΣ Γιάννινα τότε, κάλεσε μεν σε απολογία τον Άντι Λίλα για την ενέργεια του να υπερασπιστεί τον χάρτη της «μεγάλης Αλβανίας», τον συγχώρεσε δε όμως εύκολα με την απάντηση που έδωσε γεμάτη κροκοδείλια δάκρυα.
Με αυτόν τον τρόπο έμεινε ατιμώρητη η προσβολή να θεωρεί αλβανικά εδάφη την έκταση της Νοτίου Ηπείρου, της Δυτικής Μακεδονίας και της Κέρκυρας.
Ο Άντι Λίλα επέστρεψε πάλι στον ΠΑΣ Γιάννινα το περασμένο καλοκαίρι, αλλά απέδειξε ότι «μυαλό δεν έβαλε».
Το βράδυ της 26ης Σεπτεμβρίου 2015, στο γήπεδο Καραϊσκάκη, μετά το τέρμα που σημείωσε έναντι του Ολυμπιακού, φρόντισε να επιδεικνύει για πολύ ώρα και προς όλες τις πλευρές την γνωστή χειρονομία του «αλβανικού αετού», ενώ δεν παρέλειψε να προσκυνήσει προς την κατεύθυνση της Μέκκας. Η παρατεταμένη χειρονομία εξόργισε δικαίως τους φιλάθλους του Ολυμπιακού.
Όσο για εμάς, η κίνηση αυτή μας προσβάλλει ως Έλληνες, μας προσβάλλει δύο φορές ως Ηπειρώτες και πολύ περισσότερο ως Έλληνες της Βορείου Ηπείρου, που βλέπουμε καθημερινά στις περιοχές μας να υφαρπάζουν τη γη μας, να μας περιορίζουν τη χρήση της ελληνικής γλώσσας, να ξυλοκοπούν τους ηλικιωμένους μας (ακόμα και ιερείς) και να γκρεμίζουν τις εκκλησίες μας.   
Όταν τέτοιες λοιπόν ενέργειες από Αλβανούς και μάλιστα δημόσια πρόσωπα (μην ξεχνάμε και την περίπτωση του παίκτη του ΠΑΟΚ Έργκις Κάτσε με την μπλούζα του UCK), παραμένουν ατιμώρητες η προκλητικότητα τους θα γιγαντώνεται μέχρι να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.
Γι’ αυτό λοιπόν επειδή «το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού» και επειδή ο ΠΑΣ Γιάννινα είναι η ομάδα που αντιπροσωπεύει στο ελληνικό αθλητικό γίγνεσθαι ολόκληρη την Ήπειρο, σας καλούμε να πάρετε τα απαραίτητα μέτρα, δηλαδή να διώξετε το συντομότερο δυνατό τον Άντι Λίλα από την ομάδα.
Γιατί πάνω από τα αποτελέσματα και τους βαθμούς υπάρχει η εθνική αξιοπρέπεια.

Μετά τιμής
Εθνικός Σύλλογος «Βόρειος Ήπειρος 1914»

Posted via Blogaway

Κυριακή Α' Λουκά, Ο χριστιανός, ναός Θεού , Αρχιμ Επιφάνιος Χατζηγιάγκου 27 09 2015 - E Djela e 1 rë e Llukait, "Peshkimi i Çuditshëm" Predikon Hirësia e Tij +Joani