Ένα έγγραφο του CIA της 27 Οκτωβρίου 1951, που τώρα είναι αποχαρακτηρισμένο, ρίχνει φως για την κατάσταση που επικρατούσε στο κομμουνιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης της Τεπελένης, όπου από το 1949 κρατούνταν πάνω από 3600
εξόριστοι. Το έγγραφο αναφέρεται στην δύσκολη κατάσταση που
επικρατούσε στο στρατόπεδο αυτό, το μεγάλο αριθμό των θανάτων κυρίως των
παιδιών και των ανδρών, όπως επίσης αναφέρει το όνομα του διοικητή του
στρατοπέδου, τον Τζαφέρ Πογάτση. Για τον ίδιο αναφέρεται πως βίαζε γυναίκες
που δεν δέχονταν να έχουν "προσωπικές" σχέσεις μαζί του.
ΈΝΑ
ΜΈΡΟΣ ΤΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ
"Είναι
3600 εξόριστοι στο στρατόπεδο της Τεπελένης, οι οποίοι είναι εκεί από το
1949, το παλαιότερο και το μεγαλύτερο στρατόπεδο στην Αλβανία, ενώ στο
στρατόπεδο Μπεντέν στην Καβάγια είναι περίπου 2000 εξόριστοι, 70 % των
εξόριστων είναι γυναίκες και παιδιά.
Η
θνησιμότητα είναι μεγαλύτερη στα παιδιά. Τα παιδιά που απεβίωσαν το 1949 ήταν
τα δίδυμα της Λούλιε Τζέρτζε από το Κοπλίκ, και δεν ήταν μεγαλύτερα του ενός
έτους, το μικρό παιδί του Ζέφ Μιράσα από την Μπάγιζα, του ενός ετών παιδί του
Φράν Χάσα από την Μπάγιζα, τα δύο παιδιά του Πρενάς Τζέρτζε από την Λιόχε,
και τα τρία παιδιά του Τζούστε Γκόραϊ, 10 ετών , 6 ετών και 6 μηνών.
Ο
διοικητής του στρατοπέδου είναι ο Τζαφέρ Πογάτση. Αυτός είναι ένας
"χωριάτης", ηλίθιος και τύρρανος
που έχει βιάσει γυναίκες και κορίτσια, οι οποίες είχαν απορρίψει τις
προτάσεις του για "ιδιαίτερες" σχέσεις. Αυτός επιθυμεί να βλέπει παιδιά καθώς
πεθαίνουν. Οι εξόριστοι στο στρατόπεδο της Τεπελένης κοιμούνται σε τετραώροφα
ξύλινα κρεβάτια. Οι οικογένειες δεν χωρίζονται. Η οικοδομή δεν έχει παπαφίγκο,
δεν έχει σκεπή, ζουν σε ανοιχτό ουρανό. Το στρατόπεδο του εξασφαλίζει ένα ξύλινο κρεβάτι και
σαπούνι για ένα μήνα. Το καθημερινό φαγητό είναι για πρωινό τσάι σούπα και 650 γραμμάρια ψωμί για μεσημεριανό
και βραδινό. Δεν υπάρχει κανένα έπιπλο για να
τοποθετήσουν φαγητό ή τα ενδύματα. Τίποτα συμπληρωματικό για τα παιδιά.
Είναι
δύσκολο να διατηρήσεις την καθαρότητα στο στρατόπεδο. Δεν τους δίνονται
σκούπες, αλλά αναγκάζονται να σκουπίζουν με κλαδιά δέντρων. Το μέρος είναι
γεμάτο παράσιτα, η φυματίωση θερίζει.
Πολλοί πεθαίνουν, κυρίως παιδιά και άνδρες. Τα παιδιά πεθαίνουν εξαιτίας από
τις αρρώστιες ενώ οι άντρες από την δουλειά που κάνουν ως σκλάβοι.
*****
Στην
Αλβανία οι συλλήψεις γίνονται χωρίς εντολή ενώ η φυλάκιση γίνεται χωρίς δίκη.
Οι φυλακισμένοι δεν χωρίζονται σε κατηγορίες, εγκληματίες ποινικού κώδικα,
πολιτικοί κρατούμενοι, θάνατος είναι
δεδομένος για όλους. Περίπου δύο χρόνια νωρίτερα, ο Ιάκ Μάρκο, ένας
αστυνομικός, σκότωσε τον Ζεφ Κόλια Πρέντσια, πρόεδρο της οργάνωσης των έων
στην περιοχή Μπαρμπουλούς. Την επόμενη , ο Μετούς Μπόγο, αξιωματικός από την
Σκόδρα, αξιολόγησε το φόνο ως μια συνάντηση που έκανε με τον λαό. Το
επιχείρημα που έδωσε για το φόνο ήταν, πως το θύμα είχε συμπάθεια προς την
Γιουγκοσλαβία. Οι αρχές επίσης σκότωσαν τον Σοκόλ Μπαγιάρμη, μέλος του
Κομμουνιστικού Κόμματος, αφού σε μια συνάντηση είπε πως ο θόρυβος που
δημιουργούνταν γύρω από την Γιουγκοσλαβία δεν ήταν πραγματικός.
Μετέφρασε, ετοίμασε Πελασγός Κορυτσάς.
|
Një dokument i CIA-s i 27 tetorit
1951, i deklasifikuar tashmë, hedh dritë mbi gjendjen në kampin e Tepelenës,
ku prej vitit 1949 mbaheshin mbi 3600 të internuar.
Dokumenti tregon
gjendjen e vështirë në kamp, numrin e madh të vdekjeve kryesisht në fëmijë
dhe burra, si dhe përmend emrin e komandantit të kampit, Xhaferr Pogaçi.
Për të thuhet se
përdhunonte femrat të cilat nuk pranonin të kishin lidhje intime me të,
shkruan Panorama.
PJESE NGA DOKUMENTI i
CIA-s
“Janë 3600 të
internuar në kampin e Tepelenës, të cilën janë vendosur aty në vitin 1949,
kampi më i vjetër dhe më i madh në Shqipëri, ndërsa në kampin Beden në Kavajë
janë 2000 të internuar. 70% e të internuarve në Tepelenë janë gra dhe
fëmijë. Vdekshmëria më e lartë është tek fëmijët.
Fëmijët që vdiqën në
1949 ishin binjakët e Lulje Xherxhe (Lulje Nuo Djerje) nga Kopliku, jo më
shumë se 1 vjeçarë, fëmija i vogël i Zef Mirasa nga Bajza, djali 1 vjeçar i
Fran Hasa nga Bajza, dy fëmijë të Prenash Xherxhe nga Ljohe, dhe tre fëmijë
të Xhuste Goraj, 10 vjeç, 6 vjeç dhe 6 muajsh.
Komandanti i kampit
është Xhafer Pogaçi. Ai është një fshatar injorant dhe tiran që ka përdhunuar
gra dhe vajza, të cilat kanë refuzuar të kenë lidhje intime me të. Ai
dëshiron të shohë fëmijë teksa vdesin.
Të internuarit në
kampin e Tepelenës flenë në shtretër druri katër katësh. Familjarët nuk janë
të ndarë. Ndërtesa nuk ka papafingo, nuk ka çati, janë në qiell të hapur. Kampi
u siguron një krevat druri dhe një sasi sapuni mujor. Ushqimi i përditshëm
është çaj për mëngjes, supë dhe 650 gram bukë për drekën dhe darkën. Nuk ka
asnjë mobilie për të vendosur ushqimet apo veshjet. Asgjë plotësuese as për
fëmijët.
Është e vështirë të
ruash pastërtinë në këtë kamp. Atyre nuk u jepen fshesa, por detyrohen të
fshijnë me degë pemësh. Vendi është plot më parazitë. Një pjesë e madhe e të
internuarve janë të sëmurë, si pasojë e kequshqyerjes, papastërtisë dhe
parazitëve, turberkulozi është përhapur shumë. Shumë vdesin, kryesisht fëmijë
dhe burra. Fëmijët vdesin për shkak të sëmundjeve, ndërsa burrat nga lodhja e
punës si skllevër.
***
Në Shqipëri arrestimet
bëhen pa urdhër, masat për burg jepen pa u gjykuar. Të burgosurit e kampit
nuk ndahen sipas kategorisë, (kriminele dhe të burgosur politik), vdekja
është ultimatum për të gjithë. Rreth dy vite më parë, Jak Marko, një polic,
vrau Zef Kolj Prencija, presidenti i organizatës së të rinjve në rajonin e
Barbullush. Ditën që pasoi, Metus Bogo, një oficer nga Shkodra, e vlerësoi
këtë vrasje në një takim që bëri me popullin. Arsyetimi që dha për këtë
vrasje ishte se viktima kishte simpati kundrejt Jugosllavisë.
Autoritetet gjithashtu
vranë edhe Sokol Bajramaj, anëtar i Partisë Komuniste, pasi në një takim tha
se gjithë zhurma për Jugosllavinë nuk ishte e vërtetë.
http://www.panorama.com.al/ |
