Njeriu i meritave dhe rrogozi i fqinjit!

Tani që Shqipëria dhe Greqia po ecin drejt një “fushe me lule”, gjembi që do të mbetet mesa duket është çështja e çamëve.  Teksa problemet që  lidhen me  kufirin detar, ligjin e luftës, varrezat e ushtarëve grekë, tekstet shkollore apo lehtësitë konsullore kanë marrë rrugën e zgjidhjes, çështja e çamëve mbetet dritëhija e fundit e një raporti historik të dy popujve që ruan ende shumë të panjohura, po të marrim parasysh edhe një ndjenjë përkatësie që po “zgjohet” tek të ashtuquajturit arvanitas.

Nuk janë të rastësishme referencat e ish-ministrit të Jashtëm, Pangalos mbi gjuhën shqipe apo heroinat e Sulit, që gjithsesi i takojnë një historie që nuk ka lidhje me shtetin shqiptar.Ne planin politik Tirana dhe Athina u afruan jo për meritë të tyre, por nga presioni i BE, kryesisht mbi Shqipërinë për të zgjidhur problemet me fqinjin jugor, i cili ka avantazhin të negociojë nga pozitat e një vendi anëtar të Bashkimit Europian. Vicklat e kryeministrit shqiptar po u lënë vendin firmosjeve shpejt e shpejt të një dokumenti të partneritetit strategjik mes dy vendeve.

Hallet e mëdha që shqetësojnë këtu e 100 vite këtë cep të Ballkanit mund të ishin zgjidhur shumë më shpejt nëse elitat politike do të kujdeseshin për perspektivën ekonomike të dy vendeve dhe të linin mënjanë protagonizmin bosh të disa njerëzve që tani janë të detyruar të ulen dhe të negociojnë për absurditete dhe marrëzi që janë pjellë e historisë së përbashkët.

Negociatat kanë prodhuar rezultat dhe tashmë në fushë kanë dalë sërish protagonistët, këtu dhe atje. I pari ishte presidenti grek Prokopis Pavlopulos, gafa e të cilit se Shqipërisë nuk do t’i lejohet hyrja në NATO nëse nuk shkëputet nga retorika irredentiste kaloi pa u vënë re. Presidenti që i përket krahut konservator i bie një daulle që shkon ndesh me frymën e krijuar dhe përpjekjet që po bën qeveria e majtë për të shfryrë tensionin dhe arritur një rezultat pragmatist.http://www.newsbomb.gr/politikh/story/858351/aystiro-minyma-paylopoyloy-...

Nga ana tjetër Edi Rama u shfaq së fundmi në faqen e parë të një prej gazetave kryesore duke bërë një mea culpa mbi të shkuarën dhe folur me optimizëm mbi të ardhmen. Në gazetën “Ta Nea” kreu i qeverisë shqiptare ndërroi rol, nga një nacionalist qesëndisës në një lider të moderuar. Ai tha se çështja çame nuk lidhet me pretendimet territoriale të Shqipërisë ndaj Greqisë, por me të drejtën e lëvizjes së lirë dhe atë të pronësisë. Një status quo që ekziston dhe sot. Çamë mund t'u drejtohen gjykatave edhe sot individualisht dhe lëvizjen Shengen e kanë fituar. Dhe natyrisht meritat zoti Rama kërkon t’i marrë vetë, duke i folur popullit grek hapur dhe me dorë në zemër.

Për këtë çëshjtje kryeministrit shqiptar i është kthyer përgjigje në gazetë, meqë çështjen e shtroi në këtë formë. Seksioni grek i CNN risolli në vëmendje një analizë të Profesorit të  Studimeve Ballkanike, Sllave dhe Lindore në Universitetin e Maqedonisë, Konstantinos Tsitselikis, botuar në 2016.

Lidhur me qëndrimin e Greqisë dhe  Ministrisë së Jashtme greke, profesori thotë se "fillimisht duhet të jetë e qartë se për çamët nuk ka të drejta pronësore"."Pala greke mund të administrojë politikisht njohjen e këtyre ngjarjeve. Duhet të ulet për të diskutuar dhe ta mbyllë çështjen. Duhet të kemi një debat të hapur dhe të ecim përpara. Sa më shumë e fsheh një çështje nën rrogoz, aq më shumë i jep të drejtë palës tjetër. Gabimisht i jepet e drejta palës tjetër të maksimizojë këtë si kauzë bisedimesh"-thotë Konstantine Tsitselikis.

http://www.cnn.gr/focus/story/116503/ti-einai-to-tsamiko-zitima-poy-apot...

Kauzë të drejtash apo teatër politik "antigrek"?

Ka një reagim emocional por edhe të llogaritur nga akrobatë të njohur të protagonizmit mediatik shqiptar, pas deklaratave të presidentit grek, Prokopis Pavlopoulos për çështjen çame. Siç raportoi së pari ResPublica, Pavlopoulos I bëri këto deklarata në një vizitë pranë shtabit të ushtrisë greke në Larisa ku u shpreh se çështja çame nuk ekziston dhe se çamët bashkëpunuan me nazistët.

Te ky qëndrim konstant i Greqisë mund të dallojmë disa gjëra.

Së pari se Greqia është serioze me historinë e saj të afërt të cilën e respekton atë - ashtu siç e kupton- përtej dallimeve politike. Është tjetër punë vërtetësia historike e një teze, për sa kohë që kur një poitikan grek akuzon një komunitet për bashkëpunim me nazistët, përveçse luan me stereotipet, në thelb i përmbahet një qëndrimi etik për historinë e vendit.

Në analogji, në Shqipëri nuk dihet mirë se çfarë qëndrimi ka njëra palë apo tjetra për Luftën e Dytë Botërore dhe nuk dihet nëse historia politike e këtij vendi udhëhiqet nga ndonjë korpus normash që përputhen me rendin ndërkombëtar të pasluftës. Për ta sqaruar më mirë, nëse diskutimi për çështjen çame do të kalojë në debat historik mes të dyja vendeve, është e udhës që nga Shqipëria të sqarohet se cili është qëndrimi i saj për sa i përket LIIB dhe bashkëpunëtorëve. Kjo sepse pas vitit 1990 kjo konstante është vënë në diskutim seriozisht.

Së dyti aty dallojmë një këmbëngulje për ngjarje për të cilat duhen hedhur dritë. Greqia nuk e ka akuzuar kurrë Shqipërinë për represion ndaj minoritetit grek në Shqipëri, por në fakt akuzon vazhdimisht shqiptarët e Çamërisë si bashkëpunëtorë dhe pjesëmarrës në masakra, duke synuar të delegjitimojë çdo kërkesë shqiptare.

Në fakt z. Pavlopoulos i përket një brezi që pikërisht këtë do thotë, pasi shkëputja nga ngarkesat historike kërkon kohë. Por këtu çështja për aq sa i takon Shqipërisë nuk është kjo, por mungesa e seriozitetit në përgjigje ndaj një teze që duket se është e palëkundur në Athinë. Le të vëmë në dukje paradoksin e madh që ndodh te ne: nga njëra anë kemi mosbesim absolut për insititucionet dhe politikën tonë, nga ana tjetër mesatarja e informimit për çështjen çame janë deklaratat e politikanëve apo ndonjë shkrim në media që thjesht bën tym.

Në këtë kuadër edhe mungesa e reagimit politik dhe institucional në Shqipëri, pas deklaratës së fundit të presidentit grek, flet më shumë sesa teatri i kaçaflaqëve që duan të shfaqen si agjitatorë flamujsh. Këtu është e udhës që akuza greke të skualifikohet me fakte historike dhe jo me teza histerike, që nuk i hyjnë kujt në punë. Do të duhet të pranojmë po ashtu se çamë që kanë qenë bashkëpunëtorë të nazistëve ka patur, pasi ky ka qenë fenomen i përgjithshëm, ndonëse duhet sqaruar terreni historiografik për arsyet dhe motivet e vrasjeve dhe dhunës së ushtruar.

Ky është një shteg në të cilin në Shqipëri askush nuk po do të kalojë, sa kohë që për çështjen çame flitet me nuancën e një kauze antigreke, më shumë sesa për një projekt që synon vendosjen në vend të drejtësisë, por ama edhe pranimit të përgjegjësive.

Për një grek duket se është e lehtë që të asociojë shqiptarin me një të keqe historike. Një herë më osmanët, siç rrëfente edhe Konica e së fundmi edhe me nazistët apo me larminë e kreativitetit të emigrantëve.

Por sidoqoftë problemi qëndron te raporti ynë me historinë përveç se te loja greke dhe kjo mund të shihet te fakti sesi tallemi vetë me LIIB apo Luftën Nacionalçlirimtare, njëherë e glorifikuar e mandej e përbaltur. Dhe një shoqëri që nuk ka qëndrueshmëri apo ndershmëri me veten në rreshtimin historik, nuk arrin që bindjet dhe emocionet apo idetë e një kohe për të drejtën dhe të mirën t’i kthejë në norma referuese dhe orientuese. Nga kjo pikëpamje për një shqiptar të rritur në vitet e tranzicionit mbetet i pakuptueshëm, në mos dredharak dhe i lig ky “sentimentalizmi” grek për kohën e nazizmit dhe çamët pse jeta dhe formimi ynë ndahet mes një kohe ku të gjithë këndonim këngë partizane dhe një tjetre kur gjuanim me gurë dhe pshurrnim në lapidarë.

Siigurisht që çështja çame ekziston, do apo nuk do presidenti grek. Por që palët të arrijnë të mirëkuptojnë pozicionet reciproke, pra të lehtësojnë apo fusin në shteg objektiv zgjidhjen, kërkohet patjetër më shumë punë në zbardhjen e historisë dhe edukimin me të vërtetat e saj. Përndryshe parti politike dhe ahengxhinj mediash ka plot dhe madje nuk mbarojnë.

http://www.respublica.al/ 

Ακόμη ένα Ιστορικό ελληνικό έγγραφο παρουσιάζει το Αλβανικό Κρατικό Αρχείο - Një dokument tjetër historik heleno-orthodhoks paraqet Arikvi i Qëndror i Shtetit!

Ένας ακόμη άγνωστος κώδικας για το κοινό στο φως από το Αλβανικό Κεντρικό Αρχείο του Κράτους. Το χειρόγραφο αυτό βρίσκεται στην ενότητα «Συλλογή εγγράφων πριν από το 1912» ως πρόσθετο μιας άλλης ενότητας αυτό του 1989. Αφού σ΄εκείνη την χρονιά στα αρχεία του Α.Κ.Α.Κ υπήρχε και ένα ξεχωριστό τμήμα για τα χειρόγραφα. «Η Συλλογή Κωδίκων», το χειρόγραφο έπρεπε να είχε τακτοποιηθεί εκεί. Ίσως οι υπεύθυνοι δεν είχαν καταλάβει πως γινόταν λόγος για ένα χειρόγραφο αυτής της κατηγορίας. Ήταν η εποχή κατά την οποία ο Θεοφάν Πόπα, από τους ελάχιστους βυζαντινολόγους μελετητές της εποχής και ό μόνος που ασχολήθηκε με τους κώδικες, δεν ζούσε πια. Σήμερα σας παρουσιάζουμε αυτό τον «αδερφό» των άλλων κωδίκων του Βερατίου, αν και δεν η φυσική του  θέση δεν είναι δίπλα από αυτούς. Ο κώδικας διατηρεί το κείμενο του Τριωδίου και της Πεντηκοσταρίου , βυζαντινή μουσική, και έχει χειρόγραφα σε 102 σελίδες, έχει δημιουργηθεί κατά το 19αι και έχει διαστάσεις 230Χ160 χιλιοστά.   Ο αντιγραφέας είναι ανώνυμος. Όπως λέει το σημείωμα στο εσωτερικό του εξώφυλλου του κώδικα, ήταν στην κατοχή του Αιδεσιμότατου  Ιερέα Μιχαήλ Γεωργίου Βουτζιάννη. Το σημείωμα έχει γίνει στης 6 Μαρτίου 1879. Στο υλικό που λειτουργεί ως περιτύλιγμα, τοποθετημένο από το Αλβ. Αρχείο του Κράτους έχει σημειωθεί «Σεραφίμ Τζουβέρι 1983», μάλλον είναι και η ημερομηνία που επήλθε στην κατοχή τους Αρχείου.  Αυτό τα αρχείο και άλλα κειμήλια που υπάρχουν  στο Αρχείο του Κράτους θα παρουσιαστούν σε μια έκθεση, στα πλαίσια του Πανεθνικού έτους αφιερωμένο στο ήρωα Γεώργιο Καστριώτη. Σημείωση: Το ιστορικό αυτό έγγραφο όπως και χιλιάδες άλλα που υπάρχουν στο Αρχείο του Κράτους αποδεικνύουν περίτρανα, με το καλύτερο τρόπο,  την ελληνικότητα της περιοχής μας.

Një kodik i panjohur muzikor në fondet e AQSh Dorëshkrimi që paraqesim është vendosur në fondin “Koleksion dokumentesh përpara vitit 1912” si shtesë fondi e vitit 1989. Meqenëse në atë vit në fondet e AQSh ekzistonte një fond i veçantë për librat e dorëshkruar, “Koleksion i kodikëve”, dorëshkrimi duhej të ishte sistemuar atje. Ndoshta arkivistët nuk e kanë kuptuar se bëhet fjalë për një dorëshkrim të asaj kategorie. Është koha kur Theofan Popa, nga të paktët studiues bizantinistë të kohës dhe i vetmi që ishte marrë me kodikët, nuk jetonte më. Sot paraqesim këtë “vëlla” të kodikëtve të tjerë të Beratit, paçka se nuk është vendosur fizikisht pranë tyre. Kodiku përmban tekstin e Triodit dhe Pesëdhjetores, muzikë bizantine, është dorëshkrim në letër, ka 102 fletë, është prodhuar në mes të shek. XIX, ka përmasa 230 x 160 mm. Kopisti është anonim. Siç thotë shënimi në anën e brendshme të kapakut të kodikut, ka qenë pronë e të Përndershmit priftit Mihal Jorgo Vutziani. Shënimi i përket 6 marsit të vitit 1879. Në materialin mështjellës të vendosur nga AQSh është shënuar “Serafin Xhuveri, 1983”, me gjasë data e dhurimit apo shitjes së kodikut në AQSh. Së shpejti këtë kodik, bashkë me të tjera thesare të fondeve më pak të njohura të AQSh do t’i paraqesim në një ekspozitë, në kuadër të Vitit Mbarëkombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Së shpejti.... Foto: AQSh. Shënim: Ky dokument historik, në greqisht, si dhe mijëra të tjerë  që janë në Arkiv vërtetojnë më së miri identitetin helen të jugut të Shqipërisë së sotme.

Reuters: Οι ξεχασμένες ορθόδοξες εκκλησίες της Αλβανίας

Αρκετές παλαιές ορθόδοξες εκκλησίες της Αλβανίας παραμένουν εγκαταλελειμμένες κάτω από ερείπια εξαιτίας της πολύχρονης παραμέλησης των Αρχών, με αποτέλεσμα τα σπάνια έργα τέχνης που αυτές περιέχουν να μένουν απροστάτευτα. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν πως η αποκατάσταση των ναών είναι ακόμα εφικτή, γεγονός που, εάν συμβεί, αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον αρκετών τουριστών.

Κάποιες από τις υποδομές στα νότια της χώρας που χρονολογούνται στη βυζαντινή περίοδο, έχουν ήδη τεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και της ίδιας της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι εκκλησίες βρίσκονται σε γραφικές τοποθεσίες και η τραγική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα τελευταία χρόνια μαρτυρεί το οξύμωρον της αλβανικής πολιτικής πραγματικότητας του τελευταίου αιώνα.

Η Αλβανία έγινε λειτουργικό κράτος μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ύστερα από την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η χώρα απέκτησε κομμουνιστικό καθεστώς με ηγετική φυσιογνωμία τον δικτάτορα Ενβέρ Χότζα, ωστόσο το 1990 η Αλβανία στράφηκε στη δημοκρατία και, πλέον, φιλοδοξεί να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ενας άνδρας ανάβει τα κεριά στην Παναγία του Αργυροκάστρου.

Τοιχογραφίες στο έδαφος

Ενα κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Αθανασίου στη Λεσινίτσα, στους Αγίους Σαράντα. Από τον προηγούμενο Μάιο, οι ανεκτίμητες τοιχογραφίες του ναού παραμένουν στο έδαφος μετά την πτώση της οροφής και του νότιου τοίχου του ναού. Η εκκλησία έχει τοποθετήσει πλαστικά επικαλύμματα στους εναπομείναντες τοίχους για προστασία, τη στιγμή που τα συντρίμμια έχουν συσσωρευτεί στη μια πλευρά του ορθόδοξου ναού.

Στο παρελθόν, η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου είχε θεωρηθεί πολιτιστικός ναός από το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα, ο οποίος θεωρήθηκε σκληροπυρηνικός σταλινιστής, ωστόσο από τότε ο ναός έχει εισπράξει την αδιαφορία των Αρχών. «Κανείς δεν έκανε τίποτα, αλλά ο Χότζα έδειξε ενδιαφέρον για την εκκλησία», φαίνεται να ισχυρίζονται αρκετοί πολίτες, οι οποίοι καθιστούν αποκλειστικά υπεύθυνους τους ηγέτες που διαδέχθηκαν τον Χότζα. Το 1967, ο Χότζα κατάργησε κάθε μορφής θρησκεία στη χώρα και προέβη στην πρωτοφανή απόφαση να επιβάλει στην Αλβανία τον αθεϊσμό. Αλλωστε, ο Χότζα είχε καταφέρει να επιβληθεί ο ίδιος ως ο θεός τον οποίο θα σέβονταν όλοι οι Αλβανοί. Ο Χότζα κατέστρεψε την ίδια περίοδο αρκετά τζαμιά και εκκλησίες στη δεκαετία του 1960, ωστόσο ορισμένες δεν γκρεμίστηκαν καθώς εκτίμησε την απαράμιλλη ομορφιά και αξία τους. Σημειώνεται ότι περίπου το 60% των Αλβανών πολιτών ισχυρίζονται πως είναι μουσουλμάνοι, ενώ οι υπόλοιποι θεωρούνται χριστιανοί.

Η εκκλησία της Λεσινίτσας είναι διακοσμημένη με αγιογραφίες που απεικονίζουν σκηνές από τη Βίβλο σε χρώματα σκούρου μπλε και κόκκινου. Ο ναός του Αγίου Αθανασίου χρονολογείται το 1797, αλλά οι τοιχογραφίες αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο ο ναός να είναι ακόμα παλαιότερος. Την ίδια στιγμή, η εκκλησία στο Λάμποβο του Σταυρού έχει δεχθεί και αυτή σημαντική αισθητική βελτίωση. Δυστυχώς, ο ολόχρυσος σταυρός που ζυγίζει 0,8 κιλά, δώρο του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄, χάθηκε το 1989 και δεν έχει βρεθεί από τότε.

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Οι Τσάμηδες συνεργάτες των Ναζί και ο Αλβανικός εθνικισμός

 

Οι συνεργάτες των Ναζί Τσάμηδες, ο Αλβανικός εθνικισμός και οι Αλβανοί συνέταιροι του Ερντογάν

Η επαναφορά του "ζητήματος" των Τσάμηδων, από τον πρωθυπουργό και τα πολιτικά κόμματα στην Αλβανία, προκαλεί για δύο λόγους: Πρώτον για το θράσος των συνεργατών των φασιστών Ναζί και των συντρόφων του Ερντογάν που προκαλούν ιστορικά και εθνικά και δεύτερο για τον ελλαδικό φτωχό και ακατέργαστο πολιτικό λόγο.

του Θ. Μαλκίδη *

Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας, ο αλβανικός εθνικισμός έφερε στην επικαιρότητα το ζήτημα των συνεργατών των Ιταλών και των Γερμανών Ναζί Τσάμηδων. Το Μάρτιο του 1991 ιδρύθηκε ο «Πολιτικός-Πατριωτικός Σύλλογος «Τσαμουριά» (Camëria), με κύριο σκοπό την αναγνώριση και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Τσάμηδων. Οι Τσάμηδες έχουν ιδρύσει κόμματα το ένα συμμετέχει στη σημερινή κυβέρνηση- ενώ ο «Σύνδεσμος της Τσαμουριάς» δημιούργησε 100μελή "εξόριστη" βουλή, η οποία έγινε μέλος της «οργάνωσης υπο-αντιπροσωπευμένων λαών» του ΟΗΕ το 1995. Διατείνονται επίσης ότι έχουν δημιουργήσει τον απελευθερωτικό στρατό της Τσαμουριάς «με σκοπό την απελευθέρωση των εδαφών που τους ανήκουν»!

Το 1994 η αλβανική βουλή καθιέρωσε ομόφωνα την 27η Ιουνίου κάθε έτους ως «ημέρα Γενοκτονίας των Τσάμηδων»! Σε ότι αφορά το ζήτημα των περιουσιών, η αξία τους σύμφωνα με τους Αλβανούς φτάνει περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια, ενώ με βάση το σύλλογο «Τσαμουριά» η συνολική αξία των περιουσιών στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν 340 εκατομμύρια δολάρια, η οποία με την σημερινή αξία υπολογίζεται στα 2,5 δις. δολάρια.

Είναι γεγονός ότι το "ζήτημα" των Τσάμηδων αποτελεί για την αλβανική πλευρά θέμα που ξεπερνά τις εσωτερικές του διαστάσεις και συνδέεται άμεσα με την αλβανική εξωτερική πολιτική (παραστάσεις στους Έλληνες προέδρους της Δημοκρατίας το 2000 και το 2005, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψής τους στην Αλβανία και βεβαίως σήμερα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Ράμα και τις διαδηλώσεις κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών).

Η στάση των κατά καιρούς αλβανικών κυβερνήσεων οι οποίες θέτουν το "ζήτημα" στην ελληνική πλευρά θεωρώντας ότι υφίστανται σε όλες τις διαστάσεις του, περιουσίες, αποζημίωση, απόδοση ιθαγένειας, επιστροφή των Τσάμηδων και των απογόνων τους στην Ελλάδα, δεν αποτελεί απλώς διαχείριση ενός θέματος για εσωτερικούς λόγους συνοχής, την ώρα μάλιστα που συζητείται το μέλλον των αλβανικών πληθυσμών στο Κοσσυφοπέδιο, στην πΓΔΜ, στη Σερβία, στο Μαυροβούνιο, στην Ελλάδα.

Από την άλλη η πρόκληση των Τσάμηδων και του αλβανικού εθνικισμού και βεβαίως της καταπάτησης των δικαιωμάτων των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, έφερε στην επιφάνεια για ακόμη μία φορά το φτωχό λόγο του ελλαδικού συστήματος. Πολιτικού, κομματικού, διανοητικού.

Απέναντι στους Ναζί και τους απογόνους τους, απέναντι στους συντρόφους του Ερντογάν, το πολιτικό και πνευματικό σύστημα ή σιωπά ή ψελλίζει. Θλίψη και απογοήτευση από την Ελλάδα της χρεοκοπίας και της παρακμής, που δεν τολμά να μιλήσει ούτε για το δίκαιο και την ιστορία, ούτε για τη δολοφονία των προγόνων μας από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους που τώρα μας εγκαλούν, ούτε για τους Έλληνες της Βορείου Ηπείρου που διώκονται.......

Θεοφάνης Μαλκίδης
Από συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό STAR

*Για περισσότερα στοιχεία βλ. 
-Θ. Μαλκίδης Όψεις του αλβανικού εθνικού ζητήματος, 
-Θ. Μαλκίδης Η ελληνική εθνική μειονότητα στην Αλβανία, (στην ελληνική, αγγλική, αλβανική γλώσσα) 
-Θ. Μαλκίδης, Οι ελληνοαλβανικές σχέσεις.

Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

Dy Arvanitas të mëdhenj të Greqisë

  

Sa më poshtë po sjellim me shkurtime dy tekste të dy shqiptarve të mëdhenj të Greqisë, Jorgo Maruga dhe Aristidh Kola. Këto dy shkrime janë publikuar në Revistën Arbëreshe Lidhja, në muajin Nëntor 1984

Greqia dhe Shqipëria: Popuj kufitarë
Nga Jorgo Marougas
Dy popuj vëllezër, grekët dhe shqiptarët, numërojnë ditët e vetmisë së tyre në këtë pjesë fundore të Evropës. Të kapur pas maleve me legjenda ndërmjet tokës dhe qiellit, ata janë të preokupuar të ruajnë të paprekur diferencat e tyre psikologjike dhe mëndësitë. Uliksa bashkëkohorë, ruajnë dhe mbrojnë me kokëfortësi gjuhët e tyre të lashta, zakonet e tyre, kostumet, traditat, bindjet, besimet shekullore dhe impenjimet e përditshme kundër “agresionit” të kristianizmit dhe marksizmit. Larg nga këngët magjepse të sirenave, ata rithërrasin në kujtesë me hiperbolizëm por me të drejtë, ditët e lavdishme dhe kërkojnë pa u lodhur origjinën e largët të qytetërimit të tyre ilir.

Dy popuj që nuk tërhiqen mbrapsht por mbrohen në mënyrë active. Sidomos shqiptarët,  pastaj grekët, të cilët po adoptohen me joshjen e kulturës perëndimore. Të dy e dinë që që përbëjnë dy ishuj gjeografikë dhe aritmetikë jo me shumë vlerë ndër familjet gjigande të Evropës dhe Mesdheut : anglosaksonët, gjermanët-gotë, sllavët, popujt me origjinë latine, arabët-muslimanë. Por tërheqja mbrapsht e tyre do të thotë ; të anullosh mijëra vite të historisë, të zhvlerësosh qytetërimin e tyre, zhdukjen e vecantisë së identitetit të tyre. E dinë që hezitimi do të thotë asimilim, neglizhencë, shfarosje. Ndaj e vetmja armë që mbetet në duart e tyre është rezistenca dinamike.

Dy popuj vëllezër
Dy popuj të vetmuar, vëllezër gjaku. Po, kështu është. Kush mund ta kundërshojë ? Në fakt të huajt, pushtuesit politikë dhe historikë, qoftë armik dhe mik, nuk ka mundur ti ndajë. Popujt tanë e dinë, e ndjejnë, e jetojnë.  I nderuari Panajotis Canellopoulos e nënvizoi së fundmi duke thënë “ gjak i bollshëm shqiptar rrjedh në venat e grekëve”. Edhe Andrea Papandreu konfirmoi “ Ne grekët jemi shqiptarë” rreth njëzet kryeministra gerkë kanë gjak shqiptarë.  Shqiptarët janë shumica dërrmuese e luftëtarve dhe heronjve të 1821 grek. Personalitete supreme të shpirtit grek i përkasin origjinës shqiptare.

Nga ana tjetër “gjaku I bollshëm” grek rrjedh në venat e shqqqiptarve themi ne. Në luftën për clirimin e Shqipërisë, shumë janë luftëtarë grekë… Të vetëm dhe të dashurit e së njëjtës nënë, grekë dhe shqiptarët . Kordonin e kërthizës e kanë të përbashkët që i ka gjeneruar. Eshtë e përbashkët sinteza bazike e gjakut të grekëve, shqiptarve, vllehëve. Bashkë janë pjekur dhe bërë burra në të njëjtat luftra kundër armiqëve, besimeve dhe marshimeve të historisë. Sekuenca shekujsh I kanë ushqyer dhe I kanë rritur në ambicje, ideale, pritjet dhe ëndërat.

Sot asgjë nuk i bashkon
Pa dyshim dy popuj vëllezër, grekët dhe shqiptarët. Por kontraditë e hapur, e vërtetë e helmuar; ditët e vetmisë sonë i numërojmë të ndarë. Edhe pse vëllezër jetojmë të ndarë njëri nga tjetri, të plaçkitur nga propaganda plot iluzione dhe profane. Ndërkohë asgjë nuk na ndau, sot asgjë nuk na bashkon…

Patras, Greqi. 29.02,1984
(Kjo analizë e thelluar e Jorgo Maruga është më voluminoze se ky tekst i risjellë këtu, në analizën origjinale, përfshihet një historik shumë planësh I mardhënieve historike Shqipëri-Greqi, momentet kyce, reprociteti, figurat historike dhe ndikimet e tyre)

RRENJA JONE
Nga Aristidh Kola
Rrënjë e fortë arbërore
Kush mund të të presnj ?
Kush mund të të fshehnj?
Kush mund të të pështronj?
Rrënjë e fortë arbërore lulje e fleta meta nxorre

Rrënjë e fortë Arvanite
Rrënjë e burrave të motit
Rrënjë Heraklliut e Akillefit
Rrënjë e Alksandroit dhe Kastriotit
Rrënjë e fortë Arvanite
Nga merr shpirt e meta rrite ?

Rrënjë e fortë shqipëtare
Rrënjë e Bocarit e Bubullimës
Rrënjë e fjalës e besalidhës
Rrënjë e bukurisë dhe trimëresës
Rrënjë e fortë shqipëtare
Nga ajo jetë nuk u bare

Rrënjë e argjendtë të Greqisë
Hiu e pluhuri t’Anatolisë
Të pështroi, të luftoi, nuk të mundi
Nuk të shuajti nga jeta
Rrënjët e argjendtë të Greqisë
Ajo je të Shqipërisë dhe të Arbërisë

Me gur-madhe të keinë pështruar
Thaanë seu buarsh nga jeta
Thanë se u thajte, thanë se vdiqe
Vunë një pemë të hollë në varr
Edhe thanë “kjo ishte nga rrënjë e parë”
…
Rrënjë e fortë, rrënjë e argjendtë
Hape dhenë e cajte gurin
Dhe ne diell nxorre kurmin
Nxore kllara, nxorre fleta
…
Bekuar rrënjë e bekuar nga Mëmë-Dhe
Bekuar rrënjë nga Zoti Diell
Bekuar rrënjë me ujin e Detit..
…
Athinë 1984.
http://www.lexo.al/