Οι άγγελοι και το έργο τους Αρχιμ Επιφάνιος Χατζηγιάγκου !!!

 

1912: Φλωρίνης Απελευθέρωσις (video)

Με αφορμή την 108η επέτειο της απελευθέρωσης της Φλώρινας, ο Δημήτρης Πασίνης και η ομάδα «Μένουμε Φλώρινα» μας παρουσιάζουν ένα ιστορικό video.

«Επίθεση» Ρουμανίας σε Βλάχους Αλβανίας- δέλεαρ το ευρωπαϊκό διαβατήριο

 

“Οι Βλάχοι παίρνουν ρουμανικά διαβατήρια”

Έχει ανοίξει ο δρόμος για τους Βλάχους της Αλβανίας και των Βαλκανίων να αποκτήσουν διαβατήριο του ρουμανικού κράτους, μετά την έγκριση του νόμου από τη Γερουσία στο Βουκουρέστι.

Ο νέος νόμος απλοποιεί τις διαδικασίες απόκτησης της ρουμανικής ιθαγένειας από άτομα ‘παλαιάς ρουμούνικης’ (vjetër rumune) καταγωγής στις βαλκανικές χώρες, αλλά και στην Ουγγαρία και την Ουκρανία. Στην Αλβανία, οι περισσότεροι Βλάχοι ζουν σήμερα στις περιοχές Φιέρ, Αυλώνα, Κορυτσά, Πόγκρανττς, Ελμπασάν και Πρεμετή.

Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, για να αποκτήσουν ρουμανική υπηκοότητα και διαβατήριο, αυτού του κράτους μέλους της ΕΕ, εκτός από καταγωγή βλάχικη, αρουμούνικη, πρέπει να έχουν ποινικό μητρώο λευκό. Πρέπει, επίσης, να γνωρίζουν τη ρουμανική γλώσσα και τον πολιτισμό.

Στη Σερβία, τη Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία και την Ουκρανία υπάρχουν πολλές αιτήσεις από άτομα μακρινής ρουμανικής καταγωγής, τα οποία επιδιώκουν να γίνουν πολίτες  της Ρουμανίας και να αποκτήσουν ρουμανικά διαβατήρια, καθώς επωφελούνται αφού αυτή η χώρα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο ρουμανικός σχεδιασμός από το 2013

Το 2013, άνοιξε ένα Ρουμανικό Κέντρο Πληροφοριών στην πόλη Κορυτσά, το οποίο παρέχει δωρεάν μαθήματα για τη ρουμανική γλώσσα, τον πολιτισμό και την κληρονομιά και προσφέρει στους μαθητές δωρεάν ταξίδια στη Ρουμανία, με σκοπό να τους κάνει Ρουμάνους πολίτες.

Σύμφωνα με τον ελληνικό τύπο, προκειμένου να ασκηθεί πίεση στην ελληνική μειονότητα στη Βόρεια Ήπειρο στα 120.000 άτομα και για να ελέγξει την ανάπτυξη του Ελληνισμού, το 2012 η Αλβανία αναγνώρισε επίσημα τους Βλάχους ως εθνική μειονότητα.

Λέγεται επίσης ότι η Ρουμανία πιστεύει ότι επειδή οι άνθρωποι του Αυλώνα μιλούν μια γλώσσα που μοιάζει με αυτή των Ρουμάνων, ενδέχεται να δηλώσουν ότι είναι Ρουμάνοι και θα επωφεληθούν από τα διαβατήρια.

Klan Plus

 

The Hellenic Information Team

Κράτος, έθνος και ταυτότητα: Μοιρολόϊ αλβανικής καταγωγής - Shteti, kombi dhe identiteti: Vajtimi i prejardhjes shqiptare.

 

Αθανάσιος Γκότοβος 


                                                        
τ. Καθηγητής Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Υπάρχουν (τουλάχιστον) δύο είδη λογοκρισίας. Η ετερολογοκρισία παραπέμπει σε κάποιον εξωγενή σε σχέση με τον παραγωγό λόγου παράγοντα που διαθέτει την ισχύ να επιβάλει κανόνες χρήσης της γλώσσας στη δημόσια (ενίοτε και στην ιδιωτική) σφαίρα και να παρακολουθεί την εφαρμογή τους. Εκφράζεται είτε προληπτικά, ως απαγόρευση αποκλίνουσας χρήσης της γλώσσας, είτε κατασταλτικά, ως επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση που δεν λειτουργήσει το πρώτο. Η αυτολογοκρισία δεν προϋποθέτει κατ’ ανάγκην κάποια υπερκείμενη εξουσία που ρυθμίζει και ελέγχει τη γλωσσική χρήση του υποκειμένου. Όταν την προϋποθέτει, έχουμε την περίπτωση εσωτερίκευσης εκ μέρους του υποκειμένου των κανόνων που έχει θεσπίσει η υπερκείμενη εξουσία για τη χρήση της γλώσσας. Η οπτική του φορέα της εξουσίας για το τι είναι αποκλίνουσα γλωσσική χρήση συμπίπτει με την οπτική του υποκειμένου. Στη συνείδηση του υποκειμένου, του παραγωγού λόγου, η απαγόρευση του αποκλίνοντος λόγου εμφανίζεται ως απολύτως νομιμοποιημένη, κανονική και επιβεβλημένη. Όταν δεν υφίσταται κρατική αρχή που να ρυθμίζει τη χρήση της γλώσσας, η αυτολογοκρισία παίρνει τη μορφή συμμόρφωσης του ομιλητή σε άτυπους κανόνες λόγου που οφείλουν να ρυθμίζουν τη γλώσσα των ατόμων που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη ομάδα: μέλη του κόμματος, μέλη μιας οργάνωσης, πιστοί μιας θρησκείας, άτομα που επιθυμούν να εμφανίζονται ως «προοδευτικοί» κλπ.   Στην τελευταία περίπτωση δεν είναι κάποια επίσημη διάταξη που ορίζει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να λέγεται, πότε, από ποιον, σε ποιον και γιατί, αλλά είναι η γλωσσική κουλτούρα της ομάδας που ρυθμίζει τη χρήση της γλώσσας. Τα μέλη της ομάδας, και γενικά όσοι επιθυμούν να λογίζονται ως τέτοια, προσαρμόζουν τη χρήση της γλώσσας στις προσδοκίες της (πραγματικής ή φαντασιακής) ομάδας στην οποία ανήκουν. Η αποκλίνουσα χρήση της γλώσσας εδώ δεν επισύρει επίσημες κυρώσεις, αλλά θολώνει την εικόνα του ομιλητή σε σχέση με την ιδανική εικόνα του μέλους της ομάδας ή ομίλου όπου ανήκει ή επιθυμεί να λογίζεται ότι ανήκει. Τα παραδείγματα αυτολογοκρισίας λόγω προσαρμογής του ομιλητή στους άτυπους κανόνες χρήσης της γλώσσας της ομάδας είναι άπειρα. Θα ασχοληθούμε μόνο με ένα, καθώς η εσωτερική λογική αυτού του φαινομένου είναι η ίδια.   Πώς θα σας φαινόταν η φράση «Ο τουρκικής καταγωγής φυλακισμένος ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν Αμπντουλάχ Οτσαλάν απηύθυνε έκκληση στους τουρκικής καταγωγής φυλακισμένους βουλευτές να σταματήσουν την απεργία πείνας».   Θα μπορούσε να την είχε εκδώσει το γραφείο Τύπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, με την προσθήκη «τρομοκρατικής οργάνωσης» μπροστά από το όνομα του κόμματος. Θα μπορούσε, επίσης, να την είχε συντάξει κάποιος που υιοθετεί την οπτική του τουρκικού κράτους σε σχέση με την ύπαρξη κουρδικού έθνους και προσώπων που ανήκουν στο έθνος αυτό στην τουρκική επικράτεια. Δεν θα μπορούσε να την είχε εκστομίσει χρήστης της γλώσσας που αναγνωρίζει ότι στην Τουρκία υπάρχουν πρόσωπα που αυτοπροσδιορίζονται ως Κούρδοι και σ’ αυτούς ανήκει ο Οτσαλάν καθώς και οι φυλακισμένοι ομοεθνείς βουλευτές του τουρκικού κοινοβουλίου. Το τουρκικό κράτος δεν ρυθμίζει μόνο τη γλώσσα αναφορικά με το αν το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν είναι τρομοκρατική οργάνωση, αλλά και την ίδια τη γλωσσική κατηγορία μέσω της οποίας αυτοπροσδιορίζεται και ετεροπροσδιορίζεται (με εξαίρεση τις τουρκικές κρατικές αρχές) ο πληθυσμός των Κούρδων στη γειτονική χώρα. Ποιο είναι το «κώλυμα» του τουρκικού κράτους εν προκειμένω; Είναι απλό. Δεν επιθυμεί να αναγνωρίσει κουρδικό έθνος εντός της τουρκικής επικράτειας. Οι επίσημες απαγορεύσεις της γλωσσικής χρήσης στον δημόσιο λόγο σχετικά με τους Τούρκους πολίτες κουρδικής εθνότητας υπηρετούν αυτόν ακριβώς τον πολιτικό στόχο: να καταστεί ανύπαρκτο στον δημόσιο λόγο κάτι που είναι υπαρκτό στην καθημερινή ζωή, στην πράξη: μια μη-τουρκική εθνότητα μέσα στην Τουρκία.   Κώλυμα όμως με την εθνότητα, ειδικότερα με την ελληνική, έχουν και μερικοί Έλληνες διανοούμενοι και δημοσιολόγοι. Υπάρχουν π.χ. κύκλοι στην ελληνική κοινωνία που δεν θα χρησιμοποιήσουν ποτέ τον όρο «Βορειοηπειρώτης» για τους Βορειοηπειρώτες, για τους ελληνικής εθνότητας πολίτες της Αλβανίας ή για όσους από αυτούς έχουν μεταναστεύσει και ζουν στην Ελλάδα και είτε διατηρούν ακόμη, είτε έχουν αποποιηθεί την αλβανική υπηκοότητα. Και εδώ τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται περίεργα – εκ πρώτης όψεως. Διότι αν το τουρκικό κράτος έχει τους λόγους του που δεν επιθυμεί να αναγνωρίζεται – έστω μέσω της απλής χρήσης της γλώσσας – κουρδικό έθνος στην επικράτειά του, τι εμποδίζει τους «πολιτικά ορθώς» σκεπτόμενους Έλληνες να αποφεύγουν τη χρήση του όρου «Βορειοηπειρώτης»; Η απάντηση είναι, οι συνδηλώσεις του. Όσοι αποφεύγουν τη χρήση της συγκεκριμένης λέξης αυτολογοκρίνονται, προσαρμοζόμενοι – κάποιοι ασμένως, κάποιοι άλλοι βαρυγκομώντας εσωτερικά – στην επιταγή της «προόδου», σύμφωνα με την οποία δεν αρκεί να είσαι, αλλά και να φαίνεσαι «προοδευτικός». Κυρίως να φαίνεσαι. Δεν πρόκειται απλώς για κάποια αποϊδεολογικοποιημένη γλωσσική μόδα, αλλά για μια νομιμοποιημένη στον κύκλο των «προοδευτικών» όλου του φάσματος - από τον νεοφιλελευθερισμό μέχρι την άκρα αριστερά – γλωσσική πρακτική με την οποία υποδηλώνουν την απέχθειά τους για τον «εθνικισμό», έτσι όπως αυτοί τον ορίζουν, και για τη «συντήρηση», δηλαδή για ό,τι δεν συνάδει με την ιδεολογία τους. Έτσι θεωρούν ότι ο όρος «Βορειοηπειρώτης» παραπέμπει σε άλλες εποχές, σε πολιτικές προσάρτησης αλβανικών εδαφών στην ελληνική επικράτεια, σε μεγαλοϊδεατισμούς και σε «Ελληναράδες».   Η απόρριψη του όρου «Βορειοηπειρώτης» ως ιδεολογικά ύποπτη από συγκεκριμένους παραγωγούς δημόσιου λόγου στην ελληνική κοινωνία δεν παραπέμπει μόνον στην αυθόρμητη συμμόρφωση στους γλωσσικούς κανόνες του καθωσπρεπισμού της «προόδου». Την ίδια στιγμή αποτελεί και δείκτη άγνοιας στοιχειωδών πραγμάτων αναφορικά με τις έννοιες (και τις πραγματικότητες) του κράτους, του έθνους και της ταυτότητας.   Ένα κράτος έχει πολίτες, ανεξάρτητα από το πόσες εθνότητες συγκατοικούν στην επικράτειά του. Είναι πιθανόν να έχει και αλλοδαπούς, π.χ. μετανάστες, πρόσφυγες, και άλλους – αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση. Ο πολίτης δεν έχει καταγωγική σχέση με το κράτος στο οποίο ανήκει, αλλά νομική. Η ιδιότητα που αποκτά το άτομο μέσα από τον πολιτικό δεσμό με το κράτος του οποίου είναι πολίτης, η ιδιότητα του πολίτη, δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά ένταξη σε κάποιο έθνος, με την έννοια της εθνότητας. Η σύγχυση προκύπτει από το διπλό σημασιολογικό φορτίο της λέξης «έθνος»στην ελληνική γλώσσα (και αντιστοίχως της λέξης nation) ως ενιαίου σημαίνοντος για δύο διακριτά σημαινόμενα: κράτος και έθνος. Το έθνος, αντιθέτως, παραπέμπει σε μια διαχρονική πολιτισμική (για ορισμένους ακόμη και καταγωγική) κοινότητα.   Από την αίσθηση συμμετοχής σε αυτήν την κοινότητα πηγάζει η εθνική (ή εθνοτική για ορισμένους) ταυτότητα. Σε αυτό το δεύτερο παραπέμπει η λέξη «Βορειοηπειρώτης»: στην αίσθηση του υποκειμένου ότι ανήκει σε μια ευρύτερη διαχρονική κοινότητα, στην κοινότητα των Ελλήνων, και ειδικότερα εκείνων των Ελλήνων που ζουν σε μια συγκεκριμένη περιοχή της σημερινής Αλβανίας, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η επικράτεια του αλβανικού κράτους τα τελευταία εκατό χρόνια περίπου.   Είναι ενδιαφέρον ότι ακόμη και η γερμανική κατοχική δύναμη στην Αλβανία χρησιμοποιούσε τον όρο «Έλληνες της Αλβανίας» - και όχι αλβανικής καταγωγής αντάρτες - για τους Βορειοηπειρώτες αντιστασιακούς, η μεγάλη πλειοψηφία των οποίων αγωνίστηκε στο πλευρό του αλβανικού εθνικοαπελευθερωτικού μετώπου. Τώρα γιατί στη σημερινή Ελλάδα ορισμένοι προτιμούν αντ’ αυτού τον πολιτικά ορθό όρο «αλβανικής καταγωγής» είναι αξιοπρόσεκτο φαινόμενο. Δείχνει ότι οι φορείς της ιδεολογίας της πολιτικής ορθότητας είναι έτοιμοι για νοητικές ακροβασίες, αρκεί να σταλεί το μήνυμα της συμμόρφωσης σε όσα κελεύει η ιδέα της «προόδου». https://www.huffingtonpost.gr/

Ekzistojnë (të paktën) dy lloje censure. Heterocensura e cila na orienton tek një faktor i jashtëm, në lidhje me faktorin prodhues të fjalës, i cili disponon forcën që të imponojë rregullat e përdorimit të gjuhës në sferën publike (herë e private) dhe të ndjekë aplikimin e tyre. Shprehet qoftë në mënyrë parandaluese, si një ndalim i përdorimit të fjalës devijuese, qoftë në mënyrë frenuese, si një marrje masash ndëshkuese në rastet që nuk funksionon e para. Vetëcensurimi nuk presupozon domosdoshmërisht një pushtet që qëndron nga sipër dhe kontrrollon përdorimin e gjuhës së subjektit. Kur e presupozon kemi rastin e pranimit të brendshëm, nga ana e subjektit të rregulllave që vendosur pushtetit mbikqyrës për përdorimin e gjuhës. Pikëpamja e mbajtësit të pushtetit në lidhje me çfarë është përdorimi devijues i gjuhës, përkon me këndëvshtrimin e subjektit. Në ndërgjegjien e subjektit, të prodhuesit të fjalës, ndalimi i fjalës devijuese shfaqet plotësisht e ligjëruar, e rregullt dhe e detyrueshme. Kur nuk ekziston një princip shtetëror i cili të rregullojë përdorimin e gjuhës, vetëcensurimi merr formën e përshtatjes së folësit me rregulla jo-formale të fjalës që kanë si detyrë që të rregullojnë gjuhën e personave të cilët i përkasin një grupi të caktuar: anëtarë të partisë, anëtarë të së njejtës organizatë, besimtarë të një feje, persona që kërkojnë të shfaqen si “përparimtarë” etj.     Në rastin e fundit nuk është një rënditje zyrtare e cila cakton se çfarë duhet dhe çfarë nuk duhet të thuhet, kur, nga kush, tek kush dhe përse, por një kulturë gjuhësore e grupit, i cili rregullon përdorimin e gjuhës. Anëtarët e grupit dhe në përgjithësi të gjithë ata sa dëshirojnë që ta mendojnë si të tillë, përshtatin përdorimin e gjuhës në pritshmëritë e grupit (real apo fantastik tek i cili janë pjesë). Përdorimi i devijuar i gjuhës, këtu, nuk sjell masa ndëshkuese zyrtare, por turbullon imazhin e folësit në lidhje me imazhin ideal të anëtarit të grupit ose shoqërisë në së cilës i përket ose dëshiron të mendojë se i përket.   Shembujt e vetëcensurimit të fjalës për shkak të përshtatjes së folësit në rregullat jo-formalë të gjuhës së grupit janë të pafundme. Do të merremi vetëm me njërën prej tyre, pasi llogjika e brendshme e këtij fenomeni është e njejtë.   Si do të dukej fjalia “Udhëheqësi i burgosur me origjinë turke, i Partisë së Punës të Kurdistanit Abdullah Oçalan, iu bëri thirrje deputetëve të burgosur me origjinë turke që të ndalonin grevën e urisë”.   Do të mund ta kishte publikuar zyra e Shtypit të Ministrisë së Jashtme Turke, me shtesën “organizatës terroriste” para emrit të partisë. Do mundej, gjithashtu, të mund ta kishte formuluar dikush i cili pranon këndvështrimin e shtetit turk në lidhje me ekzistencën e kombit kurd dhe personave që i përkasin këtij kombi në territorin turk. Nuk do të mund ta kishte nxjerrë nga goja një përdorues i gjuhës që e di se në Turqi ka persona të cilët vetëpërcaktohen si Kurdë dhe ndër ta është dhe Oçalan, si dhe deputetë bashkëkombas të parlamentit turk. Shteti turk nuk rregullon vetëm gjuhën në lidhje me nëse Partia e Punës së Kurdistanit është organizatë Terroriste, por dhe vetë gjuhën e akuzës nëpërmjet së cilës vetëpërcaktohet dhe përcaktohet nga të tjerët (me përjashtim institucionet shtetërore turke) popullata e kurdëve në vendin fqinj. Cili është “problemi” i shtetit turk në rastin konkrret? Është e thjeshtë. Nuk dëshiron që ta njohë kombin kurd brenda territorit turk. Ndalimet zyrtare të përdorimit të gjuhës në fjalën publike në lidhje me qytetarët turq me kombësi kurde i shërbejnë pikërisht këtij qëllimi politik: të bëhet inekzistues në fjalën publike diçka që është reale në jetën e përditëshme, në veprim: një kombësi jo-turke brenda Turqisë. Problem me kombësinë, në veçanti me atë helene, kanë dhe disa intelektualë Helenë dhe ligjërues publikë. Ekzistojnë psh qarqe në shoqërinë helene që nuk e përdorin kurrë përkufizimin “Vorioepirot”, për qytetarët me kombësi helene të Shqipërisë, ose për ata sa prej tyre  kanë emigruar në Greqi dhe rujanë akoma, ose kanë mohuar, shtetësinë shqiptare. Këtu gjërat fillojnë që të bëhen të çuditëshme- në aparencë. Sepse nëse shteti turk ka arsyet e tij që nuk dëshiron të njihet- qoftë dhe nëpërmjet përdorimit të gjuhës së thjeshtë- një komb kurd në territorin e tij, çfarë i pengon grekët mendimtarë që mendojnë “nga pikpamja polikike në mënyrë korrekte” që të shmangin përdorimin e përkufizimit “Voriepiroti”? Përgjigjia është, deklaratat e bashkangjitura. Të gjithë ata që shmangin përdorimin e kësaj fjale, vetëcensurohen, duke u përshtatur – disa me kënaqësi, disa duke rënkuar nga brenda- me kërkesën e “përparimit”, sipas së cilës nuk mjafton të jesh, por dhe të dukesh “përparimtar”. Kryesisht të dukesh. Nuk bëhet fjalë thjesht për një modë linguistike e zhveshur nga ideologjitë, por për një modë të ligjëruar në qarqet e “përparimtarëve” të të gjithë fashës- që nga neoliberalistët deri në të majtët ekstremë- praktikë linguistike me të cilën deklarojnë pështirosjen e tyre për “nacionalizmin”,  ashtu si ata e përcaktojnë, dhe për “konservimin”, dmth për ato sa nuk i përshtaten ideologjisë së tyre. Kështu e konsiderojnë se përkufizmi “Voriepirotis” në çon në epoka të tjera, në politikat e aneksimit të territoreve shqitpare në territorin helen, dhe në “idetë e mëdha” dhe në “grekmëdhenjtë”. Përjashtimi i përkufizimit “voriepirot” si i dyshimtë nga pikëpamja ideologjike, nga prodhues të caktuar të fjalës publike në shoqërinë helene nuk orienton vetëm në përshtatjen spontane në rregullat linguistikë, të të qënit ashtu siç duhet të “përparimit”. Në të njejtën kohë përbën dhe një tregues të mungesës së dijeve të elementëve elementarë në lidhje me konceptet ( dhe realitetet) e shtetit, të kombit dhe të indentitetit. Një shtet ka qytetarë, pavarësisht nga sa kombësi bashkëjetojnë në territorin e tij. Është e mundur që të ketë të huaj psh, emigrantë, refugjatë, dhe të tjerë- por kjo është një bisedë më vete. Qytetari  nuk ka marrdhënie prejardhjeje me shtetin të cilit i përket, por vetëm jurdike. Cilësia që përfiton personi brenda lidhjes politike me shtetin tek i cili është qytetar, cilësia e qytetarit, nuk është do të thotë si rrjedhim, instalim në një komb tjetër, në kuptimin e  kombësisë. Ngatërresa që del nga ngarkesa e dyfishtë semasiologjike e fjalës “komb” në gjuhën e helene ( dhe resepektivisht në gjuhët e tjera) si fjalë e përbashkët e koncepteve të ndara: shtet dhe komb. Kombi, në të kundërt, orienton në një komunitet kulturor diakronik (për disa akoma dhe komunitet prejardhjeje). Nga ndjesia e pjesmarrjes  në këtë komunitet buron identiteti kombëtar (ose nacional për disa). Në këtë të dytën na çon fjala “Voriepirotis”: në ndjesinë e subjektit që i përket në një komunitet të gjërë diakronik, në komunitetin e Helenëve, dhe në veçanti, të atyre helenëve që jetojnë në një zonë të caktuar të Shqipërisë së sotme, kështu siç është krijuar  territori i shtetit shqiptar gjatë 100 viteve të fundit, përafërsisht. Është interesante gjithashtu dhe fakti se forcat pushtuese gjermane në Shqipëri përdornin përkufizimin “Grekët e Shqipërisë” – dhe jo partizanët me prejardhje shqiptare- për anëtarët voriepirotë të rezistencës, shumica e dërrmuese e të cilëve luftoi në krah të frontit shqiptar nacionalçlirimtar. Tani për çfarë arsye në Greqinë e sotme preferojnë në vend të këtij përkufizimi, përkufizimin e korrekt politikisht “prejardhje shqiptare” është një fenomen që ja vlen të vëresh. Tregon se mbartësit e ideologjisë së korrektesës politike, janë gati dhe për akrobaci mendore, mjafton që të dërgohet mesazhi i pajtimit me ato sa urdhëron ideja e “përparimit” . Përkthimi: Pelasgos Koritsas Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Η Θεία Λειτουργία (2) Θυσία - Αρχιμ Επιφάνιος Χατζηγιάγκου!

 

Ποιος φταίει για τους ατιμώρητους…. κουκουλοφλώρους;

 

Στα τέλη της δεκαετίας του ’80, αν θυμάμαι καλά, εγκαινιάστηκε το νοσηρό φαινόμενο των καταλήψεων. Παιδιά 13 ετών πραγματοποιούν επί εβδομάδες «καταλήψεις» σχολείων, με αίτημα κατ’ αρχάς την κατάργηση των εξετάσεων. Και υπήρξαν πολιτικοί που έσπευσαν να φωτογραφηθούν μαζί τους στα κιγκλιδώματα για να αλιεύσουν συμπάθειες. Η κοινωνία διαβρωμένη, θρυμματισμένη και σε αποσύνθεση, παρακολουθούσε  – γονείς, εκπαιδευτικοί, συνδικαλιστές, Τύπος – εμβρόντητη, αλλά άφωνη και απαθής, από δειλία και καιροσκοπισμό. Με το πέρασμα του χρόνου οι καταλήψεις, απέκτησαν μορφή εθιμικού δικαίου. 

Τον Ιούνιο στέλνουμε παιδιά στο γυμνάσιο και κατά τον Οκτώβριο κάθε έτους, τα βλέπουμε να περιφέρονται, σε ώρες μαθημάτων, γύρω από το δημοτικό τους σχολείο, πασιχαρή, διότι απέκτησαν τον… περίοπτο και τιμητικό τίτλο του καταληψία. Ενός μηνός φοίτηση στο γυμνάσιο, αρκεί, για να μεταμορφώσει την παιδικότητα και αγνότητα, που παραδίδουμε στην ανώτερη από μας εκπαιδευτική βαθμίδα, σε εν δυνάμει αναρχικούς και κουκουλοφόρους. Αυτό το γρήγορο μεγάλωμα, συνοδεύεται μεν από την αποβολή της αθωότητας, φυλάσσεται όμως ως κόρη οφθαλμού, η ανωριμότητα. Όπως αριστοτεχνικά το διατύπωσε ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος «ώσπερ δεδοικότες μη το κακόν απολέσωσιν», δηλαδή,  σαν να φοβούνται μήπως χάσουν το κακό.

Προϊόντος του χρόνου, τα αιτήματα των καταλήψεων στα γυμνάσια, καταρράκωσαν και το τελευταίο ίχνος σοβαρότητας από αυτό που κάποτε ονομάζαμε «εθνική παιδεία». Κατανοώντας οι μαθητές την περιρρέουσα ατιμωρησία και αδιαφορία, καταλαμβάνουν σχολεία με δικαιολογίες, που παραπέμπουν σε «φραπεδοσύναξη» συνοικιακής καφετέριας, στην οποία «λιώνουν», αναπαυόμενα, τα άλκιμα νιάτα της δόλιας πατρίδας.  Έτσι ακούσαμε για την μορφή της τυρόπιττας του κυλικείου, για το χρώμα του χαρτιού στην τουαλέτα και άλλα φαιδρά που κατεξευτελίζουν μια ολόκληρη κοινωνία. Τελειώνοντας το λύκειο, οι νέοι πλέον είναι πανέτοιμοι, να διακριθούν και στις υψηλότερες βαθμίδες της ανομίας, μετά και την πανηγυρική υποδοχή που τους επιφυλάσσουν οι αειθαλείς κομματικές νεολαίες στο πανεπιστήμιο, κυρίως της αριστερόμυαλης και κρανιοκενούς αναρχίας, να φορέσουν κουκούλα, να βιαιοπραγούν ατιμωρητί και να χτίζουν ή να εισβάλλουν σε γραφεία πρυτάνεων-όπως τις προάλλες με τον πρύτανη της ΑΣΟΕΕ-και να τους κρεμούν «λαιμαριές» στις οποίες αναγράφουν δημοκρατικότατα τα «ευγενή» συνθήματά τους, όπως «αλληλεγγύη στις καταλήψεις». Προφανώς και κάποιοι γονείς θα καμαρώνουν που τα βλαστάρια τους, οι «κουκουλοφλώροι» των βορείων και νοτίων προαστίων, διαπρέπουν στην κουκουλοφορία και στην ασυδοσία. «Παιδιά είναι, κάνουν την επανάστασή τους».

Τα συφοριασμένο κράτος, το οποίο επιβάλλει με βαριά πρόστιμα και απειλές την «μάσκα παντού», ανέχεται βέβαια, σχεδόν υποθάλπει, εδώ και δεκαετίες, την κουκούλα, επιτρέποντας την διασπορά ενός πιο επικίνδυνου «ιού». Του ιού της ατιμωρησίας, που τα συμπτώματά του είναι πολύ πιο επικίνδυνα, γιατί ροκανίζουν το μέλλον του λαού μας. Και το κακό επιτείνεται, διότι το «εμβόλιο» κατά της κουκουλοφορίας υπάρχει, αλλά καμμιά κυβέρνηση δεν έχει το σθένος να το χρησιμοποιήσει. Το εμβόλιο λέγεται τιμωρία, λέξη που έχει απαγορευτεί, διά ροπάλου, να μνημονεύεται από το νηπιαγωγείο ακόμη.

Μία… ωραία ετυμολογική παρένθεση. Η λέξη «ώρα», όταν γράφαμε αρτιμελώς την γλώσσα  μας, με πνεύματα και τόνους, σήμαινε την χρονική διάρκεια, με δασεία και οξεία στο ωμέγα, αλλά και την φροντίδα, την πρόνοια και το ενδιαφέρον, με ψιλή και οξεία στο τονιζόμενο φωνήεν. Άρα τιμή+ώρα, δηλαδή «τιμωρία», σημαίνει ότι φροντίζω και προνοώ για την τιμή και την αξιοπρέπειά σου. Πού να τα πεις όμως αυτά σε ένα, βυθισμένο σε λήθαργο, υπουργείο Παιδείας, που στερεί τα παιδιά από τον πλούτο της παντέρπνου και πανευφήμου ετυμολογίας μας;

Πώς αντέδρασε η «πολιτεία» στην διαπόμπευσή της, και όχι του ατυχούς πρυτάνεως, που είναι θύμα της ανυπαρξίας και αβουλίας της; Με τις χιλιοειπωμένες, αφόρητες κοινοτοπίες. Θα τους πιάσουμε, θα τους επικηρύξουμε, «θα το πούμε στην μαμά τους»… Τίποτε απολύτως δεν θα γίνει, θα ξεχαστεί όπως και τόσα άλλα, γιατί δεν μπορούν να κατανοήσουν το πρόβλημα. (Και να τους συλλάβουν τι θα γίνει; Για αντίποινα οι «κουκουλοφλώροι» θα ρημάξουν και πάλι κάποιο πολυτεχνείο, ενώ οι ποινές τύπου Παρασκευόπουλου, θα τους τιμωρήσουν με μια «βαρύτατη» αναστολή, γιατί είναι παιδιά της… αγιοτόκου Αριστεράς).

«Τα παιδιά μας είναι παιδιά της εποχής μας. Η εποχή μας είναι δική μας κατάκτηση, δική μας ευθύνη, δική μας λογοδοσία, δική μας αλαζονεία, αλλά κυρίως δική μας παιδεία. Ο κάθε πολιτισμός, είπε ο Όσβαλντ Σπέγκλερ, είναι το αναπόφευκτο πεπρωμένο μιας συγκεκριμένης παιδείας», θα γράψει ο αείμνηστος Τάσος Λιγνάδης στο περισπούδαστο πόνημά του. «Καταρρέω». (εκδ. «Ακρίτας», σελ 33).

Ας μου συγχωρεθεί η σκληρή γλώσσα, αλλά σήμερα τα παιδιά έρχονται στα σχολείο πνευματικώς άρρωστα. Μοσχοαναθρεμμένοι μοναχογιοί και μοναχοκόρες, γεμάτοι υπερηφάνεια και κενοδοξία. (Υπερηφάνεια σημαίνει χειτοκροτώ τον εαυτό μου, κενοδοξία επιζητώ τα χειροκροτήματα των άλλων). Μια σωστή παιδεία, μια παιδεία εθνική, που αιματώνεται από τα αείχλωρα νάματα των αρχαίων και χριστιανών «γοναίγων της ανθρωπότης», που θα έλεγε ο Μακρυγιάννης, θεραπεύει τις ασθένειες με τα ιαματικά φάρμακά της. Αυτό απαιτεί πρωτίστως αγάπη, αγωγή και τέχνη. («Τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών το άγειν άνθρωπο», κατά τους αγίους Πατέρες). Δασκάλους, φωτιστές τους Γένους, όπως τους ονόμαζαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας). Αυτό απαιτεί βιβλία σχολικά, όχι σαν τα σημερινά δηλητήρια, στα οποία κατασυκοφαντούνται οι τιμαλφείς αξίες του λαού μας- πίστη, φιλοπατρία, αξιοπρέπεια, εντιμότητα, φιλότιμο-αλλά βιβλία πατριδογνωσίας. (Στην σελίδα 85 του βιβλίου Γλώσσας της Στ΄ Δημοτικού γ΄ τεύχος, φιλοξενείται μια αφίσα. Με κόκκινα, πηχυαία γράμματα, καλείται ο λαός να πάρει μέρος, «στις 15 Φλεβάρη, σε αντιπολεμικό συλλαλητήριο». Στην επόμενη σελίδα, διαβάζουμε «Περπατώντας σε κάποιον κεντρικό δρόμο διαβάζετε αυτή την αφίσα.  Θα θέλατε να πάρετε μέρος σ’ αυτό το συλλαλητήριο; Δικαιολογήστε την απάντησή σας».

Βεβαίως, όλα τα παιδιά, επειδή το ερώτημα είναι υποβολιμαίο και καθοδηγούμενο, απαντούν, ναι. Και μετά αναρωτιόμαστε ποιος φταίει!!).

Παιδεία εθνική σημαίνει ηγεσία που δεν υποκύπτει στις θύελλες των καιρών, αλλά μένει προσηλωμένη στο όραμα για μια νέα Παλιγγενεσία, για σύνδεση των νέων με το παρελθόν, γιατί και αυτό σημαίνει Παιδεία. Δεν υπάρχει μέλλον –και παρόν- χωρίς παρελθόν.  Έχουμε μια ατίμητη κληρονομιά, αποστολή του σχολείου, είναι να μεταδώσει αυτήν την προίκα των προγόνων, να τους αναπτύξει το συναίσθημα ότι ανήκουν σε ένα σύνολο, σε έναν λαό που «έρχεται από μακριά». (Ελύτης).

Όποιος διαβάσει την αντίδραση της νυν υπουργού για τον προπηλακισμό του πρυτάνεως, «να καταδικάσουν τα κόμματα», «να εκδιωχθούν οι φασιστικές ομάδες από τα πανεπιστήμια», μόνο θλίψη αισθάνεται. Ανούσιες τιποτολογίες, «ασκιά γιομάτα αγέρα» και άγνοια του προβλήματος.

Ένα δέντρο, δεν θα καρποφορήσει ούτε αν το εγκαταλείψεις απότιστο ούτε αν βάναυσα το κλαδέψεις. Αλλά αν με τέχνη το ποτίσεις και κόψεις τα κλαδιά που πρέπει και αφήσεις εκείνα που θα δώσουν καρπό. Αυτός είναι και ο σκοπός της Παιδείας. Ποτίζουμε τις ρίζες και κλαδεύουμε με τέχνη, προσοχή και αγάπη τα βλαβερά κλαδιά. Στην… ώρα τους.

Δημήτρης Νατσιός

δάσκαλος-Κιλκίς – Μέλος ΙΗΑ

Ο δεκάλογος για μια ευτυχισμένη ζωή!-Dhjetfjalëshi për një jetë të lumtur!

 

Ο δεκάλογος για μια ευτυχισμένη ζωή!   1. Χάρισε κάτι σε κάποιον κι ας είναι μόνο ένα χάδι…  2. Κάνε μια καλοσύνη σε κάποιον και ξέχασε την… 3. Ξόδεψε λίγο χρόνο με ηλικιωμένους ανθρώπους. Η πείρα και η σοφία τους θα σου γίνουν ανεκτίμητος οδηγός… 4. Κοίτα στα μάτια ενός μωρού και θαύμασε… 5. Να γελάς συχνά. Το γέλιο είναι το λίπασμα της ζωής… 6. Να είσαι ευγνώμων και να ευχαριστείς πάντα… και για τα πάντα… το Θεό…  7. Να προσεύχεσαι, αλλιώς θα χάσεις το δρόμο σου… 8. Να εργάζεσαι πρόθυμα και με χαρά… 9. Να σχεδιάζεις σαν να ζήσεις για πάντα, γιατί πράγματι θα ζήσεις για πάντα… 10. Να ζεις σαν να είναι η τελευταία σου ημέρα, γιατί πράγματι μια μέρα θα είναι…καλημέρα.

Dhjetfjalëshi për një jetë të lumtur! 1.     Dhuro diçka tek dikush dhe le të mos jetë thjesht një përkëdheli... 2.     Bëj një të mirë tek dikush dhe harroje... 3.     Konsumo pak kohë me njerëz të moshuar. Ekpserinca dhe mençuria e tyre do të bëhen një udhërrëfyes i paçmuar... 4.     Shiko sytë e një foshnje dhe çuditu... 5.     Të qeshësh shpesh. E qeshura është plehu i jetës... 6.     Të jesh mirënjohës dhe të falenderosh gjithmonë.... dhe për gjithmonë.... Zotin... 7.     Të lutesh, ndryshe do të humbasësh rrugën tënde.... 8.     Të punosh me dëshirë dhe gëzim.... 9.     Të planifikosh sikur do të jetosh përgjithmonë, pasi me të vërtetë do të jetosh përgjithmonë... 10.Të jetosh sikur të jetë dita tënde e fundit, pasi me të vërtetë një ditë do të jetë.

Ο Ράμα και η Αλβανία τιμούν τα 97 χρόνια της ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας! - Rama dhe Shqipëria nderojnë 97 vjetorin e themelimit të Republikës Turke!

 

Στο κέντρο των Τιράνων, στο Πολυτεχνείο, έγινε προβολή της Τουρκικής Σημαίας και της Αλβανικής μαζί για τον εορτασμό των 97 χρόνων εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας στην Τουρκία. 

Ενώ όλος ο κόσμος στέκεται δίπλα στην Γαλλία για τις τρομοκρατικές επιθέσεις ο Ράμα στέκεται δίπλα στην Τουρκία. Τέτοιο ενθουσιασμό έχει για τον φίλο του τον Ερντογάν που δεν μπορεί να το κρύψει. 

Τι θα γινόταν αν πρόβαλε για την Εθνική Εορτή της Ελλάδας την Ελληνική Σημαία σεβόμενος και τιμώντας  την Εθνική Ελληνική Μειονότητά που υπάρχει στην χώρα; Αυτό δεν το έκανε και δεν θα το κάνει ποτέ. Ούτε για άλλη χώρα το κάνει. Για τον μπαμπά Ερντογάν όμως όλα. 

...................................................................

Në qëndër të Tiranës, mbi Univeristetin Politeknik, u shfaq flamuri turk dhe ai shqiptar me rastin e 97 vjetorit të krijimit të Republikës Turke. 

Ndërsa e gjithë bota qëndron pran Francës për sulmet terroriste, Rama qëndron pranë Turqisë. Ka aq entuziazëm në lidhje me mikun e tij Erdogan, sa nuk e fsheh dot.

Çfarë do të ndodhte nëse do të reflektonte në ndonjë murr me rastin e Festës Kombëtare të Gtreqisë, Flamurin Grek në respekt dhe të Minoritetit Etnik Grek që jeton në këtë vend? Këtë as e ka bërë as nuk do ta bëjë kurrë. As për ndonjë vend tjetër nuk do ta bënte.Për baba Erdoganin i bën të gjitha.

Μην περιμένεις... - Mos prit.....

 

Μην περιμένεις η ζωή να σε ρωτήσει εάν και πόσο αντέχεις... Μην περιμένεις να βρεθούνε οι τέλειες συνθήκες για να πεις θα ζήσω... Μην περιμένεις να διαμορφωθούν οι ιδανικές καταστάσεις για να γελάσεις... Μην περιμένεις να βρεις τον τέλειο πατέρα ή μάνα για να μην έχεις τραύματα... Μην περιμένεις να βρεις τον τέλειο σύζυγό γιατί απλά δεν θα τον βρεις ποτέ... Μην περιμένεις να κάνεις τα τέλεια παιδιά, γιατί απλά δεν υπάρχουν... Μην περιμένεις να συναντήσεις του τέλειους φίλους, γιατί ούτε και εσύ είσαι... Μην περιμένεις να δουλέψεις στην ιδανική δουλειά γιατί απλά θα μείνεις άνεργος... Μην περιμένεις να βρείς το τέλειο σπίτι για να απολαύσεις το ηλιοβασίλεμα... Μην περιμένεις να έχεις την τέλεια παρέα για να πας ένα περίπατο... Μην περιμένεις να δοθούν όλες οι απαντήσεις για να σταματήσουν οι ερωτήσεις... Μην περιμένεις να δεις τον Θεό ως Ον που κατεβαίνει από τους ουρανούς ή ως χέρι που βγαίνει απο το υπερπέραν. Απλά δεν θα συμβεί και θα χάσεις και την ευκαιρία να Τον συναντήσεις στην καθημερινότητα σου... Μην περιμένεις να βρεις τον αναμάρτητο και τέλειο πνευματικό, γιατί απλά δεν υπάρχει. Και όπου νομίζεις ή σε έπεισαν ότι τον είδες, φεύγα μακριά είναι της φαντασίας σου... Γενικά στην ζωή αυτή, δεν υπάρχουν τέλειες καταστάσεις, τέλειες συνθήκες, τέλεια πρόσωπα. Αυτά μετά το πέρας της εδώ παράστασης... Οπότε συμφιλιώνομαι με την αδυναμία μου, την ατέλεια του άλλου και του κόσμου που με περιβάλει και ζω όπως μπορώ και όσο μπορώ, με δοξολογία και ευχαριστία προς τον Χριστό. Δεν μπορώ πάντα; Ναι, αλήθεια είναι αυτό!! Κανείς δεν τα καταφέρνει πάντα καλά. Ακόμη και οι Άγιοι είχαν τις κακές μέρες και περιόδους τους. Αλλά δεν τρελαίνομαι σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν αυτομαστιγώνομαι, δεν χάνω την ψυχραιμία μου, ούτε βιάζομαι να φύγει το κακό που με βρήκε. Κυρίως δεν λέω όλη μέρα γιατί και γιατί; Γιατί απλά καλέ μου φίλε, μέχρι να μάθεις το γιατί, θα έχει τελειώσει η ζωή...!!!   π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος

Mos prit që jeta të të pyesë nëse dhe sa duron.... Mos prit që të krijohen kushtet e përsosura që të thuash se do të jetoj.... Mos prit që të krijohen kushtet ideale që të qeshësh.... Mos prit që të gjesh babain apo mamanë e pësosur që të mos kesh plagë... Mos prit që të gjesh bashkëshortin/en e përsosur pasi thjesht nuk do ta gjesh kurrë.... Mos prit që të bësh fëmijë të përsosur, pasi thjesht nuk ekzistojnë.... Mos prit që të takosh miqtë e përsosur, pasi as ti nuk je i tillë.... Mos prit që të punosh në një punë ideale pasi thjesht do të mbetesh pa punë... Mos prit që të gjesh shtëpinë ideale që të shijosh perëndimin e djellit... Mos prit shoqërinë e përsosur që të dalësh një shëtitje.... Mos prit që t’iu jepen të gjitha përgjigjet që të ndalojnë pyetjet.... Mos prit ta shohësh Zotin si Qënie që zbret nga qiejtë ose si një dorë që del nga pafundësia. Thjesht nuk do të ndodhë dhe do të humbasësh rastin që Ta takosh në përditësinë tënde....   Mos prit që të gjesh atin shpirtëror të përsosur dhe të pamëkatshëm, pasi thjesht nuk ekziston. Atje ku kujton ose të bindën se e pe, ik larg pasi është krijim i imagjinatës tënde.... Në përgjithësi në këtë jetë nuk ka situata të përsosura, kushte të përsosura, persona të përsosur. Këto pas kalimit të shfaqjes së këtushme.... Kështu që pajtohem me dobësinë time, papërsosmërinë e tjetrit dhe botës e cila  më rrethon dhe jetoj si të mundem dhe sa të mundem, me dhoksologji dhe falenderim ndaj Krishtit. Nuk mundem gjithmonë? Po e vërtetë është kjo! Askush nuk ja del gjithmonë mirë. Edhe shenjtorët kishin ditë dhe periudha të këqija. Por nuk çmendem në këto raste, nuk vetëkamxhikosem, nuk humb durimin tim, as nxitoj që të ikë e keqja që më gjeti. Kryesisht nuk themi gjatë gjithë ditës pse dhe pse? Sepse thjesht miku im, deri sa të marrësh vesh pse-në, do të ketë mbaruar jeta...!!!   Atë Harallamb Papadhopoulos.

Σχόλιο σε μια φωτογραφία του 1940.

Έλληνες Στρατιώτες το 1940 πηγαίνοντας στην Ι. Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Μπομποστίτσα Κορυτσάς. Αριστερά το καμπαναριό της Μονής, όπου ήταν το παλιό νεκροταφείο του χωριού. Εκεί τώρα είναι το μνημείο, ο σταυρός εις μνήμη των πεσόντων, αφού κάτω από το μνημείο έχει ενταφιαστεί Έλληνας στρατιώτης ήρωας του 40.

 

Το μνημείο σήμερα. 

Σχόλιο σε μια φωτογραφία του 1940.

Όσοι διαβάζουν ή γνωρίζουν από την παράδοση, αναρωτιούνται πολλές φορές για το πώς τα κατάφεραν οι Έλληνες του 1940 να νικήσουν έναν πόλεμο που λογικά και με αριθμούς θα έπρεπε να το είχαν χάσει.

Άλλωστε και ο Μουσολίνη,  με τους υπόλοιπους που τον συμβούλευαν, θεώρησε πως ήταν εύκολος στόχος. Προετοιμάστηκε στην Αλβανία για χρόνια γι’ αυτή την ημέρα, όμως απέτυχε οικτρά.

Δεν μπορούσαν να το εξηγήσουν. Δεν μπορούσαν να εξηγήσουν πως χάνουν. Αυτό, όπως μας μαρτυρούν οι αυτόπτες μάρτυρες, φαινόταν σε όλες τους τις εκδηλώσεις και εκφράσεις.

Στην παραπάνω ιστορική φωτογραφία, τραβηγμένη στην Μπομποστίτσα της Κορυτσάς το χειμώνα του 1940, εκεί που σήμερα στέκεται το ηρώο αφιερωμένο στους ήρωες αυτού του δίκαιου πολέμου και ήταν το παλαιό νεκροταφείο του χωριού, βλέπουμε μια ομάδα στρατιωτών που πηγαίνει ημέρα Κυριακή στην Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που είναι πίσω από το καμπαναριό. Πήγαιναν όλοι όσοι έμεναν στο χωριό, κάθε Κυριακή, για την Θεία Λειτουργία.

Όπως, ο εκ Μπομποστίτσης Μπάμπουλλας Σωτήριος (που εδώ και δύο χρόνια  αναπαύεται εν Κυρίω), μας έχει αφηγηθεί, κάθε Κυριακή, οι Έλληνες στρατιώτες, που στεγάζονταν στο χωριό, πήγαιναν στην Θεία Λειτουργία και προσεύχονταν όλοι μαζί. Να φανταστείτε πως δεν χρειάζονταν ψάλτες αφού όλοι μαζί οι στρατιώτες, καθ’ όλη την λειτουργία, έψελναν.

Αν σκεφτεί κανείς, μόνο αυτό το γεγονός, καταλαβαίνει που έβρισκαν την δύναμη αυτοί οι ήρωες να καταφέρουν το ακατόρθωτο.

Αυτοί αντλούσαν την δύναμη στον Θεό, στην βαθιά πίστη την οποία ζούσαν βιωματικά, με πράξεις. Αντλούσαν την δύναμη που χαρίζει, η εν Χριστώ ζωή, το γεγονός πως ήταν κύτταρα του σώματος του Χριστού, πως ανήκαν σε μια κοινότητα, στο σώμα του Χριστού, στην Εκκλησία.

Πως να αντέξεις, άλλωστε, τα χιόνια, την πείνα, το ακραίο κρύο,  τους πόνους, την έλλειψη των ανθρώπων σου και πολλά άλλα, αν δεν έχεις Θεό, αν δεν σε κρατήσει η πίστη, η ελπίδα και η εν Χριστώ αγάπη. 

Με τέτοιους ανθρώπους μεγαλούργησε η Ελλάδα και αν δεν φυλάξουμε τα ιδανικά τους και εμπνευστούμε από το τρόπο της ζωής τους, τότε είναι σχεδόν σίγουρο πώς όχι μόνο δεν θα μεγαλουργήσουμε αλλά μπορεί να οδηγηθούμε σε συνεχόμενες αποτυχίες σε κάθε επίπεδο.