Προβληματισμοί για την ίδρυση προγράμματος Ισλαμικών Σπουδών στο τμήμα Θεολογίας Θεσσαλονίκης

Κωνσταντῖνος Χολέβας –Πολιτικός Ἐπιστήμων

1. ἩἙλλάς ἀναγνωρίζει μουσουλμανική μειονότητα στή Θράκη καί σέβεται τά δικαιώματά της. Προστατεύει τή θρησκευτική καί ἐκπαιδευτική ἐλευθερία τῶν Μουσουλμάνων Ἑλλήνων πολιτῶν καί καλῶς πράττει. Ἐξ ἄλλου πέρσυ διορίσθηκαν 90 περίπου ἱεροδιδάσκαλοι τοῦἸσλάμ στή Θράκη, οἱὁποῖοι πληρώνονται ἀπό τό Ὑπουργεῖο Παιδείας καί ὑπηρετοῦν ὡς ἰμάμηδες ἀφ’ ἑνός καί ὡς δάσκαλοι Θρησκευτικῶν γιά τούς μουσουλμανόπαιδες στά δημόσια ἑλληνικά σχολεῖα ἀφ’ ἑτέρου. Δέν ὑπῆρξε μέχρι τώρα αἰσθητή ἀνάγκη οὔτε ἔντονο αἴτημα ἐκ μέρους τῆς μειονότητος γιά τήν παροχή τριτοβάθμιας ἐκπαιδεύσεως μέ ἀντικείμενο τή Θεολογία τοῦἸσλάμ γι’ αὐτό καί μέ ξενίζει ἡἀπόφαση τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ ΑΠΘ γιά τήν ἵδρυση Προγράμματος Ἰσλαμικῶν Σπουδῶν στό Τμῆμα αὐτό.
2. Ἀκόμη κι ἄν δεχθοῦμε καλόπιστα τήν ἀνάγκη λειτουργίας ἑνός τέτοιου προγράμματος ἤ Τμήματος τότε ἡ μόνη ἀκατάλληλη εἶναι ἡ Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης. Θά μποροῦσε νά ἐνταχθεῖ τό Πρόγραμμα στή Φιλοσοφική τοῦ ΑΠΘ ὅπου ἤδη λειτουργεῖ καί Ἕδρα Ἑβραϊκῶν Σπουδῶν, ἤ στό Τμῆμα Παρευξεινίων Γλωσσῶν καί Πολιτισμοῦ τῆς Κομοτηνῆς ἤ στό Παιδαγωγικό Τμῆμα τῆς Ἀλεξανδρούπολης. Προσωπικά πιστεύω ὅτι ἡἰδανική λύση θά ῆταν ἡἐπαναλειτουργία τῆς Εἰδικῆς Παιδαγωγικῆς Ἀκαδημίας Θεσσαλονίκης, ἡὁποία ἐκπαίδευε ἐπί δεκαετίες μουσουλμάνους δασκάλους γιά τή μειονότητα. Μέ Προεδρικό Διάταγμα θά μποροῦσε νά ἀναβαθμισθεῖ σέ ΑΕΙ τετραετοῦς φοιτήσεως, διότι εἶχε τρία ἔτη, καί ἔτσι τό πρόβλημα θά λυθεῖ. Ἄλλωστε καί οἱ διορισθέντες τό 2013 ἱεροδιδάσκαλοι εἶναι ὅλοι ἀπόφοιτοι τῆς ΕΠΑΘ.
3. Οἱ Θεολογικές Σχολές σέ ὅλη τήν Εὐρώπη εἶναι Ὅμολογιακές, διδάσκουν μόνο μία θρησκεία ἤἕνα δόγμα. Στήν ἕδρα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κοινοβουλίου καί τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης, στό Στρασβοῦργο, λειτουργοῦν δύο Θεολογικές Σχολές. Μία Ρωμαιοκαθολικη καί μία Προτεσταντική. Εἴδατε πουθενά τίς Θεολογικές Σχολές τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν νά ἔχουν Τμήματα ἤ Προγράμματα Ἱσλαμικῶν Σπουδῶν; Ἡἀπόφαση τοῦ Τμήματος Θεολογίας θά ἀνοίξει τόν ἀσκό τοῦ Αἰόλου γιά τή μετατροπή ὅλου τοῦ προγράμματος σπουδῶν σέ θρησκειολογικό καί στήν σταδιακή ἀποχριστιανοποίηση τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, τό ὁποῖο θά μετατραπεῖ σέ πολυθρησκευτικό, πολυπολιτισμικό καί ἀποκομμένο ἀπό τήν ἑλληνορθόδοξη παιδεία τοῦἉγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ.
4. Ἡ παρουσία Μουσουλμάνων φοιτητῶν ἐντός τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης θά δημιουργήσει τριβές και προβλήματα. Ἐκεῖνοι θά ἐνοχλοῦνται βλέποντας τίς εἰκόνες τῶν Ἁγίων τῆς Ὀρθοδοξίας καί θά ζητήσουν τήν ἀπόσυρσή τους. Θά αἰσθάνονται ἄβολα μέσα σέ ἕνα χῶρο ὅπου κυκλοφοροῦν -καί καλῶς κάνουν- Ὀρθόδοξοι κληρικοί καί μοναχοί.
5. Ἡἵδρυση Ἰσλαμικοῦ Προγράμματος ἐντός Ὀρθοδόξου Θεολογικῆς Σχολῆς ἀποτελεῖ κακό προηγούμενο γιά τή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης καί γιά τά δικαιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Οἱ Τοῦρκοι θά προτείνουν νά λειτουργήσει ἕνα Τμῆμα ἤ Πρόγραμμα Ὀρθοδόξων Σπουδῶν μέσα σέ Ἱσλαμική Θεολογική Σχολή, δηλαδή μία ἱστορική Σχολή τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας, θά μετατραπεῖἀπό δικά μας λάθη σέ τμῆμα διοικούμενο ἀπό Μουσουλμάνους!
6. Ἄν στους ἁπανταχοῦ τῆς Οἰκουμένης Ὀρθοδόξους φοιτητές καί μελετητές, λαϊκούς καί κληρικούς, δοθεῖ τό μήνυμα ὅτι ἡἙλλάς θολώνει τά νερά καί ἀναμιγνύει Ὀρθόδοξες σπουδές μέ Ἰσλάμ, τότε θά παύσουν οἱ φοιτητές αὐτοί νά ἔρχονται στίς δύο Θεολογικές Σχολές μας καί θά κατευθύνονται στή Ρωσία ἤ σέ Πανεπιστήμια ἄλλων χωρῶν, οἱὁποῖες θά ἐκμεταλλευθοῦν τό γεγονός καί θά διαφημίσουν τή δική τους ἐμμονή στίς γνήσιες Ὀρθόδοξες σπουδές. Τοῦτο θά ἀποτελέσει πλῆγμα γιά τήν Ἑλλάδα, ἡὁποία μέχρι σήμερα εἶχε ἑκατοντάδες πρεσβευτές τοῦ πολιτισμοῦ καί τῆς γλώσσας μας, δηλαδή τούς Σλάβους, Ἀφρικανούς, Ἄραβες κ.ἄ πτυχιούχους τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν Ἀθηνῶν καί Θεσσαλονίκης.
7. Εἶναι ὑπερβολική καί ἄκαιρη ὑποχώρηση μπροστά στήν ἐπιθετικότητα τοῦ διεθνοῦς Ἰσλάμ ἡἀπόφαση αὐτή. Θά ἔπρεπε νά δείχνουμε μέ κάθε τρόπο τή συμπαράστασή μας στούς Ὀρθοδόξους τῆς Μέσης Ἀνατολῆς πού διώκονται καί σφάζονται ἀπό ἀκραίους Ἰσλαμιστές. Σκεφθῆτε πῶς θά ἀντιδράσουν στήν ἀπόφαση τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ ΑΠΘ οἱ δύο ἀπαχθέντες Ἐπίσκοποι τῆς Συρίας, γιά τούς ὁποίους προσεύχομαι νά βρίσκονται ἐν ζωῇ!
8. Δέν εὐσταθεῖ τό ἐπιχείρημα ὅτι ἄν δέν ἐκπαιδεύσουμε ἐμεῖς Μουσουλμάνους θεολόγους σε ΑΕΙ, τότε θά ἔλθουν πτυχιοῦχοι Μουσουλμάνοι ἀπό τήν Τουρκία ἤἀπό ἄλλες ἰσλαμικές χῶρες. ἩἙλλάς ἔχει δικαίωμα νά ἐγκρίνει ἤ νἀἀπορρίπτει τήν εἴσοδο θρησκευτικῶν λειτουργῶν ἤ διδασκάλων ἀλλοδαπῆς ὑπηκοοότητος. Ἄλλωστε τό μορφωτικό ἐπίπεδο τῆς μειονότητος στή Θράκη δέν εἶναι τόσο ὑψηλό ὥστε νἀἀπαιτοῦνται ἰμάμηδες ἀπαραιτήτως πτυχιοῦχοι Πανεπιστημίου.
9. Ἄς σεβασθοῦμε, τέλος, τούς Ἁγίους τῆς Θεσσαλονίκης καί ἰδιαιτέρως τή μνήμη τοῦἉγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ. Ὁ μέγας Ἡσυχαστής καί Ἀρχιεπίσκοπος τῆς πόλης μας ( εἶμαι γεννημένος στή Θεσσαλονίκη) Γρηγόριος Παλαμᾶς ἔχει γράψει πολλά καί ἐνδιαφέροντα γιά τίς διαφορές μας μέ τό Ἰσλάμ ὅπως καταγράφονται στούς διαλόγους κατά τήν αἰχμαλωσία του ἀπό τούς Τούρκους καί ὅπως ἀναλύονται ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο.
10. Δηλώνω ὅτι σέβομαι τό κῦρος, τίς γνώσεις, τήν προσφορά καί τήν καλή προαίρεση ὅλων τῶν καθηγητῶν τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦἈριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης καί κάνω ἔκκληση νά ξανασκεφθοῦν τό ζήτημα καί νά τροποποιήσουν τήν ἀρχική ἀπόφασή τους.