3 χρόνια από τον Καθαγιασμό Του Καθεδρικού Ναού των Τιράνων « Η Ανάσταση του Χριστού»- 3 vjet nga Shenjtërimi i Katedrales së Tiranës “Ngjallja e Krishtit”

1 qershor 2014 – 1 qershor 2017 3 vjet nga Shenjtërimi i Katedrales së Tiranës “Ngjallja e Krishtit” Më 1 qershor 2017 mbushen 3 vjet nga shenjtërimi i Katedrales “Ngjallja e Krishtit” në Tiranë. Një përvjetor me domethënie të shumëfishta dhe gjithmonë aktuale. Së pari, është rikthimi në qendër të kryeqytetit i “syrit” shpirtëror orthodhoks, nga ishte shkulur me përdhunë nga regjimi ateist. Se dyti, është fakti se kjo ditë është afirmimi përfundimtar dhe më i qartë i rikthimit të Kishës Orthodhokse Autoqefale në gjirin e Kishës Orthodhokse të përbotshme, si e barabartë mes të barabartëve. Këtë e dëshmoi pa asnjë mundësi ekuivoku pjesëmarrja në Liturgjinë Hyjnore e të gjitha Kishave të tjera Orthodhokse. Shërbesat u kryesuan nga Patriarku Ekumenik, Vartholomeu, në bashkëmeshim me Fortlumturitë e Tyre, Patriarkun e Jerusalemit, Theofilin; të Serbisë, Irineun; të Rumanisë, Danielin; Kryepiskopin e Qipros, Krisostomin; të Athinës Jeronimin, Kryepiskopin e Tiranës, Anastasin; Kryepiskopin e Varshavës, Savën. Bashkëmeshuan edhe Hirësitë e Tyre Mitropolitë, përfaqësuesit e Patriarkëve të Aleksandrisë, Antiokisë, të Moskës, të Bullgarisë, të Gjeorgjisë. Gjatë saj Patriarku Ekumenik do të afirmonte se: “Na ka mbledhur sot kjo ngjarje e madhe dhe historike: Ceremonia e shenjtërimit të Kishës së Shenjtë të Ngjalljes, e cila vërteton edhe ngjalljen e Kishës Orthodhokse Autoqefale në Shqipëri... Për ata që nuk besojnë te Jisu Krishti ngjallja duket si mit. Por, nga përvoja e shenjtorëve, ne kemi përvojën e Ngjalljes, e cila është edhe realiteti, dhe përvoja jonë biomatike. Në këtë kuptim, edhe shenjtërimi i kësaj Kishe të shkëlqyer Katedrale të Ngjalljes, përbën sot një provë, se Ngjallja është realiteti, se Kisha Orthodhokse e Shqipërisë, e cila dikur ishte e vdekur për shkak të persekutimeve ateiste, tashmë është e gjallë, plot jetë dhe kreativitet“. Së treti, ajo është dëshmi e gjallë e arritjeve të jashtëzakonshme të Kishës sonë Orthodhokse, në këto vite ringjalljeje të mrekullueshme dhe të paprecedent nga gërmadhat, që i dedikohet veprës së jashtëzakonshme të Kryepiskopit Anastas. Së katërti, Kompleksi i Katedrales është një vepër madhështore arkitektonike dhe artistike. Kujtojmë këtu mozaikun gjigant, afresket e paraklisit “Ngjallja e Krishtit”, apo salla e madhe e shfaqjeve, e cila është bërë një zgjedhje ndër zgjedhjet e preferuara për veprimtaritë artistike dhe jo vetëm të kryeqytetit. Madje Kompleksi është bërë një nga pikat e “detyrueshme” të turistëve që vizitojnë Tiranën. Për të kujtuar këtë ditë historike, në Katedralen “Ngjallja e Krishtit u mbajt një Liturgji Hyjnore panegjerike. Ajo u krye nga Kryepiskopi Anastas dhe anëtarë të Sinodit të Shenjtë të Kishës sonë, Mitropoliti i Beratit, Hirësi Ignati, Mitropoliti i Korçës, Hirësi Joani, Mitropoliti i Gjirokastrës, Hirësi Dhimitri, Mitropoliti i Apollonisë dhe Fierit, Hirësi Nikolla, Mitropoliti i Amantias, Hirësi Nathanaili dhe Episkopi i Bylisit Asti. Në të bashkëmeshuan edhe më shumë së 40 klerikë nga Kryepiskopata dhe nga të gjitha Mitropolitë. Omelinë e ditës e mbajti Atë Luka Veronis nga SHBA, që ka shërbyer për shumë vjet në Kishën tonë. Në fund, duke iu drejtuar të pranishmëve në lidhje më këtë ditë të shënuar, Kryepiskopi Anastas kujtoi se tre vjet më parë në shenjtërim ishin përfaqësues nga të gjitha Kishat Orthodhokse dhe tetë nga primatët e tyre. Ai theksoi se “Kur e nisëm këtë përpjekje kur nuk do ta kishim imagjinuar dhurata dhe bamirësi të tilla që na ka bërë Zoti ynë deri më tani. Zemra jonë është e mbushur me mirënjohje për të gjitha këto. Kur sot jemi të mbledhur bashkë të gjithë klerikët e Kishës sonë, bashkë me laikët, kjo është shenjë e jetës së gjallë që ka Kisha e Shqipërisë. Le ta shprehim mirënjohjen tonë jo me ndjenja që zgjatin për një çast, por duke e bashkuar jetën tonë me vullnetin e Perëndisë.” Siç e theksoi edhe Kryepiskopi Anastas në fjalën e tij në kishë, në këtë kremtim merrnin pjesë të gjithë klerikët e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, nga Kryepiskopata dhe të pesë Mitropolitë. Pas Liturgjisë Hyjnore ata u mblodhën në sallën e madhe të Kompleksit të Katedrales “Ngjallja e Krishtit”, për të marrë pjesë në një Konferencë kushtuar rolit dhe detyrave të klerikut orthodhoks. Në konferencë folën klerikë nga Kryepiskopata dhe nga Mitropolitë, ndërsa Kryepiskopi Anastas u ndal në raportin e ngushtë që duhet të lidhi klerikun me librat dhe leximet shpirtërore. Gjatë Konferencës pati edhe diskutime për çështje konkrete, si dhe u shfaqën dy dokumentarë të shkurtër me aspekte nga ndërtimi i Katedrales dhe ringritja e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë.

1 Ιουνίου 2014 – 1 Ιουνίου 2017 3 χρόνια από τον Καθαγιασμό Του Καθεδρικού Ναού των Τιράνων « Η Ανάσταση του Χριστού» Την πρώτη Ιουνίου συμπληρώνονται 3 χρόνια από τον καθαγιασμό του Καθεδρικού Ναού ¨Η Ανάσταση του Χριστού» στα Τίρανα. Πρόκειται για μια επέτειο γεμάτη νόημα κι επίκαιρη. Πρώτο, σημαίνει επιστροφή στο κέντρο της πρωτεύουσας του ορθόδοξου πνευματικού «ματιού», απ’ όπου είχε ξεριζωθεί βιαίως από το αθεϊστικό καθεστώς. Δεύτερο, είναι πια γεγονός ότι αυτή η μέρα σημαίνει την τελική και σαφέστατη παραδοχή της επιστροφής της Ορθοδόξου Αυτοκέφαλου Εκκλησίας της Αλβανίας στην αγκαλιά της παγκόσμια Ορθόδοξου Εκκλησίας, ως ισότιμη μεταξύ των ισότιμων εκκλησιών. Αυτό ανέδειξε, χωρίς καμιά αμφισβήτηση, η συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία όλων των υπόλοιπων Ορθόδοξων Εκκλησιών. Της Θείας Λειτουργίας χοροστάτησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, συλλειτουργώντας με τους Μακαριώτατους, τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο, της Σερβίας Ειρηναίο, της Ρουμανίας Δανιήλ, τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο, της Αθήνας Ιερώνυμο, τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Αναστάσιο, τον Αρχιεπίσκοπο Βαρσοβίας Σάββα. Συλλειτούργησαν επίσης οι Σεβασμιότατοι Μητροπολίτες, εκπρόσωποι των Πατριαρχείων Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Μόσχας, Βουλγαρίας, Γεωργίας. Κατά τη διάρκεια της ο Οικουμενικός Πατριάρχης επεσήμανε: “Μας μάζεψε σήμερα αυτό το μεγάλο και ιστορικό γεγονός: Η τελετή καθαγιασμού της Ιεράς Εκκλησίας της Αναστάσεως, που αποτελεί και την ανάσταση της Ορθόδοξου Αυτοκέφαλου Εκκλησίας της Αλβανίας... Για όσους δεν πιστεύουν στον Ιησού Χριστό, η ανάσταση φαντάζει μύθος. Αλλά, από την εμπειρία των αγίων, εμείς έχουμε την εμπειρία της Αναστάσεως, η οποία είναι και η πραγματικότητα και η βιωματική μας εμπειρία. Υπό αυτή την έννοια, και ο καθαγιασμός αυτού του υπέροχου Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως, αποτελεί σήμερα μια απόδειξη, ότι η Ανάσταση είναι η πραγματικότητα, ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, η οποία κάποτε ήταν νεκρή εξαιτίας των αθεϊστικών διωγμών, σήμερα είναι ζωντανή, γεμάτη ζωή και σφρίγος». Τρίτο, αυτή είναι ζωντανή απόδειξη των εξαιρετικών επιτεύξεων της Ορθόδοξου Εκκλησίας μας, σε όλα αυτά τα χρόνια θαυμάσιας και πρωτάκουστης ανάστασης επί των ερειπίων, και οφείλεται στο εξαιρετικό έργο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Τέταρτο, το Καθεδρικό Συγκρότημα είναι μεγαλειώδες αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό έργο. Ας αναφέρουμε το γιγάντιο ψηφιδωτό, τις τοιχογραφίες στο παρεκκλήσι «Η Ανάσταση του Χριστού», είτε τη μεγάλη αίθουσα των παραστάσεων, η οποία αποτελεί σήμερα προτιμητέα επιλογή για δραστηριότητες και παραστάσεις που αφορούν την πρωτεύουσα, αλλά κι ευρύτερα. Μάλλον, το Καθεδρικό Συγκρότημα αποτελεί έναν από τους «υποχρεωτικούς» προορισμούς των ξένων τουριστών που επισκέπτονται τα Τίρανα. Για τη μνημόνευση αυτής της ιστορικής ημέρας, στον Καθεδρικό Ναό «Η Ανάσταση του Χριστού» έγινε πανηγυρική Θεία Λειτουργία. Της Λειτουργίας ηγήθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος με τα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας μας, τον σεβασμιότατο Μητροπολίτη Βερατίου, Ιγνάτιο, τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κορυτσάς, Ιωάννη, τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αργυροκάστρου Δημήτριο, τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτης Απολλωνίας και Φίερι, Νικόλαο, τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αμαντίας, Ναθαναήλ και τον Επίσκοπο Βύλιδος, Άστυ. Συλλειτούργησαν επίσης άνω των 40 κληρικών της Αρχιεπισκοπής και των Μητροπόλεων. Την ομιλία της ημέρας έκανε ο πατήρ Λουκάς Βερόνης από τις ΗΠΑ, ο οποίος επί σειρά ετών υπηρέτησε στην Εκκλησία μας. Στο τέλος, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, απευθυνόμενος στους πιστούς γι αυτή τη σημαντική ημέρα, επισήμανε ότι πριν τρία χρόνια, στην τελετή καθαγιασμού συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των Ορθόδοξων Εκκλησιών κι οκτώ από τους ποιμενάρχες τους. «Όταν ξεκινήσαμε αυτή την προσπάθεια ποτέ δεν είχαμε φανταστεί τέτοια δώρα κι αγαθοεργίες που ο Θεός μας έκανε μέχρι τώρα. Η καρδιά μας είναι γεμάτη ευγνωμοσύνη για όλα αυτά. Το γεγονός ότι είμαστε όλοι σήμερα εδώ συγκεντρωμένοι, όλοι οι κληρικοί της Εκκλησίας μας μαζί με τους λαϊκούς, είναι απόδειξη της σφριγηλής ζωής που έχει η Εκκλησία της Αλβανίας. Ας εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας όχι με συναισθήματα στιγμής, αλλά ενώνοντας τη ζωή μας με τη βούληση του Θεού». Όπως επισήμανε κι ο Αρχιεπίσκοπος στην ομιλία Του, σ’ αυτούς τους εορτασμούς συμμετείχαν όλοι οι κληρικοί της Ορθόδοξου Αυτοκέφαλου Εκκλησίας της Αλβανίας, της Αρχιεπισκοπής και των πέντε Μητροπόλεων. Μετά τη Θεία Λειτουργία όλοι τους συγκεντρώθηκαν στη μεγάλη αίθουσα του Καθεδρικού Συγκροτήματος « Η Ανάσταση του Χριστού», συμμετέχοντας στη Συνδιάσκεψη με θέμα το ρόλο και τα καθήκοντα του ορθόδοξου κληρικού. Στη Συνδιάσκεψη μίλησαν κληρικοί της Αρχιεπισκοπής και των Μητροπόλεων, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος επεσήμανε τη στενή σχέση που θα πρέπει να συνδέει τον κληρικό με τα βιβλία και τα πνευματικά αναγνώσματα. Κατά τη διάρκεια της Συνδιάσκεψης αναπτύχθηκε συζήτηση και για πραχτικά θέματα, καθώς και προβλήθηκαν δύο ντοκυμαντέρ που απεικόνιζαν πτυχές από την κατασκευή του Καθεδρικού Ναού και την ανασυγκρότηση της Ορθόδξου Αυτοκέφαλου Εκκλησίας της Αλβανίας.

 

Η Ελλάδα έγχρωμη το 1920 - Greqia me ngjyra në vitin 1920 -National Geographic’s Greece in Color from the 1920s

Φωτογραφίες από τον ανταποκριτή του National Geographic, Maynard Owen Williams, ο οποίος ταξίδεψε στην Ελλάδα το 1919, αφού είχε περάσει από την Ασία και την Ρωσία, φωτογραφίζοντας την ιδιαίτερη πραγματικότητα των ελληνικών χωριών. 23 έγχρωμες φωτογραφίες  από αυτό το ταξίδι που δείχνουν την ζωή των βοσκών και των αγροτών μέσα στα πλαίσια της παράδοσης που φαίνεται στα ρούχα, στο τρόπο διανομής εργασίας μεταξύ αντρών και γυναικών. 

Fotografi dhe korrespondenti i National Geographic, Maynard Owen Williams udhëtoi në Greqi në vitin 1919 pasi kishte kaluar në Azi dhe Rusi duke fotografuar një realitet ekzotik të fshtarave grek. 23 fotografi me ngjyra nga ky pelegrinazh tregojnë jetën baritore të fshatarëve të kohës brenda një kornize të traditës si në veshje ashtu dhe në ndarjen e punëve mes grave dhe burrave.

Οι Τσάμηδες και η Τσαμουριά - Çamët dhe çamëria

Οι Τσάμηδες και η Τσαμουριά Του Χαρίτωνος Κ. Λάμπρου Ι. Οι άρχοντες με τη λαστιχένια συνείδηση Ο τόπος Ανάμεσα στα κράσπεδα των Ακροκεραυνίων, της επιβλητικής οροσειράς που ενέπνευσε μερικούς από τους ωραιότερους στίχους του Ορατίου, και τον θρυλικό ποταμό Αχέροντα, εκτείνεται από Νότου προς Βορράν μια από τις πιο γραφικές περιοχές της Ελληνικής Ηπείρου – η Θεσπρωτία, φθάνοντας δυτικότερα έως την παραλία του Ιονίου πελάγους και τις ακτές της Αδριατικής. Ο λαός Η Θεσπρωτία υπήρξε ανέκαθεν Ελληνική. Από τα πανάρχαια χρόνια, όταν εγκαταστάθηκε εκεί το Ελληνικό φύλο των Θεσπρωτών (τους οποίους και ο Όμηρος αναφέρει, καθώς και τον βασιλέα τους Φείδωνα, περίφημο για τη λαμπρή φιλοξενία που προσέφερε στον Οδυσσέα), έως τις ημέρες μας, ο Ελληνισμός της ιστορικής ηπειρωτικής επαρχίας διατηρήθηκε ζωτικός και βασικά αλώβητος. Ούτε η ρωμαιοκρατία ούτε, αργότερα, κατά τον Μεσαίωνα, η παλίρροια των εθνολογικών περιπετειών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μπόρεσαν να μεταβάλουν την ελληνικότητα της Θεσπρωτίας. Το λυκόφως μιας αυτοκρατορίας Ο πρώτος σοβαρός κίνδυνος για τον εθνικό χαρακτήρα του Θεσπρωτικού πληθυσμού εμφανίζεται ύστερα από αρκετούς αιώνες, επί Τουρκοκρατίας, εξ αιτίας της απαραδειγμάτιστης σχεδόν ιδιοτέλειας των τοπικών μεγαλο-γαιοκτημόνων, υπό τις ακόλουθες συνθήκες: . Κατά τον 15ον αιώνα, το υπερήφανο οικοδόμημα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αφού επί μία ολόκληρη χιλιετία άνθεξε νικηφόρα στις αλλεπάλληλες επιθέσεις και εισβολές, άρχισε να καταρρέει υπό τα σφοδρά πλήγματα των Τούρκων επιδρομέων. Η μοιραία ώρα είχε πια σημάνει για την κρατική οργάνωση του μεσαιωνικού Ελληνισμού, που με τη βυζαντινή μορφή του εξεπλήρωσε την πεπρωμένη ιστορική αποστολή του, συνιστώμενη: α) στη διαφύλαξη και περαιτέρω ανάπτυξη της ατίμητης κληρονομιάς του Ελληνικού πολιτιστικού θησαυρού, β) στην ανάσχεση της ασιατικής βαρβαρικής πλημμυρίδος και τον εκπολιτισμό των Σλάβων, και γ) στη μεγαλειώδη σύνθεση του κλασικού Ελληνικού πνεύματος με τη Χριστιανική διδασκαλία. Οι Βυζαντινές επαρχίες έπεφταν η μία μετά την άλλη. Μόνον η Κωνσταντινούπολη, η Βασιλίς των Πόλεων, διατηρούσε μαζί με την περιεσφιγμένη ενδοχώρα της την ελευθερία, προετοιμαζόμενη για την τελευταία μάχη κατά των επιδρομέων, που πριν λίγους αιώνες είχαν ξεκινήσει από τις άξενες περιοχές του Τουρκεστάν και απειλούσαν τώρα τον Ελληνικό προμαχώνα του Πολιτισμού, εγκαταλελειμμένο και αβοήθητο από τους Χριστιανούς της Ευρώπης. Σπαχήδες, οι κουίσλιγκ του 15ου αιώνος Έτσι, δύο περίπου δεκαετίες προ της Αλώσεως, κατελήφθη και η Θεσπρωτία από τους Τούρκους μαζί με τη λοιπή Ήπειρο. Ιδιάζουσες περιστάσεις συνετέλεσαν, ώστε οι κατακτητές να σεβασθούν – κατ’ εξαίρεση – τις περιουσίες των εντοπίων αρχόντων. Συγκεκριμένα ο Μέγας Βεζύρης Σινάν Πασάς όρισε το 1431, ότι τα μεγάλα αγροκτήματα θα παρέμεναν κατά κυριότητα στους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι συνέχιζαν την παράδοση των ρωμαϊκών «λατιψουνδίων», εκμεταλλευόμενοι τις γαίες τους κατά το κολληγικό σύστημα. Σε αντάλλαγμα της τουρκικής εύνοιας, οι γαιοκτήμονες όφειλαν να συγκροτούν ένοπλα σώματα από τους υποτελείς τους, να τα συντηρούν και να τα διοικούν στον πόλεμο, κάθε φορά που ο Σουλτάνος είχε ανάγκη των υπηρεσιών τους….. http://ellinoistorin.gr/

Çamët dhe çamëria Nga Hariton K Lambrou I.                    Fisnikët me ndërgjegjie llastike. Vendi Ndërmjet majrave të Akrokeraunëve, të vargmalit i cili frymëzoi disa prej vargjeve më të bukura të Oratit, dhe lumit legjendar Aheronda, shtrihet nga Jugu për në Veri një nga zonat më piktoreske të Epirit Helen – Thesprotia, duke mbërritur më në perëndim deri në brigjet e Detit Joan dhe brigjet e Adriatikut. Populli. Thesprotia ishte gjithmonë helene. Që prej lashtësisë, kur u vendos atje fisi Helen i Thesprotëve (të cilët Omeri i përmend, si dhe mbretin e tyre Fidhonin, i njohur për mikpritjen që i ofroi Odisseas), deri në ditët tona, Helenizmi i kësaj zone epirote historike u mbajt i gjallë dhe kryesisht i pacënuar. As pushteti romak, as, më vonë, gjatë Mesjetës, zbatica e peripecive etnike të perandorisë Bizantine, nuk mundën që të ndryshonin identitetin helen të Thesprotisë. Dritëhëna e një Perandorie. Rreziku i parë për karakterin e popullatës Thesprotiane u shfaq pas mjaft shekujsh, në kohën e pushtimit osman, për shkak të vartësisë së pashembull të interesave të pronarëve të mëdhenj tokash, nën kushtet e mëposhtëme: Gjatë shekullit të 15-të, ndërtesa krenare e perandorisë Bizantine, pasi për një mijë vjet duroi dhe doli fitimtare ndaj sulmeve dhe invazioneve të njëpasnjëshme, filloi të binte nën goditjet e forta të agresorëve Turq. Momenti fatal kishte erdhur tashmë për organizimin shtetëror të Helenizmit mesjetar, që me formën bizantine të tij plotësoi misionin e caktuar nga fati i cili përbëhej nga: a)      Mbrojtjen dhe zhvillimin e mëtejshëm  të trashëgimisë së paçmueshme të thesarit kulturor Helen, b)      në përballim të baticës barbare aziatike të sllavëve, dhe c)       përbërjen madhështore shpiritit klasik Helen me doktrinën e Krishter. Zonat Bizantine binin njëra pas tjetrës. Vetëm Konstandinupoja, mbretëresha e qyteteve ruante sëbashku me territorin brenda saj , lirinë, duke u përgatitur për betejën finale me agresorët, që pask shekuj më parë kishin filluar nga vendet e thella të Turkestanint dhe kërcënonin tashmë pararojën Helene kulturore, të braktisur  dhe të pandihmuar nga të Krishterët e Europës. Spahinjtë, kuislingët e shek të 15-të Kështu dy dhjetvjeçarë, përafërsisht, rënies të Konstandinupojës, u pushtua dhe Thesprotia nga Turqit sëbashku me të gjithë Epirin. Kushtet e veçanta, kontribuan, që pushtuesit të respektonin – duke bërë përjashtim – pasuritë e pronarëve vendas. Më konkretisht Veziri i Madh Sinan Pasha caktoi 1431-ëshin, që pronat e mëdha do të mbeteshin në zotërimin e pronarëve të tyre, të cilët vazhduan traditën e “latipunideve” romake duke shfrytëzuar tokat e tyre sipas sistemit kolegjial. Në këmbim të këtij trajtimi pozitiv, pronarët kishin detyrim që të krijonin trupa ushtarake të nënpunësve të tij, t’i ushqejnë dhe t’i udhëheqin në luftë sa herë që sulltani kishte nevojë për shërbimet e tyre...  vazhdimi