Οι Τσάμηδες και η Τσαμουριά - Çamët dhe çamëria

Οι Τσάμηδες και η Τσαμουριά Του Χαρίτωνος Κ. Λάμπρου Ι. Οι άρχοντες με τη λαστιχένια συνείδηση Ο τόπος Ανάμεσα στα κράσπεδα των Ακροκεραυνίων, της επιβλητικής οροσειράς που ενέπνευσε μερικούς από τους ωραιότερους στίχους του Ορατίου, και τον θρυλικό ποταμό Αχέροντα, εκτείνεται από Νότου προς Βορράν μια από τις πιο γραφικές περιοχές της Ελληνικής Ηπείρου – η Θεσπρωτία, φθάνοντας δυτικότερα έως την παραλία του Ιονίου πελάγους και τις ακτές της Αδριατικής. Ο λαός Η Θεσπρωτία υπήρξε ανέκαθεν Ελληνική. Από τα πανάρχαια χρόνια, όταν εγκαταστάθηκε εκεί το Ελληνικό φύλο των Θεσπρωτών (τους οποίους και ο Όμηρος αναφέρει, καθώς και τον βασιλέα τους Φείδωνα, περίφημο για τη λαμπρή φιλοξενία που προσέφερε στον Οδυσσέα), έως τις ημέρες μας, ο Ελληνισμός της ιστορικής ηπειρωτικής επαρχίας διατηρήθηκε ζωτικός και βασικά αλώβητος. Ούτε η ρωμαιοκρατία ούτε, αργότερα, κατά τον Μεσαίωνα, η παλίρροια των εθνολογικών περιπετειών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μπόρεσαν να μεταβάλουν την ελληνικότητα της Θεσπρωτίας. Το λυκόφως μιας αυτοκρατορίας Ο πρώτος σοβαρός κίνδυνος για τον εθνικό χαρακτήρα του Θεσπρωτικού πληθυσμού εμφανίζεται ύστερα από αρκετούς αιώνες, επί Τουρκοκρατίας, εξ αιτίας της απαραδειγμάτιστης σχεδόν ιδιοτέλειας των τοπικών μεγαλο-γαιοκτημόνων, υπό τις ακόλουθες συνθήκες: . Κατά τον 15ον αιώνα, το υπερήφανο οικοδόμημα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αφού επί μία ολόκληρη χιλιετία άνθεξε νικηφόρα στις αλλεπάλληλες επιθέσεις και εισβολές, άρχισε να καταρρέει υπό τα σφοδρά πλήγματα των Τούρκων επιδρομέων. Η μοιραία ώρα είχε πια σημάνει για την κρατική οργάνωση του μεσαιωνικού Ελληνισμού, που με τη βυζαντινή μορφή του εξεπλήρωσε την πεπρωμένη ιστορική αποστολή του, συνιστώμενη: α) στη διαφύλαξη και περαιτέρω ανάπτυξη της ατίμητης κληρονομιάς του Ελληνικού πολιτιστικού θησαυρού, β) στην ανάσχεση της ασιατικής βαρβαρικής πλημμυρίδος και τον εκπολιτισμό των Σλάβων, και γ) στη μεγαλειώδη σύνθεση του κλασικού Ελληνικού πνεύματος με τη Χριστιανική διδασκαλία. Οι Βυζαντινές επαρχίες έπεφταν η μία μετά την άλλη. Μόνον η Κωνσταντινούπολη, η Βασιλίς των Πόλεων, διατηρούσε μαζί με την περιεσφιγμένη ενδοχώρα της την ελευθερία, προετοιμαζόμενη για την τελευταία μάχη κατά των επιδρομέων, που πριν λίγους αιώνες είχαν ξεκινήσει από τις άξενες περιοχές του Τουρκεστάν και απειλούσαν τώρα τον Ελληνικό προμαχώνα του Πολιτισμού, εγκαταλελειμμένο και αβοήθητο από τους Χριστιανούς της Ευρώπης. Σπαχήδες, οι κουίσλιγκ του 15ου αιώνος Έτσι, δύο περίπου δεκαετίες προ της Αλώσεως, κατελήφθη και η Θεσπρωτία από τους Τούρκους μαζί με τη λοιπή Ήπειρο. Ιδιάζουσες περιστάσεις συνετέλεσαν, ώστε οι κατακτητές να σεβασθούν – κατ’ εξαίρεση – τις περιουσίες των εντοπίων αρχόντων. Συγκεκριμένα ο Μέγας Βεζύρης Σινάν Πασάς όρισε το 1431, ότι τα μεγάλα αγροκτήματα θα παρέμεναν κατά κυριότητα στους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι συνέχιζαν την παράδοση των ρωμαϊκών «λατιψουνδίων», εκμεταλλευόμενοι τις γαίες τους κατά το κολληγικό σύστημα. Σε αντάλλαγμα της τουρκικής εύνοιας, οι γαιοκτήμονες όφειλαν να συγκροτούν ένοπλα σώματα από τους υποτελείς τους, να τα συντηρούν και να τα διοικούν στον πόλεμο, κάθε φορά που ο Σουλτάνος είχε ανάγκη των υπηρεσιών τους….. http://ellinoistorin.gr/

Çamët dhe çamëria Nga Hariton K Lambrou I.                    Fisnikët me ndërgjegjie llastike. Vendi Ndërmjet majrave të Akrokeraunëve, të vargmalit i cili frymëzoi disa prej vargjeve më të bukura të Oratit, dhe lumit legjendar Aheronda, shtrihet nga Jugu për në Veri një nga zonat më piktoreske të Epirit Helen – Thesprotia, duke mbërritur më në perëndim deri në brigjet e Detit Joan dhe brigjet e Adriatikut. Populli. Thesprotia ishte gjithmonë helene. Që prej lashtësisë, kur u vendos atje fisi Helen i Thesprotëve (të cilët Omeri i përmend, si dhe mbretin e tyre Fidhonin, i njohur për mikpritjen që i ofroi Odisseas), deri në ditët tona, Helenizmi i kësaj zone epirote historike u mbajt i gjallë dhe kryesisht i pacënuar. As pushteti romak, as, më vonë, gjatë Mesjetës, zbatica e peripecive etnike të perandorisë Bizantine, nuk mundën që të ndryshonin identitetin helen të Thesprotisë. Dritëhëna e një Perandorie. Rreziku i parë për karakterin e popullatës Thesprotiane u shfaq pas mjaft shekujsh, në kohën e pushtimit osman, për shkak të vartësisë së pashembull të interesave të pronarëve të mëdhenj tokash, nën kushtet e mëposhtëme: Gjatë shekullit të 15-të, ndërtesa krenare e perandorisë Bizantine, pasi për një mijë vjet duroi dhe doli fitimtare ndaj sulmeve dhe invazioneve të njëpasnjëshme, filloi të binte nën goditjet e forta të agresorëve Turq. Momenti fatal kishte erdhur tashmë për organizimin shtetëror të Helenizmit mesjetar, që me formën bizantine të tij plotësoi misionin e caktuar nga fati i cili përbëhej nga: a)      Mbrojtjen dhe zhvillimin e mëtejshëm  të trashëgimisë së paçmueshme të thesarit kulturor Helen, b)      në përballim të baticës barbare aziatike të sllavëve, dhe c)       përbërjen madhështore shpiritit klasik Helen me doktrinën e Krishter. Zonat Bizantine binin njëra pas tjetrës. Vetëm Konstandinupoja, mbretëresha e qyteteve ruante sëbashku me territorin brenda saj , lirinë, duke u përgatitur për betejën finale me agresorët, që pask shekuj më parë kishin filluar nga vendet e thella të Turkestanint dhe kërcënonin tashmë pararojën Helene kulturore, të braktisur  dhe të pandihmuar nga të Krishterët e Europës. Spahinjtë, kuislingët e shek të 15-të Kështu dy dhjetvjeçarë, përafërsisht, rënies të Konstandinupojës, u pushtua dhe Thesprotia nga Turqit sëbashku me të gjithë Epirin. Kushtet e veçanta, kontribuan, që pushtuesit të respektonin – duke bërë përjashtim – pasuritë e pronarëve vendas. Më konkretisht Veziri i Madh Sinan Pasha caktoi 1431-ëshin, që pronat e mëdha do të mbeteshin në zotërimin e pronarëve të tyre, të cilët vazhduan traditën e “latipunideve” romake duke shfrytëzuar tokat e tyre sipas sistemit kolegjial. Në këmbim të këtij trajtimi pozitiv, pronarët kishin detyrim që të krijonin trupa ushtarake të nënpunësve të tij, t’i ushqejnë dhe t’i udhëheqin në luftë sa herë që sulltani kishte nevojë për shërbimet e tyre...  vazhdimi