ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ, ΤΟ
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ
«Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται»
(Λουκ. 18,14)
Ἐάν, ἀγαπητοί μου, μπορῇ κανεὶς ἀπὸ σᾶς νὰ μοῦ δείξῃ ἕνα νησὶ ποὺ νὰ μὴ τὸ βρέχῃ ἡ θάλασσα, τότε μπορεῖ νὰ βρεθῇ καὶ ἄνθρωπος ποὺ νὰ μὴ τὸν πλήττουν τὰ κύματα τῆς ἁμαρτίας. Καὶ μία μέρα ἀκόμα ἂν εἶνε ἡ ζωή του, δὲν τὴν ἀποφεύγει (βλ. Ἰὼβ 4,17· 14,4-5. Παρ.
20,9). Εἶνε ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος! τὸ φωνάζει ἡ ἴδια ἡ συνείδησί του, τὸ φωνάζει ἡ παγκόσμιος ἱστορία, τὸ φωνάζει πρὸ παντὸς τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο. Ἐκείνη ἡ μακαρία φωνὴ ποὺ ἀκούσαμε, «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13), ἀξίζει παραπάνω ἀπὸ ἄλλες πολύωρες
προσευχές· αὐτὴ ἀνέβασε ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανὸ ἕναν ἁμαρτωλό. Αὐτὴ εἶνε προσευχὴ καὶ κάθε ἄλλου ἀνθρώπου ποὺ δὲν ἄφησε τὴ συνείδησί του νὰ πωρωθῇ.
Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος κάθε ἐποχῆς, μὰ πρὸ παντὸς ἁμαρτωλός, στὸ τετράγωνο καὶ στὸν κύβο, ὁ ἄνθρωπος τοῦ αἰῶνος μας. Μπορεῖ κανεὶς ν᾽ ἀπαριθμήσῃ τὰ ἁμαρτήματα τοῦ συγχρόνου κόσμου; Εὐκολώτερο εἶνε νὰ μετρήσῃ τοὺς κόκκους τῆς ἄμμου τῆς θαλάσσης ἢ τὶς τρίχες τῆς κεφαλῆς του ἢ τὶς σταγόνες τῶν ὠκεανῶν, παρὰ τὰ ἁμαρτήματα ποὺ διαπράττονται, μικρὰ καὶ μεγάλα, κρυφὰ καὶ φανερά, ἐν οἴκῳ καὶ ἐν δήμῳ, σὲ ὁποιοδήποτε σημεῖο τοῦ κόσμου. Οἱ ἄγγελοι ἀσφαλῶς θὰ ἔχουν σημειώσει στὰ μητρῷα τους τὸν αἰῶνα μᾶς ὡς τὸν πιὸ ἁμαρτωλὸ αἰῶνα τῆς ἱστορίας.
Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος. Ἀλλ᾽ ἐὰν σᾶς ρωτήσω, ποιά εἶνε ἡ μεγαλύτερη ἀπ᾽ ὅλες τὶς ἁμαρτίες, τί θ᾽ ἀπαντήσετε; εἶνε ὁ φόνος, ἡ ψευδορκία, ἡ ἀσέβεια στοὺς γονεῖς, τὰ ἁμαρτήματα τῆς σαρκός, ἡ ἀχαριστία, ἡ βλασφημία τῶν θείων;… Ὄχι, ἀγαπητοί μου.
Ἀσφαλῶς αὐτὰ καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶνε σοβαρὰ καὶ κλείνουν τὴν θύρα τοῦ παραδείσου. Ἀλλὰ πάνω ἀπ᾽ αὐτά, στὴν κορυφὴ τῆς πυραμίδος, εἶνε ἕνα ἁμάρτημα ποὺ ἐπάνω στὴ ζυγαριὰ τοῦ Θεοῦ ζυγίζει περισσότερο.
Ποιό νά ᾽νε αὐτό; Ἕνας μοιχὸς ἢ πόρνος ἢ ἄδικος ἢ ἀχάριστος ἢ καὶ φονιᾶς κ᾽ ἐγκληματίας, ἔρχονται στιγμὲς ποὺ ἀναλογίζεται τὸ ἁμάρτημά του, τὰ θύματα ποὺ ἔχει δημιουργήσει, τὴν αἰώνια κόλασι ποὺ τὸν περιμένει, καὶ πέφτει μπροστὰ στὸν Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου καὶ λέει «Χριστέ,
συχώρεσέ με». Ἕνας μόνο στέκεται ὄρθιος, σὰν κολώνα καὶ πάσσαλος, καὶ δὲν λυγίζει νὰ ζητήσῃ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ· καὶ ἡ ἁμαρτία του, ἡ ἀβυσσώδης, ποὺ ἐμεῖς δὲν τὴν ὑπολογίζουμε ἀλλὰ οἱ ἄγγελοι καὶ ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἱστορία καὶ ἡ ψυχολογία καὶ πρὸ παντὸς τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο σήμερα τὴ βαθμολογοῦν ὡς τὴν βαρύτερη ἁμαρτία – ποιά εἶνε, ἀδελφοί μου; Εἶνε ἡ ὑπερηφάνεια.
–Ὥστε ἡ ὑπερηφάνεια εἶνε τόσο μεγάλο κακό, ὥστε κατατάσσεται στὴν πρώτη γραμμή;…
*
* *
Σᾶς φαίνεται, ἀγαπητοί μου, αὐτὸ ὑπερβολικό. Ἀλλὰ σᾶς κάνω μία ἐρώτησι, ἐπάνω στὴν ὁποία ἔστυψαν τὰ μυαλά τους καὶ φιλόσοφοι χωρὶς νὰ βροῦν ἀπάντησι. Ἡ ἐρώτησι εἶνε· πόθεν τὸ κακό; ἀπὸ ποῦ εἰσέβαλε τὸ κακὸ στὸν κόσμο; Μήπως ἀπ᾽ τὸ Θεό; Ἄπαγε τῆς βλασφημίας! ὁ ἀγαθὸς Θεὸς δὲν μπορεῖ νά ᾽νε ἡ πηγὴ τοῦ κακοῦ. Μήπως ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο; Οὔτε· γιατὶ ὁ ἄνθρωπος εἶνε τὸ θῦμα τοῦ κακοῦ. Τότε ἀπὸ ποῦ ἦρθε ἡ συμφορά; Κατὰ τὴ Γραφὴ τὸ κακὸ προῆλθε ἀπὸ τὸ σατανᾶ, αὐτὸς εἶνε ὁ ἐφευρέτης τῆς ἁμαρτίας. Καὶ ποιά ἁμαρτία διέπραξε;
Προηγουμένως
ὁ σατανᾶς ἦταν τὸ λαμπρότερο ἄστρο. Γιατὶ ὅπως ὑπάρχουν ὑλικὰ ἄστρα, ἔτσι ὑπάρχουν καὶ πνευματικὰ ἄστρα (βλ. καὶ Dante Alighieri,
«Παράδεισος», 3ο βιβλίο τοῦ ἔργου Ἡ Θεία Κωμῳδία). Ὁ παράδεισος εἶνε γεμᾶτος ἀπὸ τέτοια ἄστρα· ὄχι ὑλικὰ ποὺ μιὰ μέρα θὰ σβήσουν ὅπως ὅλο τὸ σύμπαν, ἀλλὰ πνευματικὰ ποὺ ποτέ ὁ χρόνος δὲν θὰ τὰ σβήσῃ, ὅπως εἶνε π.χ. οἱ μεγάλοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας (Γρηγόριος,
Βασίλειος, Χρυσόστομος κ.λπ.), γιὰ τοὺς ὁποίους ἡ Ἐκκλησία μας ψάλλει «ἀστέρες πολύφωτοι τοῦ νοητοῦ στερεώματος» (δοξ. ἁγ. Πατέρ.). Πρὶν ἀπὸ τοὺς ἁγίους πατέρας, ἀστέρες καὶ φῶτα μεγάλα εἶνε οἱ ἄγγελοι, καὶ πρῶτος μέσα στὰ πλήθη ἐκεῖνα, ἄγγελος ποὺ φωσφόριζε καὶ σελάγιζε στὸ νοητὸ στερέωμα, ἦταν ὁ «ἑωσφόρος». Τὸ ὄνομα αὐτὸ στὴν ἁγία Γραφὴ σημαίνει καὶ τὸν αὐγερινό, τὸν γνωστὸ πλανήτη Ἀφροδίτη· κατὰ λέξιν σημαίνει «αὐτὸν ποὺ φέρει τὴν ἕω, δηλαδὴ τὴν αὐγή, καὶ προμηνύει τὴν ἀνατολή» (Ψαλμ. 109,3).
Κυρίως ὅμως σημαίνει τὸν σατανᾶ, καὶ δηλώνει ἀκριβῶς τὸ κάλλος, τὴν ὡραιότητα καὶ λαμπρότητα ποὺ εἶχε. Ὁ ἑωσφόρος λοιπόν, ὁ πρωτοστάτης ἄγγελος ποὺ βρισκόταν κοντὰ στὸ θρόνο τοῦ Ὑψίστου, ἔπεσε (Ἠσ. 14,12)· ἔπεσε ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ οὐρανοῦ «ὡς ἀστραπή», ἀκαριαῖα – στὴ στιγμή, ὅπως ἡ ἀστραπή, ἔτσι τὸν εἶδε ὁ Κύριος (Λουκ. 10,18).
Καὶ τίθεται τὸ ἐρώτημα· πῶς ἔπεσε ὁ ἑωσφόρος; (Ἠσ. ἔ.ἀ.), ποιά ἦταν ἡ ἁμαρτία του ποὺ τὸν γκρέμισε ἀπ᾽ τὸν οὐρανό; Ἡ Γραφὴ ἀπαντᾷ. Ὁ ἑωσφόρος δὲν εἶχε ὑλικὸ σῶμα· ἡ ἁμαρτία του δὲν ἦταν οὔτε μοιχεία οὔτε πορνεία οὔτε κλοπή, κάτι ἀπ᾽ αὐτὰ ποὺ διαπράττει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ σῶμα του· ἡ ἁμαρτία ποὺ διέπραξε τὸ ἄυλο πνεῦμα ἦταν ἁμαρτία ἄυλη, πνευματικὴ ἁμαρτία, ἦταν ἡ ὑπερηφάνεια.
Ἀνοῖξτε σᾶς παρακαλῶ τὸν προφήτη Ἠσαΐα (βλ. Ἠσ. 14,13-15), κ᾽ ἐκεῖ θὰ δῆτε τί λέει. Εἶπε μέσα στὴ σκέψι του ὁ ἑωσφόρος· Μικρὴ εἶν᾽ ἡ θέσι ποὺ κατέχω, πρέπει νὰ ὑψωθῶ· θ᾽ ἀνεβῶ στὸν οὐρανὸ πάνω ἀπ᾽ τὰ σύννεφα, θὰ στήσω τὸ θρόνο μου πάνω ἀπ᾽ τ᾽ ἀστέρια, θὰ γίνω ὅμοιος μὲ τὸν Ὕψιστο(!). Καὶ μόλις ἔκανε αὐτὴ τὴν ὑπερήφανη σκέψι,
κατέπεσε στὸν ᾅδη. Κι ὄχι μόνο ὁ ἴδιος ἀλλά, ὅπως λέει ἡ Ἀποκάλυψις συμβολικά,
μὲ τὴν οὐρά του παρέσυρε καὶ τὸ ἕνα τρίτο τῶν ἀστέρων, δηλαδὴ ἀγγέλους ποὺ ἔγιναν δαίμονες (Ἀπ. 12,4). Καὶ τότε ἀκούστηκε ἡ φωνὴ τοῦ ἀρχαγγέλου Μιχαήλ, ποὺ τὴν ἀκοῦμε κ᾽ ἐμεῖς στὴν θεία λειτουργία, «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου…» (θ. Λειτ.), ἡ σάλπιγγα ποὺ σήμανε συναγερμὸ καὶ ἐγρήγορσι ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων γιὰ νὰ μείνουν πιστοὶ στὸν Κύριο.
Ἡ ὑπερηφάνεια λοιπὸν γκρέμισε ἀπ᾽ τὸν οὐρανὸ τὸν ἑωσφόρο καὶ πλῆθος ἀγγέλους· γκρέμισε ἔπειτα στὴν Ἐδὲμ τοὺς πρωτοπλάστους ποὺ ἔμειναν ἀμετανόητοι στὴν παρακοή τους,
γκρέμισε στὴ Βαβὲλ μὲ τὴ σύγχυσι τῶν γλωσσῶν ἐκείνους ποὺ ξεκίνησαν νὰ χτίζουν πύργο ποὺ θά ᾽φτανε μέχρι τὰ ἄστρα, γκρέμισε ἰσχυροὺς καὶ ὑπερηφάνους ὅπως π.χ. τὸν πάνοπλο Γολιὰθ μὲ τὴ σφεντόνα ἑνὸς Δαυΐδ. Ὁ Κύριος, ὅπως ἔψαλε ἡ Παναγία, «καθεῖλε δυνάστας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσε ταπεινούς» (Λουκ.
1,52).
Ἂς ῥίξῃ καθένας μας ἕνα βλέμμα στὰ βάθη τῆς ψυχῆς του. Δὲν ὑπάρχει θνητὸς πάνω στὴ γῆ, ποὺ νὰ μὴν ἔχῃ μέσα του ὑπερηφάνεια. Ἄλλος ὑπερηφανεύεται γιὰ τὴν ὡραιότητά του, ἄλλος γιὰ τὴ σωματική του δύναμι, ἄλλος γιὰ τὴ γνῶσι καὶ ἐπιστήμη του, ἄλλος γιὰ τὰ πλούτη του, ἄλλος γιὰ τὰ παιδιά του, ἄλλος γιὰ τὴ γυναῖκα του, ἄλλος γιὰ τὴν πατρίδα του, ἄλλος γιὰ ὁ,τιδήποτε ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά. Μέσ᾿ στὴ ῥίζα τῆς ὑπάρξεώς μας εἶνε ἡ ὑπερηφάνεια.
Τ᾽ ἀποτελέσματα τῆς ὑπερηφανείας ποιά εἶνε, ἀγαπητοί μου; Ἡ ἱστορία παλαιότερη καὶ νεώτερη μὲ μύρια παραδείγματα,
καθὼς καὶ ἡ σύγχρονη πεῖρα, ὑπογράφουν ἐκεῖνο ποὺ εἶπε τὸ ἀψευδὲς στόμα τοῦ Λυτρωτοῦ μας, ὅτι «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ.
18,14· βλ. καὶ 14,11). Αὐτὸ εἶνε νόμος ποὺ θέσπισε ὁ Κύριος.
Σᾶς παρακαλῶ σήμερα, ἀνοῖξτε τὸν προφήτη Ἠσαΐα καὶ θὰ βρῆτε κάποια φοβερὰ χωρία (βλ. Ἠσ. 6,11· 24,6-13).
Λέει ἐκεῖ, προφητεύοντας πρὶν ἀπὸ ὀχτακόσα χρόνια, ὅτι ἐξ αἰτίας τῆς ὑπερηφανείας θὰ ἔρθῃ ἡμέρα ποὺ οἱ πόλεις θὰ ἀδειάσουν, θὰ μείνουν ἔρημες, ἀκατοίκητες, ἡ γῆ θὰ ἐρημώσῃ, οἱ ἄνθρωποι θὰ λιγοστέψουν. Ἐπειδὴ τὰ ἔθνη καὶ οἱ λαοὶ ὑπερηφανεύονται, θὰ ταπεινωθοῦν· θὰ γίνῃ «Ἁρμαγεδὼν» καὶ «σεισμὸς μέγας» (Ἀπ. 16,16,18)· καὶ μέσα στὰ ἐρείπια θὰ ταφοῦν στρατηγοὶ καὶ βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες καὶ ἐπιστήμονες πυρηνικῶν ἐρευνῶν. Ἡ ὑπερηφάνεια εἶνε ὀλέθριο κακό.
*
* *
Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς, ἀγαπητοί μου, καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία σήμερα
παρουσιάζει μπροστά μας δύο εἰκόνες, τὴ μαύρη εἰκόνα τοῦ ὑπερήφανου ἀνθρώπου ποὺ μιμεῖται τὸ δαίμονα, καὶ τὴ φωτεινὴ εἰκόνα τοῦ ταπεινοῦ. Ὁ ὑπερήφανος κάνει ἐχθρὸ τὸ Θεό· καὶ ὅποιος πάει κόντρα μὲ τὸ Θεό, ὅποιος κι ἂν εἶνε, θὰ γίνῃ στάχτη.
Σήμερα
ἡ Ἐκκλησία μας ἀνοίγει τὸ Τριῴδιο. Κρεμάει ἀπὸ τὰ ἄστρα μιὰ σκάλα καὶ μᾶς λέει· Προχωρεῖτε, ἀνεβαίνετε, γίνετε ἀστροναῦτες τοῦ πνεύματος! Ἑβδομήντα ἡμέρες διαρκεῖ ἡ περίοδος αὐτή. Σήμερα εἶνε ἡ πρώτη ἡμέρα. Ἡ τελευταία θὰ εἶνε τὸ Μέγα Σάββατο, ὅταν ὁ ἱερεὺς σκορπίζοντας
δαφνόφυλλα μέσα στὸ ναὸ θὰ λέῃ «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν…» (Ψαλμ. 81,8). Ἐμπρός! σαλπίζει τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο.
Ἂς ἀνεβοῦμε τὴ σκάλα αὐτή. Τὸ πρῶτο σκαλὶ γράφει ἐπάνω· Ταπεινωθῆτε! Ἂς ταπεινωθοῦμε, ἂς κλάψουμε, ἂς πενθήσουμε, ἂς γίνουμε ἐλαφροὶ σὰν φτερωτοὶ ἄγγελοι, καὶ τότε θὰ φτάσουμε στὰ ὕψη τῶν οὐρανῶν, γιὰ νὰ ὑμνοῦμε ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέλους Πατέρα Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
(Στον ἱ. ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου Ἄρεως Γκύζη – Ἀθηνῶν 30-1-1966 πρωί)
Περίοδος
Δ΄ – Ἔτος ΛΕ΄, Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2065
|
Krenaria, mëkati më i madh.
“Ai që lartëson veten do të përulet”(Lluka
18,14)
Nëse të dashurit e mi, mundet dikush
prej jush të më tregojë dikë që të mos e lagë deti, atëhere mund të gjendet
dhe një njeri që të mos e dëmtojnë dallgët e mëkatit. Dhe sikur vetëm një
ditë të jetë jeta e tij, nuk i shmang dot (Shiko Jovi 4,17 – 14, 4-5 Fjalët e Urta 20, 9). A është njeriu
mëkatar? E tregon vetë ndërgjegjia e tij, e shpall vetë historia botërore, e
shpall mbi të gjitha ungjilli i sotëm. Ai zë i largët që dëgjuam “Zoti, të më
mëshirojë mua mëkatarin” (Lluka 18,13), që vlen më tepër se lutjet të tjera
të gjata dhe ishte kjo lutje që ngjiti nga toka në qiell një mëkatar. Kju
është lutja e çdo njeriu që nuk lejoi që shpiriti i tij të mbulohej nga
çmërçi.
Në çdo kohë njeriu është mëkatar,
por, mbi të gjitha mëkatar në katror dhe në kub është njeriu i shekullit
tonë. Mundet dikush të numërojë mëkatet e botës moderne?
Është më kollaj që të numërojë
kokërrat e rërës së detit ose qimet e
kokës së tij ose pikat e qiellit, sesa mëkatet që kryhen, të vogla e të
mëdha, fshehur apo hapur, në publik
apo privatisht, në çdo vend të botës. Ëngjëjt me siguri do të kenë
shënuar në regjistrat e tyre, shekullin tonë si shekullin më mëkatar të
historisë.
Mëkatar njeriu, por, nëse iu pyes
cili është mëkati më i madh nga të gjithë, çfarë do të përgjigjeshit? Është
vrasja, betimi i rremë, mosrespekti ndaj prindëve, mëkatet e trupit,
mosmirënjohja, blasfemia e hyjnoreve, ... Jo të dashurit e mi.
Sigurisht që të gjitha këto janë të
rënda dhe mbyllin derën e parajsës. Por mbi të gjitha këto, në majën e
piramidës, është një mëkat që mbi peshoren e Zotit peshon më tepër. Cila të jetë kjo? Një
kurvar, një i padrejtë, një vrasës e kriminel, ka momente që mendon mëkatet e
tij, viktimat që ka krijuar, ferrin e përjetshëm që e pret, dhe gjunjëzohet
para Shpëtimtarit të botës dhe thotë: “Krisht, më fal”. Vetëm njëri qëndron
më këmbë si një kollonë apo hu, dhe nuk mendon aspak se duhet të kërkojë
mëshirën e Zotit, dhe mëkati i tij, prej ferri, që ne nuk e mendojmë, por që
ëngjëjt, jeta, historia, psikologjia por mbi të gjitha ungjilli i sotëm e
vlerësojnë si mëkatin më të rëndë- cila është vëllezërit e mi? Është krenaria.
-
Pra krenaria është kaq e
keqe e madhe, sa të rënditet në vijën e parë!!
****
Ju duket të dashurit e mi, diçka e
ekzagjeruar kjo. Por do t’iu bëj një pyetje, mbi të ciln do të shtrydhnin
trurin dhe filozofët dhe nuk do të gjenin përgjigje. Pyetja është: nga ku
vjen e keqja? Nga ku hyri e keqja në botë? Mos ndoshta nga Zoti? Mos iu afro
blasfemisë! Zoti i mirë nuk mundet që të jetë burimi i së keqes. Mos ndoshta
nga njeriu? As nga ai, sepse njeriu është viktimë e së keqes. Atëhere nga ku
erdhi kjo e keqe? Sipas Shkrimit të Shenjtë e keqja e ka prejardhjen nga
shejtani, ai është shpikësi i së keqes. Por cilin mëkat bëri ai?
Në fillim shejtani, stanai, ishte
ylli më i ndritur. Sepse ashtu siç ekzistojnë yjet materiale, kështu
ekzistojnë dhe yjet shpirtërore ( shiko Dante Alighieri, Parajsa, libri i
tretë i veprës Komedia Hyjnore). Parajsa është e mbushur me hyje të tilla, jo
materiale të cilat një ditë do të shuhen ashtu si gjithë universi, por
shpirtërore, që koha kurrë nuk do t’i shuajë, siç janë psh. Etërit e mëdhenj
të Kishës (Grigori, Vasili, Goëarti etj) për të cilët Kisha jonë psallën “Yje
të shumëndritshëm të qiellit imagjinar” .
Para etërve tanë të shenjtë, hyjet
dhe dritat e mëdha janë ëngjëjt, dhe ndër ta më i bukuri ëngëll ishet ai eosfori/
luciferi. Emri i të cilit.
Ky emër në shkrimin e shenjtë do të
thotë dhe yll mëngjesi, planetin e njohur afërdita dhe fjalë për fjalë po të
përkthehet do të thotë “ ai që sjell mëngjesin, paralajmëron mëngjesin”
(Psalmos 109,3). Por kryesisht do të thotë shejtan, dhe tregon pikërisht,
bukurinë dhe ndriçimin që kishte. Luciferi pra, ëngjëlli që ishte pranë
fronit të më të lartit, ra (Isaia, 14, 12), ra nga lartësia e qiellit “si
rrufe”, menjëherë- në çast, si rrufe, dhe kështu e pa Zoti (Lluka, 10, 18)
Ngrihet pyetja, si ra Luciferi,
(Isaia) cili ishte mëkati i tij që e rrëzoi nga qielli? Shkrimi përgjigjet.
Luciferi nuk kishte trup prej materieje ose mëkati i tij nuk ishte as
kurvëria as vjedhja, apo diçka nga ato që bën njeriu me trupin e tij, mëkati
që ai kreu kjo frymë e patrup, ishte mëkat jo material, mëkat shpirtëror,
ishte krenaria.
Hapeni ju lutem profetin Isaia (shiko
Isaian 14,13-15) dhe atje do të shikoni se çfarë thotë. Tha në mendjen e tij
Luciferi, është e vogël grada që kam, duhet të ngrihem, do të ngjitem në
qiell mbi retë, do të ngre fronin tim mbi yjet, do të bëhem i ngjashëm me më
të Lartin (!). Sapo bëri këtë mendim krenar, ra në had. Jo vetëm ai,por , siç
thotë dhe Zbulesa në mënyrë simbolike, me bishtin e tij tërhoqi një të tretën
e hyjeve, dmth ëngjëj që u bënë demonë ( Apostulli 12,4). Atëhere u dëgjua
zëri i kryengjëllit Mihail, që e dëgjojmë dhe në meshën hyjnore “Le të
qëndrojmë mirë, le të qëndrojmë me frikë...” (Mesha Hyjnore) , boria që ishte alarmi për gadishmëri të
ëngjëjve dhe njerëzve që të mbeten besimtarë ndaj Zotit.
Krenaria pra rëzoi nga qielli Luciferin dhe një mori ëngjëjsh, rrëzoi më
pas në Edhem dhe të parëkrijuarit që mbetën të papenduar në mosbindjen e
tyre, rrëzoi në Babel me ngatërrimin e gjuhëve ata, që filluan të ndërtonin
një kullë që do të arrinte deri në yjet, rrëzoi të fortët dhe krenarët si psh
Goliatin me hedhien e gurit nga një
David. Zoti, ashtu siç psalli dhe e Tërëshenjta, “rrëzoi të fortët nga froni
dhe lartësoi të përulurit” (Llukai 1, 52) .
Le të hedhë një sy, secili prej nesh,
në thellësinë e zemrës së tij. Nuk ka të vdekshëm mbi kët tokë që të mos ketë
brenda vetes krenari. Dikush krenohet për bukurinë e tij, dikush por forcën e
tij trupore, dikush tjetër për njohuritë dhe shkencën që zotëron, dikush për
pasurinë e tij, dikush tjetër për fëmijët e tij,dikush për gruan e tij,
dikush për çdo gjë nga të mirat materiale. Në rrënjën e ekzistencës sonë
është krenaria.
Rezultati i krenarisë, cili është të
dashurit e mi? Historia e vjetrë dhe e re, me një mijë shembuj, si dhe
eksperienca moderne, nënshkruajnë atë që tha goja e papërgënjeshtruar e
Shpëtimtarit tonë, se “kushdo që lartëson veten do të përulet, dhe ai që
përul veten do të lartësohet” (Lluka 18,14 shiko dhe 14,11)
Ky është ligji që vendosi Zoti.
Ju lutem sot hapni, profetin Isaia dhe
do të shikoni disa pjesë të tmerrshme (Shiko Isaia 6,11 24, 6-13). Thotë atje duke profetizuar,
para 800 vjetësh, se për shkak të krenarisë do të vijë një ditë që qytetet do
të zbrazen, do të mbeten të shkreta, të pabanueshme, toka do të shkrretohet,
njerëzit do të pakësohen. Mqs kombet dhe popujt krenohen, do të përulen, do
të bëhet “Armagedoni” dhe “tërmet i madh” (Apostujt 16, 16, 18) dhe në
gërrmadhat do të varrosen gjeneralët, mbretërit, fisnikët, shkencëtarët e
kërkimeve bërthamore. Krenaria është një e keqe shkatërrimtare.
***
Për këtë pikërisht, të dashurit e mi,
dhe Kisha jonë e Shenjtë sot paraqet para nesh dy figura. Figurën e zezë të
njeriut krenar i cili imiton demonin, dhe figurën e ndritur të të përulurit.
Krenari bën armik Zotin, dhe ai që shkon në të kundërt me Zotin, kushdo
qoftë, do të bëhet pluhur.
Sot Kisha jonë hap Triodhin. Var nga
yjet një shkallë dhe na thotë: Ecni, ngjituni, bëhuni astronautë të frymës!
Shtatëdhjetë ditë mban kjo periudhë. Sot është dita e parë. E fundit është e
Shtuna e Madhe, kur prifti duke shpërndarë fletë dafine në kishë thotë “Zoti
u Ngjall, duke gjykuar botën..” (Psalmi 81,8). Përpara! Thërret ungjilli i
shenjtë.
Le të ngjitimi këtë shkallë. Shkalla
e parë shkruan sipër: PËRULUNI! Le të përulemi, të qajmë, të mbajmë zi, të
bëhemi të lehtë si ëngjëj me krahë, dhe atëhere do të arrijmë në lartësinë e
qiejve, për të lavdëruar atje bashkë me ëngjëjt Atin Birin dhe Shpirtin e
Shenjtë në jetë të jetëve. Amin.
(†) Episkop Avgustini.
(Në Shën Eleftheri i Areos Gizi
Athinë 30-01-1966 në mëngjes)
Përgatiti Përktheu Pelasgos Koritsas
|
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΉ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΉ ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΟΡΘΌΔΟΞΗ ΤΩΝ ΚΟΡΥΤΣΑΙΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΏΝ - GAZETË ELEKTRONIKE, KULTURORE, HISTORIKE, ORTHODHOKSE E KORÇARËVE EPIROTË
Κυριακή 28 Ιανουαρίου 2018
ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ, ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ - Krenaria, mëkati më i madh.
Παρασκευή 26 Ιανουαρίου 2018
Διαφθορά στην Αλβανία και συνέπειες στην ΕΕΜ
Απ’ τα βασικά αρνητικά φαινόμενα του πολιτικού και εν γένει δημοσίου βίου στην Αλβανία, στο οποίο ιδιαίτερα εστιάζει η διεθνή ανάλυση και οι εκθέσεις υποστήριξης τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ, είναι αυτό της διαφθοράς με την κυριολεκτική και οποιαδήποτε άλλη έννοια. Οι εκθέσεις μάλιστα με την ανάληψη της διακυβέρνησης απ’ το ΣΚ και τον Έντι Ράμα κάνουν λόγο για ενδημικό φαινόμενο που έχει προσβάλει όλους τους τομείς της κρατικής οντότητας, δικαστικό σώμα, τοπική αυτοδιοίκηση κ.α.
Η κατάσταση είναι ζοφερή και οι πολίτες της χώρας έχουν ο καθένας ιδίαν εμπειρία για τις εκφάνσεις αυτής της διαφθοράς που δεν είναι και ιδιαίτερα σχολαστική και ούτε τηρεί τα προσχήματα. Είναι σε μορφές πρωτογενούς δωροδοκίας που σύμφωνα με το βαθμό του κρατικού λειτουργού προσδιορίζεται και το μέγεθος. Στην ουσία αποτελεί το βασικότερο παράγοντα που έχει σκοτώσει την οικονομική δραστηριότητας και οδηγεί καθημερινά όλο και περισσότερους πολίτες στη φυγή και την αναζήτηση καλύτερης τύχης έστω και σε καθεστώς ημιπαρανομίας στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης αλλά ακόμη και την Ελλάδα και την Ιταλία παρότι μαστίζονται απ’ την οικονομική δυσπραγία.
Ιδιαίτερα όμως το φαινόμενο της εκτεταμένης σε χρόνο και έκταση διαφθοράς προσβάλει και επηρεάζει τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό και δυναμιτίζει εκ των προτέρων ή τουλάχιστον καθιστά δυσμενέστερη οποιαδήποτε προσπάθεια για την ανάκαμψη στις πατρογονικές του εστίες. Η διαφθορά ταλαιπωρεί την ΕΕΜ όχι απλά για το λόγο ότι ως ευαίσθητη κοινωνική ομάδα καθίσταται και η πλέον ευάλωτη σε φαινόμενα ή παράγοντες που συνολικά απασχολούν τη χώρα και το σύνολο των πολιτών της.
Είναι συνέπειες έμμεσες και άμεσες που προφανώς πρέπει να οδηγήσουν τη συμπεριφορά της ΕΕΜ, της πολιτικής της έκφρασης αλλά και την Ελλάδα έστω και για το λόγο αυτό πρέπει να την κάνουν ακόμη πιο ενδιαφερόμενη για την εσωτερική κατάσταση στην Αλβανία.
Δεδομένου ότι η εκτεταμένη διαφθορά και ο καθορισμός του οικονομικού παιχνιδιού απ’ την πλέον στενή ομάδα του Ράμα σχεδόν εκμηδενίζει την οικονομική δραστηριότητα στην περιφέρεια όπου ζει ο βασικός όγκος της ΕΕΜ. Παλαιότερα τη δυσπραγία αυτή κάλυπταν εμβάσματα μέσω ΟΓΑ ή οποιασδήποτε άλλης μορφής απ’ την Ελλάδα και οι περιοχές στη μεθόριο θεωρούνταν απ’ τις πλέον κοινωνικά προνομιούχες. Τώρα τα πράγματα δεν είναι έτσι.
Η διαφθορά επίσης καθορίζει το πεδίο των οποιασδήποτε μορφής δημόσιες δαπάνες ειδικά δε αυτό των έργων κοινής ωφελείας. Δεδομένης της δημογραφικής συρρίκνωσης, του ελάχιστου πολιτικού ρόλου όπως αυτός ορίζεται με τα κριτήρια της ψηφοθηρίας και άλλα συναφή στο χώρο δεν συμβαίνει σχεδόν τίποτε.
Μεγάλα συμφέροντα που στην ουσία προκαλούν το φαινόμενο της ενδημικής διαφθοράς συνεχώς πιέζουν την πολιτεία στα πλαίσια της «αγαθούς συνεργασίας», για να τους ανοίγουν νέα μέτωπα για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ορατές οι άμεσες ή έμμεσες συνέπειες τούτου είναι σε περιοχές όπως η Χιμάρα με τα οικόπεδα και τη δόμηση της παράκτιας περιοχής.
Επιπλέον δε πολλές φορές δημιουργείται ασφυκτική προπαγανδιστική και όχι μόνο πίεση εις βάρος της ΕΕΜ και των Ελληνοαλβανικών σχέσεων με αποκλειστικό σκοπό τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από γεγονότα που άπτονται στο πεδίου της κρατικής διαφθοράς και το οργανωμένο έγκλημα. . Ωστόσο όμως η εθνικιστική συμπεριφορά και ρητορική δυσχεραίνει καθημερινά το δημόσιο βίο της ΕΕΜ.
Εκεί που είναι πιο ξεκάθαρες οι συνέπειες αφορά στο δικαστικό σύστημα. Οι περιπτώσεις των δικαστικών αποφάσεων που αφορούν στις περιουσίες κοινοτήτων μας, ατομικές ή μοναστηριακές λαμβάνονται από δικαστικούς λειτουργούς που έχουν ενδώσει ή έχουν κυριολεκτικά παραδοθεί στη δωροδοκία και τη διαφθορά. Ως εκ τούτου ή για να καλύψουν άλλες αποφάσεις τους, είτε επειδή με βεβαρημένη σταδιοδρομία καθίστανται ευάλωτη στις παραινέσεις λογής – λογιών υπηρεσιών και παραγόντων του παρασκηνίου, ή ακόμη και λόγω της άμεσης δωροδοκίας βγάζουν αποφάσεις – τερατουργήματα. Πρόκειται για ασέλγεια συνειδησιακή και επαγγελματική αλλά που ως άλλοθι έχουν πάντοτε «το εθνικό συμφέρον» και «πατριωτικό καθήκον» κατά την έννοια που αυτοί προσδίδουν.
Απ’ την άποψη αυτή και χωρίς να την αφήνουν αδιάφορη όποιες άλλες πτυχές της αυριανής διαδήλωσης διαμαρτυρίας στα Τίρανα, δεν πρέπει να αφήσουν αδιάφορο τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό και την πολιτική εκπροσώπηση της ΕΕΜ.
Disa mite për luftën italo- greke dhe varrezat e ushtarëve grekë – Gazeta Tema
Nga Mero Baze
Ka një vëmendje më të madhe seç meriton boshatisja e një varreze të
ushtarëve grekë në Sajmolë, një fushë e vogël buzë Vjosës, në Grykën e
Këlcyrës. Dhe bashkë me këtë vëmendje të shtuar, ka dhë një reaksion
politik, të adresuar qartë kundër kësaj historie.
Së pari, në Sajmol nuk po gjenden eshtra ushtarësh. Ky mit duhet të
bjerë dhe nuk duhet të përmendet në shtyp si i tillë. Në atë vend që po
gërmohet në Sajmol, është një varrezë e ushtarëve të vrarë grekë,
ruajtur prej vitit 1941. E kemi pasur atë varrezë. Askush nuk e ka
punuar atë tokë në gati tetëdhjetë vjet. As në komunizëm, as pas
komunizmit nuk e ka lëvizur njeri kryqin. Pra, nuk kemi të bëjmë me
kërkim varresh, por me boshatisjen e një varreze, për t’i çuar trupat në
një varrezë të sistemuar 3 km më tutje, pranë Kishës së Shën Kollit, po
në Grykën e Këlcyrës.
Në atë vend mbi rrugën kryesore ka pas dhe ushtarë të varrosur
italianë, të cilët janë hequr në vitet gjashtëdhjetë, dhe nuk ka vend
për spekulime. Medalione ushtarësh italianë dhe grekë ka gjithë fusha,
sa herë e punon traktori, ashtu siç ka krehër fishekësh grekë dhe
italianë në çdo qoshe shtëpish të vjetra.
Fusha e vogël e Sajmolës gjendet mes malit Golik dhe Shëndelli, ku
janë shkatërruar batalionet “Lupi di Toskani” dhe “Julia” e italianëve,
si dhe forcat greke të batalionit të Kretës dhe të Kallpaqit. As
italianët dhe as grekët nuk kanë mundur dot t’i varrosin shumicën e të
vrarëve. Biles grekët shumë më pak se italianët. Tragjike është se
shumica e tyre mbetën në faqet e maleve ku janë vrarë, dhe kanë humbur
në vite aty.
Gianni Granzotto, një ish- ushtar italian, gazetar dhe autor librash,
që në vitet tetëdhjetë ishte president i ANSA-s në Itali, ka ardhur në
vitin 1984 në Sajmolë dhe në Peshtan, aty ku është bërë beteja. Siç e
përshkruan në librin e tij, “Vjosa ime e dashur”, tregon se si buzë
rrugës në Peshtan takoi një bari dhe e pyeti: “A ka më të vrarë në
Golik, që janë pa varrosur?”
-Ka, i ishte përgjigjur me vrazhdësi të natyrshme bariu. Sa herë shkrin dëbora, rrëshqasin poshtë rrungajave.
-Të lutem, mbulojini aty ku janë. Goliku ishte dhe mali i tyre.
Është në një farë mënyre një ndjenjë njerëzore të respektojmë dikë që
jeta e ka përplasur të vdesë në malet tona, pavarësisht politikave të
mbrapshta që e kanë sjellë aty.
Histeria ndaj zhvarrosjes së disa kufomave të ruajtura, është teprim
dhe tejkalon problemet që shoqërojnë këtë histori, ku Shqipëria dhe
shqiptarët janë viktima të një lufte që nuk ishte e tyre.
Dhe duhet të jemi realist, të pranojmë se shqiptarët kanë qenë më
shumë me grekët në këtë luftë, kur ata ishin gjallë, dhe është e tepërt
të bëjnë si anti-grekë tani me disa të vdekur. Për më tepër që mburremi
dhe e kemi argument kundër ligjit të luftës, se disa nga kompanitë dhe
batalioni shqiptar “Tomori”, dezertuan nga lufta.
Së dyti, duhet të jemi realistë dhe për konceptin e luftës italo-
greke që preku Shqipërinë. Ne ishim “fronti shqiptar” i luftës italo-
greke, pasi Italia, pas sulmit më 28 tetor 1940 kundër Greqisë, nuk e
përballoi dot ofensivën greke dhe u tërhoq nga Greqia në territorin
shqiptar në janar 1941, duke u kthyer nga vend pushtues, në një vend që u
pushtua nga Greqia (në këtë rast si territor italian, pasi ne ishim të
pushtuar nga Italia). Prandaj, kur i trajtojmë grekët si pushtues më
1940-1941, duhet të jemi të kujdesshëm të përdorim një kriter. Nëse ne
themi se duhet hequr ligji i luftës, pasi ne nuk sulmuam Greqinë, por e
sulmoi Italia, atëhere as nuk mund të themi që na pushtoi Greqia, pasi
kemi qenë të pushtuar nga Italia. Ajo që disa quajnë pushtim grek, është
se Greqia, disa muaj nga janari deri në prill, e vuri para ushtrinë
italiane, duke e detyruar të tërhiqet në brendësi të territorit tonë,
nga Kurveleshi, në Berat dhe deri Kolonjë, Korçë e Pogradec.
Dhe po të mos futej ushtria gjermane nga Bullgaria në Selanik dhe të
pushtonte Greqinë, ne mund të kishim një histori dhe më të rëndë nga kjo
luftë. Por pushtimi i Greqisë nga Gjermania, bëri që Greqia të
dorëzohej dhe ushtria italiane marshoi sërish drejt Greqisë, tashmë si
“fitimtare” ndaj një ushtrie që dikush tjetër ja kishte lidhur duart.
Së treti, problemi i varrezave greke në Shqipëri është një vendim i
shtrirë në kohë nga së paku 12 qeveri shqiptare prej vitit 1987, dhe
është një vendim ku pala shqiptare thjesht ka rezistuar apo toleruar, në
varësi të halleve të tjera që ka pasur me Greqinë, por kurrë nuk është
marrë seriozisht me thelbin e problemit. Çdo ushtar i vrarë në Shqipëri
meriton të ketë një varrezë, dhe një të tillë e meritonin dhe ushtarët
grekë, derisa e kanë ushtarët gjermanë, anglezë apo francezë.
Ajo që është e ndjeshme për opinionin, është konceptimi i këtyre
varrezave si masive, dhe vendosja e tyre gjeografike në një nga kufijtë e
pretendimeve historike të Greqisë. E vërteta është se këto varreza janë
simbolike, pasi ato nuk kanë brenda tyre as 5 për qind të ushtarëve
grekë të vrarë në Shqipëri, të cilët kanë mbetur maleve pa adresë dhe të
paidentifikuar, pasi në tërësi ishte një ushtri sulmuese, që kishte
mobilizar dhe vullnetarë. Vendshtrirja e tyre gjeografike nga Bularati
në Këlcyrë, dhe më tej drejt juglindjes, është një fitore e politikës
greke ndaj asaj shqiptare, firmosur së fundi nga qeveria “Berisha”, dhe
që Edi Rama po e shkëmben me heqjen e ligjit të luftës me Greqinë. Pra,
po i merr diçka për një gjë që ua kishim dhënë. Kaq është çmimi politik.
Histeria ndaj zhvarrimeve apo gjetjes së ushtarëve të vrarë në
Shqipëri, nuk është një gjest që na nderon. Sidomos kur bëhemi “luanë”
me të vdekurit dhe pula me të gjallët.
Pse ngjall frikë ngritja e varrezave greke?
Marrëveshja e fundit mes Tiranës
dhe Athinës për ngritjen e varrezave të ushtarëve të rënë gjatë luftës
italo- greke në shkëmbim të heqjes së ligjit të luftës, ka ringjallur
edhe njëherë makthe dhe paranojë në Shqipëri. Ato janë bërë më të forta
sepse ndryshe nga ushatrët francezë apo anglezë që kanë në nëntokën tonë
të vrarët e tyre, grekët rrefuzojnë të kenë një varrezë të vetme, por
duan t’i prehin të rënët e tyre në monumente për gjatë vijës imagjinare
të pretendimeve Helene për Vorio – Epirin.
Kjo legjendë që është parë gjithnjë me
skepticizëm dhe ndroje në Shqipëri është ushqyer po aq sa nga politikat
e sotme, edhe nga qëndrimet që ka mbajtur Greqia si vend në luftë gjatë
konfiktit të saj me Italinë.
Lapsi.al I është kthyer librave të
historisë për të parë se si janë sjellë trupat e gjeneralit Aleksandros
Papagos ne territorin shqiptar.
Pas pushtimit nga fashistët italianë
në 28 tetor 1940, dihet se forcat greke të diktatorit grek Metaksas i
zmbrapsën shpejt hordhitë italiane në tokën shqiptare. Gjirokasta,
Korça, gryka e këlcyrës e deri në kufijtë e Vlorës u bënë arena e
përgjakshme e kësaj lufte që nuk qe aspak e shqiptarëve.
Por, kur filluan t’i ndjekin këmba
këmbës tetë divizionet e shpartalluara me 140 mijë vetë në tokën tone,
grekët u sollën në mënyrë të çuditshme. Ata nuk u përpoqën kurrë të
tregojnë se nuk kishin pretendime teritoriale ndaj Shqipërisë. Në
deklaratën e tij kryeministri Metaksas tha se trupat e tij po luftonin
për çlirimin e Shqipërisë, por nuk e përcaktoi kurrë se vendi i tij
ishte pro një Shqipërie të pavarur. Kjo gjë e bëri ambasadorin biritanik
në Athinë Cummings t’i shkruante qendrës: “Qeveria greke nuk e ka
deklaruar kurrë se çfarë ka ndërmend, por unë jam i bindur se ata i kanë
kthyer sytë nga Epiri i Veriut. Nuk e di se ç’vijë kufitare duan të
përcaktojnë saktësisht”.
Ashtu sikurse dëshmon edhe historiani
Brend Fisher në librin e tij “Shqipëria gjatë luftës së dytë botërore”
frika e shqiptarëve se mos Greqia kërkonte ndryshim të kufijve, lidhet
edhe me faktin se trupat helene morën urdhër të mos e lejonin kremtimin e
pavarësisë në 28 nëntor 1940 në qytetin e Korçës. Kjo u interpretua
sikur ata nuk donin ta njihnin Korçën si pjesë të një Shqipërie të
mëvetësishme.
Një shenjë tjetër po në këtë qytet
ishte fakti se kur grekët hynë aty, ata ngritën një këshill bashkiak të
përbërë në shumicën e tij dërrmuese nga minoritarë.
Gjithashtu faki se në ushtrinë greke
nuk u pranuan vullnetarë nga vendi ynë, por vetëm minoritarë që donin të
luftonin kundër italianëve, i jep asaj një ngjyrim etnik përveçse atij
çlirimtar.
Të gjitha këto fakte historike, që me
kohë kanë marrë trajtat e legjendave, i kanë shtuar frikrat mes
shqiptarëve. Dhe megjithëse më pas hyri në lojë Gjermania hitleriane e
cila i zboi ushtarët grekë nga Shqipëria dhe e pushtoi gjithë Greqinë,
besimi se kur grekët luftuan kundër Italisë në territorin Shqiptar patën
edhe synime të tjera ka lënë gjithnjë një shije të keqe.
Dhe fantazmat e kësaj ndjesie bëhen
disa fish më të forta tani kur Edi Rama ka rënë dakord me Aleksis
Tsiprasin që të ngrihen varrezat e ushtarëve grekë të luftës së
1940-1941. Fakti se do të ketë më shumë se një vend ku do të prehen të
rënët dhe se ato do të shtrihen pikërisht në kufijtë imagjinarë të
vorio-epirit ndez disa paranoja që e bëjnë të duket një pzar i
paleverdisshëm shkëmbimin e këtij koncesioni, me heqjen e ligjit absurd
të luftës.
©Lapsi.al
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Ενισχύστε οικονομικά την προσπάθεια μας!
Ετικέτες
ενημέρωση
(2161)
ενημέρωση-informacion
(1419)
Αλβανία
(904)
ορθοδοξία
(422)
ιστορία-historia
(373)
Εθνική Ελληνική Μειονότητα
(366)
ελληνοαλβανικές σχέσεις
(311)
ορθόδοξη πίστη - besimi orthodhoks
(277)
Εθνική Ελληνική Μειονότητα - Minoriteti Etnik Grek
(253)
Β Ήπειρος
(238)
ορθοδοξία-orthodhoksia
(232)
ορθόδοξη πίστη
(222)
εθνικισμός
(195)
διωγμοί
(162)
τσάμηδες
(122)
shqip
(119)
Κορυτσά-Korçë
(118)
Κορυτσά Β Ήπειρος
(103)
informacion
(100)
Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος
(97)
ορθόδοξη ζωή
(96)
ορθόδοξη ζωή- jeta orthodhokse
(75)
διωγμοί - përndjekje
(61)
ορθόδοξο βίωμα
(59)
εθνικισμός-nacionalizmi
(56)
ορθόδοξη εκκλησία της Αλβανίας
(55)
Ελλάδα-Αλβανία
(48)
ανθελληνισμός
(44)
Ελληνικό Σχολείο Όμηρος
(43)
Ι.Μ Κορυτσάς - Mitropolia e Shenjtë Korçë
(43)
πολιτισμός - kulturë
(43)
besimi orthodhoks
(40)
Γενικό Προξενείο Ελλάδος Κορυτσά
(39)
Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας - Kisha Orthodhokse Autoqefale Shqiptare
(37)
ιστορία ορθοδοξίας
(36)
βίντεο
(34)
Shqipëria
(32)
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821
(32)
κομμουνισμός- komunizmi
(30)
πνευματικά
(27)
Μητρόπολη Κορυτσάς - MItropolia e Korçës
(23)
απόδημος ελληνισμός-helenizmi i diasporës
(22)
πολιτική-politikë
(22)
αλβανικά
(21)
εκπαίδευση
(21)
Αρχαία Ελλάδα
(20)
helenët-Έλληνες
(19)
κομμουνισμός
(19)
Greqia
(17)
Βλαχόφωνοι Έλληνες
(15)