Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ορθοδοξία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ορθοδοξία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2018

Π. Αθανάσιος Μυτιληναίος – Το Ευαγγέλιον δεν είναι σε κάθε εποχή υπόθεση διαλεκτικής αλλά πίστεως και υπακοής.

Μακαριστός Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος (1927 – 2006)
Απόσπασμα ομιλίας που εκφωνήθηκε στις 06/10 του 1996.
Σεβαστοί πατέρες και αγαπητοί μου αδελφοί.
Και πάλι με την Χάρη και ευλογία του Αγίου Τριαδικού Θεού μας, συνεκεντρώθημεν εις τον οικείον μας τόπον, στον Ιερόν Ναόν του Αγίου Χαραλάμπους. Και εκείνο που πάντοτε μας συνάζει, είναι ο αιώνιος λόγος του Θεού.
Ο λόγος του Θεού, καταρχάς, ως το Δεύτερον Πρόσωπον της Αγίας Τριάδος. Η ενυπόστατος σοφία του Θεού που ενηνθρώπησε και ήλθε εις τα ίδια, όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Ήλθε τόσο κοντά μας, όμοιος με εμάς, γενόμενος άνθρωπος. Αλλά και ο λόγος του Θεού, εκ δευτέρου, ως Ευαγγέλιον, ως ρήματα Χριστού, που έχουν πάντοτε την ζωήν την αιώνιον.
Είπε ο Κύριος, ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὁ τὸν λόγον μου ἀκούων καὶ πιστεύων τῷ πέμψαντί με ἔχει ζωὴν αἰώνιον,
Και τούτο γιατί ο λόγος του Θεού δίδει την ασφάλειαν και του ήθους αλλά και και της Ορθοδόξου Πίστεως. Όταν κανείς μελετάει τον λόγο του Θεού ξέρει πως πρέπει να ζήσει, πώς πρέπει να πολιτευθεί αλλά και πως πρέπει να πιστεύει. Και, κάτι ακόμη περισσότερο, δίδει ο λόγος του Θεού δύναμη, χάρη, φωτισμό, γιατί είναι ο ζων λόγος του Θεού. Και ο λαός του Θεού, αγαπά τον λόγον του Θεού.
Είχαμε αρχίσει με την βοήθεια του Αγίου Τριαδικού Θεού μας και τις πρεσβείες του Μεγάλου Παύλου την Προς Ρωμαίους Επιστολήν και θα συνεχίσουμε. Ήδη είχαμε κάνει μία εισαγωγή στην επιστολήν στην περυσινή περίοδο – μόνο δύο θέματα είχαμε κάνει- όμως για μια υπενθύμιση επαναλαμβάνομε συνοπτικά ότι η επιστολή αυτή του Παύλου εγράφη από την Κόρινθο αποτεινομένη προς την Εκκλησία της Ρώμης. Χωρίς ακόμη βέβαια ο Παύλος να έχει γνωρίσει προσωπικά την Χριστιανικήν παροικίαν της Ρώμης, και εύχεται μάλιστα στην επιστολή του να τον ευοδώσει ο Θεός κάποτε να βρεθεί ανάμεσά τους. Και βρέθηκε, βέβαια υπό περιέργους συνθήκας, βρέθηκε ως δέσμιος. Ενθυμίστε από τις Πράξεις των Αποστόλων που πρόσφατα τελειώσαμε, οδηγήθηκε εκεί ως δέσμιος. Και αυτό ήταν μία ευλογία. Ίσως εκείνοι που κάνουν κριτική των γεγονότων της ιστορίας να έλεγαν, αδίκως πάντοτε και αστόχως, ότι δεν πήγε κατά ομαλόν τρόπον αλλά πήγε ως δέσμιος. Αλλά, εγώ αυτήν την στιγμή αν φορούσα αλυσίδες δια το όνομα του Ιησού Χριστού δεν θα ήταν κάτι που θα προκαλούσε έκπληξη εις το ακροατήριον;
Ε, ο Παύλος πήγε με τις αλυσίδες του εις την Ρώμη ακριβώς για να δείξει ότι είναι μαρτυρικό το Ευαγγέλιο και ο ίδιος είναι ένας μάρτυρας.
Θεωρείται δε αυτή η επιστολή του Προς Ρωμαίους ως το Κατά Παύλον Ευαγγέλιον. Κινείται στον άξονα δύο σπουδαίων πόλων -λέγαμε πριν τελειώσουμε τα θέματά μας πέρυσι. Ο ένας, ότι η εν Χριστώ δικαίωσις, δηλαδή η εν Χριστώ σωτηρία, δεν προέρχεται από την τήρηση του Μωσαϊκού τελετουργικού νόμου, όπως ισχυρίζοντο οι Ραββίνοι -ότι έπρεπε να περάσεις από τον τελετουργικό νόμον και να διατηρείς τον τελετουργικόν νόμον- αλλά από την πίστη στο θεανθρώπινον Πρόσωπο του Χριστού, Του οποίου τύπος επιτέλους ήταν ο τελετουργικός νόμος. Εφόσον έχω πλέον την ουσία, ο τύπος δεν μου χρειάζεται. Και δεύτερον, ότι η σωτηρία δεν περιορίζεται στα στενά όρια του Ισραήλ, αλλά επεκτείνεται και εις τα έθνη. Η Εκκλησία είναι παγκόσμιος. Ο Χριστιανισμός είναι παγκόσμιος.
Η επιστολή του Παύλου διεκομίσθη από την Κόρινθο εις την Ρώμην από την Φοίβην. Μια γυναίκα, πολύ σοβαρή γυναίκα για να [της] εμπιστευθεί ο Παύλος την επιστολή του. Μεγάλο πράγμα αυτό, πρέπει να ήταν πολύ σπουδαία προσωπικότης η Φοίβη η οποία ήτο και διάκονος της Εκκλησίας των Κεγχρεών. Και εγράφη η επιστολή αυτή περί το τέλος του 56 ή αρχές του 57 μετά Χριστόν φυσικά.
Μην λησμονούμε ότι οι επιστολές του Παύλου αποτελούν Αγία Γραφή, δηλαδή, λόγον Θεού. Η προσέγγισή μας λοιπόν σ’ αυτές τις επιστολές του Παύλου, δηλαδή στον λόγο στην ερμηνεία των επιστολών του Παύλου, έχει να μας δώσει πολύ ωφέλειαν και αυτήν την ιδίαν αιώνιαν ζωήν.
Είχαμε σταματήσει στην ανάλυση του τετάρτου χωρίου του πρώτου κεφαλαίου. Χάριν όμως ενότητος με τα φετινά μας θέματα, ξαναδιαβάζουμε τα τέσσερα πρώτα αυτά χωρία για να προχωρήσουμε παρακάτω.
Παῦλος, δοῦλος Ἰησοῦ Χριστοῦ, κλητὸς ἀπόστολος, ἀφωρισμένος εἰς εὐαγγέλιον Θεοῦ
ὃ προεπηγγείλατο διὰ τῶν προφητῶν αὐτοῦ ἐν γραφαῖς ἁγίαις
περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, τοῦ γενομένου ἐκ σπέρματος Δαυΐδ κατὰ σάρκα,
τοῦ ὁρισθέντος υἱοῦ Θεοῦ ἐν δυνάμει κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν,
Είναι πυκνότατον σε νοήματα, γι’ αυτό επτρέψατέ μου μία σύντομη απόδοση.
Ο Παύλος, δούλος του Ιησού Χριστού, που τον κάλεσε ο Θεός να γίνει Απόστολος και τον ξεχώρισε για να διαδώσει το Ευαγγέλιον προς όλους τους πιστούς της Ρώμης, που τους αγάπησε και τους εκάλεσε ο Θεός. Ο Θεός είχε προαναγγείλει με τους προφήτας του στις Άγιες Γραφές το Ευαγγέλιον για τον Υιόν Του τον Ιησού Χριστόν, τον Κύριόν μας, ο οποίος όταν έγινε άνθρωπος γεννήθηκε από την γενεά του Δαυΐδ. Απεδείχθη όμως Υιός του Θεού με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος που αγιάζει όταν ανεστήθη από τους νεκρούς.
Αυτή είναι η απόδοσις του προοιμίου, το οποίον βέβαια προοίμιο δεν τερματίζεται εδώ αλλά συνεχίζει και λίγο πιο κάτω σε μερικά ακόμη χωρία. Ας δούμε όμως το πέμπτο χωρίο, απ’ όπου ξεκινάμε και τα θέματά μας.
δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν καὶ ἀποστολὴν εἰς ὑπακοὴν πίστεως ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ,
δια του οποίου, Ιησού Χριστού, όλοι ελάβαμε την χάριν που είναι δώρον από την σωτηρία μας όπως και το Αποστολικό αξίωμα με σκοπό να διαδοθεί η πίστις και η υπακοή σε όλους του εθνικούς για την δόξα του δικού Του ονόματος.
Και παίρνουμε τώρα μικρά τμήματα αυτού του χωρίου.
δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν, δια του οποίου ελάβαμε χάρη. Ο Χριστός είναι ο κομιστής της σωτηρίας μας αγαπητοί μου. Επειδή είναι θέλημα του Πατρός αλλά ταυτόχρονα είναι και ο Ίδιος η σωτηρία μας. Προσέξατέ το αυτό. Ο Χριστός δεν είναι όπως ένας Άγγελος, από τους Αγγέλους του Θεού που μας φέρει κάτι. Ναι, φέρει κάτι και ταυτόχρονα είναι ο Ίδιος αυτό το κάτι. Φέρει τη σωτηρία αλλά είναι και ο Ίδιος η σωτηρία. Αυτό είναι θεμελιώδους σημασίας. Έτσι, μας φέρει το Ευαγγέλιον αλλά ο Ίδιος είναι Ευαγγέλιον. Μας φέρει την σωτηρία αλλά ο Ίδιος είναι η σωτηρία. Και χάρις (δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν), και χάρις λέγεται η σωτηρία. Τί είναι αυτή η χάρις; Ότι εμείς οι κατάκριτοι άνθρωποι βρήκαμε χάρη, άρα σωθήκαμε. Είναι πάρα πολύ σπουδαίο αυτό. Δεν μου άξιζε, αλλά μου δόθηκε χάρις και χάρις αυτό σημαίνει. Τί; Ότι μου δίδεται κάτι χωρίς να το αξίζω.
καὶ ἀποστολὴν, λέει αμέσως η επόμενη λέξη. .. Είναι το χάρισμα της αποστολικότητος, ή το χάρισμα του ιεραποστόλου. Ο Κύριος βέβαια θα απήρχετο εις τον ουρανόν αλλά θα άφηνε όμως εκείνους οι οποίοι θα συνέχιζαν το έργον της σωτηρίας. Αποστέλλει ανθρώπους στο έργο της σωτηρίας των ανθρώπων. Είναι ακριβώς εκείνο που συμβαίνει με την Παραβολή του Καλού Σαμαρείτου, ότι έπρεπε την επομένη να φύγει ο καλός Σαμαρείτης και άφησε τον τραυματία του εις το πανδοχείον και εις τα χέρια του πανδοχέως και του είπε, εγώ φεύγω θα επανέλθω, επιμελήθητι αυτού, φρόντισέ τον. Έτσι λοιπόν, το πανδοχείον είναι η Εκκλησία, ο πανδοχεύς είναι ο ιερεύς που τελεί τα Μυστήρια της σωτηρίας. Είναι μεγάλη υπόθεση αυτή.
Και συνεχίζει, εἰς ὑπακοὴν πίστεως. Παρακαλώ προσέξτε αυτό το μικρό ημιστίχιον. Όταν προσφέρεται η πίστις και γίνεται αποδεκτή, αυτή βέβαια πρέπει να συνοδεύεται και με την υπακοή. Πίστεψες; Εφεξής θα εκδηλώσεις την υπακοή σου εις το Ευαγγέλιον, εις τον Ιησούν Χριστόν. Εις τους πρωτοπλάστους έτσι ετέθη το θέμα. Έπρεπε να πιστέψουν εις τα λόγια του Θεού και εν συνεχεία να υπακούσουν σε εκείνο το οποίο τους είπε. Σ’ αυτούς όμως και τα δύο απωλέσθησαν -στους πρωτοπλάστους. Οι πρωτόπλαστοι κάπου έδειξαν απιστίαν, γιατί βρέθηκε ο λόγος του Σατανά να καλύψει τον λόγον του Θεού και να πέσει το βάρος της πίστεως όχι εις τον λόγον του Θεού αλλά εις τον λόγον του Σατανά. «θανάτω αποθανείσθε ». Ο διάβολος, ουχί θανάτω αποθανείσθε, το αντίθετο. Και επειδή εγυάλισε η άποψις του Σατανά στα μάτια των πρωτοπλάστων αθέτησαν την πίστιν. Αθετούντες την πίστιν δεν έμειναν εις την υπακοήν του Θεού. Έτσι, η πίστις διατηρεί και αυξάνει την υπακοή.
Σας είπα να προσέξετε. Ναι, έχω κάτι να σας πω πολύ σημαντικό. Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: Ουκ είπεν, εις ζήτησιν και κατασκευήν,.. Δηλαδή, δεν είπε να έχεις φιλοσοφικήν αναζήτησιν. Προσέξατέ το αυτό, δηλαδή την διαλεκτικήν. Η φιλοσοφία ελέγετο και διαλεκτική τέχνη, όπως θα γνωρίζετε. Δεν σου είπε να διατηρήσεις την διαλεκτική, δηλαδή την συζήτησιν. Να σου πω, να μου πεις, να μου πεις, να σου πω, και δια της διαλεκτικής μεθόδου να βρούμε την αλήθειαν. Ποιά αλήθεια; Την φιλοσοφική σκέψη. Αυτό αν θέλεις κάνε το με τους άλλους ανθρώπους όχι εις τον χώρο της Πίστεως αλλά σε άλλον χώρο. Αν έχω τον χώρον της φιλοσοφίας των επιστημών, κάνε το εκεί. Έχουμε την φιλοσοφία των μαθηματικών, την φιλοσοφία της φυσικής, έχουμε, έχουμε την φιλοσοφία της ιστορίας. Κάνε ό,τι θέλεις εκεί. Μπορείς να συζητήσεις, και με την διαλεκτικήν να βρεις κάτι που πρώτα δεν το ‘ξερες. Να βρεις ας το πούμε την αλήθειαν.
..Αλλά -αυτό λέει τώρα ο Ιερός Χρυσόστομος που σας είπα να προσέξουμε- αλλά τί λέει, αλλ’, εις υπακοήν, συνεχίζει ο Ιερός Χρυσόστομος. Δεν θα κάνεις συζήτηση για εκείνο το οποίο σου προσφέρεται, θα δείξεις υπακοή. Θέλημά σου είναι, δικό σου ζήτημα είναι αν θέλεις να πιστέψεις ή να μην πιστέψεις. Επίστεψες; Θα έρθει μετά η υπακοή. Δεν σηκώνει συζήτηση.
Και συνεχίζει, Όταν γαρ ο Δεσπότης αποφήνηταί τι, όταν αποφαίνεται ο Κύριος σε κάτι, τους ακούοντας ου περιεργάζεσθαι χρή τα λεγόμενα και πολυπραγμονείν αλλά δέχεσθαι μόνον. Εκείνοι οι οποίοι ακούουν δεν πρέπει να περιεργάζονται τα λεγόμενα. Και γιατί; Και γιατί; Και γιατί; Και γιατί; Το βλέπω αυτό μερικές φορές, πολλές φορές και ιδίως σε νέους ανθρώπους. Του λες, παιδάκι μου αυτό λέγει ο Θεός. Γιατί; σου λέει. Είναι κάτι που θα το ‘χετε δοκιμάσει κι εσείς με τα παιδιά σας. Παιδί μου, ο λόγος του Θεού λέγει αυτό. Γιατί; Προβάλλεται η αντίρρησις. Έτσι λοιπόν αυτή είναι η γνώμη του Ιερού Χρυσοστόμου .. ότι ό,τι το Ευαγγέλιον λέγει είναι πίστις εις υπακοήν. Είναι πολύ σπουδαίο. Μπορώ να πω ότι είναι ένα κεντρικό σημείο όχι μόνο στην Προς Ρωμαίους επιστολή του Παύλου αλλά σε όλες τις επιστολές του. Πίστις εις υπακοήν. Θα πιστέψεις και θα δείξεις υπακοή. Όλα τ’ άλλα στρέφονται, γυρίζουν γύρω από αυτήν την κεντρική θέση που αποτελεί πράγματι πυρήνα, θα λέγαμε, της χριστιανικής ιδιότητος. Δεν πρέπει λοιπόν να περιεργαζόμεθα, άλλο πράγμα εάν έχομε κάτι που πρέπει να το διασαφηνίσουμε. Αυτό είναι άλλη παράγραφος. Κάτι δεν το καταλάβαμε.
Με άλλα λόγια, το Ευαγγέλιον δεν είναι σε κάθε εποχή υπόθεση διαλεκτικής αλλά πίστεως και υπακοής. Ίσως, όχι, και σ’ άλλες εποχές αλλά ίσως στην εποχή μας περισσότερο, το Ευαγγέλιον έγινε αντικείμενον διαλεκτικής. Το αποτέλεσμα; Χωρίς υπακοή ότι το λέει ο Θεός αυτό. Το αποτέλεσμα; Να έχομε δημιουργήσει μία εικόνα νόθου Ευαγγελίου. Όταν ας πούμε θα θέλαμε να έχομε έναν κοινωνισμόν και να λέμε ότι το Ευαγγέλιον δεν είναι παρά ένας οδηγός κοινωνισμού. Αυτό είναι λάθος. Το ότι μπορεί να σου δείξει με τους δείκτες του έναν σωστό κοινωνισμόν δεν υπάρχει αντίρρηση. Το να πεις όμως το ότι το Ευαγγέλιον είναι εγχειρίδιον κοινωνισμού, αυτό είναι λάθος.
Το Ευαγγέλιον είναι Αποκάλυψις, είναι γεγονότα, είναι ενανθρώπησις, είναι Αποκάλυψις του λόγου του Θεού με την έννοια ότι ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος και έρχεται να μας σώσει. Το δέχεσαι; Όλη η άλλη κουβέντα αρχίζει να είναι εκ του πονηρού.
Θα επαναλάβω ότι είπα προηγουμένως. Μόνο αν θέλομε να έχουμε μία διασάφηση, όπως έχουμε την περίπτωση των ‘Αποριών’. Μια απορία δεν είναι παρά μια διασάφηση μίας Ευαγγελικής θέσεως, δεν είναι φυσικά διαλεκτική για να βρούμε την αλήθεια. Και λέγει ο Θεοφύλακτος, ίνα οι διδασκόμενοι υπακούωσι αναντιρρήτως πιστεύοντες. Να υπακούουν πιστεύοντες αναντίρρητα.
Θα μου πείτε στην εποχή της δημοκρατίας, των ελευθέρων ιδεών και τα λοιπά, αυτό δεν μου ταιριάζει. Πολύ ωραία. Θα μπορούσα να σου πω κάποια στοιχεία απολογητικής αλλά δεν σου τα λέγω. Δεν σου ταιριάζει; Ε τότε μην λες ότι είσαι Χριστιανός. Αν επιμένεις να λες ότι είσαι Χριστιανός έχεις ένα Ευαγγέλιο δικής σου κατασκευής, και Ευαγγέλια δικής μας κατασκευής δεν σώζουν. Το δέχεσαι ή δεν το δέχεσαι; Θα δείξεις υπακοή. Το λέγει ο Θεός. Τελείωσε.
Ένα παράδειγμα θα σας πω, είναι απ’ την Παλαιά Διαθήκη αυτό γιατί πολλάκις το έχω χρησιμοποιήσει. Να λέγω σε ένα κορίτσι ότι δεν πρέπει να φοράει παντελόνι και μου λέει, γιατί; Της λέγω. Θα μπορούσα πολλά να σου εξηγήσω αλλά ίσως δεν θα έπρεπε να σου εξηγήσω. Αν θες και επιμένεις θα σου εξηγήσω. Ένας είναι ο βασικός και κύριος λόγος. Το λέγει ο Θεός. Είναι στο Δευτερονόμιο, 23ο Κεφάλαιο. Το λέγει ο Θεός ότι η γυναίκα δεν θα βάλει επάνω της αντρικά σκεύη και λοιπά και λοιπά. Λοιπόν, το λέγει ο Θεός. Τί ζητείται; Ζητείται πίστις και υπακοή. Αλλά εάν θέλεις να σου εξηγήσω, γιατί ο Θεός πολλές φορές μας κάνει και τη χάρη αυτή να μας εξηγεί. Φέρ’ ειπείν είπε στους μαθητάς του ότι ανεστήθη. Τον είδαν. Καταρχάς τους το είχε προαναγγείλει. Τον είδαν. Και καλεί ο Ίδιος να βάλουν τον δάκτυλόν των εις τον τύπον των ήλων. Δεν το έκανε μόνο ο Θωμάς. Και οι άλλοι μαθηταί την πρώτη ημέρα της Αναστάσεως.
Και λέγω τώρα στο κορίτσι. Αν θέλεις η ψυχολογία λέγει, μια που είπα αυτό το παράδειγμα, ότι όταν ο άνδρας φοράει γυναικεία ρούχα αποκτάει μία γυναικεία ψυχολογία. Έχετε αντίρρηση σε αυτό; Δεν υπάρχει πιο αληθινότερο από αυτό. Γι’ αυτό οι ομοφυλόφιλοι, με συμπαθάτε, βάζουν γυναικεία ρούχα, να αισθάνονται γυναίκες. Δεν υπάρχει ουδεμίαν αντίρρηση σ’ αυτό. Η δε γυναίκα, γιατί όχι, όταν βάζει ανδρικά ρούχα αισθάνεται ανδρική ψυχολογία. Συνεπώς, είναι ένας όρος γερμανικός στην ψυχολογία -δεν ξέρω γερμανικά, είναι ένας όρος μισός πήχης όπως η γερμανική γλώσσα έχει πολύ μεγάλες λέξεις σύνθετες- λέγεται στην ψυχολογία, ψυχολογικός ερμαφροδιτισμός. Ερμαφροδιτισμός θα πει κάτι το αρσενικοθήλυκο. Ψυχολογικός στον τομέα της ψυχολογίας όχι στο σώμα, γιατί άντρας γεννήθηκες κανονικά, γυναίκα κανονικά, αλλά στην ψυχολογία σου. Η ψυχολογία αυτή είναι ερμαφροδιτική, αρσενικοθήλυκη. Αν θέλεις λοιπόν σου δίνω και την εξήγηση. Αν και δεν θα έπρεπε να σου τη δώσω την εξήγηση, σου την δίνω εν τοιαύτη περιπτώσει, ενώ επιζητείται τώρα αυτό που αποτελεί ΚΕΝΤΡΟ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ και να το θυμάστε.
Τρεις λέξεις, ΕΙΣ ΥΠΑΚΟΗΝ ΠΙΣΤΕΩΣ. Αυτό είναι το Ευαγγέλιον: εις υπακοήν πίστεως.
Δεν μου λέτε; Γιατί; Θα απαντήσω. Επειδή ο Θεός έθεσε εις τους πρωτοπλάστους την πίστη ότι θα πεθάνουν αν δοκιμάσουν τον καρπόν και συνεπώς πρέπει να δείξουν υπακοή, που η υπακοή είναι η εφαρμογή της πίστεως. Επειδή δεν έδειξαν την πίστη και την υπακοή, ο Θεός εις τας μεθόδους Του επιμένει. Δεν αλλάζει μεθόδους. Επιμένει. Όταν λοιπόν έρχεται ο Ιησούς Χριστός εις τον κόσμον και προσφέρει το Ευαγγέλιόν Του στην ουσία ξέρετε τί γίνεται; Επανάληψις των όσων είπε ο Θεός εις τους πρωτοπλάστους.
Εις υπακοήν πίστεως. Το ίδιο πράγμα, η ιδία μέθοδος. Θέλεις να σωθείς; Θα κάνεις αυτό που είπα εις τους πρωτοπλάστους. Θα δείξεις πίστη και υπακοή. Είναι καταπληκτικόν.
Όπως και το θέμα της νηστείας. Είπε, δεν θα φάτε. Και όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος, δεν μπορούμε να μπούμε εις την Βασιλεία του Θεού αν δεν νηστεύσομε. … Επειδή δεν νηστεύσαμε γι’ αυτό απωλέσαμε, χάσαμε τον Παράδεισο. Βλέπετε; Η μέθοδος του Θεού είναι πάντοτε η ιδία. Όσες παρεκκλίσεις κι αν κάνεις φτωχέ, άθλιε, ταλαίπωρε άνθρωπε, ο Θεός επιμένει εις τας μεθόδους Του. Είναι καταπληκτικόν. Γιατί;  Αι μέθοδοι ταυτοχρόνως αποτελούν και ουσία. Διότι εις υπακοήν πίστεως είναι μέθοδος αλλά είναι ταυτόχρονα και ουσία.
Αντιληφθήκαμε λοιπόν πως το πράγμα υπάρχει. Γι’ αυτό σας είπα είναι πολύ-πολύ σπουδαίο αυτό. Η φρασούλα του Παύλου, θα την επαναλάβω:
δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν καὶ ἀποστολὴν εἰς ὑπακοὴν πίστεως
Είδατε πόσο πυκνός είναι ο Παύλος; Πόση θεολογία έχει σε αυτήν την πυκνότητά του; Είναι μία πυκνότητα που την ομολογεί και ο Απόστολος Πέτρος σε μια του επιστολή. Ότι έχει λέει ο αδελφός ημών Παύλος μερικά δυσνόητα ή πυκνά. Τα οποία οι αμαθείς διαστρέφουν προς ιδίαν των απώλειαν. Θα μου πείτε, μα τί πρέπει να κάνουμε; Το είπαμε, υπακοή πίστεως. Δηλαδή τί; Δεν το καταλαβαίνω; Θα πάω να ερωτήσω. Τι θα κάνω εκεί; Θα δείξω υπακοή. Ναι, θα δείξω υπακοή. Αυτό δεν το καταλαβαίνω -σε κάποιον που τα καταλαβαίνει, τα αναγνωρίζει- εξήγησέ μου το. Χαριτωμένο, χαριτωμένο. Και όταν ο Θεός δει, λέει ο Ιερός Χρυσόστομος μιλώντας για την αξία της Αγίας Γραφής, δει λέγει την επιμονή σου για κάτι που δεν καταλαβαίνεις και πας να ερωτήσεις, σίγουρα θα σου το αποκαλύψεικαι είναι πάρα πολύ σημαντικό.
***
Πηγή ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ – Ομιλία 3 «Εἰσαγωγή. Τό κεντρικό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι: «Εἰς ὑπακοήν Πίστεως». Τό Εὐαγγέλιον δέν εἶναι Διαλεκτική. Οἱ κλητοί Ἰησοῦ Χριστοῦ.».
Απομαγνητοφώνηση Φαίη για το ιστολόγιο ΑΒΕΡΩΦ.

Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2018

Ακόμη ένα Ιστορικό ελληνικό έγγραφο παρουσιάζει το Αλβανικό Κρατικό Αρχείο - Një dokument tjetër historik heleno-orthodhoks paraqet Arikvi i Qëndror i Shtetit!





No automatic alt text available.
Ένας ακόμη άγνωστος κώδικας για το κοινό στο φως από το Αλβανικό Κεντρικό Αρχείο του Κράτους.

Το χειρόγραφο αυτό βρίσκεται στην ενότητα «Συλλογή εγγράφων πριν από το 1912» ως πρόσθετο μιας άλλης ενότητας αυτό του 1989. Αφού σ΄εκείνη την χρονιά στα αρχεία του Α.Κ.Α.Κ υπήρχε και ένα ξεχωριστό τμήμα για τα χειρόγραφα. «Η Συλλογή Κωδίκων», το χειρόγραφο έπρεπε να είχε τακτοποιηθεί εκεί. Ίσως οι υπεύθυνοι δεν είχαν καταλάβει πως γινόταν λόγος για ένα χειρόγραφο αυτής της κατηγορίας. Ήταν η εποχή κατά την οποία ο Θεοφάν Πόπα, από τους ελάχιστους βυζαντινολόγους μελετητές της εποχής και ό μόνος που ασχολήθηκε με τους κώδικες, δεν ζούσε πια. Σήμερα σας παρουσιάζουμε αυτό τον «αδερφό» των άλλων κωδίκων του Βερατίου, αν και δεν η φυσική του  θέση δεν είναι δίπλα από αυτούς. Ο κώδικας διατηρεί το κείμενο του Τριωδίου και της Πεντηκοσταρίου , βυζαντινή μουσική, και έχει χειρόγραφα σε 102 σελίδες, έχει δημιουργηθεί κατά το 19αι και έχει διαστάσεις 230Χ160 χιλιοστά.   Ο αντιγραφέας είναι ανώνυμος. Όπως λέει το σημείωμα στο εσωτερικό του εξώφυλλου του κώδικα, ήταν στην κατοχή του Αιδεσιμότατου  Ιερέα Μιχαήλ Γεωργίου Βουτζιάννη. Το σημείωμα έχει γίνει στης 6 Μαρτίου 1879. Στο υλικό που λειτουργεί ως περιτύλιγμα, τοποθετημένο από το Αλβ. Αρχείο του Κράτους έχει σημειωθεί «Σεραφίμ Τζουβέρι 1983», μάλλον είναι και η ημερομηνία που επήλθε στην κατοχή τους Αρχείου.  Αυτό τα αρχείο και άλλα κειμήλια που υπάρχουν  στο Αρχείο του Κράτους θα παρουσιαστούν σε μια έκθεση, στα πλαίσια του Πανεθνικού έτους αφιερωμένο στο ήρωα Γεώργιο Καστριώτη.

Σημείωση: Το ιστορικό αυτό έγγραφο όπως και χιλιάδες άλλα που υπάρχουν στο Αρχείο του Κράτους αποδεικνύουν περίτρανα, με το καλύτερο τρόπο,  την ελληνικότητα της περιοχής μας.  
Një kodik i panjohur muzikor në fondet e AQSh


Dorëshkrimi që paraqesim është vendosur në fondin “Koleksion dokumentesh përpara vitit 1912” si shtesë fondi e vitit 1989. Meqenëse në atë vit në fondet e AQSh ekzistonte një fond i veçantë për librat e dorëshkruar, “Koleksion i kodikëve”, dorëshkrimi duhej të ishte sistemuar atje. Ndoshta arkivistët nuk e kanë kuptuar se bëhet fjalë për një dorëshkrim të asaj kategorie. Është koha kur Theofan Popa, nga të paktët studiues bizantinistë të kohës dhe i vetmi që ishte marrë me kodikët, nuk jetonte më. Sot paraqesim këtë “vëlla” të kodikëtve të tjerë të Beratit, paçka se nuk është vendosur fizikisht pranë tyre. Kodiku përmban tekstin e Triodit dhe Pesëdhjetores, muzikë bizantine, është dorëshkrim në letër, ka 102 fletë, është prodhuar në mes të shek. XIX, ka përmasa 230 x 160 mm. Kopisti është anonim. Siç thotë shënimi në anën e brendshme të kapakut të kodikut, ka qenë pronë e të Përndershmit priftit Mihal Jorgo Vutziani. Shënimi i përket 6 marsit të vitit 1879. Në materialin mështjellës të vendosur nga AQSh është shënuar “Serafin Xhuveri, 1983”, me gjasë data e dhurimit apo shitjes së kodikut në AQSh. Së shpejti këtë kodik, bashkë me të tjera thesare të fondeve më pak të njohura të AQSh do t’i paraqesim në një ekspozitë, në kuadër të Vitit Mbarëkombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Së shpejti.... Foto: AQSh.

Shënim: Ky dokument historik, në greqisht, si dhe mijëra të tjerë  që janë në Arkiv vërtetojnë më së miri identitetin helen të jugut të Shqipërisë së sotme.
No automatic alt text available.No automatic alt text available.No automatic alt text available.

Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2018

Reuters: Οι ξεχασμένες ορθόδοξες εκκλησίες της Αλβανίας

Αρκετές παλαιές ορθόδοξες εκκλησίες της Αλβανίας παραμένουν εγκαταλελειμμένες κάτω από ερείπια εξαιτίας της πολύχρονης παραμέλησης των Αρχών, με αποτέλεσμα τα σπάνια έργα τέχνης που αυτές περιέχουν να μένουν απροστάτευτα. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν πως η αποκατάσταση των ναών είναι ακόμα εφικτή, γεγονός που, εάν συμβεί, αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον αρκετών τουριστών.
Κάποιες από τις υποδομές στα νότια της χώρας που χρονολογούνται στη βυζαντινή περίοδο, έχουν ήδη τεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος με πρωτοβουλία της κυβέρνησης και της ίδιας της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι εκκλησίες βρίσκονται σε γραφικές τοποθεσίες και η τραγική κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει τα τελευταία χρόνια μαρτυρεί το οξύμωρον της αλβανικής πολιτικής πραγματικότητας του τελευταίου αιώνα.
Η Αλβανία έγινε λειτουργικό κράτος μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ύστερα από την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η χώρα απέκτησε κομμουνιστικό καθεστώς με ηγετική φυσιογνωμία τον δικτάτορα Ενβέρ Χότζα, ωστόσο το 1990 η Αλβανία στράφηκε στη δημοκρατία και, πλέον, φιλοδοξεί να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ενας άνδρας ανάβει τα κεριά στην Παναγία του Αργυροκάστρου.
Τοιχογραφίες στο έδαφος
Ενα κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί ο μεταβυζαντινός ναός του Αγίου Αθανασίου στη Λεσινίτσα, στους Αγίους Σαράντα. Από τον προηγούμενο Μάιο, οι ανεκτίμητες τοιχογραφίες του ναού παραμένουν στο έδαφος μετά την πτώση της οροφής και του νότιου τοίχου του ναού. Η εκκλησία έχει τοποθετήσει πλαστικά επικαλύμματα στους εναπομείναντες τοίχους για προστασία, τη στιγμή που τα συντρίμμια έχουν συσσωρευτεί στη μια πλευρά του ορθόδοξου ναού.
Στο παρελθόν, η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου είχε θεωρηθεί πολιτιστικός ναός από το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα, ο οποίος θεωρήθηκε σκληροπυρηνικός σταλινιστής, ωστόσο από τότε ο ναός έχει εισπράξει την αδιαφορία των Αρχών. «Κανείς δεν έκανε τίποτα, αλλά ο Χότζα έδειξε ενδιαφέρον για την εκκλησία», φαίνεται να ισχυρίζονται αρκετοί πολίτες, οι οποίοι καθιστούν αποκλειστικά υπεύθυνους τους ηγέτες που διαδέχθηκαν τον Χότζα. Το 1967, ο Χότζα κατάργησε κάθε μορφής θρησκεία στη χώρα και προέβη στην πρωτοφανή απόφαση να επιβάλει στην Αλβανία τον αθεϊσμό. Αλλωστε, ο Χότζα είχε καταφέρει να επιβληθεί ο ίδιος ως ο θεός τον οποίο θα σέβονταν όλοι οι Αλβανοί. Ο Χότζα κατέστρεψε την ίδια περίοδο αρκετά τζαμιά και εκκλησίες στη δεκαετία του 1960, ωστόσο ορισμένες δεν γκρεμίστηκαν καθώς εκτίμησε την απαράμιλλη ομορφιά και αξία τους. Σημειώνεται ότι περίπου το 60% των Αλβανών πολιτών ισχυρίζονται πως είναι μουσουλμάνοι, ενώ οι υπόλοιποι θεωρούνται χριστιανοί.
Η εκκλησία της Λεσινίτσας είναι διακοσμημένη με αγιογραφίες που απεικονίζουν σκηνές από τη Βίβλο σε χρώματα σκούρου μπλε και κόκκινου. Ο ναός του Αγίου Αθανασίου χρονολογείται το 1797, αλλά οι τοιχογραφίες αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο ο ναός να είναι ακόμα παλαιότερος. Την ίδια στιγμή, η εκκλησία στο Λάμποβο του Σταυρού έχει δεχθεί και αυτή σημαντική αισθητική βελτίωση. Δυστυχώς, ο ολόχρυσος σταυρός που ζυγίζει 0,8 κιλά, δώρο του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄, χάθηκε το 1989 και δεν έχει βρεθεί από τότε.
Πηγή: Himara.gr | Ειδήσεις απ' την Βόρειο Ήπειρο

ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ… ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

 Αποτέλεσμα εικόνας για ρωμιοσύνη
ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ… ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
π. Δημητρίου Μπόκου
Οι αληθινοί Έλληνες ενδιαφέρονται να μαθαίνουν την ιστορία τους. Οι αληθινοί Έλληνες αγαπούν την πατρίδα τους και το γένος ολόκληρο, έστω και αν είναι διασκορπισμένο στα πέρατα της γης. Οι αληθινοί Έλληνες είναι γνήσιοι πατριώτες, ασπαζόμενοι το ομηρικό απόφθεγμα: «Εις οιωνός άριστος, αμύνεσθαι περί πάτρης». Θεωρούν αλάνθαστη επιλογή το να υπερασπίζονται την πατρίδα.
Βέβαια μερικοί βιάζονται να το ονομάσουν αυτό εθνικισμό, ρατσισμό, φυλετισμό. Το λένε οι απάτριδες, οι μισέλληνες, οι πατριδοκάπηλοι, οι εθνομηδενιστές, όσοι ξεπουλάνε τον τόπο, την ιστορία, την πατρίδα μας για τριάκοντα αργύρια. Αυτοί είναι οι σύγχρονοι προδότες του έθνους μας. Βαδίζουν στα ίχνη των παλιών προδοτών που γεμίζουν δυστυχώς τις σελίδες της ιστορίας μας, μελανά στίγματα δίπλα στα μεγάλα φωτεινά αναστήματα των ηρώων και των μαρτύρων μας.
Τους εθνοπροδότες αυτούς σιγοντάρουν και κάποιοι άκαπνοι θεολογούντες, ασκούμενοι επί χάρτου με μια ασπόνδυλη θεολογία, που διατείνεται ότι ο Χριστιανός δεν δικαιολογείται να ασχολείται με επίγειες πατρίδες, μια και «ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλ. 3, 20) και «ουκ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ. 13, 14).
Αλλά ο απόστολος Παύλος με τα λόγια αυτά δεν αναφέρεται στην επίγεια πατρίδα ή στην εθνικότητα των Χριστιανών. Κάμνει λόγο για ανθρώπους με επαίσχυντο τρόπο ζωής, που δεν έχει καμμιά σχέση με τον τρόπο ζωής (πολίτευμα) που εντέλλεται ο Χριστός. Από αυτούς τους ανθρώπους, λέει ο απόστολος, να διαχωρίζουμε τη ζωή μας και να την προσαρμόζουμε προς το ουράνιο πολίτευμα που δίδαξε ο Χριστός. Κατά τον ίδιο τρόπο καλεί τους Χριστιανούς να εξέλθουν από την επίγεια ιουδαϊκή παρεμβολή, να απομακρυνθούν δηλαδή από τον ιουδαϊκό τρόπο λατρείας και ζωής, εφόσον ο πνευματικός προσανατολισμός τους δεν είναι, όπως για τους Ιουδαίους, η επίγεια Ιερουσαλήμ, αλλά η Άνω Ιερουσαλήμ, η Βασιλεία του Θεού.
(Οι πολύ …αιθεροβάμονες βέβαια καλό θα ήταν πατούν και λίγο το πόδι τους στη γη και να συγκαταβαίνουν περισσότερο στις «χαμηλές» προσκολλήσεις των γήινων. Θα τους βοηθούσε ίσως μια ματιά στο Γεροντικό [βλ. του αββά Ιωάννου του Κολοβού, β΄ και του αββά Σιλουανού, ε΄], Εκδόσεις ΑΣΤΗΡ, Αθήνα, 1970).
Ο ίδιος απόστολος από την άλλη όμως επιδεικνύει ζωηρό ενδιαφέρον για το γένος του, για τους ομοεθνείς του, για τους Ιουδαίους και θλίβεται βαθύτατα γιατί σταύρωσαν τον Χριστό. Και είναι τόση η αγάπη του για τους ομοεθνείς αδελφούς του, ώστε λέγει το αδιανόητο: «Να χαθεί αυτός, να χωρισθεί οριστικά από τον Χριστό, αν αυτό ήταν δυνατό να σώσει τους αδελφούς του, δηλαδή τους ομογενείς του Ισραηλίτες» (Ρωμ. 9, 2-4). Μήπως εδώ είναι ρατσιστής ο απόστολος, μια και αγαπάει τόσο πολύ τους συμπατριώτες του; Φάσκει και αντιφάσκει;
Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός αναλώθηκε για το πολύπαθο γένος του. Άφησε τη μοναχική άσκηση στο Άγιον Όρος για να βοηθήσει την αλύτρωτη πατρίδα του. Λέει χαρακτηριστικά: «Επειδή το γένος μας έπεσε εις την αμάθειαν, είπα: Ας χάσει ο Χριστός εμένα, ένα πρόβατο, και ας κερδίσει τα άλλα». (Μήπως εδώ θυμίζει τον Παύλο;) Και είναι τόση η λαχτάρα του να αναστηθεί η σκλαβωμένη πατρίδα του, που περιτρέχει για είκοσι χρόνια τον ελλαδικό χώρο, στηρίζει τους σχεδόν τουρκεμένους ραγιάδες στην πίστη, χτίζει σχολεία για να διδάσκεται ο λαός τη γλώσσα του την ελληνική, ενσταλάζει την ελπίδα για την εκπλήρωση των πόθων του βασανισμένου γένους. «Το ποθούμενο θα έλθει…», ήταν πάντα τα αγαπημένα του λόγια. Για ποιο ποθούμενο μιλούσε ο άγιος Κοσμάς; Για ποια ελευθερία; Δεν περνούσαν όλοι καλά με τους κατακτητές; Μήπως ήταν ρατσιστής και αυτός;
Στη γραμμή του αγίου Κοσμά στοιχεί το έθνος ολόκληρο. Αναρίθμητοι δάσκαλοι του γένους, επώνυμοι και ανώνυμοι μάρτυρες, εθνομάρτυρες, ιερομάρτυρες, ήρωες, άγιοι, με κορυφαίο τον άγιο ιερομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄, χιλιάδες και χιλιάδες εκατόμβες για την πίστη και την πατρίδα τους.
Όσοι αγαπούν την οικογένειά τους, κάνουν τα πάντα για την προκοπή της και την υπερασπίζονται από κάθε κίνδυνο. Αυτό δεν σημαίνει ότι μισούν ή επιβουλεύονται τις άλλες οικογένειες. Μπορούν να συνυπάρχουν όλες οι οικογένειες αρμονικά, να συγκροτούν κοινωνίες αγάπης, συνεργασίας, αλληλεγγύης και ανθρωπιάς. Είναι ρατσισμός αυτό;
Έτσι και οι αληθινοί Έλληνες μπορούν να αγαπούν την πατρίδα τους και να κάνουν τα πάντα για την ευημερία και την προκοπή της. Χωρίς να μισούν και να υποσκάπτουν τα άλλα έθνη. Μπορούν να συνυπάρχουν ειρηνικά με όλους τους λαούς, πράγμα που έχουν αποδείξει άλλωστε στη μακρά ιστορική τους πορεία. Γιατί να είναι ρατσισμός η φιλοπατρία;
Οι Χριστιανοί, όσο ζούμε στον επίγειο κόσμο, έχουμε οικογένεια, πατρίδα, ομοεθνείς αδελφούς, συμπατριώτες. Δεν πέφτουμε από τον ουρανό. Από κάποια ρίζα κρατάμε. Όχι απλώς μπορούμε, αλλά και επιβάλλεται να αγαπάμε την πατρίδα μας. Να είμαστε και αληθινοί Έλληνες. Και να πεθαίνουμε για όλα αυτά.
Τη βαρειά ευθύνη μας απέναντι στην πατρίδα και το έθνος μας τονίζει ο μεγάλος άγιος της εποχής μας Παΐσιος ο Αγιορείτης, που μόνο άκαπνος θεολόγος δεν υπήρξε, αφού έζησε στο πετσί του από μωρό παιδί, μαζί με τους άλλους μεγάλους συγχρόνους αγίους μας, την προσφυγιά και όλες τις συνέπειες από τις επιβουλές κατά του γένους μας.
Έλεγε σε προσκυνητές κάποια Τρίτη της Διακαινησίμου: «Οι γονείς, κάνετε πολύ καλά να υπενθυμίζετε στα παιδιά σας ότι είναι Ελληνόπουλα. Τί φοβερό πρόβλημα η σημερινή αδιαφορία των Ελλήνων για την πατρίδα τους! Οι Αλβανοί έχουν κυκλοφορήσει χάρτη που πιάνει μέχρι την Ναύπακτο. Οι Εβραίοι χάρτη που περιλαμβάνει και την Κρήτη. Οι Τούρκοι χάρτη με τα νησιά του Αιγαίου. Οι Σέρβοι ζητούσαν από τους αντάρτες – αν έπαιρναν την εξουσία – το κομμάτι ως την Λάρισα, ως αντάλλαγμα για την βοήθειά τους. Οι ξένοι μπορεί να μην πιστεύουν σε τίποτα, ωστόσο ενδιαφέρονται πολύ για την πατρίδα τους, για τα σύνορά της.
Ως λαός έχουμε μεγάλη ευθύνη απέναντι στον Θεό. Από τα αρχαία χρόνια ο Θεός μάς έδειξε ιδιαίτερη εύνοια. Ήταν στην πρόνοιά Του η δημιουργία του απέραντου κράτους του Μ. Αλεξάνδρου, ώστε να μεταδώσει τα φώτα του ελληνικού πολιτισμού στους βαρβάρους και ειδικότερα, την ελληνική γλώσσα, για να διαδοθεί ευκολότερα μέσω αυτής το Ευαγγέλιο…».
Ο κάθε Έλληνας, χωρίς καμμιά μισαλλοδοξία για κανένα άλλο έθνος, έχει χρέος να αγαπά και να αγωνίζεται για την πατρίδα του. Με όποιον τρόπο μπορεί. Άλλος στην πρώτη γραμμή, άλλος στη δεύτερη, άλλος στα μετόπισθεν. Άλλος με τα όπλα, άλλος με τον λόγο, άλλος με την πέννα, άλλος με την παρουσία του στο κάλεσμά της, ο καθένας με το δικό του χάρισμα.
Και όλοι ανεξαιρέτως με την προσευχή!
Και τώρα, που η πατρίδα δοκιμάζεται με το πρόβλημα της Μακεδονίας μας, και πάντοτε!
2 Φεβρ. 2018

Ενισχύστε οικονομικά την προσπάθεια μας!

Ετικέτες

ενημέρωση (2161) ενημέρωση-informacion (1423) Αλβανία (904) ορθοδοξία (422) ιστορία-historia (373) Εθνική Ελληνική Μειονότητα (366) ελληνοαλβανικές σχέσεις (311) ορθόδοξη πίστη - besimi orthodhoks (277) Εθνική Ελληνική Μειονότητα - Minoriteti Etnik Grek (253) Β Ήπειρος (239) ορθοδοξία-orthodhoksia (232) ορθόδοξη πίστη (222) εθνικισμός (195) διωγμοί (162) τσάμηδες (122) shqip (119) Κορυτσά-Korçë (118) Κορυτσά Β Ήπειρος (103) informacion (100) Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος (97) ορθόδοξη ζωή (96) ορθόδοξη ζωή- jeta orthodhokse (75) διωγμοί - përndjekje (61) ορθόδοξο βίωμα (59) εθνικισμός-nacionalizmi (56) ορθόδοξη εκκλησία της Αλβανίας (55) Ελλάδα-Αλβανία (48) Ι.Μ Κορυτσάς - Mitropolia e Shenjtë Korçë (45) ανθελληνισμός (44) Ελληνικό Σχολείο Όμηρος (43) πολιτισμός - kulturë (43) besimi orthodhoks (40) Γενικό Προξενείο Ελλάδος Κορυτσά (39) Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας - Kisha Orthodhokse Autoqefale Shqiptare (37) ιστορία ορθοδοξίας (36) βίντεο (34) Shqipëria (32) ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821 (32) κομμουνισμός- komunizmi (30) πνευματικά (27) Μητρόπολη Κορυτσάς - MItropolia e Korçës (24) πολιτική-politikë (23) απόδημος ελληνισμός-helenizmi i diasporës (22) αλβανικά (21) εκπαίδευση (21) Αρχαία Ελλάδα (20) helenët-Έλληνες (19) κομμουνισμός (19) Greqia (17) Βλαχόφωνοι Έλληνες (15)