...το αίμα φυλής που επολέμησε, θα κεντά αδιακόπως την όσφρησιν και την ψυχήν των αδελφών της-................harrojmë, se gjaku i fisit që luftoi, do të shpojë pa ndërprerje nuhatjen dhe shpirtin e vëllezërve të tij.......

 

Φωτο: Maximilian Harden, Γερμανός εβραϊκής καταγωγής, σημαντικός δημοσιογράφος.   Έν τούτοις και διά την λύσιν αυτήν, ευρέθησαν διανοούμενοι, και μάλιστα από τους τότε συμμάχους των στραγγαλιστών του ηπειρωτικού δικαίου, διά να εκβάλουν κραυγάς διαμαρτυρίας. «Προς μεγέθυνσιν του αδριατικού κατασκευάσματος της Αλβανίας, έγραφεν ο Γερμανός Μ. Χάρδεν, η Ελλάς είνε υποχρεωμένη, να εκκενώση τα εδάφη που ανεκτήθησαν με αίμα καί θυσίας. Οι δε γενναίοι και ηρωϊκοί Ηπειρώται των ελληνικωτάτων τούτων τμημάτων, πρέπει να κύψουν προ των Αλβανών των ληστών των ορέων, οι οποίοι και αν δύνανται να παρουσιάσουν κοινότητα ονόματος, δέν δύνανται όμως να προβάλουν Κοινότητα καταγωγής, γλώσσης, θρησκείας και ψυχικής κατευθύνσεως. Πώς θέλετε να χαρακτηρίσωμεν την γενναιοφροσύνην αυτήν της Ευρώπης. Ως αίσχος μέν, διότι αναχρονιστικώτατα εξαναγκάζομεν να κύψουν πρό της βαρβαροτέρας των φυλών, ως μωρία δέ, διότι λησμονούμεν, ότι το αίμα φυλής που επολέμησε, θα κεντά αδιακόπως την όσφρησιν και την ψυχήν των αδελφών της. Και ούτως ο πολυμήχανος ανθρωπισμός των Μ. Δυνάμεων, παρασύρεται εις δημιουργίαν μιας νέας Κρήτης». Πηγή: Ν. Πατσέλη, Η Βόρειος Ήπειρος και τα φυσικά της σύνορα, εκδ. Μαρ. Βασιλείου, 1945. Papastergiou Des

Fotografi: Maximilian Harden. Gjerman me prejardhje çifute, gazetar i rëndësishëm.     Megjithatë dhe për këtë zgjidhje u gjendën intelektuaë dhe bile nga aleatët e atëhershëm të mbytësve të së drejtës epirote, që të nxjerrin klithma protestuese.   “Për zmadhimin e këtij ndërimi adriatik të shtetit  Shqipëtar, shkruante Gjermani M Harden. Greqia është e detyruar të zbrazë tokat që u fituan me gjak dhe sakrficë. Ndërsa heronjtë dhe trimat Epirotë të këtyre tokave të padiskutueshme helene, duhet të ulin kokën para shqiptarëve që janë hajdutë malesh, të cilët megjithëse janë të aftë të paraqitin qoftë dhe një komunitet me emër, nuk munden që të shfaqin një komunitet, origjine, gjuhe, feje dhe drejtimi shpirtëror. Si doni që t’a quajmë këtë qëndrim bujar të Europës. Nga njëra anë si turp, pasi, në mënyrë anakronike, detyrojmë që të nënshtrohen para fisit më barbar, dhe nga ana tjetër si mendjlehtësi, pasi harrojmë, se gjaku i fisit që luftoi, do të shpojë pa ndërprerje nuhatjen dhe shpirtin e vëllezërve  të tij. Dhe ky humanizmi  i shkathët dhe gjetës i Fuqive të Mëdha, po tërhiqet drejt krijimit të një Krete të re”. Burimi N Paceli, Epiri i Veriut dhe kufijtë natyralë, Botimet Mar. Vasiliu 1945. Përktheu. Pelasgos Koritsas