Οι νεοεθνικιστές σύμμαχοι του Ερντογάν κλιμακώνουν την εκστρατεία τους κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Βατικανού. - Aleatët neo-nacionalistë të Erdogan-it përshkallëzojnë fushatën e tyre kundër Patriarkanës Ekumenike dhe Vatikanit.

 

Abdullah Bozkurt / Στοκχόλμη Μια μαχητική νεοεθνικιστική φράξια στην Τουρκία, γνωστή ως Ulusalcılar — ή Ευρασιανιστές (Avrasyacılar) — έχει εντείνει την εκστρατεία παρενόχλησης και εκφοβισμού των ολοένα συρρικνούμενων ελληνoρθόδοξων και καθολικών κοινοτήτων της χώρας. Η ομάδα, που εδώ και καιρό συνδέεται με πράξεις βίας και απολαμβάνει ασυλία, είναι σύμμαχος του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από το 2014, έχοντας την πολιτική του κάλυψη και προστασία. Πρόσφατα, η ομάδα κινητοποιήθηκε για να διαμαρτυρηθεί κατά εκδήλωσης μνήμης που είχε προγραμματιστεί από τον Ορθόδοξο Χριστιανικό κόσμο με αφορμή τη συμπλήρωση 1.700 ετών από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, μια ιστορική σύνοδος που πραγματοποιήθηκε το 325 μ.Χ. στη σημερινή πόλη Ιζνίκ. Η σύνοδος υπήρξε θεμελιώδης για τη διαμόρφωση της χριστιανικής δογματικής διδασκαλίας, καθώς υιοθετήθηκε το Σύμβολο της Πίστεως της Νίκαιας και επιλύθηκαν βασικές θεολογικές διαμάχες της πρώιμης Εκκλησίας. Ο εκλιπών Πάπας Φραγκίσκος είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του να παραστεί στην επέτειο του 2025 στην Ιζνίκ, γεγονός που εξόργισε περαιτέρω τη νεοεθνικιστική ομάδα. Η Σεβγκί Ερενερόλ, εξέχουσα μορφή του κινήματος και μακροχρόνια υποκινητής προκλήσεων, μίλησε στο πλήθος στη διαμαρτυρία της 9ης Μαΐου στο κέντρο της Ιζνίκ. Έχοντας καταδικαστεί στο παρελθόν για συμμετοχή σε τρομοκρατικές συνωμοσίες, αλλά αργότερα απελευθερωθεί με κυβερνητική παρέμβαση του Ερντογάν, η Ερενερόλ δήλωσε ότι οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση μνήμης είναι «εχθροί της Τουρκίας». «Όσοι ονειρεύονται σύνοδο στην Ιζνίκ, χέρι-χέρι με τον Πάπα και το Φανάρι [Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος], υπονομεύουν το τουρκικό κράτος και επιδιώκουν ιμπεριαλιστικές φαντασιώσεις!» φώναξε στους υποστηρικτές της. Η Ερενερόλ συνδέεται με το αποκαλούμενο Ανεξάρτητο Πατριαρχείο Ορθοδόξων Τούρκων (Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi) — μια ψευδοεκκλησία χωρίς αναγνωρισμένο ποίμνιο, εδώ και καιρό συνδεδεμένη με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες. Το ίδρυμα ιδρύθηκε το 1922 από τον Πάπα Εφτίμ Α΄ (κατά κόσμον Παύλο Καραχισαρίδη, αργότερα Ζεκή Ερενερόλ), παππού της Ερενερόλ, και σήμερα διευθύνεται από τον αδελφό της, Πασά Ουμίτ Ερενερόλ, που αυτοαποκαλείται Πάπας Εφτίμ Δ΄. Παρά την πλήρη απουσία νομιμότητας στο πλαίσιο του παγκόσμιου Χριστιανισμού, το Τουρκικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο εξακολουθεί να λειτουργεί χάρη στη στήριξη στοιχείων του λεγόμενου «βαθέος κράτους» της Τουρκίας, όπως στελέχη των μυστικών υπηρεσιών, του στρατού και επιχειρηματικά συμφέροντα με πολιτικές διασυνδέσεις. Στην ίδια συγκέντρωση, ο επαρχιακός πρόεδρος του νεοεθνικιστικού Κόμματος Πατρίδα (Vatan), Ντιλέκ Τσινάρ, επανέλαβε τη ρητορική της Ερενερόλ, ισχυριζόμενος ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη λειτουργεί ως παρακλάδι της CIA. «Εναντιωνόμαστε στη διασπαστική πολιτική συγκέντρωση που επιδιώκουν να πραγματοποιήσουν ο Πάπας και το Φανάρι στην Ιζνίκ», είπε, προσθέτοντας ότι το Πατριαρχείο σπέρνει διχόνοια και λειτουργεί ως εχθρικός φορέας στην Τουρκία. Η διαμαρτυρία στην Ιζνίκ αποτελεί μέρος ευρύτερης εκστρατείας δυσφήμισης κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Βατικανού. Νεοεθνικιστικά ΜΜΕ όπως τα Aydınlık, Ulusal TV και Veryansintv.com ενισχύουν ξενοφοβικές αφηγήσεις, παρουσιάζοντας τους χριστιανικούς θεσμούς ως ξένους πράκτορες και υπαρξιακή απειλή για την ενότητα της Τουρκίας. Σε ένδειξη ισχύος που προκάλεσε ανησυχία, ο πρώην ταξίαρχος Βελί Κιουτσούκ — μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες μορφές στην ιστορία του τουρκικού στρατού — εμφανίστηκε ως επίτιμος προσκεκλημένος σε πρόσφατη συγκέντρωση στο Τουρκικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο τον Απρίλιο. Ο Κιουτσούκ, που αποφεύγει τη δημόσια ζωή από την αποφυλάκισή του το 2014, φωτογραφήθηκε στην πρώτη σειρά και επαινέθηκε από την ηγεσία της ομάδας. Ο Κιουτσούκ είναι διαβόητος ως ιδρυτής της JİTEM, μιας σκοτεινής υπηρεσίας πληροφοριών εντός της Χωροφυλακής, η οποία έχει συνδεθεί με εξωδικαστικές εκτελέσεις και εξαφανίσεις, ιδιαίτερα στις κουρδικές περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Δικαστικά έγγραφα του 2009 αποκαλύπτουν ότι ο Κιουτσούκ οργάνωσε επίθεση με χειροβομβίδα στα γραφεία της εφημερίδας Cumhuriyet στην Κωνσταντινούπολη και ένοπλη επίθεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κατά την οποία σκοτώθηκε ανώτατος δικαστής — ενέργειες που εντάσσονταν σε ευρύτερη εκστρατεία χειραγώγησης της εθνικής κοινής γνώμης και εξυπηρέτησης των σχεδίων της ομάδας. Παρακολουθήσεις αποκάλυψαν πως είχε απειλήσει ακόμη και με βομβιστικές επιθέσεις τις πρεσβείες των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Μεταξύ 2008 και 2013, οι δίκες κατά των νεοεθνικιστών όπως ο Κιουτσούκ και η Ερενερόλ αποκάλυψαν ότι το Τουρκικό Ορθόδοξο Πατριαρχείο λειτουργούσε ως μυστικός χώρος συναντήσεων για σχεδιασμό πράξεων βίας και αποσταθεροποίησης. Επίσης, αποκαλύφθηκε ότι η Ερενερόλ ενημέρωνε τακτικά ανώτατους αξιωματικούς του τουρκικού στρατού για υποτιθέμενες απειλές από Χριστιανούς ιεραποστόλους και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η εχθρότητα της ομάδας προς το Πατριαρχείο εντάθηκε μετά την αναγνώριση της αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας το 2018. Η Ερενερόλ απάντησε καταθέτοντας μήνυση κατά του Πατριάρχη Βαρθολομαίου Α΄ και 12 μελών της Συνόδου, κατηγορώντας τους ως μαριονέτες των ΗΠΑ και αποσχιστές. Αν και το δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης απέρριψε την υπόθεση, η Ερενερόλ ορκίστηκε να συνεχίσει την εκστρατεία της. Αυτό το μοτίβο υποκίνησης έχει ήδη οδηγήσει σε φονικές συνέπειες. Το 2007, η Ερενερόλ και οι σύμμαχοί της οργάνωσαν εκστρατεία δυσφήμισης κατά του Τούρκου-Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ, ο οποίος στη συνέχεια δολοφονήθηκε. Πριν τη δολοφονία του, η Ερενερόλ είχε ηγηθεί διαδηλώσεων και φυσικών επιθέσεων εναντίον του έξω από τα δικαστήρια, όπου δικάζονταν για προσβολή του «τουρκισμού». Συμμετείχε ακόμη και σε αγωγές εναντίον του. Η Ερενερόλ συνελήφθη στις 22 Ιανουαρίου 2008 και καταδικάστηκε το 2013 σε ισόβια από το 12ο Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης. Ωστόσο, όπως και ο Κιουτσούκ, επωφελήθηκε από νομοθετικές αλλαγές της κυβέρνησης Ερντογάν, οι οποίες οδήγησαν σε επανεκδικάσεις και απαλλαγές. Βασικοί δικαστές και εισαγγελείς απομακρύνθηκαν από τις υποθέσεις και η Ερενερόλ αφέθηκε ελεύθερη. Σήμερα, ενισχυμένη και με πολιτική ασυλία, εκείνη και οι νεοεθνικιστές σύμμαχοί της συνεχίζουν μια λυσσαλέα εκστρατεία κατά των χριστιανικών θεσμών στην Τουρκία — ιδιαίτερα κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Βατικανού — αποτελώντας ανανεωμένη απειλή για τις θρησκευτικές μειονότητες και την εύθραυστη κοινωνική συνοχή της χώρας.  πηγή

Abdullah Bozkurt / Stokholm Një fraksion militant neo-nacionalist në Turqi i njohur si Ulusalcılar — ose Euroaziatikët (Avrasyacılar) — ka intensifikuar fushatën e ngacmimit dhe frikësimit ndaj komuniteteve gjithnjë e më të vogla ortodokse greke dhe katolike të vendit. Kjo grupim, i njohur prej kohësh për dhunën dhe që përfiton nga pandëshkueshmëria, është aleat me presidentin Rexhep Tajip Erdogan që nga viti 2014, duke gëzuar mbrojtje dhe mbulesë politike. Së fundmi, grupi u mobilizua për të protestuar ndaj një aktiviteti përkujtimor të planifikuar nga bota e krishterë ortodokse për të shënuar 1700-vjetorin e Sinodit të Parë të Nikeas, një mbledhje historike që u zhvillua në vitin 325 pas Krishtit në atë që sot është qyteti i Iznikut. Sinodi ishte themelor për doktrinën e krishterë, pasi hartoi Simbolin e Besimit të Nikeas dhe zgjidhi çështje kryesore teologjike të Kishës së hershme. Papa i ndjerë Françesku kishte njoftuar më parë planet për të marrë pjesë në përkujtimoren e vitit 2025 në Iznik, një nismë që ndezi edhe më shumë zemërimin e grupit neo-nacionalist. Sevgi Erenerol, një figurë e shquar neo-nacionaliste dhe provokatore prej vitesh, iu drejtua turmës gjatë protestës më 9 maj në qendër të qytetit Iznik. E dënuar më parë për përfshirje në komplot terrorist, por më vonë e liruar nën qeverinë e Erdogan-it, Erenerol shpalli se pjesëmarrësit në përkujtimore ishin “armiq të Turqisë”. “Ata që ëndërrojnë një sinod në Iznik, dorë për dore me Papën dhe Fanarin [Patriarkun Ekumenik Bartolomeu], po minojnë shtetin turk dhe po ndjekin fantazi imperialiste!” u bërtiti ajo përkrahësve të saj. Erenerol është e lidhur me të ashtuquajturin Patriarkanë Ortodokse Turke të Pavarur (Bağımsız Türk Ortodoks Patrikhanesi) — një pseudo-kishë pa komunitet të njohur, e lidhur prej kohësh me shërbimet turke të inteligjencës. Institucioni u themelua në vitin 1922 nga Papa Eftim I (i lindur si Pavlos Karahisaridis, më pas Zeki Erenerol), gjyshi i Sevgi Erenerol, dhe tani drejtohet nga vëllai i saj, Paşa Ümit Erenerol, i cili e quan veten Papa Eftim IV. Megjithëse pa asnjë legjitimitet në botën e krishterë, Patriarkana Ortodokse Turke vazhdon të funksionojë falë mbështetjes nga elementë të ashtuquajturit “shtet i thellë” turk, duke përfshirë shërbimet e inteligjencës, figura ushtarake dhe interesa të fuqishme ekonomike. Në të njëjtin tubim, Dilek Çınar, kryetar krahinor i Partisë neo-nacionaliste Vatan (Atdheu) në Bursa, përsëriti retorikën e Erenerol-it, duke pohuar se Patriarkana Ekumenike në Stamboll funksionon si një pikë operacionale e CIA-s. “Ne i kundërvihemi mbledhjes politike, përçarëse që Papa dhe Patriarkana Greke e Fanarit duan të mbajnë në Iznik,” tha ai, duke shtuar se Patriarkana nxit përçarje dhe vepron si entitet armiqësor ndaj Turqisë. Protesta në Iznik është pjesë e një fushate më të gjerë shpifjesh kundër Patriarkanës Ekumenike dhe Vatikanit. Media neo-nacionaliste si Aydınlık, Ulusal TV dhe Veryansintv.com kanë përforcuar narrativa ksenofobike, duke i paraqitur institucionet e krishtera si agjentë të huaj dhe si kërcënime ekzistenciale ndaj unitetit të Turqisë. Në një demonstrim force që shqetësoi vëzhguesit, ish-gjeneral brigade Veli Küçük — një nga figurat më të debatueshme të historisë ushtarake turke — u shfaq si i ftuar VIP në një mbledhje të fundit në Patriarkanën Ortodokse Turke në prill. Küçük, i cili ishte tërhequr nga vëmendja publike që prej lirimit nga burgu në vitin 2014, u fotografua në rreshtin e parë dhe u lavdërua nga udhëheqësit e grupit. Küçük është famëkeq për themelimin e JİTEM, një njësi e errët e inteligjencës brenda Xhandarmërisë Turke, e përfshirë në vrasje jashtëgjyqësore dhe zhdukje të detyruara, veçanërisht në rajonet kurde të juglindjes së Turqisë. Dokumentet gjyqësore të vitit 2009 zbuluan se Küçük kishte organizuar një sulm me granatë dore ndaj gazetës Cumhuriyet në Stamboll dhe një sulm me armë ndaj Këshillit të Shtetit, ku u vra një gjyqtar i lartë — akte që ishin pjesë e një fushate më të gjerë për të manipuluar opinionin publik dhe për të avancuar axhendën e grupit. Përgjimet e komunikimeve zbuluan se ai kishte kërcënuar madje edhe me bombardimin e ambasadave të SHBA-së dhe Izraelit. Midis viteve 2008 dhe 2013, proceset gjyqësore kundër figurave neo-nacionaliste si Küçük dhe Erenerol zbuluan gjithashtu se Patriarkana Ortodokse Turke përdorej si vend i fshehtë takimesh për planifikimin e dhunës dhe veprimeve destabilizuese. U zbulua gjithashtu se Erenerol informonte rregullisht oficerë të lartë ushtarakë turq për kërcënimet e supozuara nga misionarët e krishterë dhe Patriarkana Ekumenike. Armiqësia e grupit ndaj Patriarkanës Ekumenike u intensifikua pas njohjes së Kishës Ortodokse të pavarur të Ukrainës në vitin 2018. Erenerol reagoi duke ngritur kallëzim penal ndaj Patriarkut Bartolomeu I dhe 12 anëtarëve të Sinodit, duke i akuzuar si kukulla të SHBA-së dhe separatistë. Edhe pse gjykata e Stambollit e hodhi poshtë kallëzimin, Erenerol u zotua të vazhdonte fushatën e saj. Kjo sjellje nxitëse ka sjellë pasoja vdekjeprurëse edhe më parë. Në vitin 2007, Erenerol dhe aleatët e saj orkestruan një fushatë shpifjesh kundër gazetarit turko-armen Hrant Dink, i cili më pas u vra. Para vrasjes së tij, ajo kishte udhëhequr protesta dhe sulme fizike ndaj tij para gjykatës ku po gjykohej për fyerje të “turqisë”. Madje, ajo kishte marrë pjesë edhe në padinë kundër tij. Erenerol u arrestua më 22 janar 2008 dhe u dënua në vitin 2013 me burgim të përjetshëm nga Gjykata e Lartë Penale nr. 12 e Stambollit. Megjithatë, ashtu si Küçük, ajo përfitoi nga ndryshimet ligjore të qeverisë së Erdogan-it, të cilat sollën rigjykime dhe shpallje të pafajshme. Gjyqtarë dhe prokurorë kyç të përfshirë në çështjet origjinale u larguan, dhe Erenerol u lirua. Sot, e ripërforcuar dhe me mbështetje politike, ajo dhe aleatët e saj neo-nacionalistë vazhdojnë fushatën e egër kundër institucioneve të krishtera në Turqi — veçanërisht ndaj Patriarkanës Ekumenike dhe Vatikanit — duke përbërë një kërcënim të ripërtërirë për pakicat fetare dhe kohezionin shoqëror të brishtë të vendit.  burimi