Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2018

Π. Αθανάσιος Μυτιληναίος – Το Ευαγγέλιον δεν είναι σε κάθε εποχή υπόθεση διαλεκτικής αλλά πίστεως και υπακοής.

Μακαριστός Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος (1927 – 2006)
Απόσπασμα ομιλίας που εκφωνήθηκε στις 06/10 του 1996.
Σεβαστοί πατέρες και αγαπητοί μου αδελφοί.
Και πάλι με την Χάρη και ευλογία του Αγίου Τριαδικού Θεού μας, συνεκεντρώθημεν εις τον οικείον μας τόπον, στον Ιερόν Ναόν του Αγίου Χαραλάμπους. Και εκείνο που πάντοτε μας συνάζει, είναι ο αιώνιος λόγος του Θεού.
Ο λόγος του Θεού, καταρχάς, ως το Δεύτερον Πρόσωπον της Αγίας Τριάδος. Η ενυπόστατος σοφία του Θεού που ενηνθρώπησε και ήλθε εις τα ίδια, όπως λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Ήλθε τόσο κοντά μας, όμοιος με εμάς, γενόμενος άνθρωπος. Αλλά και ο λόγος του Θεού, εκ δευτέρου, ως Ευαγγέλιον, ως ρήματα Χριστού, που έχουν πάντοτε την ζωήν την αιώνιον.
Είπε ο Κύριος, ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὁ τὸν λόγον μου ἀκούων καὶ πιστεύων τῷ πέμψαντί με ἔχει ζωὴν αἰώνιον,
Και τούτο γιατί ο λόγος του Θεού δίδει την ασφάλειαν και του ήθους αλλά και και της Ορθοδόξου Πίστεως. Όταν κανείς μελετάει τον λόγο του Θεού ξέρει πως πρέπει να ζήσει, πώς πρέπει να πολιτευθεί αλλά και πως πρέπει να πιστεύει. Και, κάτι ακόμη περισσότερο, δίδει ο λόγος του Θεού δύναμη, χάρη, φωτισμό, γιατί είναι ο ζων λόγος του Θεού. Και ο λαός του Θεού, αγαπά τον λόγον του Θεού.
Είχαμε αρχίσει με την βοήθεια του Αγίου Τριαδικού Θεού μας και τις πρεσβείες του Μεγάλου Παύλου την Προς Ρωμαίους Επιστολήν και θα συνεχίσουμε. Ήδη είχαμε κάνει μία εισαγωγή στην επιστολήν στην περυσινή περίοδο – μόνο δύο θέματα είχαμε κάνει- όμως για μια υπενθύμιση επαναλαμβάνομε συνοπτικά ότι η επιστολή αυτή του Παύλου εγράφη από την Κόρινθο αποτεινομένη προς την Εκκλησία της Ρώμης. Χωρίς ακόμη βέβαια ο Παύλος να έχει γνωρίσει προσωπικά την Χριστιανικήν παροικίαν της Ρώμης, και εύχεται μάλιστα στην επιστολή του να τον ευοδώσει ο Θεός κάποτε να βρεθεί ανάμεσά τους. Και βρέθηκε, βέβαια υπό περιέργους συνθήκας, βρέθηκε ως δέσμιος. Ενθυμίστε από τις Πράξεις των Αποστόλων που πρόσφατα τελειώσαμε, οδηγήθηκε εκεί ως δέσμιος. Και αυτό ήταν μία ευλογία. Ίσως εκείνοι που κάνουν κριτική των γεγονότων της ιστορίας να έλεγαν, αδίκως πάντοτε και αστόχως, ότι δεν πήγε κατά ομαλόν τρόπον αλλά πήγε ως δέσμιος. Αλλά, εγώ αυτήν την στιγμή αν φορούσα αλυσίδες δια το όνομα του Ιησού Χριστού δεν θα ήταν κάτι που θα προκαλούσε έκπληξη εις το ακροατήριον;
Ε, ο Παύλος πήγε με τις αλυσίδες του εις την Ρώμη ακριβώς για να δείξει ότι είναι μαρτυρικό το Ευαγγέλιο και ο ίδιος είναι ένας μάρτυρας.
Θεωρείται δε αυτή η επιστολή του Προς Ρωμαίους ως το Κατά Παύλον Ευαγγέλιον. Κινείται στον άξονα δύο σπουδαίων πόλων -λέγαμε πριν τελειώσουμε τα θέματά μας πέρυσι. Ο ένας, ότι η εν Χριστώ δικαίωσις, δηλαδή η εν Χριστώ σωτηρία, δεν προέρχεται από την τήρηση του Μωσαϊκού τελετουργικού νόμου, όπως ισχυρίζοντο οι Ραββίνοι -ότι έπρεπε να περάσεις από τον τελετουργικό νόμον και να διατηρείς τον τελετουργικόν νόμον- αλλά από την πίστη στο θεανθρώπινον Πρόσωπο του Χριστού, Του οποίου τύπος επιτέλους ήταν ο τελετουργικός νόμος. Εφόσον έχω πλέον την ουσία, ο τύπος δεν μου χρειάζεται. Και δεύτερον, ότι η σωτηρία δεν περιορίζεται στα στενά όρια του Ισραήλ, αλλά επεκτείνεται και εις τα έθνη. Η Εκκλησία είναι παγκόσμιος. Ο Χριστιανισμός είναι παγκόσμιος.
Η επιστολή του Παύλου διεκομίσθη από την Κόρινθο εις την Ρώμην από την Φοίβην. Μια γυναίκα, πολύ σοβαρή γυναίκα για να [της] εμπιστευθεί ο Παύλος την επιστολή του. Μεγάλο πράγμα αυτό, πρέπει να ήταν πολύ σπουδαία προσωπικότης η Φοίβη η οποία ήτο και διάκονος της Εκκλησίας των Κεγχρεών. Και εγράφη η επιστολή αυτή περί το τέλος του 56 ή αρχές του 57 μετά Χριστόν φυσικά.
Μην λησμονούμε ότι οι επιστολές του Παύλου αποτελούν Αγία Γραφή, δηλαδή, λόγον Θεού. Η προσέγγισή μας λοιπόν σ’ αυτές τις επιστολές του Παύλου, δηλαδή στον λόγο στην ερμηνεία των επιστολών του Παύλου, έχει να μας δώσει πολύ ωφέλειαν και αυτήν την ιδίαν αιώνιαν ζωήν.
Είχαμε σταματήσει στην ανάλυση του τετάρτου χωρίου του πρώτου κεφαλαίου. Χάριν όμως ενότητος με τα φετινά μας θέματα, ξαναδιαβάζουμε τα τέσσερα πρώτα αυτά χωρία για να προχωρήσουμε παρακάτω.
Παῦλος, δοῦλος Ἰησοῦ Χριστοῦ, κλητὸς ἀπόστολος, ἀφωρισμένος εἰς εὐαγγέλιον Θεοῦ
ὃ προεπηγγείλατο διὰ τῶν προφητῶν αὐτοῦ ἐν γραφαῖς ἁγίαις
περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, τοῦ γενομένου ἐκ σπέρματος Δαυΐδ κατὰ σάρκα,
τοῦ ὁρισθέντος υἱοῦ Θεοῦ ἐν δυνάμει κατὰ πνεῦμα ἁγιωσύνης ἐξ ἀναστάσεως νεκρῶν, Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν,
Είναι πυκνότατον σε νοήματα, γι’ αυτό επτρέψατέ μου μία σύντομη απόδοση.
Ο Παύλος, δούλος του Ιησού Χριστού, που τον κάλεσε ο Θεός να γίνει Απόστολος και τον ξεχώρισε για να διαδώσει το Ευαγγέλιον προς όλους τους πιστούς της Ρώμης, που τους αγάπησε και τους εκάλεσε ο Θεός. Ο Θεός είχε προαναγγείλει με τους προφήτας του στις Άγιες Γραφές το Ευαγγέλιον για τον Υιόν Του τον Ιησού Χριστόν, τον Κύριόν μας, ο οποίος όταν έγινε άνθρωπος γεννήθηκε από την γενεά του Δαυΐδ. Απεδείχθη όμως Υιός του Θεού με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος που αγιάζει όταν ανεστήθη από τους νεκρούς.
Αυτή είναι η απόδοσις του προοιμίου, το οποίον βέβαια προοίμιο δεν τερματίζεται εδώ αλλά συνεχίζει και λίγο πιο κάτω σε μερικά ακόμη χωρία. Ας δούμε όμως το πέμπτο χωρίο, απ’ όπου ξεκινάμε και τα θέματά μας.
δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν καὶ ἀποστολὴν εἰς ὑπακοὴν πίστεως ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ,
δια του οποίου, Ιησού Χριστού, όλοι ελάβαμε την χάριν που είναι δώρον από την σωτηρία μας όπως και το Αποστολικό αξίωμα με σκοπό να διαδοθεί η πίστις και η υπακοή σε όλους του εθνικούς για την δόξα του δικού Του ονόματος.
Και παίρνουμε τώρα μικρά τμήματα αυτού του χωρίου.
δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν, δια του οποίου ελάβαμε χάρη. Ο Χριστός είναι ο κομιστής της σωτηρίας μας αγαπητοί μου. Επειδή είναι θέλημα του Πατρός αλλά ταυτόχρονα είναι και ο Ίδιος η σωτηρία μας. Προσέξατέ το αυτό. Ο Χριστός δεν είναι όπως ένας Άγγελος, από τους Αγγέλους του Θεού που μας φέρει κάτι. Ναι, φέρει κάτι και ταυτόχρονα είναι ο Ίδιος αυτό το κάτι. Φέρει τη σωτηρία αλλά είναι και ο Ίδιος η σωτηρία. Αυτό είναι θεμελιώδους σημασίας. Έτσι, μας φέρει το Ευαγγέλιον αλλά ο Ίδιος είναι Ευαγγέλιον. Μας φέρει την σωτηρία αλλά ο Ίδιος είναι η σωτηρία. Και χάρις (δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν), και χάρις λέγεται η σωτηρία. Τί είναι αυτή η χάρις; Ότι εμείς οι κατάκριτοι άνθρωποι βρήκαμε χάρη, άρα σωθήκαμε. Είναι πάρα πολύ σπουδαίο αυτό. Δεν μου άξιζε, αλλά μου δόθηκε χάρις και χάρις αυτό σημαίνει. Τί; Ότι μου δίδεται κάτι χωρίς να το αξίζω.
καὶ ἀποστολὴν, λέει αμέσως η επόμενη λέξη. .. Είναι το χάρισμα της αποστολικότητος, ή το χάρισμα του ιεραποστόλου. Ο Κύριος βέβαια θα απήρχετο εις τον ουρανόν αλλά θα άφηνε όμως εκείνους οι οποίοι θα συνέχιζαν το έργον της σωτηρίας. Αποστέλλει ανθρώπους στο έργο της σωτηρίας των ανθρώπων. Είναι ακριβώς εκείνο που συμβαίνει με την Παραβολή του Καλού Σαμαρείτου, ότι έπρεπε την επομένη να φύγει ο καλός Σαμαρείτης και άφησε τον τραυματία του εις το πανδοχείον και εις τα χέρια του πανδοχέως και του είπε, εγώ φεύγω θα επανέλθω, επιμελήθητι αυτού, φρόντισέ τον. Έτσι λοιπόν, το πανδοχείον είναι η Εκκλησία, ο πανδοχεύς είναι ο ιερεύς που τελεί τα Μυστήρια της σωτηρίας. Είναι μεγάλη υπόθεση αυτή.
Και συνεχίζει, εἰς ὑπακοὴν πίστεως. Παρακαλώ προσέξτε αυτό το μικρό ημιστίχιον. Όταν προσφέρεται η πίστις και γίνεται αποδεκτή, αυτή βέβαια πρέπει να συνοδεύεται και με την υπακοή. Πίστεψες; Εφεξής θα εκδηλώσεις την υπακοή σου εις το Ευαγγέλιον, εις τον Ιησούν Χριστόν. Εις τους πρωτοπλάστους έτσι ετέθη το θέμα. Έπρεπε να πιστέψουν εις τα λόγια του Θεού και εν συνεχεία να υπακούσουν σε εκείνο το οποίο τους είπε. Σ’ αυτούς όμως και τα δύο απωλέσθησαν -στους πρωτοπλάστους. Οι πρωτόπλαστοι κάπου έδειξαν απιστίαν, γιατί βρέθηκε ο λόγος του Σατανά να καλύψει τον λόγον του Θεού και να πέσει το βάρος της πίστεως όχι εις τον λόγον του Θεού αλλά εις τον λόγον του Σατανά. «θανάτω αποθανείσθε ». Ο διάβολος, ουχί θανάτω αποθανείσθε, το αντίθετο. Και επειδή εγυάλισε η άποψις του Σατανά στα μάτια των πρωτοπλάστων αθέτησαν την πίστιν. Αθετούντες την πίστιν δεν έμειναν εις την υπακοήν του Θεού. Έτσι, η πίστις διατηρεί και αυξάνει την υπακοή.
Σας είπα να προσέξετε. Ναι, έχω κάτι να σας πω πολύ σημαντικό. Λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος: Ουκ είπεν, εις ζήτησιν και κατασκευήν,.. Δηλαδή, δεν είπε να έχεις φιλοσοφικήν αναζήτησιν. Προσέξατέ το αυτό, δηλαδή την διαλεκτικήν. Η φιλοσοφία ελέγετο και διαλεκτική τέχνη, όπως θα γνωρίζετε. Δεν σου είπε να διατηρήσεις την διαλεκτική, δηλαδή την συζήτησιν. Να σου πω, να μου πεις, να μου πεις, να σου πω, και δια της διαλεκτικής μεθόδου να βρούμε την αλήθειαν. Ποιά αλήθεια; Την φιλοσοφική σκέψη. Αυτό αν θέλεις κάνε το με τους άλλους ανθρώπους όχι εις τον χώρο της Πίστεως αλλά σε άλλον χώρο. Αν έχω τον χώρον της φιλοσοφίας των επιστημών, κάνε το εκεί. Έχουμε την φιλοσοφία των μαθηματικών, την φιλοσοφία της φυσικής, έχουμε, έχουμε την φιλοσοφία της ιστορίας. Κάνε ό,τι θέλεις εκεί. Μπορείς να συζητήσεις, και με την διαλεκτικήν να βρεις κάτι που πρώτα δεν το ‘ξερες. Να βρεις ας το πούμε την αλήθειαν.
..Αλλά -αυτό λέει τώρα ο Ιερός Χρυσόστομος που σας είπα να προσέξουμε- αλλά τί λέει, αλλ’, εις υπακοήν, συνεχίζει ο Ιερός Χρυσόστομος. Δεν θα κάνεις συζήτηση για εκείνο το οποίο σου προσφέρεται, θα δείξεις υπακοή. Θέλημά σου είναι, δικό σου ζήτημα είναι αν θέλεις να πιστέψεις ή να μην πιστέψεις. Επίστεψες; Θα έρθει μετά η υπακοή. Δεν σηκώνει συζήτηση.
Και συνεχίζει, Όταν γαρ ο Δεσπότης αποφήνηταί τι, όταν αποφαίνεται ο Κύριος σε κάτι, τους ακούοντας ου περιεργάζεσθαι χρή τα λεγόμενα και πολυπραγμονείν αλλά δέχεσθαι μόνον. Εκείνοι οι οποίοι ακούουν δεν πρέπει να περιεργάζονται τα λεγόμενα. Και γιατί; Και γιατί; Και γιατί; Και γιατί; Το βλέπω αυτό μερικές φορές, πολλές φορές και ιδίως σε νέους ανθρώπους. Του λες, παιδάκι μου αυτό λέγει ο Θεός. Γιατί; σου λέει. Είναι κάτι που θα το ‘χετε δοκιμάσει κι εσείς με τα παιδιά σας. Παιδί μου, ο λόγος του Θεού λέγει αυτό. Γιατί; Προβάλλεται η αντίρρησις. Έτσι λοιπόν αυτή είναι η γνώμη του Ιερού Χρυσοστόμου .. ότι ό,τι το Ευαγγέλιον λέγει είναι πίστις εις υπακοήν. Είναι πολύ σπουδαίο. Μπορώ να πω ότι είναι ένα κεντρικό σημείο όχι μόνο στην Προς Ρωμαίους επιστολή του Παύλου αλλά σε όλες τις επιστολές του. Πίστις εις υπακοήν. Θα πιστέψεις και θα δείξεις υπακοή. Όλα τ’ άλλα στρέφονται, γυρίζουν γύρω από αυτήν την κεντρική θέση που αποτελεί πράγματι πυρήνα, θα λέγαμε, της χριστιανικής ιδιότητος. Δεν πρέπει λοιπόν να περιεργαζόμεθα, άλλο πράγμα εάν έχομε κάτι που πρέπει να το διασαφηνίσουμε. Αυτό είναι άλλη παράγραφος. Κάτι δεν το καταλάβαμε.
Με άλλα λόγια, το Ευαγγέλιον δεν είναι σε κάθε εποχή υπόθεση διαλεκτικής αλλά πίστεως και υπακοής. Ίσως, όχι, και σ’ άλλες εποχές αλλά ίσως στην εποχή μας περισσότερο, το Ευαγγέλιον έγινε αντικείμενον διαλεκτικής. Το αποτέλεσμα; Χωρίς υπακοή ότι το λέει ο Θεός αυτό. Το αποτέλεσμα; Να έχομε δημιουργήσει μία εικόνα νόθου Ευαγγελίου. Όταν ας πούμε θα θέλαμε να έχομε έναν κοινωνισμόν και να λέμε ότι το Ευαγγέλιον δεν είναι παρά ένας οδηγός κοινωνισμού. Αυτό είναι λάθος. Το ότι μπορεί να σου δείξει με τους δείκτες του έναν σωστό κοινωνισμόν δεν υπάρχει αντίρρηση. Το να πεις όμως το ότι το Ευαγγέλιον είναι εγχειρίδιον κοινωνισμού, αυτό είναι λάθος.
Το Ευαγγέλιον είναι Αποκάλυψις, είναι γεγονότα, είναι ενανθρώπησις, είναι Αποκάλυψις του λόγου του Θεού με την έννοια ότι ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος και έρχεται να μας σώσει. Το δέχεσαι; Όλη η άλλη κουβέντα αρχίζει να είναι εκ του πονηρού.
Θα επαναλάβω ότι είπα προηγουμένως. Μόνο αν θέλομε να έχουμε μία διασάφηση, όπως έχουμε την περίπτωση των ‘Αποριών’. Μια απορία δεν είναι παρά μια διασάφηση μίας Ευαγγελικής θέσεως, δεν είναι φυσικά διαλεκτική για να βρούμε την αλήθεια. Και λέγει ο Θεοφύλακτος, ίνα οι διδασκόμενοι υπακούωσι αναντιρρήτως πιστεύοντες. Να υπακούουν πιστεύοντες αναντίρρητα.
Θα μου πείτε στην εποχή της δημοκρατίας, των ελευθέρων ιδεών και τα λοιπά, αυτό δεν μου ταιριάζει. Πολύ ωραία. Θα μπορούσα να σου πω κάποια στοιχεία απολογητικής αλλά δεν σου τα λέγω. Δεν σου ταιριάζει; Ε τότε μην λες ότι είσαι Χριστιανός. Αν επιμένεις να λες ότι είσαι Χριστιανός έχεις ένα Ευαγγέλιο δικής σου κατασκευής, και Ευαγγέλια δικής μας κατασκευής δεν σώζουν. Το δέχεσαι ή δεν το δέχεσαι; Θα δείξεις υπακοή. Το λέγει ο Θεός. Τελείωσε.
Ένα παράδειγμα θα σας πω, είναι απ’ την Παλαιά Διαθήκη αυτό γιατί πολλάκις το έχω χρησιμοποιήσει. Να λέγω σε ένα κορίτσι ότι δεν πρέπει να φοράει παντελόνι και μου λέει, γιατί; Της λέγω. Θα μπορούσα πολλά να σου εξηγήσω αλλά ίσως δεν θα έπρεπε να σου εξηγήσω. Αν θες και επιμένεις θα σου εξηγήσω. Ένας είναι ο βασικός και κύριος λόγος. Το λέγει ο Θεός. Είναι στο Δευτερονόμιο, 23ο Κεφάλαιο. Το λέγει ο Θεός ότι η γυναίκα δεν θα βάλει επάνω της αντρικά σκεύη και λοιπά και λοιπά. Λοιπόν, το λέγει ο Θεός. Τί ζητείται; Ζητείται πίστις και υπακοή. Αλλά εάν θέλεις να σου εξηγήσω, γιατί ο Θεός πολλές φορές μας κάνει και τη χάρη αυτή να μας εξηγεί. Φέρ’ ειπείν είπε στους μαθητάς του ότι ανεστήθη. Τον είδαν. Καταρχάς τους το είχε προαναγγείλει. Τον είδαν. Και καλεί ο Ίδιος να βάλουν τον δάκτυλόν των εις τον τύπον των ήλων. Δεν το έκανε μόνο ο Θωμάς. Και οι άλλοι μαθηταί την πρώτη ημέρα της Αναστάσεως.
Και λέγω τώρα στο κορίτσι. Αν θέλεις η ψυχολογία λέγει, μια που είπα αυτό το παράδειγμα, ότι όταν ο άνδρας φοράει γυναικεία ρούχα αποκτάει μία γυναικεία ψυχολογία. Έχετε αντίρρηση σε αυτό; Δεν υπάρχει πιο αληθινότερο από αυτό. Γι’ αυτό οι ομοφυλόφιλοι, με συμπαθάτε, βάζουν γυναικεία ρούχα, να αισθάνονται γυναίκες. Δεν υπάρχει ουδεμίαν αντίρρηση σ’ αυτό. Η δε γυναίκα, γιατί όχι, όταν βάζει ανδρικά ρούχα αισθάνεται ανδρική ψυχολογία. Συνεπώς, είναι ένας όρος γερμανικός στην ψυχολογία -δεν ξέρω γερμανικά, είναι ένας όρος μισός πήχης όπως η γερμανική γλώσσα έχει πολύ μεγάλες λέξεις σύνθετες- λέγεται στην ψυχολογία, ψυχολογικός ερμαφροδιτισμός. Ερμαφροδιτισμός θα πει κάτι το αρσενικοθήλυκο. Ψυχολογικός στον τομέα της ψυχολογίας όχι στο σώμα, γιατί άντρας γεννήθηκες κανονικά, γυναίκα κανονικά, αλλά στην ψυχολογία σου. Η ψυχολογία αυτή είναι ερμαφροδιτική, αρσενικοθήλυκη. Αν θέλεις λοιπόν σου δίνω και την εξήγηση. Αν και δεν θα έπρεπε να σου τη δώσω την εξήγηση, σου την δίνω εν τοιαύτη περιπτώσει, ενώ επιζητείται τώρα αυτό που αποτελεί ΚΕΝΤΡΟ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ και να το θυμάστε.
Τρεις λέξεις, ΕΙΣ ΥΠΑΚΟΗΝ ΠΙΣΤΕΩΣ. Αυτό είναι το Ευαγγέλιον: εις υπακοήν πίστεως.
Δεν μου λέτε; Γιατί; Θα απαντήσω. Επειδή ο Θεός έθεσε εις τους πρωτοπλάστους την πίστη ότι θα πεθάνουν αν δοκιμάσουν τον καρπόν και συνεπώς πρέπει να δείξουν υπακοή, που η υπακοή είναι η εφαρμογή της πίστεως. Επειδή δεν έδειξαν την πίστη και την υπακοή, ο Θεός εις τας μεθόδους Του επιμένει. Δεν αλλάζει μεθόδους. Επιμένει. Όταν λοιπόν έρχεται ο Ιησούς Χριστός εις τον κόσμον και προσφέρει το Ευαγγέλιόν Του στην ουσία ξέρετε τί γίνεται; Επανάληψις των όσων είπε ο Θεός εις τους πρωτοπλάστους.
Εις υπακοήν πίστεως. Το ίδιο πράγμα, η ιδία μέθοδος. Θέλεις να σωθείς; Θα κάνεις αυτό που είπα εις τους πρωτοπλάστους. Θα δείξεις πίστη και υπακοή. Είναι καταπληκτικόν.
Όπως και το θέμα της νηστείας. Είπε, δεν θα φάτε. Και όπως λέει ο Μέγας Βασίλειος, δεν μπορούμε να μπούμε εις την Βασιλεία του Θεού αν δεν νηστεύσομε. … Επειδή δεν νηστεύσαμε γι’ αυτό απωλέσαμε, χάσαμε τον Παράδεισο. Βλέπετε; Η μέθοδος του Θεού είναι πάντοτε η ιδία. Όσες παρεκκλίσεις κι αν κάνεις φτωχέ, άθλιε, ταλαίπωρε άνθρωπε, ο Θεός επιμένει εις τας μεθόδους Του. Είναι καταπληκτικόν. Γιατί;  Αι μέθοδοι ταυτοχρόνως αποτελούν και ουσία. Διότι εις υπακοήν πίστεως είναι μέθοδος αλλά είναι ταυτόχρονα και ουσία.
Αντιληφθήκαμε λοιπόν πως το πράγμα υπάρχει. Γι’ αυτό σας είπα είναι πολύ-πολύ σπουδαίο αυτό. Η φρασούλα του Παύλου, θα την επαναλάβω:
δι᾿ οὗ ἐλάβομεν χάριν καὶ ἀποστολὴν εἰς ὑπακοὴν πίστεως
Είδατε πόσο πυκνός είναι ο Παύλος; Πόση θεολογία έχει σε αυτήν την πυκνότητά του; Είναι μία πυκνότητα που την ομολογεί και ο Απόστολος Πέτρος σε μια του επιστολή. Ότι έχει λέει ο αδελφός ημών Παύλος μερικά δυσνόητα ή πυκνά. Τα οποία οι αμαθείς διαστρέφουν προς ιδίαν των απώλειαν. Θα μου πείτε, μα τί πρέπει να κάνουμε; Το είπαμε, υπακοή πίστεως. Δηλαδή τί; Δεν το καταλαβαίνω; Θα πάω να ερωτήσω. Τι θα κάνω εκεί; Θα δείξω υπακοή. Ναι, θα δείξω υπακοή. Αυτό δεν το καταλαβαίνω -σε κάποιον που τα καταλαβαίνει, τα αναγνωρίζει- εξήγησέ μου το. Χαριτωμένο, χαριτωμένο. Και όταν ο Θεός δει, λέει ο Ιερός Χρυσόστομος μιλώντας για την αξία της Αγίας Γραφής, δει λέγει την επιμονή σου για κάτι που δεν καταλαβαίνεις και πας να ερωτήσεις, σίγουρα θα σου το αποκαλύψεικαι είναι πάρα πολύ σημαντικό.
***
Πηγή ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ – Ομιλία 3 «Εἰσαγωγή. Τό κεντρικό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου εἶναι: «Εἰς ὑπακοήν Πίστεως». Τό Εὐαγγέλιον δέν εἶναι Διαλεκτική. Οἱ κλητοί Ἰησοῦ Χριστοῦ.».
Απομαγνητοφώνηση Φαίη για το ιστολόγιο ΑΒΕΡΩΦ.

Οι Τσάμηδες ως εγκληματίες πολέμου και το απαράδεκτο αίτημα για «μνημείο» στην Ήπειρο - "Mbështetja e "Çështjes Çame" është mbështetje ndaj nazismit, fashizmit dhe krimeve të luftës!"



Του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη*

Προσφάτως ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας κ. Έντι Ράμα μέσω «ηχηρής» τηλεοπτικής παρουσίας προσπάθησε να επαναφέρει το λεγόμενο «Τσάμικο ζήτημα» ισχυριζόμενος ότι «υφίσταται διαδικασία συζήτησης», με τη διευκρίνιση ότι η αλβανική πλευρά «επιμένει στο δικαίωμα της ανάμνησης».

Χαρακτήρισε δε ως δίκαιο το αίτημα των Τσάμηδων για την «τοποθέτηση» ενός μνημείου στην Ήπειρο. Βεβαίως διευκρίνισε ότι το ζήτημα αυτό δεν αφορά αλυτρωτισμούς, αλλά μια «τιμητική» δημιουργία «μνημείου».

Ο κ.Έντι Ράμα, μάλλον πρέπει να αντιληφθεί εγκαίρως ότι η διπλωματία δεν αφορά κατ’ αναλογία «ηχηρές» παραστάσεις όπως εκείνες που έλαβαν χώρα στο Αλβανικό Κοινοβούλιο και στην Εξεταστική Επιτροπή, οπότε, όταν κλήθηκε να καταθέσει για «κατάχρηση κονδυλίων» στο Δήμο Τιράνων, εμφανίσθηκε διαμαρτυρόμενος με «έντονο τρόπο», με συνέπεια να κλείσει η Επιτροπή και να αθωωθεί.

Η διπλωματία δεν είναι δεκτική τέτοιων παραστάσεων-προκλήσεων. Επίσης θα πρέπει να αντιληφθεί ότι προφανώς το ζήτημα ανέγερσης και δημιουργίας μνημείου για να ενθυμούμαστε (ή για να θυμάται η αλβανική πλευρά), τους Τσάμηδες, προφανώς δεν επιτυγχάνεται υπερασπιζόμενος ναζί και εγκληματίες πολέμου. Ειδικότερα δια βραχέων:

μικρή αναφορά στην ιστορία:
Οι Τσάμηδες, ήταν κάτοικοι της περιοχής της Θεσπρωτίας. Ενσωματώθηκαν δε στην επικράτεια της Ελλάδας το 1913. Αφορούν δε αλβανόφωνους μουσουλμάνους και διέπονται με έντονο «αλυτρωτισμό».

Υπ’ όψιν δε ότι οι Τσάμηδες έχουν ιδιαίτερη δική τους πολιτιστική ταυτότητα, ενώ η γλώσσα τους είναι η τόσκικη διάλεκτος. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, υπηρετούσαν τον Αλή Πασά και πολλοί απ’ αυτούς εντάχθηκαν στο στράτευμα του Ομέρ Βρυώνη στην πρώτη Πολιορκία του Μεσολογγίου, αγωνιζόμενοι κατά της εθνεγερτήριας Επανάστασης του 1821.

Ιδιαιτέρως δε οι Τσάμηδες στη διάρκεια της κατοχής της Αλβανίας από τους Ιταλούς (1939), ευχαρίστως υπηρέτησαν τα συμφέροντα των Ιταλών και αποτέλεσαν όργανο προπαγάνδας τους, που αποσκοπούσε να δικαιολογεί την κήρυξη του πολέμου της Ιταλίας κατά της Ελλάδας.

Κατά τη διάρκεια δε τη κατοχής (1931-1944), στο σύνολό τους οι Τσάμηδες υπηρέτησαν τις δυνάμεις του Άξονα με αλυτρωτικούς σκοπούς και με «ιδεολόγημα» τη δημιουργία της «Μεγάλης Αλβανίας».

Κατά το διάστημα δε της κατοχής υπήρξαν άριστοι συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων σε βάρος του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού. Υποχρεώθηκαν δε χιλιάδες Έλληνες Χριστιανοί κάτω από καθεστώς τρομοκρατίας είτε να μεταναστεύσουν, είτε να ενταχθούν στις αντιστασιακές οργανώσεις του ΕΑΜ και του ΕΔΕΣ. Η λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υποχρέωσε τους Τσάμηδες, για να μην αντιμετωπίσουν τις προβλεπόμενες ποινές από το Δίκαιο του Πολέμου, να διαφύγουν στην Αλβανία.

Άλλωστε, το τίμημα της δοσιλογικής πρακτικής και δραστηριότητάς τους, τόσο με τους Γερμανούς φασίστες όσο και με τους Ιταλούς φασίστες, ήταν βαρύ. Έτσι, ο μεγαλύτερος πληθυσμός των Τσάμηδων εγκαταστάθηκε στην Αλβανία και ολιγότερος στην Τουρκία, ενώ ορισμένοι απ’ αυτούς διέφυγαν και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Για όσους Τσάμηδες διέφυγαν στην Αλβανία, η υπό τον Ενβέρ Χότζα «Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας», δεν είχε κανένα λόγο να μην τους παράσχει προστασία, καθόσον η προστασία των Τσάμηδων αποσκοπούσε στο να διασπάσει την παρουσία πολλών Ελλήνων κατοίκων της Βορείου Ηπείρου.

Έτσι, περίπου 8.000 Έλληνες που ζούσαν στην Αλβανία λόγω τρομοκρατίας υποχρεώθηκαν να διαφύγουν στην Ελλάδα την περίοδο 1945-1946, ενώ οι περίπου 20.000 Τσάμηδες που διαβιούσαν πριν τον πόλεμο στη Θεσπρωτία, είχαν ήδη διαφύγει και τελούσαν υπό την προστασία του Ενβέρ Χότζα.

οι Τσάμηδες ως εγκληματίες πολέμου

Όπως προαναφέρθηκε οι Τσάμηδες συνεργάστηκαν με τις φασιστικές δυνάμεις των Ιταλών σε επίπεδο προπαγάνδας ενώ με τις φασιστικές δυνάμεις των Γερμανών συνεργάσθηκαν περισσότερο σε επίπεδο πολεμικών επιχειρήσεων.

Οι Τσάμηδες θυμήθηκαν την ιστορία τους με τον Ομέρ Βρυώνη. Έτσι, σε συνεργασία με τους καταδρομείς της λεγόμενης Γερμανικής Μεραρχίας Εντελβάϊς επιχείρησαν από κοινού για να εξολοθρεύσουν χωριά της περιοχής, τα οποία ακριβώς είχαν στοχοποιηθεί λόγω της συνεργασίας τους με τους Έλληνες αντάρτες.

Ειδικότερα, επιχειρήθηκε η εξόντωση των προκρίτων της Παραμυθιάς. Έχουν δε βρεθεί τα στοιχεία εκείνα που αποδεικνύουν ότι οι εκτελέσεις των αμάχων στην Παραμυθιά έλαβαν χώρα με βάση τον κατάλογο ονομάτων που είχε συντάξει η ηγεσία των Τσάμηδων στην περιοχή. Έτσι, το Σεπτέμβριο του 1944 μετά την αποχώρηση των Γερμανών οι αντάρτες του ΕΔΕΣ που ήταν οι κυρίαρχοι στην περιοχή, υποχρεώθηκαν αποδίδοντας το δίκαιο, να εκδιώξουν τους Τσάμηδες.

Ειδικότερα δε, στις 23 Μαΐου 1945, το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων των Ιωαννίνων καταδίκασε ερήμην σε θάνατο 1930 Τσάμηδες τους οποίους βάραιναν αποτρόπαιες πράξεις εγκλημάτων πολέμου κατά τη διάρκεια της κατοχής.

Τα «μνημεία» του ναζισμού και φασισμού
Η οποιαδήποτε υποστήριξη του λεγόμενου «Τσάμικου ζητήματος» δεν αφορά τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερα από υποστήριξη φασιστών, ναζιστών και εγκληματιών πολέμου.

Υπ’ όψιν δε ότι η μεταπολεμική έννομη τάξη υπό την αιγίδα του Διεθνούς Στρατοδικείου, έχει ιδρύει νομολογιακές παραδοχές, όπου παρόμοια εγκλήματα όπως εκείνα των Τσάμηδων δεν μπορεί να γίνονται ανεκτά από το σύγχρονο νομικό και πολιτικό πολιτισμό. Πέραν δε της δίκης της Νυρεμβέργης, υπάρχουν και οι λεγόμενες (ορθώς) «επακόλουθες δίκες».

Ήδη δε από το Δεκέμβριο του 1946 μέχρι τον Απρίλιο του 1949, Αμερικανοί δημόσιοι κατήγοροι καταδίκασαν 97 κατηγορούμενους φασίστες και ναζιστές. Επίσης, πολλά κράτη με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου διεξήγαγαν δίκες τιμωρητικές κατά των εγκληματιών και των εγκληματικών πράξεων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Η Πολωνία, η πρώην Τσεχοσλοβακία, η πρώην Σοβιετική Ένωση, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Γαλλία έχουν δικάσει χιλιάδες κατηγορούμενους όχι μόνο Γερμανούς, αλλά και εγχώριους συνεργάτες τους τις δεκαετίες που επακολούθησαν από το έτος 1945 και μετέπειτα. Η πιο γνωστή δε περίπτωση είναι εκείνη της Πολωνίας.

Αφορά τη δίκη της Κρακοβίας, όπου καταδικάσθηκαν σε θάνατο ναζιστές και φασίστες του στρατοπέδου του Άουσβιτς. Επίσης, μια από τις πιο γνωστές δίκες των Γερμανών εγκληματιών πολέμου πραγματοποιήθηκε και στην Ιερουσαλήμ.

Η δίκη αυτή έλαβε χώρα το 1961 και αφορούσε στον Αντολφ Άιχμαν που ήταν ο αρχιτέκτονας του εκτοπισμού της Εβραίων στην Ευρώπη. Η δίκη αυτή είχε τόσο ενδιαφέρον, ώστε αποτέλεσε την αφετηρία της ανάδειξης των εγκλημάτων του Ολοκαυτώματος.

ως κατακλείδα
Εάν ο κ.Έντι Ράμα θέλει «μνημείο» για τους Τσάμηδες, μπορεί να υπάρξει, ακριβώς για να επισημαίνει την καταδίκη του φασισμού και του ναζισμού.

Τέλος, η Ελλάδα θα πρέπει εκάστη 27η Ιουνίου που από το 1994 η Αλβανική Βουλή ανακήρυξε ως ημέρα «γενοκτονίας» των Τσάμηδων, να παρεμβαίνει σε όλα τα fora αποδεικνύοντας την αλήθεια, ενώ η «προσφυγή» Τσάμηδων στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης, θα πρέπει να αποδοκιμασθεί ως πράξη πρόκλησης κατά του σύγχρονου νομικού και πολιτικού πολιτισμού.

*Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).

Πηγή: mignatiou.com
Nga *Petro Miliaraki

Kohët e fundit Kryeministri i Shqipërisë z Edi Rama nëpërmjet një prezence të “kumbueshme” televizive  u përpoq që të risillte në skenë të ashtuquajturën  “Çështja Çame” duke pretenduar se “ekziston një proces bisedimesh” me sqarimin që pala shqiptare “këmbëngul në  të drejtën e përkujtimit”.

Ndërsa e quajti të drejtë kërkesën e e Çamëve për “vendosjen” e një memoriali në Epir. Sigurisht që sqaroi se kjo çështe nuk ka lidhje me irrendentizëm, por një krijim të një “monumenti” “përkujtimor”.

Z Edi Rama ndoshta duhet  që të kuptojë në kohë se dipllomacia nuk ka lidhje me shfaqje “kumbuese” respektive si ato që ndodhën në Parlamentin Shqiptar dhe në Komisionin e Hetimeve, kështu që, kur u thirr që të dëshmonte në lidhje me “shpërdorim fondesh” në Bashkinë e Tiranës, u shfaq atje duke protestuar në “mënyrë të ashpër” me rrjedhim Komisioni të mbyllet dhe ai të dalë i pafajshëm.

Diplomacia nuk pranon të tilla shfaqje-provokacione. Gjithashtu do të duhet të kuptojë se kohët e fundit çështja e ngritjes dhe krijimit të memorialit që të mbajmë mend (ose që të mbajë mend krahu shqiptar), çamët, natyrisht që nuk arrihet duke mbrojtur nazistët dhe kriminelët e luftës. Më konkretisht dhe shkurtimisht:


Një përmbledhje e voglë historike:
Çamët, ishin banorë të zonës së Thesprotisë. U instaluan në shtetin Grek në vitin 1913. Janë mysylmanë shqipfolës dhe frymëzohen nga një “irrendetizëm” i shfrenuar.


Duhet të keni parasysh se Çamët kanë një identitet karakteristik kulturor të tyrin, ndërsa gjuha e tyre është dialekti tosk. Gjatë periudhës së mbizotërimit Turk, i shërbenin Ali Pashës dhe shumë prej tyre ishin pjesë e ushtrisë së Omer Vrionit në Betjën e parë të Mesologjit, duke luftuar kundër Kryengritjes Kombëtare Helene më 1821.


Në veçanti Çamët gjatë pushtimit të Shqipërisë nga Italianët më 1939, iu shërbyen me kënaqësi interesave të Italianëve dhe ishin pjesë dhe vegël e propagandës së tyre, e cila kishte si qëllim që të justifikonte luftën e Italisë ndaj Greqisë.


Gjatë pushtimit (1931-1944), në total, Çamët shëbyen ushtarakisht me forcat e Boshtit me qëllime irrendetiste dhe me “ideologjinë” e krijimit të “Shqipërisë së Madhe”.


Ndërsa gjatë periudhës së pushtimit ishin bashkëpunëtorë të shkëlqyer të forcave pushtuese në dëm të popullatës helene dhe kristiane. U detyruan mijëra të Krishterë Helene, në pushtetin e terrorit, ose të emigronin ose të ishin pjesë e forcave të rrezistencës të EAM dhe EDES. Fundi i Luftës së II-të Botërore, detyroi Çamët, që të mos përballonin dënimet sipas së Drejtës së Luftës, që të largoheshin për në Shqipëri.




Është e njohur se çmimi për praktikat tradhëtare dhe aktivitetin e tyre, sa me fashistët gjermanë sa dhe me ata italianë, do të ishte i rëndë. Kështu, pjesa më e madhe e popullatës çame u vendos në Shqipëri dhe më pak në Turqi, ndërsa disa prej tyre ikën dhe në Shtetet e Bashkuara.



Për ata çamë që u larguan në Shqipëri, ose në “Republikën Popullore të Shqipërisë” nën Enver Hoxhën, nuk kishte arsye për të mos iu ofruar mbrojtje, pasi mbrojtja e Çamëve kishte si qëllim që të thyente ekzistencën e shumicës Helene të banorëve në Epirin e Veriut.




Kështu pothuajse 8000 grekë që jetonin në Shqipëri, për shkak të terrorizmit u detyruan që të ikin në Greqi nën periudhën 1945-1946, ndërsa rreth 20.000 çamë që jetonin  para luftës në Thesproti, kishin ikur dhe gëzonin mbrojtjen e Enver Hoxhës.


 Çamët si kriminelë lufte.

Ashtu siç u përmend, çamët bashkëpunuan me forcat fashiste të italianëve në nivel propagande ndërsa me forcat fashiste gjermane bashkëpunuan më tepër në nivelin e veprimeve luftarake.


Çamët kujtuan historinë e tyre me Omer Vrionin. Kështu, në bashkëpunim me kryqëtarët, komandot e Batalionit Gjerman Entelvais vepruan sëbashku që të eleminonin fshtara të zonës, të cilat ishin vënë në shënjestër për shkak të bashkëpunimit të tyre me partizanët Helenë.


Më konkrretisht, u përpoq eliminimi i intelektualëve të Paramithisë. Ndërsa janë gjetur ato të dhëna që vërtetojnë se ekzekutimet e  popullatës së paarmatosur në Paramithi u realizuan me bazë katalogun e emrave që kishte përgatitur kryesia e Çamëve në këtë zonë. Kështu, në shtator 1944 pas tërheqjes së gjermanëve, rrebelët/partizanët e EDES që ishin mbizotërues në zonë, u detyruan për hir të së drejtës, që të dëbonin Çamët.


Më konkrretisht më 23 Maj të vitit 1945, Gjyqi i Posatshëm i Tradhëtarëve në Janinë, dënoi në mungesë, me vdekje,  1930 Çamë për të cilët rëndonin veprime të dënueshme, krime lufte gjatë periudhës së pushtimit.


“Memorialet” e nazismit dhe fashizmit,.

Çdo mbështetje  ndaj të ashtëquajturës “Çështje Çame” nuk është as më shumë as më pak se sa mbështetje ndaj fashistëve, nazistëve dhe kriminelëve të luftës.


Duhet të kemi parasysh se rendi ligjor i pasluftës nën përkujdesjen e Gjyqit Ushtarak Ndërkombëtar, ka përcaktuar përkufizime të jurisprudencës, ku krime të ngjashme me ato të Çamëve nuk mund të pranohen nga kultura moderne ligjore dhe politike. Përtej gjyqit të Nyrembergut, ekzistojnë dhe të ashtuquajturat (drejt)  “gjyqe pasuese”.


Që në Dhjetor të vitit 1946 deri në Prill të vitit 1949, akuzuesit publikë Amerikanë, dënuan 97 të akuzuar fashistë dhe nazistë. Gjithashtu, shumë shtete me përfundimin e Lufës së II-të Botërore, organizuan gjyqe ndëshkuese të krimeve dhe të veprimeve kriminale  që ndodhën gjatë luftës.


Polonia, ish Çekosllovakia, ish Bashkimi Sovietik, Hungaria, Rumania, Franca ka dënuar me mijëra të akuzuar, jo vetëm gjermanë, por dhe bashkëpunëtorë vendas gjatë dhjetëvjeçarëve që pasuan nga vitit 1945 dhe më pas. Rasti më i njohur është ai i Polonisë.


I cili ka lidhje me gjyqin e Krakovisë, ku u dënuan me vdekje nazistë dhe fashistë të kampit të Aushvicit. Gjithashtu, një nga gjyqet më të njohura të kriminelëve gjermanë të luftës u realizua në Jerusalem.


Ky gjyq u realizua  në vitin 1961 dhe kishte të bënte me Adolf Ajhman që ishte arkitekt i shpërnguljes së Hebrenjëve në Europë. Ky gjyq kishte kaq shumë interes, sa u kthye në pikënisjen e publikimit të krimeve të Holokaustit.


Si përfundim

Nëse z Edi Rama dëshiron një “memorial” për çamët, mundet që të ekzistojë, pikërisht për të theksuar dënimin e fashizmit  dhe nazismit.

Greqia duhet që çdo 27 Qershor, që prej vitit 1994 Parlamenti Shqiptar shpalli si ditë të “genocidit” të çamëve, të ndërhyjë në çdo instancë duke nxjerrë në pah të vërtetën, ndërsa “Referimi” i Çamëve në Gjykatën Penale Ndërkombëtare të Hagës, do të duhet që të shpallet e të kritikohet si veprim provokues ndaj kulturës moderne politike dhe jurdike.


*Petro Miliaraki është avokat pranë Gjykatave të Larta Anulluese të Greqisë dhe Gjykatave Europiane të Strasburgut dhe të Luksemburgut.  (ECHR dhe GC-EU)

Përktheu, përgatiti Pelasgos Koritsas

Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2018

9 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας- Εκδήλωση από το Λύκειο Πλάτων και το Ελληνοαλβανικό Σχολείο Όμηρος !(βίντεο)- 9 Shkurti- Shfaqje organizuar nga Liceu Platon dhe Shkolla shqiptaro-greke Omiros me këtë rast!

 



Ç’farë simbolizon gruri në përkujtimoret!

Ç’farë simbolizon gruri në përkujtimoret!

Ενισχύστε οικονομικά την προσπάθεια μας!

Ετικέτες

ενημέρωση (2161) ενημέρωση-informacion (1571) Αλβανία (913) ιστορία-historia (427) ορθοδοξία (422) Εθνική Ελληνική Μειονότητα (366) ελληνοαλβανικές σχέσεις (312) ορθόδοξη πίστη - besimi orthodhoks (293) Εθνική Ελληνική Μειονότητα - Minoriteti Etnik Grek (268) Β Ήπειρος (246) ορθοδοξία-orthodhoksia (245) ορθόδοξη πίστη (222) εθνικισμός (195) διωγμοί (162) Κορυτσά-Korçë (129) τσάμηδες (122) shqip (119) Κορυτσά Β Ήπειρος (112) informacion (100) Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος (100) ορθόδοξη ζωή (97) ορθόδοξη ζωή- jeta orthodhokse (77) διωγμοί - përndjekje (65) ορθόδοξο βίωμα (59) εθνικισμός-nacionalizmi (58) ορθόδοξη εκκλησία της Αλβανίας (55) Ι.Μ Κορυτσάς - Mitropolia e Shenjtë Korçë (52) Ελλάδα-Αλβανία (48) Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας - Kisha Orthodhokse Autoqefale Shqiptare (44) ανθελληνισμός (44) πολιτισμός - kulturë (44) Ελληνικό Σχολείο Όμηρος (43) Γενικό Προξενείο Ελλάδος Κορυτσά (41) besimi orthodhoks (40) βίντεο (36) ιστορία ορθοδοξίας (36) Shqipëria (33) ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ 1821 (33) κομμουνισμός- komunizmi (33) Μητρόπολη Κορυτσάς - MItropolia e Korçës (27) πνευματικά (27) πολιτική-politikë (24) απόδημος ελληνισμός-helenizmi i diasporës (22) αλβανικά (21) εκπαίδευση (21) Αρχαία Ελλάδα (20) helenët-Έλληνες (19) κομμουνισμός (19) Greqia (17) Βλαχόφωνοι Έλληνες (15)