Η Ελλάδα έγχρωμη το 1920 - Greqia me ngjyra në vitin 1920 -National Geographic’s Greece in Color from the 1920s

Φωτογραφίες από τον ανταποκριτή του National Geographic, Maynard Owen Williams, ο οποίος ταξίδεψε στην Ελλάδα το 1919, αφού είχε περάσει από την Ασία και την Ρωσία, φωτογραφίζοντας την ιδιαίτερη πραγματικότητα των ελληνικών χωριών. 23 έγχρωμες φωτογραφίες  από αυτό το ταξίδι που δείχνουν την ζωή των βοσκών και των αγροτών μέσα στα πλαίσια της παράδοσης που φαίνεται στα ρούχα, στο τρόπο διανομής εργασίας μεταξύ αντρών και γυναικών. 

Fotografi dhe korrespondenti i National Geographic, Maynard Owen Williams udhëtoi në Greqi në vitin 1919 pasi kishte kaluar në Azi dhe Rusi duke fotografuar një realitet ekzotik të fshtarave grek. 23 fotografi me ngjyra nga ky pelegrinazh tregojnë jetën baritore të fshatarëve të kohës brenda një kornize të traditës si në veshje ashtu dhe në ndarjen e punëve mes grave dhe burrave.

Οι Τσάμηδες και η Τσαμουριά - Çamët dhe çamëria

Οι Τσάμηδες και η Τσαμουριά Του Χαρίτωνος Κ. Λάμπρου Ι. Οι άρχοντες με τη λαστιχένια συνείδηση Ο τόπος Ανάμεσα στα κράσπεδα των Ακροκεραυνίων, της επιβλητικής οροσειράς που ενέπνευσε μερικούς από τους ωραιότερους στίχους του Ορατίου, και τον θρυλικό ποταμό Αχέροντα, εκτείνεται από Νότου προς Βορράν μια από τις πιο γραφικές περιοχές της Ελληνικής Ηπείρου – η Θεσπρωτία, φθάνοντας δυτικότερα έως την παραλία του Ιονίου πελάγους και τις ακτές της Αδριατικής. Ο λαός Η Θεσπρωτία υπήρξε ανέκαθεν Ελληνική. Από τα πανάρχαια χρόνια, όταν εγκαταστάθηκε εκεί το Ελληνικό φύλο των Θεσπρωτών (τους οποίους και ο Όμηρος αναφέρει, καθώς και τον βασιλέα τους Φείδωνα, περίφημο για τη λαμπρή φιλοξενία που προσέφερε στον Οδυσσέα), έως τις ημέρες μας, ο Ελληνισμός της ιστορικής ηπειρωτικής επαρχίας διατηρήθηκε ζωτικός και βασικά αλώβητος. Ούτε η ρωμαιοκρατία ούτε, αργότερα, κατά τον Μεσαίωνα, η παλίρροια των εθνολογικών περιπετειών της Βυζαντινής αυτοκρατορίας μπόρεσαν να μεταβάλουν την ελληνικότητα της Θεσπρωτίας. Το λυκόφως μιας αυτοκρατορίας Ο πρώτος σοβαρός κίνδυνος για τον εθνικό χαρακτήρα του Θεσπρωτικού πληθυσμού εμφανίζεται ύστερα από αρκετούς αιώνες, επί Τουρκοκρατίας, εξ αιτίας της απαραδειγμάτιστης σχεδόν ιδιοτέλειας των τοπικών μεγαλο-γαιοκτημόνων, υπό τις ακόλουθες συνθήκες: . Κατά τον 15ον αιώνα, το υπερήφανο οικοδόμημα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αφού επί μία ολόκληρη χιλιετία άνθεξε νικηφόρα στις αλλεπάλληλες επιθέσεις και εισβολές, άρχισε να καταρρέει υπό τα σφοδρά πλήγματα των Τούρκων επιδρομέων. Η μοιραία ώρα είχε πια σημάνει για την κρατική οργάνωση του μεσαιωνικού Ελληνισμού, που με τη βυζαντινή μορφή του εξεπλήρωσε την πεπρωμένη ιστορική αποστολή του, συνιστώμενη: α) στη διαφύλαξη και περαιτέρω ανάπτυξη της ατίμητης κληρονομιάς του Ελληνικού πολιτιστικού θησαυρού, β) στην ανάσχεση της ασιατικής βαρβαρικής πλημμυρίδος και τον εκπολιτισμό των Σλάβων, και γ) στη μεγαλειώδη σύνθεση του κλασικού Ελληνικού πνεύματος με τη Χριστιανική διδασκαλία. Οι Βυζαντινές επαρχίες έπεφταν η μία μετά την άλλη. Μόνον η Κωνσταντινούπολη, η Βασιλίς των Πόλεων, διατηρούσε μαζί με την περιεσφιγμένη ενδοχώρα της την ελευθερία, προετοιμαζόμενη για την τελευταία μάχη κατά των επιδρομέων, που πριν λίγους αιώνες είχαν ξεκινήσει από τις άξενες περιοχές του Τουρκεστάν και απειλούσαν τώρα τον Ελληνικό προμαχώνα του Πολιτισμού, εγκαταλελειμμένο και αβοήθητο από τους Χριστιανούς της Ευρώπης. Σπαχήδες, οι κουίσλιγκ του 15ου αιώνος Έτσι, δύο περίπου δεκαετίες προ της Αλώσεως, κατελήφθη και η Θεσπρωτία από τους Τούρκους μαζί με τη λοιπή Ήπειρο. Ιδιάζουσες περιστάσεις συνετέλεσαν, ώστε οι κατακτητές να σεβασθούν – κατ’ εξαίρεση – τις περιουσίες των εντοπίων αρχόντων. Συγκεκριμένα ο Μέγας Βεζύρης Σινάν Πασάς όρισε το 1431, ότι τα μεγάλα αγροκτήματα θα παρέμεναν κατά κυριότητα στους ιδιοκτήτες τους, οι οποίοι συνέχιζαν την παράδοση των ρωμαϊκών «λατιψουνδίων», εκμεταλλευόμενοι τις γαίες τους κατά το κολληγικό σύστημα. Σε αντάλλαγμα της τουρκικής εύνοιας, οι γαιοκτήμονες όφειλαν να συγκροτούν ένοπλα σώματα από τους υποτελείς τους, να τα συντηρούν και να τα διοικούν στον πόλεμο, κάθε φορά που ο Σουλτάνος είχε ανάγκη των υπηρεσιών τους….. http://ellinoistorin.gr/

Çamët dhe çamëria Nga Hariton K Lambrou I.                    Fisnikët me ndërgjegjie llastike. Vendi Ndërmjet majrave të Akrokeraunëve, të vargmalit i cili frymëzoi disa prej vargjeve më të bukura të Oratit, dhe lumit legjendar Aheronda, shtrihet nga Jugu për në Veri një nga zonat më piktoreske të Epirit Helen – Thesprotia, duke mbërritur më në perëndim deri në brigjet e Detit Joan dhe brigjet e Adriatikut. Populli. Thesprotia ishte gjithmonë helene. Që prej lashtësisë, kur u vendos atje fisi Helen i Thesprotëve (të cilët Omeri i përmend, si dhe mbretin e tyre Fidhonin, i njohur për mikpritjen që i ofroi Odisseas), deri në ditët tona, Helenizmi i kësaj zone epirote historike u mbajt i gjallë dhe kryesisht i pacënuar. As pushteti romak, as, më vonë, gjatë Mesjetës, zbatica e peripecive etnike të perandorisë Bizantine, nuk mundën që të ndryshonin identitetin helen të Thesprotisë. Dritëhëna e një Perandorie. Rreziku i parë për karakterin e popullatës Thesprotiane u shfaq pas mjaft shekujsh, në kohën e pushtimit osman, për shkak të vartësisë së pashembull të interesave të pronarëve të mëdhenj tokash, nën kushtet e mëposhtëme: Gjatë shekullit të 15-të, ndërtesa krenare e perandorisë Bizantine, pasi për një mijë vjet duroi dhe doli fitimtare ndaj sulmeve dhe invazioneve të njëpasnjëshme, filloi të binte nën goditjet e forta të agresorëve Turq. Momenti fatal kishte erdhur tashmë për organizimin shtetëror të Helenizmit mesjetar, që me formën bizantine të tij plotësoi misionin e caktuar nga fati i cili përbëhej nga: a)      Mbrojtjen dhe zhvillimin e mëtejshëm  të trashëgimisë së paçmueshme të thesarit kulturor Helen, b)      në përballim të baticës barbare aziatike të sllavëve, dhe c)       përbërjen madhështore shpiritit klasik Helen me doktrinën e Krishter. Zonat Bizantine binin njëra pas tjetrës. Vetëm Konstandinupoja, mbretëresha e qyteteve ruante sëbashku me territorin brenda saj , lirinë, duke u përgatitur për betejën finale me agresorët, që pask shekuj më parë kishin filluar nga vendet e thella të Turkestanint dhe kërcënonin tashmë pararojën Helene kulturore, të braktisur  dhe të pandihmuar nga të Krishterët e Europës. Spahinjtë, kuislingët e shek të 15-të Kështu dy dhjetvjeçarë, përafërsisht, rënies të Konstandinupojës, u pushtua dhe Thesprotia nga Turqit sëbashku me të gjithë Epirin. Kushtet e veçanta, kontribuan, që pushtuesit të respektonin – duke bërë përjashtim – pasuritë e pronarëve vendas. Më konkretisht Veziri i Madh Sinan Pasha caktoi 1431-ëshin, që pronat e mëdha do të mbeteshin në zotërimin e pronarëve të tyre, të cilët vazhduan traditën e “latipunideve” romake duke shfrytëzuar tokat e tyre sipas sistemit kolegjial. Në këmbim të këtij trajtimi pozitiv, pronarët kishin detyrim që të krijonin trupa ushtarake të nënpunësve të tij, t’i ushqejnë dhe t’i udhëheqin në luftë sa herë që sulltani kishte nevojë për shërbimet e tyre...  vazhdimi

Η ανάπτυξη τού αλβανικού εθνικισμού και οι επιπτώσεις επί τού Βορειοηπειρωτικού - Zhvillimi i nacionalizmit shqiptar dhe rrjedhimet mbi çështjen Voriepirote.

Η ανάπτυξη τού αλβανικού εθνικισμού και οι επιπτώσεις επί τού  Βορειοηπειρωτικού  Σαράντου Καργάκου (Προσημείωση: Το κείμενο αυτό γράφεται με το ακόλουθο σκεπτικό: Αν δεν γνωρίζεις τούς γείτονές σου, δεν γνωρίζεις ούτε τον εαυτό σου.) ……….Το 1901 τυπώθηκε στην Αθήνα από το τυπογραφείο τού Υπουργείου Στρατιωτικών, κατά μετάφραση εκ τού γερμανικού από τον ίλαρχο Ευγένιο Ρίζο Ραγκαβή, το βιβλίο τού Αυστριακού αντιστράτηγου και Ιππότη τού «Τάγματος τού Φραγκίσκου Ιωσήφ», Αντωνίου Τούμα φον Βάλδκαμπφ με τίτλο «Ελλάς, Μακεδονία και Νότιος Αλβανία, ήτοι η Μεσημβρινή Ελληνική Χερσόνησος». Από το βιβλίο αυτό αποσπώ μερικές φράσεις που ενδιαφέρουν το θέμα μας: . «Το μέγιστον μέρος των κατοίκων τού προς νότον τής Χερσονήσου τού Αίμου ανήκει εις το ελληνικόν στοιχείον. Εις τούτο δέον να καταλογισθώσι και αι εξελληνισθείσαι ήδη φυλαί των νοτιοαλβανών ή Τόσκων…» (σ. 176). . «Οι Ηπειρώταί εισι σήμερον έτι επίσης γενναίοι, ως και κατά την εποχήν τού Πύρρου, και η ανάμειξις αυτών μετʹ Αλβανών ουδόλως επηρέασεν επί τής αρετής ταύτης…» (σ. 178). . «Η νεοελληνική γλώσσα ωμοίαζε, προ 60 ετών ιδίως, εν Ηπείρω εγγύτατα προς την αρχαίαν ελληνικήν…» (σ. 180). . «Οι Αλβανοί έπονται αριθμητικώς των Ελλήνων.» . «Το εγχώριον όνομα των Αλβανών είναι ʺΣκιπιτάρʺ (κάτοικοι των βράχων), υπό δε των κυριάρχων αυτών Τούρκων καλούνται «Αρναούται″» (σ. 184). . «Υπό το όνομα Αρβανίται αναφέρονται οι Αλβανοί κατά πρώτον τον 11ov αιώνα» (σ. 184). . «Οι Αλβανοί υποδιαιρούνται εις δύο κυρίως φυλάς, προς βορράν μεν των Γκέκιδων και προς νότον των Τόσκων, ους χωρίζει αρκούντως ακριβώς ο ποταμός Σκούμπης, όστις αποτελεί και το προς βορράν όριον τής χώρας περί ης πραγματεύεται το παρόν βιβλίον.» (σ. 185). . «Οι Γκέκαι και οι Τόσκαι διαφέρουσιν αλλήλων περισσότερον αφʹ ότι συνήθως υποθέτει τις. Καίτοι η γλώσσα αυτών είναι η αυτή, μετά δυσχερείας εννοούσι αλλήλους και τρέφουσιν αμοιβαίον μίσος, βέβαιον δʹ είναι ότι οι βόρειοι Γκέκαι δύνανται έτι να θεωρηθώσιν ως ημιβάρβαροι, ενώ οι νότιοι Τόσκαι, και ιδίως οι Αλβανοί της Ελλάδος, ίστανται επί ανωτέρας βαθμίδος πολιτισμού.» (σ. 185). . «Περίεργον είναι ότι τούς εν μεσημβρία Τόσκους χαρακτηρίζει ιδίως ξανθή κόμη και φαιοί οφθαλμοί, ενώ αι βόρειαι φυλαί εισί μάλλον μελαψαί…» (σ. 185)…. http://ellinoistorin.gr/

Zhvillimi i nacionalizmit shqiptar dhe rrjedhimet mbi çështjen Voriepirote. Sarandu Karagkou (Shënim: Teksti që po publikojmë vendoset duke pasur parsysh faktin: Nëse nuk njeh fqinjët e tu, nuk njeh as veten tënde) ...... Më 1901 u botua në Athinë në një shtypshkronjë e Ministrisë së Luftës sipas përkthimit nga gjermanishtja nga kapiteni Eugen Rizo Ragavi , libri i zv/gjeneralit Austriak dhe kalorësit të “Urdhërit të Franceskanit Josif”, Antoni Tuma von Valdakampf me titullin “Greqi, Maqedoni dhe Shqipëri Jugore që do të thotë Pjesa jugore e Gadishullit Helen”   nga libri po shkëput disa fraza që na interesojnë: “ Pjesa më e madhe e banorëve në jug të Gadishullit Ballkanik i përket elementit helen. Këtu duhet të përfshihen dhe fiset e helenizuar tashmë të Shqipërisë Jugore ose Toskëve...” ( fq 176) “Epirotë janë sot  po aq trima sa dhe gjatë kohës së Pirros, dhe ngatërrimi i tyre me shqiptarët nuk ndikoi në këtë virtyt që ata kanë...” (fq 178). “ Gjuha neohelene ngjante, para 60 vitesh në veçanti, në Epir më afër me greqishten e vjetër...” (fq 180). “Shqiptarët janë më të paktë në numër nga Helenët.” “Emërtimi lokal i Albanëve është “Shqiptar” (banorë shkëmbinjsh), dhe nga pushtuesit e tyre Turqit, quhen “Arnautë” (fq 184). “Me emrin arvanitas  përmenden shqiptarët e pjesës së parë të shekullit të 11-të” (fq 184). “Shqiptarët ndahen në dy fise kryesore, në veri Gegët dhe jug Toskët, të cilët i ndan një lumë me emrin shkumbin, i cili përbën nga veriu kufirin e zonës me të cilën merret ky libër” (fq 185). “Gegët dhe Toskët ndryshojnë nga njëri-tjetri më tepër nga sa mund të supozojë dikush. S’ka rëndësi që gjuha e tyre është e njejtë, me vështirësi merren vesh me njëri-tjetrin dhe ushqejnë urrejtje të ndërsjelltë, ndërsa është e sigurt se Gegët Veriorë mund të quhen si gjysmë-barbarë, ndrësa Toskët e jugut, dhe në veçanti shqiptarët e Greqisë qëndrojnë në një nivel të lartë kulturor” (fq 185). “Është e çuditëshme se Toskët e jugut i karakterizon ngjyra bjonde dhe sytë gri, ndërsa fiset veriore janë më tepër ezmerë...” (fq 185)...