ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ, ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ - Krenaria, mëkati më i madh.

ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ, ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ «Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται» (Λουκ. 18,14) Ἐάν, ἀγαπητοί μου, μπορῇ κανεὶς ἀπὸ σᾶς νὰ μοῦ δείξῃ ἕνα νησὶ ποὺ νὰ μὴ τὸ βρέχῃ ἡ θάλασσα, τότε μπορεῖ νὰ βρεθῇ καὶ ἄνθρωπος ποὺ νὰ μὴ τὸν πλήττουν τὰ κύματα τῆς ἁμαρ­τίας. Καὶ μία μέρα ἀκόμα ἂν εἶνε ἡ ζωή του, δὲν τὴν ἀποφεύγει (βλ. Ἰὼβ 4,17· 14,4-5. Παρ. 20,9). Εἶνε ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος! τὸ φωνάζει ἡ ἴδια ἡ συνείδησί του, τὸ φωνάζει ἡ παγκόσμιος ἱστορία, τὸ φωνάζει πρὸ παντὸς τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο. Ἐκείνη ἡ μακαρία φωνὴ ποὺ ἀκούσα­με, «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13), ἀξίζει παραπάνω ἀπὸ ἄλλες πολύωρες προσ­ευχές· αὐτὴ ἀνέβασε ἀπὸ τὴ γῆ στὸν οὐρανὸ ἕναν ἁμαρτωλό. Αὐτὴ εἶνε προσευχὴ καὶ κάθε ἄλλου ἀνθρώπου ποὺ δὲν ἄφησε τὴ συνείδησί του νὰ πωρωθῇ. Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος κάθε ἐποχῆς, μὰ πρὸ παντὸς ἁμαρτωλός, στὸ τετράγωνο καὶ στὸν κύβο, ὁ ἄνθρωπος τοῦ αἰῶ­νος μας. Μπο­ρεῖ κανεὶς ν᾽ ἀπαριθμήσῃ τὰ ἁ­μαρ­τή­ματα τοῦ συγχρόνου κόσμου; Εὐκολώτερο εἶνε νὰ μετρή­σῃ τοὺς κόκκους τῆς ἄμ­μου τῆς θαλάσσης ἢ τὶς τρίχες τῆς κεφαλῆς του ἢ τὶς σταγό­νες τῶν ὠκεανῶν, παρὰ τὰ ἁμαρτήματα ποὺ δι­απράττονται, μικρὰ καὶ μεγάλα, κρυφὰ καὶ φανερά, ἐν οἴκῳ καὶ ἐν δήμῳ, σὲ ὁ­ποι­ο­δήποτε σημεῖο τοῦ κόσμου. Οἱ ἄγ­γελοι ἀσφαλῶς θὰ ἔχουν σημειώσει στὰ μητρῷα τους τὸν αἰῶνα μᾶς ὡς τὸν πιὸ ἁμαρτωλὸ αἰῶνα τῆς ἱστορίας. Ἁμαρτωλὸς ὁ ἄνθρωπος. Ἀλλ᾽ ἐὰν σᾶς ρωτήσω, ποιά εἶνε ἡ μεγαλύτερη ἀπ᾽ ὅλες τὶς ἁ­μαρτίες, τί θ᾽ ἀπαντήσετε; εἶνε ὁ φόνος, ἡ ψευδορκία, ἡ ἀσέβεια στοὺς γονεῖς, τὰ ἁ­μαρτήματα τῆς σαρκός, ἡ ἀχαριστία, ἡ βλασφημία τῶν θείων;… Ὄχι, ἀγαπητοί μου. Ἀσφαλῶς αὐτὰ καὶ ἄλλα ἀκόμη εἶνε σο­βαρὰ καὶ κλείνουν τὴν θύρα τοῦ παραδείσου. Ἀλλὰ πάνω ἀπ᾽ αὐτά, στὴν κορυφὴ τῆς πυ­ραμί­δος, εἶνε ἕνα ἁμάρτημα ποὺ ἐπάνω στὴ ζυγαριὰ τοῦ Θεοῦ ζυγίζει περισσότερο. Ποιό νά ᾽νε αὐτό; Ἕνας μοιχὸς ἢ πόρνος ἢ ἄδικος ἢ ἀχάριστος ἢ καὶ φονιᾶς κ᾽ ἐγκληματίας, ἔρχονται στιγμὲς ποὺ ἀναλογίζεται τὸ ἁμάρτημά του, τὰ θύματα ποὺ ἔχει δημι­ουργήσει, τὴν αἰώνια κόλασι ποὺ τὸν περιμένει, καὶ πέφτει μπροστὰ στὸν Λυτρωτὴ τοῦ κόσμου καὶ λέει «Χριστέ, συχώρεσέ με». Ἕνας μόνο στέκεται ὄρθι­ος, σὰν κολώνα καὶ πάσσαλος, καὶ δὲν λυγίζει νὰ ζητήσῃ τὸ ἔ­λεος τοῦ Θεοῦ· καὶ ἡ ἁμαρτία του, ἡ ἀβυσσώδης, ποὺ ἐμεῖς δὲν τὴν ὑπολογίζουμε ἀλλὰ οἱ ἄγ­γελοι καὶ ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἱστορία καὶ ἡ ψυχολο­γία καὶ πρὸ παντὸς τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο σήμερα τὴ βα­θμολογοῦν ὡς τὴν βαρύτερη ἁμαρτία – ποιά εἶνε, ἀδελφοί μου; Εἶνε ἡ ὑπερηφάνεια. –Ὥστε ἡ ὑπερηφάνεια εἶνε τόσο μεγάλο κακό, ὥστε κατατάσσεται στὴν πρώτη γραμ­μή;… * * * Σᾶς φαίνεται, ἀγαπητοί μου, αὐτὸ ὑπερβολι­κό. Ἀλλὰ σᾶς κάνω μία ἐρώτησι, ἐπάνω στὴν ὁποία ἔστυψαν τὰ μυαλά τους καὶ φιλόσοφοι χω­ρὶς νὰ βροῦν ἀπάντησι. Ἡ ἐ­ρώτησι εἶνε· πό­θεν τὸ κακό; ἀπὸ ποῦ εἰσέβαλε τὸ κακὸ στὸν κό­­σμο; Μήπως ἀ­π᾽ τὸ Θεό; Ἄ­παγε τῆς βλασφημί­ας! ὁ ἀγαθὸς Θεὸς δὲν μπορεῖ νά ᾽νε ἡ πηγὴ τοῦ κα­κοῦ. Μήπως ἀπὸ τὸν ἄν­θρωπο; Οὔ­τε· γιατὶ ὁ ἄνθρωπος εἶ­νε τὸ θῦμα τοῦ κακοῦ. Τότε ἀπὸ ποῦ ἦρθε ἡ συμφορά; Κατὰ τὴ Γρα­φὴ τὸ κακὸ προ­ῆλ­θε ἀπὸ τὸ σατανᾶ, αὐτὸς εἶνε ὁ ἐφευρέτης τῆς ἁμαρτίας. Καὶ ποιά ἁμαρτία διέπραξε; Προ­ηγουμένως ὁ σατανᾶς ἦταν τὸ λαμπρό­τε­ρο ἄστρο. Γιατὶ ὅπως ὑπάρχουν ὑλικὰ ἄστρα, ἔτσι ὑπάρχουν καὶ πνευματικὰ ἄστρα (βλ. καὶ Dante Al­ighieri, «Παράδεισος», 3ο βιβλίο τοῦ ἔργου Ἡ Θεία Κωμῳδία). Ὁ παράδει­σος εἶνε γεμᾶτος ἀπὸ τέτοια ἄστρα· ὄχι ὑ­λικὰ ποὺ μιὰ μέρα θὰ σβήσουν ὅπως ὅλο τὸ σύμ­παν, ἀλ­λὰ πνευματικὰ ποὺ ποτέ ὁ χρόνος δὲν θὰ τὰ σβή­σῃ, ὅπως εἶνε π.χ. οἱ μεγάλοι πατέρες τῆς Ἐκ­κλησίας (Γρηγόριος, Βασίλειος, Χρυσό­στομος κ.λπ.), γιὰ τοὺς ὁποίους ἡ Ἐκκλησία μας ψάλλει «ἀστέρες πολύφωτοι τοῦ νοητοῦ στερεώματος» (δοξ. ἁγ. Πατέρ.). Πρὶν ἀ­πὸ τοὺς ἁγίους πατέρας, ἀ­στέρες καὶ φῶτα μεγάλα εἶνε οἱ ἄγγελοι, καὶ πρῶτος μέσα στὰ πλήθη ἐκεῖνα, ἄγγε­λος ποὺ φωσφόριζε καὶ σελάγιζε στὸ νοητὸ στε­ρέωμα, ἦταν ὁ «ἑωσφόρος». Τὸ ὄνομα αὐτὸ στὴν ἁ­γία Γραφὴ σημαίνει καὶ τὸν αὐγερινό, τὸν γνω­στὸ πλα­νή­τη Ἀφροδίτη· κατὰ λέξιν σημαί­νει «αὐτὸν ποὺ φέρει τὴν ἕω, δηλαδὴ τὴν αὐ­γή, καὶ προμηνύει τὴν ἀνατολή» (Ψαλμ. 109,3). Κυρίως ὅμως σημαίνει τὸν σατανᾶ, καὶ δηλώνει ἀκρι­βῶς τὸ κάλλος, τὴν ὡραιότητα καὶ λαμπρότη­τα ποὺ εἶ­χε. Ὁ ἑωσφόρος λοιπόν, ὁ πρωτοστά­της ἄγγελος ποὺ βρισκόταν κοντὰ στὸ θρόνο τοῦ Ὑψί­στου, ἔπεσε (Ἠσ. 14,12)· ἔπεσε ἀπὸ τὸ ὕψος τοῦ οὐ­ρανοῦ «ὡς ἀστραπή», ἀκαριαῖα – στὴ στιγμή, ὅ­πως ἡ ἀστραπή, ἔτσι τὸν εἶδε ὁ Κύριος (Λουκ. 10,18). Καὶ τίθεται τὸ ἐρώτημα· πῶς ἔπεσε ὁ ἑωσ­φόρος; (Ἠσ. ἔ.ἀ.), ποιά ἦταν ἡ ἁμαρτία του ποὺ τὸν γκρέμισε ἀπ᾽ τὸν οὐρανό; Ἡ Γραφὴ ἀ­παντᾷ. Ὁ ἑωσφόρος δὲν εἶχε ὑλικὸ σῶμα· ἡ ἁ­μαρτία του δὲν ἦταν οὔτε μοιχεία οὔτε πορ­νεία οὔτε κλοπή, κάτι ἀπ᾽ αὐτὰ ποὺ διαπράττει ὁ ἄνθρωπος μὲ τὸ σῶμα του· ἡ ἁμαρτία ποὺ διέπραξε τὸ ἄ­υλο πνεῦμα ἦταν ἁμαρτία ἄυλη, πνευματικὴ ἁ­μαρτία, ἦταν ἡ ὑπερηφάνεια. Ἀνοῖξτε σᾶς παρακαλῶ τὸν προφήτη Ἠσαΐα (βλ. Ἠσ. 14,13-15), κ᾽ ἐκεῖ θὰ δῆτε τί λέει. Εἶπε μέσα στὴ σκέψι του ὁ ἑωσφόρος· Μικρὴ εἶν᾽ ἡ θέσι ποὺ κατέχω, πρέπει νὰ ὑψωθῶ· θ᾽ ἀνεβῶ στὸν οὐ­ρα­νὸ πάνω ἀπ᾽ τὰ σύννεφα, θὰ στήσω τὸ θρόνο μου πάνω ἀπ᾽ τ᾽ ἀστέρια, θὰ γίνω ὅμοιος μὲ τὸν Ὕψιστο(!). Καὶ μόλις ἔκανε αὐτὴ τὴν ὑπερή­­­φανη σκέψι, κατέπεσε στὸν ᾅδη. Κι ὄχι μόνο ὁ ἴδιος ἀλλά, ὅπως λέει ἡ Ἀποκάλυψις συμβο­λικά, μὲ τὴν οὐρά του παρέσυρε καὶ τὸ ἕνα τρίτο τῶν ἀστέρων, δηλαδὴ ἀγγέλους ποὺ ἔγιναν δαίμονες (Ἀπ. 12,4). Καὶ τότε ἀκούστηκε ἡ φω­νὴ τοῦ ἀρχαγγέλου Μιχαήλ, ποὺ τὴν ἀκοῦμε κ᾽ ἐμεῖς στὴν θεία λειτουργία, «Στῶμεν καλῶς, στῶ­μεν μετὰ φόβου…» (θ. Λειτ.), ἡ σάλπιγγα ποὺ σήμανε συναγερμὸ καὶ ἐγρήγορσι ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων γιὰ νὰ μείνουν πιστοὶ στὸν Κύριο. Ἡ ὑπερηφάνεια λοιπὸν γκρέμισε ἀπ᾽ τὸν οὐ­ρανὸ τὸν ἑωσ­φό­ρο καὶ πλῆθος ἀγγέλους· γκρέ­μισε ἔπειτα στὴν Ἐδὲμ τοὺς πρωτοπλάστους ποὺ ἔμειναν ἀμετανόητοι στὴν παρακοή τους, γκρέμισε στὴ Βαβὲλ μὲ τὴ σύγχυ­σι τῶν γλωσσῶν ἐκείνους ποὺ ξεκίνησαν νὰ χτίζουν πύργο ποὺ θά ᾽φτανε μέχρι τὰ ἄστρα, γκρέμισε ἰ­σχυροὺς καὶ ὑπερηφάνους ὅπως π.χ. τὸν πάν­οπλο Γολιὰθ μὲ τὴ σφεντόνα ἑνὸς Δαυΐδ. Ὁ Κύ­ριος, ὅπως ἔψαλε ἡ Παναγία, «καθεῖλε δυνά­στας ἀπὸ θρόνων καὶ ὕψωσε ταπεινούς» (Λουκ. 1,52). Ἂς ῥίξῃ καθένας μας ἕνα βλέμμα στὰ βάθη τῆς ψυχῆς του. Δὲν ὑπάρχει θνητὸς πάνω στὴ γῆ, ποὺ νὰ μὴν ἔχῃ μέσα του ὑπερηφάνεια. Ἄλλος ὑπερηφανεύεται γιὰ τὴν ὡραιότητά του, ἄλλος γιὰ τὴ σωματική του δύναμι, ἄλλος γιὰ τὴ γνῶσι καὶ ἐπιστήμη του, ἄλλος γιὰ τὰ πλού­τη του, ἄλλος γιὰ τὰ παιδιά του, ἄλλος γιὰ τὴ γυναῖκα του, ἄλλος γιὰ τὴν πατρίδα του, ἄλ­λος γιὰ ὁ,τιδήποτε ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά. Μέσ᾿ στὴ ῥίζα τῆς ὑπάρξεώς μας εἶνε ἡ ὑπερηφάνεια. Τ᾽ ἀποτελέσματα τῆς ὑπερηφανείας ποιά εἶ­­νε, ἀγαπητοί μου; Ἡ ἱστορία παλαιότερη καὶ νεώτερη μὲ μύρια παραδείγματα, καθὼς καὶ ἡ σύγχρονη πεῖρα, ὑπογράφουν ἐκεῖνο ποὺ εἶ­πε τὸ ἀψευδὲς στόμα τοῦ Λυτρωτοῦ μας, ὅτι «πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ τα­πεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 18,14· βλ. καὶ 14,11). Αὐτὸ εἶνε νόμος ποὺ θέσπισε ὁ Κύριος. Σᾶς παρακαλῶ σήμερα, ἀνοῖξτε τὸν προφή­­τη Ἠσαΐα καὶ θὰ βρῆτε κάποια φοβερὰ χωρία (βλ. Ἠσ. 6,11· 24,6-13). Λέει ἐκεῖ, προφητεύοντας πρὶν ἀ­πὸ ὀχτακόσα χρόνια, ὅτι ἐξ αἰτίας τῆς ὑπερη­φανείας θὰ ἔρθῃ ἡμέρα ποὺ οἱ πόλεις θὰ ἀ­δειάσουν, θὰ μείνουν ἔρημες, ἀκατοίκητες, ἡ γῆ θὰ ἐρημώσῃ, οἱ ἄνθρωποι θὰ λιγοστέψουν. Ἐπειδὴ τὰ ἔθνη καὶ οἱ λαοὶ ὑπερηφανεύον­ται, θὰ ταπεινωθοῦν· θὰ γίνῃ «Ἁρμαγεδὼν» καὶ «σει­σμὸς μέγας» (Ἀπ. 16,16,18)· καὶ μέσα στὰ ἐρείπια θὰ ταφοῦν στρατηγοὶ καὶ βασιλεῖς καὶ ἄρχοντες καὶ ἐπιστήμονες πυρηνικῶν ἐρευνῶν. Ἡ ὑπερηφάνεια εἶνε ὀλέθριο κακό. * * * Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς, ἀγαπητοί μου, καὶ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία σήμερα παρουσιάζει μπροστά μας δύο εἰκόνες, τὴ μαύρη εἰκόνα τοῦ ὑπερή­φανου ἀνθρώπου ποὺ μιμεῖται τὸ δαίμονα, καὶ τὴ φωτει­νὴ εἰκόνα τοῦ ταπεινοῦ. Ὁ ὑπερή­φανος κάνει ἐχθρὸ τὸ Θεό· καὶ ὅποιος πάει κόν­τρα μὲ τὸ Θεό, ὅποιος κι ἂν εἶνε, θὰ γίνῃ στάχτη. Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἀνοίγει τὸ Τριῴδιο. Κρεμάει ἀπὸ τὰ ἄστρα μιὰ σκάλα καὶ μᾶς λέει· Προχωρεῖτε, ἀνεβαίνετε, γίνετε ἀ­στροναῦτες τοῦ πνεύματος! Ἑβδομήντα ἡμέρες διαρκεῖ ἡ περίοδος αὐτή. Σήμερα εἶνε ἡ πρώτη ἡμέρα. Ἡ τελευταία θὰ εἶνε τὸ Μέγα Σάββατο, ὅταν ὁ ἱερεὺς σκορπίζοντας δα­φνόφυλλα μέσα στὸ ναὸ θὰ λέῃ «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν…» (Ψαλμ. 81,8). Ἐμπρός! σαλπίζει τὸ ἱερὸ εὐαγγέλιο. Ἂς ἀνεβοῦμε τὴ σκάλα αὐτή. Τὸ πρῶτο σκα­λὶ γράφει ἐπάνω· Ταπεινωθῆτε! Ἂς ταπεινωθοῦμε, ἂς κλάψουμε, ἂς πενθήσουμε, ἂς γίνου­με ἐλαφροὶ σὰν φτερωτοὶ ἄγγελοι, καὶ τότε θὰ φτάσουμε στὰ ὕψη τῶν οὐρανῶν, γιὰ νὰ ὑμνοῦ­με ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέλους Πατέρα Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν. (†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος (Στον ἱ. ν. Ἁγ. Ἐλευθερίου Ἄρεως Γκύζη – Ἀθηνῶν 30-1-1966 πρωί) Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΕ΄, Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2065

Krenaria, mëkati më i madh. “Ai që lartëson veten do të përulet”(Lluka 18,14) Nëse të dashurit e mi, mundet dikush prej jush të më tregojë dikë që të mos e lagë deti, atëhere mund të gjendet dhe një njeri që të mos e dëmtojnë dallgët e mëkatit. Dhe sikur vetëm një ditë të jetë jeta e tij, nuk i shmang dot (Shiko Jovi 4,17 – 14, 4-5  Fjalët e Urta 20, 9). A është njeriu mëkatar? E tregon vetë ndërgjegjia e tij, e shpall vetë historia botërore, e shpall mbi të gjitha ungjilli i sotëm. Ai zë i largët që dëgjuam “Zoti, të më mëshirojë mua mëkatarin” (Lluka 18,13), që vlen më tepër se lutjet të tjera të gjata dhe ishte kjo lutje që ngjiti nga toka në qiell një mëkatar. Kju është lutja e çdo njeriu që nuk lejoi që shpiriti i tij të mbulohej nga çmërçi. Në çdo kohë njeriu është mëkatar, por, mbi të gjitha mëkatar në katror dhe në kub është njeriu i shekullit tonë. Mundet dikush të numërojë mëkatet e botës moderne? Është më kollaj që të numërojë kokërrat e rërës  së detit ose qimet e kokës së tij ose pikat e qiellit, sesa mëkatet që kryhen, të vogla e të mëdha, fshehur apo hapur, në publik  apo privatisht, në çdo vend të botës. Ëngjëjt me siguri do të kenë shënuar në regjistrat e tyre, shekullin tonë si shekullin më mëkatar të historisë. Mëkatar njeriu, por, nëse iu pyes cili është mëkati më i madh nga të gjithë, çfarë do të përgjigjeshit? Është vrasja, betimi i rremë, mosrespekti ndaj prindëve, mëkatet e trupit, mosmirënjohja, blasfemia e hyjnoreve, ... Jo të dashurit e mi. Sigurisht që të gjitha këto janë të rënda dhe mbyllin derën e parajsës. Por mbi të gjitha këto, në majën e piramidës, është një mëkat që mbi peshoren e Zotit  peshon më tepër. Cila të jetë kjo? Një kurvar, një i padrejtë, një vrasës e kriminel, ka momente që mendon mëkatet e tij, viktimat që ka krijuar, ferrin e përjetshëm që e pret, dhe gjunjëzohet para Shpëtimtarit të botës dhe thotë: “Krisht, më fal”. Vetëm njëri qëndron më këmbë si një kollonë apo hu, dhe nuk mendon aspak se duhet të kërkojë mëshirën e Zotit, dhe mëkati i tij,  prej ferri, që ne nuk e mendojmë, por që ëngjëjt, jeta, historia, psikologjia por mbi të gjitha ungjilli i sotëm e vlerësojnë si mëkatin më të rëndë- cila është vëllezërit e mi? Është krenaria. -         Pra krenaria është kaq e keqe e madhe, sa të rënditet në vijën e parë!! **** Ju duket të dashurit e mi, diçka e ekzagjeruar kjo. Por do t’iu bëj një pyetje, mbi të ciln do të shtrydhnin trurin dhe filozofët dhe nuk do të gjenin përgjigje. Pyetja është: nga ku vjen e keqja? Nga ku hyri e keqja në botë? Mos ndoshta nga Zoti? Mos iu afro blasfemisë! Zoti i mirë nuk mundet që të jetë burimi i së keqes. Mos ndoshta nga njeriu? As nga ai, sepse njeriu është viktimë e së keqes. Atëhere nga ku erdhi kjo e keqe? Sipas Shkrimit të Shenjtë e keqja e ka prejardhjen nga shejtani, ai është shpikësi i së keqes. Por cilin mëkat bëri ai? Në fillim shejtani, stanai, ishte ylli më i ndritur. Sepse ashtu siç ekzistojnë yjet materiale, kështu ekzistojnë dhe yjet shpirtërore ( shiko Dante Alighieri, Parajsa, libri i tretë i veprës Komedia Hyjnore). Parajsa është e mbushur me hyje të tilla, jo materiale të cilat një ditë do të shuhen ashtu si gjithë universi, por shpirtërore, që koha kurrë nuk do t’i shuajë, siç janë psh. Etërit e mëdhenj të Kishës (Grigori, Vasili, Goëarti etj) për të cilët Kisha jonë psallën “Yje të shumëndritshëm të qiellit imagjinar” . Para etërve tanë të shenjtë, hyjet dhe dritat e mëdha janë ëngjëjt, dhe ndër ta më i bukuri ëngëll ishet ai eosfori/ luciferi. Emri i të cilit. Ky emër në shkrimin e shenjtë do të thotë dhe yll mëngjesi, planetin e njohur afërdita dhe fjalë për fjalë po të përkthehet do të thotë “ ai që sjell mëngjesin, paralajmëron mëngjesin” (Psalmos 109,3). Por kryesisht do të thotë shejtan, dhe tregon pikërisht, bukurinë dhe ndriçimin që kishte. Luciferi pra, ëngjëlli që ishte pranë fronit të më të lartit, ra (Isaia, 14, 12), ra nga lartësia e qiellit “si rrufe”, menjëherë- në çast, si rrufe, dhe kështu e pa Zoti (Lluka, 10, 18) Ngrihet pyetja, si ra Luciferi, (Isaia) cili ishte mëkati i tij që e rrëzoi nga qielli? Shkrimi përgjigjet. Luciferi nuk kishte trup prej materieje ose mëkati i tij nuk ishte as kurvëria as vjedhja, apo diçka nga ato që bën njeriu me trupin e tij, mëkati që ai kreu kjo frymë e patrup, ishte mëkat jo material, mëkat shpirtëror, ishte krenaria. Hapeni ju lutem profetin Isaia (shiko Isaian 14,13-15) dhe atje do të shikoni se çfarë thotë. Tha në mendjen e tij Luciferi, është e vogël grada që kam, duhet të ngrihem, do të ngjitem në qiell mbi retë, do të ngre fronin tim mbi yjet, do të bëhem i ngjashëm me më të Lartin (!). Sapo bëri këtë mendim krenar, ra në had. Jo vetëm ai,por , siç thotë dhe Zbulesa në mënyrë simbolike, me bishtin e tij tërhoqi një të tretën e hyjeve, dmth ëngjëj që u bënë demonë ( Apostulli 12,4). Atëhere u dëgjua zëri i kryengjëllit Mihail, që e dëgjojmë dhe në meshën hyjnore “Le të qëndrojmë mirë, le të qëndrojmë me frikë...” (Mesha Hyjnore) ,  boria që ishte alarmi për gadishmëri të ëngjëjve dhe njerëzve që të mbeten besimtarë ndaj Zotit. Krenaria pra rëzoi nga qielli  Luciferin dhe një mori ëngjëjsh, rrëzoi më pas në Edhem dhe të parëkrijuarit që mbetën të papenduar në mosbindjen e tyre, rrëzoi në Babel me ngatërrimin e gjuhëve ata, që filluan të ndërtonin një kullë që do të arrinte deri në yjet, rrëzoi të fortët dhe krenarët si psh Goliatin me hedhien e gurit nga  një David. Zoti, ashtu siç psalli dhe e Tërëshenjta, “rrëzoi të fortët nga froni dhe lartësoi të përulurit” (Llukai 1, 52) . Le të hedhë një sy, secili prej nesh, në thellësinë e zemrës së tij. Nuk ka të vdekshëm mbi kët tokë që të mos ketë brenda vetes krenari. Dikush krenohet për bukurinë e tij, dikush por forcën e tij trupore, dikush tjetër për njohuritë dhe shkencën që zotëron, dikush për pasurinë e tij, dikush tjetër për fëmijët e tij,dikush për gruan e tij, dikush për çdo gjë nga të mirat materiale. Në rrënjën e ekzistencës sonë është krenaria. Rezultati i krenarisë, cili është të dashurit e mi? Historia e vjetrë dhe e re, me një mijë shembuj, si dhe eksperienca moderne, nënshkruajnë atë që tha goja e papërgënjeshtruar e Shpëtimtarit tonë, se “kushdo që lartëson veten do të përulet, dhe ai që përul veten do të lartësohet” (Lluka 18,14 shiko dhe 14,11) Ky është ligji që vendosi Zoti. Ju lutem sot hapni, profetin Isaia dhe do të shikoni disa pjesë të tmerrshme (Shiko Isaia 6,11   24, 6-13). Thotë atje duke profetizuar, para 800 vjetësh, se për shkak të krenarisë do të vijë një ditë që qytetet do të zbrazen, do të mbeten të shkreta, të pabanueshme, toka do të shkrretohet, njerëzit do të pakësohen. Mqs kombet dhe popujt krenohen, do të përulen, do të bëhet “Armagedoni” dhe “tërmet i madh” (Apostujt 16, 16, 18) dhe në gërrmadhat do të varrosen gjeneralët, mbretërit, fisnikët, shkencëtarët e kërkimeve bërthamore. Krenaria është një e keqe shkatërrimtare. *** Për këtë pikërisht, të dashurit e mi, dhe Kisha jonë e Shenjtë sot paraqet para nesh dy figura. Figurën e zezë të njeriut krenar i cili imiton demonin, dhe figurën e ndritur të të përulurit. Krenari bën armik Zotin, dhe ai që shkon në të kundërt me Zotin, kushdo qoftë, do të bëhet pluhur. Sot Kisha jonë hap Triodhin. Var nga yjet një shkallë dhe na thotë: Ecni, ngjituni, bëhuni astronautë të frymës! Shtatëdhjetë ditë mban kjo periudhë. Sot është dita e parë. E fundit është e Shtuna e Madhe, kur prifti duke shpërndarë fletë dafine në kishë thotë “Zoti u Ngjall, duke gjykuar botën..” (Psalmi 81,8). Përpara! Thërret ungjilli i shenjtë. Le të ngjitimi këtë shkallë. Shkalla e parë shkruan sipër: PËRULUNI! Le të përulemi, të qajmë, të mbajmë zi, të bëhemi të lehtë si ëngjëj me krahë, dhe atëhere do të arrijmë në lartësinë e qiejve, për të lavdëruar atje bashkë me ëngjëjt Atin Birin dhe Shpirtin e Shenjtë në jetë të jetëve. Amin. (†) Episkop Avgustini. (Në Shën Eleftheri i Areos Gizi Athinë 30-01-1966 në mëngjes) Përgatiti Përktheu Pelasgos Koritsas

Διαφθορά στην Αλβανία και συνέπειες στην ΕΕΜ

Απ’ τα βασικά αρνητικά φαινόμενα του πολιτικού και εν γένει δημοσίου βίου στην Αλβανία, στο οποίο ιδιαίτερα εστιάζει η διεθνή ανάλυση και οι εκθέσεις υποστήριξης τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ, είναι αυτό της διαφθοράς με την κυριολεκτική και οποιαδήποτε άλλη έννοια. Οι εκθέσεις μάλιστα με την ανάληψη της διακυβέρνησης απ’ το ΣΚ και τον Έντι Ράμα κάνουν λόγο για ενδημικό φαινόμενο που έχει προσβάλει όλους τους τομείς της κρατικής οντότητας, δικαστικό σώμα, τοπική αυτοδιοίκηση κ.α.

Η κατάσταση είναι ζοφερή και οι πολίτες της χώρας έχουν ο καθένας ιδίαν εμπειρία για τις εκφάνσεις αυτής της διαφθοράς που δεν είναι και ιδιαίτερα σχολαστική και ούτε τηρεί τα προσχήματα. Είναι σε μορφές πρωτογενούς δωροδοκίας που σύμφωνα με το βαθμό του κρατικού λειτουργού προσδιορίζεται και το μέγεθος. Στην ουσία αποτελεί το βασικότερο παράγοντα που έχει σκοτώσει την οικονομική δραστηριότητας και οδηγεί καθημερινά όλο και περισσότερους πολίτες στη φυγή και την αναζήτηση καλύτερης τύχης έστω και σε καθεστώς ημιπαρανομίας στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης αλλά ακόμη και την Ελλάδα και την Ιταλία παρότι μαστίζονται απ’ την οικονομική δυσπραγία.

Ιδιαίτερα όμως το φαινόμενο της εκτεταμένης σε χρόνο και έκταση διαφθοράς προσβάλει και επηρεάζει τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό και δυναμιτίζει εκ των προτέρων ή τουλάχιστον καθιστά δυσμενέστερη οποιαδήποτε προσπάθεια για την ανάκαμψη στις πατρογονικές του εστίες. Η διαφθορά ταλαιπωρεί την ΕΕΜ όχι απλά για το λόγο ότι ως ευαίσθητη κοινωνική ομάδα καθίσταται και η πλέον ευάλωτη σε φαινόμενα ή παράγοντες που συνολικά απασχολούν τη χώρα και το σύνολο των πολιτών της.

Είναι συνέπειες έμμεσες και άμεσες που προφανώς πρέπει να οδηγήσουν τη συμπεριφορά της ΕΕΜ, της πολιτικής της έκφρασης αλλά και την Ελλάδα έστω και για το λόγο αυτό πρέπει να την κάνουν ακόμη πιο ενδιαφερόμενη για την εσωτερική κατάσταση στην Αλβανία.

Δεδομένου ότι η εκτεταμένη διαφθορά και ο καθορισμός του οικονομικού παιχνιδιού απ’ την πλέον στενή ομάδα του Ράμα σχεδόν εκμηδενίζει την οικονομική δραστηριότητα στην περιφέρεια όπου ζει ο βασικός όγκος της ΕΕΜ. Παλαιότερα τη δυσπραγία αυτή κάλυπταν εμβάσματα μέσω ΟΓΑ ή οποιασδήποτε άλλης μορφής απ’ την Ελλάδα και οι περιοχές στη μεθόριο θεωρούνταν απ’ τις πλέον κοινωνικά προνομιούχες. Τώρα τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Η διαφθορά επίσης καθορίζει το πεδίο των οποιασδήποτε μορφής δημόσιες δαπάνες ειδικά δε αυτό των έργων κοινής ωφελείας. Δεδομένης της δημογραφικής συρρίκνωσης, του ελάχιστου πολιτικού ρόλου όπως αυτός ορίζεται με τα κριτήρια της ψηφοθηρίας και άλλα συναφή στο χώρο δεν συμβαίνει σχεδόν τίποτε.

Μεγάλα συμφέροντα που στην ουσία προκαλούν το φαινόμενο της ενδημικής διαφθοράς συνεχώς πιέζουν την πολιτεία στα πλαίσια της «αγαθούς συνεργασίας», για να τους ανοίγουν νέα μέτωπα για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ορατές οι άμεσες ή έμμεσες συνέπειες τούτου είναι σε περιοχές όπως η Χιμάρα με τα οικόπεδα και τη δόμηση της παράκτιας περιοχής.

Επιπλέον δε πολλές φορές δημιουργείται ασφυκτική προπαγανδιστική και όχι μόνο πίεση εις βάρος της ΕΕΜ και των Ελληνοαλβανικών σχέσεων με αποκλειστικό σκοπό τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από γεγονότα που άπτονται στο πεδίου της κρατικής διαφθοράς και το οργανωμένο έγκλημα. . Ωστόσο όμως η εθνικιστική συμπεριφορά και ρητορική δυσχεραίνει καθημερινά το δημόσιο βίο της ΕΕΜ.

Εκεί που είναι πιο ξεκάθαρες οι συνέπειες αφορά στο δικαστικό σύστημα. Οι περιπτώσεις των δικαστικών αποφάσεων που αφορούν στις περιουσίες κοινοτήτων μας, ατομικές ή μοναστηριακές λαμβάνονται από δικαστικούς λειτουργούς που έχουν ενδώσει ή έχουν κυριολεκτικά παραδοθεί στη δωροδοκία και τη διαφθορά. Ως εκ τούτου ή για να καλύψουν άλλες αποφάσεις τους, είτε επειδή με βεβαρημένη σταδιοδρομία καθίστανται ευάλωτη στις παραινέσεις λογής – λογιών υπηρεσιών και παραγόντων του παρασκηνίου, ή ακόμη και λόγω της άμεσης δωροδοκίας βγάζουν αποφάσεις – τερατουργήματα. Πρόκειται για ασέλγεια συνειδησιακή και επαγγελματική αλλά που ως άλλοθι έχουν πάντοτε «το εθνικό συμφέρον» και «πατριωτικό καθήκον» κατά την έννοια που αυτοί προσδίδουν.

Απ’ την άποψη αυτή και χωρίς να την αφήνουν αδιάφορη όποιες άλλες πτυχές της αυριανής διαδήλωσης διαμαρτυρίας στα Τίρανα, δεν πρέπει να αφήσουν αδιάφορο τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό και την πολιτική εκπροσώπηση της ΕΕΜ.

http://tachydromos.org/

Εφ’ολης της ύλης παρέμβαση του Βαγγέλη Ντούλε στη Βουλή

Disa mite për luftën italo- greke dhe varrezat e ushtarëve grekë – Gazeta Tema

---

 

Nga Mero Baze

Ka një vëmendje më të madhe seç meriton boshatisja e një varreze të ushtarëve grekë në Sajmolë, një fushë e vogël buzë Vjosës, në Grykën e Këlcyrës. Dhe bashkë me këtë vëmendje të shtuar, ka dhë një reaksion politik, të adresuar qartë kundër kësaj historie.

Së pari, në Sajmol nuk po gjenden eshtra ushtarësh. Ky mit duhet të bjerë dhe nuk duhet të përmendet në shtyp si i tillë. Në atë vend që po gërmohet në Sajmol, është një varrezë e ushtarëve të vrarë grekë, ruajtur prej vitit 1941. E kemi pasur atë varrezë. Askush nuk e ka punuar atë tokë në gati tetëdhjetë vjet. As në komunizëm, as pas komunizmit nuk e ka lëvizur njeri kryqin. Pra, nuk kemi të bëjmë me kërkim varresh, por me boshatisjen e një varreze, për t’i çuar trupat në një varrezë të sistemuar 3 km më tutje, pranë Kishës së Shën Kollit, po në Grykën e Këlcyrës.

Në atë vend mbi rrugën kryesore ka pas dhe ushtarë të varrosur italianë, të cilët janë hequr në vitet gjashtëdhjetë, dhe nuk ka vend për spekulime. Medalione ushtarësh italianë dhe grekë ka gjithë fusha, sa herë e punon traktori, ashtu siç ka krehër fishekësh grekë dhe italianë në çdo qoshe shtëpish të vjetra.

Fusha e vogël e Sajmolës gjendet mes malit Golik dhe Shëndelli, ku janë shkatërruar batalionet “Lupi di Toskani” dhe “Julia” e italianëve, si dhe forcat greke të batalionit të Kretës dhe të Kallpaqit. As italianët dhe as grekët nuk kanë mundur dot t’i varrosin shumicën e  të vrarëve. Biles grekët shumë më pak se italianët. Tragjike është se shumica  e tyre mbetën në faqet e maleve ku janë vrarë, dhe kanë humbur në vite aty.

Gianni Granzotto, një ish- ushtar italian, gazetar dhe autor librash, që në vitet tetëdhjetë ishte president i ANSA-s në Itali, ka ardhur në vitin 1984 në Sajmolë dhe në Peshtan, aty ku është bërë beteja. Siç e përshkruan në librin e tij, “Vjosa ime e dashur”, tregon se si buzë rrugës në Peshtan takoi një bari dhe e pyeti: “A ka më të vrarë në Golik, që janë pa varrosur?”

-Ka, i ishte përgjigjur me vrazhdësi të natyrshme bariu. Sa herë shkrin dëbora, rrëshqasin poshtë rrungajave.

-Të lutem, mbulojini aty ku janë. Goliku ishte dhe mali i tyre.

Është në një farë mënyre një ndjenjë njerëzore të respektojmë dikë që jeta e ka përplasur të vdesë në malet tona, pavarësisht politikave të mbrapshta që e kanë sjellë aty.

Histeria ndaj zhvarrosjes së disa kufomave të ruajtura, është teprim dhe tejkalon problemet që shoqërojnë këtë histori, ku Shqipëria dhe shqiptarët janë viktima të një lufte që nuk ishte e tyre.

Dhe duhet të jemi realist, të pranojmë se shqiptarët kanë qenë më shumë me grekët në këtë luftë, kur ata ishin gjallë, dhe është e tepërt të bëjnë si anti-grekë tani me disa të vdekur. Për më tepër që mburremi dhe e kemi argument kundër ligjit të luftës, se disa nga kompanitë dhe batalioni shqiptar “Tomori”, dezertuan nga lufta.

Së dyti, duhet të jemi realistë dhe për konceptin e luftës italo- greke që preku Shqipërinë. Ne ishim “fronti shqiptar” i luftës italo- greke, pasi Italia, pas sulmit më 28 tetor 1940 kundër Greqisë, nuk e përballoi dot ofensivën greke dhe u tërhoq nga Greqia në territorin shqiptar në janar 1941, duke u kthyer nga vend pushtues, në një vend që u pushtua nga Greqia (në këtë rast si territor italian, pasi ne ishim të pushtuar nga Italia). Prandaj, kur i trajtojmë grekët si pushtues më 1940-1941, duhet të jemi të kujdesshëm të përdorim një kriter. Nëse ne themi se duhet hequr ligji i luftës, pasi ne nuk sulmuam Greqinë, por e sulmoi Italia, atëhere as nuk mund të themi që na pushtoi Greqia, pasi kemi qenë të pushtuar nga Italia. Ajo që disa quajnë pushtim grek, është se Greqia, disa muaj nga janari deri në prill, e vuri para ushtrinë italiane, duke e detyruar të tërhiqet në brendësi të territorit tonë, nga Kurveleshi, në Berat dhe deri Kolonjë, Korçë e Pogradec.

Dhe po të mos futej ushtria gjermane nga Bullgaria në Selanik dhe të pushtonte Greqinë, ne mund të kishim një histori dhe më të rëndë nga kjo luftë. Por pushtimi i Greqisë nga Gjermania, bëri që Greqia të dorëzohej dhe ushtria italiane marshoi sërish drejt Greqisë, tashmë si “fitimtare” ndaj një ushtrie që dikush tjetër ja kishte lidhur duart.

Së treti, problemi i varrezave greke në Shqipëri është një vendim i shtrirë në kohë nga së paku 12 qeveri shqiptare prej vitit 1987, dhe është një vendim ku pala shqiptare thjesht ka rezistuar apo toleruar, në varësi të halleve të tjera që ka pasur me Greqinë, por kurrë nuk është marrë seriozisht me thelbin e problemit. Çdo ushtar i vrarë në Shqipëri meriton të ketë një varrezë, dhe një të tillë e meritonin dhe ushtarët grekë, derisa e kanë ushtarët gjermanë, anglezë apo francezë.

Ajo që është e ndjeshme për opinionin, është konceptimi i këtyre varrezave si masive, dhe vendosja e tyre gjeografike në një nga kufijtë e pretendimeve historike të Greqisë. E vërteta është se këto varreza janë simbolike, pasi ato nuk kanë brenda tyre as 5 për qind të ushtarëve grekë të vrarë në Shqipëri, të cilët kanë mbetur maleve pa adresë dhe të paidentifikuar, pasi në tërësi ishte një ushtri sulmuese, që kishte mobilizar dhe vullnetarë. Vendshtrirja e tyre gjeografike nga Bularati në Këlcyrë, dhe më tej drejt juglindjes, është një fitore e politikës greke ndaj asaj shqiptare, firmosur së fundi nga qeveria “Berisha”, dhe që Edi Rama po e shkëmben me heqjen e ligjit të luftës me Greqinë. Pra, po i merr diçka për një gjë që ua kishim dhënë. Kaq është çmimi politik.

Histeria ndaj zhvarrimeve apo gjetjes së ushtarëve të vrarë në Shqipëri, nuk është një gjest që na nderon. Sidomos kur bëhemi “luanë” me të vdekurit dhe pula me të gjallët.

Pse ngjall frikë ngritja e varrezave greke?

Marrëveshja e fundit mes Tiranës dhe Athinës për ngritjen e varrezave të ushtarëve të rënë gjatë luftës italo- greke në shkëmbim të heqjes së ligjit të luftës, ka ringjallur edhe njëherë makthe dhe paranojë në Shqipëri. Ato janë bërë më të forta sepse ndryshe nga ushatrët francezë apo anglezë që kanë në nëntokën tonë të vrarët e tyre, grekët rrefuzojnë të kenë një varrezë të vetme, por duan t’i prehin të rënët e tyre në monumente për gjatë vijës imagjinare të pretendimeve Helene për Vorio – Epirin.

Kjo legjendë që është parë gjithnjë me skepticizëm dhe ndroje në Shqipëri është ushqyer po aq sa nga politikat e sotme, edhe nga qëndrimet që ka mbajtur Greqia si vend në luftë gjatë konfiktit të saj me Italinë.

Lapsi.al I është kthyer librave të historisë për të parë se si janë sjellë trupat e gjeneralit Aleksandros Papagos ne territorin shqiptar.

Pas pushtimit nga fashistët italianë në 28 tetor 1940, dihet se forcat greke të diktatorit grek Metaksas i zmbrapsën shpejt hordhitë italiane në tokën shqiptare. Gjirokasta, Korça, gryka e këlcyrës e deri në kufijtë e Vlorës u bënë arena e përgjakshme e kësaj lufte që nuk qe aspak e shqiptarëve.

Por, kur filluan t’i ndjekin këmba këmbës tetë divizionet e shpartalluara me 140 mijë vetë në tokën tone, grekët u sollën në mënyrë të çuditshme. Ata nuk u përpoqën kurrë të tregojnë se nuk kishin pretendime teritoriale ndaj Shqipërisë. Në deklaratën e tij kryeministri Metaksas tha se trupat e tij po luftonin për çlirimin e Shqipërisë, por nuk e përcaktoi kurrë se vendi i tij ishte pro një Shqipërie të pavarur. Kjo gjë e bëri ambasadorin biritanik në Athinë Cummings t’i shkruante qendrës: “Qeveria greke nuk e ka deklaruar kurrë se çfarë ka ndërmend, por unë jam i bindur se ata i kanë kthyer sytë nga Epiri i Veriut. Nuk e di se ç’vijë kufitare duan të përcaktojnë saktësisht”.

Ashtu sikurse dëshmon edhe historiani Brend Fisher në librin e tij “Shqipëria gjatë luftës së dytë botërore” frika e shqiptarëve se mos Greqia kërkonte ndryshim të kufijve, lidhet edhe me faktin se trupat helene morën urdhër të mos e lejonin kremtimin e pavarësisë në 28 nëntor 1940 në qytetin e Korçës. Kjo u interpretua sikur ata nuk donin ta njihnin Korçën si pjesë të një Shqipërie të mëvetësishme.

Një shenjë tjetër po në këtë qytet ishte fakti se kur grekët hynë aty, ata ngritën një këshill bashkiak të përbërë në shumicën e tij dërrmuese nga minoritarë.

Gjithashtu faki se në ushtrinë greke nuk u pranuan vullnetarë nga vendi ynë, por vetëm minoritarë që donin të luftonin kundër italianëve, i jep asaj një ngjyrim etnik përveçse atij çlirimtar.

Të gjitha këto fakte historike, që me kohë kanë marrë trajtat e legjendave, i kanë shtuar frikrat mes shqiptarëve. Dhe megjithëse më pas hyri në lojë Gjermania hitleriane e cila i zboi ushtarët grekë nga Shqipëria dhe e pushtoi  gjithë Greqinë, besimi se kur grekët luftuan kundër Italisë në territorin Shqiptar patën edhe synime të tjera ka lënë gjithnjë një shije të keqe.

Dhe fantazmat e kësaj ndjesie bëhen disa fish më të forta tani kur Edi Rama ka rënë dakord me Aleksis Tsiprasin që të ngrihen varrezat e ushtarëve grekë të luftës së 1940-1941. Fakti se do të ketë më shumë se një vend ku do të prehen të rënët dhe se ato do të shtrihen pikërisht në kufijtë imagjinarë të vorio-epirit ndez disa paranoja që e bëjnë të duket një pzar i paleverdisshëm shkëmbimin e këtij koncesioni, me heqjen e ligjit absurd të luftës.

©Lapsi.al

Ο άνθρωπος μετά την πτώση των πρωτοπλάστων,.......... - Njeriu pas rrënies së njerëzve të parëkrijuar................

Ο άνθρωπος μετά την πτώση των πρωτοπλάστων, απέκτησε την ροπή προς το κακο και εύκολα κινείται προς την αμαρτία. Γράφει ο ι. Χρυσόστομος: όταν αποκλίνη προς την κακία, ξεπερνάει κάποτε και την θηριωδία των αγρίων ζώων και γινεται πιό επίνδυνος από το θηρίο, γιατί εκείνο εχει φανερή την αγριότητα και την θηριωδία, ενώ ο άνθρωπος κρύβει την κακία του κάτω απο το προσωπείο της επιεικείας και της φαινομενικής καλωσύνης.

Njeriu pas rrënies së njerëzve të parëkrijuar, përfitoi tendencën drejt  së keqes dhe me lehtësi lëviz drejt mëkatit. Shkruan Shën Joan Gojarti: kur anon drejt së keqes, tejkalon në një moment dhe vetë kafshërinë e kafshëve të egra dhe bëhet më i rrezikshëm se përbindëshi, sepse ato e kanë të dukshme egërsinë dhe ashpërsinë, ndërsa njeriu fsheh të keqen nën maskën e butësisë dhe mirësisë së shtirur.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΤΣΑΜΗΔΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ - Shembuj të rolit antihelen të Çamëve gjatë periudhës të pushtimit.

 11η Λεγεώνα Τιράνων
Legjeona e 11-të e Tiranës

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΩΝ ΤΣΑΜΗΔΩΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ Πανστρατιά Τσάμηδων Έκτος από τα αναρίθμητα εγκλήματα, υπήρξε και η απερίγραπτη τρομοκρατία, που απετέλεσεν εξ άλλου και τον τακτικό σκοπό των πρώτων. Όλος ο Μουσουλμανικός πληθυσμός τής Θεσπρωτίας από 17 έως 70 ετών είχεν εξοπλισθεί από τους Ιταλούς, οι όποιοι στους περισσότερους έδωσαν και στρατιωτικές στολές. Οι Έλληνες κάτοικοι ολοκλήρων περιφερειών και χωριών εγκατέλειψαν τα υπάρχοντά των στο έλεος των αρπαγών και προσέφυγαν στο εσωτερικό τής Ελλάδος γιά να σωθούν από τα μαρτυρία και θάνατο. Στο Καρτέρι Τυπικό το παράδειγμα τού Καρτεριού, ενός χωριού που οι κάτοικοί του το εξεκένωσαν ομαδικώς, χωρίς να πάρουν τίποτε μαζί των. Εκεί εισήλασαν οι Μουσουλμάνοι των γύρω χωριών Μαζαρακιάς, Καρτεριού και Συκοχωρίου γιά το πλιάτσικο. Λεηλάτησαν τα πάντα, έκαψαν ή κατέστρεψαν σπίτια, μπήκαν ακόμη και στην εκκλησία τού χωριού, έσπασαν τα ιερά σκεύη και ερύπαναν και παρεμόρφωσαν τις Άγιες Εικόνες. Στο Μαργαρίτι Ίδια τύχη περίμενε και το Μαργαρίτι ανήμερα τού Μεγάλου Σαββάτου τού 1942, που το εγκατέλειψαν πανικόβλητοι οι κάτοικοι, όταν βρέθηκαν κοντά στο χωριό των τα πτώματα των Γεωργίου Γκέρτσου και Αναστασίου Παπαδιαμάντη οικτρότατα διαμελισμένα και κρεουργημένα σ’ ένα ερημόσπιτο, σκεπασμένα με λίγες πέτρες. Το αυτό συνέβη και στα χωριά Αγία Μαρίνα, Πλαταριά, Αργυρότοπος, Πέστιανη, Γραικοχώρι και άλλα πολλά. Προσφυγιά Οι πρόσφυγες των λεηλατούμενων και καταστρεφομένων χωριών είχαν συγκεντρωθεί στην περιοχή Φαναριού τής Πρεβέζης, όπου βρίσκοντας εύφορη γη εργάστηκαν σκληρά και επέζησαν, επιβεβαιώνοντας ακόμη μία φορά την θαυμαστή ζωτικότητα τής Ελληνικής Φυλής. Χαφιεδισμοί και «προβοκάτσιες» —Ανθούσα Εννοείται, πως οι Τσάμηδες έβλεπαν με κακό μάτι την επιβίωση των διαφυγόντων θυμάτων τους. Γι’ αυτό προσεπάθησαν μάταια με παντοειδείς ραδιουργίες να παραπείσουν τούς Ιταλούς να εξοντώσουν τούς πρόσφυγες τού Φαναριού, πράγμα που θα το είχαν κατορθώσει, όπως συνέβη σ’ άλλες περιπτώσεις, όπως τού χωριού Ανθούσα —που πραγματικά ανθούσε, έως την ήμερα που οι Ιταλοί εισήλασαν εξ αφορμής «προβοκάτσιας» των Τσάμηδων, (οι όποιοι κατέστρεψαν μόνοι κάποιο τηλεφωνικό καλώδιο και «κατήγγειλαν» το γεγονός στους γκλοριόζους HενδόξουςJ στρατιώτες τού Μουσσολίνι) με αποτέλεσμα την πυρπόληση τού χωριού και στυγερά κακουργήματα των Τσάμηδων, που μπήκαν στην Ανθούσα ανήμερα Μεγάλη Παρασκευή τού1943. Κατά των προσφύγων Στους Γερμανούς έπιασαν ευκολώτερα οι εισηγήσεις των Τσάμηδων κατά των προσφύγων τού Φαναριού. Τον Αύγουστο τού 1943 Γερμανό ιταλικό απόσπασμα, βαρύτατα εξωπλισμένο, με Τσάμηδες συμπαραστάτες (που εφρόντισαν να φέρουν μαζί των και υποζύγια γιά την μεταφορά τού πλιάτσικου) εισώρμησε αιφνιδιαστικά στο Φανάρι. Ο όλεθρος και η καταστροφή που σκόρπισαν οι επιδρομείς, ήταν κάτι ασύλληπτο. Ολόκληρο τον απαίσιο εκείνο Αύγουστο τού 1943, το τοπίο περιβάλλονταν από τούς καπνούς των μαυρισμένων χαλασμάτων. Ένα ακόμη παράδειγμα: Ο κακούργος Τσάμης Γιασίν Σαντίκ (μιλήσαμε προηγουμένως γι’ αυτόν) άρπαξε μιά μέρα σε κάποια επιδρομή 170 γιδοπρόβατα, αλλά στον γυρισμό τον βρήκε μιά εκδικητική σφαίρα και τον άφησε στον τόπο, κάπου κοντά στο χωριό Μορφάτι. Ο φόνος τού κακούργου εξαγρίωσε τούς Τσάμηδες τής περιοχής. Πεντακόσιοι απ’ αυτούς «εξεστράτευσαν» προς την κατεύθυνση όπου εξετελέσθη το κάθαρμα Σαντίκ, σκοτώνοντας όποιον Έλληνα συναντούσαν στον τρελό δρόμο των. Ένας νεομάρτυς 1940-1 Μεταξύ άλλων απαντήθηκαν και με τον ιερέα των Σπαθαραίων (ενός χωριού), τον Παπασπυρίδωνα Νούτση. Αμέσως τα καθάρματα τον άρπαξαν και τον διέταξαν, καβαλλικεύοντάς τον εκ περιτροπής, να τούς μεταφέρει σαν υποζύγιο, αφού τού φόρεσαν σαμάρι και καπίστρι. Όταν έφθασαν, τον εξετέλεσαν. *** Πηγή: Το έργο του Χαρίτωνος Λάμπρου, «Τσάμηδες και Τσαμουριά», εκδοθέν στην Αθήνα το 1949. Εικόνα :  Αλβανοί μελανοχίτωνες υπηρετήσαντες με το μέρος τού ιταλικού στρατού στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Shembuj të rolit antihelen të Çamëve gjatë periudhës të pushtimit. Një ushtri me çamë Përveç krimeve të panumërta, kishte dhe terrorizëm të papërshkrueshëm, që përbënte dhe qëllim të përhershëm të të parëve. E gjithë bota myslymane e Thesprotisë nga 17 deri 70 vjeç ishte armatosur nga Italianët, të cilët tek më të shumtët prej tyre ju dhanë dhe veshje ushtarake.  Banorët grekë të zonave të tëra dhe fshatrave braktisën mallin e tyre në mëshirën e rrëmbyesve dhe u larguan jashtë Greqisë që të shpëtonin nga torturat dhe vdekja. Në Karter Shëmbulli tipik i Karterit, të një fshati që banorët e tij e zbrazën masivisht pa marrë gjë me vete. Atje u lëshuan myslymanët e fshatarave Mazarakia, Karteri dhe Sikohori për plaçkë. Plaçkitën gjithçka, dogjën dhe shkatërruan shtëpitë, hynë dhe në kishën e fshatit, thyen enët e shenjta dhe përdhosën duke prishur Ikonat e Shenjta. Në Margarit. Të njejtin fat e priste dhe Margaritin në të gëdhirë të së Shtunës së Madhe të 1942, të cilin e braktisën nën panik banorët, kur pranë fshatit u gjendën trupat e Gjeorgjio Greços dhe Anastas Papadhiamantit të coptuara dhe të maskaruara në një shtëpi të braktisur të mbuluara me gurë. Kjo ndodhi dhe në fshatrat e Shën Marinës, Platariasë, Argjirotopos, Peshtan, Grekohori dhe të tjera. Emigrim Emigrantët e fshatrave të plaçkitura e të shkatërruara mblodhën në zonën e Fanarit të Prevezës ku pasi gjetën një tokë pjellore punuan fort dhe mbijetuan duke vërtetuar dhe njëherë aftësitë  e mrekullueshme për të mbijetuar të Farës Helene. Spiunllëqe dhe “provokime” – Anthusa. Kuptohet, që Çamët nuk e shihnin me sy të mirë mbijetesën e viktimave të tyre të larguara. Për këtë arsye u përpoqën më kot me lloj- lloj maskarallëqesh që të bindin Italianët për të eliminuar emigrantët e Fanarit, diçka që do ta kishin arritur, siç ndodhi në raste të tjera, si në fshatin Anthusa- që me të vërtetë lulëzonte, deri në ditën që Italianët lëshuan, nga “provokimi” i çamëve, (të cilët shkatërruan vetë një kabëll elektrik dhe “denoncuan”  faktin tek Gloriozë, ushtarët e Musolinit) me rezultat fshatit të digjej dhe Çamët të kryenin krime të rëndomta, duke hyrë në të gëdhirë të së Premtes së Zezë në Anthusa  të 1943. Kundër emigrantëve. Tek gjermanët kaluan më lehtë propozimet e Çamëve kundër emigrantëve të Fanarit. Në Gusht të vitit 1943 një grup ekzekutorësh e përbërë nga gjermanë dhe italianë, të armatosur rëndë, me çamë mbështetës ( të cilët u kujdesën të sjellin me vete dhe hajvanë për transportin e plaçkës) u vërsul papritur në Fanar. Shkatërrimi dhe e keqja që sollën këta sulmues, ishte diçka e paimagjinueshme. Gjatë gjithë atij Gushti të keq të 1943-it, i cili ishte i rrethuar nga tymrat e rrënojave të nxirra. Një shembull akoma: Çami Sadik Jashini rrëmbeu një ditë në një sulm 170 kokë bagëti, por në kthim e gjeti një plumb hakmarrës dhe e la në vend, diku afër fshatit Morfat. Vrrasja e këtij keqbërësi egërsoi çamët e zonës. Pesëqind prej tyre u vërsulën në drejtim të vendit ku u ekzekutua plehra Sadik,duke vrarë këdo grek që gjenin në rrugën e tyre të çmendur. Një dëshmor i ri. 1940-1 Ndër të tjerët takuan dhe priftin e Spathareon (fshat), Papa Spiridhon Nuçin. Menjëherë plehrat e rrëmbyen dhe e urdhëruan , pasi e kishin hipur si hajvan që t’i transportonte , pasi i vunë samar dhe kapistall. Kur arritën e ekzekutuan. Burimi: Vepra e Haritonos Lambrou “Çamët dhe Çamëria” e botuar në Athinë në vitin 1949. Pamje të tjera të bashkëpunimit me fashistët do të gjeni këtu