Ενίσχυση του έργου!

Ενίσχυση του έργου!

Πέμπτη 1 Μαρτίου 2018

Το νόμιμο είναι και ηθικό;- E ligjshmja a është dhe e moralshme?

Image may contain: 1 person
Δημήτριος Γαρούφας
Δικηγόρος-πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Dhimitër Garufa-
 Avokat- ish president i Dhomës së Avokatisë së Thessalonikit
Ο Θουκυδίδης στην ιστορία του διασώζει τον επιτάφιο λόγο του Περικλέους που μεταξύ άλλων έλεγε (μετ. Ε.Βενιζέλου): "Εις τον δημόσιον μας βίον, απογεύγομεν την παρανομίαν, από ευλάβειαν προ πάντων προς τας επιταγάς των εκάστοτε αρχόντων και των νόμων, εκείνων ιδίως εξ΄αυτών, όσοι έχουν τεθεί είτε προς υπεράσπισιν των αδικουμένων, είτε μολονότι άγραφοι, φέρουν αναμφισβήτητο όνειδος εις τους παραβάτας των.." ...Αλλά και ο Τζών Κέννεντυ πριν εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ στο βιβλίο του "Σκιαγραφία των γενναίων" στο οποίο βιογραφεί 8 Αμερικανούς πολιτικούς, που είχαν το θάρρος να πάνε κόντρα στο κόμμα τους και την κοινή γνώμη υπηρετώντας το δημόσιο συμφέρον, έγραφε: "Στα ιδιωτικά επαγγέλματα το άτομο έχει το δικαίωμα να προωθεί τα ατομικά του συμφέροντα μέσα στο πλαίσιο του νόμου, για να φτάσει στην καθολική επιτυχία. Αλλά στο δημόσιο βίο απαιτούμε από το άτομο να θυσιάζει τα ατομικά του συμφέροντα για το γενικότερο καλό.."
Τα γράφω αυτά με αφορμή την συζήτηση που γίνεται πάλι αυτές τις μέρες για το "νόμιμο" και το "ηθικό" μετά από την αποκάλυψη ότι εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί έπαιρναν επίδομα ενοικίου... Βλέπουμε ότι η διάκριση του νομίμου από το ηθικό γινόταν από την αρχαιότητα κι΄ότι διαχρονικά είναι καθιερωμένο ότι αυτός που θέλει να εκπροσωπεί τους πολίτες πέρα από τους νόμους που ισχύουν για όλους τους πολίτες αυτόν θα τον δεσμεύουν και κάποιοι άλλοι ηθικοί κανόνες... δηλαδή αυτό που κάνει πρέπει εκτός από νόμιμο να είναι και ηθικό... και τέλος οι εκπρόσωποί μας να θυμούνται τον Αριστοτέλη που έλεγε ότι "οι πολλοί των πολιτικών ουκ αληθώς τυγχάνουσι της προσηγορίας. Ου γάρ εισί πολιτικοί κατά την αλήθεια, ο μεν γάρ πολιτικός των καλών έστι πράξεων προαιρετικός αυτών χάριν, οι δε πολλοί χρημάτων και πλεονεξίας ένεκεν άπτονται του ζην ούτως" (Ηθικά Ευδήμεια,1216α,23-27). Δηλαδή κατά τον Αριστοτέλη οι περισσότεροι πολιτικοί κακώς ονομάζονται πολιτικοί γιατί ο πολιτικός είναι αυτός που επιλέγει να κάνει καλές πράξεις για τις ίδιες τις πράξεις ενώ οι πολλοί επιλέγουν αυτή την ενασχόληση από πλεονεξία για χρήματα... θυμίζοντάς μας από τα βάθη της ιστορίας ότι ευθύνη των πολιτικών είναι η εφαρμογή των αρχών... κι΄ότι ακόμα "και τοις νόμοις και τη άλλη οικονομία ούτω τετάχθαι ώστε μη είναι τας αρχάς κερδαίνειν.."(Πολ.1308b,32-34) Δηλαδή οι νόμοι και οι θεσμοί να είναι τέτοιοι που να μην επιτρέπουν τον πλουτισμό στους ασκούντες εξουσία...
Tukididi në historinë e shkruar nga ai, ka ruajtur një pjesë të fjalën e përmbivarrshme të Perikliut ku ndër të tjera thoshte: “Në jetën tonë publike, iu shmangëm jashtligjshmërisë, kryesisht për shkak  të respektit ndaj urdhëresave të udhëheqësve dhe të ligjeve, të atyre sidomos, që janë vendosur për mbrojtjen e të personave që kanë pësuar padrejtësi, që mgjth se janë të pashkruar, sjellin një ndëshkim në shkelësit e tyre...” Por dhe Xhon Kenedi para se të zgjidhej president i USA në librin e tij “Siluetë e trimave” në të cilën shkruan biografinë e tetë politikanëve amerikanë, që kishin kurajon të shkojnë kundër partisë së tyre dhe opinionit publik me qëllim t’i shërbenin interesit publik, shkruante: “Në profesionet private, personi ka të drejtë të promovojë interesat e tij personale brenda kontekstit ligjor, që të arrijë në suksesin e plotë. Por në jetën publike, kërkojmë nga personi që të sakrifikojë interesat e tij personale për të mirën e përgjithshme.....”

I shkruaj këto duke marrë shkasë nga biseda zhvillohet këto ditë për “të ligjshmen” dhe të “moralshme” pas zbulimit që u bë në lidhje me ministra që nuk janë pjesë e parlamentit dhe përfitonin nga bonusi që parashikon ligji në lidhje me qiranë....
Shikojmë që dallimi i të ligjshme nga e moralshmja bëhej që nga lashtësi dhe diakronikisht është e caktuar që ai që do që të përfaqësojë qytetarët përtej ligjeve që janë në fuqi për të gjithë qytetarët atë e detyrojnë dhe disa ligje dhe rregulla moralë... dmth ajo që bën, përveç se është e ligjshme duhet të jetë dhe e moralshme... dhe në fund përfaqësuesit tonë duhet të kujtojnë Aristotelin që thoshte se “shumica e politikanëve nuk vlerësohen me të vërtetë nga të gjithë. Sepse nuk janë politikanë me të vërtetë, ai që është politikan i mirë është për shkak të veprave të mira dhe i bën sepse kështu zgjedh,  ndërsa shumica tërhiqen nga paratë dhe jetojnë për të ardhura sa më të shumta” (Ηθικά Ευδήμεια,1216α,23-27). Dmth sipas Aristotelit shumica e politikanëve më kot quhen të tillë pasi politikan është ai që zgjedh që të bëjë vepra të mira për vetë veprat e mira ndërsa më të shumtit e zgjedhin këtë për profesion për shak të lakmisë për para .... duke na kujtuar nga thellësia e historisë që përgjegjësi e politikanëve është aplikimi i principeve... dhe se gjithashtu ligjet dhe institucionet të jenë të tilla që të mos lejojnë pasurimin e atyre sa kanë në dorë pushtet.....

Δεν υπάρχουν σχόλια: