Τρείς εξαιρετικής ομορφιάς εικόνες της Παναγίας στο Βυζαντινό Μουσείο της Κορυτσάς ! - Tre ikona të një bukurie të rrallë të së Tërëshenjtës në Muzeun Bizantin të Korçës!

Ikona "Shën Mëri Eleusa" është një prej ikonave të ekspozuara në MKAM, në pavionin e Onufrit dhe djalit të tij Nikollës. Ikona është pikturuar nga Nikolla për ikonostasin e kishës së Shën Mëri Vlahernës në Berat në vitin 1578. Nikolla djalë dhe nxënës i Onufrit ka ndjekur gjurmët artistike të babait dhe mësuesit të tij, jo vetëm në stil por edhe në mënyrën e pikturimit. Në fund të ikonës mbi një sfond të kuq, piktori ka lënë të shkruar mbishkrimin "lutje e shërbëtorit të Zotit, konteshë dhe grua e priftit, Amin". Virgjëresha paraqitet me Krishtin fëmijë në dorë të majtë, dhe me dorën tjetër tregon fëmijën e saj. Krishti paraqitet i qetë duke mbajtur një pergamen të mbledhur në dorë të majtë dhe jep bekimin e tij me dorën e djathtë. Kjo ikonë si dhe mijëra të tjera u konfiskuan dmth u vodhën duke u rrëmbyer nga diktatura e E Hoxhës në kisha dhe në shtëpitë e helenorthodhoksëve. Lavdi Perëndisë që disa prej tyre shpëtuan deri më sot. Mbetet e përhershme nevoja që të gjitha ato sa u vodhën dhe u rrëmbyen nga komuniteti helenorthodhoks të kthehen tek pronari i vërtetë që është Kisha Orthodhokse.

Εικόνα της «Παναγιάς της  Ελεούσας» μία από τις εικόνες που εκτίθεται στο Μεσαιωνικό (Βυζαντινό) Μουσείο Κορυτσάς στο τμήμα που έχει αφιερωθεί στον Ονούφριο  και τον υιό του Νικόλαο. Η Εικόνα έχει αγιογραφηθεί από τον Νικόλαο για το εικονοστάσιο της Παναγίας Βλαχέρνας του Βερατίου το 1578. Ο Νικόλαος ως υιός και μαθητής του Ονουφρίου έχει ακολουθήσει τα καλλιτεχνικά ίχνη  του πατέρα και δασκάλου του, όχι μόνο προς το στιλ αλλά και τον τρόπο αγιογράφησης. Στο τέλος της εικόνας πάνω σ’ ένα κόκκινο φόντο, ο αγιογράφος έχει βάλει την επιγραφή «Δέησης της Δούλης του Θεού Κοντέσας και Πρεσβυτέρας. Αμήν» Η Παναγιά παρουσιάζεται με τον Χριστό παιδί στο αριστερό χέρι και στο άλλο χέρι δείχνει το παιδί της. Ο Χριστός παρουσιάζεται ήρεμος κρατώντας την περγαμηνή μαζεμένη στο αριστερό χέρι να ευλογεί με το δεξί. Αυτή η εικόνα όπως χιλιάδες άλλες κατασχέθηκαν δηλαδή κλάπηκαν από το καθεστώς του Ε Χότζα από ναούς και σπίτια ελληνορθόδοξων. Δόξα τω Θεώ που κάποια από αυτά διασώθηκαν έως σήμερα.    Μόνιμη όμως είναι ανάγκη ώστε όσα αδίκως το καθεστώς κατάσχεσε, από την ελληνορθόδοξη κοινότητα, να επιστραφούν στον νόμιμο κάτοχο την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Ikona "Shën Mëria në fron me Krishtin, Zonja e Engjëjve" është pikturuar rreth viteve 1650 dhe vjen nga zona e Kolonjës. Në sfondin e artë predominon figura e Shën Mërisë e ulur në fron duke mbajtur Krishtin fëmijë në prehër. Në pjesën e sipërme paraqiten dy kryeëngjëjt me krahë të hapura dhe me duart në pozicion lutjeje. Ky lloj kompozimi ku Shën Mëria e ulur në fron druri shumë të dekoruar me harqe të gëdhendura dhe dantella u shfaq kryesisht gjatë shekullit të XVIII në shkollën e Kretës, Tebes dhe në ishuj. Draperitë në maforin e Virgjëreshës si dhe këpucët e kuqe të kujtojnë pikturat e piktorit Kretian Theofan të pikturuara në kishën e Shën Nikollës në Meteora.

Εικόνα «Ένθρονη Παναγία βρεφοκρατούσα, Η Κυρά των Αγγέλων» έχει αγιογραφηθεί γύρω στο 1650 και προέρχεται από την περιοχή της Κολόνιας. Στο χρυσό φόντο υπερισχύει η εικόνα της Παναγίας καθιστή στο θρόνο κρατώντας τον Χριστό. Στο πάνω μέρος παρουσιάζονται δύο Αρχάγγελοι με ανοιχτά φτερά και τα χέρια τους σε στάση προσευχής. Αυτό το είδος σύνθεσης, όπου η Παναγία είναι καθιστή σε ξύλινο θρόνο με πλήθος διακοσμήσεων αψίδων  και δαντέλες εμφανίστηκε κυρίως κατά το ΙΗ’ αιώνα στην Κριτική Σχολή, Θήβα και νησιά. Οι λεπτομέρειες στο μαφόριο της Παναγίας και τα κόκκινα υποδήματα θυμίζουν τις αγιογραφίες του Κριτικού Αγιογράφου Θεοφάνη αγιογραφημένες στο Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου στα Μετέωρα.

 

"Shën Mëri Hodigitria"është një prej ikonave më të bukura që ekspozohet në Muzeun Kombëtar të Artit Mesjetar. Ikona e ka origjinën nga kisha e Lindjes së Virgjëreshës në ishullin e Maligradit dhe është pikturuar në shekullin e XV. Shën Mëria shfaqet duke mbajtur Krishtin Emanuel në dorë të majtë dhe dorën e djathtë e ka mbështetur në gjoksin e saj. Aureola e saj është pikturuar në ngjyrë të kuqe mbi sfondin ohër të ikonës. Fytyra katrore e Virgjëreshës të kujton fytyrat e shënjtorëve strategë të pikturuara në manastirin e Shpëfytyrimit (Metamorfozës) në Meteora gjatë viteve 1483. Në pjesën e sipërme të ikonës shfaqet profeti Solomon duke shpalosur elitarin e shenjtë të shkruar me shkronja kaligrafike "Dituria do të ndërtojë atë banesë" . Ai shfaqet me kurorë dhe veshje mbretërore. Ikona është totalisht e pikturuar sipas taditës së shkollës së Kosturit, shkollë kjo e një niveli shumë të lartë artistik.

«Η Παναγία η Οδηγήτρια» είναι μια από τις ωραιότερες εικόνες και εκτίθενται στο Μεσαιωνικό (Βυζαντινό) Μουσείο της Κορυτσάς. Η εικόνα προέρχεται από το ναό της Γεννήσεως της Θεοτόκου στο Νησί Μαλιγκράντ και είναι αγιογραφημένη κατά το ΙΕ’ αιώνα. Η Παναγία απεικονίζεται κρατώντας τον Χριστό, Εμμανουήλ με το αριστερό χέρι και το δεξί χέρι το έχει στηρίξει στο στήθος της. Το στεφάνι της έχει κόκκινο χρώμα πάνω στον ώχρα  φόντο της εικόνας. Το τετράγωνο πρόσωπο της Παναγίας θυμίζει τις εικόνες στην Μονή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου στα Μετέωρα κατά το 1483. Στο επάνω μέρος της εικόνας εμφανίζεται ο προφήτης Σολομών ξεδιπλώνοντας το ιερό ειλητάριο γραμμένο καλλιγραφικά με την φράση «Η σοφία ωκοδόμησεν εαυτη οίκον». Αυτός εμφανίζεται με το στεφάνη και βασιλική ενδυμασία. Η εικόνα είναι ολοκληρωτικά αγιογραφημένη σύμφωνα με την παράδοση του σχολείου της Καστοριάς, ένα σχολείο με ιδιαίτερα υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο.