Αλβανοί και Έλληνες, ούνα φάτσα ούνα ράτσα Shqiptarë dhe grekë ..Una faccia, una razza!

του Χρήστου Ξανθάκη Θυμάμαι εκεί στην αρχή της δεκαετίας του ενενήντα, τότε που είχε ανοίξει ο Σαμαράς τα σύνορα με την Αλβανία (καλώντας τους ομογενείς να κάνουν «Χριστούγεννα στην πατρίδα»), όταν είχαν καταφθάσει ξαφνικά στην Ψωροκώσταινα εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι. Ένα κύμα μεταναστευτικό, για το οποίο δεν ήταν κανένας προετοιμασμένος, ούτε από τη μία ούτε από την άλλη πλευρά. Και δυο κουλτούρες, κάποτε ίδιες και απαράλλαχτες, που είχαν ωστόσο απομακρυνθεί τα μάλα μετά από διακοπή επικοινωνίας που πλησίαζε τον μισό αιώνα… Διάλλειμα εδώ μισό λεπτό, για να αραδιάσω μερικές προσωπικές εμπειρίες. Την Αλβανία είχα την εμπειρία να την επισκεφθώ το 1987, πολύ πριν ανοίξουν επισήμως τα σύνορα. Τότε είχε αρθεί η «εμπόλεμος κατάστασις» με πρωτοβουλία Παπούλια (εξ ου και το μαχητικό σύνθημα «Παπούλια, προδότη, Αλβανέ»…) και κάποια γατόνια τουριστικοί πράκτορες έστησαν τις πρώτες εκδρομές. Και θ’ αφήνανε οι Έλληνες περιηγητές την ευκαιρία να πάει χαμένη; Ακόμη θυμάμαι που με είχε πάρει ο πατέρας μου τηλέφωνο και μου είχε πει να ακολουθήσω έναν τοπικό σύλλογο Τρικαλινών στην Αλβανία. «Έλα, πλάκα θα έχει, θα πάμε σε άλλον πλανήτη», μου έλεγε προσπαθώντας να με ψήσει. Και ψήθηκα! Και είχε και δίκιο. Άλλος πλανήτης ήταν η Αλβανία του 1987. Με φιλοκινεζικό κομμουνισμό ακόμη, με Ραμίζ Αλία στην εξουσία, με πολυβολεία κάθε εκατό μέτρα από τα σύνορα ως την Κορυτσά, όλα να κοιτάνε Ελλάδα. Και λάσπη πολλή και φτώχεια και κακομοιριά και μαγαζιά μηδέν και χλίδα ζερό και κυρίους μιας κάποιας ηλικίας να γυρνάνε στην κεντρική πλατεία πιασμένοι χέρι χέρι. Λόγω ανδρικής φιλίας, λόγω παλαιού εθίμου, μην πάει ο νους σας στο πονηρό. Οι γείτονες είχαν μείνει στη δεκαετία του τριάντα και δεν είχαν ακολουθήσει ούτε στιγμή την πορεία της υπόλοιπης Ευρώπης –ούτε της Δυτικής, ούτε της Ανατολικής. Φαντασθείτε λοιπόν αυτόν τον κόσμο να έρχεται σε επαφή εντελώς ξαφνικά και εντελώς απρόσμενα με την πετροκωστοπουλική Ελλάδα του ενενήντα κάτι. Μίγμα εκρηκτικό προέκυψε και αναστάτωση μέγιστη. Με τους Ελληνάρες να πάνε να τους βγάλουν όλους εγκληματίες τους Αλβανούς. Τους το έλεγα τότε κι ακόμη το πιστεύω: «Αν ήταν όλοι εγκληματίες, δεν θα είχε μείνει ούτε ρουθούνι ελληνικό. Το ίδιο ποσοστό κακοποιών έχουμε κι από τις δύο μεριές και πιο πολύ απ’ όσο νομίζουμε τους μοιάζουμε…» Το έλεγα τότε και θα επιμείνω και τώρα. Δεν είμαστε ούνα φάτσα ούνα ράτσα με τους Ιταλούς, με τους Αλβανούς είμαστε. Και οι δυο φυλές μια χαρά αποτελούσαν συγκοινωνούντα δοχεία επί χιλιάδες χρόνια και καυγάδιζαν και συμμαχούσαν (ξεχάσαμε τώρα τη συμβολή της Αρβανιτιάς στον αγώνα του 1821;) και τα χαλάγανε και τα φτιάχνανε. Διεκόπη η επικοινωνία επί πενήντα χρόνια λόγω τρέλας και τρόμου του Εμβέρ Χότζα (κι επειδή οι Δυτικοί δεν ξέρανε τι στο διάολο να την κάνουνε την Αλβανία) και χάσαμε για καιρό τα γράδα μας. Εδώ και αρκετά έτη όμως τα έχουμε βρει και συμβαδίζουμε. Με τόσους και τόσους μεικτούς γάμους, με τόσα και τόσα παιδάκια αλβανικής καταγωγής που έχουν γεννηθεί εδώ και αναγνωρίζουν την Ελλάδα ως πατρίδα τους, με τόσες και τόσες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ένθεν κακείθεν της συνοριακής γραμμής, δεν μας παίρνει άλλωστε και να μην τα βρούμε. Γι’ αυτό ακούγονται εξόχως παράλογες οι κραυγές όσων ζητούν πόλεμο εδώ και τώρα για το φονικό στις Βουλιαράτες. Ιδίως κάποια ουρλιαχτά που απαιτούν να αναλάβει δράση η ελληνική αεροπορία. Σαν εκείνο τον ήρωα τον Θωμά Βρακά, που πήρε μια μέρα το αεροσκάφος της ΠΑ κι έριχνε προκηρύξεις «Μπερίσα και Μέξι, θα φύγετε πριν φέξει». Έκτοτε η γελοιότητα έβαλε κοστούμι, αλλά τρίχωμα και νύχια και δόντια δεν άλλαξε ούτε μια στιγμή…  http://newpost.gr/

Kristos Ksanthaki Mbaj mend aty diku nga fillimi i viteve nëntëdhjetë, kur Samaras hapi kufirin me Shqipërinë (duke ftuar minoritarët të bënin Krishtlindjet në atdhe) qindra mijëra njerëz erdhën  papritmas në Psorokosta. Një valë migratore që i gjeti të gjithë të papërgatitur në të dyja anët. U takuan dy kultura, thuajse identike të ndara nga një ndërprerje e komunikimit që po i afrohej një gjysmë shekulli. Po ndalem këtu për të renditur disa përvoja personale. Shqipërinë pata mundësi të vizitoj në vitin 1987, shumë kohë përpara se të hapeshin zyrtarisht kufijtë. Në atë kohë me iniciativën e ish-ministrit Papulias u abrogua "gjendja e luftës" (këtu zë vend edhe slogani i asaj kohe "Papulias tradhtar, Papulaias shqiptar) dhe disa operatorë turistikë organizuan turnetë e parë. Si mund ta linin grekët shëtitës këtë mundësi t'u ikte ngaqe duart ? Mbaj mend që më kishte marrë në telefon im atë dhe më kërkoi të ndiqnim një tur lokal nga Trikala në Shqipëri. "Ejani, do jetë aventurë, do shkojmë në një tjetër planet", më tha duke u përpjekur të më bindte.  U binda.  Dhe ai kishte të drejtë. Shqipëria e vitit 1987 ishte një tjetër planet. Me një komunizëm filokinez dhe  Ramiz Alinë në pushtet, rruga nga kufiri në Korçë çdo njëqind mëtra ishte me artileri të drejtuara nga Greqia. Kishtë baltë, shumë varfëri dhe mizerje, zero dyqane dhe burra të kapur pëe krahu që i vinin rrotull pazarit. Miqësi burrash apo ndonjë zakon i vjetër, nuk ka pse të pushtoheni nga mendime të liga.  Fqinjët kishin mbetur në vitet tridhjetë dhe nuk kishin ndjekur rrjedhën e pjesës tjetër të Evropës - as Perëndimit, as Lindjes. Pra, imagjinoni që ky popull u vu në kontakt papritmas me Greqinë e viteve nëntëdhjetë. Rezultoi një përzierje eksplozive dhe u trazim i madh. Me grekët, që,i quanim të gjithë shqiptarët kriminelët shqiptarë.  Ua thosha që atëherë dhe e besoj edhe sot: Po të ishin të gjithë kriminelë, nuk do kishte mbetur grek në këmbë. E njëjta përqindje  banditësh është nga të dyja anët, dhe ne u ngjajmë më shumë nga sa mendojmë.. Ua thosha atëherë dhe insistoj dhe tani. Ne nuk jemi "una faccia, una razza" me italianët, por me shqiptarët. Të dy fiset kanë qenë enë komunikmi për mijëra vjet, kanë luftuar dhe janë  marrë vesh për bukuri (të mos harrojmë kontributin e Arvanitëve në luftën e vitit 1821) i prishnin dhe i rregullonin muhabetet vetë. Komunikimi u ndërpre për pesëdhjetë vjet nga çmenduria dhe terrori i Ervir Hoxhës (edhe për faktin se Perëndimi nuk e dinte se çfarë do të bënte me Shqipërinë),  dhe ne i humbëm gradat për një kohë të gjatë. Por prej disa vitesh i kemi gjetur muhabetet dhe tani po bashkëudhëtojmë. Me kaq shumë martesa të përziera, me kaq shumë fëmijë të origjinës shqiptare që kanë lindur këtu dhe njohin Greqinë si atdheun e tyre, me aq shumë biznese që veprojnë përgjatë vijës kufitare, nuk ka si të mos merremi vesh.  Prandaj ngjajnë jashtëzakonisht absurde ulërimat e atyre që po bëjnë thirrje për luftë pas ngjarjes në Bularat. Veçanërisht britmat e atyre që thonë se aviacioni grek duhet të veprojë. Si ai heroi  Thoma Vraka, i cili e mori një avion duke lëshuar fletushka "Berisha dhe Meksi, do të largoheni para se të feksi". Që atëherë, karagjozllëku ka veshur tjetër kostum, por flokët, thonjtë dhe dhëmbët nuk kanë ndryshuar për asnjë moment ... http://www.respublica.al/