ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΟΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΙΣΤΕΩΣ

 

ΤΟ ΘΑΥΜΑΣΤΟΤΕΡΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΠΙΣΤΕΩΣ

«Πίστει παρώκησεν εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν…» (Ἑβρ. 11,9)

Μητροπολίτου Αὐλῶνος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Ἡ σημερινή ἡμέρα «Κυριακή πρό τῆς Χριστοῦ γεννήσεως», εἶναι ἀφιερωμένη στή μνήμη ὅλων, ὅσοι ἀπό Ἀδάμ μέχρι τοῦ μνήστορος Ἰωσήφ καί τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ὑπηρέτησαν στό μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας. Τά ὀνόματα πολλῶν ἀπό αὐτούς τούς ἁγίους ἀναφέρει σήμερα ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος, τό δέ ἀποστολικό ἀνάγνωσμα μιλάει γιά τούς κατά σάρκα προγόνους τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Λέγεται πρῶτον ὡς πρός τήν ὕπαρξή Του, ὅτι, δηλαδή, ὑπάρχει Θεός. Λέγεται δεύτερον  ὡς πρός τήν οὐσία Του, τί, δηλαδή, εἶναι ὁ Θεός. Λέγεται τρίτον ὡς πρός τόν λόγο του, σέ ὅ,τι, δηλαδή, λέει ὁ Θεός. Σήμερα μᾶς ἐνδιαφέρει τό τελευταῖο, ἡ πίστη καί ἡ ἐμπιστοσύνη μέ τήν ὁποία οἱ ἄνθρωποι πρέπει νά δεχόμαστε τό λόγο τοῦ Θεοῦ. Οἱ ἅγιοι γιά τούς ὁποίους μᾶς μιλάει ὁ Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ σήμερα, ἀκριβῶς, αὐτή τήν ἐμπιστοσύνη εἶχαν στό λόγο τοῦ Θεοῦ, πού ὑπερβαίνει τά ὅρια τῆς πίστης.

1. Ἡ ἐμπιστοσύνη του στόν Θεό

Θαυμαστότερο παράδειγμα πίστης καί ἐμπιστοσύνης στό λόγο τοῦ Θεοῦ ἀπό ἐκεῖνο τοῦ Πατριάρχη Ἀβραάμ δέν ὑπάρχει. Ὁ λογισμός του, τό αἴσθημα τῆς καρδιᾶς του καί ὅλα ὅσα μπορεῖ νά σκεφθεῖ καί νά θελήσει καί νά πράξει ὁ ἄνθρωπος, ὅλα γιά τόν Ἀβραάμ εἶναι ἐμπιστοσύνη στό λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἀπό ἐκεῖ ξεκινοῦσε ὁ Πατριάρχης· ἔθετε βάση στή ζωή του ὅ,τι τοῦ ἔλεγε ὁ Θεός καί πλέον δέν ὑπῆρχαν γι’ αὐτόν προβλήματα καί ἀγωνίες.

Τό εἶπε ὁ Θεός δέν μπορεῖ νά εἶναι, παρά ὅπως τό λέει ὁ Θεός. Καί ἄν δέν φθάνει ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου νά καταλάβει πῶς καί γιατί τό λέει ὁ Θεός, ἀλλά ἀρκετό εἶναι νά ἐμπιστεύεται τόν ἑαυτό του στόν Θεό. Οὔτε γελᾶ, οὔτε γελιέται ὁ Θεός. Οὔτε τόν ἄνθρωπο θέλει νά ἐξαπατήσει οὔτε ὁ Ἴδιος μπορεῖ νά ἀπατηθεῖ στίς προβλέψεις καί τίς δυνατότητές Του.

2. Ξεκίνησε χωρίς νά γνωρίζει ποῦ πηγαίνει

Ὁ Θεός εἶπε στόν Ἄβραμ καί μετέπειτα Ἀβραάμ: «ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου καί ἐκ τῆς συγγενείας σου καί τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου καί δεῦρο εἰς τήν γῆν, ἥν ἄν σοί δείξω» (Γεν. 12, 1). Ὁ ἱερός συγγραφέας στούς στίχους 11, 8-12 μιλάει γιά τήν πίστη τοῦ Ἀβραάμ καί τῆς Σάρρας. Ἔτσι στό στίχο 8 ἔχουμε πίστη ὑπακοῆς, στούς 9-10 πίστη ὑπομονῆς καί στούς στίχους 11-12 πίστη ἐξ ἐπιρροῆς.

Ἡ πίστη στό Θεό ἦταν ἕνα ἀπό τά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τοῦ Ἀβραάμ. «Καλούμενος» στήν ἀποστολή του ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό μέ αὐτά πού τοῦ εἶπε, «ὑπήκουσεν» στή θεία ἐντολή. Αὐτό ἀποδεικνύει τή μεγαλοσύνη του πού συγκινεῖ βαθύτατα τούς συγγραφεῖς τῆς Ἁγίας Γραφῆς. ἡ μεγαλοσύνη αὐτοῦ τοῦ Πατριάρχη καί ἡ ἀκτινοβολία τῆς προσωπικότητάς του εἶναι διαχρονικές.

Συνέπεια τῆς πίστεως τοῦ Ἀβραάμ θεωρεῖται καί τό ὅτι, ἄν καί βάδιζε πρός τό ἄγνωστο, ὅμως, κατοίκησε στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας, παρότι τή νόμιζε ὡς ξένη, «ὡς ἀλλοτρίαν». «Χρειάζεται νά συνεχίσω; Δέ θά μέ πάρει ὁ χρόνος νά διηγηθῶ γιά τό Γεδεών, τό Βαράκ, τό Σαμψών, τόν Ἰεφθάει, τό Δαβίδ, τό Σαμουήλ καί τούς προφῆτες». Αὐτή ἡ φράση εἶναι ἕνα ἔπος γιά τούς μάρτυρες τῆς πίστης· ἄλλοι ἀπό αὐτούς θριάμβευσαν καί ἄλλοι βασανίστηκαν καί θανατώθηκαν. Θά ἔλεγε κανείς πώς ἄλλοι «κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχαν ἐπαγγελῶν».

Ἄλλοι «ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, … ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι… ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καί ὄρεσι καί σπηλαίοις καί ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς». Τά ὀνόματα ἀναγράφονται πάντοτε ὡς σχόλια-προσθῆκες· τό πρῶτο στό «διά πίστεως» καί τά ὑπόλοιπα σέ ὅλα τά ρήματα, τά ὁποῖα ὑπάρχουν στό στίχο μετά τό «κατηγωνίσαντο».

Ὁ Ἀβραάμ ἐμπιστεύθηκε τόν ἑαυτό του στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Ἀφέθηκε μέ πλήρη ἐμπιστοσύνη (ἁβραμιαία πίστη), στήν Πρόνοια τοῦ Θεοῦ νά τόν ὁδηγήσει ὅπου αὐτή ἤθελε. Ἔτσι καί κάθε πιστός, μονολότι ἀγνοεῖ ποῦ οἱ διάφορες περιστάσεις θά τόν ὁδηγήσουν, γνωρίζει, ὅμως, καλά ποιός εἶναι ὁ ὁδηγός του καί ποῦ γιά τό συμφέρον του τόν ὁδηγεῖ.

Ἡ πίστη ὁπλίζει τόν ἄνθρωπο μέ ὀξύτατο μάτι, ὥστε νά βλέπει μέ διαύγεια τά ἐλέη τῆς ἐπαγγελίας ἀπό μεγάλες ἀποστάσεις τόπου καί χρόνου. Ἡ πίστη, ἐπίσης, παρέχει στήν ψυχή τοῦ πιστοῦ τή βεβαιότητα ὅτι εἶναι ξένος ὡς ἅγιος τοῦ ὁποίου σπίτι καί πατρίδα εἶναι ὁ οὐρανός. Εἶναι παρεπίδημοι οἱ ἄνθρωποι σάν ταξιδιῶτες πού ταξιδεύουν, γιά νά ξαναγυρίσουν στήν πατρίδα τους, μολονότι τό ταξίδι αὐτό εἶναι παρατεταμένο καί σιγανό ὡς πρός τόν χρόνο τῆς πορείας.

Ἐάν ὁ Θεός δέν καλέσει τόν ἄνθρωπο, εἶναι δυνατό ὁ ἴδιος νά βρεῖ μόνος του τόν δρόμο τῆς σωτηρίας; Ἡ κλήση τοῦ Θεοῦ προτρέπει τόν καθένα ὄχι μόνο νά ἀφήσει τήν ἁμαρτία, ἀλλά καί νά ἐγκαταλείψει τό ἁμαρτωλό περιβάλλον του. Καί ὁ Ἀβραάμ ἄν δέν ἐκαλεῖτο ἀπό τόν Θεό, θά παρέμεινε μέχρι τό θάνατό του στή Μεσοποταμία. Ἀφοῦ κλήθηκε ἐξῆλθε ἀπό τή γῆ του καί τῶν συγγενῶν του καί πῆγε σέ ἕνα τόπο πού δέν γνώριζε κἄν.

Ἡ ἀληθινή προσέγγιση μέ αὐτές τίς μεγάλες μορφές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τῆς σημερινῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς μεταμορφώνει τό νοῦ μας καί τόν καθιστᾶ ἱκανό νά συλλάβει τό νόημα τῆς παρούσας περικοπῆς καί γενικότερα ὅλο τό πνεῦμα τῆς πρός Ἑβραίους Ἐπιστολῆς, γιατί ὁ πιστός δέν συζητάει καί δέν φιλοσοφεῖ, ἀλλά μεταμορφώνεται εἴτε «διά πίστεως» εἴτε διά τοῦ «εἰργάσαντο». Ἡ γνώση γιά τά ἱερά αὐτά πρόσωπα μεταβάλλεται σέ ἀγάπη μιμήσεώς τους, ὅσο αὐτό καί ἄν εἶναι δύσκολο στούς τωρινούς καιρούς.