Η ελληνοαλβανική κρίση, οι χάρτες και το οικόπεδο 5 - Cipras do të bojkotojë takimin e 27 Majit në Tiranë.

Η συσσώρευση προβλημάτων στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, με την κατάρρευση της συμφωνίας του 2009 για τις θαλάσσιες ζώνες, με την απαίτηση για τροποποίηση των ερευνών για υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο και νομό Ιωαννίνων, το ζήτημα των Τσάμηδων, τα προβλήματα της μειονότητας και γενικότερα το θέμα της Μεγάλης Αλβανίας, αποσυντόνισαν ώς ένα βαθμό τη νέα κυβέρνηση που αναζητεί τρόπους διπλωματικής ανασυγκρότησης των σχέσεων με τα Τίρανα.

Ετσι, ούτε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, πήγε στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Διαδικασίας ΝA Ευρώπης την περασμένη Παρασκευή στα Τίρανα, ούτε ο πρωθυπουργός θα μεταβεί την Τρίτη στην αλβανική πρωτεύουσα στη Σύνοδο Κορυφής. Η πίεση των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές είναι τεράστια, ενώ και άλλοι ηγέτες δεν θα μεταβούν στα Τίρανα.

Υπάρχει όμως ζήτημα αντιμετώπισης των προβλημάτων και σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει μια συνολική προσέγγιση στα Βαλκάνια τον επόμενο μήνα, όμως η Αλβανία απαιτεί ειδική στρατηγική. Αυτό γιατί, στα άμεσης προτεραιότητας θέματα είναι τι θα γίνει με τη συμφωνία του 2009. Η Αλβανία ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα με το πρόγραμμα ερευνών που έχει αναγγείλει στο Ιόνιο, έχει παραβιάσει τα χωρικά της ύδατα στο δικό της οικόπεδο 5, όπου τα Τίρανα προγραμματίζουν δικές τους έρευνες πιθανότατα εντός των επόμενων εβδομάδων. Αυτό σημαίνει ότι θα εκδηλωθεί κρίση και ότι η διαφορά, υπαρκτή ή ανύπαρκτη πρέπει να λυθεί με κάποιο τρόπο. Είτε με διάλογο, είτε με προσφυγή, είτε με διαιτησία, είτε μέσω Χάγης. Πριν φθάσουμε εκεί όμως υπάρχουν στοιχεία που καταδεικνύουν το αβάσιμο των αλβανικών επιχειρημάτων.

Οι συντεταγμένες

Η άποψη που διατυπώνεται τις τελευταίες ημέρες ότι υπάρχει λάθος στις συντεταγμένες των ερευνών και κατά κάποιο τρόπο η Αλβανία έχει δίκιο δεν ευσταθεί. Σύμφωνα με αρμόδιες επιστημονικές πηγές που μίλησαν στην «Κ» υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας, οι χάρτες που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τον πρώην υπουργό Ενέργειας Γ. Μανιάτη και επικαλούνται τα Τίρανα, είναι Διαγραμματικοί, δηλαδή ενδεικτικοί και κατά συνέπεια είναι αδύνατον οι Αλβανοί να βγάλουν συμπεράσματα για την περιοχή ερευνών, επομένως το αλβανικό διάβημα έχει πολιτική και όχι επιστημονική βάση. Ωστόσο, ταυτόχρονα, τα Τίρανα ζήτησαν τους ψηφιακούς χάρτες ερευνών από την Ελλάδα, που δείχνουν με ακρίβεια την περιοχή των οικοπέδων. Οπως επισημαίνει η ίδια πηγή οι ψηφιακοί χάρτες ταυτίζονται απόλυτα με τους χάρτες που συμφώνησαν, υπέγραψαν και αντάλλαξαν η Ελλάδα και η Αλβανία με τη συμφωνία του 2009, κατά συνέπεια, δεν υπάρχει κανένα θέμα παραβίασης αλβανικών χωρικών υδάτων και ότι τα Τίρανα, προσχηματικά θέτουν θέμα χαρτών προκειμένου να διακηρύξουν την πολιτική τους απαίτηση για αλλαγή της συμφωνίας του 2009.

Η ίδια επιστημονική πηγή υπογραμμίζει ότι με τη συμφωνία του 1992 μεταξύ Αλβανίας-Ιταλίας, οι θαλάσσιες ζώνες οριοθετήθηκαν με τη μέθοδο της μέσης γραμμής και ότι το νησάκι Σάσων της Αλβανίας έχει πλήρη επίδραση και χάρις σε αυτήν, η γειτονική χώρα κέρδισε περίπου 70 τετραγωνικά χιλιόμετρα υφαλοκρηπίδα, αλλά δεν αναγνωρίζει τα ίδια δικαιώματα στα ελληνικά νησιά που οριοθετήθηκαν και πάλι με τη μέθοδο της μέσης γραμμής.

Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί τώρα να ανασυγκροτήσει την εξωτερική πολιτική στα Βαλκάνια και στο πλαίσιο αυτό εξετάζει τρόπους συνολικής αντιμετώπισης των διμερών προβλημάτων με την Αλβανία, καθώς είναι θέμα χρόνου το κλίμα να ενταθεί και παράλληλα με τις τάσεις αποσταθεροποίησης που αυξάνονται στα Δυτικά Βαλκάνια. Ο κ. Κοτζιάς έχει συζητήσει πολλές φορές το «αλβανικό ζήτημα» και με τη γερμανική κυβέρνηση και με την ύπατη εκπρόσωπο για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια της Ε.Ε. Φεντερίκα Μογκερίνι.

..................................

Nuk ka më asnjë dyshim se marrëdhëniet mes Tiranës e Athinës janë në kuotën më të ulët që prej viteve ’90. Këto raporte morën një kurs të ri që pas rrëzimit nga Gjykata Kushtetuese  të marrëveshjes për kufirin detar në vitin 2009. Tensionet kanë kulmuar dy vitet e fundit dhe sidomos periudhën e parë të 2015 me hapjen nga qeveria shqiptare të çështjes së kërkimit të hidrokarbureve në detin Jon dhe Greqinë e Veriut. Gazeta “Kathimerini” shkruan se kjo çështje, por edhe një sër problemesh që lidhen me pretendimet shqiptare për çështjen çame, respektimin e pakicave dhe shfaqjen e ideve të Shqipërisë së Madhe kanë çorientuar Athinën që kërkon të ndërtojë një strategji të veçantë për rindërtimin e marrëdhënieve diplomatike me Tiranën. Muaji që vjen do të jetë vendimtar për politikën e jashtme greke në Ballkan. Duke iu referuar burimeve diplomatike gazeta shkruan se ashtu si ministri Jashtëm grek, Nikos Kotzias bojkotoi takimin e ministrave të jashtëm të Procesit të Europës Juglindore që u mbajt në Tiranë më 22 dhe 23 Maj, edhe kryeministri grek Aleksis Tsipras nuk do të udhëtojë drejt kryeqytetit shqiptar në 27 Maj për të marrë pjesë në samitin e nivelit të lartë të kryeministrave të rajonit në kuadër të SCEEP. Kathimerini shkruan se zgjidhja e mosmarrëveshjeve për kufirin detar mund të arrihet përmes disa opsioneve, ku nuk përjashtohet padia në Gjyqin e Hagës. “Shqipëria pretendon se Greqia me programin e kërkimeve për naftë në detin Jon, të shpallur në qershor ka cenuar ujërat territorial shqiptare në bllokun 5 ku Tirana planifikon kërkime gjatë javëve të ardhshme. Kjo do të thotë se do të shpaloset një krizë që me një mënyrë ose tjetër duhet të zgjidhet. Ose nëpërmjet dialogut, ose nëpërmjet arbitrazhit ose nëpërmjet Gjyqit të Hagës. Para se të mbërrijmë këtu ka prova e fakte që vërtetojnë se argumentet e palës shqiptare janë të pabazuara”-shkruan Kathimerini. Sipas gazetës pretendimet e palës shqiptare për cënim të integritetit territorial të ujërave shqiptare nga kërkimet për naftë në detin Jon  janë politike dhe jo shkencore. Burime zyrtare thanë për “Kathimerini” se hartat mbi të cilat është bërë plani i kërkimeve janë të njëjtat me ato që palët paraqitën gjatë negociatave për marrëveshjen e detit në vitin 2009 dhe se ngritja e kësaj çështje lidhet me qëllimin e qeverisë shqiptare për të kërkuar politikisht ndryshimin e marrëveshjes së vitit 2009. Të njëjtat burime i thanë gazetës së në marrëveshjen e vitit 1992 mes Shqipërisë, Italisë dhe Greqisë  kufijtë u caktuan me parimin e vijës së baraslarguar dhe se falë ndikimit të  ishullit të Sazanit në këtë ndarje Shqipëria përfitoi rreth 70 kilometër katror të shelfit kontinental, parim që nuk e njeh në rastin e ishulljve grekë në detin Jon. Në fund të artikullit thuhet se ministri Jashtëm grek Nikos Kotzias shqetësimet lidhur me qëndrimet e Shqipërisë ia ka përcjellë edhe qeverisë gjermane dhe Përfaqësues së Lartë për Politikën e Jashtme dhe të Sigurisë në BE, Federika Mogerini.