Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ

 

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ

«Ὅτε δέ ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεός τόν υἱόν αὐτοῦ» (Γαλ. 4, 4)

Μητροπολίτου Αὐλῶνος ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Στό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τῆς γιορτῆς τῆς Γέννησης τοῦ Θεανθρώπου ὁ μέγας Παῦλος μιλάει γιά τό πλήρωμα τοῦ χρόνου. Τί σημαίνει πλήρωμα καί πότε ἦρθε κατά τή σκέψη τοῦ Παύλου; Κατά τόν Παῦλο τό πλήρωμα ἔχει τήν ἔννοια τοῦ τέλους ὁρισμένου χρόνου.

Ὅσο καί ἄν ἡ εὐσεβής προσδοκία τῶν δικαίων ἀνδρῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πίστευε πώς θά ἀργοῦσε ἡ ἔλευση τοῦ πληρώματος καί κατά συνέπεια καί ὁ ἐρχομός τοῦ προσδοκωμένου Μεσσία, τό πλήρωμα τοῦ χρόνου ἦρθε ὅσο τό δυνατό νωρίτερα. Ἄν καί ὁ λαός ἦταν παιδαγωγημένος μακροχρόνια ἀπό τό Νόμο καί τούς Προφῆτες καί τό πλήρωμα ἔγινε πραγματικότητα μέ τή θεία Γέννηση, ὁ λαός γνωρίζουμε ποιά στάση κράτησε ἔναντι τοῦ Κυρίου, σταυρώσαντες Αὐτόν. Ἀντιλαμβάνεσθε, ἐάν ὁ Χριστός θά εἶχε γεννηθεῖ σέ μιά ἀπαίδευτη καί ἀπαιδαγώγητη ἀνθρωπότητα.

1. «Ὁ Θεός ἐξαπέστειλε τόν υἱόν αὐτοῦ»

Πράγματι. Αὐτό δηλώνει τήν προΰπαρξη τοῦ Υἱοῦ ὁ ὁποῖος θέλησε νά κατέβει στή γῆ, γιά τή σωτηρία καί λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου. Τό μυστηριῶδες αὐτό συμβόλαιο τό εἶχε ὑπογράψει ἡ Ἁγία Τριάδα αἰῶνες πρίν καί ὁ Υἱός τό ἐξοφλεῖ «Αὐγούστου μοναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς» στή Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας, ἡ ὁποία εἶναι καί τό τέλος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης.

Ὁ Θεός στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ γεννιέται ἀπό τό Πανάγιο Πνεῦμα «καί Μαρίας τῆς Παρθένου». Πολλές Ἰσραηλίτισσες ἐπιθυμοῦσαν νά γίνουν μητέρες τοῦ Μεσσία, ἀλλά ὁ Θεός ἐπέβλεψε στήν Παρθένο Μαριάμ λόγῳ τῶν ἀρετῶν τῆς. Ἐξάλλου γυναίκα ἦταν (ἡ Εὔα) ἡ προξενήσασα τήν ἁμαρτία, ἡ νέα Εὔα, ἡ Παναγία, θά γεννοῦσε τόν Μεσσία. Ἐδῶ συμβαίνει κάτι ἀντίστοιχο μέ τήν ἀρχική Δημιουργία. Ὅπως τότε ἦταν ἀδύνατο νά ὑπάρξει ὁ ἄνθρωπος πρίν πάρει ὁ Θεός στά χέρια Του τόν πηλό, ἔτσι καί τό φθαρμένο ἀνθρώπινο σῶμα δέν ἦταν δυνατό νά ἀνακαινισθεῖ, ἄν δέν γινόταν ἔνδυμα τοῦ Δημιουργοῦ του.

Ὅταν ἦρθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου ὁ Θεός στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο. Ὁ ἄφθαρτος καί αἰώνιος Θεός, χωρίς νά χάσει τίποτε ἀπό αὐτό πού εἶναι, ντύθηκε τή φύση τοῦ φθαρτοῦ καί «μπῆκε» ὁ ἄχρονος μέσα στόν χρόνο, γιά νά γίνει ὁ ἄνθρωπος θεός κατά χάρη! Ἄρα ἡ Σάρκωση πού ἔγινε μέ τό πλήρωμα τοῦ χρόνου εἶναι μία φιλανθρωπία. Μία Θεοφανία. Εἶναι ἡ μητρόπολη τῶν ἑορτῶν.

2. Ἡ ἐνανθρωπήση τοῦ Λόγου

Εἶναι ἀλήθεια πώς «τά μεγάλα πράγματα δημιουργοῦνται ἀθόρυβα». Οἱ σωτῆρες τοῦ κόσμου ἔχουν σάν κλῆρο τους τή σιωπή. Δέν ἔτρεφαν μέ ὑποσχέσεις τό ἀκόρεστο τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς. Σιωπηλά, ταπεινά καί ἀθόρυβα ἀπό τήν ἀνθρώπινη ὑποψία γεννιέται, ὅταν ἦρθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, στό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ. Ἐκεῖ τελεσιουργήθηκε καί τό μυστήριο τῆς σωτηρίας μας, γιατί τό Βρέφος τῆς Βηθλεέμ εἶναι ὁ «νηπιάσας» παλαιός τῶν ἡμερῶν Θεός μας.

Ἡ Γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι καί γεγονός ἱστορικό. Τέμνει τήν ἀνθρώπινη ἱστορία καί τή χωρίζει στήν παλιά καί στή νέα. Καθορίζει τό νόημά της. Ὁ παλιός κόσμος «σύν ταῖς ἐπιθυμίαις αὐτοῦ» ἀναδημιουργεῖται. Μπολιάζεται στή θεανθρώπινη φύση τοῦ Λόγου. Κερδίζεται «ἡ ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ», γι’ αὐτό καί «ὁ Θεός ἐνηνθρώπησε, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν» κατά τόν μέγαν Ἀθανάσιον.

Ἀλήθεια ὁ Χριστός γεννιέται στίς καρδιές μας; Ὁ Χριστός εἶναι ὁ Σωτήρας τῶν ἀνθρώπων. Καί ὡς Σωτήρας δέν γεννιέται στίς καρδιές μας, ἀλλά ἐκεῖ ὅπου ζοῦν τή σωτηρία τους. Ἐκεῖ πού εἶναι ἡ ἀείζωη πηγή τῆς Ζωῆς, ἡ Ἐκκλησία. Στή «φάτνη» τῆς Ἐκκλησίας, λοιπόν, γεννιέται ὁ Χριστός καί ἐκεῖ πρέπει νά Τόν ἀναζητήσουμε. Γιά μιά συνάντηση προσωπική μέσα ἀπό τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ εἶναι γεγονός τῆς Ἐκκλησίας καί ὄχι τῶν ἀνθρώπινων καρδιῶν, τίς ὁποῖες, βέβαια, ἀναγεννᾶ αὐτή ἡ Γέννηση μαζί μέ τά σώματά μας. Γι’ αὐτό ἡ συναισθηματική «κάλυψη» τοῦ μυστηρίου βεβηλώνει τήν ἀλήθεια τοῦ μυστηρίου τῆς Γέννησης. Ὑπάρχει καί ἡ ἀνθρώπινη πρωτοβουλία πού βιώνει τό γεγονός ρηχά, συναισθηματικά, μέ τραγούδια καί σκέτς «χριστιανικά».

3. Χωρίς τήν πτώση τῶν Πρωτοπλάστων θά γεννιόταν ὁ Χριστός;

Ἡ ἐρώτηση ἔχει δύο ἀπαντήσεις. Ἡ πρώτη ὅτι ὁ Χριστός ἔγινε ἄνθρωπος γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τή φθορά καί τό θάνατο ἐξαιτίας τῆς ἁμαρτίας· αὐτή ἡ ἀπάντηση εἶναι σύμφωνη μέ τήν ἐκκλησιαστική καί πατερική παράδοση περί ἀνθρώπου, πού συνυφαίνει τό γεγονός τῆς ἁμαρτίας καί τῆς πτώσεως μέ τό γεγονός τῆς θείας οἰκονομίας ὑπέρ τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου.

Μιά ἄλλη, ὅμως, θεωρία πού καλλιεργήθηκε ἀργότερα ἀπό ρωμαιοκαθολικούς θεολόγους καί πού τελευταῖα τείνει, ἔστω καί δειλά, καί μεταξύ ὀρθοδόξων, θέλει νά ἀπολυτοποιήσει καί νά ἀπεξαρτήσει τό γεγονός τῆς Γέννησης ἀπό τήν ἀνάγκη τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, ἀποσυνδέοντας ἔτσι τό γεγονός τῆς ἐλεύσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο ἀπό τά ὑπόλοιπα στάδια τοῦ ἀπολυτρωτικοῦ Του ἔργου.

Ἡ θεωρία αὐτή ὑποστηρίζει ὅτι ὁ Θεός θά ἔστελνε τόν Υἱό Του στόν κόσμο καί χωρίς τήν προϋπόθεση τῆς ἁμαρτίας τῶν Πρωτοπλάστων. Δηλαδή ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ θά ἐρχόταν στόν κόσμο μέ μόνη προϋπόθεση τήν ἀγάπη Του, ἀκόμη κι ἄν δέν ὑπῆρχε ἡ ἀνάγκη τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου.

Ἡ ἄποψη, ὅμως, αὐτή δέν μπορεῖ νά εὐσταθήσει, γιατί ὁ Θεός εἶχε δείξει ἤδη τήν ἀγάπη Του μέ τή Δημιουργία τοῦ κόσμου, τόν ὁποῖον δημιούργησε «καλόν λίαν». Τότε ὁ Θεός ἔδειξε ὅλη τήν ἀγάπη Του καί ὄχι μέρος αὐτῆς, γιά νά ὑπάρχει ἀνάγκη νά τήν ξαναδείξει σέ μεγαλύτερη ἔκταση ἀργότερα. Βέβαια ὁ Θεός μέ τήν παγγνωσία Του γνώρισε ὅτι ὁ ἄνθρωπος θά ἁμάρτανε καί γι’ αὐτό στό σχέδιό Του εἶχε καί τήν ἀποστολή τοῦ Υἱοῦ Του, ὅταν θά ἐρχόταν τό πλήρωμα τοῦ χρόνου.

Πλήρωμα τοῦ χρόνου, Ἐνανθρώπηση Κυρίου, Μηρόπολη τῶν ἑορτῶν, χαίρετε λαοί καί ἀγαλλιᾶσθε. ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ! ΑΛΗΘΩς ΕΤΕΧΘΗ!