Γιατί ευλογούνται τα σταφύλια κατά τη Μεταμόρφωση;- Pse bekohen rrushtë gjatë festës së Metamorfozës?

Στις αγροτικές περιοχές συνηθίζεται ανήμερα της Μεταμόρφωσης να προσκομίζονται στις εκκλησίες για να ευλογηθούν με ειδική ευχή τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, τα οποία στη συνέχεια διανέμονται στο εκκλησίασμα. Η ευλογία τῶν σταφυλιῶν κατά τὴ Μεταμόρφωση κατανοεῖται μέσα ἀπὸ τὶς θεολογικές, ἀνθρωπολογικὲς καὶ κοσμολογικὲς διαστάσεις τῆς ἑορτῆς αὐτῆς. ῾Ο Κύριος «ἡμέρας ἓξ» ἢ «ὡσεὶ ἡμέρας ὀκτώ», μετὰ τὴν πρόρρηση τοῦ Πάθους Του,«εἰς ὄρος ὑψηλόν… μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν (Πέτρου, ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου), καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἢλιος,τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς». Αὐτὸς εἶναι ὁ Δημιουργὸς τοῦ κόσμου,ἀλλὰ καὶ ὁ κυρίαρχος τῶν ἐσχάτων. Αὐτὸς εἶναι ἡ ἄμπελος «ἐν οὐρανοῖς μὲν ἔχουσα τὴν ρίζαν, ἐπὶ γῆς δὲ τὰ κλήματα·ἄμπελος κλαδευομένη τὸ σῶμα, ἀλλ᾿ οὐ τὴν ρίζαν· ἄμπελος μετὰ τρίτην ἡμέραν τοῦ κλαδευθῆναι βλαστάνουσα τὸν βότρυντῆς ἀναστάσεως». Εἶναι φυσικό, λοιπόν, μὲ τὴ Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου νὰ φωτίζεται καὶ νὰ δοξάζεται ὁλόκληρος ὁ κόσμος. ῾Η κτίση φαιδρύνεται καὶ ἀποκτᾶ τὴ λαμπρότητα ποὺ εἶχε κατὰ τὸ χρόνο τῆς δημιουργίας.Γι᾿ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο καὶ ἡ κτίση, ἀνταποκρινόμενη δοξολογικὰ σ᾿ αὐτὴ τὴ δωρεὰ καὶ τὴν ἐλπίδα, ἀναφέρεται πρὸς τὸ Δημιουργό της καὶ τὸν εὐχαριστεῖ, ἀλλὰ καὶ ἡ ᾿Εκκλησία στὴν πιὸ κατάλληλη ἑορτή, τῆς Δημιουργίας καὶ τῶν ᾿Εσχάτων τῆς ἀνανέωσης καὶ τῆς ἐλπίδας, συνηθίζει νὰ εὐλογεῖ τὸν κόσμο καὶ τὶς ἀπαρχές του, ἐπιβεβαιώνοντας ἔτσι ὅτι ἡ ἀνανέωση ἀρχίζει ἀπὸ τὸ Θεό, περνᾶ μέσα ἀπὸ τὴ φύση καὶ καταλήγει στὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. ῾Η εὐλογία τῶν σταφυλιῶν, τῶν ἀντιπροσωπευτικῶν αὐτῶν ἀπαρχῶν τοῦ κόσμου, εἶναι μία λειτουργικὴ πράξη ποὺ τονίζει–ἰδιαίτερα τὴ δοξολογικὴ καὶ εὐχαριστιακὴ προσφορὰ τῆς ὕλης καὶ τῶν καρπῶν τῆς γῆς στὸ Δημιουργὸ Θεὸ καὶ κτίστη τῶν ἁπάντων. Πολύ περισσότερο μάλιστα, ὅταν ὁ καρπὸς αὐτὸς τῆς ἀμπέλου μᾶς δίδει τὸ κρασί, ποὺ ὁ Χριστὸς εὐλόγησε στὴν Κανᾶ, γιὰ νὰ τονίσει τὴν ἐν Χριστῷ μεταμόρφωση τοῦ κόσμου,ἀλλὰ καὶ μᾶς τὸ παρέδωσε στὸ Μυστικὸ Δεῖπνο, ὡς τὸ στοιχεῖο ἐκεῖνο, ποὺ μαζὶ μὲ τὸ ψωμί, τὴν ὥρα τῆς θείας Λειτουργίας ἀφθαρτοποιοῦνται χαρισματικά, μεταποιούμενα σὲ Κυριακὸ «σῶμα καὶ αἷμα», θεία Εὐχαριστία. ᾿Εκτὸς τούτων, ἡ εὐλογία τῶν σταφυλιῶν τονίζει καὶ τὴν ἀνάγκη συνεχοῦς πνευματικῆς καρποφορίας καὶ μεταμορφωτικῆς πορείας τοῦ ἀνθρώπου, καθόσον «οἱ τῷ ὕψει τῶν ἀρετῶν διαπρέψαντες, καὶ τῆς ἐνθέου δόξης ἀξιωθήσονται» Καθηγητού Γ. Σκαλτσή, «᾿Εφημέριος», Σεπτέμβριος 2000, σελ. 11-14.

Në zonat bujqësore kanë si zakon që ditën e Metamorfozës të çohen në kishë dhe të bekohen me një uratë të veçantë veshulët e parë të rrushit për atë vit, të cilët më pas ndahen tek besimtarët. Bekimi i rrushit gjatë Metamorfozës kuptohet nëpërmjet dimensioneve teologjike, humane dhe globale të kësaj feste. Zoti ynë “gjashtë ditë” ose “deri tetë ditë” , pas parathënies së Pësimit të Tij “në mal të lartë... u shndërrua para atyre (Pjetrit, Jakovit dhe Joanit), dhe  ndriçoi fytyra e tij si djell, ndërsa rrobat e tij u bënë të bardha si dritë”. Ky ishte Krijuesi i botës, por dhe mbizotëruesi i kohëve të fundit. Ai është vreshti “që e ka rrënjën në qiell, në tokë degët e rrushit që sharrton trupin por jo rrënjën, vresht që të tretën ditë pas sharrtimit lulëzon ngjalljen buçuese”. Është natyrale pra, me Metamorfozën e Zotit që të ndriçohet dhe të lavdërohet e gjithë bota. Krijesa zgjerohet dhe përfiton ndriçimin që kishte gjatë kohës së krijimit. Për këtë pikërisht arsye dhe krijimi duke u përgjigjur në mënyrë të lavdërueshme kësaj dhurate dhe shprese i dedikohet Krijuesit të saj dhe e falenderon, por dhe Kisha në festën më të përshtatëshme, të Krijimit dhe të Kohërave të Fundit të rinovimit dhe shpresës ka si zakon që të bekojë botën dhe principet e saj, duke konfirmuar kështu se rinovimi fillon nga Zoti, kalon nëpërmjet natyrës dhe përfundon në shpëtimin e njeriut. Bekimi i rrushëve, i këtij fruti përfaqësues të denjë të fillimit të kohërave, është një veprim liturgjik i cili thekson në veçanti ofrimin lavdërues dhe dedikues të materies dhe të frutave të tokës tek Krijuesi Zot dhe ndërtues të gjithçkaje. Sidomos kur ky frut i vreshtit është ai që na fal verën, që Krishti e bekoi në Kana, që të theksojë shpërfytyrimin, metamorfozën e botës, por dhe na fali Darkën Mistike, si atë element që bashkë me bukën, gjatë Meshës Hyjnore bëhen të pacënueshme nga pikpamja e hirit, duke u kthyer në “trup dhe gjak”, gjatë Eukaristisë të së Djelës. Përveç këtyre, bekimi i vreshtave thekson dhe nevojën e një frutdhënieje të vazhdueshme shpirtërore dhe shndërruese të njeriut, pasi “ata që pëparuan në stadin e virtyteve, dhe të lavdërimit më Zot do të bëhen të denjë”. Profesori G Skaltzis , revista “Famulltari” Shtator 2000 fq 11-14